etuigenverklaringen wijzen
erop: Menten gaf de bevelen
Regering reageert
niet op Luns
CHEMIE DE
VEILIGSTE
INDUSTRIE
mode
Verzet in
instelling
Frankrijk tegen
scholieren dossier
.ANDBOUWSCHAP BEPLEIT UITSTEL MELKHEFFING
icier: „Verdediger legt rookgordijn
SCHOENEN BIJ C A
luswater
an
randende
rriek wordt
nderzoeht
Loden of een jopper
beide een topper.
s 19MNENLAND/BUITENLAND
LEIDSE COURANT
DINSDAG 30 AUGUSTUS 1977 PAGINA 9
/an een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM Pieter Men-
tn was de man die op 7 juli
$41 in Podoroce de bevelen
-oor de executie gaf. Hij voer-
|e de executies echter niet
blf uit. Dat is de conclusie
|je kan worden getrokken uit
lentallen schriftelijke getui
genverklaringen die de presi-
7 leat van de bijzondere straf-
f amer van de Amsterdamse
echtbank rar. J. A. Schröder
isteren voorlas. Getuigenis-
en overigens, waaruit een
chtergrondbeeld van omge-
'ing, tijd en Menten werd ge
schilderd.
Daarvan valt af te lezen dat
ilenten een spijkerharde, tsa-
pstische houding aannam op
Jjn vele honderden hectaren
rellende landgoed ten opzichte
I fan de boeren die voor hem
perkten. Boeren, die tegen
1 in opstand kwamen, hem
lieten arresteren (1938 wegens
„spionageactiviteiten" voor de
Duitsers) en daarna zijn land
onderling verdeelden". Twee
mannen, Altmann en Sc hief
helpen hem ontvluchten uit de
gevangenis. Menten komt in
1941 terug, in Duits uniform,
laat uit wraak(?) de activisten
en de joden oppakken op 7
juli, waarna de executies vol
gen. Altmann en Schief wor
den vrijgelaten. Dat is het
beeld dat uit de vele tientallen
getuigenissen naar voren
komt.
Menten zelf heeft gisteren al
deze getuigenissen niet hoeven
aanhoren. Bij de opening van
de zitting verklaarde zijn
raadsman, mr. L. van Heijnin
gen, dat zijn cliënt zondagmid
dag, toen zijn verdediger bij
hem op bezoek was, onwel
was geworden, met dikke tong
was gaan praten en het be
wustzijn had verloren, ver
schijnselen die wezen of op
een hartaanval, of op een co
ma zoals waarin suikerzieken
kunnen vallen. Mr. van Heij-
ningen had onmiddellijk ver
plegend personeel, directie en
mevrouw Menten gewaar
schuwd. De toestand van Pie
ter Menten bleek echter vol
gens de president, mr. J. A.
Schröder, die de zitting even
schorste om naar de gezond
heidstoestand van patient-ver-
dachte te kunnen informeren,
„geen enkele reden tot onge
rustheid" op te leveren. Dat
had hem de adjunct-directeur
van het gevangenisziekenhuis
verzekerd.
De ziekte van Menten zou even
later de officier van justitie,
mr. A. Habermehl schamper
doen opmerken dat raadsman
van Heijningen bezig was een
rookgordijn te leggen.
Mr. van Heijningen had de
president gevraagd of hij deze
middag twee getuigen a'de
charge zou kunnen horen, een
osteopaat, mevrouw Dr. Sik-
kes en nog een andere. Het
verzoek werd door de presi
dent afgewezen om de dood
eenvoudige reden dat deze zit
tingsdag bestemd was voor de
schriftelijke getuigenissen. Dit
gevoegd bij de mededeling van
Mentens ziekte, verdroot de of
ficier van justitie: „Het ziet er
naar uit dat u een rookgordijn
wilt leggen", zei hij. „Eerst
door de aankondiging van de
ziekte van Menten en nu door
vanmiddag twee getuigen a
décharge op te willen roepen".
Mr. van Heijningen riposteer
de met te zeggen dat meneer
de officier insinueerde.
Nog merkwaardiger zou het
even later toegaan toen de
raadsman van Pieter Menten
plotseling vroeg om de Vrije
Volk-verslaggever Nico Polak
te mogen horen. Toen de pre
sident hem vroeg waarover
eiste mr. van Heijningen dit
bij gesloten deuren te mogen
uitleggen. De zaal werd ont
ruimd, mr. van Heijningen gaf
zijn uitleg, verslaggever Polak
werd binnen geroepen en
werd achter gesloten deuren
gehoord. Nadat de zitting weer
openbaar was geworden ver
klaarde de president, mr.
