Arthur van Schendel
in televisie-portret
8
i
Streekradio kan er
over vijf jaar zijn
Film „Quai des Brümes":
niet vrolijk, wel goed
ROSABEL EVERARD
UIT LEIDEN NAAR
VERKIEZINGEN
VAN MISS IERLAND
TELEVISIE VANAVOlf
mm
TELEVISIE ZATERDAi
1
RADIO VANAVOND
RADIO ZATERDAG
Mies Bouwman en
Sonja Barend krijgen
eigen praatprogramma's
hou f
het lJ
scherm
in het
oog
RADIO/TELEVISIE
LEIDSE COURANT;
VRIJDAG 19 AUGUSTUS 1977 PAG
(Van onze radio- en tv-redactie)
MAASTRICHT Het is tech
nisch mogelijk over vijf jaar
een landelijk net van streekra
dio's te hebben geïnstalleerd.
Dit heeft een vertegenwoordi
ger van de PTT gezegd op een
in Maastricht gehouden discus
sieforum over regionale om
roep.
Uit een daar ter discussie gestel
de nota van het overlegorgaan
„Regionale omroep, overleg en
samenwerking" bleek dat de ex
ploitatiekosten van een derge
lijk net van streekradio's, waar
bij gedacht wordt aan één zen
der per provincie en afzonderlij
ke zenders in Amsterdam, Rot
terdam en Den Haag, op basis
van het prijspeil van 1979 jaar
lijks ruim 35 miljoen gulden
zouden gaan bedragen.
Voorlopig is het nog niet zo ver.
Eerst moet men afwachten hoe
de Kamer in september bij de
behandeling van de wijzigingen
in de omroepwet denkt over het
voorstel van minister Van
Doorn de financiering van loka
le omroepen als die in Amster
dam en Brabant over te hevelen
naar de lagere overheden. De.
betrokken lokale omroepen zijn
niet gelukkig met deze gedachte.
Zij vrezen dan een te grote in
vloed op de redactionele onaf
hankelijkheid.
Daarom toonden de vertegen
woordigers van de lokale om
roepen op de bijeenkomst in
Maastricht zich verheugd over
de opvatting van enkele parle
mentariërs, die de financiering
van de streekradio's zeiden te
willen voortzetten tot een cen
traal beleidsplan voor de regio
nale omroep is ontwikkeld.
Rosabel Everard: rood haar, groene ogen, dus Ierse.
(Van onze showredactie)
LEIDEN De 24-jarige Rosa
bel Everard, studente rechten
in Leiden, zal deelnemen aan de
Miss Ierland-verkiezingen, die
van 27 augustus tot 1 septem
ber worden gehouden in Tralee
in Zuid-West-Ierland, als onder
deel van een folkloristisch fes
tival. Dit jaarlijkse festijn trekt
gewoonlijk 150.000 bezoekers,
mensen die hechten aan alles
wat Iers is.
Het winnende meisje draagt le
venslang de titel „Rose of Tra
lee" en in haar persoon eert
Ierland de vrouwen die waar
ook ter wereld Iers bloed repre
senteren.
Voorafgaande aan deze verkie
zingen worden over de hele we
reld meisjes met Iers bloed op
geroepen om deel te nemen aan
een voorronde. De winnaresse
krijgt dan een uitnodiging voor
het Tralee-feest.
In ons land kwam de voorron
de-kwalificatie terecht bij Rosa
bel Everard. Zij is haar leven
lang al verknocht aan Ierland,
geen wonder want zij bezit frac
ties Iers bloed. In 1720 vluchtte
nl. ene Mathias Everard uit Ier
land naar ons land. Hij vestigde
zich in Amsterdam. Mathias
vluchtte naar Nederland, omdat
hij katholiek wilde blijven op
straffe van het verlies vein zijn
bezittingen. Zijn familieleden
kozen wel voor het staatsgeloof
en mochten hun bezittingen be
houden. Deze Mathias heeft in
ons land ongeveer honderd na
zaten, waar Rosabel er een van
is. Haar rode haar en de groene
ogen verraden duidelijk Iers
bloed. Tussen de Everards be
staat een sterke band. Enige
jaren geleden ondernamen 35
van hen een tocht naar Ierland,
waar zij de gedenkstenen en de
gebrandschilderde ramen met
het familiewapen veilig hebben
gesteld in het oude landhuis
Randlestown.
