^Leids Academiegebouw onderging stoombad
Uitlaatgassen
funest voor
gezondheid
Opknapbeurt
van muren en
raampartij en
Flitsen uit de historie van de Academie
Anka is een makkelijk beestje
IWlcl
ia pp'
stenen van een
uur in de morgen aan. Thans is
negen uur de vroegste tijd dat
de student wakker dient te zijn.
In de 17e en 18e eeuw was
Leiden groter dan alle andere
Nederlandse universiteiten te
zamen. Nu zijn er al drie uni
versiteiten die groter zijn dan
de Leidse.
Tussen 1630 en 1640 studeerden
in Leiden enkele Boheemse
keurprinsen. Zij waren zonen
van de beroemde winterkoning.
De jonge prinsen namen hun
hele hofhouding mee naar het
Academiegebouw. In dezelfde
tijd studeerden de armsten on
der de studenten op kosten van
de staat theologie in de huidige
mensa De Bak in de Kaiser-
straat De Bak gold destijds als
de strengste faculteit.
Door de eeuwen heen hebben
meer dan honderdvijftigdui
zend studenten en ruim acht
honderd professoren in Leiden
gewoond
llllllllllllllllllllllllllllllll
STAD LEIDSE COURANT ZATERDAG 17 SEPTEMBER 1977 PAGINA 5
R ip - -
1763 maakte A. Delfos deze prent: beeld van het Academiegebouw aan het
in het tijdperk van trekschuit en karos. Vandaag den dag struikelt de student
plaatse over de geparkeerde auto's.
In de loop der eeuwen is er
heel wat in het Academiege
bouw gebeurd. De geschie
denis is in dit opzicht niet
zo makkelijk weg te wassen
als het vuil van de gevels.
Om maar wat te noemen: wei
nig mensen weten dat er zes
jaar na de stichting van de
Academie in 1581 een ware
beeldenstorm in het gebouw ge
woed heeft. Reformatorische
twisten richtten tal van vernie
lingen aan. Zo werd een be
roemd altaarstuk van Lucas
van Leyden toen totaal vernie
tigd
Hef jaar 1607 is zo'n datum dat
studentengrappen aardig uit de
hand konden lopen. Menig
hooggeleerde professor moest
het ontgelden doordat men op
de vreemdste plaatsen touwtjes
spande, waarover hij pardoes
struikelde.
Hoewel internationaal ver
maard mocht de universiteit
weinig promovendi onder de
studenten herbergen. De meeste
jongedelwelgeboren heren stu
deerden af in Harderwijk. Daar
behaalden zij makkelijker een
doctorstitel dan in Leiden.
Voor de eeuwwisseling liepen de
meeste studenten college bij de
hoogleraar thuis. Hiervoor tou
cheerde de prof zo'n twee maal
per jaar collegegelden. Het lie-
velingetje van de hoogleraar
kreeg de niet altijd aangename
taak van collectant toegewezen.
In plaats van geld deelden zijn
vrienden hem dan ook menig
maal een oorvijg uit.
De loondifferentiatie van Klein
was in de 16e en 17e eeuw nog
niet bekend. Het gemiddelde sa
laris van een professor was in
die tijd driehonderd gulden. Il
lustere tijdgenoten en meer po
pulaire geleerden, zoals Scali-
ger, verdienden vaak bet tien
voudige. Pas in 1815 kwam er
een algemene salarisregeling
namens Koning Willem I tot
stand.
Evenals nu het geval is was de
Hortus Botanicus een rendez
vous plaats voor jong verlief
den. Het enige wat wel veran
derd is, is de omvang van de
tuin. In de 16e eeuw was het een
heel klein tuintje. Pas toen
Boerhaave en Linnaeus er kwa
men werd de tuin .groter".
Nog maar honderd jaar geleden
werd er in de Academie alleen
maar Latijn gesproken door
hoogleraren in toga. Dit is er
nu niet meer bij. De R.V. van
Leiden is nu internationaal be
kend vanwege zijn faculteiten
voor Arabische en Oost-Aziati
sche talen.
De enige plaats in bet Acade
miegebouw waar inscripties te
lezen zijn vindt men op het
tafeltje van .diet zweetkamer
tje".
Wel slaagde student Victor de
Steurs er in om in 1865 op de
momenten dat hij zich verveel
de een muurschildering met
zwarte conté aan te brengen.
Dit kunstwerk valt nu nog te
bewonderen langs de wentel
trap van bet monument De
voorstellingen zijn een preten
tieloos geheel. Het verbaalt de
trieste teloorgang van het stu
dentenleven, waarbij de keuze
tussen drank of studie centraal
staat. Niet zo lang geleden is
aan de muurschildering een
kostbare restauratie aange
bracht.
De meest recente pogingen om
Victor de Steurste evenaren
werden met viltstift uitgevoerd.
Op het portaaltje boven het
zweetkamertje. Deze droegen
het karakter van obsceniteiten
en werden niet getolereerd.
In de tijd dat Boerhaave doceer
de vingen de colleges om acht
llllllllllllll
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllM
tauratiestenen wel een betje uil
de toon.
