Nieuwe bemoeienis van bisschoppen met vakbeweging Reorganisatie bestuur prioriteit voor kabinet Eisen van 12 en 15 jaar voor moord op schipper CeidócSomattt Bij UÜmï Mode heeft de nop een streeDie voor. m Voortbestaan Vulcaansoord nog onzeker Getijcentrale Oosterschelde niet haalbaar Christendom en maatschappij VNG vraagt eenduidig drugbeleid BINNENLAND LEIDSE COURANT DINSDAG 21 JUNI 1977 PAGINA 9 De katholieke vakbeweging mag zich blijkbaar verheugen over de vernieuwde belangstelling van confessionele zijde Enkele dagen nadat de CDA-voorzitter Steenkamp te kennen gaf een nauwer contact met de FNV op prijs te stellen (nog kort geleden was het FNV als ongenode gast de toegang tot een congres van het CDA ontzegd) geeft nu ook het Nederlands Episco paat blijk van vernieuwde belangstelling. Dit is des te opmerkelijker omdat de bemoeie nis van het Episcopaat zich in de laatste tijd eerder kenmerkte door een zekere terughou dendheid dan door een sterke betrokkenheid, (dit in tegenstelling met hetgeen men vroeger gewend was). De historische begissing van het mandement in 1954 had tot voorzichtigheid gemaand Op de feitelijke ontwikkeling heeft het mandement ook weinig invloed uitgeoefend. De katholieke vak beweging was niet zo gelukkig met dat geluid en de arbeiders hebben zich er weinig van aangetrokken. Maar nog minder stoorde de op gang komende ontwikkeling van secularisatie en groeiende mondigheid van de katholieke leken zich aan beperkende maatregelen die toen wer den voorgesteld. Men stond toen nog voor de drempel van een nieuwe periode. Sindsdien hebben zich grote veranderingen voltrokken, zowel binnen de kerk als binnen de maatschap pij en de maatschappelijke organisaties. De ontwikkeling in de maatschappij heeft de katholieke vakbeweging voor de noodzaak ge plaatst te zoeken naar grotere samenwerkings verbanden. Deze waren nodig om het vakbonds werk optimaal te doen functioneren en dit veilig te stellen beschouwden de katholieke vakbonds leiders terecht als een eerste opdracht. Tegelij kertijd hebben zij zich niet minder zorgen ge maakt en inspanningen getroost om het behoud van eigen waarden te verzekeren. In het proto col, dat samen met het NW werd opgesteld, spreken beide participanten van de federatie zich uit voor de mogelijkheid om christelijke en levensbeschouwelijke waarden binnen de vakbe weging tot hun recht te laten komen. Het NKV richtte een speciale commissie op, de commissie „Geloof en Vakbeweging" om aan dit streven inhoud en vorm te geven. Over de groei van het NKV naar de federatie toe gaf het NKV onlangs een instructief boekje uit onder de titel: „NKV een reisgids voor nieuwsgierige geïnteres seerde en verontruste mensen", (aan te vragen bij het NKV). Onvermijdelijk Verontrusting Blijkbaar moeten de bisschoppen tot die nieuws gierige geïnteresseerde en verontruste mensen gerekend worden. Want helemaal gerust zijn ze Op ons verzoek heeft drs. G. J. M. Wentholt O FM cap. bijgaand artikel over de gisteren verschenen reactie van de R. K. Bisschoppen conferentie over bet ontwerp-progTam „Visie ter Visie" van het NKV geschreven. Pater Wentholt (60) studeerde politieke theolo gie aan de Rooms-Katholieke Universiteit van Nijmegen. Hij is lid van „Geloof en Vakbewe ging", een commissie die het werk overnam van rector J. Doesburg, toen deze in 1973 afscheid nam als geestelijk, adviseur van bet NKV. De commissie die bestaat uit priesters en verte genwoordigers van de vakbeweging, kreeg des- tijd als opdracht het tot stand brengen van „een vruchtbare confrontatie tussen evangelie en maatschappelijke problemen". toch niet over de ontwikkeling die gaande is. Dit is althans de indruk die blijft hangen na het lezen van de uitspraken van de bisschoppen conferentie over de