blitie Soweto rresteert f!5 studenten Young moet toont je lager zingen Regionalisme: element in Spaanse verkiezingen Breuk regeringspartijen op Curasao Westduitse regering staat op springen 4 Kannibaal Idi Amin TASS: BRIL OVERBODIG Onlusten in Kasjmir Zwitsers tegen btw JÏTÉNLAND LEIDSE COURANT MAANDAG 13 JUNI 1977 PAGINA 11 |ANNESBURG (AP) De lie van Johannesburg heeft t weekeinde 25 studenten fet zwarte stadsgebied So- j aangehouden. Deze week een jaar geleden dat de ^lddadige botsingen zich leden tussen negers en po- Mdie in de daaropvolgende iaanden aan meer dan 600 s het leven kostten, nilitante vertegenwoordi- raad van studenten uit t<|to (SSRC) heeft gisteren gereageerd op de arresta- de 20 zwarte en vijf cjce studentenleiders en de ervan beschuldigd een licht ontvlambare „toe- d" te hebben verergerd. De gaf een verklaring uit zij erop aandringt dat de jnten voor 16 juni de dag jaar geleden de on- uitbraken, worden vrijge- oorzitter van de SSRC, .ba Montsitse, is een van [earresteerden. De raad vorige week vlugschriften ireid waarin de negerbevol- van Soweto, die ruim één in zielen telt, wordt opge- :n van 13 tot en met 16 juni iden te herdenken en op 16 iet naar het werk te gaan. ongehouden blanken zijn van de studentenraad van •ijwel geheel blanke Witwa- id universiteit van Johan nesburg en wilden op 16 juni een herdenkingsplechtigheid houden in de aula van de uni versiteit. De plaatsvervangende commis saris van politie, luitenant-gene raal Mike Geldenhuys, verklaar de dat de studenten, onder wie vijf negerinnen, zijn opgepakt „in verband met de onrust in Soweto." De SSRC, wiens actie comité voor de herdenking nu zou zijn opgesloten, heeft ge zegd de voorbereidingen te zul len voortzetten. Nick Hayson, voorzitter van de Nationale bond van Afrikaanse studenten (Nusas) heeft verklaard dat de arrestatie van de vijf studenten van de Witwatersrand universi teit gericht is op de verwijde ring van de meest bedreven lei ders van de organisatie. jam nversiteit jllenbosch en voor niet- inken 1ANNESBURG (UPI) - jens de Sunday Express zal universiteit van Stellenbo- een bolwerk van hoger on wijs voor blanken, haar deu- openzetten voor niet blan- Op een niet nader bekend stip zal de universiteit het er bepaalde voorwaarden arten, halfbloeden en aziaten ogelijk maken graden te ha- Rector Jan de Villiers zei dat onder de voorwaarden waren 'a/ de aanvraag is goedgekeurd fr het ministerie van onder- fdat de studentenactivitei- op de campus vallen binnen bepalingen van overheidswe- dat de niet-blanke studenten •n woongelegenheid zoeken dat de toelating van niet- ike studenten geen afbreuk aan karakter en identiteit de universiteit van Stellen- ch als afrikaanssprekende rersiteit voor blanken, aldus iunday Express, voorstel om blanken en ^•blanken gemengd aan sport aten doen, is afgewezen, mier John Vorster van Zuid- ika is in 1938 van Stellen- fh afgestudeerd en hij was n 1968 kanselier van. Koningin Elizabeth van Engeland verlaat, in amazonezit gezeten op haar 15 jaar oude merrie Burmese, het Buckinghampaleis voor de befaamde jaarlijkse parade ter gelegenheid van haar officiële verjaardag, Trooping the Colour. Links van haar prins Philip en rechts van haar prins Charles en de hertog van Kent. WASHINGTON President Carter heeft zijn VN-ambassa- deur Andrew Young onlangs duidelijk gemaakt dat deze zich te sterk concentreert op Afri kaanse aangelegenheden. Car ter heeft Young, de eerste neger die het ambt uitoefent verder verteld dat diens geruchtma kende uitspraken belemmerend werken. Het bovenstaande staat in een vraaggesprek dat de president onlangs had met leden van het WILLEMSTAD Met de Antilliaanse parlementsverkiezingen voor de deur is een breuk ontstaan tussen ook op rege ringsniveau samenwerkende partijen in het eilandsbestuur (gemeenteraad) van Curasao. De Nationale Volksparij-Unie (NVP-U) heeft in het eilandsbestuur de samenwerking opgezegd met de Cu- ragauose arbeiderspartij Frente Obrero. Het ziet ernaar uit dat de breuk ook gevolgen heeft voor de samenwerking van die partijen in de regering. