Dood zwarte leider in politiecel
schokt vele Zuidafrikanen
Aruba blijft in geen
bij Antillen
geval
Mary Bell opnieuw
gearresteerd
Geruchten van corruptie na aardbevingsramp N.-Italië
buitenland
Toch minderheid
in Noorwegen voor
regeringspartij
Geslaagde proef ruimteveer
BHOETTO VRIJ OP BORGTOCHT
LEIDSE C0URAN1
WOENSDAG 14 SEPTEMBER 1977 PAGINA 11
JOHANNESBURG (UPI) Ge
schokte Zuidafrikanen van alle
huidskleuren wachten het re
sultaat af van een lijkschou
wing rond de dood van de in
ternationaal bekende Steve Bi-
ko (30), stichter van de Zuida-
frikaanse beweging voor be
wustwording der zwarten, die
na een hongerstaking van acht
dagen in politiehechtenis is
overleden.
De minister van politie en justi
tie. James Kruger, vroeg het
publiek gisteren voor de televi
sie om het resultaat van het
onderzoek te accepteren.
Hij zei dat er bepaalde mensen
in Zuid-Afrika waren die met
geen enkel onderzoek genoegen
zouden nemen als dat niet zou
aantonen dat de politie schuldig
was. „In alle gevallen van een
-onnatuurlijke dood is er een
onderzoek en een onderzoek is
een gerechtelijk onderzoek", zei
hij.
Kruger deelde gisteren mee dat
de 30-jarige Biko maandag
avond in gevangenschap was
overleden na sinds 5 september
niet meer te hebben willen eten
of drinken.
Biko's dood is het 20ste overlij
den van een gedetineerde sinds
maart 1976.
De minister zei in een verkla
ring dat Biko op 18 augustus
door politie was aangehouden
omdat hij een bevel had gene
geerd dat zijn bewegingsvrij
heid beperkte tot King Williams
Town, 720 kilometer ten zuiden
van Johannesburg.
„Hij werd gearresteerd in ver
band met activiteiten samen
hangend met het oproer van
Port Elizabeth. Hij had vlug
schriften opgesteld en uitge
deeld die aanspoorden tot
brandstichting en geweldple
ging", aldus Kruger.
„De heer Biko weigerde sinds 5
september zijn maaltijden en
dreigde met een hongerstaking.
Hij bleef echter zijn eten en
water krijgen, waarvan hij geen
gebruik wilde maken", aldus
Kruger.
Volgens de verklaring van de
minister leek Biko twee dagen
later „niet wel te zijn". Maar een
onderzoek door een arts „lever
de niets negatiefs op".
Biko werd de volgende dag twee
keer onderzocht en op de vierde
dag van de hongerstaking over
gebracht naar een gevangenis
hospitaal, waar hij twee dagen
onder observatie werd gehou
den.
Op 11 september had Biko nog
steeds niet gegeten en hij werd
overgebracht naar een zieken
huis in Pretoria.
„Op 12 september werd de heer
Biko nogmaals onderzocht en
medisch behandeld door de dis
trictschirurg van Pretoria. Hij
overleed diezelfde avond", aldus
Kruger.
Sectie op het stoffelijk over
schot die dinsdagochtend vroeg
zou plaats hebben, werd uitge
steld om Biko's verwanten in
staat te stellen een eigen patho
loog eraan te kunnen laten deel
nemen.
De bekendmaking van Biko's
dood op de Zuidafrikaanse ra
dio op dinsdag, leidde tot een
geïmproviseerde gebedsdienst
op het middaguur waaraan on-
geveer 400 mensen van alle
huidskleuren deelnamen.
OSLO (AP/Rtr). Bij de No
ren, die maandag nog naar bed
gingen met de zekerheid dat de
minderheidsregering van de Ar-
beidspartij voldoende stemmen
bij de verkiezingen had verkre
gen voor een nieuwe regeerpe
riode, is het nieuws van de
definitieve verkiezingsuitslag
gistermiddag als een bom inge
slagen. De schriftelijk uitge
brachte stemmen gaven aan de
oppositie van conservatieven,
christen-democraten en cen
trumpartijen evenveel stem
men. Premier Nordli heeft
Ngoeza
Doodstraf
oud-minister
in Zaïre
KINSJASA De van hoogver
raad beschuldigde oud-minister
van Buitenlandse Zaken van
Zaïre, Ngoeza Karl i Bond, is
jisteren door het hof voor
l staatsveiligheid in Kinsjasa ter
dood veroordeeld.