ontwikkeling in het NKV en over het door het NKV uitgestippelde pro gramma. Allereerst blijken de bisschoppen enigszins wan trouwend te staan ten aanzien van de ontwikke lingen in het NKV. Terecht hebben zij het vermoeden opgevat, dat een zo zware federatie niet erg ver afstaat van een fusie. Dit maakt hen onzeker. En daarom dat zij een voorkeur uitspreken voor een federatie, zeker zolang de betrekkingen tussen geloof en kerk geen proef ondervindelijk bevredigende vorm hebben ge kregen. Dit is alleszins te billijken. Tegelijk doen zij een beroep op kerkelijke mensen, zoals neer gelegd in Rerum Novarum, Quadrogesimo Anno en Octogesima Adveniens. En dan komt toch de vraag boven of de bisschoppen voldoende beseffen dat ook en juist de pauselijke encyclie ken, hoe belangrijk in hun tijd ook, geen ade quaat antwoord hebben gegeven op het nieuw ontstane industriële tijdperk. Op de achtergrond van deze encyclieken leefde de droom van een volkomen integratie van kerk en samenleving. De opkomst van de industrie zou een dergelijke droom volkomen in diggelen slaan, want met de industrie waren ook klasse- strijd en klassetegenstelling gegeven. En met deze gegevens wist de kerk geen raad. De op komst zijnde fusie tegenhouden op grond van de leerstellingen uit de sociale encyclieken bete kent nu een achterhoedegevecht met slechte wapens. De federatie immers zal onherroepelijk in een fusie overgaan. Mocht dit verleden jaar nog niet hardop gedacht worden, de NKV-voorzitter Spit heeft dit deze week duidelijk uitgesproken te Bunnik. Het gekozen federatiemodel is zo zwaar, dat de toekomstige fusie al ingebakken zit. Het roept in ieder geval de suggestie op van een nabij reeds op gang gebracht fuseringsproces. De zware federatie beoogt een integratie van het sociaal-economisch beleid, zowel in de beleids voorbereiding, besluitvorming als beleidsuitvoe ring. In deze samenwerking is samenwerking van NKV en NW alleen herkenbaar in perso nen, maar in geen geval in afzonderlijke structu ren. Wanneer de bisschoppen nu verlangen naar een samenwerkingsfiguur, waar de kerkelijke leiding, kerkleden en vakorganisatie „zich op elkaar kunnen afstemmen op alle niveaus van beleidsvoorbereiding beleidsvoering en beleids uitvoering", dan rijst de vraag in hoeverre deze wensen feitelijk uitvoerbaar zijn zonder dat vroegere verhoudingen weer terug worden ge roepen. Het lijkt een niet uitvoerbaar wensenpakket. Een andere mogelijkheid is dat in een gefuseer de pluriforme organisatie ruimte geboden wordt aan personen en groepen, om vanuit geloofs- en levens-overtuiging een inbreng te leveren. Maar hierin is uitdrukkelijk voorzien. Als voorwaarde tot een zware federatie c.q. gefuseerde organisa tie wordt door het NKV gesteld, „de erkenning van de betekenis die geloof en levensovertuiging hebben als bron van inspiratie voor de activitei ten van de vakbeweging." In het protocol van de federatie.— fusie zijn beslissende afspraken gemaakt tussen het be stuur van NKV en NW. „De door fusie gevorm de organisatie dient de betekenis die geloof en levensovertuiging hebben als bron van inspiratie voor vakbewegingsactiviteiten te erkennen." Ik begrijp dan ook niet goed, waarom de bis schoppen nu toch een voorbehoud maken ten aanzien van een fusie, temeer niet, omdat zij in hun Vastenbrief van 1976 schrijven: „We zijn ons ervan bewust dat de zich als noodzaak aandient, wanneer samenwerking of fusie van instellingen noodzakelijk is voor het bereiken van hun doeleinden. Wij spreken echter de verwachting uit dat in zulke situaties ruimte geschapen wordt opdat de kerken hun functie blijven vervullen in de aldus ontstane algemene instellingen." (nummer 20, pagina 24). Zij worden in het concept van de vakbeweging op hun wenken bediend, tenzij het