weekpuzzel door dr. Pluizer dierenportret postzegels oplossing vorige puzzel PAGINA 18 LEIDSE COURANT ZATERDAG 23 JULI De prijswinnaars van de puzzel van vorige week zijn: Twaalfgulden vijftig: Mevr. v.d. Linden, Maredijk 141, Leiden. Zevenguldenvijftig: M. Burghout, Apothekersdijk 9, Leiden. Vijf gulden: Mevr. M. Koudijs-Duindam, Rijndijk 232, Leiden. De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd. Oplossingen voor woensdagmiddag 12.00 uur onder vermelding van Puzzel 29 opsturen naar: Leidse Courant, Postbus 11, Leiden. Nr 29 KRUISWOORDPUZZEL Horizontaal: 1 algehele overgave aan een hartstocht; 13 hoofdofficier; 14 plaats in Z.-Holland; 16 identiteitsbewijs; 17 tel woord; 19 deel van de hals; 20 gods dienstoefening; 22 voorzetsel; 23 dier; 24 bloeiwijze; 26 rivier; 27 titanium; 28 be drog; 30 bedrijvigheid; 32 orgaan v.e. vis; 33 beproeving; 35 stap; 37 stad in Zwe den; 38 aardrijkskundige afkorting; 39 belemmering (fig.); 41 stof; 42 onbepaald vnw.; 44 muzieknoot; 45 heilig boek; 47 equator, 49 alcoholische drank; 50 in grove trekken; 51 hemellichaam; 52 ver beten; 54 zintuig; 57 zangstem; 60 voor zetsel; 62 ernstig; 63 grot; 65 hansworst; 66 helium; 67 hoeveelheid eten; 69 be roep; 72 vogel; 74 grond; 76 konings zoon; 78 zangstem; 79 in oprichting (afk.); 80 scheepsvloer; 82 onderdeel v.e. tennispartij; 83 zelfkant van linnen; 84 wiskundig getal; 85 verhevenheid in een weiland; 87 plantaardig afval; 89 lange lijn om kabeljauw te vangen; 90 regiment (afk.); 91 lat; 94 kloosterling; 96 deel van de week. Verticaal: 1 roofdier; 2 oude lengteeen heid; 3 sieraad; 4 schijf; 5 onderricht; 6 hoewel; 7 gulden (afk.); 8 naaldboom; 9 ongeschonden; 10 uitbouw; 11 hetzelf de; 12 vallei; 13 lastdier; 15 beweeg grond; 16 bakschuit voor het slaan van schipbruggen; 18 vogel; 21 volkomen; 24 telwoord; 25 mestvork; 29 naschrift; 30 anno Christi (afk.); 31 en dergelijke (afk.); 32 deel van de dag (afk.); 34 slaginstru ment; 35 groen edelgesteente; 36 voor treffelijk; 37 gelijkvormig; 40 bijwoord; 43 voegwoord; 45 uiting van genegenheid; 46 gril; 47 loterijbriefje; 48 vroeger; 53 inwoner van Europese hoofdstad; 55 paardeslee; 56 onderdak; 58 voorzetsel; 59 telwoord; 61 wachtwoord; 63 makreel achtige vis; 64 smal weefsel; 66 assistent; 68 klaar; 70 telegramafkorting; 71 stoom schip (afk.); 73 en andere (afk.); 75 vrouwelijk dier; 77 belegering; 81 zuivel- produkt; 83 Europeaan; 86 gewricht; 88 smalle weg; 89 omroepvereniging (afk.); 90 loopplaats voor kippen; 92 nikkel; 93 muzieknoot; 94 soort zeilvaartuig (afk.); 95 lidwoord. Bij Faber Faber in Londen, is een nieuw boek verschenen van de hand van de welbekende auteur H. W. Kelsey. die de laatste jaren een opmerkelijke productiviteit ver toont. Het heet „Test your match play" en de bedoeling is, dat de lezers de lusten en lasten van een moei lijke viertallenwedstrijd aan den lij ve ondervinden. U zit op de zuid- stoel en mag uw krachten in spel en tegenspel beproeven op 64 spellen, in elk waarvan een pro bleem zit. Het eerste probleem is eenvoudig, maar dat wil nog niet zeggen dat het ook gemakkelijk is. Hoe gaat u te werk in een 6 harten contract, als west is uitgekomen met ruiten 6? Het is buiten kijf, dat elke speler die 64 van dit soort problemen op A V5 8 3 A 9 5 A 10862 N WO Z B 104 A H V 10962 953 kleur kan worden vrijgetroefd (als die 3—2 verdeeld zit) zonder de schoppensnit te hoeven nemen. Blijken de klaveren 4—1 te zijn verdeeld, dan kan altijd nog in schoppen worden gesneden. Zonder deze voorzorgsmaatregel kunt u tot een onnodige schop pen snit worden gedwongen als de oost-west spellen er bijvoorbeeld zo uit zien: een dag op te lossen krijgt, voortij dig zal afhaken of althans van vele de juiste oplossing niet zal vinden. Het goede spel is, in de eerste slag ruiten 9 te leggen en daar een klavertje op weg te doen. Een tweede klavertje verdwijnt la ter op ruitenaas, waarna de klaver- w O 9 6 3 2 H 8 7 8 754 V 8 7 6 3 2 H B 10 4 *HB *V74 Indien nu in de eerste slag op ruitenaas een klavertje wordt weg gedaan en klaveraas en klaveren wordt nagespeeld, komt west aan slag. Deze speelt nu schoppen na, waarna het leggen van schoppe naas niet tot winst leidt, omdat de troeven 3—1 zitten en noord daar door een entree te kort komt. De recensent in het ACBL Bulletin stelt, dat experts met een score van 70% in deze serie dik tevreden mogen zijn en dat goede spelers hun capaciteiten aanzienlijk kun nen vergroten door kennis te ne men van de door Kelsey voorge schotelde problemen. Zoals u wellicht reeds heeft gele zen, zijn onze Groningse Mascotte spelers, Martin Heerschop en Paul Laan, er in Biarritz niet in geslaagd in het Philip Morris International Europa Cup toernooi hoge ogen te gooien. Door enkele minder ge slaagde verrichtingen moesten zij vele plaatsen prijs geven. Winnaar werd, volgens de verwachtingen, de Oostenrijker Manhardt. -H/Svp^/Z 'fSp n I door IsU \_J IC. J. de Feijter Door in een krachtig gespeelde partij in de laatste ronde te winnen kwam de Engelse grootmeester Miles als overwinnaar uit het zo belangrijke IBM-toernooi. Hulak, de Joegoslaaf, werd tweede, Liber- son en Kavalek deelden de derde en vierde prijs, Torre won de vijfde en Panno, Ree en Sosonko deel den samen de zesde tot en met de achtste prijs. Broederlijk bijeen op de 9-10e plaats stonden Donner en Timman. De teneur over dit toernooi voor wat de resultaten van onze landge noten betreft is wat in mineur. Waarom eigenlijk? Onze vier sterk ste spelers stonden dicht bijeen met vijftig procent of iets daarbo ven. En dat is toch geen slecht resultaat in een grootmeestertoer- nooi. Van Wijgerden werd door Ree in de laatste ronde van een meesterresultaat afgehouden, ter wijl hij nog slechts een half puntje nodig had. Ree had in de voorlaat ste ronde tegen Sosonko in een vloek en een zucht remise ge maakt en waarom nu dan tegen Van Wijgerden op winst gespeeld? Nu, dat is heel duidelijk, vanwege de prijzen. Had Ree een remise weggegeven dan had hij de acht ste prijs moeten delen met Donner en Ree en dat is heel wat minder dan een derde deel van de zesde én de zevende én de achtste prijs. Deze schaakmeesters spelen ten slotte om hun brood, nietwaar. Hier volgt de laatste en beslissen de winstpartij van Miles: Aangenomen damegambiet. Wit: Quiteros. (Argentinië). Zwart: Miles (Engeland). diagram nr. 1 1. d2-d4, d7-d5 2 c2-c4,d5xc4 Bei den volgen nu een variant waarin zwart een pionoffer als regel niet toelaat. Miles had dit onderzocht en meende die pion gerust te kunnen offeren. En de partij gaf hem gelijk. Dat pionoffer zal in de toekomst nog wel eens te zien zijn. Het is een aanvulling op de tot nu toe bekende theorie. Pi'43, Pg8-f6 4 e2-e3, Lc8-g4 5. Lflxc4, e7-e6 6. Ddl-b3, Lg4xf3 7.g2xf3, Pb8-d7 8 Db3xb7 De ze pion wilden de zwartspelers tot nu toe niet kwijt! 