S8I
deTijd
ACCENT
Steeds meer fabricage
van meeneem-meubel
m
Kedostria lijkt ff
op een steen
llf
m
D
Ook PvdA bang
voor discussies
Met ruimte woekeren in badkamer
di&ENE
Prins over functies
water op
bijeenkomst in Delf
-
PAGINA 10
LEIDSE COURANT
NA
NOORDELIJKE
LANDEN NU
OOK
IN NEDERLAND:
Tekst: Tiny Francis
De Nederlandse meubelindus
trie werpt zich krachtdadig: op
de fabricage van .jmeeneem-
meubelen". Typisch eigentijds.
In Scandinavië vindt niemand
het vreemd een demontabel in
de winkel gekocht kastje of zit
meubel onder de arm mee naar
huis te dragen. In de noordelij
ke landen heeft bijna elk gezin
een vakantiehuis en daarin past
geen duur antiek. Weinig meu
belen worden in Scandinavië
dan ook ambachtelijk gemaakt.
Het is gooi- en smijtwerk in de
fabriek, wel van goed hout,
mooi getekend grenen waarin
de nerven zichtbaar zijn, een
materiaal dat leuk staat in een
luxe bungalow maar ook in een
simpele fjordenhut.
Internationaal wordt het mee-
neemmeubel hoog gewaardeerd.
In Amerika weet men er ook
weg mee. Een juffrouw in een
meubelzaak met toonkamer ver
koopt binnen een paar minuten
voor tonnen (dollars). De klant
komt de showroom binnen,
maakt keuze uit het gebodene
en vult een kaartje in met cor
responderend cijfer dat zijn weg
vindt naar de computer. Deze
hikt even en hup daar gaat een
seintje naar het magazijn, waar
de losse elementen, waaruit het
gekozen meubelstuk bestaat au
tomatisch op een transportband
terecht komen. Een paar van
garmen stoppen die in een kar
tonnen doos, klap van een ma
chine en daar rolt de fauteuil
goed verpakt naar de klant, die
betaalt aan de kassa. De kosten
factor speelt bij deze prcedure
een rol van betekenis. Men
spaart personeel en tijd. De
klant ziet en pakt mee. In Ne
derland gaat het ook al die kant
op. Om aan woonruimte te ko
men zijn jonge mensen wel ver
plicht tegen een hoge hypothee
krente een huis te kopen. Daar
door zitten ze tot hun nek in de
„hypotheekschuld". Er blijft
weinig geld over om meubilair
te kopen. Doe-het-zelf is dan de
leuze. Men stapt in zijn autootje
en kart naar de meubelzaak.
Dit zitmeubel bestaat uit zijstukken van een vaste constructie en dwarslatten. Met enkele „inbusmoeren"
(gepolijste messing of zwart gemoffeld) is de stoel in een wip klaar.
Het meeneemmeubel knipoogt
en handen jeuken om de onder
delen met de zogenaamde bijge
leverde inbusmoertjes in elkaar
te schroeven. Het hele geval
gaat in de achterbak van de
auto (of op de imperiaal); bij
behulpzame winkels is er nog
wel eens een knaap te vinden,
die bij het laden helpt. Een chef
meubelafdeling uit een Amster
dams warenhuis „Bij ons kan
je stoelen, boekenkasten, salon
tafels, eetkamersets, toilettafels*
kopen om ingepakt mee te ne
men. Een fauteuil bestaat uit
vijf zes onderdelen. In twintig
minuten zit die in elkaar". Een
boekenkast? „Tien minuten, me
vrouw. Dan staat hij". Kosten
besparing 40.— per meubel.
Dat tikt mooi aan als er een heel
huis moet worden ingericht. Als
jonge mensen een beetje uit de
financiële lasten raken kopen ze
wel stijlmeubels.. In die sector
overigens hoeft niemand op
zoek te gaan naar demontabele
spullen. Een Haags meubelhan
delaar van een klein bedrijf bij
wie dagelijks zo'n vier tot vijf
meeneemmeubels de deur uit
gaan: „Mijn ervaring is dat bin
nenkomende klanten niet uit
zichzelf naar losse elementen
vragen. Pas als ze demontabele
meubels kant en klaar in elkaar
gezet zien staan, krijgen ze be
langstelling. Het is een gemak
kelijk manier van kopen".
Personeel
„Tegenwoordig heeft niemand
meer personeel, man en vrouw
werken beiden. Dat zit je me
teen met het bezorgprobleem.
Wanneer is er iemand thuis om
de .boe] aan te pakken? Neem
je de aankoop zelf mee, dan ben
je van die trubbels alvast af.
