Protestantse hulpverlening aan kerken en
vluchtelingen vijfentwintig jaar gebundeld
Tielsa begonnen aan
strijd met elementen
Wijze mannen
moeten
problemen
PPR oplossen
kerk
wereld
POOLSE „CARITAS"
NIET VAN DE KERK
Professor Metz en „Vaticanum
Korte
metten
l7;monstratie
ïuistandartsen tegen centralisering van behandeling jeugd
u^NNENLAND
LEIDSE COURANT
MAANDAG 29 AUGUSTUS 1977 PAGINA 5
TRECHT (ANP) De tandartsen wil-
i ook betrokken worden bij de behan-
j van de jeugd in speciale centra,
blijkt uit een commentaar dat de
derlandse Maatschappij tot Bevorde-
van de Tandheelkunde heeft gele-
1 op een advies van de Centrale Raad
>or de Volksgezondheid. Deze heeft on-
s voorgesteld het bestaande systeem
van schooltandverzorging om te bouwen
tot een georganiseerde tandverzorging
voor de jeugd tot achttien jaar. De cen
tra zouden bemand moeten worden met
speciaal opgeleide tandartsen die in
dienstverband werken. Wie zijn kinderen
buiten het georganiseerd verband zou
willen laten helpen zou dat - volgens het
advies - zelf moeten betalen.
Het hoofdbestuur van de tandartsenorga
nisatie meent daarentegen dat centrum-
en huisbehandeling in de georganiseerde
aanpak van de jeugdtandverzorging een
gelijkwaardige plaats behoren te hebben.
Het bestuur stelt dat iedere tandarts die
dat wil een overeenkomst moet kunnen
sluiten met het georganiseerd verband.'
De tandartsenorganisatie vindt dat in het
voorstel van de centrale Raad voor de
Volksgezondheid een te grote nadruk
wordt gelegd op behandeling van de
jeugd in speciale centra. Het georgani
seerd verband mag geen doel op zich zelf
blijven en de ouders moeten in vrijheid
kunnen blijven kiezen of zij hun kinderen
in een centrum of bij de huistandarts
willen laten behandelen.
De stoomwals Leendert trok gisteren bij touwtrekwedstrijden in Ede aan het langste
eind. De wals won het van maar liefst honderd mensen tegelijk.
„Om mensen te helpen uit dankbaarheid voor
wat wij in Christus en het evangelie, dat Hij
bracht, mochten ontvangen". Dit is het ant
woord op de vraag waarom de Stichting Oecu
menische hulpverlening aan kerken en vlucht
elingen (SOH), nu 25 jaar, werelddiakonaat
bedrijft.
Het gaat daarbij om samen met zusterkerken
over de gehele wereld mensen te helpen om
zichzelf te helpen: hulp bij de zorg voor vlucht-
Al, elingen, bij grote en kleine rampen en bij
Of diakonale en ontwikkelingsprojekten. De SOH
vertegenwoordigt in Nederland de afdeling
hulpverlening van de Wereldraad van Kerken
in Genève (CICARWS).
„Er is in de laatste jaren wel het een en ander
veranderd'", aldus mevr. drs. Went-van der
Vring, algemeen secretaris van de SOH. „De
rol van de Nederlandse kerken veranderde, de
kerken werden partners van de kerken in de
tweede en derde wereld in plaats van helpers.
In plaats van het bestrijden van verschijnselen
veroorzaakt door nood, oorlog, ramp of on
rechtvaardige machtsstructuur is de SOH de
laatste tien jaar behalve het helpen meer ge
richt op te vérhelpen en te voorkomen. De SOH
is een oecumenisch lichaam en een service-cen
trum", aldus benadrukt mevr. Went.
De SOH werd in 1952 opgericht, nadat tijdens
de tweede wereldoorlog al bleek hoe belangrijk
het was dat kerken samenwerken om de hulp
verlening, die aan Nederland werd gegeven te
kanaliseren en de nood in eigen land te inventa
riseren. Na de watersnoodramp in 1953 namen
de kerken zich voor op wereldschaal hulp te
gaan verlenen aan medemensen in nood.