8.c7-c5 9. d4xc5, Lf8xc5 10. Pbl-c3, 0-0 11. 13-14, Pd7-b6 12. Lc4-e2, P16-d5 13. 0—0, Dd8-h4 Zwart gaat op ko- ningsaanval! 14. Le2-13, Ta8-b8 15 Db7-a6, Pd5xc3 16 b2xc3, 17-15 Ruimte voor de torens. 17. Lf3-g2, T18-16 18 h2-h3, Tf6-g6 19. Kgl-hl, Tb8-18 20. Da6-e2, T18-16 21. Lc1- d2, Tg6-g4, 22. Tfl-gl, T16-g6 23 De2-13, Pb6-c4 24 Ld2-el, h7-h6, 25. Tal-bl, Lc5-d6 26. Tbl-b7, Kg8- diagram nr. 2 h7 27. Tb7-f7, Dh4-h5 28. T17-d7, Tg4xg2 29. D13xg2, Tg6xg2 30. Tglxg2, Ld6-18 31 Td7xa7, Dh5-e2, Tg2-g! Pc4x3 33. 12xe3, De2xe3 en wit gaf het op. Als u wilt weten hoe een groot meester de aanval voert, dan moet u deze partij naspelen! Uit een ander blad de onderstaan de stand uit een partij gespeeld in 1976 tussen Platecka en Petran in Tsjechoslowakije. (zie diagram nr. 1.) Wit: Ke5; pionnen: a3, b2. g4. Zwart: Kc5; pionnen: b5, c4, g5. Wit moest spelen en vervolgde met: 1. Ke5-e4l.waarop zwart vaart zette met: 1.b5-b4 2. a3x- Kc5xb4 3. Ke4-d4, Kb4-b5 4. Kd4-d5, Kd4-d5 5. Kd5-c6, Kb4- a4 6. Kc6-c5, Ka4-b3 7. Kc5-b5 en zwart gaf het op. Dit partijslot doet denken aan een studie van Weenink. H. G. M. Weenink. Tijdschrift 1924. (Zie diagram nr. 2.). Wit: Kf3; pionnen; b4, g2. Zwart: Kg5; pionnen: b5, f4. Wit begint en wint. Oplossing: 1. Ke4, Kg4 2. Kd5, Kh5 3. Kc6, Kg4 4 Kd6, Kh4 5. Ke6, Kg4 6. K16, Kg3 7 K15 (g5) en wit wint eerst pion f4 voor zijn g -pion en gaat daarna op de pion op b5 af. Nu weer terug naar de stand van diagram nr. 1. Die eerste zet verdient helemaal geen „uitroepteken", want als wit op de eerste zet speelt: 1Kf5,.- dan gaat de zwarte koning via d4, d3, c2 naar pion b2 en dan is de C-pion even snel op zijn promotie- veld als de g-pion van wit. En dan is het spel remise. Maar de zet van zwart: 1,,b5-b4 verdient een vraagteken, want hierdoor verliest zwart direkt. En toch had zwart remise kunnen houden! En wel als volgt: 1...,Kc5-c6 Gaat de witte koning nu weer naar e5 dan keert de zwarte terug naar c5 en we zijn weer op ons uitgangspunt. 2. Ke4f5, Kc6-c5! Zwart moet gereed staan om, nadat wit op g5 heeft genomen, zijn b-pion door te schuiven! In dat geval komen de „doorlopers" weer even snel op hun promotoeveld: 3. Kf5xg5, b5- b4! 4. a3xb4,.Wit moet wel slaan, want gaat de zwarte koning naar f4 dan volgt: 4. Kf4?, b3! en zwart wint! Dus: 4 .,Kc5xb4 en nu komen de beide pionnen (op de c- en de g-lijn) weer gelijktijdig tot promotie. Men ziet het, het zijn weer eens de pionneneindspelletjes die het de spelers moeilijk maken! I a°r, Het achtste KSH-toernooi van 1975 bracht geen verandering in de prestaties van Harm Wiersma. die nog nooit een KSH-toernooi had kunnen winnen. Ook het achtste toernooi zonder Russen had voor hem maar een tweede plaats in petto: onder Clerc, boven Jan sen. Dit duo begon met KSH '75 aan zijn grote opmars naar inter nationale erkenning. Clerc en Jan sen legden in dat evenement de basis voor hun huidige titel: Intei- nationaal Meester. Voor de snelle vergeters onder ons nog even de eindstand: Clerc 17, Wiersma 16, Jansen en De Ruiter 15, Germain 12, Nimbi en Waldring 11. Mostovoy, Schotanus en O. Verpoest 9, Guichet 6 en Gagnon 4 pt. Vier spelers eindigden in de hoofd groep op de eerste plaats: Over man, Robillard, S. Visser en Van Vloten. In de jeugdgroep toonde Jannes van der Wal zich de sterk ste. Maandag begint in Hoogezand, in de prof. ir. H. L. de