Wie morgen niet even bijeen
Opel-dealer langsgaat... kon daar
later best eens spijt van krijgen...
fj TA KEI,NIEUWE INSPIRATIE BU
ÊDERLANDS DANS THEATER
Israëlische filmkeizer maakt in Aalsmeer
jacht op verdwenen partij uranium
ADVOCAAT VAN
PIETER MENTEN
SCHREEF
DREIGBRIEF
NAAR GOLAN
[%entie. Opname over vijf
irTen van nu". Weggedoken in
Mi rietkraag op de Westeind-
in Aalsmeer heeft Me-
Golan zijn bevel door
gedeukte plastic toeter
het water geschreeuwd.
Ir zijn blauw-witte ijs-
tranen zijn doodvermoei-
i f ogen in een grondig gelooid
icht. De keizer van de Is-
iische filmindustrie lijkt op
jiïze friskoude ochtend meer
de hoofdrolspeler in een
l at slordige verfilming van
gaat schaatsen" dan
3S een meester-regisseur, die
tig is met de opnamen van
rhe Uranium Conspiracy"
let Uranium Complot").
:h is hij in deze uren wel
;elijk de veldheer, die zijn
irnationale jet-set-troepen
ir de golven van de plas
Straks in de bioscopen
len de bezoekers zweren,
Fabio Testi achter het
i brullende speed-
met 70 pk-motor zich
door een dijk boort om
met een snoekduik
it op het water terecht te
men. Maar in de praktijk
ijkt, dat deze Italiaanse ac-
die over de set loopt als
vorstelijk geplukte pizza
prima garnituur, te broos
voor dit stuntwerk en de
(stollende scènes overlaat
de Nederlandse doordou-
Wimpie Wagenaar. Wim-
'oor deze schnabbel gesto-
in een feestelijk oranje
ingspak is gisteren reeds
zijn boot dwars door een
nark gevlogen - door het
ie raam naar binnen, door
andere weer eruit - en bij
bloedstollende operatie
ft hij de praam van de
Ismeerse bloemkweker
Buis op een millimeter
mist. Voor Buis, een 67-jari-
A.O.W.'er betekende het
jn filmdoop „en ik moet zeg-
in, dat het me best bevallen
Of ik bang was voor die
K>t? Welnee, het stond toch
het script. En het is alle-
aal nep, wat in die films de
ok slaat. Ik vond wel, dat die
agenaar verdomd veel risi-
's nam. De splinters vlogen
m mijn oren. En zelf heeft hij
uk nog een raam van zijn
aot verspeeld. Prachtig werk,
it filmen".
andaag wordt van Wagenaar
Briangd, dat hij rolvast door
n dijk schiet en rakelings
ings een roeiboot scheert,
aarin oom Charles en oom
rits, twee geklofte figuranten
an het Amsterdamse ver-
uur be drijf Thonhauzer, als
>ze vissertjes hebben plaats-
enomen. Drie keer doet hij
et ovèr, voordat het resultaat
goedkeuring van Golan kan
regdragen. En drie keer mo-
en Charles en Frits ook de
eer Wagenaar een reeks kra-
ende verwensingen na-
chreeuwen. „Een heerlijke
ezigheid", stelt oom Frits vol-
aan, „als ik die meneer Wage-
laar in Amsterdam tegenkom
ga ik liever een straatje om.
Want tegen zo'n vierkante bo-
dy-builder kan een mannetje
van mijn postuur toch niet op.
Maar hier kan ik mijn gang
gaan: dat schelden staat im
mers in mijn rol".
Vanaf de kant komt weer een
kreet uit de toeter van Golan.
i.Kan het nog één keer, Wim.
En deze keer graag vol gas".
Menahem Golan (met ijsmuts) en Wimpie Wagenaar: regisseur en
stuntman op zoek naar twintig ton uranium.
De Amsterdamse stuntman Wimpie Wagenaar heeft in de film tot taak om met zijn brullende speedboot diverse objecten op de Westeinder-
plas aan flarden te varen. Gisteren boorde hij zich dwars door een woonark en vandaag belaagt hij twee loze vissertjes aan de walkant.
