Rebelse humor
in film over
strandjutten
i
Voor het laatst in film
Spencer en Katherine
T
IVO NIEHE
ZOCHT HUMOR
Door verdeeldheid
geen
radioprogramma
Zuid-Molukkers
PIANIST LEED
BELANGELOOS
GROTE SCHADE
BIJ DE AVRO
TERUGBLIK
TELEVISIE VANAVOI
TELEVISIE WOENSDA
RADIO VANAVOND
RADIO WOENSDAG
Persiflage
op
„Cokane"
in Toppop
RADIO/TELEVISIE
LEIDSE COURAN1
DINSDAG 30 AUGUSTUS 1977
PAC0
Een tragischer beroep dan dat
van strandvonder is nauwelijks
denkbaar. Dat maakt Joost
Tholens, KBO-regisseur duide
lijk in zijn film „Als de wind
in see is", die vrijdag 9 septem
ber wordt uitgezonden op Ned.
I om 21.47 uur. Wellicht ten
overvloede: een strandvonder is
de man, die uit see aangespoel
de goederen een wettelijke be
stemming moet geven. Strand
jutters maken Jacht op deze
goederen; een toegestane jacht,
mits zij de goederen in ruil
tegen een premie inleveren. Het
vervelende echter is, dat zij de
goederen ten eigen bate van de
hand doen; soms echter leveren
zij in. Maar de strandvonder
kan achter elke vondst die bij
hem wordt afgeleverd, een dub
bele bodem vermoeden.
Tholens filmde tussen Groet en
Texel. Hij komt een strandvon
der tegen, die eerlijk reden tot
klagen heeft Tegen een bakker,
die hem brood en poetsen le
vert: „Ach ja, eigenlijk ben je
een beste kerel, maar je belt me
elke keer om zes uur m'n bed
uit. Dan heb je een niet te tillen
balk gevonden; die krijg ik. De
beter verhandelbare spullen hou
je zelf'.
Joost Tholens: vonder en
jutter in balans.
Nog tragischer is dit verhaal
van de strandvonder: „Het was
de dag waarop prinses Beatrix
was geboren. Die avond spoelde
zeshonderd liter wijn aan, daar
kan je zevenhonderd flessen
mee vullen. De jutters waren
allegaar weg, die zaten te fees
ten, terwijl ik de hele nacht de
wacht bij die wijn moest hou
den. Alleen".
Hoe gelouterd een strandvonder
uit de strijd tegen de jutters
tevoorschijn komt bewijst dit
verhaal. De vonder: „Ik wist dat
Kees palen van mijn opslag had
gestolen en ik ging naar Kees
toen ik zei: Kees, jongen, dat is
dubbele diefstal. Z'n vrouw was
erbij en die zei ook, Kees, geef
ze nou terug. Ik zei: Kees, als
je ze terugbrengt doen we net
alsof er niks is gebeurd. Zie je,
zo krijgen ze respect voor je".
Andere kijk
De itrandjutters blijken over
een ander standpunt te beschik
ken. Zij zeggen: „Vooral in de
winter ben je vrij. Het is een
hobby. Je moet niet kwaad we
zen op de strandvonder, die
doet z'n plicht. Maar als ik hier
niets heb gevonden, dan houd
ik het maar".
Planken vinden ze en tegen
woordig veel plastic. Flessen
post en verhandelbare goede
ren, Lenin, door een Russische
zeeman op multiplex geschil
derd. En lijken. Een jutter:
„Maar lijken vind je niet meer,
er zijn geen lijken, sinds ze be-
Voor de strandjutterij is één vervoermiddel ideaal: de fiets.
zig zijn met helicopters en red
dingsboten".
Een ander kan zich herinneren:
„Een meisje spoelde aan, ge
deeltelijk verminkt. Ik heb haar
gewassen en weggebracht
Daarna kwam ik een vriend te
gen en we namen een borrel en
toen nog een en nog een en nog
een... Tot ik thuiskwam en even
wilde gaan liggen. Mijn vrouw
kreeg me niet wakker toen ik
onder de koeien moest en daar
kréég ik een kom water in m'n
gezicht... Later heb ik uitgelegd
waarom ik dronken was, be
grijp je."