Internationaal
Die opknapbeurt van de ge
vels was in feite een interna
tionale aangelegenheid. Het
onderste vlak, een oppervlak
tefundering waar de buiten
muur op rust is oorspronkelijk
van Belgisch Leedesteen. Het
grootste gedeelte van de ver
vangende materialen is een
Franse kalksteensoort Deze
soort werd voornamelijk ge
bruikt voor de vernieuwing
van de half vergane venster-
lijsten. Dit was het werk van
Amsterdamse steenhouwers.
Heel anders is het gegaan met
de restauratie van de boogvor
mige glas-in-lood ramen. In
1974 kwam de aanzet tot stand
van de in etappes te geschie
den vernieuwingen. Het Aca
demiegebouw verdween eer
tijdlang achter de steigers.
Rechts bij de ingang van ue
„Alma Mater" en ook op de
binnenplaats werden de eerste
raampartijen opgeknapt, en
zonodig vernieuwd. Fase I lag
achter de rug. De tweede fase
werd precies een jaar geleden
gestart. Al met al heeft dit
karwei ruim een jaar in beslag
genomen. Het een en ander
had te maken met lichte tech
nische vertragingen, aan de
andere kant duurde het zo
lang, omdat men met het colle-
gerooster rekening diende te
houden in verband met ge
luidsoverlast.
Bij de nu uitgevoerde restau
ratie werden de glas-in-lood
ramen in hun geheel uit de
lijsten gelicht. Hierna gingen
de, eveneens door het autover-,
keer vervuilde, ruiten naar de
werkplaats van de heer Dul-
laart aan de Korte Mare. Van
de zeven verwijderde panelen
werden ongeveer driehonderd-
dertig glazen vakjes schoonge
maakt of vervangen door
nieuw materiaal. Dit is een
secure arbeid van bijslijpen,
met allerlei middelen schoon-
wissen, passen en meten en
vooral van fantasie en geduld.
Twee verschillende soorten
„Beiers gleis" zijn er voor de
reparaties gebruikt: de pane
len van het Groot Auditorium
werden opgeknapt met
„mondgeblazen antiek glas".
Tegenover deze wittige soort
staat het .mondgeblazen mo
numentenglas", dat in de boo
gramen van de bovenzalen is
gebruikt. In principe is er
sinds de 18e eeuw aan de sa
menstelling en de bereiding
van deze zeldzame glassoorten
niets veranderd. Het in lood
zetten van de gekleurde stuk
jes was een nauwkeurig sol
deerwerk. Om de verwering
van het lood tegen te gaan
gebruikte het atelier van Dul-
laart een speciale kitsoort op
plastic-basis. De oude samen
stelling waarin lijnolie met
pijpaarde verwerkt was, zou
door de luchtverontreiniging
snel verteerd raken.
Dank zij de ingrijpende werk
zaamheden staat het Acade
miegebouw er thans weer in
alle glorie bij. Schoongewas
sen en blakend van gezond
heid. En toch zijn er al weer
heden die menen te moeten
klagen. „Men vond het donke
re gebouw zoveel fraaier",
wordt geregeld gehoord. De
heer Mesgotte van de Rijksge
bouwendienst daarover: „Het
is natuurlijk niet iedereen
naar de zin te maken. Zij die
de blanke tint van de huidige
Academie op prijs stellen kun
nen nu tevreden zijn....; oyer
een paar jaar kunnen anderen
hun hart ophalen. Lang zal het
namelijk niet duren, voordat
de grijze nevel van benzine
dampen weer in de gevel ge
trokken is".
PETER VIERING
,EIDEN Studenten die vol
lende week met hun eerste col-
pges beginnen, zullen op het
^rapenburg een totaal opge-
Jnapt Academiegebouw aan-
b .jeffen. Het „laat-gotische"
touwwerk staat er sinds enige
yeken weer in volle schoonheid
tieooiij. Het accent op schoon is in
brtflt geval tweeledig op te vat-
leuvin, want de Academie is niet
rtegepieen een van de mooiste ge-
e aaiouwen in Leiden, maar nu ook
titutin van de schoonste. Een
stoombad" heeft onlangs de
;n zitfep vervuilde poriën van de
gspujevelstenen schoongeblazen.
ils dit is het werk geweest van
lie vleskundigen van de Rijksge-
ouwendienst. Alle raampartij-
-katlh. behalve die aan de Nonnen-
zij (jeeg, zijn eveneens tijdens de
vorepknapbeurt onder handen ge-
)neei»men. Vaklieden van het
..atelier de 1'art" (ook
•->! bekend als de firma Dul-
namen het glas-in-lood
leelte hiervan voor hun reke-
wasbeurt en de gedeeltelijke
van de Academie
zVas hard nodig. De intense
van uitlaatgassen op de
ojevelstenen was funestgewor-
:n voor de „gezondheid" van
;t gebouw. Vervuiling dus,
dat niet alleen; ook de
(waliteit van de bakstenen was
de uitlaatgassen danig aan-
■atast. Een deskundige van de
Rijksgebouwendienst stelt, dat
stenen verpoederd waren ge
takt. De behandeling met zoge-
lamde „stoomlansen" had tot
'olg, dat de broze steentjes er
het ware uitgespoten wer-
Nijjen' °*e ^us vrijgekomen
igemetseld. Voor de in het ver
fden verrichte restauraties aan
gevelmuur heeft men ge-
Jruik gemaakt van donkere
Tteensoorten, wat in feite neer
Jwam op het aanbrengen var.