Schröder, dat Polak had ver
klaard met een van de getui
gen van vorige week, Sleifer,
te hebben gesproken. Deze
had hem verteld gedurende 14
jaar in Siberië te hebben ver
toefd, doch niet in werkkam
pen. Polak zou niet de indruk
hebben gehad dat Sleifer
rechtstreeks door de Russen
uit Siberië naar Nederland
was gehaald.
Getuigenverklaringen in de
middagzitting, die voorname
lijk handelden over de massa
executies in Urycz, wezen Pie
ter Menten wel aan als de man
die de executies zelf had uitge
voerd. Deze getuigenissen zijn
echter niet hard genoeg om als
ultimatieve bewijslast te kun
nen dienen.
Het best zou men alle verkla
ringen die de president giste
ren voorlas nog met een brod
dellap kunnen vergelijken,
waarop steekje na steekje het
portret van Menten en zijn
daden worden geborduurd.
Tot het geheel gaat lijken en
daarop door de rechtbank het
schuldig of onschuldig kan
worden uitgesproken.
AMSTERDAM - De Rijkspost
spaarbank heeft gisteren de
rente vooryhaar RPS-woninghy-
potheken met een half procent
verlaagd. De rente voor een
normale hypotheek is nu 8,25
pet en voor een tophypotheek
8,5 pet
Door de ontwikkeling op de ka
pitaalmarkt gaat bij de RPS de
rente van nieuw gestorte gelden
op spaarvormen met een vaste
looptijd en vaste rente (beleg-
gingsbewijzen en spaardeposi-
to's) ook met een half procent
omlaag.
Postspaarbank
verlaagt
hypotheekrente
De rente van de overige spaar
vormen van de RPS ondergaat
geen wijziging. Ook de rente
van de tegoeden van bestaande
beleggingsbewijzen en spaarde-
posito's blijft ongewijzigd.
Overheid houdt de boot af
UTRECHT (ANP) De vakbonden willen dat de overheid snel
een ambtenaar aanwijst die zitting moet nemen in de onderzoeks
commissie die de situatie bij de Unilever-Vlees groep onder de
loep moet nemen.
Zoals bekend heeft Unilever ingrijpende reorganisaties aangekon
digd, waardoor ongeveer 1800 arbeidsplaatsen zouden komen te
vervallen. Later is men echter met de vakbonden overeengekomen
dat eerst een onderzoekscommissie zal worden ingesteld.
In die commissie zal ook de overheid zitting hebben. Bij de
vakbonden heeft men, na informele contacten met de drie ministe
ries' waarom het gaat (Economische Zaken, Sociale Zaken en
Landbouw) echter de indruk gekregen „dat de overheid de boot
wil afhouden. Ze hebben gisteren een telegram aan de overheid
verzonden waarin dringend wordt aangedrongen op een spoedige
afhandeling van de zaak in het belang van de werknemers.
AMSTERDAM C A begint deze week voorlopig op proef
in negen filialen met de verkoop van damesschoenen.
Het gaat om de vestigingen van het concern in Den Haag,
amsterdam, Rotterdam, Groningen, Utrecht, Eindhoven, Zwolle,
Heerlen en Arnhem. Volgens het concern zullen alleen lederen
schoenen van eerste-klas fabrieken worden verkocht C A heeft
tot de proef besloten omdat „schoenen een belangrijk en modege-
voelig deel van de garderobe zijn geworden". Op de vraag of
schoenen voor het concern geen „branche-vreemd" artikelen zijn,
zei een woordvoerder „dat ook in de traditionele schoenenzaken
steeds meer nevenartikelen verkocht worden."
Chemie-topman:
DELFT De chemische industrie is één van de veiligste
industrietakken, aldus ir. Donker Duyvis, voorzitter van de
Raad van Bestuur van Du Pont de Nemours (Nederland)
bv gisteren in Delft bij de overhandiging van het eerste
exemplaar van het handboek Cbemiekaarten aan minister
Boersma van Sociale Zaken. Ir. Donker Duyvis wees erop,
dat in 1974 het aantal bedrijfsongevallen in de chemische
industrie slechts 1,8 procent was van alle bedrijfsongevallen
in alle bedrijfstakken in Nederland, terwijl in de chemische
industrie toch zeven procent werkzaam is van de ruim 3,7
miljoen werknemers. De chemische industrie heeft één van
de laagste ongevalcijfers van alle bedrijfstakken. Vergele
ken met bijvoorbeeld de metaal- en bouwnijverheid is het
zelfs zes tot achtmaal lager.
Ir. Donker Duyvis sprak ook over de veiligheid voor anderen
dan de werknemers en zei in dit verband, dat actiegroepen
veel en belangrijk werk hebben gedaan. „In vrijwel alle grote
bedrijven is tegenwoordig een milieudeskundige aangesteld
en voorts behoort bij de grotere bedrijven tegenwoordig een
rampenplan tot de standaarduitrusting"} aldus ir. Donkers
Duyvis.
TELEVIZIERRING
De Televizierring 1977 viel dit jaar toe aan Wim Kan voor diens tv-programma op oudejaarsavond.
De ring werd Kan in bijzijn van Corry aan de vinger geschoven door Rein van Rooy, hoofdredacteur
van Televizier.
ill!
"NEUTRONENBOM IN NAVO'
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De Nederlandse regering heeft
niet gereageerd op het pleidooi van mr. Joseph
Luns, secretaris-generaal van de NAVO om deze
verdragsorganisatie uit te rusten met neutronen
bommem. In PvdA-kringen heeft men zich nega
tief uitgelaten over Luns. Men vindt daar, dat
de secretaris-generaal zich van dergelijke uitspra
ken moet onthouden, omdat de NAVO nog geen
officiële mening heeft gevormd en politici door
de opvattingen van de top - ook opperbevelhebber
Haig deelt Luns' mening - worden beïnvloed.
De Nederlandse regering heeft nog geen eindoor
deel over de introductie van de neutronenbom.
Volgens haar zijn er nog vele vragen, die een
antwoord behoeven, zoals de vraag of het hebben
van deze bommen kan leiden tot een eerdere inzet
van atoomwapens en de vraag of het aanschaffen
van deze bommen effect zal hebben op de interna
tionale onderhandelingen over ontwapening. In
bondgenootschappelijk verband wordt thans naar
de antwoorden gezocht. PvdA-kamerlid Dankert
heeft zich, als rapporteur voor de NAVO-assem-
blee, al tegenstander verklaard van het toevoegen
véin de neutronenbom aan het atoomarsenaal om
dat volgens hem dit kernwapen de atoomdrempel
zal verlagen.
Donderdagochtend komt de Tweede-Kamercom
missie van defensie bijeen. Dan zal deze kwestie,
hoewel niet geagendeerd, ook aan de orde komen,
al was het alleen maar om de stand van zaken
te bespreken.
Illllllllll
N HAAG (ANP) Het dagelijks bestuur van
Landbouwschap heeft vanmorgen met minis-
mr. A. van der Stee van Landbouw en Visserij
proken om bij hem als lid van de EEG-raad
landbouwministers nogmaals met klem aan
[ringen op uitstel van de zogenaamde „mede-
antwoordelijkheidsheffing" van 89 cent per
iderd kilo melk die vanaf 16 september aan
boeren zal worden opgelegd om de melk- en
boterproduktie in de EEG-landen tegen te gaan.
"Een mogelijkheid om zich tot het Europese Hof
in Luxemburg te wenden om na te gaan of de
heffing wel in overeenstemming is met het EEG-
verdrag is volgens voorzitter Luteijn van het Ko
ninklijk Nederlands Landbouwcomité (KNLC) niet
mogelijk voordat de heffing is ingegaan. Het Hof
om uitstel vragen acht het KNLC evenmin moge
lijk omdat ook bij andere regelingen uitstel door
het Hof werd verworpen. De Friese Maatschappij
van Landbouw die het initiatief nam tot de protes
tactie tegen de medeverantwoordelijkheidsheffing
heeft aan de EEG-ministerraad gevraagd om uit
stel van de heffing. Ook minister Van der Stee
van Landbouw heeft al bij herhaling de vraag om
uitstel van het Nederlandse georganiseerde land
bouwbedrijfsleven aan de raad voorgelegd. Het.
Koninklijk Nederlands Landbouw Comité houdt
er echter wel rekening mee dat de bezwaren van
de Nederlandse boeren tegen de heffing lang niet
door alle boerenorganisaties in de EEG worden
gedeeld. Als de heffing er onverhoopt toch komt
zal de KNLC blijven ijveren voor wijzigingen,
bijvoorbeeld voor het hanteren van het nul-tarief.
