Meeste
vrouwen
doen
aan
energiebezuiniging
DS. METIARY
GENOEMD ALS
NIEUWE LEIDER
MOLUKKERS
Man en meisje
met mes gedood
Bouw bedreigd door
groot tekort aan
jonge vakmensen
EMS-aandeelhouders
kunnen zelf beslissen
over biedingen
Veluwe-
yromaan
oort
opnieuw 3
jaar eisen
Vredestein niet in Renkum
WAO-er krijgt vaak ten
onrechte 99levenslang99
MEER AANDACHT
AAN GARDEROBE
Beginsalaris
jonge leraar
ook omlaag
Abortus-zaak terug voor nieuw onderzoek
Marokkaans consulaat
onderzoekt zelf strafzaken
CRM betaalde 82 miljoen
voor restauraties
INNENLAND
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 16 JUNI 1977 PAGINA 13
(Van een onzer verslaggevers)
RNHEM De Arnhemse pro-
ureur-generaal mr. J. E. Vrie-
;raa, heeft gisteren tegen de
5-jarige in Almelo wonende
estduitser H. W. S. in hoger
ieroep drie jaar en een onvoor-
aardelijke terbeschikkingstel-
ng van de regering gevorderd,
e man wordt ervan verdacht
de zomer van 1976 de beruch-
Veluwebranden gesticht te
ebben en zou verder een kap-
chuur van de internationale
>ringruiter Maathuis uit Gees-
:ren hebben aangestoken, ter-
ijl zich daar een paard be-
ond, dat bestemd was deel te
emen aan de Olympische spe
en in Montreal.
)ok wordt de man verdacht van
ibraken in Apeldoorn en
'wente. S., die zich voor foto-
ournalist uitgeeft, bekent de
raken, maar zegt nu niet schul-
ig te zijn aan de brandstichtin-
gen. In een eerder stadium, kort
ia zijn arrestatie op 27 juli vo-
ig jaar, was hij wel bereid toe
[e geven dat hij op de Veluwe
verschillende vuurtjes had ge
stookt, o.a. bij Het Stroe en in
Ujjldel. Op 6 juli was hij tot drie
keer toe als eerste en soms eni
ge toeschouwer gesignaleerd bij
bosbranden. Hij was ook aan
wezig bij de grote brand in de
omgeving van Arnhem, waar,
zoals bekend, brandweerkorp
sen dagenlang vergeefs poogden
kostbaar natuurbezit voor de
ondergang te behoeden. De vo
rig jaar steeds weer oplaaiende
vuurhaarden óp de Veluwe,
worden door deskundigen nog
steeds beschouwd als een van
de ernstigste aantastingen van
ons toch al spaarzame natuur
bezit.
In Alphen aan de
Rijn is gisteren het
nieuwe pand van
Zanussi Internatio
nal geopend. In dit
gebouw met een
oppervlakte van
13.000 m2 zijn zo
wel kantoren als
magazijnen geves
tigd. Bij de opening
werden de gege
vens van het door
het NIPO gehouden
energieonderzoek
bekend gemaakt.
(Van een onzer verslaggevers)
BOVENSMILDE De kloof
tussen de militante Zuidmoluk-
se jongeren en hun president ir.
J. Manusama, is door de gijze
lingsacties van De Punt en Bo-
vensmilde veel groter gewor
den. Molukse waarnemers hou
den het niet voor onmogelijk
dat binnenkort ds. Samuel Me-
tiary naar voren geschoven zal
worden als nieuwe aanvoerder
van het Molukse volk in bal
lingschap.
De kloof tussen Manusama en
zijn volk kwam ook tijdens de
begrafenisplechtigheid van de
zes kapers in Assen ter sprake.
Ds. Metiary liet in zijn grafrede
iets doorschemeren en ook een
van de leiders van de Vrije
Zuidmolukse jongeren deed tij
dens de rouwdienst een uit
spraak in die richting. In het
Molukse wijkcentrum Kapitan
Pattimura vertelden Molukse
jongeren uit Assen en Bovens-
milde gisteren na enige aan
drang dat door de gijzelingsac
ties de band tussen de verschil
lende politieke groeperingen in
het Molukse volk sterker is ge
worden.
„De dood van deze martelaren
heeft jongeren van de Tamaela-
en de Manusama-groep veel
dichter bij elkaar gebracht".
Hoewel het door een woordvoer
der van het consulaat van Benin
ontkend wordt, zeggen deze Mo-
lukkers dat er nog steeds con
tacten zijn met dit Afrikaanse
staatje. Ze zouden vooral onder
houden worden door generaal
Tamaela vanuit New York.
