ir
Louis Davids
en Willy Derby
alsof zij nooit
zijn weggeweest
SPRAAK
TERUGBLIK
Moord aan boord met toenemende spanning
Pure nostalgie uit de pathéfoon
TELEVISIE VANAVONI
TELEVISIE DINSDAG
RADIO VANAVOND
RADIO DINSDAG
RADIO/TELEVISIE
LEIDSE COURANT
MAANDAG 20 JUNI 1977
PAGINA
Louis Davids: de kleine man met het
confectiepakkie aan
door Ton Oliemuller
Het steunt op meer dan een hang naar het
verleden, dat twee groten uit de vroegere
liedjeskleinkunst op elpees van Emi-Bovema
nog volop temidden van ons verkeren. Met
hun stem staan zij er alsof zij nooit zijn
weggeweest, Willy Derby, de broer van Lou
Bandy, met wie hij nog enige tijd samen
optrad, de zanger die jarenlang koorddanste
op de dunne draad tussen smartlap en leven
slied, en dan zeker Louis Davids die als „de
kleine man met een confectiepakkie an" nog
helemaal in onze levenssfeer vertoeft, als het
ware zingt over de dingen van deze dagen.
De radio is er maar druk mee. Diverse deejees
hebben zich al op de groeven gestort. En zij
niet alleen. In zijn jongste zaalprogramma
zingt Jan Blaaser een zelf geschreven parodie
op de beroemde „Voetbalmatch", waarin de
stand van het aantal supportersklappen beter
wordt bijgehouden dan van de doelpunten. En
Johnny Kraaykamp kwam eerder al eens voor
de dag met Derby's parafraserende variatie
op Rossini's „Barbier van Sevigla".
Dat nazingen van vroegere toppers al of niet
in parafrase zou wel eens kunnen uitgroeien
tot een nationale gewoonte in het huidige,
cabaretwezen, dat weinig esprit toont, omdat
het maatschappelijk engagement in de klein
kunst uitgewerkt heet te zijn. Het bescheiden
zich aandienend nieuwe talent heeft nog geen
wegen gevonden, waarlangs vocaal en lijdelijk
verzet het cabaret opnieuw zeggingskracht
kan verlenen. De mensen weten het nu wel
zo'n beetje en lopen niet op nieuw borduursel
op het oude stramien. Van Agt schijnt aller-
wege de laatste onderwerpkeus te zijn, van
Frits Lambrechts tot het Vrouwencabaret.
Dat legt een stuk armoe in het licht in het
doorzien en verworden van wat er werkelijk
scheef zit in onze samenleving.
Hoe actueel, zij het smartelijk naar de toon
van die tijden, klinkt niet het lied „Werkloze
handen" van Willy Derby? „Een man in de
kracht van zijn jaren zit in de ruimte te
staren. Hij werd naar de steun toegedreven.
Wilt gij, die nog werk hebt, niet op de werklo
ze stumper smaden. Wees blij, dat gij niet
hoeft te eten het bittere brood der genade".
Louis Davids had daar toen al een even
actueel antwoord op in zijn schets van de
kleine man, de kléine middenstand, die hoog
in de belasting werd aangeslagen om de schat
kist te vullen voor werklozensteun, niet meer
dan een hongerbestaantje. Louis wist beter:
„Wij verzorgen onze medeburgers tegenwoor
dig best, als je niet werkt krijg je achttien
gulden premie. En nou zijn er veel slampam
pers, die zijn liever lui dan moe, want die
denken: nou die achttien pop die neem ik. Ze
schelden allemaal op patroon en kapitaal. En
wie is er weer de dupe van dat vrijheidsi
deaal? Wel, dat is de kleine man, die kleine
burgerman, zo'n doodgewone man met een
confectiepakkie an, zo'n hongerlijer, zenuwlij-
er van een kleine man".