JSSINGEN (ANP) De in-
ectie Volksgezondheid en Mi-
u-hygiëne in Zeeland heeft
Bteren monsters genomen van
t bluswater in de brandende
iekse vrachtvaarder Attican
nity.
ichten er geen schadelijke
iffen in het bluswater zitten,
in wordt het te gelegener tijd
de Westerschelde gepompt
/at het wèl giftige stoffen,
m zullen de honderden tonnen
ihtreinigd water in bakken
>rden afgevoerd. Dat zal dan
beuren in overleg met Rijks-
aterstaat en de inspectie
alksgezondheid en Milieu-hy-
6né.
e vrees dat het water veron-
einigd is, stoelt op het feit dat
!t schip ondermeer chemica-
ln vervoerde. Als het bluswa-
van het schip af is, zal de
ïk naar Vlissingen of Ant-
erpen worden versleept. Als
m ook de rest van de lading
t - een karwei waarmee
lomenteel vier bergingsvaartui-
:n bezig zijn, wordt beslist wat
verder met het schip gaat
ibeuren.
e Attican Unity ligt al vanaf
arige week donderdag bran-
ïnd op het strand bij Cadzand.
e bluswerkzaamheden moes
zondag worden gestaakt we
ens het slechte weer en zijn
steeds niet hervat. Men be-
erkt zich tot het nathouden
an het voorschip, waaronder
°g een lading gerst ligt te
meulen.
Mlllllllllllllllllllllllllllllllllllllillliiliiiiilliiiinii
ADVERTENTIE
Lelden: Haarlemmerstraat
163a
S (donderdag-koopavond);
Leldsenhage: Jasmijnhof 8
^2 (donderdag-koopavond).
Spaans
bezoek
De Spaanse pre
mier Suarez (twee
de van links) en zijn
minister van buiten
landse zaken Oreja
(geheel links), heb
ben in Den Haag
met premier Den
Uyl en minister Van
der Stoel gespro
ken over toetreding
van Spanje tot de
Europese gemeen
schap. Nederland
heeft beloofd daar
bij „actieve en con
structieve" steun te
verlenen. De EG-mi-
nisterraad zal zich
op 17 september
met het Spaanse
verzoek bezig hou
den.
Geen spoor van
bemanning
neergestorte
straaljager
(Van een onzer verslaggeefsters)
SOESTERBERG Behalve een
vleugeltip en wat stukjes kle
ding is er nog geen spoor van
de gisteren bij Terschelling
neergestorte Phantom-straalja-
ger van de Amerikaanse lucht
macht die haar basis heeft op
Soesterberg. Gevreesd wordt
dat de twee bemanningsleden
het ongeluk niet hebben over
leefd.
Sinds gistermiddag zijn schepen
van de Nederlandse marine en
helicopters van de Marine
Luchtvaartdienst met een inten
sieve speuractie bezig, maar tot
op dit moment tevergeefs, hoe
wel een grote olievlek ongeveer
de plaats aanduidt waar het toe
stel is neergekomen.
De Amerikanen zelf zijn begon
nen met een onderzoek naar de
toedracht van het ongeval. Het
vliegtuig vloog in een formatie
met een andere Phantom en
maakte een routine oefenvlucht,
aldus een woordvoerder van het
Amerikaanse squadron op Soes
terberg. Weersomstandigheden
kunnen volgens hem niet de
oorzaak zijn, maar wat het on
geval dan wel heeft veroorzaakt
is nog een raadseL
(Van onze correspondent Jan Drummen)
PARIJS Met ingang van het nieuwe
schooljaar dat in Frankrijk half september
begint, wordt een systeem van kracht waar
in elke scholier zipi dossier heeft, dat hem
gedurende zijn gehele leertijd zal volgen.
Het is ingevoerd in het kader van de „refor-
me Haby", de naar minister van onderwijs,
René Haby, genoemde hervorming van het
onderwijs, en evenals tegen deze hervorming
zelf is er nogal verzet tegen het dossier
gerezen.