Acht kerkgenootschappen, evangelischen, evan-
gelisch-luthersen, vrije evangelisten, oud-kath
olieken, remonstranten en baptisten. In de loop
der jaren voegden zich nog drie kerkgenoot
schappen bij de SOH: Het Leger des Heils, de
quakers en de protestantenbond.
De projekten, die de SOH financiert zijn van
zeer uiteenlopende aard: van vluchtelingenwerk
in Zuidelijk Afrika tot hulp aan gehandicapte
kinderen in Lesotho, van een varkensfokkerij
in Birma tot een hulpprogramma voor de zwar
te bevolking van de Mississippi Delta in de
Verenigde Staten. Die projekten heben in 1976
voor ruim acht miljoen gulden bij elkaar ont
vangen.
De beweging voor burgerrechten in Polen heeft in haar clan
destien uitgegeven tijdschrift „Opinia" de landen in het westen
gewaarschuwd geen steun te verlenen aan de Poolse caritas-or-
ganisatie. Deze noemt zich volgens de beweging wel rooms-
katholiek, maar is in feite een staatsinstelling.
Aanleiding tot de waarschuwing is het jubileumalbum, dat de
caritas-organisatie ter gelegenheid van haar 25-jarig bestaan de
wereld heeft ingestuurd en waarin zij het doet voorkomen alsof
zij nauw samenwerkt met de katholiekekerk kerk van Polen.
De beweging voor burgerrechten merkt in verband hiermee op,
dat de Poolse r.-k. caritas-organisatie in 1950 ondanks scherp
protest der bisschoppen werd opgeheven en daarna onder
staatsleiding is voortgezet. De Poolse caritas organisatie beperkt
haar activiteiten voornamelijk tot Poolse priesters, aan wie zij
een hoog pensioen toezegt, wanneer zij zich aansluiten. De
bisschoppen hebben dit omkoperij genoemd. Ook hebben zij
laten weten, dat de priesters, die actief zijn in de caritas-organi
satie, zulks doen zonder bisschoppelijke goedkeuring.
Zaligverklaring
deken L. Tijssen
van Sittard in
voorbereiding
Bisschop J. Gijsen van Roer
mond heeft zich gewend tot
de abonnees van het informa
tie-bulletin voor zijn bisdom
met het verzoek om aandacht
voor het zaligverklaringspro
ces van Louis Tijssen, die
leefde van 1865 tot 1929. Louis
Tijssen was leraar en later
prefect van Rolduc, waar
thans het seminarie van bis
schop Gijsen is gevestigd, en
daarna pastoor van Sus te ren
en deken van Sittard.
In zijn brief aan de abonnees
vestigt bisschop Gijsen de aan
dacht op een brochure van dr.
P. Penning de Vries SJ. over
deken Tijssen, waarin vooral
geschreven wordt over de
priester Tijssen. Mgr. Gijsen
vraagt de lezers om veel gebed
om heilige priesters. „Alleen
via hen is het geloof en de
kerk in Limburg en daarbui
ten te redden", schrijft de bis
schop. Daarnaast vraagt de
bisschop om financiële steun
voor het zaligverklaringspro
ces.
Sinds november 1976 voert
een speciale rechtbank van het
bisdom een zogenoemd apos
tolisch proces om vast te stel
len of deken Tijssen onder de
zaligen van de kerk kan wor
den opgenomen. In een eerder
proces is vastgesteld, dat de
ken Tijssen een voorbeeldig en
heldhaftig priester is geweest.
Wanneer dit diocesane proces
een positieve uitslag heeft dan
wordt deze aan Rome over
handigd voor het beslissende
proces onder verantwoorde
lijkheid Vein de Curie-congre
gatie voor de Zalig- en Heilig
verklaringen.
De theoloog Johann Baptist Metz uit MUnster
heeft zich gedistancieerd van persberichten
over het congres van „Concilium" aan de
katholieke Notre-Dam universiteit in Indiana
(VS). Volgens deze berichten zou er eenstem
migheid zijn bereikt over een aantal revolutio
naire stellingen over de katholieke leeropvat-
ting. Professor Metz, die op het congres een
leidende rol heeft gespeeld, noemt de berich
ten „zakelijk onjuist".