Wordt er vandaag anders gepraat? Maar dit
Willy Derby, een grootheid in zijn dagen, bleef
een zwevend zangersbestaan leiden, artistiek
gezien dan, met zijn overgevoelige lied, zoals
„Dankbrief van een verloren zoon", „Loop
nooit je moeders deur voorbij" en „Hallo
Bandoeng", waarin een oud moedertje met
bevende stem haar zoon-de-marineman aan
de lijn heeft naar wie zij sterk verlangt: „Ach,
lieve jongen, zei zij met een snik", maar al
bijeen klinkt het toch eerlijker dan vandaag
bijv. Vader Abraham, die zich nooit als Pierre
Kartner laat zien, behalve als er afgerekend
moet worden. Wat dat betreft gaf Willy Derby
altijd veel eerlijker zichzelf.
Louis Davids heeft aanvankelijk in het spoor
gezeten van Willy Derby, omdat er in zijn
jongere dagen vraag bestond naar dit soort
zang. Dat was in de tijd van zijn liedjes als
„Wordt nooit verliefd", „Als je lacht ben je
rijk" en „Als je huilt ben je een stakker". Die
zaten allemaal tegen de smartlap aan. Hij
schreef ze meestal zelf en kon niet veel an-,
ders, omdat optreden werd verlangd in revue
gezelschappen, waar geen plaats was voor wat
fijnproevers onder cabaret verstaan. In de
jaren '30 kwam daar verandering in. Hij
kwam toen tot samenwerking met Jacques
van Tol, schrijver van liedjes als „De olie
man", „Zo zijn de vrouwen - je moet er maar
Willy Derby: Loop nooit je moeders
deur voorbij
van houen", „Als je voor een dubbeltje gebo
ren bent", „Naar de bollen" en „Weet je nog
wel oudje", teksten zo uit het volle leven
gegrepen en geschreven in een licht-artistieke
verwoording en daardoor ook herkend door
het grote publiek, dat al die liedjes uit het
hoofd kende. In de laatste jaren van zijn leven
werd Louis Davids de vertolker van van Tol's
liedjes, maar omdat hij altijd eigen teksten
had gezongen, kocht hij het auteurschap af.
Zakelijk klopte dat allemaal wel en Jacques
van Tol had als NSB-er met nationaal socialis
tisch cabaret op de radio in de oorlogsjaren
nadien weinig zin om en public op zijn ponte-
neur te gaan staan, maar dat neemt niet weg,
dat het geestelijk eigendom van deze liedjes
hem toekomt. Ook nu doet het label op deze
elpee geen recht aan van Tol. Het'vermeldt
achter alle liedjes Louis Davids als auteur.
Zodoende blijft deze misleiding in- stand en
komt Louis Davids meer eer toe dan waarop
hij recht heeft, ook al ontwikkelde hij in de
laatste tien jaar van zijn leven juist door de
moed te hebben de teksten van een ander te
zingen zich tot een cabaretier, die ook in de
toen moeilijke jaren deze vorm van kleinkunst
overeind hield. Hij schiep daarmee een kader
waarop latere volgelingen konden voortbordu
ren. Dat geldt ook nog voor vandaag en
daarom is de uitgave van deze elpees meer
dan een kwestie van nostalgie.
Pure nostalgie, vereniging voor en navoelen
van het verleden behelst de Ariola-jubileu-
muitgave „Das waren Zeiten" met daarop de
ietwat scherpe stemmen van Zarah Leander,
Mariene Dietrich, Hans Moser, Lilian Harvey,
Johan Heesters en dat soort mensen die zalen
en films/,Schlagers volzongen en nadien
via op scherp gestelde pathéfoons de huiska
mers binnendrongen met de Schalgers van
die dagen.