Hij was op 13 augustus uit zijn
functie gezet en beticht van
hoogverraad in verband met de
„Oorlog van Sjaba", een inval,
vanuit Angola, van vroegere Ka-
tangese gendarmes, die door
president Moboetoe met Franse
en Marokkaanse hulp werd af-
De 39-jarige Ngoeza, die afkom
stig is uit de provincie Sjaba,
werd beschouwd als de opvol
ger van president Moboetoe Se-
se Seko toen zijn bewind leek
te wankelen door de invasie in
de zuidelijke provincie. Het op
perste 'gerechtshof verklaarde
dat de tenlastelegging volledig is
bewezen.
Vijf getuigen verklaarden voor
de rechtbank dat Ngoeza van
tevoren op de hoogte was van
de inval in de provincie Sjaba
door vroegere Katangese gen
darmes. die zich in het buurland
Angola hadden gevestigd. Ngoe
za ontkende deze bewering.
Geen bewijzen
martelingen
in Israël
WASHINGTON Het Ameri-
kaanse ministerie van buiten
landse zaken heeft te kennen
gegeven dat er geen afdoende
bewijzen van onafhankelijke
instanties zijn voor de stelling
dat er in Frans Jordanië dbor
de Israëliërs regelmatig en met
officiële goedkeuring gemarteld
wordt.
Ken Brown, de woordvoerder
van het ministerie, sloot echter
de mogelijkheid van geïsoleerde
gevallen van foltering niet uit.
Hij liet weten dat de V.S. deze
kwestie ,op het hoogste niveau';
in Israël aan de orde hebben
gesteld en dat het overleg over
dit onderwerp tussen beide lan
den nog steeds gaande is.
BETICO CROES IN SLOTVERKLARING
(Van onze parlementaire redac
tie)
DEN HAAG De nieuwe Ne
derlandse minister voor Antil
liaanse zaken, die binnenkort
naar Willemstad gaat om met
de Nederlands-Antilliaanse re
gering en de eilandsraad van
Aruba te spreken over de pro
blematiek van Aruba, moet er
maar op rekenen dat met Aru
ba niet meer te praten is over
een rol van dit eiland in het
staatsverband van de Antillen.
Aruba staat erop los van de
overige eilanden van de Neder
landse Antillen verder te gaan.
Dit zei de leider van de Aru
baanse delegatie die in de afge
lopen tien dagen in Den Haag
besprekingen voerde, Betico
Croes, dinsdagavond in een slot
verklaring. De delegatie keert
morgen naar Aruba terug.
Croes zei nog eens niet tevreden
te zijn over de bereikte resulta
ten, „maar toch gaan we met
een zekere mate van optimisme
terug". In het verleden heb ik
nooit een tegemoetkomende
houding van Nederlandse kant
kunnen ontwaren, maar nu is er
veel meer begrip gekomen. De
besprekingen met de Konin
krijksregering zijn een echte
dialoog geworden en met de
parlementariërs hebben we goe
de gesprekken gevoerd, aldus
Betico Croes die zei vooral hoop
te putten uit de toezegging dat
het gesprek spoedig zal worden
voortgezet.
Het ligt in de bedoeling dat de
minister voor Nederlands-Antil-
liaanse zaken in het nieuwe ka
binet zo spoedig mogelijk, wel
licht al in november, naar de
Antillen gaat om daar het „drie-
hoeksgesprek" te openen. In dat
gesprek zal het streven van Aru
ba naar onafhankelijkheid een
centrale rol spelen. Croes sprak
de hoop uit dat hij de bevolking
van de Antillen gerust zal kun
nen stellen. Hij rekent er min
of meer op dat een Koninkrijks
commissie gevormd zal worden
die zich speciaal met de proble
matiek van de Arubaanse onaf
hankelijkheid zal bezighouden.
„Wij hopen van harte dat die
onafhankelijkheid (rond 1981),
na een vruchtbare dialoog met
Nederland kan komen. Zo niet
dan zullen we ons tot de Ver
enigde Naties of een ander land
moeten wenden, dat land zal
ons dan moeten steunen in ge
val van een eenzijdige onafhan
kelijkheidsverklaring."