Hij stelde, dat het ging om een congres, dat
al eind mei werd gehouden door sociologen uit
de Verenigde Staten en theologen uit Europa,
Noord- en Latijns-Amerika. De „revolutionaire
stellingen" zijn feitelijk nauwelijks ter sprake
gekomen en er kon dus ook geen eenstemmig
heid over zijn. Metz sloot zeker niet uit, dat
tijdens de aansluitende persconferentie in New
York sprake was geweest van de in het persbe
richt genoemde opvattingen, die handelden
over erkenning van de geldigheid van het ambt
in de protestantse kerken, de intercommunie,
een terugbrengen van de macht van de curie,
verkiezing van bisschoppen, herziening van het
dogma der pauselijke onfeilbaarheid, wijziging
in het verbod op de voorbehoedsmiddelen, de
pastoraal voor hertrouwde gescheidenen en het
verplichte celibaat
Volgens prof. Metz stond bij het congres de
vraag op de voorgrond naar duidelijke priori
teiten op kerkelijk-theologisch terrein met het
oog op een nieuw concilie en de huidige kerke
lijke maatschappelijke situatie.
Zo heeft een grote groep deelnemers met
kracht betoogd, dat voorop in de aandacht van
de wereldkerk moet staan een nieuwe relatie
van solidariteit tussen de rijke kerk van het
noorden en de arme van het zuiden. Bij een
nieuw concilie zou dit prioriteit moeten hebben.
Daarbij is er zonder meer van uitgegaan, dat
de genoemde „revolutionaire stellingen" voor
dit centrale probleem bepaald geen revolutio
naire oplossingen zouden bieden. Zij dienen
eerder te worden gezien als uitdrukking van
een kerkelijk en binnen de oecumene weliswaar
sterk liberaliserende, maar politiek en maat
schappelijk uiterst conservatieve theologie.
De Spaanse premier Adolfo
Suarez zal waarschijnlijk bij
zijn officieel bezoek aan Italië
ook een ontmoeting hebben
met paus Paulus in zijn zo
merresidentie in Castelgan-
dolfo. Het bezoek aan Italië
maakt deel uit van een reis
door Europa van de premier,
waarbij hij ook Nederland,
Denemarken en Frankrijk zal
aandoen.
De sociologe Mady A. Leijen-
decker-Thung is benoemd tot
buitengewoon lector aan de
theologische faculteit van de
rijksuniversiteit te Leiden. Per
1 december wordt zij daar lec
tor in de sociologie van de
godsdienst, in het bijzonder de
christelijke godsdienst.
Paus Paulus zal, naar uit het
Vaticaan wordt gemeld, half
september zijn zomerverblijf
in Castelgandolfo verlaten en
terugkeren naar Vaticaan
stad. Op 26 september zal hij
daar zijn tachtigste verjaar
dag vieren. Op 30 september
begint de bisschoppensynode,
gewijd aan de katechese. Op
zondag 4 september zal de
paus nog een bezoek brengen
aan het stadje Albano in de
Albanese bergen.
In Liebfrauenberg (Elzas) zal
van tien tot viertien oktober
de oecumenische werkgemeen
schap voor informatie in Euro
pa bijeenkomen. Hoofdthema
van deze ontmoeting van
christelijke journalisten, publi
cisten en werkers bij radio en
t.v. uit West- en Oost-Europa
is: „Bezig zijn met de toekom
st".
De gesupendeerde aartsbis
schop Marcel Lefebvre heeft
deze week in een kerk bij
Moulins in Frankrijk opnieuw
een priester gewijd. Hij zei
daarbij te hopen nog vele an
deren te kunnen wijden.
Voorts kondigde hij de op
richting aan van traditionalis
tische seminaria in Canada en
Argentinië en zette hij zich
weer af tegen het tweede Va
ticaans concilie, dat „alleen
zal leiden tot slavernij en ver
nietiging van onze samenle
ving."
De aanhangers van mgr. Le
febvre, die sinds eind februari
de Parijse parochiekerk Saint
Nicolas du Chardonnet bezet
houden, blijven weigeren het
gebouw te verlaten. Namens
de bezetters heeft pastor Louis
Coache zijn advocaat op
dracht gegeven in beroep te
gaan bij het hof van cassatie.
