als een klok
Waakse, wendbare
Wendy wil wel weg
uurwerk-
restauratie
Rietveldse
roeiwedstrijden
slechts een
famihe-kwestie
'AD/REGIO
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 16 JULI 1977 PAGINA 5
HAZERSWOUDE - Vrijdag
22 juli gaan voor de vijftiende
maal in successie de „Riet
veldse roeikampioensc hap
pen" in de gelijknamige vaart
van start. Ter gelegenheid
van het derde lustrum van dit
jaarlijkse roeifestijn, heeft de
driekoppige organisatie, be
staande uit Rein van Vliet,
Gijs van der Lip en Piet van
der Werf een extra feestelijk
programma op papier gezet.
„Het enige dat we verder no
dig hebben is mooi weer", al
dus mede-organisator Rein
van Vliet Groot, klein, dik en
dun, iedereen kan aan het tra
ditionele roeifestijn in de
Rietveldse Vaart deelnemen.
Slechts een beperking geldt:
de deelnemers moeten óf 'in
het Rietveld wonen, dan wel
een binding met dit deel van
het dorp hebben. Voor het
overige behoeft slechts zo
hard mogelijk te worden ge
roeid.
In de vroege middaguren,
rond twee uur, starten de
roeiactiviteiten voor de jeugd
tot vijftien jaar. Traditiege
trouw worden de wedstrijden
weer afgewerkt in de roeibo
ten van Klein Giethoorn. Om
precies kwart over twee zal
het eerste startschot op de uit
gezette baan worden gelost.
De jeugd, strijdt in twee cate
gorieën, te weten de groep tot
en met twaalf jaar en die van
13 tot 15 jaar. Half vier zullen
de ongetwijfeld tegen die tijd
moe gestreden deelnemers een
vaartocht over het parcours
maken waarna rond klokke
vijf in de speeltuin van restau
rant Klein Giethoorn een kin
derfeest van start zal gaan.
Om de hongerige magen te
vullen hebben een aantal Riet
veldse moeders zich bereid
verklaard tot het bakken van
overheerlijke pannekoeken,
's Avonds om kloslag zeven
uur gaan de echte wedstrijden
van start met wedstrijden voor
heren en dames vanaf 16 jaar.
Het deelnemersveld zal wor
den aangevuld met de zes
sterkste roeiers van de mid
dagwedstrijden. Na afloop van
het roeispektakel zal een gon
delvaart met schouwen (in het
sierteeltgebied nog dagelijks
gebruikte vaartuigen) worden
gehouden.
Speculatie
Weeks voor de wedstrijden
worden op het strijdtoneel al
de nodige trainingen verricht,
teneinde goed voorbereid aan
het grote geweld te kunnen
deelnemen. Restaurant Klein
Giethoorn is momenteel het
middelpunt van speculatie
over wie op de 22ste juli win
nend over de streep zal ko
men. Dat het er één uit de
bekende Rietveldse gezinnen
zal zijn, staat voor de specu
lanten als een paal boven wa
ter. Nog nooit in de historie
van de Rietveldse roeiwedstrij
den kwam een niet-Rietveldbe-
woner winnend uit de strijd.
Maar of het een Van der Lip,
Van der Neut, De Groot of
Van Zuilen wordt, is een voor
spelling waar maar weinigen
zich aan wagen. Daarvoor zijn
de verschillen in het verleden
te gering gebleken.
Concurrentie
Jan van der Lip, bijvoorbeeld.
Moet hij in staat worden
geacht zijn vorjg jaar in de
wacht gesleepte titel te prolon
geren? Hij zal het in ieder
geval moeten opnemen tegen
zijn familieleden Gijs en Hugo,
van wie hij die 22ste juli bij
zonder weinig famiale mede
werking zal kunnen verwach
ten. Daarnaast is er altijd nog
ene Sjaak van der Neut. Een
geducht concurrent en bij de
toeschouwers van de roeiwed
strijden bekend als grossier in
kampioenstitels. Vorig jaar
werd hij tweede maar het is
nog maar de vraag of hij zich
dit jaar wederom zal laten ver
rassen. En ook de stevig uit de
kluiten gewassen Arie de
Groot, die vorig jaar het brons
wist te bemachtigen zal onget
wijfeld ditmaal op het goud
uit zijn.
Voor wat betreft het eremetaal
onder de dames wordt Jeanet
van Zuilen getipt als kansheb
ster voor het goud. Althans
wanneer zij er in slaagt haar
eigen tante Lenie van Zuilen
van het lijf te houden.