Onvergetelijk met haar meest excellente lied
blijft natuurlijk Mariene Dietrich, die „von
Kopf bis Fuss auf Liebe (ist) eingestellt", een
evenshouding waarmee ze als „Der blaue
Engel" in de gelijknamige film een leraar het
hoofd op hol bracht, die in het tweede deel
van zijn leven ontdekt, dat er meer bestaat
dan boeken alleen, maar het inzicht mist, dat
je met „engelen" heel voorzichtig kersen moet
eten. Het merkwaardige van deze opname is,
dat de omfloerste, hese stem, die door Marie
ne bewust „sexy" werd gebruikt, het best
bestand is gebleken tegen de tand des tijds,
met name doordat het metalige geluid van
oude opnamen vrijwel niet de kans krijgt het
sfeertje van dit lied te bepalen, at kunnen we
niet zeggen van ander zangwerk op deze
elpee, al komen de zware stemmen van Zarah
Leander met „Gebundene Hande" en Greta
Keller met „Zwischen heute und morgen" er
ook niet al te bekaaid af. Maar Hans Allers
met „Kleine weisse Möwe", Joseph Schmidt
met „Ein Liedj as um Welt" Welst" en Lilian
Harvey met „Das gibt's nur einmal" zongen
naturel heel wat soepeler dan deze opnamen
uit het archief willen suggereren. De liefheb
bers van al dit romantisch zwaar aangezette
werk naar de mode van die dagen mogen
overigens blij zijn, dat er nog zoveel tamelijk
onaangetast bewaard is gebleven. Het gaat om
vocale uitingen van wel-een halve eeuw gele
den, zoals Pola Negri met „Tango Notturno",
de Poolse uit de vorige eeuw, een vergeten
grootheid uit de Poolse filmerij van die dagen
die breomd werd toen zij in de jaren '20 naar
Berlijn werd gehaald.
De hoes dient niet alleen de plaat tot steun,
maar bok het geheugen van de bezitters ten
behoeve van wie korte biografieën zijn afge-
Dat waren nog eens tijden.
drukt, die het mede mogelijk maken nog eens
heel diep terug te duiken in de sfeer van '20-
en '30-er jaren.
De AVRO zendt vanavond de
tv-thriller uit „Moord aan
boord vlucht 502" naar een ver
haal van David P. Harmon. Een
spannend verhaal, waarin ge
zagvoerder Larkin van een
Boeing 747 tijdens de vlucht
van New York naar Londen te
horen krijgt, dat hij iemand
aan boord heeft die in het
vliegtuig een aantal moorden
wil plegen. Larkin krijgt dit
bericht te laat om nog terug te
keren. Wanneer hij via de radio
een aantal verdachte namen te
horen krijgt, is het al te laat.
Een passagier wordt dood in de
dienstlift aangetroffen en later
volgt een tweede. Weduwe Ida
en vrijgezel Charlie zijn de eni
gen die boven elke verdenking
staan. Alle anderen houden el
kaar scherp in de gaten en men dat durft aanvankelijk niemand,
vraagt zich af wie het derde uit angst voor wraakoefeningen,
slachtoffer wordt Ned. 1.21.50 uur.
Ned. 1,19.55 uur.
Moll Flanders
Zoals gisteravond in deel 1 te
zien was, gaat het leven van
Betty (Moll Flanders) niet over
Emmylou Harris
O Theodore Bikel speelt de rol van Otto
Grünwald in „Moord aan boord vlucht 502"
Emmylou Harris
In Toppop special treedt op Em
mylou Harris, die onlangs in
Nederland was voor een aantal
concerten en voor haar elpee
„Elite Hotel" een gouden plaat
kreeg. Voor deze uitzending
zong zij haar versie van de
country-klassieker „C'est la vie"
en, begeleid door haar band,
een aantal andere nummers.
Ned. 1,19.04 uur.
Gibbsville
Na de mijnramp bij Gibbsville
is besloten dat de mijn gesloten
moet worden: de mijnwerkers
komen op straat te staan en zijn
hun inkomsten kwijt. Geldschie
ters doen goede zaken, zoals Ed
Haney, die er later van wordt
verdacht zich van lastige klan
ten te ontdoen. Een mijnwerker
wordt vermoord aangetroffen
en een ander wordt neergesla
gen. De verslaggevers Jim Ma1-
loy en Ray Whitehead krijgen
heel wat verhalen te horen,
maar zonder bewijzen. Jim wil
er wel wat aan doen, maar dan
moet eerst een slachtoffer van
Haney zijn mond open doen en
rozen. Zij gaat terug naar Lon
den, waar het geluk haar lijkt
toe te lachen: de aardige en
betrouwbare bankbediende met
wie Betty een relatie aanknoopt,
geeft haar een rustpunt Maai
de problemen komen er al aan
en Betty gaat ze niet uit de weg
Ned. II, 20.25 uur.
NEDERLAND I
NOS
18.45 Fabeltjeskrant
18.55 Journaal
AVRO
19.05 Emmylou Harris, country-
zangeres
19.30 Happy days, TV-serie
19.55 Murder on flight 502, TV-
film
NOS
21.35 Journaal
AVRO
21.50 Gibbsville, TV-serie
22.40 Symbiose
NOS
22.44 Journaal
NEDERLAND II
NOS
18.40 Kortweg (Holland Festival)
18.45 Staatsloterij (659, trekking
2)
18.55 Journaal
VARA
19.04 De wilde eend, documentai
re
19.30 De Addams Family, TV-se
rie
NOS
20.00 Journaal
- vara
20.25 Moll Handera, TV-spel (slot)
22.05 Achter het Nieuws
NOS
22.40 Journaal
DUITSLAND I
18.55 Journaal
19.00 Nieuws uit Noordrijn]
Westfalen
19.10 Betty en Alexander,
rie
20.15 Hier und Heute
20.45 Verzamelaarshoek
21.00 Journaal
21.15 Report
22.00 Music on top
22.45 De wereld van morgen J
23.30 Journaal
DUITSLAND II
18.00 Journaal
18.10 Verloren eilanden, jeug£
rie
18.40 Draaischijf
19.20 4 4 Wlr
20.00 Journaal
20.30 Querachnltt (wetensd s
pen)
21.15 De zonen van Han, d<v
mentalre
22.00 Journaal
22.15 I'Argent de Poche, FnL
speelfilm (1975)
24.00 Journaal
BELGIE
NEDERLANDS
ia55 Gedeon, tekenfilmserie
19.00 Klein, klein kleutertje
19.15 Sporttribune
19.45 Journaal
20.15 Wij, zwarten, TV-serie, at
21.50 Inspraak (gastarbelderal a
deren)
22.45 Journaal, Wetstraat
DUITSLAND
11.00 Journaal
11.05 Draaischijf
11.25 Namu, tje killer whale,
Amerikaanse speelfilm (1966)
12.50 Actuele vragen
13.05 Report
13.50 Persoverzicht
14.00 Journaal
17.15 Journaal
17.20 Caterina Valtene Show I
DUITSLAND II
17.30 Mozaïek
HILVERSUM I
18.00 De trekvogels. P.P. 18.19 Uitzen-,
ding van het Christelijk Demokratisch
Appèl. EO: 18.30 Nws. 18.41 (S) De
grote opdracht. Een programma over
zending en evangelisatie. 19.00 (S) Ron
duit. 19.40 (S) Bijbels perspectief. 20.00
(S) Achter de horizon van het zomerge-
beuren. 21.05 Avondsluiting. NOS 21.30
(S) Openbaar kunstbezit. 21.40 Voor
blinden en slechtzienden. 21.55 (S)
Tembu. Informatie en verzoekplaten
voor de Antillianen in Nederland. 22.25
Bond zonder Naam. 22.30 Nws. NCRV
22.40 Hier en nu. VOO: 22.55 (2) Muziek
en informatie. 23.55 Nws.
HILVERSUM II
18.00 Nws. 18.11 Hier en nu. 18.40
Muziek in vrije tijd. 18.40 Manchester
C.W.S. Band. 19.10 Week van koorzang.
19.45 Populaire klassieken. NOS: 1
Nws. 20.05 (S) Holland Festival 19f
Het Radio Filharmonisch Orkest iL
Groot Omroep Koor en solisten. Inpl
pauze het Groot Omroep Koor n
solisten; interview. NCRV 22.30 (S) LL
rama. NOS: 23.00 (S) Met het oogT,
morgen. 23.05 Aktualiteiter-
Radio-tv. 23.10 De krant v
22.20 Den Haag vandaag. 23.42
ontspannen voor het slapen gaan.i»
yoga. 23.55 Nws. K
HILVERSUM III
NOS: 18.03 De vacaturebank. 11.\^
NOS-maal. AVRO 19.02 (S;
tijdperk. 20.02 Radiojournaal. 20.0!
Superclean Dreammachine. 21.0?
De Negen-uur-jazz-show. 22.02 F
journaal. 22.05 (S) Blues, bailat
beat. 22.55 Mededelingen. 23.0.
