uveekpuzze! door dr. Pluizer
'f
f
dierenportret
postzegels
oplossing vorige puzzel
PAGINA 8
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 17 SEPTEMBER 19
Oe prijswinnaars van de puzzel van vorige week zijn:
Twaalf gulden vijftig:
Dhr. S. H. Bolt. Bachrode 42. Zoetermeer.
Zeven gulden vijftig:
Mevr. A. Duijnhoven, Dorpstraat 70, Warmond.
Vijf gulden:
M. v.d. Berg Jeths. Nieuwe Rijn 64. Leiden.
De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd.
NR. 37
KRUISWOORDPUZZEL
■■9 Hl 1° 11 01
1^0BÏ5 16
|Hp8 K 22
■^4 HnHi I
Horizontaal: 1 hoog denkbeeld van
zichzelf: 8 afsluiting: 9 staaf: 10 bloei-
wijze; 12 deel v.e. naald; 13 vlinderbloe
mige plant; 15 in grove trekken; 17
waterblaasje; 18 fraai gewas; 19 tel
woord; 21 glansloos; 23 lof; 24 traag
persoon; 26 onbezonnen; 28 deel van
India; 30 voornamelijk; 32 waterkering;
34 vuurwapen; 36 garnituur; 37 vrouwe
lijk dier; 39 vaatwerk met handvat; 41
snel drogend mengsel; 42 korte kous;
45 tas; 46 leegloper, 47 dier met koud
bloed; 49 boom; 51 slangvormige vis;
53 kruipend dier; 55 bundel; 58 tak van
sport; 61 zangstem; 62 smaakgewaar-
wording; 64 niet harde klap; 65 bran
der; 67 grove stof; 68 telwoord; 69
wijnsoort; 71 waterbewoner; 73 kreet;
74 vogel; 75 deel v.e. auto; 77 gevleu
geld dier; 79 ruw (b.v. van het weer);
80 gewricht; 82 sierlijk dier; 83 klein
deeltje; 84 kleur. -
Oplossingen onder vermelding van .Puzzel
37' voor woensdagmiddag 12.00 uur opstu-,
ren naar:
Leidse Courant, Postbus 11. Leiden.
Verticaal: 1 bekende organisatie (afk.);
2 persoonlijk vnw.; 3. godin der twee
dracht; 4 kloosterzuster; 5 aanwijzend
vnw.; 6 voorzetsel; 7 voertuig; 8 niet
massief; 11 alcoholische drank; 12 wild
rund; 13 niet bevestigd; 14 plechtige
verklaring; 16 deel v.e. schrijfmachine;
17 praatgrage vogel; 18 afstandsmaat;
20 bij voortduring; 22 gesloten; 23
bijbelse naam; 24 lang en dun persoon
(fig.); 25 insekt; 27 water doorlaten;
29 lichaamsdeel; 31 plaats waar drave
rijen worden gehouden; 32 scheeps-
vloer; 33 godsdienstoefening; 35
vrucht; 37 grondslag; 38 door de be
hoefte vereist; 40 lokspijs; 41 Bulgaarse
munt; 43 bereider van spijzen; 44 blad
papier; 48 bladgroente; 49 loot; 50 Ned.
staatsbedrijf (afk.); 51 zinnebeeld var»
de marine; 52 deel v.e. tang;
54 zwemvogel in arctische streken; 55
steengruis; 56 vis; 57 grond bij een
boerderij; 59 vordering; 60 vreemde
titel; 62 hakwerktuig; 63 boom; 66 ten
opzichte van (afk); 67 duivenhok; 70
klein vertrek; 72 deel v.e. eetservies; 73
kleur; 74 Engels eiland; 76 type straalja
ger; 78 geboren (afk.); 79 de handeling
van bieden; 81 muzieknoot: 83 voorzet
sel.
Vrij algemeen wordt aangenomen,
dat de geluksfactor in viertallen-
wedstrijden vrijwel geen rol meer
speelt, omdat beide partijen dezelf
de spellen onder gelijke omstan
digheden te verwerken krijgen.
