deTijd
Twijfels over doodsoorzaak
Zuidafrikaanse zwarte leider
HP
Lance: beschuldigingen zijn alle onbewezen
Antillen zware opgave
voor nieuw kabinet
lezers
WEL, GEEN EN TOCH
MEERDERHEID VOOR
NOORSE ARBEIDSPARTIJ
presenteert
vyïsmaheljjk
vernieuwde
soepen
lüLv&wa
BOMAANSLAGEN
IN MEXICO
Duits plan voor
kolencentrale
bij Enschede
Terrorisme bij ons
en onze buren
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 15 SEPTEMBER 1977
WASHINGTON (UPI-DPA) De Amerikaanse de vraag of het federale budget nog langer mag heidsbelang in een van die banken en deed een hebben goedgekeurd ,als we hadden geweten, wat
Ha»-» J™ 41j:_ -i- i mislukte gooi naar het gouverneurschap van Geor- we nu weten'.
ègrotingsdirecteur Bert Lance, boven wiens worden toevertrouwd aan een man die zich inder-
oofd zich donkere wolken samenpakken, beeft tijd als bankier op zijn zachtst gezegd onvoorzich-
Wetsontwerp tegen f
vuile Rijn in
Frankrijk
ingedrongen op een eerlijk onderzoek naar de tig heeft gedragen.
hem ingebrachte verwijten, Lance zei dat
len die steeds luider en steeds talrijker zijn Tot dusver is bij de hoorzittingen vastgesteld dat
vriend zou meerijden naar de top. Reeds toen, in
r„ - - - 1976, begon Lance te manipuleren met zijn condui-
ntslag eisen, afgaan op .onbewezen beweringen, Lance voor enorme bedragen aan ongedekte kre- Vastgesteld is ook dat de Senaat in januari, toen testaat als bankier opdat de Senaat een zo roos-
Dsinuaties en verhalen van-horen-zeggen'.
lend;
F-16 DREIGT
DUURDER
TE WORDEN
BUSSEL (ANP) De Europe-
Commissie in Brussel, heeft
bezwaren tegen dat onderde-
n, bestemd voor de bouw van
t gevechtsvliegtuig F-16, vrij
n douanerechten uit de Ver-
igde Staten in EG-lidstaten
Worden ingevoerd.
Ze heeft haar standpunt uiteen
gezet in een brief aan de rege
ringen van de negen EG-lidsta
ten, zo heeft een commissie-
jwoordvoerder in Brussel meege
deeld. Het standpunt van de
commissie zou ertoe kunnen lei
den dat de F-16, die deels ver
vaardigd gaat worden in een
Jaantal EG-landen, waaronder
Nederland, aanmerkelijk duur-
jder zal uitkomen.
[Denemarken heeft de invoer
van F-16-onderdelen al vrijge
steld van douanerechten. Neder
land en België zijn hetzelfde van
De Surinaamse pre
sident dr. J. H. E.
Ferrier die momen
teel een driedaags
bezoek brengt aan
Nederland, bezocht
gisteren met zijn
echtgenote de
Bloedtransfusie
dienst van het Ne
derlandse Rode
Kruis in Amster
dam. Het echtpaar
Ferrier onderhield
zich geanimeerd
met de „plasma
meisjes".
Vrouw gedood bij botsing met twaalf tonner
EDE (ANP) De 48-jarige me
vrouw V. M. van der Wal uit
Stroe is gisteren om het leven
gekomen nadat zij met haar au
to was aangereden door een
pantservoertuig van twaalf ton.
Volgens de koninklijke mare
chaussee reed de pantserwagen,
die werd bestuurd door een
dienstplichtig militair van het
opleidingscentrum infanterie uit
Harderwijk, zonder voorrang te
verlenen vanaf een zandweg de
Wekeromseweg op.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG In politieke kringen in Den Haag
wordt verwacht dat de kabinetsformateur die
zich straks over de samenstelling van de Neder
landse regeringsploeg zal buigen bijzondere zorg
ui wijden aan de keuze van de minister die
(mede) Nederlands-Antilliaanse zaken voor zijn
rekening gaat nemen. Zeker na de besprekingen
die de Arubaanse delegatie in de afgelopen dagen
in Den Haag heeft gevoerd is men ervan over
tuigd dat voor deze post een krachtig bewinds
man nodig is.