- «vaar geweken
is ij brandend
•i :hip voor
J adzand
JSSINGEN (ANP) De
tssingswerkzaamheden op de
dfjican Unity, het Griekse
iet D'P dat al sinds donderdag-
dtfid brandend op het strand
Ti Cadzand ligt, zouden als
ijgea weer het toeliet pas van-
jaa>£ hervat worden. Gister-
jen. jfgen vroeg moesten de blus-
Ptwia ^swerkzaamheden aan boord
it sup bet schip gestaakt worden
met verband met het slechte
I bedi^r.
metingen die door de BB en
)ase" inspectie volksgezondheid in
huu^311^ worden uitgevoerd
ïrplicF de eventuele uitstoot van
vaifaclebjke gassen uit de Atti-
irf Unity bleven ook in de loop
zon^a6 0011 positief resul-
sociëtr °P'everen zodat het volgens
prekfgemeester A- Schipper van
lei jen gerneente Oostburg niet no-
xtrtai was om over 6aan tot
kieinjcua^'e van de bevolking van,
'orde» °P dit moment ongeveer
seduizend zielen (300 inwo-
•s, rest toeristen) tellende
dzand-bad. Het brandende
jp trok de afgelopen dagen
M^1 bekijks.
enwei
",ffirmanente KNIL-
Sx>r Kamergebouw
Bric
V*NDEN (ANP) - Oud KNIL-
ïitairen zijn van plan om
Tirtaan elke dinsdag van tien
ferenj twaa|f op het Binnenhof te
a makn demonstreren voor uitbe-
^^ing van wat zij beschouwen
„gevangenschapssoldij".
I,..,„„it is de bedoeling dat twee
lllilllllpn, in uniform, voor het ge-
tuw van de Tweede Kamer
ist vatten om kracht bij te
tten van het verzoek van de
■tichting Rechtsherstel KNIL"
n de Kamerleden, er bij de
inister van binnenlandse za-
in op aan te dringen zich ge-
Irïpnnen te geven in het proces
iriasr sdobting tegen hem heeft
„-ingespannen.
kerm6 eerste behandeling van het
yVzoek van de stichting heeft
jprgen voor de Haagse recht-
^nk plaats.
dal
0duJjleer winst
"3e Bijenkorf
MS TE RD AM De omzet van
mimiipninklijke Bijenkorf Beheer
lllllllpB is in de eerste helft van
it op I februari begonnen
Vekjaar 1977-1978 ten opzichte
ui de overeenkomstige perio-
t van 1976-1977 met ruim 15
ct gestegen.
)e exploitatiewinst voor af-
chrijvingen steeg met 3,8
oln. De afschrijvingen bedroe-
en 0,6 min AWBZ-verzeke-
ingen De rentelasten zijn met
0,4 min gestegen. Dit had een
esultaat tot gevolg dat 2,8
ïln hoger was dan dat van
ezelfde periode van het boek-
lar 1976-1977.
ZEILRACE ROND DE WERELD VAN START
(Van een onzer verslaggevers)
PORTSMOUTH De tranen
stroomden langs het gezicht
van vader Dusseljee uit het
Zuidhollandse Geervliet toen
hij zaterdagmorgen afscheid
nam van zijn zonen, Anton en
Ieke, een vierentwintigjarige
tweeling, die deel uitmaakt
van de twaalf- koppige be
manning van het geheel Ne
derlandse schip Tielsa, deel
nemer aan de avontuurlijke
zeilrace rond de wereld. Toen
vader Dusseljee een paar mi
nuten later aan wal stapte,
kon niemand meer zien dat
hij gehuild had, want alle ge
zichten waren toen nat, ver
oorzaakt door een plotseling
losgebarsten regenbul, die een
aanval deed op het veelkleuri
ge effect van de start van de
door honderden jachten om
ringde vijftien oceaan-zeil
schepen, op jacht naar avon
tuur en succes. Maar zelfs de
dikste regendruppels konden
geen afbreuk doen aan het
indrukwekkende schouwspel,
dat zich voltrok voor de ogen
van duizenden belangstellen
den op het water en langs het
lange oceaanfront van Ports
mouth de plezierige haven
stad in Zuid-Engeland.