Het meeneem(doe-het-zelf)meu-
bel is ook goedkoper. Bij de ene
winkel natuurlijk voordeliger
dan bij de andere. Het gaat er
maar om: hoe calculeer je? Bij
ons loopt wel eens een knulletje
rond die een half uurtje niets
om handen heeft. Dan zeg ik:
„zet jij dat kastje eens gauw in
elkaar". Daarna neemt de klant
het zelf mee. Zo heb je al gauw
15.— voor hem verdiend.
10.— voor het werkje; 5.-
bezorgloon). Beroepsmeubelma
kers zijn veel duurder dan zo'n
halfwasje".
Als eerder gezegd: in het buiten
land wordt het meeneemmeubel
steeds populairder, maar in Ne
derland ligt het systeem op gro
ter schaal ook al klaar. Koop-
en verkoopgedrag wijzen in het
algemeen in die richting. In ver
schillende grote, drukke waren
huizen zoekt men zich soms
scheel naar een bediend perso
neelslid. Behalve dat er in de
verste verte geen verkoopkracht
te zien is heeft men er één
gevangen dan schrikt- die zich
uit de voegen als je iets vraagt.
Bijvoorbeeld of een bepaalde
jurk „er nog in het blauw is"
dan wel of er ook rood houten
closetrolhouders voorradig zijn?
Meestal is een knik of handge
baar naar rek of vak het ant
woord. Men heeft het veel te
druk met organiseren, goederen
verplaatsen, zaken afhandelen
in onduidelijke kantoortjes ach
ter de schermen. Tijd vooi-'voor
lichting is er niet of nauwelijks
meer bij; de mensen zijn over
belast door personeelsschaarste,
vooral in afdelingen waar voor
delige goederen zichzelf wel aan
de man kunnen brengen.
Service
Zodra de prijzen stijgen wordt
echter meer service verleend.
De tendens gaat evenwel steeds
duidelijker de richting uit van
„help uzelf", geef je ogen de
kost, voel, tast, kies geheel op
eigen verantwoording. Een am
bachtelijk meubelmaker uit
Delft: „Natuurlijk heb je mee
neemmeubels. Die verkoop ik
niet. Dat zijn eenheidsartikelen,
zielloos en zonder persoonlijk
heid". Ingetrapte open deur. De
weg is vrij zich kostbaarder,
fraaier, stijlvoller meubels aan
te schaffen. Maar een groot aan
tal mensen die bij een nieuwe
inrichting of aanvulling van het
interieur (studentenkamers,
werkende jonge echtparen) is
gebaat met meeneemmeubels,
die fluitend in elkaar kunnen
worden gezet. Met een frisse
jeugdige smaak is er van hout,
jute en een heleboel planten een
plezante leef- en woonruimte te
maken, waarin het fijn is om te
rnwmwÊmwmmm
Badkamermeubel van eikenhout met goede afwerking.
Veel flats en nieuwbouwhuizen
hebben maar een kleine ba-
druimte. Teken des tijds is dan
ook dat fabrikanten hebben ge-'
leerd met ruimte te woekeren.
Onder de vroeger vrijstaande
wastafels maakt men tegen
woordig een inbouwmeubel met
twee wasbakken, waaronder
zich kastjes bevinden voor
beauticase, mandjes of doosjes
met benodigdheden en een te
gen een kastwandje gemonteerd
handdoekenrekj e.
De spiegel daarboven is ge
plaatst in een nis, die aan de
zijkanten ruimte biedt voor al
lerlei zaken die men bij het
wassen en de verdere lichaams
verzorging nodig heeft Pal
rechts naast het wastafel-ele
ment een hang-kleerkast met
schoenenrek aan de binnenkant
van de deur.
Links van de was
tafel nog een uit verschillende
delen bestaande dubbele kast
met planken voor linnengoed,
krullerset, opslag tandpasta en
medicijndoos. Verschillende
badkamers kunnen ook op maat
worden ingebouwd. Het mate
riaal varieert van goedkopere
tot duurdere houtsoorten en
kunststoffen. Voorts zijn er nog
vloerprogramma's, bestaande
uit een wastafelzuil, toiletcombi
natie en een bidet als aanvulling
op reeds bestaande aan de
wand hangende elementen. Uit
voeringen zijn er in alle kleuren
en vormen.