Aangenomen mag worden dat ook in het nieuwe
kabinet geen full-time minister van Nederlands-
Antilliaanse zaken zal komen. Zoals al vele jaren
gebruikelijk is wordt deze post ook in de komende
jaren een „nevenfunctie", maar ze zal wel aanzien
lijk meer tijd gaan vergen dan in het verleden
(afgezien van de periode vlak vóór de onafhanke
lijkheid van Suriname).
Om te beginnen moet de nieuwe minister (wellicht
al een paar weken na zijn ambtsaanvaarding) naar
Willemstad om daar met de regering van de
Nederlandse Antillen en de Eilandsraad van Aru
ba te praten over hetgeen dezer dagen in Den
Haag besproken is: het onafhankelijkheidsstreven
van Aruba.
De bewindsman zal uiterst omzichtig moeten ma
noeuvreren omdat de kans niet helemaal uitgeslo
ten is dat de Nederlandse Antillen uiteen zullen
vallen. Zoals bekend wil Aruba rond 1981 alléén
verder gaan, maar de vrees leeft dat zo'n streven
ook op Curasao gaat leven met als mogelijke
consequentie dat het relatief zwakke Bonaire en
de piepkleine Bovenwindse eilanden (St. Maarten,
Saba en St. Eustatius) overblijven een onmoge
lijke situatie, omdat deze vier eilanden alleen al
vanwege de onderlinge afstand (Bonaire ligt ca 900
km van de Bovenwinden), in geen geval straks een
zelfstandig bestaan kunnen leiden.
Het eerste agendapunt voor de nieuwe minister
van Nederlands-Antilliaan se zaken wordt onget
wijfeld Aruba. Betico Croes en zijn delegatie
hebben er in Den Haag geen twijfel over laten
bestaan dat de meerderheid van de bevolking van
Aruba in geen geval binnen het Antilliaanse
staatsverband (zelfs al wordt dat een federatie) wil
blijven. Wel willen Croes en de zijnen een band
met Nederland behouden; hij kwam met de sugge
stie er een soort Gemenebest van te maken. CDA-
Tweede-Kamerlid Piet van Zeil, één van de beste
Antillenkenners in het parlement, zei dinsdag dat
hij ook al een bepaalde structuur in gedachten
heeft Het zal van alle betrokkenen grote vinding
rijkheid vergen om een effectieve constructie te
vinden.
PARUS (AFP) - De Franse j
gia, als opvolger van president Jimmy Carter met Dinsdag bleek ook, dat Lance al vóór Carters j jnin^terraad heeft zich ak-
wie hii Dersoonliike vriendsehansbanden onder- verkiezine wist dat hri met de 7ecrelrar <nn -riin koord verklaard met een wets
ontwerp dat de toepassing van
de internationale conventie ter
bescherming van de Rijn tegen
verontreiniging met chloorver
bindingen, mogelijk maakt.
De conventie werd al op 3 de
cember van het vorige jaar in
Bonn ondertekend door Neder
land, de Bondsrepubliek, Zwit
serland, Luxemburg en Fran
krijk.
dieten heeft opgenomen bij de twee banken die Lances benoeming speelde, bewust informatie is kleurig mogelijk beeld van hem zou krijgen. Nog
:e verschijnt vandaag in persoon voor de hij bestuurde. Hij deed dat voor de financiering onthouden. Commissievoorzitter Ribicoff heeft ge- afgezien van de zakelijke verwijten is dit iets dat
latscommissie die een onderzoek instelt naar van persoonlijke plannen. Hij heeft een meerder- zegd dat men Lances geloofsbrieven nooit zou sterk ten nadele van Lance zal werken.
gen van maandag in Noorwegen blijven komen, tweede zetel in het parlement de Arbeiderspartij
Nadat de Arbeidspartij zijn aanvankelijke voor- voldoende steun kan geven om een regering te
sprong van één zetel in de Storting na het tellen vormen. Mogelijk komt het nog tot een volledige
van de per post uitgebrachte stemmen was kwijt- hertelling van de stemmen in Nordland. In dat
gen een coalitie hadden aangegaan, de conservatie
ve, christen-democratische en centrum partijen,
Bij de controle-telling in Nordland bleek dat 50 waren al besprekingen aangegaan over de forma-
op de links-socialisten uitgebrachte stemmen bij tie van een regering. Gisteren had de liberale
de Arbeidspartij waren geteld, met als gevolg dat partij (2 zetels) besloten een dergelijke coalitierege-
aan de conservatieven de winst was toegekend. Na ring te steunen.