voorbehoud tegen de fusie alleen op de vakbeweging zou slaan. Direkte invloed van de kerk op het vakbondshandelen is uitgesloten. Alleen indirekt kan de kerk als kritische instantie invloed uitoe fenen, wanneer ze meent dat bepaalde waarden en belangen door de vakbeweging onvoldoende worden onderkend. In dit licht zijn de aanbeve lingen die de bisschoppen doen inzake grotere aandacht voor problemen als jeugdwerkloos heid, nieuwe arbeidsethiek en vooral de zorg en aandacht voor de Derde Wereld, de aandacht van de vakbeweging ten volle waard. Ondanks de waardering die wij kunnen opbrengen voor de pogingen van de bisschoppen zich nu inten ser bezig te houden met de ontwikkelingen in de vakbondswereld, en voor de waardevolle suggesties die ze doen, overheerst het idee dat de bisschoppen met hun stellingname in feite een vertwijfelde pas op de plaats proberen te maken. Onrust niet reëel Toen de ideologie van de katholieke sociale encyclieken en ook van de rooms katholieke vakbeweging in discrediet kwam, en de onhoud baarheid van de geïsoleerde katholieke vakbe weging duidelijk was geworden, ontstond een impasse. Toen ook het vertrouwde instituut van de geestelijke adviseurs zijn fundering was kwijt geraakt, kwam de katholieke vakbeweging voor de moeilijke opdracht zelf een vorm te vinden waarin het waardevolle van de katholie ke levensbeschouwing ook in een grotere een heid aan bod zou kunnen komen. Al jaren lang is de katholieke vakbeweging met de commissie .„Geloof en Vakbeweging" bezig de voorwaarden te formuleren en de geëigende structuren daartoe op te bouwen. De bisschop pen geven in hun schrijven blijk van een zekere reserve en ongerustheid (een reserve die ook door de KVP gedeeld wordt maar hopelijk op andere gronden). Mijns inziens ten onrechte In het visieprogramma wordt de maatschappij visie uiteengezet, die voldoende opening biedt voor een door het evangelie geïnspireerd hande len. Dat deze visie ook door het NW gedeeld kan worden, kan alleen maar stemmen tot tevredenheid en dankbaarheid. Aan de voor mannen van het NKV, bij wie ik een grote zorg en verantwoordelijkheid aanwezig weet ten aan zien van het christelijk erfgoed, is nu de taak om binnen één grote pluriforme vakbeweging voldoende ruimte open te houden voor levensbe schouwelijke vragen. Ze zijn daar hard mee bezig. Ze zullen de positieve aanwijzingen van de bisschoppen on getwijfeld ter harte nemen, maar even beslist andere opmerkingen als betuttelend en bevoog dend van de hand wijzen. En dit lijkt mij hun goed recht. drs. G. J. M. Wentholt De nieuwe Commis saris der Koningin in Limburg, dr. J. Kremers (rechts) heeft gistermiddag op het provincie huis in Maastricht kennis gemaakt met zijn toekomstige medewerkers. Hier leidt de waarne mend gouverneur ir. Horsman links) de nieuwe commis saris over de drem pel van het Provin ciehuis. MIDDELBURG (ANP) De officier van justitie bij de rechtbank in Middelburg heeft gistermiddag 15 jaar cel geëist tegen een 39—jarige Vlissinge vrouw. Zij wordt beschuldigd van medeplich tigheid en uitlokking tot moord met voorbedachte rade op haar 44—jarige echtgenoot, binnenschipper Cor Jacobs. Tegen de tweede verdachte, een 49—jarige kelner, die op verzoek van de vrouw drie dodelijke schoten afvuurde op het slachtoffer, eiste de officier twaalf jaar gevangenisstraf. Tegen de minnaar van de vrouw, een 28—jarige kelner, en haar 18—jarige zoon werd 4,5 jaar geëist Volgens de officier is de vrouw de hoofddader. „Zij heeft grote invloed uitgeoefend op de vier mannen. Ze heeft alle plannen voor de moord beraamd", aldus de officier. Volgens getuigenverklaringen was de verhouding van zijn vrouw met de kelner onaanvaardbaar voor Cor Jacobs. Hij zou herhaalde malen hebben gedreigd zijn vrouw en