Langenschool, M i m if itm mnmmn 'm af lim i WALDRING Wiersma als favoriet met de weten schap dat hij zijn laatste verlies- partij leed in het vorige KSH-toer nooi tegen Waldring. Een van de opvallendste gebeurtenissen in 1975 was het veelvuldig gebruik van het offer, bij uitstek het wapen van de verrassing. Jansen plaatste toen al een offer tegen Wiersma. maar verloor omdat hij de eenvoudige weerlegging over- GERMAIN zag. Wiersma zelf verraste Schota nus. Het meeste succes met dit wapen boekte evenwel Germain, de Groningse Haitaan. Zowel Wal dring als De Ruiter kostte dat beide punten. Dat gebeurde in „normale" standen, des te leerza mer is de afwikkeling. Bovendien het onthouden waard. Een klassiek standje kwam op het bord bij Waldring-Germain. Maar na wits laatste zet 38.43-28 (zie diagram) sloeg Germain toe. 38.... 17-22 39.28x18 11x31 40.36x27 16- 211 41.27x16 16-221 En na 42.40- 35? 23-29 enz. was het natuurll|k snel afgelopen. Waldring overzag kennelijk 42.32-27 22x31 43.48-42 31-36 44.42-37 9-13 45.40-35 ge dwongen (op 38-32 36-41 37x46 23-29 34x23 19x37)45 14-20 46.38-32 (op 34-30 23-29!) 20-25 32-27 en remise. Geen ontsnapping was mogelijk voor De Ruiter. Na 30. 20-25? (zie diagram) speelde Germain 31.48-43 (nog beter 49-43) 25x34 32. 40x20 15x24. Als De Ruiter 14x25 slaat komt direct 32-28, daarom is 31-49-43 beter 33.35-301 24-35 34.32-281 De clou is dat 11-16 nu verhinderd is door 27-21 17x37 28x8 13x2 38-32 37x28 33x4! zodat de dreiging 27-21 17x37 28x6 niet meer is te pareren: op 14-20 bv. volgt 27-21 17x37 28x6 en dan kan 7-11 6x8 13x2 evenmin door 38-32 enz. De Ruiter berustte daarom met 34. 18-23 35.27x29 in schijfverliaa en verloor later. Geroep in de duisternis: de uil In de tuin of op het balkon kunnen we soms op de warme, zwoele zomeravonden, als we die dit jaar tenminste nog mogen beleven, het geroep horen van de uil. Het doffe, maar zeer indringende „oehoe" zal dan meestal beantwoord worden door een van zijn soortgenoten, die zich elders in de omgeving verschanst heeft. En wanneer dit heen-en-weer geroep eenmaal be gonnen is, zal het vrijwel zeker de verdere avond en nacht voortduren en kunnen we, staande op het balkon of in de tuin, verzekerd zijn van een avondje „natuurlijke ste reo". De uil is een typisch nachtdier. Pas als het felle zonlicht wat afneemt en de nacht zich geleidelijk over ons uitspreidt, wordt hij actief. Overdag houdt hij zich liever wat rustiger. Het hele uilenlichaam, zijn bouw en zijn verenpak zijn uitermate geschikt voor deze nach telijke activiteiten. De witte, zwarte, bruine en grijze tinten zijn in stre pen, vlekken, stippen, in elk geval zeer onregelmatig over het li chaam gerangschikt en geven het dier in het weinige licht een volle dige camouflage. Ook het vleugel geruis is bijna geheel onderdrukt door een zachte franjestrook aan de buitenste rand van de vleugel slagpennen, wat hem een geruislo ze vlucht garandeert. Behalve in het meest zuidelijke werelddeel Antarctica en enkele eilanden in het midden van de grote oceanen komt de uil over de gehele wereld voor. Hij heeft dit ook al zeer lange tijd gedaan, getuige de fosiele uilen, bekend uit het eoceen (60 miljoen jaar gele den). Men heeft de groep uilen verdeeld in twee families: de kerk uilen en de echte uilen, een groep waarvan 28 geslachten bekend zijn en circa 144 soorten. Niet alleen de lichaamsbouw (gro te kop met voorwaarts gerichte ogen, een korte hals en een zeer zacht verendek) wijkt af van de roofvogels, maar ook het gedrag. Zo zijn uilen meestal "s nachts actief, in tegenstelling tot de roof vogels. en worden de uilejongen blind geboren. De uil leeft van kleine gewervelde dieren, maar ook insekten en wor men lust hij graag. Kleine knaag dieren vindt hij echter het allerlek kerst en zij vormen voor de uil dan ook een absolute delicatesse. Met veel smaak worden deze dieren letterlijk met huid en haar naar binnen geschrokt. Later worden de onverteerbare resten van deze die ren, zoals haren, veren en beende ren uitgebraakt in ronde ballen, de zogenaamde „uilenballen'V De mening dat uilen overdag slecht kunnen zien is na onder zoek geheel onwaar gebleken. Ze kunnen bij daglicht zelfs uitste kend zien en ook bij weinig of zwak licht kunnen zij zit oriënteren. Bij volslagen duij is hij echter, evenals de volkomen hulpeloos. Ook b door onderzoek te weten get dat uilen verziend zijn en meeste uilesoorten het verr missen om kleuren te onde den. De grote uileogen staj beweeglijk in de grote kd wanneer het dier een ander^ ting wil uitkijken, zal het zij moeten omdraaien. Dat d kunnen ze heel goed, ze J staat de kop. ten opzichte v] lichaam 270 graden te d waardoor ze een zeer groot veld kunnen bestrijken. Ook voor de oriëntatie gehoor is dit draaien van van groot nut. Het gehoor uil is uitstekend ontwikkeld, randen van de ooropening vinden zich bevederde klep pluimpjes, die de opening v kunnen afsluiten en zo het g ge interieur beschermen, dat nodig Is. in opgerichte zijn deze klepjes een soort strechters, die de zwakste g uit alle richtingen kunnen gen. We kunnen het hoo van de uil vergelijken met de mens, maar uilen zijn vee in staat te bepalen waar dat vandaan komt. Het is tenslo belangrijk te weten waar zo ker muisje zich bevindt, voo uil overgaat tot de consump deze smakelijke hap. De eieren van de uil hebbe bijna ronde vorm. Het aanta varieert van 1 tot 12. Wanne wijfje ze uitbroedt, zorgt d voor het voedsel. Dan vliegt gehele dag af en aan, of de nacht kunnen we beter z Het zal in vele gevallen al in beslag nemen om het pr te sporen, te vangen en d« voor de consumptie van zijn grut gereed te maken. Als ter een goede voedselbron heeft, werkt hij nog wat har legt hele voorraden voedse die hij ergens in de buurt v nest opslaat. Een wijs dier. Gemenebestzegel in Engeland In de afgelopen maand juni kwa men de regeringshoofden van het Britse gemenebest voor een top conferentie bijeen in Londen. En geland vormde op dat moment het middelpunt op politiek gebied, wat door de Britse PTT nog eens on derstreept werd met de uitgifte van een bijzondere zegel, met deze conferentie als thema. Deze zegel heeft een waarde van 13 p. Het bijeenkomsen van zovele naties werd op de zegel gesymbo liseerd door een patroon van vijf hoeken die de afzonderlijke landen voorstellen en de vijf continenten over welke ze verspreid liggen. Het ontwerp van de zegel is van de hand van Peter Murdoch uit Londen, die ook de bijzondere zegel ontwierp die uitkwam ten tijde dat Engeland tot de EEG toetrad in 1977. De nieuwe zegel heeft vier kleuren, lichtrood, zwart, groen en zilver, en werd in foto gravure gedrukt door Harrison and Sons Ltd. Dezer dagen zijn de eerste gege vens over het voorlopige uitgifte programma voor 1978 in Engeland bekend geworden. In