Wat een vak.
Wagenaar spüwt een fraaie
kring in het water en zegt: „Ik
heb geen trek meer in dit land.
Dit land is verpest door de
jaloezie. Ze hebben een hekel
aan je, als je lekker boert.
Maar ze vergeten, dat zij de
godganselijke dag op hun
krent zitten en dat ik keihard
werk. Ik zit nu tegenwoordig
in het Majestic-hotel in Cannes
aan de Cóte. Dat is beter voor
mijn gezondheid dan Neder
land. Je moet eens weten, wat
hier aan agressie leeft. Giste
ren ging ik met mijn boot door
de Amstel in Amsterdam en
toen werd er vanaf de wal op
me geschoten. Kun je je dat
voorstellen? Je reinste gang
ster-methoden. En Golan
kreeg eerst een emmer water
op zijn kop en daarna nog
eens een baksteen tegen zijn
neus. Die goeie man heeft nou
een gezicht als een mozaiek".
Wagenaar spuit als een torpe
do weg, nagestaard door Go
lan, die inmiddels een ver
frommelde brief uit zijn zak
heeft gehaald.
„Ken je die advocaat", vraagt
hij, ik kreeg die brief gisteren
in mijn hotel".
Het is een schrijven van mr.
L. van Heijningen, de Haagse
advocaat van Pie ter Menten,
die namens zijn cliènt het vol
gende te melden heeft: „Blij
kens persberichten van 7 sep
tember j.l. heeft men u een
boek ter verfilming aangebo
den, hetgeen zou gaan over de
zaak-Menten. Ik moet aanne
men, dat dit het boekje is, dat
geschreven werd door de jour
nalist H. Knoop. Ik moge u er
op wijzen, dat in dit boekje
vele onjuistheden voorkomen.
Cliënt echter beschikt over al
le authentieke gegevens. Hij is
bereid u in te lichten, opdat u
zich een juist beeld kan vor
men. Ik zal het dan ook gaar
ne vernemen, indien u mocht
overwegen verder op de zaak
in te gaan. Het kan veel moei
lijkheden in de toekomst voor
komen. Een film over deze
uiterst ingewikkelde en om
streden zaak kan er slechts
mede gebaat rijn, indien deze
op de juiste feiten berust.
Hoogachtend. Uw dienstwilli
ge mr. L. van Heijningen".
Geen levensverhaal
Menahem Golan kijkt me aan
en zegt: „Wat denk je er van?
Wie is die meneer Van Heij
ningen dan wel? Als hij me wil
laten gijzelen zal ik er in elk
geval voor zorgen, dat ik in de
cel naast de zijne kom te zit
ten. Ik denk er overigens niet
aan om die meneer te ant
woorden. Ik heb Menten na
melijk niet benaderd en ik heb
hem evenmin gevraagd, of ik
de rechten kan krijgen van
zijn levensverhaal. Ik wil rijn
levensverhaal niet eens ver
filmen. Ik wil het verhaal, het
ongelooflijke verhaal van de
ZAAK Menten vertellen. Ik
wil laten zien, wat er in Neder
land is gebeurd en tijdens de
tweede wereldoorlog in Polen.
schouw de zaak Menten ook
niet als het zoveelste verhaal
uit de oorlog. Het is het ver
haal van een man, die leeft in
het Nederland van 1977. In een
land, dat een vooruitstrevende
democratie is. Voor mij is het
een nieuw Water gate-schan
daal. En het belangrijke van
een film daarover is dan ook
het antwoord op de vraag: hoe
kan een land, hoe kan een
regering, hoe kunnen rechters
betrokken raken bij zo'n ge
val? Hoe kan een man, een
miljonair, in dit land 35 jaar
vredig leven? Dat hij veroor
deeld moet worden staat voor
mij vast. Hfet zou een schande
zijn, als hij bij gebrek aan
bewijs van rechtsvervolging
zou worden ontslagen. Natuur
lijk is Menten hoe dan ook
schuldig. Mensen, die er bij
zijn geweest hebben hem her
kend, ze kennen Menten. Maar
na 35 jaar jaar is het alleen
zo heidens moeilijk om water
dichte bewijzen aan te dragen.