In theorie is dat wel juist, maar de
gelijke omstandigheden, waarvan
hier sprake is, zijn dikwijls niet zo
gelijk als men Veronderstelt. Zo
speelt in de eerste plaats het ver
schillende biedsysteem van de
spelers een belangrijke rol. Hier
door zal aan de ene tafel meer
informatie over de samenstelling
van de spellen (kunnen) worden
gegeven dan aan de andere, wat
soms voordelig voor de spelende,
maar dikwijls ook voor de tegen
spelende partij zal zijn.
Verder hangt succes vaak af van
de toevallige omstandigheid, wie
van de beide partners een spel te
spelen krijgt en welke techniek
daarbij wordt vereist. De een
speelt een kleurcontract in een
43 fit beter af dan de ander, die
op zijn beurt een dwangpositiespe
cialist kan zijn.
In wedstrijden met een groot aan
tal spellen zullen deze factoren
elkaar wel zo ongeveer in even
wicht houden, maar tijdens korte
ontmoetingen kunnen er aanzien
lijke verschillen uit voortvloeien.
Onderstaand spel laat zien wat er
gebeuren kan als er hier en daar
iets mis gaat:
Zuid opende in de derde hand (NZ
kwetsbaar) met 1 schoppen
west paste noord 3 schoppen,
waarna werd rondgepast. Niet ge
heel orthodox, maar in de praktijk
bijzonder doeltreffend. West
„vond" de ongelukkige uitkomst
met hartenvrouw, waardoor har
tenboer er, na het halen van de
troeven, kon worden uitgesneden.
Op de vrije hartens gingen twee
ruitentjes weg en zuid verloor
slechts klaverheer voor twaalf sla
gen!
Aan tafel 2 speelden NZ Canapé
en boden als volgt (OW passen):
A H 6
OH 106 53
0865
73
9 4 u *1082
o A H 10 7 w"o°87
OAH10 7 7 OVB92
♦H542 *10986
V B 7 5 3
O A94
c 43
AVE
zuid 1 klaveren noord 1 harten
zuid 1 schoppen noord 3
schoppen zuid 4 schoppen. Een
beter biedverloop, omdat het man
checontract rond de 50% kans van
slagen heeft en in een viertallen-
wedstrijd dus wel moet worden
geboden. Zoals de kaart ligt moet
het echter down.
MaarNoords hartenbod ver
hinderde de uitkomst in die kleur
en west besloot ruitenheer op tafel
te leggen. Oost speelde hier de
vrouw bij, waarna west het niet
meer wist! „Vroeger" betekende
het bijspelen van de vrouw, dat in
de volgende slag om het naspelen
van een. kleintje in die kleur werd
gevraagd. Oost komt dan aan slag
en kan klaveren inspelen, waarna
nog een harten- en een klaverslag
verloren gaan. „Later" verklaarden
sommige experts, dat het niet kun
nen aangeven van vrouw-tweede,
nadeliger was. zodat west het aas
moet naspelen.
Dat deed west en hierna was het
afgelopen, want oost kon niet
meer aan slag komen. Spreekt u
dit wel even af met uw partner?
De leider gaf nog een hartenslag
aan west en klavervrouw en -boer
gingen op de vrije hartens weg.
Team A scoorde dus +620-
230=+390 in plaats van -100-
230=-330. Een verschil van
„slechts" 17 matchpunten!
J1 'h x |d00r
tiku - - Ic. J. de Feijter
Onze oplossingswedstrijden ne
men nog al wat ruimte in beslag
maar daarom mogen we het partij
schaak niet voorbijgaan!
Beginnende schakers vragen
dikwijls om openingsvallen en kor
te matten of stukwinsten. Maar van
lieverlede moeten zij tot het inzicht
komen dat al die mogelijke „valle
tjes" niets om het lijf hebben en-
berusten op tekortkomingen bij
een van de spelers. Er zijn nu
eenmaal geen openingen of verde
digingen waarmede men regel
recht op winst kan afstevenen. Zo
speelden Dyner en Dreyer in Ant
werpen de volgende partij:
1, d2-d4. Pg6-f6 2. c2-c4, e7-e6 3.
Pbl-c3, Lf8-b4 4. Ddl-b3, c7-c5 5.
a2-a3, Dd8-a5? (Een zwakke zet,
maar nog niets aan de hand) 6.