Naar het Tralee-feest zullen ook
twee Friese jongens en een
Fries meisje gaan, die samen de
„Manacle Trust" vormen, een
muziekgroep die zich speciali
seert in Iers volksliedjes. Zij
nemen daar deel aan het Folk-
festivaL
Arthur van Schendel en familie in 1927.
Hoe moeilijk het is om een programma
te maken over een persoon die meer is
dan een „goed onderwerp", met wie de
maker zich persoonlijk verbonden voelt,
bewijst filmer Philo Bregstein met het
tv-protret dat hij van Arthur van Schen
del maakte. De NCRV zendt dit portret
onder de titel „Dromen van leven"
maandagavond om 2L50 uur uit via Ned.
I. De bewondering die Bregstein voor
Van Schendel heeft, spreekt er duidelijk
uit, al te duidelijk. Over Van Schendel
zelf komt de kijker niet zo heel veel te
weten.
Bregstein wekte al argwaan toen hij zich
emotioneel vergaloppeerde: „Van Schen
del gebruikte kleine blocnotes die hij met
potlood volschreef, dan kon hij waar dat
nodig was, uitvlakken". Waarmee Breg
stein wilde aantonen dat Van Schendel
sinds zijn kinderjaren zuinig moest zijn.
De dochter van de schrijver, Corinna van
Schendel, ook tijdens de presentatie van
de film aanwezig, merkte echter kleintjes
op: Ja, maar vader vlakte nóóit iets uit
Soms streepte hij wel wat door".
Philo Bregstein was even in verwarring,
herstelde zich snel en merkte op dat een
mens niet élles kan weten.
Het portret dat Bregstein maakte, is no
gal incompleet; van het werk van Van
Schendel krijgt de kijker nauwelijks een
indruk; Bregstein deelt mee, blijft aan de
oppervlakte en komt zelf veelvuldig in
beeld, tijdens gesprekken die hij met
Corinna van Schendel voerde.
Toch zijn er ook heel aardige notities.
Van Schendel woonde lange tijd aan de
Italiaanse Rivièra en Bregstein ging daar
naartoe. Vissers merkten op „dat het nog
geen drie uur in de nacht kon zijn, want
in de werkkamer van de schrijver brand
de nog licht".
Hoe Van Schendel werkte wordt de kij
ker ook wel duidelijk; mooi voorbeeld
zijn de scherp gepunte potloden „die
klaar lagen om te beginnen"; die potlo
den komen in beeld, evenals het precieze
handschrift, de kleine lettertjes die vele
kleine blocnotes vulden.
Ook stipt Bregstein tijdgenoten aan van
Van Schendel: Willem Witsen, Frederik
van Eeden, Kloos, Menno ter Braak, en
Greshoff.
Bregstein noteert: „Zoals scenario-aan
wijzingen de film oproepen, zo riepen de
woorden bij Van Schendel zijn verbeel
dingswereld als een film op". Bregstein
probeerde kennelijk hiervan gebruik te
maken, maar slaagt er zelden in de woor
den van Van Schendel zuiver in beeld te
krijgen. Bregstein vertelt wel: „Toen ik
zelf ging filmen wist ik dat als ik ooit
een roman zou gaan verfilmen het De
Waterman zou moeten zijn. Na jaren
besloot ik er een scenario van te maken
en ontdekte toen dat de ogenschijnlijk
ouderwetse verteltrant van Van Schendel
een uiterst filmische stijl bevatte. De
literaire tekst bleek vrijwel exact filmi
sche aanwijzingen te geven voor beed,
geluid en dialoog. Het verhaal hoefde niet
zoals zelfs bij veel eigentijdse auteurs,
omgewerkt het wós al een scenario".