Evenals bepaalde diersoorten zijn sommige planten dojHj
de overheid beschermd. Ze mogen niet op grote scha
uit de natuur geroofd worden om ze voor uitsterven I
behoeden. Niettemin komen ze zo hier en daar in tuintjl
van liefhebbers te voorschijn. Met grote zorg en tede
heid kweekt men ze of heeft men ze misschien eens ai-wn
babietje van die soort voorzichtig ergens uitgegraven
behoed. In Nederland bijvoorbeeld valt de duindoor
die het duinlandschap weet op te vrolijken, onder burf
schermende maatregelen, wat niet wil zeggen dat mP
de plant niet eens in een border aantreft. In Z-Afril|#
is de Kedostria, een zeer zeldzame plant, die daar holl]
bescherming geniet. Ze groeit in de natuur, maar o*
hobbyisten geven haar aandacht. Ze kweken haar liefdt
vol en staan erbij te dansen als ze willig is te bloeiejNK
Bevoorrecht is de Nederlandse bloemist die door midd£ d
van zo'n relatie met een echte Kedostria in zijn étalajpg
kan pronken. Ze is een unicum, waarover men d»d f
bijzonderheden in geen enkel (ons bekend) plantenbodn^1
kan vinden. Zelfs in de Amerikaanse uitgave „Exoticatrsla
een soort planten-encyclopedie met meer dan 1000 fotcinsei
komt ze niet voor. Bloemist, kweker noch liefhebbfijc
krijgt haar dan ook vrijwel nooit te pakken behalve ak>°r<:
hij uitzinnig geluk heeft. De „Kedostria" lijkt (in vdprsli
schillende grootten van een vuist tot een flinke groeit6
kool) op een (uitbottende) steen. en
De knol - want dit is ze - gaat met wat bladeren vanujerst
het centrum uitlopen en vormt aan de onderkant eeiDie
merkwaardig netwerk van wortelvertakkingen. In aard eini
gepot en op een goede lichte plaats staande - (wel zonnjf
maar niet branderig) maakt ze mooie gele bloemen dï
de hele zomer bloeien. Het beste is het om in het begi^_
voorzichtig te zijn met water geven (de knol mag natuu^l
lijk niet rotten) en als de „steen" uitloopt de waterton
voer langzaam vermeerderen.
Zodra de plant bloeit, heeft ze niet alleen meer vo<
nodig, maar ze kan door haar toenemend grillig vert
kend wortelstelsel ook meer vocht opnemen. Wannet
de bloemen afsterven in het najaar moet de plant e<
rustperiode aangaan in een temperatuur, schommelen!
tussen 15 gr.-18 gr. Ze behoeft dan weinig verzorging
Als 't met haar een beetje lekker zit, is ze een blijvend!
plant, die liefhebbers een reuze kick geeft. Normaaj
komt men er bijna niet aan. Indien wèl, moet men
45,75,-voor neerleggen.
ELSEVIER heeft een interview
met Hans Wiegel. „Ze doen
maar. Wij presenteren ze de re
kening wel. Zij hebben vanuit
een oppositiesituatie veel zetels
gewonnen. Ik zal de partijen die
het tweede kabinet Den Uyl ma
ken, de vreugde besparen dat
wij in de put zouden gaan zitten
over het feit dat zij het ons
onmogelijk maken in de Tweede
Kamer iets te bereiken. Wat dat
betreft hebben wij eelt op onze
ziel. Ze krijgen hun problemen
wel met elkaar: „er liggen bom
men genoeg onder dat nieuwe
kabinet". Voorts een vraagge
sprek met het scheidende hoofd
van het Nederlandse Werelddia-
conaat dra. A Went. „Voorals
nog constateer ik dat rijk en
arm elkaar niet of maar zeer
incidenteel naderen. De bewust
wording van hun armoede
groeit onder de arme volkeren
van de derde wereld veel harder
dan hun welvaart." Het politie
ke hoofdartikel zegt: „voordat
het CDA met de PvdA in zee
gaat voor een nieuwe regerings
periode, is het zaak te weten
voor welk soort buitenlands be
leid het nieuwe kabinet kiest.