Candelightshow. (0.02 Radiojourd
EO: 1.02 (S) True lighL 1
HILVERSUM I
AVRO: 7.00 Nws. 7.02 (S) AVRO-klok
(7.30 Nws. 7.41 Radiojournaal). 8.30
Nws. 8.36 Gymn. voor de huisvrouw
8.45 De groenteman. 8.50 Morgenwij
ding 9.00 (S) Gevarieerd, klass. muz.
NOS: 9.30 Spiegel van België. 10.00
Radio Lawaaipapegaai, kinderprogr.
10.10 Arbeidsvitaminen, verzoekprogr.
(10.30 Nws. 10.33-10.35 Radiojournaal).
11.30 (S) Rondom taalf, gevar. progr.
12.26 Meded. voor land- en tuinbouw.
12.30 Nws. 12.41 Radiojournaal. 12.55
Knipperlicht, verkeersmagaz. 13.25
Beursplein 5. 13.30 'n Middag AVRO.
Muz., inform, en service. (15.30 Nws.
15.33 Radiojournaal). 17.00 Voor ons
gemaakt (door ons gekraakt...), kinder
progr. OVERHEIDSVOORLICHTING:
17.20 De Nederlands-Antilliaanse letter
kunde. AVRO: 17.30 Nws. 17.32 Radio
journaal 17.45 Toppers van toen.
13.11 Aktual magaz. 13.40 Vreemdt
in mijn Vaders Huis; herinneringen»
missionarissen. 14.00 Schoolradio I^J
In de wachtkamer. 16.00 Nws.
Spreekuur. NOS: 17.00 Het zal mijni
wel duren: progr. over milieu en grof
stofaangelegenheden. 17.20 (S) EiJ
light. 17.40 Inform, uit de regio 171
HILVERSUM III
VARA: (7.00-8.00 Aktual. via Dingen'
de dag). 7.02 (S) Gesodemeurders.
(S) Pop-opdrie. 11.03 (S) Drie draait
verzoek van mensen uit de Sportwet l
12.03 (S) VARA's zoekplaatje. 14.03
Spitbsbeeld (ong. 14.55 Engels p
nieuws ong. 15.45 Bericht uit New Yr
16.03 (S) LP Top 20 en de top LP 17
(S) Alfred Lagarde.
HILVERSUM II HILVERSUM IV
KRO: 7.00 Nws. 7.11 Ochtenagymn. r.zu
Het levende woord. 7.25 Badinerie:
klass. muz. 7.54 Overweging 8.00 Nws.
8.11 Aktual. magaz. 8.30 Aubade: klass.
muz. 9.00 De letter M (1). 9.30 Scheep
spraat 9.35 Waterstanden. 9.40 De letter
M (2) rubrieken. 10.30 Schoolradio
11.30 ouder worden we allemaal; be-
jaardenprogr. 12.00 Vijf tellen na nu...
OVERHEIDSVOORLICHTING: 12.49 Ne
derland en de derde wereld. 13.00 Nws.
TROS: 7.00 Nws. 7.02 (S) Caprice
kamer- en orkestmuziek. 9.00 Nws 9
Aktua-klankbeeld. 9.30 (S) Van hein
en verre. 10.00 (S) Opus tien tot tv
12.00 (S) Intermezzo 13.00 (S) De n
te verkochte klassieke tien'. 13.30
Koren en korpsen. Week van de ko
zang: operafragmenten. 15.00 M
14 02 (S) Om het boek. 14.03 (S) Gu
riteiten 15.00-1700 (S) Belcantorlum.
Holland Festival op de radio
In het kader van het Holland Festival vanavond op radio ee
direkte uitzending van het concert in De Doelen in Rotterdam do<
het Radio Filharmonisch Orkest en het Groot Omroepkoor o.l. j
Hans Vonk. Solisten: Ruud van der Meer, bariton, John Mitchinso
tenor, Bernard Kruysen, spreekstem en Willem Brons, pian
Berlioz-programma op Hilversum 2 20.05 tot 22.30 uur. Als omlijs
ing: De Doelen in Rotterdam.