dit program ma wordt wederom een plaats in genomen door een herdenking aan het Engelse hof. Het gaat hier om het 25-jarig jubileum van de kro ning van koningin Elizabeth, een jaar na de troonsbestijging, die in 1952 plaats had. Dit vanwege het feit dat na het overlijden van ko ning George VI aan het hof werd gerouwd. De eerste bijzondere uitgifte in het jaar 1978, geprojecteerd voor ja nuari, heeft als thema „energie". Hierbij zal de oliewinning op de Noordzee als motief dienen, alsme de andere bronnen van energie. Historische gebouwen zijn het on derwerp van een bijzondere emis sie in maart. Op een van de zegels zal de „Tower of London" worden afgebeeld. In 1978 is het 900 jaar geleden dat dit beroemde bouw werk werd opgericht. Deze uitgifte zal in mei worden gevolgd door de hier reeds genoemde „kro ningsserie". De „Shire Horse Society"- zal in 1978 haar 100-jarig jubileum vie ren. In ons land zou men dit het stamboek voor paarden van „Shi- re"-ras noemen. Het jubileum wordt in juli onder de aandacht gebracht met een serie zegels waarbij het motief vanzelfsprekend uit paarden zal bestaan. Ook andere beroemde rassen zul len de nodige aandacht krijgen. Voor augustus staat een serie ze gels op het programma die de rijwielsport als motief zal hebben. Dit ter gelegenheid van het eeuw feest van de „Cyclists Touring Club" en de „British Cycling Fede ration". Het 1978-programma wordt in november afgelost door de traditionele kerstzegels, gedurende de „Amphilex" hebben 'wij contact weten te leggen met de postadministratie van Japan. Tot de nieuwe uitgiften die daar verschenen behoort een zegel van 50 yen met als onderwerp „natuur bescherming". Tot dusver hadden de zegels met dit onderwerp zoog dieren. vogels, reptielen, amfibieën en vissen als afbeelding. In de veertiende serie die nu uitkwam zijn insekten als thema gekozen. De eerste uitgave betreft vlinders, en wel het soort dat plaatselijk bekend is als mikadoageha. Dit soort werd in Japan ontdekt door de Engelse entomoloog L. H. Leach in 1886. Deze vlinder staat afgebeeld op de zegel met achtergrond de boom waarv bladeren haar meest geliefde sel zijn, n.l. de cayratia jap Het zestiende vierjaarlijkse gres van het internationale^ bond van verpleegkundigen onder de aandacht gebrach de uitgifte van een bijzondei gel van 50 yen. Bij het ve zijn 78 landen aangesloten hoofdzetel ervan is gevest Genève. Vier miljoen Je vrouwen zijn werkzaam in d pleging in de ruimste zir woords. Thema: de collegi onder de verpleegkundigen symboliseerd door twee zi die elkaar de hand reiken. Het kritisch worden van de kweekreactor „Joyo" in de J se stad Oaral, was voor de J se posterijen aanleiding eei zondere zegel van ook weer f uit te geven. Op de zegel beeld ziet men een isothoo centraal onderdeel van de rei Met de bouw van deze reacl kwestie werd in maart 1970 a Vangen in het kader van de o zoekingen op het gebied van we bronnen van energie. Tot slot willen wij nog mi maken van een toeristische die op 24 juni in Spanje verkoop kwam. De serie besti zes zegels in de waarden 2, 3, 4, 7 en 12 pesetas. Afge zijn bekende bezienswaardigi in Spanje, en achtereenvo ziet men de Toledo-poort m dad Real, het Romeins aqu bij Almunescar, de kathedral Jaen, de rondakloof te Mj kasteel Ampudia bij Valena tot slot de Bisagrapoort vanl do.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1977 | | pagina 18