Emotie
Ook emotie speelt een rol bij
de strandjutterij, zoals een jut
ter aantoont, een half stuurrad
in de hand. „Als ik eraan denk
dat een stuurman dit rad op het
laatste moment in zijn hand
Uitstekend is het camerawerk,
de beelden van de zee en het
strand in de winter, die de ver
halen ondersteunen. De muziek
van Benjamin Britten deelt op
wonderlijke wijze in de ritmu-
ziek van zee en vertelling; der
mate dat een volkomen en gaaf
werkstuk tot stand is gekomen.
De een legt een jutterij-winkel-
tje aan met opmerkelijke goede
ren, een ander heeft een filofi-
sche kijk op het geen de zee aan
verloren goederen opbrengt.
„En ajje nou nagaat wat ze God
aandoen, maar ook zichzelf, met
die plastic vellen die overal op
zee ronddrijven en in de schroef
van het schip terecht kunnen
komen..."
Minder filosofisch: „Ach, de po
litie... zie je een lichtje aanko
men, dan moet je even duiken;
de dag is nog lang. Of de
nacht... Je ziet ze vroeg genoeg
hoor en ze nemen je niet mee."
Werk
Toch kan strandjutten ook
werk inhouden. Dat gebeurt
wanneer een balk aanspoelt die
voor één strandjutter te zwaar
is. De vonder. „Dan komen ze
in groepjes, ieder met een zaag
je. Wanneer de ene groep klaar
is met een stuk balk, dan komt
een andere, tot de balk op is.'
De tragiek van de strandvonder
hebben Joost Tholens, Maarten
Schmidt, Kees Reijninks en Ot
Louw zinnig, humoristisch en
ter zaken doende in beeld ge
bracht, met de jutter en vonder
in balans. De vonder: „Het is
gewone hebzucht". De jutter:
„Ze beschouwen het als stelen,
maar zo is het toch niet". Beeld
en verhaal vallen schitterend sa
men tot een verhaal waarin ver
scheidene aspecten van de mens
en de zee een diepgaande rol
spelen.
F. J. Bromberg
Katherine Hepburn en Spencer Tracy, alleen in de film onafscheidelijk.-
„Guess who's coming to dinner?" uit 1967
vanavond op het scherm bracht voor de achtste
keer Katherine Hepburn en Spencer Tracy samen
voor de camera. Het zou tevens de laatste maal
zijn, want nog datzelfde jaar overleed Tracy, 67
jaar oud, Katherine bedroefd achterlatend.
De innige vriendschap tussen Tracy en Hepburn,
ook buiten de studio, was immers een publiek
geheim in Hollywood, dat in hen het „ideale
filmpaar" zag, dat echter omdat Tracy getrouwd
was en zijn geloof een scheiding onaanvaardbaar
maakte slechts als goede kameraden met elkaar
optrok.
Sedert „Woman of the year", hun eerste optreden
te samen in 1941, hadden zij nog zesmaal in één
film gestaan, meestal als gemoedelijk ruzieënd
echtpaar, zoals in .Adam's rib" uit 1949, waarin
advocate Hepburn de niet al te snuggere Judy
Holiday verdedigde en Tracy juist de aanklager
was.
Hun laatste film samen was „Desk set" in 1956
geweest en algemeen wordt aangenomen dat Ka
therine Hepburn de rol in „Guess who's coming
to dinner?" accepteerde om nog éénmaal met haar
toen reeds zwaar zieke vriend voor de camera te
staan. De rol leverde haar een Oscar op, de film
kreeg er nog zes, maar Tracy bracht het niet
verder dan een nominatie. „Guess who's coming
to dinner?" is een aardige komedie, met vakman
schap door Stanley Kramer geregisseerd, maar
tien jaar geleden als een „moedige film" toch wel
wat over-gewaardeerd.
Want waar gaat het over? Over een keurig, goed
gesitueerd echtpaar (Tracy—Hepburn) dat plotse
ling met het feit wordt geconfronteerd dat hun
dochter (Katharina Houghton) met een neger wil
trouwen. Nu wordt de rol van de man van haar
keuze gespeeld door niemand minder dan Sidney
Poitier, die van deze John Wade Prentice een,
innemend, voorkomend, intelligent (en noem nog
maar wat voortreffelijke eigenschappen op) mens
maakt, waar geen enkele schoonvader bezwaren
tegen zou hebben. Dat de liberaal denkende Tracy
daar toch nog wat moeilijkheden mee heeft ligt
aan het tijdstip waarop de film werd gemaakt,
Tegenwoordig zou men de tegenstellingen scher
per stellen.