Dit is een uniek geval. Ik be- Van Heijningen kan i
Als ik die film wil maken,
maak ik hem".
Golan stopt de brief van Van
Heijningen in zijn zak en pro
beert zich opnieuw te concen
treren op het wilde waterwerk
in de Westeinderplas. Voor
zijn nieuwe film, die 2 1/2 mil
joen dollar gaat kosten („mis
schien een habbekrats voor
Amerikaanse begrippen, maar
voor een Israëliër is het net,
of je een emmer leeggooit")
worden opnamen gemaakt in
Italië, Zaire, Australië, Belgie,
Oostenrijk, Duitsland en Ne
derland. „Omdat het gaat om
een waar gebeurd verhaal
filmen we op de authentieke
plaatsen", legt hij uit, „Het
Uranium Complot" wordt het
gedramatiseerde verhaal van
de Duitse vrachtvaarder
Scheersberg A, die in de misti
ge ochtendnevel van 17 no
vember 1968 uit de haven van
Antwerpen vertrok met 20 ton
uranium ter waarde van 3.7
miljoen dollar in 560 vaten aan
boord. De bestemming was
Genua in Italië, maar daar is
het schip nooit aangekomen.
Vijftien dagen later'werd de
Scheersberg A met lege rui
men aangetroffen in een Turk
se haven. Onmiddellijk ver
spreidde zich het gerucht, dat
de Israëlische geheime dienst,
de Mossad achter deze ver
dwijning zat en dat de ura-
niumvoorraad inmiddels was
aangekomen in Dimona in de
Negevwoestijn, waar Israël
een atoomreactor heeft ge
bouwd. Dat verhaal werd ver
teld door enkele dagbladcor
respondenten en door een
Amerikaans congreslid. Toch
weet tot op de dag van van
daag niemand, waar het ura
nium is gebleven. Israël zwijgt
in alle talen en laat de wereld
gissen. Feit is in elk geval, dat
die voorraad voldoende is om
er dertig atoombommen mee
te maken.
In mijn nieuwe film vertel ik
het hoe en het waarom van
deze geheimzinnige zaak. En
ook deze keer 'zitten er weer
GENLAND
LEIDSE COURANT
ii komt het nieuwe seizoen 1977-
naar Nederland om met het
Dans Theater te werken. Het
keer dat zij experimenteert
traditionele dansgroep. Gezien
ing vorig jaar betekent dit voor
aM»rIands modern ballet hopelijk
pei^e impuls.
el^ oorsprong Japanse Kei Takei
,e0|) New York en bracht eens een
een half uur durende, doorlo-
Vorstelling met zeven mensen van
nsgroep de „Kei Takei Moving
Earth Ine". Het ballet was zo fascinerend
dat de drang om te blijven kijken sterker
werd naarmate de voorstelling voort
duurde. Dat zij een van de weinige cho
reografen is die iets nieuws brengt, blijkt
uit haar „Light Parts I t/m XI" waarmee
Nederland vorig jaar kon kennis maken
door de vertoning van de balletten VIII
en XI.
Van de acht tot tien nieuwe balletten die
dit jaar voor het NDT gemaakt worden,
vormt het werk van Kei Takei waar
schijnlijk, artistiek het boeiendste gedeel
te, terwijl Jiri Kylian er in ieder geval
drie choreografeert Children's Game,
dat 23 januari 1978 in Den Haag in
première gaat, beleeft rijn voorpremière
in het Amsterdamse Carré. Voor het
eerst in haar bestaan geeft het NDT hier
een week lang voorstellingen en wel van
3 t/m 7 januari 1978. Het komisch ballet
„Symfonie in D" dat oktober 1976 in
première ging, krijgt een nieuwe versie.