Mededeling
Bregstein blijft vaak bij dit soort mede
delingen, die hij maakt tijdens bezoek
aan het Letterkundig Museum, in gezel
schap van Corinna van Schendel. De
kijker wordt een blik gegund op de
schrijftafel, de omgeving waarin de
schrijver werkte. Maar de kijker wordt
niet tot lezen aangespoord.
Wel wordt herinnerd aan de meest beken
de romans, zoals Een Hollands Drama,
De Waterman, De Wereld een Dansfeest
Ook aan „Een zwerver verliefd", prompt
gevolgd door „Een zwerver verdwaald".
Aan de orde komt ook de maatschappe
lijke omgeving van Van Schendel, die een
gebrekkige schoolopleiding kreeg, maar
later het diploma Engels M. O. haalde,
om van Shakespeare in de oorspronkelij
ke taal te kunnen genieten.
„Dromen van leven" is de titel van dit
filmportret, het eerste uit een serie van
acht. Het volgende protret gaat over de
hoboïst Han de Vries, in september uit
te zenden. Misschien blijft de filmer in
dat portret wat meer op de achtergrond
en wordt de man om wie het gaat beter
uitgelicht; Bregstein maakte een verhaal
over Bregstein, met behulp van Van
Schendel. Het had iets anders gemoeten.