De huidige stilte op dit front
doet vrezen dat het CDA zich
op sleeptouw zou laten nemen
door een minister-president, die
gesteund door een fanatieke
achterban, blind blijkt te zijn
voor gevaarlijke, on-Nederland-
se en ondemocratische tenden-
zen binnen zijn eigen partij".
over één a twee jaar zijn beslag
zal krijgen. Het is de vraag of
de kiezer dit op 25 mei heeft
bedoeld". Plus de voorspelling:
„bij de volgende verkiezingen
verliest het CDA zijn linker
vleugel en dan is de politieke
tweedeling een feit en een pro
gressieve meerderheid een grote
waarschijnlijkheid". Voorts een
artikel over het jongste succes
volle Mariapelgrimsoord Bohan
in België. „Natuurlijk zijn het
altijd aantrekkelijke plaatsen
om naar toe te gaan. Mooie
omgeving. Voor velen een uit
stapje en attractie. En een zegen
voor de middenstand"
WU NIOMUWP m
De HAAGSE POST schrijft
over het schijnsucces van de
formateur: „hoe dichter de mist,
hoe makkelijker het voor de
stuurlui aan Haagse wal is te
roepen dat men nog steeds op
koers zit. Ondertussen verza
melt de formateur munitie voor
een nieuwe kabinetscrisis die
bimB5h
In VRIJ NEDERLAND een arti
kel over de PPR op het kruis
punt. Ria Beckers: „we sluiten
niet uit dat de formatie alsnog
spaak loopt en de PvdA ons
nodig heeft om de positie van
de progressieven te versterken.
We zijn bereid daarover te dis
cussiëren. „Doeke van Egtel, se
cretaris van het partijbestuur,
echter benadrukt dat de PPR
zich niet kostte wat kost vast zal
klinken aan de PvdA". Je kunt
ook aan de mogelijkheid denken
dat PPR, PSP en CPN hun par
lementaire werkzaamheden
gaan coördineren". Bas de Gaay
Fortman tenslotte: „de PPR
heeft zichzelf in het isolement
gedrongen. De kiezers hebben
deze lijn onomwonden afgewe
zen. Ze hebben geen behoefte
aan een SGP van de kernener
gie. De consequentie voor de
PPR zou moeten zijn dat zij
weer terugvalt op de lijn van
regeringspartij willen zijn". Het
blad publiceert het laatste inter
view met de overleden filosoof
Ernst Bloch. „Wat zou bijvoor
beeld het groot kapitaal aan de
ecologie kunnen hebben? Vast
wel iets. Waarom duikt de pro
blematiek pas de laatste tien
jaar op, terwijl er al minstens
honderd jaar ecologisch gezien
erge dingen aan de hand zijn?
Daar zit ideologie in".
Ook in DE TIJD veel aandacht
voor de PPR. Bas de Gaay Fort
man: „we moeten er aan gaan
werken weer sympathiek gevon
den te worden. Dat kan door
weer te willen meedoen in de
coalitiepolitiek en door dat te
doen met de nodige bescheiden
heid. Metdrie zetels hebben we
weinig te eisen. Met 7 zetels was
dat trouwens net zo. Meewerken
aan de coalitiepolitiek kan de
komende jaren middels het re
geerakkoord met de PvdA, ook
al staat onze handtekening niet
onder het kabinetsprogram".
Voorts een interview met de
Amerikaanse econoom en theo
loog Paul Abrecht. „Ik weet dat
het in laatste instantie niet de
kerk in de zin van theologen,
leraren en predikanten zal zijn,
die op een dag de antwoorden
zal aanreiken. Neen, dat zullen
de leken zijn, die de creatieve
en kritische geesten van onze
tijd vormen. Hun strijd eri hun
ontdekkingen in de strijd zijn de
opwindende gebeurtenissen".
Een portret ook van een diere
narts. „Wat is de funktie van
kleine huisdieren? Je hebt men
sen die niets meer op de wereld
bezitten behalve één goudvis in
een kom. Moet ik dan medelij
den hebben met die vis of met
zo'n eenzaam iemand, die al zijn
liefde aan zo'n vis kwijt moet?
Bij de behandeling van dieren
kom je veel tragiek van mensen
tegen".
In Accent zegt Jan Terlouw van
D'66: „ik vind dat de WD ope
ningen moet maken om als rege
ringspartner een positieve rol te
vervullen. Ik zie in de verdere
toekomst een coalitie met de
VVD best zitten en dan zou het
CDA in de oppositie kunnen".
Hans Wiegel antwoordt: „als
Terlouw oprecht meent dat D'66
de deur naar de WD moet ope
nen, dan moet hij dat niet doen
pas over een jaar of vier als wij
een soort examen van goed ge
drag zouden dienen af te leggen.
Neen, dan moet hij nu de gevol
gen van zijn uitspraak trekken
en met ons gaan praten".
Hervormd Nederland praat met
de godsdienst-socioloog prof. P.
