Geschiedenis van
negerslaven in elf
afleveringen Roots"
op AVRO-televisie
Natuurgeneeswijze in
„Onder behandeling"
TERUGBLIK
TELEVISIE VANAVOI
TELEVISIE WOENSDA
RADIO VANAVOND
RADIO WOENSDAG
RADIO/TELEVISIE
LEIDSE COURAN1
DINSDAG 6 SEPTEMBER 1977 fAG?INS
Alex Haley, de schrijver
van ..Roots" (Wii zwarten).
In dezelfde periode als waarin
de NOS op het scherm komt
met een Britse documentaire
„Fight against slavery" biedt
AVRO-tv in elf afleveringen
de Amerikaanse bewerking
van het boek „Roots" (Wor
tels), dat de historische bio
grafie bevat van een negerge
slacht, dat na de roof van de
stamvader Kunta Kinte in
Afrika in 1750 de hele ellende
van de Amerikaanse slavernij
tot op de huidige dag over
zich heen krijgt.
Boek zowel als tv-versie trok
ken in Amerika overgrote be
langstelling, ofschoon beide
geenszins kritiekloos werden
ontvangen. Het boek kwam al
snel terecht op de lijst van de
best verkochte boeken en de
tv-verbeelding trok rond 100
miljoen kijkers. Het boek
komt binnenkort bij van Hol-
kema en Warendorf in de Ne
derlandse vertaling van Fred
v.d. Velde uit en de AVRO
start zijn serie vanavond op
Ned. II 20.27 uur. Waarna we
kelijks een vervolg tot 13 no
vember.
Idee en uitwerking van dit
boek zijn van de Amerikaanse
Alex Haley, die na litteraire
arbied op diverse terreinen be
sloot de oorsprong van zijn
geslacht na te gaan. Hij werd
hiertoe geïnspireerd door ver
halen van zijn grootmoeder,
die vertrouwd was met de
mondelinge overlevering van
vroegere generaties. Haley
trok naar Gambia in Afrika,
waar zijn voorgeslacht van
daan heette te komen en zegt
daar de verhalen bevestigd te
hebben gekregen, die hij eer
der van zijn grootmoeder had
vernomen. Haley is er inder
daad in geslaagd een gedreven
drama te schrijven over het
onrecht op Amerikaanse kan-
toenplantages aangedaan aan
de nakomelingen van de stam
vader Kinte. Maar hoe hij zo
gedetailleerd kan vertellen wat
een paar eeuwen geleden in de
Afrikaanse oerwouden plaats
greep en nadien in Amerika,
waar Kinte niet meer is ge
weest dan een van de miljoe
nen slaven, heeft een reeks
vragen opgeroepen bij ge
schoolden in geschiedenis. Dit
hoeft overigens bewondering
niet in de weg te staan voor
de kracht van stijl waarmee
hij de gruwelijke historie van
de slavernij heeft onthuld.
Naast deze kritiek op het boek
kan men die stellen op de
tv-bewerking, die een veel te
rooskleurig beeld geeft. Het is
niet aan te nemen, dat de Afri
kaanse negers in 1750 al rond
liepen in zachtgroene sporttri-
cots. En de vernederde negers
en negerinnen - gegeseld, ver
kracht - beschikken allemaal
over over schone lijven. Deze
behoefte aan glamour mag
dan Amerikaans zijn, zij staat'
ver af van de werkelijkheids
zin, zelfs als men aanneemt,
dat stamvader Kinte in zijn
onverzettelijkheid van een ro
buuste schoonheid geweest
kan zijn.
Levar Burton als Kunta Kinte, kort nadat hij in Afrika in de boeien is geslagen.
„Roots" in de vertaling „Wij
zwarten", laat zich enigszins
vergelijken met die andere be
roemde slavenroman „De ne
gerhut van oom Tom". Haley
heeft zich echter niet beperkt
tot het vreselijke lot van de
slaven, maar heeft ook trach
ten na te gaan hoe het tot het
vangen van negers in de Afri
kaanse oerwouden heeft kun
nen komen. Haley schrijft, dat
zijn rasgenoten tot hun schan
de moeten bekennen, dat de
blanken zich daarvoor be
diend hebben van welwillende
negers, die voorrechten ver
wierven wanneer zij hun werk
goed deden. Niet alleen Kinte,
maar ook honderdduizenden
andere slaven zijn door negers
gevangen. Er. waren zelfs ne
gers die hun broeders verhan
delden voor een geweer, een
lap stof of dat soort goederen.