De Arubaanse delegatie stelt
zich voor dat na de onafhanke
lijkheid van het eiland een of
andere band met Nederland be
waard kan blijven. Dat zou bij
voorbeeld kunnen in de vorm
van een Gemenebest waarbij
van Nederlandse zijde garanties
zouden komen voor de continuï
teit van het bestuur (De Konin
gin blijft dan ook voor Aruba
de vorstin), de cassatierecht
spraak, defensie en buitenland
se betrekkingen. Croes gaf toe
dat er nog veel studies moeten
komen, bijvoorbeeld wat betreft
het muntwezen en de economi
sche betrekkingen.
Aruba is ook bereid om op vol
kenrechtelijke basis met de an
dere landen van de Nederlandse
Antillen en in het Caribische
gebied samen te werken. Eeh
van de zaken die in de komende
tijd op Aruba onder handen
moeten komen is de opstelling
van een concept-grondwet.
In vele delen van Kansas City werden geparkeerde auto's door de zware watervloed
meegesleurd.
Overstromingen in Kansas City: 18 doden
KANSAS CITY Zware overstromingen als grote delen van de stad onder water te staan. De
gevolg van aanhoudende stortregens hebben tot schade wordt op miljoenen dollars geschat. Vol-
dusver in Kansas City aan zeker 18 mensen bet gens de autoriteiten zal het aantal doden zeker
leven gekost. stijgen, aangezien er nog tientallen mensen vermist
Door de regens die 36 uur aanhielden, kwamen worden.
evenwel aangekondigd dat hij
ondanks een minderheid toch
zal blijven regeren.
Daarbij is Nordli ervan uitge
gaan dat de twee zetels van de
liberale partij niet noodzakelij
kerwijs het blok van de opposi
tie zullen steunen. De liberale
„Venstre-partij" heeft krachtige
bezwaren tegen het sterke con
servatieve element in de burger
lijke coalitie, terwijl zij erop
wijst dat de Arbeidspartij met
een winst van 14 zetels als de
grote overwinnaar van deze ver
kiezingen moet worden be
schouwd.
Zowel de socialisten als het bur
gerlijke blok beschikken nu
over 76 van 155 zetels in de
Storting, het parlement. De libe
ralen bezetten twee zetels, de
linkse socialistische partij, die
de regering Nordli steeds ge
steund heeft, één zetel. Premier
Nordli wil nu afwachten of er
een meerderheid in het parle
ment te vinden is die haar naar
huis wil sturen. Het wachten is
dan op de maand oktober, wan
neer het parlement in nieuwe
samenstelling voor het eerst bij
eenkomt.
Vakbond: geen
besmet" brood
naar Engeland
UTRECHT (ANP) - De voe
dingsbonden FNV hebben de
werknemers opgeroepen geen
brood te bakken of te vervoe
ren dat Engeland als bestem
ming heeft.
Volgens de voedingsbonden zijn
er aanwijzingen dat Nederland
se bakkerijen voor de Engelse
markt willen gaan werken en
daarmee zou de staking van de
57.000 werknemers in de Britse
bakkerijen op losse schroeven
komen te staan.
De Britten staken omdat ze op
officiële feestdagen het loon
doorbetaald willen krijgen. Vol
gens kaderleden van de bonden
zouden maandagavond al door
een industriële bakker in Bever
wijk 10.000 broden naar Enge
land zijn verscheept. Het brood
zou bestemd zijn voor het En
gelse leger.
Het Amerikaanse ruimteveer
Enterprise heeft gisteren een
geslaagde proefvlucht van vijf
minuten gemaakt. De glij
vlucht waarbij een aantal wen
dingen werd gemaakt begon
nadat het ruimteveer was los
gekoppeld van een Boeing 747
straalvliegtuig.
Het was de tweede vrije vlucht
van de ruimtependel. De eer
ste vlucht vond plaats op 12
augustus. Indien alles meezit
zal de ruimtependel in de ja
ren '80 eenmaal per week een
ruimtevlucht moeten maken
tussen een ruimtestation en de
aarde.
LAHORE, (AP) Oud-premier
Ali Bhoetto van Pakistan is
gisteren op borgtocht vrijgela
ten na tien dagen gevangen te
hebben gezeten op beschuldi
ging van moord en samenzwe
ring. Bhoetto heeft onmiddel
lijk zijn campagne voor de ver
kiezingen van 18 oktober her
vat en zei dat zijn zaak zal
worden beslist door de kiezers.