Maar „Guess who's coming to dinner?" werd een
lieve, vriendelijke komedie, waarin een diplomatie
ke Katherine Hepburn de zachtjes tegensputteren
de Tracy op vermakelijke wijze in de gewenste
richting stuurt
OTTOMILO
Ned. 1,19.04 uur
HILVERSUM De verdeeldheid onder de Zuidmolukkers is in
de afgelopen jaren de rem geweest bij het totstandkomen van
een speciaal radioprogramma voor Zuidmolukkers. Dit heeft Tom
Nieuwenhuijsea, programmacommiaaris voor de radio, gezegd
tijdens de openbare vergadering van bet NOS-bestuur, Al acht
jaar geleden was er contact met de Zuidmolukse gemeenschap
em tot een speciaal programma te komen maar ook toen al bleek
het onmogelijk om een gecoördineerd geheel tot stand te brengen.
Hij zei voorts dat de mededeling, dat bij het samenstellen van het
win terschema voor 1977/78 rekening is gehouden met het eventueel
totstandkomen van een dergelijk programma als een handreiking
wegens de Zuidmolukse gemeenschap moet worden gezien zodat
die kan nagaan of er nog mogelijkheden zijn. Daarbij zou naar
zijn mening het initiatief niet dienen uit te gaan van de NOS "var
van de Zuidmolukkers zelf.
De heren Doorman en Keijzer, die zitting hebben in het NOS-be
stuur resp. voor de kroon en voor de AVRO, zeiden echter te vinden
dat een dergelijk initiatief toch ook wel van de NOS zou kunnen
uitgaan. Waarbij hun gedachten uitgingen in de richting van de
gemengd Nederlands/Zuidmolukse commissie onder leiding van
prof. Kubben.
Aan bet motto „Carte Blanche"
wordt vanavond voor de derde
keer een programma van een
Aktua-m edewerker opgehan
gen. Zoals gemeld kreeg een
viertal van het Aktua-team in
de zomermaanden de gelegen
heid een programma te maken
naar eigen idee, inzicht en inte
resse. Ivo Niehe ging op zoek
naar humor in Nederland; hij
verplaatste zich daartoe in de
figuur van een wetenschapper,
gespeeld door de acteur Wim
Poncia. De man probeert met
een aantal boeken achter de
waarheid van humor te komen,
maar de wetenschappelijke ver
handelingen maken hem niets
wijzer. De opmerking, dat hu
mor op straat ligt, levert
slechts teleurstellingen op. Pon
cia komt erachter, dat de hu
mor een aak b geworden van
professionele grappenmakers,
zoals Rita Corita, Sjef van Oe-
kel, Pierre Cnoops en André
van Duin. Niettemin kondigt
Niehe aan, dat er reden genoeg
tot lachen zal zijn.
Ned. 1,20.45 uur.
Royal variety
The Royal Variety performance
is in Engeland een jaarlijks
weerkerend gebeuren; de show
wordt altijd gegeven in aanwe
zigheid van één of meer leden
van de Britse Koninklijke fami
lie. Uitgezonden wordt de show
van 1975 met: Charles Azna-
vour, Cought Basie, Michael
Crawford, Bruce Sorsyth, Kris
Kremo, de KwaZulu Groep
Vera Lynn, Larry Parker, Telly
Savalas en Harry Secombe.
Ned. 1,21.50 uur.