ALPHEN AAN DE RIJN (ANP)
Drie op de vier Nederlandse
huisvrouwen is zich bewust
van de noodzaak, dat er zuinig
moet worden omgesprongen
met energie en doet dan ook
aan energiebesparing. Dit is
een van de uitkomsten van een
onderzoek naar de energiebe
wustheid van de Nederlandse
consument, dat het NIPO in
opdracht van Zanussi Interna
tional Nederland b.v. heeft ver
richt.
De huisvrouwen proberen voor
al zo zuinig mogelijk te zijn met
gas en electra. Zij vinden overi
gens niet, dat energiebesparing
bovenaan hoort te staan op de
lijst van zaken, die snel moeten
worden aangepakt. Veruit voor
op staat de werkloosheidsbe
strijding en ook de bestrijding
van de misdaad en het drugge
bruik zijn naar de mening van
de Nederlandse huisvrouwen
veel dringender zaken dan de
energiebesparing. De vrouwene
mancipatie werd het minst drin
gend geacht.
Van de ondervraagde huisvrou
wen is 70 procent bereid meer
te betalen voor huishoudelijke
apparaten, die minder energie
gebruiken. Ongeveer de helft (53
procent) is van mening, dat de
overheid te weinig aandacht aan
energiebesparing besteedt, ter
wijl 41 procent die aandacht
voldoende vindt.
BREDA (ANP) In Breda
heeft de politie gisteren na een
Wefoontje de stoffelijke over
rotten gevonden van de 34-ja-
rfev caféhouder Ad van Kool-
fijk en het 19-jarige werkloze
®eisje Monique Phillipart. Zij
"jn door messteken om het le-
vengekomen.
De politie was gewaarschuwd
door een mede-kamerbewoon-
ster van het meisje. De kamer
verkeerde in ordelijke staat en
de lichamen werden aangetrof
fen op bed, waaruit de politie
de voorzichtige conclusie trekt'
dat het tweetal in hun slaap is
verrast en dat zich geen vecht
partij heeft voorgedaan. Echter
wordt ook de mogelijkheid van
moord en zelfmoord niet uitge
sloten, daar naast, het bed een
bebloed keukenmes is gevon
den.
Uit getuigenverklaringen blijkt
dat het tweetal maandagavond
nog in leven was. Van Koolwijk
kwam regelmatig bij het meisje
op bezoek. Hij was gescheiden,
maar opnieuw verloofd. De ver
loofde is op het ogenblik op
vakantie in Frankrijk.
ARNHEM (ANP) Vestiging van een geheel nieuw bedrijf van
Vredestein in Renkum betekent een verdere aantasting van het
Beekdal, zwaardere druk op het leefmilieu in de aangrenzende
woonwijk, toeneming van het verkeer over de smalle wegen in
ie omgeving en mogelijk ook een verdere aanslag op de grondwa-
Brvoorraad onder het zuidwestelijke deel van de Veluwe, aldus
e Gelderse Milieufederatie in een brief aan Gedeputeerde Staten
ran Gelderland.
)e federatie, het samenwerkingsverband van de particuliere na-
uur- en milieubescherming in Gelderland, wil dat elders in de
itreek een vestigingsplaats voor de nieuwe fabriek van Vredestein
vordt aangewezen.
)ok de bestaande Vredesteinfabrick in het naburige Heveadorp
igt volgens de federatie landschappelijk op een zeer ongelukkige
>laats. Evenals in Renkum is hier sprake geweest van een histori
sche ontwikkeling. Nu dit terrein wederom beschikbaar komt door
de sluiting van de fabriek zal er opnieuw moeten worden bekeken
hoe hier het geschonden landschap kan worden gerehabiliteerd.
Omgekomen passagier gecremeerd
ARNHEM (ANP) Na een korte sobere plechtigheid in de aula
van het crematorium bij de begraafplaats Moscowa in Arnhem,
is gisterenmiddag het stoffelijk overschot gecremeerd van de heer
M. van Baarsel (40) uit Eist. De heer Van Baarsel was een van
de twee omgekomen gijzelaars van de gekaapte trein in Drente.
Vandaag vond in het Twentse Usselo de crematie plaats van het
andere slachtoffer, mej. A. Monsjou uit Groningen, die in de trein
haar twintigste verjaardag vierde. De rouwplechtigheid in Arnhem
werd naast tal van ex-gijzelaars, familieleden en belangstellenden,
ook bijgewoond door minister drs. Th. E. Westerterp van Verkeer
en Waterstaat, de Gelderse commissaris der Koningin, mr. W. J.