Smits. „Mensen bij de VPRO en
Vrij Nederland bijvoorbeeld
denken vaak dat christenen al-
tijd de vooruitgang in de weg
staan. Daarmee miskennen ze
dat er in de kerken ook heel
andere ontwikkelingen gaande
zijn, ook al is het tempo wat
langzaam". Ook een artikel over
de CPN. „Ik zie geen duidelijke
aanhangers van ht Eurocommu-
nisme, misschien Wolff, maar
ook bij de jongeren niet. De
jongere CPN-leden zijn over het
algemeen geen Euro-communis
ten. Als je in het buitenland de
CPN noemt, beginnen ze te la
chen. Ze vinden het een bela
chelijke organisatie. De CPN
wordt niet serieus genomen".
Een interview tenslotte met Ko
Wieringa, oud-kamerlid en nieu
we burgemeester van Enschede.
„Toch bekruipt me het gevoel
dat, nu wij midden in de bespre
kingen over de zware economi
sche problemen zitten, we de
wezenlijke discussie niet aan
durven om als heel Nederlandse
volk de offers te brengen. Ook
in de PvdA durft men die we
zenlij kè discussie in al zijn con
sequenties niet aan".
De Groene Amsterdammer
vraagt zich af wie de CPN uit
het slop haalt en tot een politie-
<e factor van betekenis maakt.
,Om de CPN van de grauw
sluiers te ontdoen, zullen de zon
debokken van Paul de Groot, de
?rote groepen leden die tijdens
ie discussies duidelijk andere
geluiden hebben laten horen,
liet in hun schulp moeten krui
pen". In dit kader ook een inter
view met de Euro-communist
lean Elleinstein. „De Sovjet
(Jnie is een kaartenhuis en de
Sovjetleiding weet dat. Dat is
>ok de reden waarom ze kritiek
niet durft toe te laten en zich
liet tot hervormingen wilde la
ten verleiden. Het kaartenhuis
•nócht eens instorten.... het re
sultaat is echter dat er niets
gebeurt". Voorts een artikel
over schoolverlaters, die het bos
ui worden gestuurd. „Er is wei
nig reden tot enthousiasme over
de veralgemening van de be
roepsopleidingen zoals die zich
nu voltrekt. In het algemeen
kan gesteld worden dat het ge
vaar er op dit moment dik in
rit dat LTS-leerlingen van alles
een beetje leren en dus uiteinde
lijk met verdomd weinig in een
ransel de school uit gaan".
VIJFTIG JAAR WATERLOOPKI
LABORATORIUM
DELFT Prins Claus heeft
gisteren bij het vijfigjarige wa
terloopkundig laboratorium in
Delft ongeveer vijftig directeu
ren bijeen van waterloopkundi
ge laboratoria uit de gehele we
reld toegesproken toen hij een
driedaags colloquium officieel
opende. In een toespraak heeft
hij de verschillende functies van
het water uiteengezet.
Daarbij sprak hij over de voor
ziening van de mensheid met
direct drinkbaar water: twee en
een half procent van het water
op aarde is drinkbaar en daar
van is minder dan 0,4 procent
geschikt voor onmiddellijk ge
bruik.
Lokale factoren ij
Maar ook over de technisd
problemen, die met water te njAl
ken hebben, heeft de prins fmj
sproken, waarin hij die weifN;
zaamheden betrok, bijvoorbe (j0
het aanleggen van havens, lis
in economisch opzicht de l en
trekkingen kunnen verbeter Ol
en in evenwicht brengen tuss vc
de derde wereld en de geïndi
tnaliseerde landen. Hij merl
daarbij onder meer op,
bouwkundige werken niet
transporteerd kunnen wordf
hetgeen inhoudt dat de desku
digen de lokale factoren in hi
beschouwingen voor het we
op de tekentafel moeten opn j
mea i
Aanslag op missiepost in Rhodesié
SALISBURY (LTD In een
missieziekenhuis in de streek
Lupani, in het westen van Rho-
desië, zijn een blanke arts en
een zuster vermoord, volgens
de Rhodesische autoriteiten
door nationalistische guerrilla
strijders. In hetzelfde gebied
kwam zondag een Oostenrijkse
aannemer, Rudi Kogler om het
leven in een vuurgevecht met
vijf overvallers van de missie
post Regina Mundi.
Volgens de Rhodesische autori
teiten zijn in nog geen jaar ti; 1
elf blanke missionarissen d<x
guerrillastrijders gedood. And;
re berichten, onder meer van c
Londense Observer en de W
reldraad van Kerken betwijf'
len of deze overvallen wel doe
de nationalisten worden uitff
voerd. Volgens deze berichte
is er in veel gevallen sprake v»
provocerende acties van RIK
desische regeringstroepen, di
zich als guerrilleros vermoc
men.
