I
Terrorisme is oorlog,
Nederland moet
permanent
crisiscentrum krijgen
3aseer maatschappij-analyse
)p christelijke levensvisie
Molukse leiders
misleiden al
jaren eigen volk
Deelnemer Ronde-tafelconferentie:
VAN LUX HEB JE MAAR
HEEL WEINIG NODIG.
DAAROM KOST LUX
NOG GEEN 2CENT PER AFWAS.
de stam
Grand Prix van Annecy
POLEMOLOOG
DR. HYLKE TROMP:
1NNENLAND
LEIDSE COURANT
PAGINA 7
'PROEP BISSCHOPPEN AAN NKV:
(Van een onzer redacteuren)
HECHT In haar brief van vandaag aan het Nederlands
holiek Vakverbond wijst de bisschoppenconferentie nadrukke-
erop, dat het NKV zijn maatschappij-analyse, zoals vastgelegd
le studie „Een visie ter Visie" nog verder uitdiept en daarbij
onder gewicht verleent aan de christelijke kijk op de samenle-
zoals neergelegd in de documenten, die de kerk heeft
;evaardigd. de brief is met ingang van vandaag bij het NKV
erwerp geworden van een diepgaande studie. Wanneer deze
lie afgerond is, zal het NKV er zijn mening over weergeven,
bisschoppenconferentie stelt groeiende aantal werklozen on-
vraag of een onafhankelijke
antie, die de vakbeweging
er kritiek stelt, wenselijk is.
het mogelijk zo'n instantie
plaats te geven binnen de
beweging zelf of zou zij er-
ten moeten staan? Is dit laat-
het geval, mag dan van de
k worden verwacht dat zij
zo'n instantie vorm geeft en
lan een officieel contact tus-
deze instantie en de vakbe-
jing geboden?
bisschoppenconferentie be
lt aan de het NKV duidelijke
lenwerkingsovereenkomsten
t de katholieke onderwijsor-
lisaties sluit Zij denkt in het
tonder aan het ontwerpen
l doeltreffend onderwijs voor
rkende jongeren en aan aller-
vormen van permanent on
wijs voor volwassenen. Zij
it het van groot belang dat
"elmatig overleg tot stand
mt tussen het NKV en onder-
isinstanties als daar zijn de
derlandse Katholieke School-
id, de service-instituten voor
katholieke onderwijs en de
:hting Kontakt Katholiek
ucatief Werk.
lar het gaat over multinatio-
|e ondernemingen, vraagt de
ischoppenconferentie bijzon-
re aandacht voor contacten
>t de internationale christelij-
vakbeweging. In het naden-
n daarover zou de bisschop
sconferentie graag op een of
üere manier betrokken wor-
bisschoppenconferentie
[ent dat tegengestelde opvat-
[gen tussen werknemers en
[rkgevers over de fundamen-
fe feilen van het economisch
[stel geen van de partijen ont
lat van de plicht wegen tot
terleg te zoeken. Het probleem
kn de jeugdwerkloosheid komt
piens de bisschoppenconfe
rentie in „Een visie ter Visie"
pvoldoende uit de grondverf,
at te denken van het sterk
der de jonge academici? Zou de
vakbeweging geen aandeel kun
nen leveren in voorbereidende
activiteiten op de scholen? Het
hoort ook tot de taak van de
vakbeweging de mensen te hel
pen him vrije tijd zinvol te be
steden. Daarnaast is het van
belang dat zij meedoet aan het
advertentie
ontwerpen van een nieuwe ar
beidsethiek. Het gaat hier vol
gens de bisschoppenconferentie
om een geheel nieuwe bezin
ning. Het NKV zou hierbij de
hulp kunnen inroepen van de
theologische hogescholen en fa
culteiten in ons land, meent de
bisschoppenconferentie.