Wie echter ook moge winnen,
vast staat dat burgemeester
Ten Heuvelhof zich bereid
heeft verklaard het ere-metaal
aan de winnaars uit te reiken.
Zijn college-genoot wethouder
Piet van der Werf heeft die
dag ook zijn handen vol. Hij
is belast
c met de starterswerkzaamhe-
den en het commentaar voor,
tijdens en na de verschillende
manches.
Voor wie er na de wedstrijden
nog genoeg energie overheeft
is er na afloop nog van alles
te beleven in de speeltuin van
Klein Giethoorn. Met muziek,
dansen en een barbecue had
den de organisatoren gedacht
het jaarlijkse roeifestijn op
passende wijze af te sluiten.
Al enkele tien-
allen jaren lang draait aan de
•kt
BMP
^ale as. Een inmiddels be
geworden uurwerk, dat
iok in het nachtelijk duister
lan boeren, burgers en buiten-
Jii tracht duidelijk te maken,
flat ze bij de tijd dienen te
Mijven. Het is een up to date
j'iardigheidje van de firma J.
JW. Elderhorst die sinds 1912
fakbewaam haar zorgen uit
strekt over klokken en uur
verken, met in de laatste twin-
jaar de nadruk op de res
tauratie van een en ander. Op
Jiet terrein, achter de draaien-
ffle klok, staat nu sedert een
Baar maanden ook een stevige
waarin drie bron
zen luidklokken hangen. Tij
dens de viering van 700 jaar
etëoeterwoude stond daarbij
een middeleeuwse figuur
een echt Efteling-type, mogel
we wel zeggen met een touw
in zijn handen. De pop is nu
weg; het was maar
0. sprookjesachtige schijn ter
verantwoorde opluistering van
gemeentefeest, maar een
beste blikvanger, uitgedost
door de Leidse toneelaankle-
der Hoppezak.
De pop is verdwenen, want in
.^oeterwoude is het al weer
enige tijd welletjes met het
1 geleest. Maar op gezette tijden
bast een sonore Mokkestem in
de bocht van de Dokter Kort-
w mannstraat om vrijwel vruch-
teloos (want bijna niemand
I kan er in het voorbijzoeven
met de auto acht op slaan) te
verkondigen, dat het weer zo
is. „Tja, wel aardig eigen
lijk hè", vindt ook Cees Elder
horst, die nu zelf een jaar of
22 in het vak zit. „Die Mokken
3 zijn afkomstig uit de nu afge
broken toren van de Liduina-
kerk aan de Schenkkade in
Den Haag. Het zijn de Bemar-
dus, de L'Juina die de
aa grootste is en de Cornelius.
4 Te zijner tijd zullen ze wel
weer in een of andere toren,
terechtkomen, denk ik. Op het
ogenblik loopt er een aan
vraag uit Amerika. Er zal een
nieuwe stoel moeten bijko
men".
Elderhorst houdt zich als eni
ge in het westen des lands
Cees Elderhorst bij het uurwerk uit Woerden.
bezig met Mok- en uurwerkre
paraties op grote schaal: „Je
hebt er nog drie in Brabant en
twee in het noorden. Uurwer
ken, oud en nieuw, dat is onze
specialiteit We gieten zelf niet,
we zijn installateur". De war
boel op het erf is bedriegelijk,
want uit de oude roest dat
overal in den lande uit eer
biedwaardige torens is ge
haald, wordt een nieuwe toe
komst geboren. Dat gaat bij
voorbeeld gebeuren met het
uurwerk van Warmonds ge
meentetoren, dat nu nog in het
gras aan een vreemdsoortig
Mppenhok doet denken. In de
schuur staat het enorme gietij
zeren werk uit de Ned. Her
vormde kerk, die ook al een
gemeentelijke toren heeft, he
lemaal in de oranje menie.
Een indrukwekkende kolos die
uit de jaren 50 in de 17e eeuw
stamt en nu al een jaar of
honderd geen snars meer
heeft uitgevoerd. Het ding is
gewoon stil blijven staan en
dat vond men in Woerden een
eeuw lang best Cees Elder
horst heeft wel wat od. met
De klokken uit de Haagse Liduina-kerk, tijdens de feestelijkheden in Zoeter-
woude verfraaid met een middeleeuwse pop.
uurwerkmakers of hun leerlin
gen vervaardigd."