De blonde broers Dusseljee
hadden na het kanonschot van
12 uur weinig gelegenheid zich
het afscheidsverdriet van hun
vader aan te trekken, want er
was meteen volop werk aan de
winkel. Een stevige wind uit
het noorden deed de zeilen
bollen en om hier zoveel moge
lijk profijt van te kunnen trek
ken werd net als op alle ande
re schepen ook op de ketch
van de Friese schipper Dirk
Nauta de spinaker uitgezet,
die de Tielsa gezond bollend
aan meer vaart hielp. Dik een
uur na de start bevonden alle
wedstrijdjachten zich op de
oceaan en konden zich met
hoge snelheid vooruit laten
surfen. De strijd met de eerste
elementen, water en wind, was
begonnen. Acht maanden la
ter, in de loop van april 1978
zal blijken welke schepen er
het beste tegen bestand zijn
geweest. Drie jaar geleden was
dat de Sayula, een onder Me
xicaanse vlag varende ketch,
die echter met de vlag halfstok
moest afmeren, omdat een van
de bemanningsleden onderweg
overboord was geslagen en
verdronken. In diezelfde Whit-
bread-race van '73/'74 verloren
nog twee zeilers het leven, re
den waarom er voor deze wed
strijd vooral aan de veilig
heidsvoorzieningen extra aan
dacht is geschonken. Wat de
veiligheid aan boord van het
schip van Dirk Nauta betreft,
behoeven er geen grote zorgen
te bestaan. Deze is optimaal en
bovendien is het schip zo ste
vig gebouwd, dat de oceaan
waardigheid volgens Nauta en
ontwerper Elsenga op honderd
procent kan worden ingeschat
Daar komt nog bij, dat de
bemanning als bijna-professio-
neel kan worden gekwalifi
ceerd.
Uit veertig serieuze liefheb
bers selecteerde Nauta elf
mannen, in leeftijd variërend
van 24 tot 43 jaar, die allemaal
een goede zeilervaring hebben.
Deze totaal Nederlandse „in
zending" zal zeer sterke eneur-
rentie ondervinden van nog
een Hollands schip, namelijk
de Flyer van Cor van Riet
schoten, Rotterdammer van
origine, maar sedert enige tijd
in Portugal woonachtig. Van
Rietschoten heeft een interna
tionale bemanning waaronder
een paar Nieuw-Zeelanders.
Volgens de bookmakers maakt
hij een uitstekende kans de
race bij de eerste drie te
beëindigen. De Times tipte
hem zaterdag zelfs als num
mer één. Zijn schip is dit jaar
bij Huisman in Vollenhove, die'
ook de Bestevaer van Gerard
Dijkstra construeerde, ge
bouwd. Deze Overijsselse werf
heeft nog een ijzer in het vuur,
namelijk de Trait de Rome. In
1975 in Vollenhove gebouwd
en nu met een EG-bemanning
een interessante deelnemer
hoewel geen favoriet
Van de zijde van de Engelsen
bestond voor dit zeilgebeuren
traditiegetrouw een grote be
langstelling, maar er waren
ook vele honderden Franse en
Nederlandse supporters van
de bemanningen naar Enge
land gekomen.
Er zijn vijf Britse, vijf Franse,
twee Hollandse, een Zwitserse,
een Italiaanse en een EG-in-
schrijving.
Suarez
vandaag in
Nederland
(Van onze parlementaire redac
tie)
DEN HAAG Zondagavond is
de Spaanse premier Adolfo
Suarez, samen met zijn minister
van buitenlandse zaken, in Ne
derland aangekomen. Op de
Rotterdamse luchthaven Zes
tienhoven werden zij hartelijk
begroet door de Nederlandse
minister van buitenlandse zaken
Van dpr Stoel.
Vanmorgen werden de beide
Spaanse bewindslieden ontvan
gen door minister-president Den
Chauffeur rijdt
door na
dodelijk ongeval
(Van een onzer verslaggevers)
HOOFDDORP (ANP) - De 33-
jarige Anna Jacobs uit Amstel
veen is in de nacht van vrijdag
op zaterdag bij een verkeerson
geluk op rijksweg 6 in de Haar
lemmermeer om het leven geko
men. Zij zat in een auto die
achterop een zeer langzaam rij
dende vrachtauto botste, waar
van bovendien de verlichting
niet goed werkte.
De vrachtwagen reed door,
maar werd later aangehouden.
De chauffeur bleek onder in
vloed van sterke drank te verke
ren.