Maar het is duidelijk dat er
geen verkopers geweest zou
den zijn als het aan kopers
had ontbroken. De Amerika
nen marcheren schuldbewust
vooraan in het verhandelen en
misbruiken van mensen, ne
gers, vooral toen hun katoen
plantages zich uitbreidden,
waarvoor steeds meer landar
beiders nodig waren. Niet min
der hebben Spanjaarden, Por
tugezen, Engelsen en Fransen
zich op dit punt laten gelden,
nadat zij overigens van de Ne
derlandse zeevaarders hadden
geleerd, dat slaven lucratieve
handel boden. De Nederlan
ders waren er sterk in theolo
gische verantwoording af te
leggen voor de roof en import
in Amerika van negerslaven:
„Wij halen ze uit een heidense
wereld en brengen ze naar een
Christenland. Wij redden hen
zelfs want die negers doen
niets anders dan elkaar af
slachten". Bovendien hing de
voorspoedige nederhandel on
middellijk samen met kolo
niaal commercieel succes van
die dagen. Wie in de wereld
handel een rol wilde meespe
len, moest met willige waar
komen, slaven, en die waren
volop te vangen in Afrika. Het
gebeurde ook, dat negersul-
tans tegen redelijke vergoe
ding zich lieten ontdoen van
ongewenste elementen in het
achterland. In zijn boek toont
Haley verder aan, dat na de
wettelijke opheffing van de
slavernij in 1860 in Amerika
de negers toch aan hun land
heren gebonden bleven. Zij
kregen grond ter verbouwing.
Voor het zaaigoed moesten zij
echter dermate hoog opgedre
ven prijzen betalen, dat zij bij
hun vroegere landheren in de
schuld kwamen te staan en
derhalve juridisch in hun
macht bleven. Bovendien
vormden zich uit de blanken
groepen „night-riders, de late
re Klu Klux Clan, die de vrije
negers naar het leven stonden
en hun bezittingen in brand
staken.
Uit wat we vooraf uit deze
serie hebben kunnen zien, zijn
de Amerikaanse makers be
scheiden met het tonen van
gruwelen, die op de negers
werden toegepast. Een moei
lijkheid is dat ofschoon er in
elf delen door de geschiedenis
van de slavernij wordt heenge
lopen, de kijker te maken
krijgt met zoveel opeenvolgen
de generaties, dat men node
een aflevering kan missen als
men op de hoogte wil blijven.
En bovendien volharden de
kenners van de slavenhistorie
in hun opvatting, dat schrijver
Haley er hier en daar maar
een beetje op los heeft gefan
taseerd. Waarop Haley bij her
haling riposteerde: „Mijn boek
is geen historische romein,
maar ik heb mijn personages
in een historische werkelijk
heid geplaatst".
TON OLIEMULLER
Schermpje op
radio meldt
programma's
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM Het NOS-labo-
ratorium heeft een nieuw sys
teem ontwikkeld om het de ra
dioluisteraar gemakkelijker te
maken af te stemmen op het
programma van zijn keuze. Het
gaat er bij dit door de heer H.
J. van der Heide van dit labora
torium ontwikkelde systeem
om, bepaalde informatie over
de zender, de omroeporganisa
tie en de aard van het program
ma zichtbaar te maken door
middel van een soort van beeld
schermpje op het radiotoestel.
Daarin zou men ook eventueel,
de tijdmelding kunnen betrek
ken.
Het is de bedoeling het systeem,
dat in overleg met de Europese
electronische industrie wordt
ontwikkeld, in de eerste plaats
toe te gaan passen op de FM-
band, waarbij zich de meeste
problemen bij het juiste afstem
men voordoen. Voorts zou het
systeem, dat inmiddels is voor
gelegd aan de Europese Radio-
Unie teneinde te komen tot in
ternationale afspraken en stan
daardisatie, ook kunnen leiden
tot automatische afstemming.