Binnen, in het kantoor van
Cees Elderhorst duiken ande
re specialiteiten op. Aan de
muren allerlei types wijzer-
mallen en een 60 cm. hogë
roodkoperen 7 die met nog
wat robuuste soortgenoten in
de loop der jaren van de toren
der Leidse Petruskerk is ge
waaid. Elderhorst draaft dan
op en herstelt desgewenst de
schade, want ook in deze win
derige materie is de firma
(met voorbijzien aan het
woordgeslacht) haantje de
voorste. De Elderhorsts zijn
zelfs pioniers geweest. Cees
weet daarvan: „In het begin
der dertiger jaren is bij ons
het eerste elektrische luidap-,
paraat voor Mokken gemaakt.
Daar is 18 jaar lang wereldoc
trooi op geweest. Voordien
werden de Mokken met de
hand geluid en men prakki-
zeerde zich suf op een afdoend
systeem om een keer van dat
gehijs af te zijn. Van alles
werd geprobeerd, met magne
ten en zo. Maar het lukte niet
en de koster bleef inmiddels,
een paar keer per dag soms,
in de touwen hangen. Het El-
derhorstsyssteem, uiteindelijk,
berustte op een vrijlopende
koppeling."
„Wij waren ook de eersten die
de wij zerverlichting met ple
xiglas gingen beschermen.
Aan de oren van de Hilver-
sumse St Vituskerk werd deze
uitvinding in 1950 allereerst
toegepast", aldus Cees Elder
horst, die zich thans evenwel
concentreert op de oude uur
werken. „Het oudste uurwerk
dat we tot nog toe binnenkre
gen was dat van de toren in
het Friese Deinum, een uur
werk uit 1589. We hebben de
Mokinstallatie van de Mare-
kerk in Leiden gehad en nu
zijn we bezig met de Hoog
landse kerk, ook in Leiden,
waar weer een slingeruurwerk
(uit de te slopen Oosterkerk)
in komt De Hooglandse kerk
krijgt ook weer twee luidMok-
ken, v/aar we mee doende zijn.
Hoe dan ook, het is een vak
dat ook een hobby moet zijn,
anders versier je het nooit van
z'n leven. Van een ambacht
kun je niet alleen zeggen: het
is m'n vak. Dat geloof ik niet."
TON PIETERS
dat Woerdense uurwerk: „Dat
gaat weer iets moois worden.
Vóór de restauratie waren er
meer onderdelen zoek dan van
bijvoorbeeld de installatie van
de Lodewijkskerk in Leiden.
Het uurwerk is nu opnieuw
helemaal compleet tot en met
de sierlijke drakekopjes van
de lichters; een „lichter" moet
u weten, zet het slagwerk in
bedrijf'. Met de nieuwe slin
ger van vier meter lengte (de
originele ontbrak) wist Elder
horst wel raad: de stang is met
zijn slag bezig met de top door
een gleuf, die Elderhorst een
voudig in het dak van de
schuur heeft gezaagd. Een ei
genaardig gezicht, dat langza
me „heen en weer" boven de
dakpannen. „Het is een mooi
groot uurwerk", aldus Cees El
derhorst, „vroeger heeft er
waarschijnlijk nog een trom
mel ingezeten voor het caril
lon."
Zo werkt de firma Elderhorst,
met enkele bekwame krach
ten, aan het nieuwe leven van
uurwerken uit oude torens.
„De te herstellen oude uurwer
ken komen in Nederland voor
zeker 40 procent uit gemeente
torens. Die vallen alle onder
de Monumentenwet; alle oude
tot zeer oude uurwerken zijn
gedocumenteerd", vertelt El
derhorst, wiens kennis van al
dit stoere antieke schoons
gaandeweg is gegroeid. Voor
het bijmaken van slingers en
het verantwoord bij gieten of
smeden van sierstukken of ge
wichten draait hij zijn hand
niet meer om. „De restauratie
van oude uurwerken is voor
minstens 80 procent nog hand
werk en erg arbeidsintensief;
het is een oud ambacht dat uit
de middeleeuwen is overgele
verd en nog niet verdwenepi is.
De afwerking van deze instal
laties in de late middeleeuwen
was veel fraaier dan die van,
zeg maar, honderd jaar gele
den. Eeuwen terug was er
meer vakmanschap. De uur
werken uit die periode, zo'n
driehonderd jaar geleden, ver
tonen over het algemeen veel
overeenkomst Waarschijnlijk
zijn ze door dezelfde meester-
Wendy, warm aanbevolen voor geduldige alleenstaanden.