De bisschoppenconferentie acht
het van belang dat het NKV
voorrang geeft aan scholing,
ook met het oog 'op de toerus
ting van werknemers in de on
dernemingsraden. Het NKV zou
wellicht krachtiger nadruk op
deze scholing moeten leggen.
De bisschoppenconferentie
heeft waardering voor de visie
van het NKV op het stuk van
profijt en solidariteit. Zij onder
schrijft met name het uitgangs
punt dat het profijtprincipe
dient te worden getoetst aan het
solidariteitsbeginsel, met dien
verstande dat de kwetsbaren in
de samenleving de steun ont
vangen die hen krachtens de
christelijke overtuiging toekomt.
De bisschoppenconferentie
stemt van harte in met de opvat
ting van het NKV dat funda
mentele gelijkwaardigheid als
uitgangspunt voor het inko
mensbeleid moet gelden. In aan
sluiting op haar Vastenbrief van
1973 over welvaart, verantwoor
delijkheid en versobering onder
schrijft zij het pogen onaan
vaardbare inkomensverschillen
terug te dringen. De bisschop
penconferentie deelt de mening
van het NKV dat conflict en
strijd structurele veranderingen
tweeg kunnen brengen. Zij te
kent hierbij echter aan dat be
heersing van conflicten aparte
aandacht verdient OPDAT GE
WELD WORDT VOORKOMEN
EN WEDERZIJDS RESPECT
BEHOUDEN BLUFT. Conflict
beheersing kan de positieve
functie van het conflict zelf be
vorderen.
Tot besluit neemt de bisschop
penconferentie notie van het feit
dat het NKV zijn belangen ver
bonden wil zien met die van
anderen. Zij zou graag zien dat
het NKV deze gedachte uitwerkt
en in zijn visieprogramma met
name de derde wereld het volle
pond geeft Al onze nationale
maatschappelijke en economi
sche vraagstukken zouden meer
moeten worden bezien in sa
menhang met en tegen de ach
tergrond van de problefrien van
de Derde Wereld. Als men wer
kelijk wil „doorstoten naar de
oorzaken van de tekorten",
zoals „Een visie ter Visie" zich
uitdrukt, dan zal men ons falen
tegenover de Derde Wereld niet
buiten beschouwing mogen la
ten. „Want wij geloven dat God
heden ten dage vooral vanuit de
Derde Wereld tot ons spreekt"
aldus de bisschoppenconferen-
HETLOONT^
BESLIST DE BB
MOEITE De Stam aan
het Noordeinde binnen te
wippen. U ontdekt hier de meest
complete collectie
MODERNE en
KLASSIEKE
SLAAPKAMERS
Noordeinde 44-46 (Paleispro-
menadel 5000 m2meubelmoois.
(van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Ir. Manusama en andere Zuidmo-
lukse leiders misleiden de in Nederland wonende
Zuid Molukkers al jarenlang door steeds maar
weer te wijzen op beloften die Nederland inder
tijd bij de soevereiniteitsoverdracht aan Zuidmo-
1 ukkers zou hebben gedaan. Deze beschuldiging
komt van de heer L. Polhaupessy, leider van een
kleine Zuidmolukse groepering in ons land en
indertijd namens de Zuid-Molukken aanwezig op
de ronde-tafelconferentie in 1949 in Den Haag.
Volgens Polhaupessy proberen Manusama en an
dere Molukse leiders op deze manier hun histori
sche vergissing te camoufleren, geen gebruik te
hebben gemaakt van de mogelijkheden die de
overeenkomst van Linggadjati (1946) op onafhan
kelijkheid bood.
Veel narigheid zou volgens de heer Polhaupessy
zijn voorkomen als ir. Manusama, die toen vice-
president van de Zuid-Molukkenraad was, inder
tijd had gekozen voor toetreding van de Zuid-Mo-
lukken tot het Koninkrijk-nieuwe-stijl, dat dan
bestaan zou hebben uit Nederland, de Nederlandse
Antillen, Suriname en de Zuid Molukken. De Zuid
Molukken zouden dan wellicht dezelfde status
hebben gekregen als bijvoorbeeld Suriname en
later onafhankelijk zijn geworden. „Maar nee,
Manusama en de zijnen kozen voor Indonesië", in
het vertrouwen dat Indonesië de federatiegedachte
zou eerbiedigen", aldus de heer Polhaupessy.