Bij ongelukken elders in het
land zijn het afgelopen week
einde tenminste nog 8 mensen
om het leven gekomen.
UTRECHT Een commissie
van „wijze mannen" moet pro
beren de bestuurscrisis in de
Politieke Partij Radicalen op te
lossen. Dit is zaterdag besloten
door de PPR-partijraad (kern
groep) tijdens een in Utrecht
gehouden vergadering.
Tot leden van de commissie zijn
benoemd oud-partijvoorzitter
Tonnaer, Jurgens, Coppes, Van
Dongen, Van Dam en weten
schapsminister Trip. Een voor
stel om ook PPR-fractievoorzit-
ter Ria Beckers in de commissie
op te nemen werd teruggeno
men omdat de kamerfractie er
bezwaar tegen had.
De crisis in de PPR over de te
volgen lijn van de partij leidde
er enige tijd geleden toe dat
eerst zeven leden van het be
stuur aftraden en later nog eens
Hoge
onderscheiding
voor scheidende
vakbondsvoorzitter
DEN HAAG (ANP) Met de
benoeming van Theo Knippen
tot ridder in de Orde van de
Nederlandse Leeuw is zaterdag
voor het eerst in ons land een
voorzitter van een vakorganisa
tie zo'n hoge onderscheiding
ten deel gevallen.
Dit gebeurde zaterdag in Den
Haag, waar de heer Knippen
afscheid nam als voorzitter van
de Katholieke Onderwijsvereni-
ging (KOV). Tevoren had Ber-
nardus kardinaal Alfrink mee
gedeeld, dat de heer Knippen
een pauselijke onderscheiding
was toegekend: het comman
deurschap in de Orde van Sint
Gregorius.
tien bestuursleden hun functie
neerlegden.
De commissie die zaterdag werd
ingesteld zal een beleidsnota
moeten opstellen waarin onder
meer aandacht moet worden ge
schonken aan de door de PPR
te voeren strategie en aan de
organisatie van de partij. Uit
drukkelijk werd uitgesproken
dat de commissie geen aandacht
hoeft te schenken aan het
vraagstuk van de eigen identi
teit van de PPR. Wel zal de
commissie voorstellen moeten
doen over de tijdelijke voorzie
ning in de zeventien bestuursva-
catures. De defnitieve keuze van
een bestuur zal op een partij
congres in de herfst geschieden.
Flinke stijging
kosten AWBZ
DEN HAAG (ANP) De Stich
ting Centraal Administratie
kantoor Algemene Wet Bijzon
dere Ziektekosten (AWBZ)
heeft vorig jaar 21,3 procent
meer aan verpleegkosten be
taald dan in 1975.
Het totale bedrag dat werd uit
gekeerd bedroeg bijna 4350 mil
joen gulden. De stijging was
voornamelijk het gevolg van de
verhoogde verplee gp rij zen, zo
wordt in het jaarverslag van de
AWBZ gemeld.
Het gemiddeld uitgekeerde be
drag per dag nam met ruim
negen procent toe van 107,70 tot
117,76 gulden. Het totale aantal
patiënten dat uit hoofde van de
AWBZ-verzkeringen een uitke
ring ontving, is, exclusief zie
kenhuispatiënten, eveneens ge
stegen en wel van 89.344 tot
103.107.
Uyl. De twee premiers en hun
ministers van buitenlandse za
ken spraken over de Spaans-Ne
derlandse betrekkingen, maar
het belangrijkste onderwerp
was de Spaanse aanvraag voor
het lidmaatschap van de Euro
pese Gemeenschap. Evenals eni
ge tijd geleden zijn Portugese
collega Soares stelt Suarez er
prijs op de aanvraag van zijn
land voor het lidmaatschap van
de EG persoonlijk bij de rege
ringen van de lid-staten toe te
lichten.
Het was voor de eerste maal
sinds de Spaanse burgeroorlog
dat een minister-president van
Spanje ons land officieel be
zocht. Sinds duidelijk werd dat
Spanje naar een democratisch
bestel koerst zijn de betrekkin
gen tussen Spanje en Nederland
aanzienlijk verbeterd.
Minister Van der Stoel
(links) haalde de Spaanse
premier Suarez gisteravond
af op vliegveld Zestienho
ven