Geertsema en ir. D. C. Hasselman, directeur exploitatie van de
Nederlandse Spoorwegen.
Overdracht
Amsterdams nieuwe burgemeester Wim Polak is gisteren in de hoofdstad'
officieel geïnstalleerd. Zijn voorganger Ivo Samkalden (links) droeg hem
de sleutel van zijn werkkamer over.
(Van een onzer verslaggeefsters)
UTRECHT Het heeft niets met gezondheidszorg
te maken om iemand een wao-etiket op te plak
ken en hem daarmee tot zijn 65e „arbeidsonge
schikt" te houden. De WAO (waarin iemand na
een jaar ziektewet terecht komt) biedt mogelijk
heden tot revalidatie van de betrokkenen, maar
in de praktijk is het toch vooral een wet gewor
den die ervoor zorgt, dat mensen die door ziekte
of invaliditeit niet meer kunnen werken toch een
inkomen krijgen.
Dit zeggen de Groningse socioloog drs. J. 'W.
Groothoff en prof. dr. H. H. W. Hogerzeil, hoogle
raar in de sociale geneeskunde in Groningen, in
het Tijdschrift voor de Sociale Geneeskunde. Zij
stellen voor de ziektewetperiode in te korten tot
een half jaar. Daarna zou direkt moeten worden
begonnen met revalidatie. De wet op de arbeidson
geschiktheid zou dan uitsluitend een revalidatie-
wet worden en bij voorkeur met een beperkte
duur van bijvoorbeeld twee en een half jaar. Dat
betekent dat de WAO moet worden losgekoppeld
van loonderving en werkloosheid.
Wat het eerste betreft zou er volgens hen moeten
worden gestreefd naar een wet via welke uitkerin
gen kunnen worden verleend aan een ieder die
niet kan werken maar waarbij de reden waarom
(hetzij ziekte, hetzij werkloosheid) niet meer terza
ke doet.
Volgens de auteurs staat in de gezondheidszorg
en de sociale wetgeving op het ogenblik de ar
beidsongeschiktheid centraal en niet de arbeidsge
schiktheid; niet wat iemand kan doen met een
aandoening, maar wat hij niet kan. De gezond
heidszorg keurt door deze tendens veel te veel
mensen volledig af, mensen die met aangepast
werk best nog houden kunnen werken. Uit de
statistieken blijkt bovendien ook, dat bij het toene
men van de werkloosheid ook het aantal
in de WAO toeneemt.
Echtpaar
promoveert
gelijktijdig
GRONINGEN (ANP) De heer
B. van Damme (34) en zijn echt
genote mevr. R. Van Damme-
Lombaerts (31), afkomstig uit
Linden (België), zijn gisteren
gelijktijdig gepromoveerd tot
doctor in de geneeskunde aan
de rijksuniversiteit te Gronin
gen.
Beiden studeerden geneeskunde
aan de universiteit te Leuven en
beiden leggen het doctoraalexa
men af met de grootste onder
scheiding, de heer Van Damme
in 1967, zijn vrouw in 1970. De
heer Van Damme onderzocht
voor zijn proefschrift enkele
vormen van nierontsteking. Zijn
vrouw behandelde een onder
zoek naar de stofwisseling van
calcium.
AMSTERDAM (ANP) Vrouwen boven 15 jaar hebben vorig jaar
tien procent meer uitgegeven voor het aanvullen en vernieuwen
van hun garderobe. De gemiddelde prijsstijging bedroeg 5,5 pro
cent, zodat meer is gekocht. Volgens de Nederlandse Economische
Vereniging voor de Confectieindustrie Nevec in Amsterdam heeft
deze tendens zich de eerste drie maanden van dit jaar enigszins
verzwakt voortgezet.
Bij speciaalzaken in damesconfectie steeg de omzet met 7,1 procent
ten opzichte van het eerste kwartaal van vorig jaar. Bij de
warenhuizen en filiaalbedrijven was dat bijna 5 procent: een kleine
daling, de prijsstijging in acht genomen.
DEN HAAG (ANP) Evenals
voor de jonge academici in
dienst van het rijk gaan ook de
salarissen van de beginnende
eerstegraads leraren naar bene
den. Het verschil in salaris op
26-jarige leeftijd zal 634 gulden
per maand bedragen voor de
leraar met een doctoraal-diplo-
ma.
Het maximum van 5.565,
per maand wordt nu nog op
41-jarige leeftijd bereikt, maar
volgens de nieuwe richtlijnen
zal dat twee jaar later het geval
zijn, berekend naar de schaalbe-
dragen van 1 april van dit jaar.