In plaats van deze historische verginning toe te
geven hebben Manusama en de andere leiders
steeds volgehouden, dat Nederland toezeggingen
zou hebben gedaan ten aanzien van de onafhanke
lijkheid van de Zuid Molukken. De jongeren zijn
daardoor misleid en dat heeft mede tot de explo
sies van de laatste jaren geleid, aldus de heer
Polhaupessy.
De heer Polhaupessy, leider van de 400 leden tellende
groepering Crams en indertijd vertegenwoordiger van
de Molukken op de ronde-tafelconferentie in Den
Haag.
Hij neemt het de toenmalige Nederlandse regering
wel kwalijk de Zuidmolukse leiders niet op de
onjuistheid van hun beslissing te hebben gewezen.
De heer Polhaupessy is het niet eens met het ook
door minister Van Doorn van CRM onderschreven
Indonesische standpunt, dat er voor jonge Zuid
Molukkers geen werk is op de Molukken en dat
daarom alleen Molukkers van 55 jaar en ouder
naar de Molukken terug mogen. „Momenteel is er
misschien geen werk, maar voor welwillende men
sen zijn er juist genoeg mogelijkheden om een
nieuw Ambon op te bouwen. Een eigen vaderland,
desnoods dan maar onder supervisie van Indone
sië", aldus de heer Polhaupessy.
ANNECY Paul Driessen
heeft zaterdag op het 11e In
ternationale Filmfestival
voor Animatie in het Franse
Annecy met zijn film „Da
vid", de geschiedenis van een
onzichtbaar klein mannetje,
de Grand Prix veroverd.
Ruim 500 animatiefilms uit 31
landen waren ingezonden,
waarvan er tenslotte na voor
selectie 65 films uit 18 landen
aan de competitie konden
deelnemen.
„David", dat werd geprodu
ceerd door Cinecentnim en
wordt gedistribueerd door de
Rijks Voorlichtingsdienst - op
dit festival geen van beide ver
tegenwoordigd! - moest de
hoogste eer delen met een Ca
nadese inzending „Het zand
kasteel" vervaardigd door
Co Hoedeman. Co, die al
sedert 1965 bij de Canadian
Film Board werkt is nog
steeds Nederlander.
Elysées in vlammen
ij demonstraties tegen
irezjnev.
""lütlJS (AFP) Oproerpolitie is zaterdag met traangasgranaten
wapenstokken op de Champs-Elysées in Parijs in botsing
(komen met demonstranten, die protesteerden tegen het bezoek
Nt de Sovjet-president en partijleider Leonid Brezjnev vandaag
ijn Frankrijk begint.
j
eeB. 500 betogers verdeelden zich in kleine groepjes en gooiden
dünuit zijstraten stenen en molotov-cocktails naar de politievoertui-
in. Er waren ruim 1.000 politiemannen in actie. „Het leek wel
yjei 1968", zei een ooggetuige, herinnerend aan de studentenrellen
vei dat jaar in de Franse hoofdstad. „Er stonden op een zeker punt
ajveel politiewagens in brand dat de hele Champs-Elysées leek op
Mn hoop vuur en rook". De Franse oud-premier en gaullistische
Mder Jacques Chirac heeft verklaard dat hij in de Franse presi-
°Snt Valéry Giscard d'Estaing, niet meer de leider van de rege-
jigsmeerderheid ziet.