Ik ben onschuldig, ik ben valse
lijk beschuldigd.-., laat de bevol-
Hof en verklaarde dat het heel
goed mogelijk is dat hij voor de
verkiezingen nogmaals gearres
teerd wordt. Volgende week zal
de 49-jarige Bhoetto nog ten-
De oud-premier betwistte tevens minste twee keer voor het ge-
de rechtsbevoegdheid van het recht moeten verschijnen.
king oordelen, zij is het Opper
ste Gerechtshof, zo verklaarde
Bhoetto voor het Hooggerechts
hof van Lahore.
TWEE DAGEN NA ONTSNAPPING
(Van onze correspondent Roger
Simons)
LONDEN De zondag ont
snapte kindermoordenares Ma
ry Bell (22) is gisteravond door
de politie van Derby gevangen
genomen in gezelschap van twee
mannen, die eveneens gearres
teerd werden. Mary Bell zat in
zuid-Derby in een geparkeerde
wagen, op ongeveer 30 kilome
ter van de open gevangenis
„Moor Court" te Oakmoor, in
Staffordshire, waaruit ze zon
dagavond weggelopen was met
een Londense prostituée Annet
te Priest (21). Haar vriendin is
nog steeds voortvluchtig.
Het haar van Mary Bell was
blond geverfd en ze droeg ande
re kleren. Ze bood geen weer
stand en was kennelijk teleurge
steld over haar arrestatie die
gebeurde nadat de politie van
iemand een tip gekregen had.
Mary Bell is voorlopig onderge
bracht in een observatiehuis. Ze
zal daar blijven tot het ministe
rie van binnenlandse zaken en
justitie in Londen een nieuwe
beslissing genomen heeft inzake
haar toekomst.
De ontsnapping van Mary Bell
heeft veel ophef gemaakt. Toen
ze namelijk elf jaar was, had ze
volgens psychiaters „voor haar
plezier" twee jongetjes van resp.
drie en vier jaar vermoord.
Daarna werd ze in Newcastle
Mary Bell
veroordeeld tot een gevangenis
straf van onbepaalde duur.
Twee psychologen getuigen, dat
Mary Bell een ongeneeslijke
psychopaat was.
Afgelopen juni werd ze evenwel
ondergebracht in de open ge
vangenis voor vrouwen te Oak
moor, waar geregeld veroordeel
den op de loop gaan. De over
heid was van plan Mary Bell
tegen Kerstmis vrij te laten wat
scherpe protesten uitlokte. Ten
gevolge van haar ontsnapping is
die kans evenwel voor haar ver
keken.
(Van onze correspondent)
SAN DANIELLE DEL FRIULI Nie
mand mag hier in Friuli, de Italiaanse
streek, waar zich vorig jaar tweemaal een
zware aardbeving voorgedaan heeft, fou
ten maken. Zeker geen burgemeester. Wat
er elders in Italië gebeurt of kan gebeuren
doet niets ter zake. Wie hier in Friuli
fouten maakt, zal er voor boeten Er
wordt een burgemeester gearresteerd op
verdenking van het aannemen van smeer
geld van een fabrikant van geprefabri
ceerde huizen. Er volgen meer arrestaties.
In Rome treedt een onderstaatssecretaris
af, omdat zijn naaste medewerker even
eens steekpenningen zou hebben aangeno
men en zelf krijgt hij de schuld van een
dure miskoop van duizend Canadese ge
prefabriceerde woningen van inferieure
kwaliteit.
De Noorditaliaanse provincie Friuli beleeft
opnieuw een aardbeving. Nu een van mo
rele en politieke aard. Het lijkt er ineens
op, dat iedereen corrupt is. Ook dat werkt
weerstanden: alle 220 burgemeesters in het
gebied dreigen op een gegeven moment
met aftreden als protest tegen de stroom
van negatieve geruchten die hen bijna
overspoelde.
De bewoners van Friuli zijn zeer rechtlij
nig. Het is een in zichzelf gekeerde ge
meenschap, vlak bij de Oostenrijkse grens,
met de aard van bergbewoners en de
defensieve instelling van mensen, die in de
loop van de eeuwen allerlei culturen gewa
penderhand over zich heen hebben zien
rollen. Dit is uitgekristalliseerd in deze
eenvoudige formule: wie fouten maakt
moet boeten
In San Daniele del Friuli zijn nog overal
de sporen van de twee aardbevingen zicht
baar. „Wij hadden in totaal zeven doden",
zegt Enzo Filipuzzo, parttime-burgemeester
van het stadje. „Dat is weinig vergeleken
met veel andere stadjes en dorpen om ons
heen. Maar de materiële schade was wel
enorm. Ruim 1500 van de in totaal 7000
inwoners raakten dakloos".