Het dossier of scholier-register heeft ten
doel elke leerling vanaf de eerste klas van
de kleuterschool tot de laatste van de mid
delbare op elk willekeurig ogenblik te kun
nen „doorlichten" door raadpleging van het
op hem betrekking hebbende register. Dit
register wordt samengesteld door de school
hoofden, het onderwijzen personeel, de
schoolpsycholoog, de raadgevers voor ui
teindelijke beroepskeuze, de leerkrachten
die belast ziin met zogenaamde steunlessen.
De dossiers bevatten alle gegevens omtrent
de leerling: identiteit gezinsomstandigheden,
sociaal milieu (waarmee al aan derden ge
raakt wordt) en vanzelfsprekend alle moge
lijke gegevens over scholing, de resultaten
daarvan, tekortkomingen en gebreken, aan
leg, karaktereigenschappen, gedrag, inciden
ten en verder alle andere elementen die van
belang kunnen zijn bij de beoordeling van
de scholier. Verder medische opmerkingen
psychologische beoordeling enzovoort. Het
geheel moet het uiteraard mogelijk maken
zo doeltreffend mogelijk te beantwoorden
aan de behoeften van de leerling en zijn
uiteindelijke bestemming in de maatschap
pij, zijn beroepskeuze, te vergemakkelijken.
Als zodanig is, met enkele reserves, het
technische doel van het leerling-register ac
ceptabel. Maar omdat dossiers zelden be
perkt blijven en ze integendeel zo uitvoerig
mogelijk moeten zijn, is het geenszins on
denkbaar dat daar elementen in verwerkt
worden die uiteindelijk voor de betrokkene
Dronkeman
rijdt meisje
op stoep dood
AVENHORN (ANP) Een
dronken automobilist heeft gis
teren een 17-jarig meisje voor
haar ouderlijke woning in
Avenhorn (N-H) aangereden.
Het meisje is later op de och
tend in een ziekenhuis in Hoorn'
aan haar verwondingen bezwe-
Haar vriend met wie zij voor het
huis stond ligt zwaar gewond in
het ziekenhuis. Volgens de rijk
spolitie reed de dronken auto
mobilist plotseling op het linker
weggedeelte en had hij geen
controle meer over het stuur.
Doodgevonden
meisje stierf
door heroïne
AMSTERDAM (ANP) Het on
geveer 17-jarige meisje dat za
terdag dood werd aangetroffen
in een Amsterdams pension is
overleden door gebruik van
heroïne.
Dit heeft de sectie gistermiddag
uitgewezen. De identiteit van
het slachtoffer is nog onbekend.
vallen, zelfs wanneer negatieve opmerkingen
later geneutraliseerd worden door gewag te
maken van verbetering enzovoort De ou
ders hebben het recht te allen tijde inzage
van de dossiers van hun kinderen te vragen.
De leerling zelf ook, maar eerst wanneer hij
meerderjarig (dus 18 jaren) is. Het personeel
dat aan de samenstelling en opbergen van
de registers meewerkt is tot strikte geheim
houding verplicht Voorts moeten de dos
siers vijf jaren na het verlaten van de school
door de leerling vernietigd worden. Het dos
sier mag onder geen enkele omstandigheid
aan derden getoond worden, met name niet
aan toekomstige werkgevers van de betrok
kene.
Ongeacht deze „veiligheidsmaatregelen" is
het verzet tegen het dossier groeiende, mede
omdat men de beveiligingsclausules niet af
doende acht en omdat dit systeem ertoe
bijdraagt dat ieder uiteindelijk altijd ergens
een dossier heeft. Het wordt door de critici
van het systeem gezien als een inbreuk op
de persoonlijke vrijheid. De overtuiging
eroeit dat men altijd en overal bespeiden
Britten leiden in
wereld-zeilrace
LONDEN (ANP) Twee Britse
jachten, de Condor en de Great
Britain II liggen in de zeilrace
om de wereld op kop.
De twee grootste en snelste zeil
schepen bereikten onder onver
deeld gunstige weersomstandig
heden de Golf van Biscaje. De
Britten hebben een voorsprong
van ruim 160 kilometer op de
rest van het veld, dat bestaat uit
dertien zeilschepen. Daarbij zijn
ook twee Nederlandse, de Tielsa
met schipper Dirk Nauta en de
Flyer met schipper Connie van
Rietschoten.
De tweede wedstrijd om de we
reld zal niet alleen beslist wor
den op snelheid. Elk jacht heeft
naar gelang de grootte en de
snelheid die het lean ontwikke
len een „handicap"." Zo moet
bijvoorbeeld de Condor 36 uur
inlopen op de Great Britain II,