Advertentie
Met dank voor het aanbrengen van een nieuw
kwartaalabonnement, voor u het „schaap met de
5 poten". Een mooi kadootje, nietwaarl
naam
adres
woonplaats
Stuur als dank voor de moeite het schaap met de 5 poten naar:
naam:
adres:
woonplaats:
Deze bon in open envelop zonder postzegel sturen naar:
antwoordnr. 349. Leiden.
Dr Hylke Tromp, polemoloog bij professor Röhling van
het Polemologisch Instituut in Groningen, baarde op
zaterdagavond, 11 juni, de avond na het beëindigen
van de kaping en de gijzeling, voor de t.v. nogal
opzien. Die avond zei hij dat terrorisme geen misdaad
is maar oorlogvoeren.
Het is in ieder geval een nieuwe vorm van oorlog
voeren, aldus deze wetenschappelijk medewerker Ter
roristen zijn volgens hem geen misdadigers, zij streven
politieke doeleinden na. Lang niet iedereen zal het
met hem eens zijn. Toch is het. ook voor eigen
meningsvorming, goed kennis van zijn denkbeelden
te nemen. Vandaar bijgaand gesprek met hem.
Van een onzer verslaggevers
GRONINGEN De intercity-trein 771 richting
Den Haag staat gereed op spoor 3 b op Gronin-
gen-Centraal. Een onweersbui ontlaadt zich in
alle hevigheid boven de overkapping. De „ding-
dong" gevolgd door een zangerige vrouwenstem
overstemt het geraas van vallend water op glas.
Binnen enkele ogenblikken zal de trein vanuit de
richting Sauwerd binnenlopen. Het is tien minu
ten over acht. Hylke Tromp heeft nog drie minu
ten voor zijn aansluiting. Met kletsnatte broeks
pijpen bereikt hij de eerste klascoupé een van
de nadelen van openbaar vervoer is dat men vaak
een stuk onbeschermd moet afleggen. Dan gaan
de deuren dicht Trein 771 is op weg naar De
Punt, waar vorige week zaterdag de dramatische
kaping eindigde met de dood van acht mensen.
Op het nu tweemaal belegerde baanvak Gronin-
gen-Assen-Zwolle is niets te merken van enige
onrust. De reizigers lezen hun krant, de man met
het koffiewagentje loopt de compartimenten langs
en tapt feilloos uit een wiebelende kan. Hylke
Tromp geeft zijn visie op het terrorisme. Hij
spreekt van een vertwintigvoudiging sinds 1965.
We laten Haren achter ons. De bui is voorbij.
„Hier sneuvelden de zes kapers. Ik gebruik het
woord bewust, het lijkt me ook het enige woord
dat je kunt gebruiken. Daar moet je de weg
kunnen zien," zegt Tromp. In de verte kruipt een
file auto's langs de afslag Vries. Hier heb je het
riviertje. Daar de kreek waar de rubberbootjes
van de politie lagen." Niets herinnert meer aan
de slag die zes dagen geleden werd geleverd. Alles
ziet er fris en natgeregend uit Het afval van drie
.weken gedwongen verblijf is weggehaald. „De
Nederlandse regering heeft, vanaf het moment dat
de Zuidmolukse akties zeven jaar geleden begon
nen in Wassenaar met de overval op de Indonesi
sche ambassade, eigenlijk het probleem voortdu
rend onderschat Ze hebben steeds gedaan alsof
het incidenten waren van een kleine, misdadige
groep die vreemde dingen wilden en zo. We heb
ben nu vijf spectaculaire acties gehad, als je de
mislukte gijzeling van de koningin ook meerekent
Dat was overigens de enige aktie waarvan de
Binnenlandse Veiligheidsdienst, de BVD, op de
hoogte was." Bij die akties tezamen sneuvelden
zes Molukkers en kwamen zes Nederlanders en
"een Indonesiër om. Velen raakten getoond.