Lrt-d2, Pb8-c6 (Zie diagram).
Wit vervolgde hier met 7. Db3-
dl!,waarmede het slaan van de
loper op b4 dreigt. Er zat niets
anders op dan deze loper maar te
ruilen voor het paard op c3, maar
zwart zag het beter: 7,Pc6xd4
met de bedoeling om na: 8. ab4:?,
Dal: 9. Dal:.door een paard-
schaak op c2 de dame terug te
winnen en een kwaliteit te verove
ren. Maar wit zag het nog beter
en speelde doodrustig: 8. e2-
e3!en zwart kon opgeven daar
hij een stuk verliest.
Even een zijsprong naar de studie.
A. S. Selesniev publiceerde in
Tidskrift för Schack 1923 de vol
gende miniatuur:
Wit: Kei. Tal; pion: d6-Zwart: Kb6.
Tb2. Wit begint en wint.
De oplossing luidde: 1. d6-d7, Kb6-
c7 2. d7-d8D+. Kc7xd8 3.
0—0—0+ .en wit wint de toren.
Men vond dit wel aardig, maar een
rokade in de studie was nog nooit
vertoond en werd daarom aange
vochten. Intussen zijn er wellicht
al een honderdtal studies met ro-
kades verschenen en hebben deze
wel burgerrecht verkregen. Maar
tochzo iets komt in de partij
niet voor en dat is nu weer echt
iets voor een studiekomponist".
Dat had je gedacht!
Speel de volgende miniatuurpartij
tjes maar eens na:
Feuer—O'Kelly Luik 1934.
1. e4, e5. 2. Pf3, Pc6. 3. Lb5. a6
4. La4, d6 5. Lc6: .bc6: 6. d2-d4,
f7-f6 7. Pc3. Tb8 8. Dd31. Pe7 9.
h4. h5 10. Le3. Tb2:? Zelfs een
grootmeester kan zo nu én dan
niet van zo'n pion afblijven! 11.
de5; de5? 12. Dd8;+, Kd8: 13.
0—O—0+, wint weer de toren.
Nu ja, is uw antwoord, het was
zeker een simultaanpartij? Maar
dat zegt niks. Of toch wel? Kijk
dan maar eens naar de partij tus
sen:
H. Mattison R. Millers. Karalauci
'1926.
I. e4. c5 2. g3. Pc6 3. Lg2. Pf6
4. Pc3, e6 5. f4. d5 6. e5.d4? 7.
ef6:. dc3: 8. fg7:. cd2+: 9. Dd2:
Lg7:10. Lc6:+bc6: 11. Dd8:+,Kd8:
12. c3. Tb8 13. Le3: 7b2:? Op
nieuw overziet zwart de lange ro
kade! 14. O—O—0+ .en weer
gaat de toren er aan.
En dan nu de opgaven voor de
wedstrijd:
Probleem nr. 3.
Tweezet van Mr. H. van Dijk Jr.
Den Haag. Eerste publikatie.
Zie diagram nr. 2).
Wit: Ka5, Da6. Te7, Lb8. Lh7, Pd7,
Pf5; pionnen c2, d3, f7. Zwart:
Kd5, Pb5, Pe6; pionnen: c3, c6, f6.
Opgemerkt zij nog. dat bij proble
men schaakbieden en slaan op
eerste zet zelden of nooit voorko
men. maar wel zijn geoorloofd!
Studie nr. 3.
Prof. J. Krejcik. Wiener Schachzei-
tung 1949.
(Zie diagram nr. 3).
Wit: Kg6. Ld6; pionnen: b3, b4.
Zwart: Kb5; pionnen: a5, a6, f6. g7.'
Wit begint en wint.
Zonder de toppers, die ook Fran
krijk nog wel heeft: Nimbi, Hisard
en Mostovoy was de Franse ploeg
natuurlijk kansloos, zelfs tegen de
B-formatie die Nederland in de
vierdaagse interland in Rotterdam
op de been bracht.