Bliksem slaat
in doodskist
ROME (DPA) Tijdens de do
denwacht voor de 93-jarige Gio
vanni Allegretto in de nacht van
dinsdag op woensdag in de
buurt van het Noorditaliaanse
Pordenone, is door bliksemin
slag de doodskist in brand ge
raakt.
Acht nabestaanden van de over
ledene zaten rond de kist toen
de bliksem door het dak van het
huis sloeg. Het haar en het
doodshemd van Allegretto en de
bekleding van de kist vatten
vlam. De verschrikte familiele
den slaagden er in het vuur te
blussen.
Zuidmolukkers
Iedereen wil zich inspannen om
tot een gesprek te komen tussen
Nederlanders en Zuidmoluk-
kers. Maar er komt niets van de
grond, althans niet in die mat*
dat je kunt zeggen: we gaan de
goede kant op. Het blijft maar
slepen, net zo lang totdat Neder
landers en Zuidmolukkers el
kaar helemaal niet meer ver
staan. Wat ik mij afvraag is:
Waar blijven de kerken? Zij
spannen zich in voor de Derde
Wereld en dat is alle lof waar
dig. Maar is het hierboven ge
schrevene niet minstens even
belangrijk? Is het in deze niet
even noodzakelijk dat de kerken
hun stem laten horen? Zouden
zij niet bemiddelend op kunnen
treden? God heeft voldoende
richtlijnen gegeven over wat
christenen met zulke dingen
aanmoeten. Die staan allemaal
in de Bijbel. Kom kerken van
Nederland, biedt u aan. De
meeste Zuidmolukkers bezitten
ook een Bijbel op grond waar
van zij en u zich met elkaar
kunnen verstaan en waardoor
mogelijk tot een oplossing kan
worden gekomen.
Den Haag
A.B
(Door de redactie ingekort)
UTRECHT Het christelijk in
stituut van de Zuidafrikaanse
predikant dr. C. F. Beyers Nau-
de heeft zijn twijfels over de
doodsoorzaak van de Zuidafri
kaanse zwarte oppositieleider
Steve Banty Biko. Hij overleed
volgens de Zuidafrikaanse poli
tie afgelopen dinsdag in een
politiecel aan een onbekende
ziekte.
De Europese vertegenwoordi
gers van het christelijk instituut.
Oshadi Phakathi en Horst
Kleinschmidt, weigeren deze
verklaring te accepteren. Zij
hebben gisteren in Utrecht ver
klaard, dat de dood van Biko
weer een naam toevoegt aan de
lijst van zwarte gevangenen die
in Zuidafrikaanse gevangenis
sen overlijden, zogenaamd door
zelfmoord of ziekte. Steve Banty
Biko was ere-voorzitter van de
Black People's Convention
(BPC), een van de oprichters
van de Black Consciousness
Movement (BCM) en mede-op
richter van de Zimele-trust, een
organisatie die zich probeert in
te zetten voor politieke gevange
nen in Zuid-Afrika. Inmiddels
heeft de dood van Biko de roep
om een gerechtelijk onderzoek
van de gevallen waarin gedeti
neerden doodgaan versterkt De
Rand Daily Mail schrijft dat
„mensen na zeven dagen hon
gerstaking niet sterven". De
Britse regering heeft gisteren in
een officiële verklaring laten
weten „diep geschokt" te zijn
door de tragische dood van Bi
ko. Alle beschikbare gegevens
wijzen erop dat de Zuidafri
kaanse politie een van haar ge
detineerden liet omkomen.' Dit
zegt de Europese Unie van
Christen-Democraten in Neder
land in een verklaring, die is
ondertekend door de heren
Kruisinga, Kleisterlee (leden
van de Tweede Kamer voor het
CDA) en De Boer (voorzitter
ARP). De Raad van Kerken in
Nederland heeft premier Vor-
ster van Zuid-Afrika een tele
gram gezonden waarin wordt
gezegd dat blijkbaar „gematigde
leiders van de zwarte meerder
heid vogelvrij blijken te zijn,
zelfs na hun arrestatie." De
Raad spreekt zijn bezorgdheid
uit over het feit dat Bico de
twintigste zwarte leider is die
binnen korte tijd in de gevange
nis de dood vindt
Onenigheid bij
links-radikalen
PARUS (AFP-REUTER) Ro
bert Fabre, de leider van de
Franse beweging van linksradi
calen, heeft gisteravond de
linkse topconferentie verlaten,
die probeert het gemeenschap
pelijke program aan te passen
aan de huidige situatie.