„Wat ik wil zeggen: de Nederlandse regering moest
zeker na Wijster niet doen alsof het een incident
was. Een tragisch incident dat maar gauw verge
ten moest worden. Het is een oorlogssituatie,
waarin elk ogenblik nieuwe akties kunnen komen
en als dat zo is dan moet je dit ook anders
aanpakken. Je moet maatregelen nemen die je in
oorlogstijd ook neemt Je hebt een hele generale
staf met een leger en een defensiebudget van 8
miljard gulden voor een oorlog die al dertig jaar
niet gevoerd is, maar voor dit soort dingen die
wel gebeuren heb je niets."
„De Zuidmolukkers wanen zich in een oorlogssi
tuatie, die Nederland weigert te erkennen. Ik heb
daar wel begrip voor. Als je erkent dat je in oorlog
bent dan komt het eigenlijk neer op erkenning
van de RMS, en dat kan natuurlijk ook helemaal
niet. De Nederlandse regering heeft officiéél geen
keus."
„Mijn suggestie van een permanent crisiscentrum
is aan De Gaay Fortman van Binnenlandse Zaken
voorgelegd. Nou, nee, dat hoeft niet - was de
reactie. Tussen de regels door kwam wel uit dat
er een commissie komt. Dat is de Nederlandse
variant Ik hoop dat er iets gebeurt, want alles
is na Beilen hetzelfde gebleven. Er is nog niets
veranderd. De Zuidmolukkers hebben nog steeds
hun wapens, visie en voorbeelden. Als beleid van
de regering vind ik dat onverantwoordelijk Er zijn
meer kapingen en gijzelingen geweest dan alleen
door Zuidmolukkers. Denk eens aan die affaire
in de Franse ambassade. Daar kwam geen Zuid-
molukker aan te pas. Ook toen was het weer
improvisatie van haver tot gort Met jachtig heen
en weer rennen en ministers in crisiscentra. Op
die manier voeren we ook geen oorlogen. Daar
heb je generaals voor. We moeten er rekening mee
houden, dat ook in Nederland terroristische akties
kunnen plaatsvinden, ook vanuit het buitenland.
Al dat soort zaken komt uit de lucht vallen en
dan is er grote paniek. Moet er geïmproviseerd
worden. En als er fouten gemaakt worden dan is
het altijd in panieksituaties. Daarom hebben we
dus zo'n permanente club nodig die het terrorisme
over de hele wereld in kaart brengt."
„Ik ben het volstrekt met Den Uyl eens, dat
gebruik van geweld bij de laatste kaping een
nederlaag was. Dat-toeet hij ook bliksemsgoed Hij
is een van de sterkste krachten geweest tegen het
gebruik van geweld. Hij heeft het goed gedaan.
Tot De Punt en Bovensmilde heeft Nederland
altijd een geweldloze strategie aangehangen. Een
lijn waar ik helemaal achter sta."
Het ideaal van de Zuidmolukkers?
„Twee dingen. Je kunt andere mensen hun ideaal
niet afnemen. Je kunt wel praten of dat al dan
met haalbaar is. Zij vinden van wel en willen
daarvoor vechten. De andere kant is of je dat moet
toestaan. Als Nederlands beleid is dat natuurlijk
onzin, een gek voorbeeld: neem nou het vreemde
lingenlegioen in Djiboutti in Afrika Misschien wel
voor de meerderheid samengesteld uit oud- SS-ers.
Stel je voor dat die wild worden en een school
in Djiboutti aan de oostkust bezetten en de eis
stellen dat Duitsland herenigd moet worden. Voor
die mensen is dat een zeer realistisch ideaal en
ze maken daarbij gebruik van een terroristische
aktie. Het is absurd. Maar ik weet eerlijk gezegd
niet wat absurder is. De Zuidmolukse akties, of
dit voorbeeld. Die eis van de ex-SS-ers is op grond
van verdragen veel beter te verdedigen. Duitsland
had nooit verdeeld mogen worden volgens die
verdragen. De eis van de SS-ers staat heel wat
sterker dan die van de Zuidmolukkers, die met
afgedwongen verdragen tot vrijmaking van Indo
nesië moet leiden. Wat ik wel vind is dat de
Nederlandse regering een uitermate slechte poli
tiek heeft gevoerd, of beter gezegd helemaal geen
politiek heeft gevoerd".