drie kinderen om het leven te brengen. De vrouw zou toen hebben besloten dat haar man uit de weg geruimd moest worden en besprak haar plannen met de drie mannen. Op 6 november vorig jaar voltrok de 49—jarige kelner De hoofdverdachte de 30- het vonnisüet stoffelijk overschot werd in de Dordtse Kil gegooid, ™oiaveraacnie,ae w- waar het door een voorbijganger werd ontdekt jarige vrouw van het slachtoffer. A.Verrassend streepdessin. In de kombinaties zwart- ecru, rood-wit zwart-wlt en marine- wit. 100% katoen. Maten 34t/m 46- B.Grote noppen, speelse effecten. In de kombinaties wit-zwart, rood wit zwart-wit 100% katoen. Maten 34 t/m 44. Meer dan 40 vestigingen door heel Nederland. Leiden: Haarlemmerstraat 163a (donderdag-koopavond); Leidsenhage: Jasmijnhof 8 (donderdag-koopavond). Het Haags Orgel Kontakt orga niseert op vrijdag 24 juni een concert in de Kloosterkerk te Den Haag, dat wordt gegeven door de cantor-organist van de ze kerk Gerard Akkerhuis, de altzangeres Sylvia Schlüter en de baroktrompettist Don Leroy Smithers. Het wordt een barok- concert met Bach als centrale figuur en voorts werken van Krakowska, Buxtehude, Ber-1 hard, Ritter, Torelli, Pachelbel en Scarlatti. ARNHEM (ANP) Maandag is nog geen beslissing genomen over het al dan niet verlenen door de overheid van een over bruggingskrediet aan het in moeilijkheden verkerende Ter- borgse bedrijf Vulcaansoord (gieterij). De onderneming, waar ruim tweehonderd men sen werken, heeft uitstel van betaling gekregen en heeft, om door te kunnen draaien en nieu we plannen te ontwikkelen, dringend overheidssteun nodig. De bank van het bedrijf draai de vorige week de geldkraan dicht. Bewindvoerder mr. N. M. Mul ler uit Arnhem deelde na over leg op het ministerie van Econo mische Zaken dat nog geen be sluit is genomen. Over ruim een week zal meer bekend zijn. „We leven nog, maar we kunnen ook snel dood zijn", zo zei hij. (Van een onzer verslaggevers) DEN HAAG Een getijcentrale in de monding van de Oosterschelde, waarvoor in de afgelopen twintig jaar de mogelijkheden ettelijke keren zijn onderzocht, is economisch niet haalbaar. De bouwkosten zouden een veelvoud bedragen van de kosten die verantwoord zijn voor een aan vaardbare energieprijs. Dit valt te lezen in het driemaandelijks bericht van de dienst Deltawerken van het ministerie van Verkeer en Waterstaat Voor een getijcentrale zouden i& de Scheldemond zo'n driehonderd turbines met een doorsnee van zes tot tien meter gebouwd moeten worden. Zo'n project zou dan ruim zeven miljard gulden gaan kosten. En dan nog zou de getijcentrale slechts een vermogen van 170 megawatt leveren. Ter vergelijking: de centrale van Dordrecht, een mid delgrote stad, levert 530 megawatt. Inclusief alle kosten zoals rente, exploitatie en onderhoud, zou dan een kilowatt 35 cent gaan kosten ten opzichte van het prijspeil van 1974. Dat is vijf maal zo veel als de huidige prijs voor grootverbruikers. In het Zeister Slot wordt van 2 juli - 12 september een over zichtstentoonstelling gehouden van werk van Karei Appel on der de titel „Appels toen—Ap pels nu". Er zijn meer dan hon derd werken te zien in vrijwel alle technieken die de kunste naar toepaste. D E oproep van de Nederlandse bisschoppen, om zeker voorlopig de voorkeur te geven aan een federatieve samenwerking tussen het NKV en het NW binnen de Federatie Nederlandse Vakbeweging boven een fusie, heeft gisteren direkt na het verschijnen van de brief al veel stof tot discussie gegeven. Hier en daar werd al gesproken over een herleving van het in de vijftiger jaren fel-omstreden Bisschoppelijk Mandement. Deze vergelijking is, zo niet misplaatst, dan toch wel onjuist Toen gold een uitdrukke lijk bisschoppelijk verbod, nu is het een uiting van bezorgd heid over