Fabre verklaarde dat het in het
belang van de linkse coalitie
was, gezien de houding van de
'communisten, dat de topconfe
rentie niet werd voortgezet.
De secretaris-generaal van de
communistische partij, Georges
Marchais, beschuldigde op zijn
beurt de kleine linksradicale
partij er van, dat zij de breuk
had veroorzaakt. De socialisti
sche leider Francois Mitterrand
liet zich niet uit over de crisis.
MEXICO-CITY (AP) In drie Mexicaanse ste
den, de hoofdstad, Guadalajara en Oaxace, zijn
gisteren 23 bommen ontploft. Er waren er 40
geplaatst maar politie en militairen hadden er
bijtijds 17 gevonden en onschadelijk gemaakt
De meeste bommen ontploften of werden aange
troffen in overheidsgebouwen en kantoren van
Amerikaanse ondernemingen. Er zijn tenminste
vijf mensen gewond onder wie twee politieman
nen en iemand die vermoedelijk te maken had
met de aanslagen.
De chaos in een buitenwijk van Mexico na een van
de bomexplosies aan de vooravond van de viering
van de onafhankelijkheidsdag. Die viering is altijd
voorafgegaan door een golf van terreurdaden.
ENSCHEDE (ANP)
De Steinkohlen
Aktien Gesellschaft
(STEAG) in het Duit
se Essen heeft plan
nen ontwikkeld voor
de bouw van twee
met kolen te stoken
elektriciteitscentra
les van elk 750 Mega
watt op een 150 hec
tare groot terrein na
bij Gronau, ongeveer
20 kilometer van En
schede.
Het centrale-com
plex zal dm 1,6 mil
jard kosten en in
1985 in bedrijf moe
ten komen. Voordat
met de bouw kan
worden begonnen
zullen eerst vergun
ningen moeten zijn
verkregen en zullen
de Duitse en Neder
landse bevolking ter
plaatse mogelijkhe
den tot inspraak
krijgen, zo heeft de
STEAG op een pers
conferentie bekend
gemaakt.
In verband met het
ontbreken van koel
water ter plaatse zul
len twee koeltorens
van elk 220 meter
hoogte nodig zijn al
smede twee schoor
stenen van elk 250
meter hoog. Volgens
de STEAG zullen de
centrales geen belas
ting voor het milieu
betekenen.
Royco ossestaartsoep.
kerriesoep, koninginnesoep,
aspergesoepen rundvlees
soep. Fijner van samen -
stelling en rijker van smaak.
per
zakie
Elsevier schrijft over de
groeiende haat van de Moluk-
kers: „Er is een grimmige ver
harding opgetreden en het eind
van de escalatie is niet in zicht.
Van de volgende actie is alleen
het tijdstip nog niet bekend. In
de Zuidmolukse gemeenschap
vraagt men zich niet af of er
acties moeten komen, maar of
het harde dan wel heel harde
acties moeten zijn". Het hoofd
artikel: „Voor alles moet wor
den gehoopt dat de Zuidmoluk
se leiders hun mensen duidelijk
kunnen maken dat de groeiende
haat die daar nu ontstaan is, tot
niets kan leiden. Niet tot verwe
zenlijking van hun ideaal - al
leen tot zinloze bloedbaden".