Toch bewondering voor de Fran
sen, die na 8—8 in de eerste
etappe in de drie volgende ronden
werden weggetikt: eindstand
44—20. Een fikse afstraffing, maar
toch, gezien het vertoonde spel.
wat eervoller dan de kille cijfers
doen vermoeden.
De Fransen toonden zich in de
laatste decennia zeer voorzichtige
dammers, het liefst klassiek spe
lend en via veel ruiltjes de standen
overzichtelijk houdend. Groot
meester Hisard is wel de exponent
van die generatie. Maar de jonge
ren zien wel in dat daarmee geen
blijvend applaus wordt verdiend,
zodat zij onder aanvoering van de
vroegere vlieger Georges Post
hij loopt al dertig jaar mee met
soms fris spel de jonge Nederland
se garde bestookt. De sub-top,
VAN DER BORST
SCHOLMA
aangevuld met Jos Stokkel uit
Sappemeer, de winnaar van de
jeugdgroep van het negende KSH-
toernooi, won met ruim verschil,
maar hier en daaralleen door
fouten van de tegenstander in
veelal gelijkwaardige standen.
Twee fragmenten wil ik u niet
onthouden. In het eerste diagram
de fraaie slagzet die Auke Scholma
op het bord toverde tegen Delmas.
POST
De stand in het diagram is na de
27ste zet 11—17 van de Fransman.
Scholma won nu door 28.37—311
26x39 29.38-33 39x28 30.27-22
18x27 31.27x7 20x29 32.34x3
25x34 33.40x29 en zwart is wegge
bombardeerd.
Wat gemakkelijker is de slagzet die
Van der Borst uithaalde tegen
Post. Het is trouwens niet zo ge
makkelijk te begrijpen dat een zo
geroutineerde speler als Post de
bui niet heeft zien hangen. Boven
dien, voordat je een zet als
35.36—31 speelt (zie diagram) ben
je extra wantrouwend. Post voelde
zich kennelijk langzamerhand in
gesloten. vandaar dat hij 43—39
i.p.v. 36—31 achterwege liet. Inder
daad ontstaan dan na 12—16—22
lastige standen. Na 36—31? was
het meteen uit: 35. 17—22
36.28x17 24—29 37.33x24 13—18
38.24x22 21—27 39.32x21 16x47
40.38-33 12x21 41.43—38 21-27
42.22x31 47-36.
-Vluggertjes kwamen er op dit ni
veau ook voor. Zoals Dubois—De
Boer, een partij die in veertien
zetten en vijftig minuten al klaar
was. Speelt u maar even mee. De
Boer heeft zwart. 1.32—28 19—23
2.28x19 14x23 3.35—30 20-25
4.33-29 19-14 5.38-32 17-22
6.31—27 22x31 7.36x27 13-19
8.40—35 14—20 9.42-38 11—17
10.38-33 8-11 11.44-40 17—21
12.50—44 1-8 13.39-24 19x30
14.35x24 18—22 en wit geeft het
op. Pijnlijk.
Kraamhulp voor de poes
str
Zoals de tekst van het vroegere
straatliedje al suggereert, kan een
poes die jongen moet krijgen zich
zelf aardig redden. Talloze genera
ties katten zijn zonder enige
kraamhulp ter wereld gekomen.
Zeker de katten die op boerderijen
leven en voor de kost muizen en
ratten vangen. Voor de echte huisr
kat liggen de zaken wat anders.
Zij heeft een bepaalde band met
haar baas en de komende blijde
gebeurtenis gaat in het gezin niet
ongemerkt voorbij. Het vereist, hoe
miniem dan ook, enige voorberei
ding voor de verzorgers.
Een kat draagt over het algemeen
63 tot 68 dagen. Tussen de beval
ling van een raskat en een rasloze
kat bestaat geen verschil. Bij een
raskat zal echter over het alge
meen wel de datum van de uithu
welijking bekend zijn. Dan is het
aan te bevelen vanaf de 55ste tot
60ste dag een doos of een kist op
een rustige plek te plaatsen, waar
de aanstaande moeder rustig haar
jongen ter wereld kan brengen. Als
de datum van het kattenhuwelijk
niet bekend is. moet er door de
verzorgers opgelet worden. Begint
de kat duidelijk te zoeken naar een
plek om haar kinderen ter wereld
te brengen, dan is de tijd aange
broken om op de plaats van haar
keuze een doos of kistje in te
richten. Tevens heeft men zodoen
de enigè indicatie omtrent het tijd
stip van de geboorte. Die laat nog
ongeveer een week op zich wach
ten.