Daarbij zou het mogelijk wor
den dat het radiotoestel zelf een
station met bijvoorbeeld lichte
muziek zoekt als de daartoe be
stemde knop wordt ingedrukt.
Volgens de NOS bestaat er in
ternationaal grote belangstelling
voor het nieuwe systeem, dat
echter nog wel een aanlooppe
riode van vier tot vijf jaar
vraagt voor het algemeen ge
bruikt zou kunnen worden. Men
verwacht dat tegen die tijd de
meeste nieuwe radiotoestellen
van een dergelijk systeem voor
zien zullen zijn. Het zal echter
ook mogelijk zijn op de bestaan
de apparatuur een dergelijk
schermpje aan te brengen.
Uitval
percentage
van VARA-
leden veel
lager dan
minister denkt
(Van onze radio- en tv-redactié)
HILVERSUM De VARA is
het niet eens met de wijze
waarop CRM de telling van het
ledenbestand in hét begin van
dit jaar heeft verricht. Volgens
de steekproef van CRM zou
ruim 28 procent van het door
de VARA opgegeven ledental
niet overeenkomen met de ge
gevens in de administratie van
de dienst omroep bijdrage.
De VARA heeft nu ook zelf een
steekproef gehouden onder 2067
namen en adressen uit het le
denbestand. De resultaten van
1667 adressen zijn bekend en
hebben de VARA tot de conclu
sie gebracht dat het uitvalper
centage niet ruim 28 procent
zou moeten zijn maar hoogstens
8,4 procent. Dat percentage
komt volgens de VARA meer
overeen met het cijfer van de
PTT van het aantal zwartkij
kers.
Twee artsen, de 28-jarige Han
Stiekema en de 79-jarige Hen
drik van der Upwich, represen
teren de natuurgeneeswijze in
het tweede programma van
Henk Mochel over alternative
wijzen van genezen. Van der
Upwich is de nestor van de
natuurgeneeswijze in Neder
land. Hij was 11 jaar ortope-
disch chirurg, maar toen hij in
het ziekenhuis een dieetkuur
ging voorschrijven aan patiën
ten met voetklachten, kreeg hij
moeilijkheden en nam hij ont
slag. Stiekema^s een van de
jongste natuurartsen in Neder
land. In een gezondsheidscen-
trum in Drente behandelt hij
patiënten die lijden aan rbeu-
ma, asthma en migraine.
Sil
Het derde deel van Sil de
strandjutter speelt zich een jaar
later af. De verhouding tussen
Maam en Jelle begint vastere
vormen aan te nemen. Lobke
behaalt een nieuwe overwinning
op haar vader als ze naar cate
chisatie wil. Wietse begint in
conflict te komen met Sil, om
dat hij te veel aan Lobkes rok
ken hangt. Sil wordt wat tobbe-
rig, maar ziet kans Wietse in één
klap tegen de grond te slaan.
Wietse is de volgende dag spoor
loos en Lobke begint zich steeds
meer te isoleren.
Ned. 1,19.30 uur.
Sil wordt in deel 3 veel te vaak in gezelschap gezien
van Lobke
In de wijk van Kojak wordt een
roofovervaller gearresteerd.
Zijn medeplichtigen voeren een
roekeloos plan uit om zijn vrij
lating af te dwingen. Tijdens
een picnic wordt het nichtje van
Kojak gekidnapt; men is bereid
haar te laten gaan, als Kojak de
roofovervaller vrijlaat. Kojak
wil dat natuurlijk niet en wint
een race met de tijd.
Ned. I, 20.20 uur.
Eva den Hartog
„Geen tijd om te bidden" is de
Nederlandse titel van het in En
geland en Canada verschenen
boek over het werk van majoor
Eva den Hartog van het Leger
des Heils. De Nederlandse uitga
ve van dit boek is deze maand
te verwachten; het gaat over
haar werk in vluchtelingenkam
pen, haar persoonlijke inzet
voor de mensen die niets meer*
hebben en over de plaats van
God in haar leven.
Ned. 1,22.55 uur.