Inmiddels zijn in de streek vele tienduizen
den voorlopig gehuisvest in redelijk com
fortabele noodwoningen en geprfabriceer-
de huizen. En dat blijft, alle schandalen
en ontluikende schandalen ten spijt, een
bijna on-Italiaanse prestatie.
De eer van deze prestatie komt toe aan
Giuseppe Zamberletti (44). Hij is degene,
die onmiddellijk ontslag heeft genomen als
onderstaatssecretaris binnenlandse zaken,
toen zijn naaste medewerker van het aan
nemen van steekpenningen beschuldigd
werd. „Ik voel me net als Willy Brandt die
aftrad toen zijn naaste medewerker spion
bleek te zijn zegt hij er zelf van. „Ook
al ben ik onschuldig; ik voel toch dat ik
de consequenties moet nemen voor wat
mijn medewerker gedaan heeft".
In Friuli, waar hij ongemeen populair is,
zegt men dat hij opzettelijk ten val is
gebracht. Naar verluidt stond hij op de
nominatie om benoemd te worden tol coor
dinator bij de reorganisatie van de diverse
militaire en civiele geheime diensten. In die
kringen is men wellicht bevreesd geweest
voor Zamberletti, die nu eenmaal in staat
moet worden geacht ook in die chaos orde
te scheppen, dit ten koste van menige re
putatie.
Kort na de eerste aardbeving in mei 1976
kreeg hij de functie van commissaris, met
de volmacht om naar eigen goeddunken te
handelen, contracten te tekenen, beslissin
gen te nemen en te putten uit de ongeveer
tien miljard gulden, die de regering voor
het aardbevingsgebied ter beschikking had
gesteld.
Zamberletti leidde het reddings- en oprui-
mingswerk; hij organiseerde de tenten
kampen en liet duizenden caravans naar
Friuli rijden en schrok er niet voor terug
om een groot aantal van deze mobiele
huisjes van particulieren te vorderen. Na
de tweede aardbeving in september gelast
te hij de opzienbarende evacuatie naar de
luxe-badplaatsen aan de Adriatische kust,
waar de hotels, zomer- en vakantiehuisjes
toch leeg stonaen. Vóór 1 april, het begin
van het toeristenseizoen, zouden degeeva-
cueerden kunnen terugkeren en een (noo-
d)woning ter beschikking krijgen. Zamber
letti gaf daarop zijn woord en, sterker nog,
hij hield het Zo werden er geprefabriceer
de huizen geplaatst, zo mogelijk op het erf
of in de tuin van hen, wier huizen verwoest
waren, of anders in groepen bij elkaar.
Zamberletti kocht zelf 1000 zogeheten con
tainerhuizen in Canada. Naar nu beweerd
wordt, tegen een veel te hoge prijs. Maar
bij de aanschaf telden twee zaken erg
zwaar: er moest, met het oog op de nade
rende winter, haast worden gemaakt en de
Canadezen konden onmiddellijk leveren.
Bovendien moesten de woningen te demon
teren zijn, zodat zij, na gebruik, opgeslagen
konden worden in afwachting van even
tueel volgende rampen. Dit alles was haast
werk, waarop niet altijd een efficiënte
controle uitgeoefend kon worden. Zodoen
de staat er in Friuli een klein bestand
woningen, dat niet geheel en al aan de
primaire eisen voldoet en dat zijn uitgere
kend enkele Canadese woningen van Zam
berletti. En daarnaar wordt nu een onder
zoek ingesteld, hoewel niemand durft te
beweren dat Zamberletti persoonlijk rijker
is geworden van deze Canadeze transactie.
Een tweede onderzoek is gericht tegen
enkele personen, die zich, volgens de aan
klachten, wel verrijkt zouden hebben door
het aannemen van smeergeld. Dat is de
burgemeester van Maiano, Bandera, over
komen. Hij is 53 jaar en zeer gezien bij
zijn dorpsgenoten. Volgens de beschuldi
gingen zou hij een halve ton getoucheerd
hebben van een kleine fabrikant van ge
prefabriceerde huizen. Toen deze fabrikant
in staat van bankroet dreigde te komen,
onthulde hij rancuneus het schandaal. De
burgemeester evenwel beweert dat hij al
leen maar twee gouden pennen en twee
schilderijen ten geschenke heeft gekregen.