Over de troonrede van dinsdag
voorspelt het blad: „Er zullen de
nodige zinnen in worden be
steed aan de belabberde econo
mische toestand van ons land.
Den Uyl zou Den Uyl niet zijn
als hij niet enige naar zijn in
zicht onomstreden remedies zou
aandragen." Maar 'ook: „Nie
mand gelooft in het mirakel dat
Den Uyl zijn met zoveel bloed,
zweet en tranen uit de grond
getrokken kabinet langer dan
twee jaar bijeen kan houden."
Het omslagartikel gaat over het
rode fascisme in Duitsland
(einde nog niet in zicht) en Ellen
Vogel, na tien jaar weer terug
op het Nederlandse toneel, zegt
in een interview: „De actie To
maat heeft toch wel levens ver
woest. Toen Han Bentz vorig
jaar overleed, kreeg ik een ge
voel van machteloze woede over
me omdat iemand die zo belang
rijk was geweest voor het Ne
derlandse toneel, nooit meer af
heeft kunnen maken waaraan
hij begonnen was."
Ook in de Haagse Post veel
aandacht voor het Molukse pro
bleem, met onder meer een re
portage uit Ambon zelf. „Op het
eiland staat nog steeds ongeveer
tien procent van de bevolking
achter de RMS. Maar dat zijn
ouderen die naar vroeger ver-*
langen. Onder de jongeren vindt
u ze niet Overigens zult u er
niet in slagen één van de RMS-
ers te vinden. Ze praten er lie
ver niet meer over."
Over wat er in Nederland zelf
moet gebeuren: „Vermoedelijk
zit er niets anders 'op voor de
burgers dan wat minder bang te
wezen, een mate van civiele soli
dariteit onder de niet-terroristen
te doen groeien, naast de scher
pere, maar onvermijdelijk on
volledige politiecontrole een
soort sociale controle te schep
pen op de Zuidmolukse gemeen-
Een ander artikel oppert de ver
denking „Dat publieke werken
de binnenstad van Amsterdam
al lang heeft afgeschreven en de
Schiphollijn hanteert als dek
mantel voor het plan om rond
het Museumplein een gloednieu
we Hoog Catharijne-achtige Ci
ty uit de grond te stampen."
Het omslagartikel bevat een on
derzoek naar de vraag hoe
links, rooms en goed de Volks
krant is.
In Vrij Nederland een gesprek
met staatssecretaris Klein over
de laatste kans die hij de uni
versiteiten heeft gegeven om de
dienst zelf uit te maken. „Ik wil
bevorderen dat het wetenschap
pelijk personeel het werk ver
richt waarvoor het is aangesteld
en wordt betaald, namelijk voor
onderwijs en onderzoek, en dat
mensen die niet voor hun taak
berekend zijn, ander werk krij
gen. Het uitgangspunt is met
gelijkblijvende middelen meer
te presteren."
Voorts interviews met de nieu
we jonge Molukse leiders. Chris
Paais: „De manier waarop de
Baader Meinhof-groep het in
Duitsland heeft gedaan, dat is
nog maar kinderspel vergeleken
bij wat wij gaan doen. Wij kun
nen toeslaan wanneer we willen.
We zijn razend".
Ook een artikel over de veran
deringen die nodig zijn binnen
de PvdA. „Het is een electorale
arbeiderspartij, maar qua leden
bestand is dat veel minder het
geval en qua kader nog veel
minder. Er is werk genoeg voor
een socialistische partij. Maar
dan moet zo'n partij gedragen
worden door een aanzienlijke
arbeidersaanhang. En daar is
actie voor nodig. Actie die niet
altijd zal overeenstemmen met
de opvattingen van een kabinet
PvdA, CDA, D'66."
Een kritische toekomstblik ten
slotte op de wereldkampioen
schappen voetballen in Argenti
nië. „Het draaiboek van de mis
lukkingen in de voorbereiding
op het wereldkampioenschap
van vier jaar geleden lijkt nog
steeds van kracht. Toen was er
echter Cruyff, die alle bestuur
lijke en organisatorische blun
ders via briljant voetballen kon
doen vergeten. Omdat het er
nog steeds naar uitziet dat
Cruyff niet naar Argentinië
gaat, zal de organisatie dit keer
moeten waken voor een comple
te chaos."