uiteenlopende denkbeelden en meningen binnen de katholieke samenleving over het christendom in de maatschappij van nu. Deze denkbeelden en meningen zijn meer dan eens oorzaak van vaak scherpe tegenstellingen. Nu een zo belangrijk sociaal program als dat van het Nederlandse Katholiek Vakverbond verschenen is moeten de bisschoppen daarop wel hun kerkelijke visie geven. Al was het alleen al, omdat een aantal andere katholieke organisaties een ander inzicht heeft op de beleving van het christendom in de ingewikkelde wereld van vandaag. Deze organisaties voelen zich veel meer aangetrokken tot bijvoor beeld het Christelijk Nationaal Vakverbond, dan tot het NW, waarmee het NKV samenwerkt. Sinds de baanbreken de encycliek „Rerum Novarum" uit 1893 van Leo XIII, gevolgd door enkele aanvullende encyclieken van latere pausen over de beleving van het christendom in de maat schappij, is de christelijke visie op de maatschappij vooral de laatste jaren in zoverre gewijzigd, dat aan hechte samenwerking veel eerder gedacht wordt, dan aan het afzonderlijk noem het geïsoleerd optreden van weleer. De vraag is daarbij gaandeweg van fundamentele beteke nis geworden, of het christendom in de Nederlandse samen leving zover moet gaan, dat het tot een samensmelting komt met andere denkwerelden, of dat het als één blijvend geheel dient samen te werken. Voor dit vraagstuk staan de bis schoppen en zij moeten raad geven aan die katholieken die niet meer weten welke keuze zij moeten maken. Niet omdat zij zelf geen beslissing durven te nemen, maar omdat zij er naar geweten soms niet meer uit kunnen komen. Men moet zich kunnen voorstellen voor welke conflicten deze katholieken staan om te beoordelen, waarom de bisschop pen nu en dan gezamenlijk spreken. Wanneer zij waarne men, dat andere christelijke organisaties en vele individuele vakbondsleden anders denken en anders willen, dan voor aanstaande mensen als NKV-voorzitter Wim Spit, dan zijn de bisschoppen vanuit hun kerkelijke verantwoordelijkheid verplicht om hun mening, hun adviezen, hun opvattingen over het christendom en de maatschappij kenbaar te ma ken. Zij zouden zich aan hun verantwoordelijkheid onttrek ken, wanneer dit niet zou gebeuren. Zoals om een voorbeeld te noemen, een aantal geestelijke leiders, dat in hun eigen kring een niet onaanzienlijk gezag heeft, kort voor de verkiezingen het als zijn plicht achtte de kiezers op te roepen, om op de PvdA te stemmen. R.ERUM Novarum gaf eind vorige eeuw nieuwe christelijke wegen aan, om de samenleving sociaal leefbaar te houden. „Een visie ter visie" van het NKV ontvouwt voor Nederland sociale levensvormen voor straks, zoals het NKV die ziet. Vanuit hun verantwoordelijkheid willen de bisschoppen erop wijzen, waar volgens hen in deze visie de plaats is voor de Nederlandse katholieken, misschien ook voor alle Nederlandse christenen, want „elke ernstige poging tot verbetering van de samenleving heeft onze uitdrukkelijke belangstelling", aldus de bisschoppen. Maar ook moeten de „betrekkingen tussen geloof, kerk en katholieke georgani seerde werknemers proefondervindelijk op bevredigende wijze zijn geregeld." Dat is de bezorgdheid, waarmee de Nederlandse bisschoppen de ontwikkeling in de samenle- ving gadeslaan en bestuderen. Een bezorgdheid, die duide- lijk tevoorschijn komt uit de brief aan het Nederlands Katholiek Vakverbond over de plaats van het christendom in de maatschappij van straks. VERENIGING NEDERLANDSE GEMEENTEN: (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Het bestuur van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten vindt dat het nieuwe kabinet de reorganisatie van het binnelands be stuur in zjn programma moet opnemen als een van zijn voornaamste doelstellingen. Zo snel mo gelijk moet