Tchutkleuren op een totaal ver
juilde pui. Nu het Academiege
bouw aldus de Rijksgebouwen
dienst „er weer als een plaatje
iij staat", vallen die oudere res
Pas opgedroogd na een „weldadig stoombad" staat De Academie er weer netjes bij.
„Wekelijks verschijnt in de Leidse Courant de rubriek:
>rHond zoekt thuis". In deze rubriek wordt een bond beschre
ven die in bet asiel verblijft om daar een zekere dood
tegemoet te gaan, tenzij bet dier een goed tehuis vindt De
in de rubriek beschreven bonden zijn alle door bondebezit-
ters naar bet asiel gebracht Om uiteenlopende redenen,
vaak begrijpelijke, maar soms ook volslagen onzinnige. De
in „Hond zoekt buis" beschreven dieren zijn alle goed
gezond, hebben een wormkuur ondergaan en zijn volledig
ingeënt Tegen betaling van ca. 60 gulden ten bate van
zwerfdieren zijn ze af te balen. Adres: Nieuw Leids dierena
siel, Besjeslaan 6b, Leiden, tel. 131670. Geopend di. tfm vr.
10.00-12.00 en 14.00-17.00 uur. Zaterdags van 10.00-12.00
en 14.00—16.00 uur. Zondags en 's maandags gesloten.
Anka is nu eens een schoolvoorbeeld van
een makkelijk hondje. Na alle problemen
die de afgelopen weken deze „revue" gepas
seerd zijn, is het een verademing dit poedel-
tje te mogen aanschouwen,
Anka st^at echter wel in een zekere relatie
tot de honden van de afgelopen weken.
Samen met .twee andere honden, die inmid
dels beide weer een goed tehuis gekregen
hebben, werd Anka op 26 augustus j.L door
de politie in Katwijk naar het asiel gebracht.
Hoogst waarschijnlijk gaat er wel een belle
tje rinkelen als we de geschiedenis verder
volgen. De drie honden hebben namelijk
twee maanden bij een boswachter in Kat
wijk doorgebracht. Hetzelfde zinnetje las U
twee weken geleden toen het ging om Rutger
het op een hazewind gelijkend hondje met
die bijzondere kleur. De tweede hond was
Jero, een herdershond die, hoewel niet in
deze rubriek verschenen, toch ook een nieu
we baas heeft gevonden. En de derde hond,
en dus de enige die nog in het asiel verblijft,'
is Anka. De gmeenschappelijke voorgeschie
denis komt in het kort hier op neer. Dwalen
de door de omgeving van Katwijk werden
de honden één voor een door de boswachter
opgepikt en vervolgens bovenmate verwend.
Anka en de haren vertoefden kortom twee
maanden lang in luilekkerland, maar zoals
het altijd gaat kon ook dit niet eeuwig
duren. De dierenliefhebbende boswachter
moest zijn zeggenschap toch weer afstaan
in verband met eventuele eigenaars. Geen
der oorspronkelijke bazèn is echter komen
opdagen en ook Anka moet dus ergens
anders ondergebracht worden. Veel proble
men zal dat waarschijnlijk niet opleveren,
want zoals gezegd, Anka is eigenlijk voor
iedereen geschikt.
Anka is erg flexibel en het is moeilijk om
een negatieve eigenschap bij Anka te ont
dekken. Ze is (uiteraard) zindelijk, behoor
lijk gehoorzaam en lief voor kinderen. Met
aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid
kan worden vastgesteld dat Anka een ras-
poedel is, al heeft ze dringend een was- en
trimbeurt nodig. Na alle omzwervingen
heeft zich duidelijk wat vuil in Anka's vacht
vastgezet.
Anka is middelgroot (ong. 45 cm.) en van
zelfsprekend zwart gekruid. Ze is één jaar
oud. Anka is erg afhankelijk van de mensen
in haar directe omgeving. Dolblij als ze
geprezen wordt, diep bedroefd als ze wordt
gestraft. Anka moet dus wel-wat omzichtig
behandeld worden. Slaan heeft geen enkel
effect. Het richt alleen maar schade aan.
Maar één vriendelijk woord en Anka gaat
voor je door het vuur. Een ander verheu
gend bericht is dat Victor de herder einde
lijk een nieuwe baas gevonden heeft Zijn
tegenwoordige woonplaats is Noordwijker-
hout, waar hij op een boerderij woont.
Uiteindelijk dus nog erg goed geschoten,
want, zoals bekend, had Victor de ruimte
wel nodig.
Floris
Floris heeft nog geen nieuwe baas mogen
begroeten, maar voor hem is er nog alle
hoop op een goed tehuis. Er is vast wel
iemand die graag een klein, vrolijk hondje
wil hebben.
BART SPIJKER