De nieuwe salariëring voor lera-
ren gaat pas in na publikatie
van het koninklijk besluit in het
staatsblad. Dit betekent dat
voor de meeste nieuwe leraren
die in augustus '77 in dienst
treden, nog de oude salaris
schaal zal gelden.—
UTRECHT (ANP) Als er in de aanwas van jongerén in de
bouwnijverheid niet snel verandering komt, zal in de nabije
toekomst een blijvend en steeds groter wordend tekort aan goede
vaklui in de bouw ontstaan. Voor de komende tijd dreigt de
situatie, dat vijf maal zoveel jonge vaklieden in de bouw een
plaats zouden kunnen vinden dan zich op dat moment zullen
aanbieden. Deze becijfering maakt voorzitter D. van Commenee
van de Hout- en Bouwbond CNV in het bondsblad van deze week.
Aan de hand van cijfers over
toe- en uittredingen in de bouw
concludeert van Commenee, dat
jaarlijks ongeveer vijfduizend
nieuwe afgestudeerde vaklieden
in de bouwnijverheid nodig zijn.
Daar tegenover staat, dat dit
jaar ongeveer 2.500 lts-ers de
school verlaten met een bou
wopleiding achter de rug. Van
dit aantal zetten ruim tweedui
zend schoolverlaters hun vakop
leiding voort via de stichting
Vakopleiding Bouwbedrijf. Tij
dens deze vier jaar durende
praktijkopleiding valt echter
meer dan de helft van de cursis
ten af, zodat zich uiteindelijk
nog geen duizend afgestuurde
vaklieden zullen aanbieden.
De bond heeft thans het minis
terie van Sociale Zaken ge
vraagd een correctie toe te pas
sen in de opbouw van het werk
loosheidscijfer voor de bouw.
De vraag wordt opgeworpen of
de- langdurig werkloze bouw
vakkers, die volgens de arbeids
bureaus geen arbeidsplaats
meer in de bouw zullen vinden,
nog langer deel moeten uitma
ken van de twintigduizend inge
schreven werkloze bouwvakar
beiders. Volgens de bouwbond
is het duidelijk, dat dit cijfer het
beeld van de werkgelegenheid
in de bouw vertekent, waardoor
jongeren ten onrechte worden
afgeschrikt om hun toekomst in
de bouw te zoeken. „Deze jonge
ren worden nu wellicht werklo
ze schoolverlaters omdat zij zich
voor een andere bedrijfstak la
ten inschrijven, terwijl de bouw
met de vraag blijft zitten hoe zij
lege arbeidsplaatsen moet op
vullen", aldus de CNV-hout- en
bouwbond.
Amsterdam ANP) Het ge
rechtshof te Amsterdam heeft
de zaak tegen de twee artsen
van de voormalige abortuskli
niek Het Sarphatihuis terugver
wezen naar de rechter-commis-
saris voor een nader onderzoek.
De beide artsen werden in de
cember '76 door de rechtbank te
Amsterdam veroordeeld tot drie
maanden voorwaardelijk met
een proeftijd van drie jaar en
een boete van 10.000 gulden,
nadat in hun kliniek een Belgi
sche vrouw, die meer dan drie
maanden zwanger bleek, was
geaborteerd. De vrouw, een
moeder van vijf kinderen, over
leed nog dezelfde dag in het
nabijgelegen Weesperpleinzie-
kenhuis. In verband met de do
delijk afgelopen abortus werden
de artsen in juni '76 tevens door
het Medisch Tuchtcollege zes
maanden geschorst uit hun be
voegdheid als arts.
(Van een onzer verslaggevers
ARNHEM Het Marokkaans
consulaat in Amsterdam ver
richt op eigen initiatief onder
zoeken in strafzaken, die bij de
Nederlandse justitie in behan
deling zijn. Onder ede (op de
Koran) worden getuigen onder
vraagd door personeel van het
consulaat, dat zich daartoe be
voegd acht op grond van hun
functie als „beëdigd staatsamb
tenaar".
Centrale figuur achter deze on
derzoeken schijnt de 35—jarige
zich juridisch adviseur noemen
de M. S. Boudries te zijn, die
in Den Haag een particulier
rechtskundig bureau heeft opge
richt, maar tevens naar eigen
zeggen verbonden is aan het
Marokkaanse consultaat in Am
sterdam.