LEIDEN Wendy werd an
derhalve maand geleden door
de politie bij het asiel afgele
verd. Een schuw, klein en uit
geteerd hondje; gevonden, dus
geen bekend verleden, hoewel
asielbeheerder Wil Tiele en
zijn assistente uit haar gedra
gingen al heel wat leed in
haar halfjaarslijkse bestaan
hebben kunnen destilleren.
Een echt tehuis heeft ze waar
schijnlijk nooit gehad.
De eerste weken in het'asiel
zat ze bij voortduring in een
hoekje van haar hok weggedo
ken van angst. Eten deed ze
niet meer, en het zag er naar
uit dat Wendy spoedig het tij
delijke voor het eeuwige zou
gaan verwisselen. Toen deed
de beheerster een laatste po
ging om het Meine hondje
nieuw leven in te blazen en
haalde Wendy uit haar hok.
Het resultaat was ernaar. Hoe
wel het angstcomplex nog
steeds aanwezig vis, bloeide het
hondje onder de persoonlijke
behandeling een heel stuk op.
Wendy gaat vaak mee bood
schappen doen en is goed
vooruit gegaan. Niettemin stel
len haar voorgeschiedenis en
haar karakter wel enige eisen
aan haar volgende eigenaar.
Een man of vtouw die alleen
woont zou ideaal zija Ook ge
duld is in Wendy's geval een
schone zaak. De toekomstige
eigenaar of eigenares moet
dan ook wel een echte dieren
vriend zijn, want er valt zeer
zeker nog het één en ander
aan haar op te voeden. Het
resultaat zal na veel geduld
echter zeer bevredigend zijn,
dat durft Wil Tiele wel te voor
spellen.
Het is moeilijk te zien wat er
aan Wendy ten grondslag
heeft gelegen. Ze heeft een
langwerpig lijf, een supersnel
model dus, en is lichtbruin van
Meur. De kop doet vluchtig
aan een herder denken, hoe
wel haar oren daarmee wel
volledig in tegenspraak zijn.
Wendy is 40 centimeter hoog,
is wat aan de magere kant en
qua type een Meine hond uit
de middenMasse. Omdat ze
naar schatting dus al een half
jaar oud is ziet het er niet naar
uit dat ze veel groter zal wor
den. Het is waarschijnlijk dat
ze erg aan één persoon zal
gaan hangen, vandaar bij
voorkeur een alleenstande
baas. Die baas zal ze te allen
tijde beschermen tegen dingen
die haar niet aanstaan, ze is
buitengewoon waaks. Wendy
luisterdt goed, loopt makkelijk
los mee en is niet vies van zo
nu en dan een lekker groot
stuk land of park om flink op
heen en weer te rennen. Warm
aanbevolen voor geduldige al
leenstaanden.
Fabian
De foxterriër Fabian heeft het
maar moeilijk met de vakan
tie. Hij zag nog geen enkele
nieuwe baas aan zijn kooideur
verschijnen en verwenst waar
schijnlijk het lot, dat juist hem
vlak voor de vakantie m de
„Hond zoekt huis-kolommen"
deed verschijnen. Maar hij
houdt moed.
Poesjes
Hoewel de stortvloed poesjes
van de vorige week door het
afhalen van een stuk of zes
jonge katjes wat is getemperd
blijft het aanbod van poesjes
groter dan de afvoer. Katte-
liefhebbers dus nog steeds op
gelet Ook de nimmer versa
gende hondenmarkt trekt nu
weer aan, nadat het er op leek
dat het asiel eindelijk weer
eens een paar hokken vrij zou
hebben.
Roeispektakel in de Rietveldse Vaart.
Wekelijks verschijnt in de Leidse Courant de rubriek „Hond
zoekt huis". In deze rubriek wordt een hond beschreven die
in het asiel verblijft om daar een zekere dood tegemoet
te gaan, tenzij het dier een goed tehuis vindt. De in de
rubriek beschreven honden zijn alle door hondebezitters
naar het asiel gebracht. Om uiteenlopende redenen, vaak
begrijpelijke, maar soms ook volslagen onzinnige. De in
„Hond zoekt huis" beschreven dieren zijn alle goed gezond,
hebben een wormkuur ondergaan en zijn volledig ingeënt.
Tegen betaling van ca. 60 gulden ten bate van zwerfdieren
zijn ze af te halen. Adres: Nieuw Leids dierenasiel, Besjes
laan 6b, Leiden, tel. 131670. Geopend di. t/m vr. 10.06-12.00
en 14.00-17.00 uur. Zaterdags van 10.00-12.00 en 14.00-16.00
uur. Zondags en 's maandags gesloten.