De kleurenbijlage is gewijd aan
psychiatrie.
In de Tijd dit advies over de
kabinetsformatie: „In ieder ge
val zou het overtrokken zijn
wanneer de PvdA bleef vast
houden aan een formule die de
PvdA meer zetels moet geven
als het CDA, zoals de wel geop
perde acht-zes-één. Een verdeel
sleutel zeven-zeven-één daaren
tegen is alleszins redelijk".
De Molukse leider Rudy Mete-
kohy zegt in het blad: „Den Uyl
wil eerst de rechtsorde herstel
len en dan moet de dialoog
doorgaan. Dus de grote tuhan
geeft ons eerst een draai om
onze oren, en als we beterschap
beloven, mogen wij zijn barang,
zijn bagage, weer dragen. Ik
weet niet of die man beseft dat
de meesten van ons de dialoog
helemaal niet meer willen. De
lust is ons vergaan. Het is afge
lopen."
Commentator Henk Neuman
schrijft over de Vredesweek van
het Interkerkelijk Vredesbe
raad: „Kernwapens moeten niet
alleen van de wereld, maar ook
uit ons aller geheugen wegval
len. Maar wie houdt dat voor
mogelijk? Daarom is het eind
doel uit de Vredeskrant in de
absolute betekenis van het
woord onbereikbaar. Geen op
wekkende conclusie, maar wie
is er mee gebaat als we om de
hete brij heendraaien?"
Het omslagartikel „Blank is
blind" geeft een stemmings
beeld uit Rhodesië.
Op de vraag „wat gaat er mis
in ons land?" proberen drie des
kundigen een antwoord te ge
ven. Een interview tenslotte met
prof. W. Grossouw (priester-we
duwnaar met de zorg over twee
kleine kinderen) die deze week
afscheid neemt van de universi
teit van Nijmegen. „Je kunt
mensen niet met wetten verbete
ren en wetten werken veeleer de
zonde in de hand. Die gedachte
werk ik in mijn afscheidsrede
uit. In die lijn acht ik die enor
me centralisatie in de rooms-
katholieke kerk verkeerd. Dat
kerkidee maakt van de Paus
een Atlas, die alle zonden van
de wereld moet dragen. Dan
moet je wei een neurotisch
mens worden."
Hervormd Nederland in zijn
hoofdartikel: „Aan al te groot
gejammer over de zoekacties
naar wapens in Assen en Bo-
vensmilde doen wij niet mee.
Wanneer vanuit de bevoking ge
richt op politie en brandweer
wordt geschoten, wanneer om
wonenden zich geintimideerd en
bedreigd voelen, moet men niet
verbaasd en nog minder veront
waardigd zijn, als de overheid
tot actie overgaat"
Veel aandacht in het blad voor
het terrorisme in de Bondsrepu
bliek. „Zolang mensen die iets
zinnigs te zeggen hebben over
een vrije .pluriforme' democra
tische samenleving, belasterd en
nota bene als aanstichters van
het terrorisme gebrandmerkt'
worden, ziet het er weinig hoop
vol uit. Hoezeer - en dat moet
ook worden gezegd - de Bonds
republiek altijd nog een demo
cratie is van een gehalte zoals
Duitsland niet eerder heeft ge
kend."
Bert ter Veer ,de nieuwe voor
zitter van het Interkerkelijk
Vredesberaad, verdedigt de ko
mende Vredesweek. „Als men
zegt: Wat jullie willen, lukt
nooit, dan wil ik horen hoe het
vraagstuk dan naar de mensen
toe moet. Hoe geven wij de men
sen dan een eigen vraagstuk
terug? Want de mensen zijn to
taal vervreemd. Wie een beter
voorstel heeft, laat die het dan
Prof. G. Langemeijer, oud-pro
cureur-generaal bij de Hoge
Raad, tenslotte meent, dat de
oplossing voor een evenwichtig
compromis over abortus luidt:
„De knoop door te hakken en
als regel een grens te stellen
naar gelang van de duur van de
zwangerschap; een grens van
drie maanden blijkt in de prak
tijk ook voor de tegenstanders
van vrijheid in deze aanvaard
baar te zijn."