Gemini Man
Amory Carlyle is in „Gemini
Man" eigenares van een rederij
waarvan een schip voor haar
een cruise verzorgt Zij wordt
NEDERLAND I
NOS
18.45 De fabeltjeskrant
18.55 Journaal
TROS
19.04 Guess who's coming to din
ner
20.45 Carte Blanche (3)
NOS
21.35 Journaal
TROS
21.50 Royal Variety Performance
1975
NOS
23.10 Journaal
NEDERLAND II
NOS
18.45 De fabeltjeskrant
18.55 Journaal
AVRO
19.05 AVRO's Toppop presenteert
de Nationale Hitparade
NOS
20.00 Journaal
AVRO
20.25 Gemini Man
21.15 The Blue Knlght
22.05 Televizler Magazine
NOS
22.45 Den Haag Vandaag
23.00 Journaal
DUITSLAND I
18.40 Funkaustelllng Aktuell
18.55 Journaal
19.00 Nieuws utt NoorairF
Westfalen l H
19.05 Volksliederen
19.15 Op het spoor van del
staufen
20.15 Hier und Heute
20.45 Sir John Circle
21.00 Journaal
21.15 Wat ben Ik?
22.00 Liefdesbrieven c
pier
23.30 Journaal
,0, ^er
DUITSLAND
18.00 Journaal
18.10 Beelden van onze aarii
18.35 De draalschl|f
19.20 Klmba de witte leeuw
19.45 De Wombels
20.00 Journaal
20.30 Lokroep van het gou£N I
22.00 Journaal
22.15 Gezichtspunt
23.00 De Internationale I
23.30 Journaal
iet CDA
18.55 Vooravondprogramm&nkelijl
avonturen van de muis open het
19.00 Tienerklanken lomen
19.45 Journaal Iroeg s
20.15 Laurel en Hardy had uit,
20.40 De Middellandse Zee
21.30 Straatje om
22.10 Journaal
NEDERLAND I
NOS/NOT
10.00 Schooltelevisie
KRO
15.30 The FUntstones
15.55 De kampioen-melkboer
DUITSLAND I
12.35 Razemljen van de vooruit
gang
13.20 Rondblik
DUITSLAND II
HILVERSUM I
18.00 vervolg: Met muziek op stap.
18.19 (S) Lichte grammofoonmuz. 18.30
Nws. 18.41 Per saldo. 19.00 Zevende-
Dagsadventisten. NOS: 19.30 (S) Ac-
coord: kroniek van de amateuristische
muziekbeoefening. AVRO: 20.00 (S) Ko-'
ninklijke Militaire Kapel. 21.00 Mijn
naam is Cox. hoorspelserie. 21.35 (S)
Pirn Jacob's Platenscala. 22.30 Nws.
22.40 Radiojoum. 22.55 (S) Serenade in
blue. 23.55 Nws.
HILVERSUM II
Verkenning, sociaal
nieuws. 19.00 (S) Bel Canto J
zomeravond. 19.30 Soms heeft hu
een andere kleur... 20.00 Nws.|
Overweging. 20.15 (S) Zoals i
toen alles beter was. salonmuz. J
eind van de 19e eeuw. (In de i
21.20 Theater, hoorspel) NOS: 23Ï
Met het oog op morgen. 23.55|
HILVERSUM III
NOS: 18.03 De vacaturebank. 10J
NOS-maal. VARA: 19.02 (S) Pop.
struktie. 20.02 (S) Nashville. 21
Popdonder. 23.02 (S) Wachtoo
demacht. 0.02 (S) Nacht drie-dra
(S) Peter Holland. 5.02-7.00 Truck
HILVERSUM I
Morgenmiddag Danny Kaye als „Kampioen melkboer"
gedwongen haar vloot van tank
schepen over te dragen aan een
vijandige mogendheid. Intersect
wordt ingeschakeld en Sam Ca
sey wordt aan boord gesmok
keld om Amory te redden en de
transactie te voorkomen.
Ned. H, 20.25 uur.
Blue Knight
Torchy, een vriendinnetje van
Bumper is in „The Blue Knight"
medeslachtoffer van een gewa
pende roofoverval. Bumper
voelt zich schuldig, omdat die
roofoverval nooit in zijn wijk
had mogen gebeuren. Toch
gaan de overvallen door, hoewel
politie-specialisten zich ermee
gaan bemoeien. Voor Bumper
een reden om op eigenhoutje te
gaan werken, om zodoende een
einde te maken aan de overval
len.
Ned. H, 21.15 uur.
Kampioen
melkboer
De KRO zendt morgenmiddag
de Amerikaanse speelfilm uit
„Kampioen melkboer". In deze
muzikale komedie speelt Danny
Kaye de rol van de verlegen
melkbezorger die tot zijn schrik
wordt uitgeroepen als de nieuwe
.wereldkampioen boksen in het
middengewicht.