Dit kwam gisteren aan het licht
tijdens de behandeling van de
zaak tegen een in Enschede wo
nende Marokkaan die op 25 ja
nuari door de rechtbank in Al
melo 14 maanden kreeg opge
legd wegens brandstichting en
nu in hoger beroep het Arn
hems gerechtetof van zijn on
schuld poogt te overtuigen.
DEN HAAG De aandeelhou
ders Exploitatie Maatschappij
Scheveningen (EMS) NV zullen
zelf dienen te beslissen wat zij
doen: ingaan op een van de
voorgenomen biedingen van Su-
mabel of van Van Wijk en Ha-
ringa of meegaan met het be
stuursvoorstel wat inhoud een
terugbetaling op aandelen te
doen. Het EMS-bestuur ont
houdt zich vooralsnog van een
oordeel over de voorgenomen
biedingen (officiële biedingsbe-
richten zijn nog niet versche
nen) maar is niet a priori tegen.
Dit bleek gisteren uit medede
lingen van het bestuur in de
jaarvergadering. De vergade
ring van de grotendeels ont
mantelde EMS werd door 74
aandeelhouders bezocht. De
voorgenomen biedingen kwa
men weliswaar pas bij de rond
vraag ter sprake maar vormden
toch de spil waar de vergade
ring om draaide.
Het bestuur van Sumabel kreeg
de gelegenheid het voorgeno
men bod toe te lichten. Het is
de bedoeling dat een aanbod
wordt gedaan de aandelen EMS
om te wisselen in de verhouding
vier aandelen ad nominaal 50
EMS voor één aandeel Sumabel
groot 50. Daarboven wordt
voor elf ingeleverd EMS-aan-
deel uitgereikt één restant-aan
deel EMS recht gevend op alle
baten die op deze aandelen zul
len worden uitgekeerd en die de
waarde van 15 per aandeel
EMS te boven gaan.
Volgens Sumabel is het voor
deel gebaseerd op de intrinsieke
waarde van de aandelen Suma
bel. Sumabel meent voorts dat
door overneming van de EMS
bepaalde vorderingen en pro
cessen weloverwogen kunnen
worden afgewikkeld en dat de
kosten aan het beheer verbon
den aanmerkelijk kunnen wor
den beperkt indien Sumabel het
bestuur overneemt. Het aanbod
betekent voor aandeelhouders
EMS de maximale opbrengst,
aldus Sumabel.
Van de zijde van de andere
mogelijke bieder, Van Wijk en
Heringa, was niemand ter ver
gadering verschenen. Overigens
deelde commissaris W. Chr.
Posthumus Meyjes mee dat het
bestuur het niet onmogelijk acht
meer te kunnen terugbetalen
dan de aanvankelijk voorgeno
men 14. „Het is mogelijk dat
na de afwikkeling van de ver
koop van Carré in oktober van
dit jaar een terugbetaling van
circa 16,50 kan geschieden".
Akkoord over cao Philips
EINDHOVEN (ANP) Philips en de vakbonden hebben gisteren
definitief overeenstemming bereikt over de cao 1977. Laatste punt
van discussie was een door Philips ingediend voorstel om de
variabele winstuitkering om te zetten in een vaste uitkering.
De industriebond CNV en - zij het onder voorbehoud - ook de
Unie BLHP gingen met dit voorstel akkoord. De industriebonden
NKV en NVV daarentegen lieten Philips weten niet voor een
dergelijke omzetting te voelen.
In een verklaring stelt het bedrijf dat de toegezegde vaste uikering
hoger is dan de gemiddelde winstuitkering. De werknemers zullen
nu ook niet de twee bijzondere uitkeringen van twee en een half
en drie procent krijgen die hen in het vooruitzicht waren gesteld.
DEN HAAG (ANP) De ge
middelde bouwkosten voor de
restauratie van een woonhuis
monument beliepen vorig jaar
ongeveer 78.300 gulden. Die
voor nieuwbouw van een verge
lijkbare woning lagen rond een
kwart ton hoger. De duur van
de restauratie van een woning
is gelijk te stellen aan de bouw
tijd van een nieuw woonhuis.
Dit blijkt uit de gegevens van
het Centraal Bureau voor de
Statistiek. Binnen enige maan
den zal een publikatie verschij
nen die de kosten en de finan
ciering van de monumentenres
tauraties tot onderwerp heeft.
Vorig jaar droeg het ministerie
van Cultuur, Recreatie en Maat
schappelijk werk meer dan 82
miljoen gulden bij aan deze res
tauraties. Daar kwam nog een
kleine 52 miljoen gulden bij aan
uitkeringen voor werkgelegen
heidsprogramma's