NEDERLAND I
NOS
18.45 De Fabeltjeskrant
18.55 Journaal
19.04 Black Beauty
19.30 Sil de Strandjutter
20.20 Kojak
21.05 Onder behandeling van de
natuurgenezer
NOS
21.35 Journaal
NCRV
21.50 Motorlrial
22.20 Llnda Rondstadt
22.55 Dagsluiting Eva den Hartog
NOS
23.05 Journaal
NEDERLAND II
NOS
18.45 De Fabeltjeskrant
18.55 Journaal
AVRO
19.04 Toppop
NOS
20.00 Journaal
AVRO
20.25 Roots Wij zwarten
22.00 Televlziermagazine
NOS
22.45 Den Haag Vandaag
23.00 Journaal
DUITSLAND I
18.55 Journaal
19.00 Regionaal nieuws
19.05 Notartzwagen 7 serie
19.40 Een mooie bedoerj
serie
20.15 Regionaal magazine
20.45 Sir John, de spookde j
21.00 Journaal
21.15 Fiesta tropical
22.00 Het dal van de dat
weduwen film
23.25 Journaal
DUITSLAND
18.40 De draaischijf
19.20 Kimba de witte leeuw
19.45 De Wombels
20.00 Journaal
20.30 De ster van de wet
22.00 Journaal
22.15 Kenteken D
23.00 Aspecten
23.45 Journaal
19.10 Gastprogramma
19.45 Journaal
20.15 Laurel Hardy
20.35 De Middellandse Zee
21.25 Het dagboek van ei
tv-spel
22.40 Journaal
BELGIE
NEDERLANDS
NEDERLAND I ■DUITSLAND I
NOS
10.30 Schooltelevisie
VARA
15.30 De film van Ome Willem
16.00 Chapl Chapo
16.05 Pipo en de waterlanders
16.40 Een wereld vol trucs
17.05 De parachutespringer
TELEAC
18.15 Duits (15),
BELGIE
NEDERLANDS
17.30 Tiptop voor de jeug
18.45 De avonturen van d<
op Mars
HILVERSUM I
18.19 P.PCDA. NOS: 18.30 Nws.
AVRO 18 41 Per Saldo. 18.55 Heeft een
verzetsbeweging op Ambon voor de
Zuidmolukkers zin? NOS: 19.15 (S) Let
the people sing. AVRO: 20.00 (S) Hoog
tepunten uit operettes. 21.00 Mijn naam
is Cox: hoorspelserie. 21.35 (S) Pim
Jacobs platenscala. 22.30 Nws. 22.40
Radiojourn. 22.55 (S) Dichter bij de
muz. 23.20 (S) AVRO Skymasters Show.
o.l.v. Sander Sprong. 23.55 Nws.
HILVERSUM II
Verkenning, informatief progr. 1
Bel Canto op de zomeravont
Kerk in meervoud. 20.00 Nw.
Overweging 20.15 (S) Meta-Mu
val Berlijn 1976. 22.10 Theater:
polis, hoorspel. NOS: 23.00 (S)
oog op morgen. 23.05 Aktis
overz Radio en TV 23.10 De k
morgen. 23 20 Den Haag vandai
Nws.
HILVERSUM II
NOS: 18.03 De vacaturebank. 1
NOS-maal VARA 19 02 (S) Po
Struktie 20.02 (S) Nashville.
Popdonder. 23 02 (S) V'
Llnda Ronstadt: Ned. I, 22.20 uur
HILVERSUM I
TROS 7.00 Nws. 7 02 (S) Ontbijt-soos.
(7.30 Nws. 7.41 Aktua. 8.30 nws. 8.36
Gym. v.d. huisvrouw.) 10.00 (S) Een
oude hit in nieuwe snit. 10.30 Nws.
10.33 (S) Zomersproeten. 11.45 (S) Ca-
fe-Chantant. 12.26 Meded. t.b.v. land
en tuinbouw. 10.30 Nws. 12.41 Aktua
11. 13.00 (S) oogtepunten uit musicals.
13 30 (S) Sport: Sportprogr.
v.d. Jeugd. 14.00 (S) Specialiteiten la
carte: klass wensprogr. 15.00 (S) als
dat zou kunnen, verzoekplatenprogr.
(15 30 Nws.) 16.30 (S) kernpunt: ge
sprekken. 17 20 OVERHEIDSVOORL.