Woensdagmiddag Ned. I, 15.55
(Van onze radio- en tv-redactie)
AMSTERDAM - De pianist
Jaap Dekker beeft tevergeefs
getracht de AVRO door middel
van een kort geding te dwingen
hem te laten optreden in het
tv-programma „land zonder
drempels". De president van de
rechtbank te Amsterdam, mevr.
Mr. C. van Lom-van Marle, be
schikte na kort beraad afwij
zend op zijn eis, de AVRO op
straffe van een dwangsom van
100.000,- te verplichten hem
alsnog in het programma op te
Tot twee dagen voor de uitzen
ding had Dekker in de veron
derstelling verkeerd voor de uit
zending te zijn gecontracteerd.
Inderdaad waren hem monde
linge toezeggingen gedaan door
de AVRO, die eveneens bij de
uitzending betrokken was. De
programmaleiding van de
AVRO besloot echter op het
laatste moment Dekkers onder
deel te schrappen, omdat anders
het programma in tijdnood
kwam.
Dekkers raadsman, mr. R Sch
midt, was van oordeel dat hier
sprake was van een onrechtma
tige daad. Hij toonde de AVRO-
bode, waarin de naam van zijn
cliënt vermeld staat als mede
werker aan het programma.
Voorts betoogde hij dat zijn
cliënt een „niet te becijferen
schade" aan goodwill en promo
tion sou lijden als hij niet aan
een programma met een zo hoge
kijkdichtheid zou kunnen mee
werken.
Mr. Sandbrink van de AVRO
benadrukte dat er nooit een
mondeling of schriftelijk con
tract met de pianist tot stand
was gekomen. Hij voegde eraan
toe dat een omroep krachtens
de omroepwet nooit kan worden
verplicht een bepaalde prestatie
uit te zenden. Ook liet hij weten
dat de AVRO „zeer geschokt is
dat een artiest die voorgeeft
.geheel belangeloos zijn mede
werking te verlenen" aan een
charitatief doel, plotseling over
„enorme verliezen" begint te
praten als hij niet op de buis
Mr. van Lom-van Marle stelde
in haar uitspraak vast dat de
AVRO zich op geen enkele wijze
gebonden had Dekker te laten
meewerken aan het programma,
en weigerde de gevraagde be
schikking. De pianist werd ver
oordeeld tot de kosten van het
geding, groot 520,-.
Gezien de uitstekende verkoop
(10.000 stuks in de eerste week)
van de Nederlandse persiflage
op het nummer „Cokane in my
brain",- ziet bet er naar uit dat
„Ik ga weg, Leen" vanavond als
tipnotering in Toppop te zien
zal ijn.
Het nummer, gebracht door
.Dingetje" steekt knap de draak
met het gedrogeerde gewauwel
van Dillinger. Insiders verwach
ten veel van het nummer dat op
de elfde plaats in de tipparade
is binnengekomen, net zoals „Fi
le", André van Duin's versie van
„Feelings" indertijd hoge ogen
gooide. „Cokane in my brain" is
ondertussen verboden voor de
Amerikaanse radio en televisie
vanwege de opruiende tekst
TROS: 7.00 Nws. 7.02 (S) Ontbijt-Soos,
met om 7.30 Nws. 7.41 Aktua. 8.30 Nws.
8.36 Gym. voor de huisvrouw. 10.00 (S)
Een oude hit in nieuwe snit. 10.30 Nws.
10.33 (S) Wierewaaien. 11.45 (S) Cafe-
chantant. 12.26 Meded. t.b.v. land- en
tuinb. 12.30 Nws. 12.41 (S) Aktua II.
13.00 (S) Ramblers a gogo. 13.30 (S),
Sport na sport: sportprogr. voor de
jeugd. 14.00 (S) Specialiteiten a la car
te: klassiek wensprogr. 15.00 (S) Als dat
zou kunnen:verzoekplatenprogr. met
om 15.30 Nws. 16.30 (S) Kernpunt:
gesprekken. OVERHEIDSVOORL.: 17.20
Tekst en uitleg een driewekelijkse
rubriek van het ministerie van O. en W.
TROS: 17.30 Nws. 17.32 (S) Aktua-mo-
gazine.
HILVERSUM II
VARA: 7.00 Nws. 711 Ochtendgym. 7.20.