bekend worden of dit nieuwe kabinet de over deze materie begin van dit jaar ingedien de wetsontwerpen overneemt en welk tijdschema voor de eorganisatie gehanteerd zal worden. Dit schrijft het bestuur van de VNG in een open brief aan kabinetsformateur Den Uyl. „Het pro bleem van de herverkaveling van ons binnelands bestuur houdt de gemoederen al jarenlang bezig, aan de onzekerheid moet nu snel een eind komen", zei VNG-voorzitter drs. J. A. F. Roeien, burge meester van Arnhem, gistermiddag bij de presen tatie van de brief in Den Haag. De VNG heeft nogal wat bezwaren tegen de door minister De Gaay Fortman ingediende wetsont werpen over de reorganisatie binnenlands bestuur. Onder meer is zij van mening dat het aantal nieuwe provincies dichter bij de huidige elf zal moeten liggen dan bij de voorgestelde vierentwin tig. „In dat geval zal er veel minder neiging bestaan om taken bij de gemeenten weg te halen, en verder biedt deze schaal meer mogelijkheden om tot een werkelijke decentralisatie van rijksta ken te komen". Verder wordt de aandacht gevestigd op de nood zaak van een snelle behandeling van het wetsont werp op de stadsvernieuwing, de noodzakelijke versterking van de politie, de urgentie van een verder verbeterde coördinatie tussen de departe menten en de gemeentefinanciën. DEN HAAG (ANP) - De Ver eniging van Nederlandse Ge meenten (VNG) vindt dat er een betere samenwerking moet komen tussen de ministeries van Justitie, Volksgezondheid, CRM en Onderwijs bij de be strijding van het drugprobleem. De VNG zegt dit in een brief aan kabinetsformateur Den Uyl. „Nog steeds werken er departe menten langs elkaar heen en in geval van het drugprobleem voert men een totaal verschil lend beleid. Het ontbreken van een eenduidig beleid is voor die gemeenten, waar het verschijn sel .van verdovende middelen is uitgegroeid tot een ernstig maat schappelijk probleem, buitenge woon frustrerend", aldus de VNG, die voorts aandringt op een betere coördinatie tussen de ministeries op tal van andere 'terreinen. R'dams ziekenhuis beperkt opneming zieke pasgeborenen ROTTERDAM Het bestuur en de directie-van het Acade misch Ziekenhuis in Rotterdam hebben besloten de opname van ernstig zieke pasgeborenen in het Sophiakinderziekenhuis te beperken. Het aantal aanvragen uit het Rotterdamse gebied voor plaatsing van kinderen, die een gespecialiseerde inten sieve behandelingen verzor ging behoeven, is zo groot ge worden dat bet onmogelijk is de kinderen op te nemen zonder daarbij het functioneren van het gehele kinderziekenhuis in gevaar te brengen. De grote toeloop is het gevolg van de specialistische kennis, die men in het kinderziekenhuis de laatste jaren heeft verwor ven. De kinderen worden nu doorgestuurd naar andere ge specialiseerde ziekenhuizen. Oostduitse zanger Krug in W.-Berlijn WEST-BERLIJN (DPA) Een van de bekendste en best be taalde kunstenaars in Oost- DuiIsland, de 40-jarige zanger en toneelspeler Manfred Krug, is gisteren met zijn gezin in West-Berlijn aangekomen. Naar van betrouwbare zijde verluidt heeft Krug de Oostduit se autoriteiten om een uitreisvi sum gevraagd, nadat hij eind vorig jaar in moeilijkheden was geraakt als gevolg van zijn pro test tegen het besluit van de DDR om de politieke zanger Rolf Biermann van zijn nationa- hteit vervallen te verklaren. Sindsdien is Krug nauwelijks meer in het openbaar opgetre den. Dichtende schilders-schilderen de dichters is de titel van een tentoonstelling die van 25 juni t/m 3 september wordt gehou den in Galerie Nouvelles Ima ges, Westeinde 22 Den Haag. Er is werk te zien van Hans Arp, Armando, Johan van den Berg. Wim de Haan, Willem Hussem, Luce bert. Jan Montyn en Michel vSeuphor.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1977 | | pagina 9