Mens en samenleving, uitz. van het
ministerie van CRM. IS)
HILVERSUM II
gym. 7.20 In de Roode
progr. (8 00 Nws) 9.35 Waterst. 9.40.
Schoolradio. 10.00 .Radioweekblad.
11.00 Nws. 11.03 De VARA feliciteert,
verzoekplatenprogr 12.00 Egmond-cen-
traal. rechtstreekse gesprokken. 13.00
Nws. 1311 Dingen van de dag. 13.30
uezi
Een middagje stoomradio. 16.lf S
16 03 Paniek op Ganymedes. hlie J
serie. 16.40 lichte grammofreda
17 00 (S) Metropole Orkest. ami':e.v
RVU. 17 35 Het huishoudbo(~L
de staat. VARA: 17.55 meded f1"
oolitieber. neei
HILVERSUM I
KRO: 7.00 (S) Drie op je botert^ Ml
(S) Pep op drie 11.03 (S) Drraad
op verzoek. 12.03 (S) Drie tujg xï
middag om de KRO-Kiosschijf ïpr7
PoDkontakt. 16 03 (S) Hitmeestei"
HILVERSUM IV
NRCV: 7.00 Nws. 7.02 Het Li:s
woord. 7.08 (S) Te Deum LaifUJ.
7 30 Preludium. 9.00 Nws. 9.02Je 1
der schooltijd. 10.00 (S) Orkeder
11.10 (S) Platennieuws. 12.00 (Sgest
werken uit de Romantiek. 12 30jaaj
nadeorkest o.l.v. Paul Huppertk
(S) in de schaduw van de nr.
14.00 Nws. 14.02 (S) Een uur^et
15.00 (S) Zemire et Azor v. Gretryeri
In het NOS-journaal hadden wij
het kunnen vernemen, dat Wim
Kok, voorzitter van het FNU,
als gastredenaar bij de opening
van het Academisch Jaar aan
de universiteit in Amsterdam,
had gesproken over „diploma
inflatie", en meteen erna wissel
de het Nederlands elftal van
Koos Postema over die kwestie
van gedachten. En weer viel het
mij op dat die mensen over het
algemeen zo goed uit hun woor
den komen en dikwijls zulke
zinnige dingen zeggen. Dat blijft
verbluffend, zelfs al mag men
aannemen, dat zij de gelegen
heid hebben gehad die redevoe
ring vooraf even onder de loep
te nemen. Het aardige van deze
uitzendingen blijft overigens
ook, dat veel van de gesprek
spartners tijdens de debatten,
ongetwijfeld ongewild, zulk een
welomlijnd zelfportret afleve
ren.
Er wordt verder nog steeds veel
herhaald op het scherm, öf het
nu „Klaverweide" of Marco
Bakker is. En ook de film „Sink
the Bismarck" kan men moei
lijk een première noemen.
échter het Nieuws" bracht een
steeds benauwender wordende
situatie bij de Hoogovens in IJ-
muiden (175 miljoen gulden ver
lies) in het eerste halfjaar van
1977 ter sprake. Men peilde de
stemming onder het personeel,
die uiteraard sterk te wensen
over bleek te laten. De direktie
had slechts schriftelijk gerea
geerd op vragen van VARA's
actualiteitenrubiek. Het zal on
realistisch zijn geen rekening te
houden met eventuele ontsla
gen. Het „niet"-symposium in
Amsterdam kwam aan de orde,
maar om daar meer over te
weten te komen, zullen wij toch
de krant moeten blijven
en Johan van Minnen
„ombudsman" min of mei
dwaald vertelde ons
over de mogelijkheid da C
punctuur bij ons tot de s
voorzieningen gaat bei j
t
Maar dan zal, zo bleek, c j
neeswijze toch eerst nog
cieel erkend moeten wordi
HERMAN HOFHL
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
lerland-
Nederland
direct op tv
(Van onze radio- en tv-re<
HILVERSUM De vc
wedstrijd Noord-Ier lam
der land op 12 oktober ii
fast voor de wereldkam
schappen zal in zijn gehee
den uitgezonden op de t
wedstrijd begint 's mid da
drie uur.
Van de wereldkampioen!
pen, die volgend jaar w
gespeeld, zal de NOS-tv te
ste 21 wedstrijden direct u
den.