De cirkel gesloten, muziekprogra. (8.00
Nws. 8.11 Dingen van de dag). 9.35
Waterstanden. 9.40 Schoolradio. 10.00
Radioweekblad. 11.00 Nws. 11.03 De
VARA feliciteert, verzoekplatenprogr.
13.00 Nws. 13.11 Oingen van de dag.
13.30 Een middagje stoomradio. 16.00
Nws. 16.03- Paniek op- Ganymedes,.
hoorspelserie. 16.45 Lichte grar
foonmuz. 17.00 Uit het muziekai
van Paul Godwin. 17.35 RVU: S*
je moers taal. 17.55 Meded., SOS 0
oolitieberichten.
HILVERSUM III
ai LEI
w iawi :jwoi
(S) Drie op je boterham. 9.03 (S).tie\
op drie. 11.03 (S) Drie draait op>vol<
zoek, verzoekverhalen. 12.03 (S) IW01
tussen de middag om de KRO I
schijf. 14.03 (S) Popkontakt. 16.03 "e
Hitmeesters. 001
HILVERSUM IV
I me
NCRV: 7.00 Nws. 7.02 het lew
Woord. 7.08 (S) Te Deum Laudar
7 30 (S) Preludium. 9.00 Nws. 9.03
Onder schooltijd. 10.00 (S) Orkestp
11.35 (S) Platen nieuws. 12.00 (S)
gei
nowerken uit de Romantiek. 12^30*1 °P
Selectie van operettefragmenten. 15 wc
(S) In de schaduw van de meest wi
14.00 Nws. 14.02 (S) Een uur nati W£
15.00 (S) Annees de Pelerinage. ue
15.45 (S) Werken van Frescobl
15.58-17.00 (S) Profiel. 'A
di
ee
De KRO besteedde gisteren een
overwegend deel van de avond
aan „De nieuwe orde" in het
Indonesië van president Soehar-
to. Een ietwat ongelukkig geko
zen titel, want ouderen onder
ons weten wellicht nog wel uit
de bezettingsjaren wat men toen
onder „nieuwe orde" verstond.
Hoe dat zij, het ging ongetwij
feld wel om een belangwekken
de documentaire. Zij bestond
overigens voor het grootste ge
deelte uit een historisch terug
blik.
Zulks in dubbel opzicht Niet
alleen kreeg men nog eens te
zien hoe het Indonesië van pre
sident Soekarno (en de man zel
ve) op zijn laatste benen liep,
maar ook hoe verbluffend exact
het in die dagen werd verslagen
door het toenmalige ,3rand-
punt"-team. En uiteraard te
recht waren er nogal wat beel
den opgenomen van de voortref
felijke reportage die Aad van
den Heuvel in 1967 maakte over
de laatste dagen van Soekarno:
„Van den Heuvel, ik heb jou
door".
Het klinkt misschien wat pathe
tisch, Twpnr hier was zeker spra
ke van een hoogtepunt in de
geschiedenis van de verslagge-
verij op de televisie. Aad van
den Heuvel had overigens ook
deze „nieuwe orde"
steld. Wat er nieuw was aanfj
documentaire lag, behalve
in wat korte, terugblikkende i
sprekjes met generaal NasJ
tion en Mohammed Roem
beiden nog Nederlands spn
vooral verscholen in een verslj
van het bezoek dat Van
Heuvel onlangs aan de kampj
voor politieke gevangenen 1
gebracht Ook dat was wel ij
formatief, maar natuurlijk r
opzienbarend. Dat was wel i
of meer het statement
Roem, dat de corruptie in Indjj
nesië „een groter gevaar is c'
het communisme". Alles bij
kaar een documentaire die v
eens bewees dat het boeiende 7
leerzame elkaar beslist niet u
hoeven te sluiten. Maar het
niet de eerste keer dat Aad v
den Heuvel mij doet denken a
de leraar of de meester, die i1
goed vertellen kon, die iedere®"1
zich wel uit zijn verleden herin®
nert
.Achter het nieuws" had 1
een uitgebreide
over de kabinetsformatie, 1
eraan zelfs een opinieondei
vastgekoppeld, waaraan
absolute waarde mocht worde r
toegekend". En verder kwamf
vele, vele politici vertellen dij
het van het hoogste, belang ij
dat er nu spoedig een nieuvji,
regering komt In evenzo vei,
toonaarden natuurlijk.
HERMAN HOFHUIZH j