Bestond het eerst uit twee delen, in de
nieuwe uitvoeriong zal het tweede deel
veranderd worden en een nieuw derde
deel worden toegevoegd. Voor het Hol
land Festival, volgend jaar in het teken
van de folklore, maakt Kylian een ballet
op het concert voor accordeon en tape
van Arne Nordheim.
Door persoonlijke belangstelling van Ca-
rel Birnie en privé contacten overgehou
den uit 1960, gaat het Nederlands Dans
Theater dit seizoen voor de tweede keer
naar Israël. Er zullen o.a. voorstellingen
gegeven worden in Tel Aviv, Haifa en het
nationaal huis in Jeruzalem. Het Neder
lands Dans Theater geeft dit seizoen 80
voorstellingen in Nederland en dat bete
kent voor de balletliefhebber genoeg
nieuw kijkplezier.
ADVERTENTIE
VRIJDAG 23 SEPTEMBER 1977 PAGINA 11
Uitvoering van Kei Takei's „Light Part IX", ze komt dit jaar opnieuw naar Nederland.
vele feiten in, die op waarheid
berusten. Om het waarheids
gehalte te onderstrepen heb ik
ook een internationale bezet
ting: de hoofdrollen worden
gespeeld door de Italiaan Fa
bio Testi en door de zoon van
minister Mosje Dayan Asaf
Zij beiden ontdekken het
schip en volgen het op zijn
zwerftocht door Europa. Ook
doen enkele Duitse acteurs
mee, waaronder Siegfried
Rauch en Rolf Enden. Als al
les gaat, zoals ik het me heb
voorgesteld, kan deze film een
internationaal succes worden.
Wereldtopper
Zijn film „Entebbe, operatie
Thunderbolt", die vorige week
in Nederland zijn uitgestelde
première beleefde is inmiddels
al een wereldtopper, die in
duizenden copieën over deze
aardbol circuleert. „Mijn film
is inderdaad de derde over dit
onderwerp maar afgaande op
de kritieken heb ik toch het
vermoeden, dat onze film de
meest succesvolle is. Ik vind
dat ook niet zo verwonderlijk,
want de Amerikaanse versie
met Elizabeth Taylor is in feite
een zoetsappig verhaal in een
gelikte stijl, waar ik niet van
houd. En die andere film is
gemaakt tot meerdere eer en
glorie van meneer BronSon en
vertelt dan ook meer over hem
dan over de Entebbe-operatie.
Ik belicht de zaak vanuit een
subjectief Israëlisch standpunt
en alleen daarom zit ik al dich
ter bij de waarheid. In mijn
film onthul.ik ook feiten, die
tot nog toe top secret waren.
Natuurlijk heb ik het geheel
gedramatiseerd, want mijn op
dracht was om een entertain-
mentfilm te maken. Maar on
danks dat is het beslist geen.
avontuurlijke James Bondfilm
geworden. De mensen, die bij
mij de militaire rollen spelen
zijn studenten van Israëlische
universiteiten, ze rijn boer er
gens in de Negev of zitten in
Jeruzalem op kantoor. Ze zijn
als Israëliër gemotiveerd, spe
len in feite ook geen rolletje,
maar beleven de werkelijk
heid. Er zitten trouwens ook
soldaten tussen, die betrokken
zijn geweest bij de Entebbe-
raid. Hun reacties, hun per
soonlijke gevoelens heb ik ge
tracht weer te geven. Als je
mijn film ziet geloof je waar
schijnlijk meteen, dat het in
werkelijkheid ook zo is ge
beurd. Hij is niet alleen om de
poen gemaakt, om de commer
cie. Ik heb hem in eerste in
stantie voor Israël gemaakt".
Allure
Aldus spreekt Menahem Go
lan, de hogepriester van de
celluloid-tempel, die hard op
weg is om de piepkleine Israë
lische filmindustrie internatio
naal allure te geven. „Ik
hoop", zegt hij, „dat het me
deze keer weer lukt om een
film te maken, die zo interes
sant is, dat de hele wereld hem
wil kopen. Mijn land kan een
beetje good-will best gebrui
ken".
LEO THURING
foto's MILAN KONVALINKA