Tfe,
Als de weeën beginnen en het
eerste jonge katje zich aankondigt,
dan zien we een bolletje verschij
nen dat geheel omgeven is door
een vlies. Dit vlies wordt door de
moeder opengebeten, vervolgens
bijt zij de navelstreng door en eet
de nageboorte (een sponsachtige
substantie) op.
Verhinder dit opeten niet! Het is
niet vies. De nageboorte bevat hor
monale stoffen die van belang zijn
voor de melkgift. De boreling
wordt na deze instinctieve hande
lingen drooggelikt. Dit is meestal
ook het moment suprème, waarop
de jonge kat zijn eerste proteste
rende jammerklachten tegen deze
behandeling laat horen.
Dit drooglikken heeft nog een
tweede functie. Daar het bepi
niet zachtzinnig gebeurt,
tevens een soort massage die!"e
bloedsomloop bevordert. Na df"
droogwrijverij annex massage r
gint het jong direct een tepel^.'
zoeken en melk te drinken. i111'
set
Voor de moederkat zijn al dfe
handelingen een soort lopeif"*
bandwerk. Het ene na het andf-
jong werkt zij op deze manier! d
tot zich geen nieuw kroost ml -
aankondigt. Een.poes die voorjho
eerste keer moeder wordt. IÊer
soms in de problemen raken p J"
haar jongen te snel achter i
komen. Zij heeft dan niet de I
en de handigheid alle handeling
naar behoren te verrichten. In -i
geval mag u helpen. U breekijs
vlies (met de nagels en beslist
met scharen of mesjes), knipt>k
navelstreng met een sch£°:
schaartje af op 1 tot anderh^isi
cm. van de buik. en wrijft het k(v'
droog met een grove, ruwe badpf
handdoek. Deze handdoek m°'
de droog- en massage-behanF'
ling met de tong vervangen dief*
moeder normaal gesproken geH£
Hoewel dit soort kraamhulp inM1'
praktijk niet zo vaak voorkof6
verdient het aanbeveling om tcn
op dergelijke calamiteiten te reM1
nen en te zorgen dat alle spulL(
hiervoor klaarliggen. Baat het nn
dan schaadt het ook niet. Hoper
blijft echter uw verdere hulp P
perkt tot het af en toe verwisseflj
van de vuile kranten in het we*5'
hok.
Evenals in ons land verscheen in
Luxemburg in 1852 de eerste post
zegel. De Luxemburgse PTT her
denkt dit feit met de uitgifte van
een blokje met twee bijzondere
zegels.
Het blokje heeft als uitgiftedatum
15 september en toont de eerste
twee zegels die in Luxemburg wer
den uitgegeven. Dat is de zwart
grijze zegel met een waarde van
„dix centimes" en de bruin-rode
„un silbergros". Deze zegels tonen
het portret van koning-groothertog
Willem III, koning der Nederlanden,
prins van Oranje-Nassau en
groothertog van Luxemburg, om
rand met acanthusbladen.
Deze zegels werden voor het eerst
uitgegeven op 15 september 1852.
De invoering van de postzegel als
frankeermiddel van brieven werd
echter pas middels de wet van 30
november 1852 bekrachtigd. Het
bijzóndere velletje werd gedrukt
door de Oostenrijkse Staatsdruk
kerij te Wenen en heeft als rand
schrift de jaartallen "1852-1977"
en de tekst „125e Anniversaire du
Timbre-Poste Luxembourgeois".
Het is verkrijgbaar tot 15 oktober
a.s. en de prijs bedraagt 40 fr.
Eveneens op 15 september kwa
men nog vier nieuweuitgiften in
de verkoop. In het kader van de
lopende serie „Architectuur in Lu
xemburg" verschenen twee zegels
met als motief „barokke kunst".