F. J. BROMBERG
NOS
18.45 De Fabeltjeskrant
18.55 Journaal
VARA
19.04 Jason en boze Agnes
19.20 Grijze uil
20.15 Uitblazen In.Hoorn
NOS
21.35 Journaal
VARA
21.50 Havenkwartier
NOS
23.20 Journaal
23.25 E.K. Zwemmen In Zweden
NEDERLAND II
19.15 Hun zuster, naarf
Lenz
19.40 Van de Eifel totl
Weserbergland
20.15 Hier und Heute
20.45 Hit om kwart voor n
21.00 Journaal
21.15 Rum uit Jamaica
23.05 Het zevende zintuig -m-f
23.10 Verslag uit Bonn |\l
23.35 Journaal LI 1
00.00 Sport
00.25 Kiespijn
I
NOS
18.00 CHIO Rotterdam
18.45 De Fabeltjeskrant
18.55 Journaal
TROS
19.04 Koning Bolo
19.30 Hunters Goud
NOS
20.00 Journaal
TROS
20.25 Hit Boulevard
21.00 De verpleegsters
21.50 Aktua TV
22.30 Koning en keizer
NOS
23.20 Journaal
DUITSLAND I
18.10 Szene 77
18.55 Journaal
19.00 Regionaal nieuws
19.05 Intermezzo
18.00 Journaal
18.10 Chico de regenmak
18.35 De draaischijf
19.20 Laurel en Hardy
19.55 Mainzelmënnchtn
20.00 Journaal
20.30 Buitenlandjournaal
21.15 De overloper
22.45 Journaal
23.00 Aspecten
23.30 The Magician
00.15 Crazy Mama
01.30 Journaal
roerei
18.55 Vooravondprogrami1^0^
19.45 Journaal
20.15 De onweerstaanbarf™®
21.45 Internationale Oper
Canto-ontmoeting te Oosl^T,
22.30 KTRC
23.00 Journaal
'kzaa
NEDERLAND I
NOS
15.30 Journaal
VARA
15.32 De film van Ome Willem
16.00 Taarten (Slot)
16.15 Pipo en de waterlanders
16.40 De koning en de nachtegaal
17.00 De zucht naar avontuur
NOS
17.30 Studio Sport
DUITSLAND I
11.00 Journaal
temb
11.05 De draaischijf ae, r
11.25 Verslag uit Bonn jnjfsl
11.50 Hitparade t nee
12.35 Buitenlandjoumaal wer
13.20 Rondblik [en. I
13.50 Persoverzicht i gel
14.00 Journaal
14.55 Programma-overzlcta*™
15.25 Journaal
15.30 Het programma
16.00 Sullivan's Travels f M
17.30 ARD-adviseur: Gez<^^
DUITSLAND II
14.00 Namiddagprogramr?
HILVERSUM I
NOS: 18.30 Nws. KRO: 18.41 Marktbe
richten i.s.m KNBTB 18.44 (S) Filmklap
per 19.30 (S) Edwin, praten en zingen
20 00 (S) In antwoord op uw schrijven
21.00 (S) Van Dijk en Schoonderwalt
b.v. 21.15 (S) Dr. Grol en de internatio
nale lol 21.45 (S) Jazz 298 22.25 Over
weging 22.30 Nws. 22.40 (S) Goal. pro-
gr. vanuit en rondom de sport 23.55
Nws.
HILVERSUM II
(21.00-21.25 Een kleintje cull
Nos-cultuur 23.00 (S) Met h
morgen 23.55 Nws.
HILVERSUM I
NOS: De vacaturebank 18.1i
maal VOO: 19.02 (S) De N
top-40. VPRO: 20.02 (S) VP
op-drie NOS: (S) 22.02 Nort
val: Concert Noorwegen 23.I
Belgie (22 55 Meded). VPRO
Amigos de Musica AVRO^
Radio Pandora. 2.02-7.00 (S)
AVRO.
(Van onze radio en tv-redactie)
HILVERSUM AVRO-tv en Mies Bouwman zijn in principe tot
de afspraak gekomen, dat Mies Bouwman de komende winter,
te beginnen in januari, een eigen programma gaat verzorgen. Men
denkt aan een vorm van late night-show in het laatste zenduur
op zaterdagavond. Meer wilde Mies Bouwman hierover niet
meedelen, aangezien de vorm van het programma nog niet vast
staat en zij enige verrassingen wil inbouwen.
Sonja Barend gaat voor de VARA een eigen win terprogramma -
verzorgen, dat het karakter zal hebben van een praatprogramma.
Zij begint hiermee in november en komt te staan in het hart van
de avond rond negen uur. Ook zij wilde hierover geen nadere
informatie verstrekken.
HILVERSUM I
VARA: 7.00 Nws. 7.02 (S) Z.O. VARA's
Zaterdagochtendshow. (7.30 Nws. 7.41
Dingen van de dag. 8.36 Gymn. v.d.
huisvrouw). 10.30 Nws. 10.33 (S) Z.I.
12.26 Meded. t.b.v. Land- en tuinbouw.
12.30 Nws. 12.41 (S) Wegens vakantie
gesloten. 14.30 (S) NAR. artiesten revue.
15.30 Nws. 15.33 (S) De Rode Loper,
verhalen en muz. Nws. 17.32 (S)
Dingen van de dag.
HILVERSUM II
TROS: 7.00 Nws 7.11 Ochtendgym. 7.20
Ontbijt-soos. (8.00 Nws. 8.11 Aktua. 8.35
Waterst.) 10.00 De tienom kindershow.
10.30 Aktua-sport, 11.00 Nws. 11.30
Wegwezen, gevar. progr. OVERHEIDS-
VOORL.: 12.49 Werk en welzi]n. 13.00
Nws. TROS 13.11 Aktua II. 13.30 Bing
Crosby Story 14.30 Cabaretcetera.
15.00 Voorzichling... breekbaar. Oude
grammofoonplaten. 15.40 Stef Meeder
IEN
speelt op uw verzoek. 16 00 tsing
Oe Europarade. 17.55 Meded.q in
HILVERSUM I
16.03 (S) Sportshow.
AVRO: 7 00 Nws. (S) reveil
muz. 9.00 Nws. 9.02 (S) Alexat,
man. 80 jaar 9 40 AVRO-theP~"
men van weleer 10.00 (S) RaF115
rorkest, klass. muz 10.37 (Sg, I
los. opera van Verdi, 3e eRttel
12.00 (S) Pistache in de
Nws. 14.02 (S) Pistache in -
(vervolg). 14 03 (S) Muziek
rije. 16.00 't Is Historisch, p'
geschiedenis. 16.20 (S) Hooj
uit het Nederlands Koorfest^
16.45 Radiojournaal.
0 es It al.
ng
Een jonge Jean Gabin speelt de hoofdrol in Quat
Brumes.