Het televisie-winterseizoen
wordt altijd min of meer offi
cieel ingezet, het zomerseizoen
daarentegen komt telken j are
min of meer geruisloos over
ons. Wat niet wegneemt dat de
geoefende kijker toch telkenjare
wel kan constateren wanneer
het weer zo ver is. Welnu, bij
deze stel ik vast dat het achter
ons liggende weekeinde als een
begin yan een televisionaire va
kantieperiode kan worden aan
geduid. Gisteravond deed „21
voor 12", de voortreffelijke quiz
van Joop Koopman, zich dan
ook al voor als een herinnering
aan het voorafgaande. Maar
goed. Ook overigerfs het ver
filmde werk kan wel een aange
naam kijkuurtje opleveren. Dat
leek mij bijvoorbeeld het geval
met „Moll Flanders" een tv-spel
naar het gelijknamige boek van
Daniël de Fou, waarmee de VA
RA haar televisieavond vrijwel
helemaal opvulde.Een draak
van een stuk, dat aantoonde dat
ook in het verleden het maat
schappelijke leven niet helemaal
je dat was. En dat verder na
tuurlijk ook weer eens aantoon
de dat zoiets op zijn engels geac
teerd en in scene gezet toch best
kan voldoen.
Zaterdagavond was het hele
maal de avond van de zomerse
gezapigheid. Zo keerde „Zo va
der, zo zoon", terug. Waarbij wij
natuurlijk niet mogen vergeten,
dat het volgende keer (bij wijze
van verrassing) best eens „Zo
vader, zo dochter" of zelfs „Zo
moeder, zo zoon", zou kunnen
wezen. Maar voor de rest was
het alles ingeblikte films wat de
klok sloeg: „Happy days"
„Gibbsville", „Hoe groen is mijn
dal" en noem maar op. Ik neem
aan dat het optreden van Rohda
Scott - zo overgenomen uit een
gewezen „Vuist" van Willem
Duys - en Nana Mouskoury ook
weinig verrassing meer konden
bieden.
„Hier en nu" wordt daarentegen
naarmate het zomerseizoen
meer toeslaat steeds alerter. Zo
had Niek Heizenberg deze keer
een goed interview met de
(vooralsnog) demissionaire mi
nister van sociale zaken Boers-
ma, die de gelegenheid dan ook
bij herhaling aangreep om te
verklaren dat naar zijn overtui
ging „de komende vier jaar de
moeilijkste sinds 1950" zullen
worden. Persoonlijk had ik de
neiging mij op dat moment af
te vragen: „Wat was er in dat
jaar dan eigenlijk aan de
hand?" Ook was er een herden
kend item over Wernher von
Braun, die onlangs overleden is.
Een nogal iel portret van een
toch wel belangrijk man, die
zowel de hand had in de ver
schrikkelijke v-wapens van Hit-
Ier - die de man op de valreep
bijna nog de overwinning zou
hebben bezorgd - als in de Apol-
lo-projecten, die de Amerikanen
als eersten inderdaad naar de
maan hielpen. Of zoals een van
de opgeroepen getuigen het zo
treffend uitdrukte: „Als hij een
doel voor ogen had, kon nie
mand hem er van af brengen".
En Cees Labeur interviewde
enige lijsttrekkers van kleine
partijen, die voor de komende
vier jaar in de Tweede Kamer
als eenmansfracties door het 1
ven zullen moeten gaan. Da«
werd door de betrokkenen wi
selend over gedacht. W. Dre<
jr. heeft daar, zoals men al ha
kunnen lezen, de brui aan geg
ven, want hij was als lijsttre)
ker van een middelgrote part
de verkiezingen ingegaan. D
heer Verbrugh van het GPV za
nog wel kansen voor zijn eer
zaam avontuur, evenals troi
wens de heer Van der Lek va
de PSP. De laatsten waarschiji
lijk op grond van overweging!
die Anne Vondeling (voorzittf
van de Tweede Kamer) min o
meer aangaf toen hij zei ds
eenmansfracties wel kunne
functioneren als zij zich of be
perken tot enkele punten, of efi
college van 30 tot 40 adviserei
de geesten achter zich weten. D
NCRV had tenslotte ook no
een tv-portret van Hendrik Al
gra, die afscheid heeft genome
als hoofdredacteur van hf
„Friesch Dagblad". Ook hij ws
een politicus. En een volstrek
integere man, zoals nog eeni
wellicht ten overvloede, bleek.
HERMAN HOFHUIZE