Op een zegel van 6 fr. in de kleur
paarsbruin ziet men de beeltenis
van de kerkleraar St. Gregorius de
Grote. De tweede zegel heeft een
waarde van 12 fr. en toont het
portret van St. Augustinus in de
kleur blauwgroen. Beide beeltenis
sen zijn reproducties van afbeel
dingen die voorkomen op panelen
in de preekstoel van de parochie
kerk van Feulen. Deze houtsculptu
ren worden toegeschreven aan de
achttiende eeuwse kunstenaar
Jean-Georges Scholtus.,
De foto's voor deze zeg'èls werden
gemaakt door Marcel Schroeder
uit Luxemburg en ook deze zegels
werden gedrukt door de Oosten
rijkse Staatsdrukkelij te Wenen.
Tot slot in deze Luxemburg-reeks
Luxemburg: 125 jaar postzegels
18 52-1977
UXEMBOIRO 101-
id
125e ANNIVERSAIRE
DU TIMBRE-ROSTE UJXÉMBQURGlpS'
twee zegels ieder met een waarde
van 6 fr. Een van deze zegels heeft
als thema „Romeins mozaïek in
Diekirch". In december 1950 vond
men bij graafwerkzaamheden een
schitterend stuk Romeins mozaïek
werk uit de derde eeuw van 3.50
x 4.70 meter. Op deze plaats waren
al meerdere van deze vondsten
gedaan. Het op de zegel voorko
mende fragment toont een kop van
Medusa, een fetish van de Romei
nen tegen boze geesten. Deze Me
dusakop heeft bij uitzondering een
gelaat aan beide zijden en werd
voor de zegel gefotografeerd door
Fernand Urhausen uit Waldbillig.
De Festspiele te Wiltz vieren dit
jaar hun zilveren jubileum en vor
men het onderwerp voor de laatste
zegel. In de loop van deze kwart
eeuw hebben de Wiltzer Festspiele
zich' ontwikkeld tot de grootste
manifestatie van toneelkunst in het
Groothertogdom. Op de zegel ziet
men een scène uit „Orpheus en
Euridice", dat in 1966 in Wiltz
werd opgevoerd. De foto voor de
zegel is afkomstig van de „Photo-
club Wiltz" en het drukken van de
zegels was in handen van Hélio
Courvoisier S.A. te La Chaux-de-
Fonds in Zwitserland.
Tot slot uit Luxemburg de melding
van de 5de Internationale Postze
geltentoonstelling die daar van 6
tot en met 10 april 1978 gehouden
zal worden onder de naam „Juphi-
lex 78".
Als verbindingsschakel tussen Ja
pan en de andere Zuidoostaziati-
sche landen wordt gebruik ge
maakt van de telecommunicatie
satelliet „Intersat". Deze satelliet
wordt echter zo intens benut dat
het verzadigingspunt al dicht
wordt benaderd. Om dit nu te
voorkomen heeft Japan een diep
zeekabel tot stand gebracht tussen
Okinawa, Luzon (Filippijnen) en
Hongkong. De opdracht tot de
aanleg werd verstrekt in het najaar
van 1975 en op 26 augustus j.l.
werd het eerste telefoongesprek
via de nieuwe kabel gevoerd, wel
ke verbinding bekend staat onder
de naam Oluho. Reeds in 1870
bestond er een kabelverbinding
tussen de Filippijnen en het Aziati
sche vasteland. Omstreeks 1900
was er zelfs een uitgebreid net van
kabels dat Zuidoost-Azië verbond
met de westelijke Stille Oceaan-
kust tot aan-Australië toe.
Zowel Japan als de Filippijnen her
denken het feit van de opening
met de uitgifte van een speciale
postzegel. Op de Japanse zegel
ziet men een kind een telefoonge
sprek voeren tegen een achter
grond gevormd door een kaart
waarop de kabelverbinding in
kwestie zichtbaar is. De zegel heeft
een waarde van 50 yen en werd
ontworpen door Yoshiomi Hij
hitsunoi. Voor de Filippijnen hi
de herdeninkingszegerf een waa
van 1.30 p. en de zegel werd
vier kleuren gedrukt door de A
Production Unit Inc. Neda, Man
Filippijnen.