Als men, zoals de VARA, een
reeks van zeven speelfilms
met Jean Gabin op het
scherm wil brengen, dan kan
men er niet omheen: er zitten
er een paar bij uit de van
pessimisme overlopende pe
riode vlak vóór de tweede we
reldoorlog, toen de Franse
filmindustrie het al lang niet
meer zag zitten.
De favoriete anti-held was
toen Jean Gabin, de stoere
onverwoestbaar lijkende bonk,
die echter voor het noodlot
geboren blijkt te zijn. Zo ook
in Marcel Carné's „Quai des
Brümes" uit 1938, de film die
u vanavond op uw scherm
krijgt.
Ditmaal speelt Gabin een des
erteur, die in het onderwereld-
milieu terecht komt. Als hij
een piepjonge Michèle Morgan
ze was toen 18 jaar uit
de klauwen van de lelijke reus
Michel Simon redt en deze
laatste doodt, zit er voor hem
niets anders op dan met het
meisje te vluchten.
Maar net als in Juli en Duvivie-
r's „Pépé le Moko" mist hij
letterlijk de boot. Bendeleider
Pierre Bras se ur krijgt hem
nog juist te pakken.
„Havenkwartier" werd een
triomf voor het poetisch-realis-
me van Marcel Carné, die dit
trieste verhaal van een gebo
ren verliezer op indrukwek
kende wijze in beeld bracht
De film kreeg een Gouden
Leeuw van San Marco op het
filmfestival in Venetië dat jaar
en Gabin werd onderscheiden
voor zijn rol van de deserteur.
Maar wie verder kijkt zal ook
nog het puikje van de Franse
acteurswereld uit die tijd aan
het werk kunnen zien. Een
vrolijk avondje wordt het ech
ter beslist niet.
Ned. I, 21.50 uur.
Grijze uil
De serie over Indianen in
Noord-Amerika wordt van
avond besloten met een pro
gramma over een man die on
der de naam Grey Owl (Grijze
uil) een groot deel van zijn
leven heeft besteed om de om
standigheden waaronder de
Indianen leefden, te verbete
ren. Al tijdens zijn leven werd
hij een legendarische figuur.
Pas na zijn dood, in 1938,
bleek wie hij werkelijk was.
Ned. 1,19.20 uur.
Uitblazen
De VARA blijft uitblazen, de
ze keer in Hoorn met Sandra,
Loeki Knol, Miel Cools, The
Merry Minstrels en Johnny
Jordaan. De laatste zingt num
mers uit bekende operettes.
Ned. 1,20.15 uur.
Hit boulevard
De TROS zendt een filmrepor
tage uit over Scheveningen on
der het koDie „Hit boulevard".
Jo Longhurst wordt gespeeld door Julie Dawn Cole en de zwartgallige patië
Collins door Lewis Planden in „De verpleegsters".
Onder andere zijn te zien de
Haagse Rozenkoningin. Muzi
kale medewerking verlenen
Guys and Dolls, BZN, Imca
Marina, George Baker Selec
tion, Pussycat, The Cats, Tea
ch-in en Smokie.
Ned. II, 20.25 uur.
Hoofdrol in deel 10 van Ko
ning en keizer, getiteld „De
laatste dagen" heeft de Oos
tenrijkse keizer Franz Josef,
een man die de Eerste Werel
doorlog zag aankomen, vele
jaren op de troon zat en door
zijn contacten met de Duitse
keizer Wilhelm de indruk had.
dat hij goed mee kon me^
wereldgebeuren. Zijn vT
werd bij een Zwitsers
vermoord, zijn oudste
pleegde met zijn minL^
zelfmoord en zijn broer Ln
een voortijdig einde in Me^
waarover hij moest heerste.,
Ned. II, 22.30 uur.