„Ik weet, ik trap een open deur in. Het Nederlands
beleid heeft altijd gehinkt tussen „ze zullen wel
eens teruggaan" en „ze moeten hier leven". Er is
nooit een bewuste keuze gemaakt en evenmin is
aan de mensen gezegd dat de situatie internatio
naal zoveel veranderd is. Er moet met de bevol
kingsgroep gepraat worden en niet alleen met de
top. In ieder geval kan het zo niet doorgaan. De
eenheid in de Zuidmolukse bevolkingsgroep lijkt
toch wel sterker dan we dachten. Je hoort dat-
Manusama niet in de buurt van de trein mag
komen want anders schieten ze hem neer. Toch
wordt hij algemeen erkend als de leider die op
de begrafenis spreekt".
„De kapers hebben wel een aantal misrekeningen
gemaakt. Ze hebben erg veel geleerd van de vorige
kaping. Dat blijkt bijvoorbeeld uit hun aanpak
Misschien is dat wel hun noodlot gewcfrden. Want
zij hebben in het onderhandelingsproces hun hand
overspeeld. Zover ik geïnformeerd ben, want de
andere kant praat niet meer.
Die is dood. De kapers hebben twee soorten
geloofwaardigheid gehanteerd. Een in de trein, en
een daarbuiten. In de trein hebben ze tegen de
mensen gezegd: wees maar rustig jongens, jullie
komen er allemaal levend uit. Maar naar buiten
hebben ze gezegd: hier is een lijst Hij gaat eerst
dood, en dan hij, en tenslotte hebben ze gezegd:
we schieten ze allemaal kapot Zo blijkt uit de
verklaring van Den Uyl. Beide partijen, zowel de
gegijzelden als het crisiscentrum, hebben dat ge
loofd. De kapers zijn daar zelf het slachtoffer van
geworden".
„De laatste kaping profiteerde van de vorige in
Wijster. Er waren daarbij al mensen doodgescho
ten, dus men wist al waartoe ze in staat waren.
Als je de zaak goed analyseert, dan moet ook voor
Zuidmolukse groepen die nu weer over een volgen
de treinkaping nadenken, (want zo gaan die dingen
natuurlijk), wel duidelijk zijn dat dit niet de meest
effectieve weg is.
De volgende strijd speelt zich af in Indonesië?
„Inderdaad. De heb ook nooit begrepen, als ze die
zaak dan willen uitvechten, waarom ze niet terug
gaan naar de Zuid-Molukken. Er is de voorwaarde
gesteld, dat ze geen geweld in dat land mogen
gebruiken. Nou dan, leg die verklaring af. Zo gaan
die dingen toch? 't Is toch oorlog. Ze kwamen toch
ook ons s op voorwaarde dat ze geen geweld
zouden gebruiken. Maar, zo eenvoudig liggen die
zaken natuurlijk niet Je hebt een ideaal, je hebt
wapens en je ziet een voorbeeld en dat gebruik
je dan. Het had ook in Noorwegen kunnen gebeu
ren. Dat wras nog absurder geweest. Wat je nu wel
kunt verwachten is, dat andere terreurmiddelen
worden nageaapt Er zijn erg veel mogelijkheden.
Die ga ik hier natuurlijk niet opnoemen en de
mensen op ideeën brengen. De treinkaping is nog
een van de meest onschuldige middelen eigenlijk,
zolang er geen doden vallen. Ik kan me akties
voorstellen, die verschrikkelijker gevolgen hebben
voor de Nederlandse samenleving, want behalve
die 50 mensen die in de trein zaten, functioneerde
Nederland verder".
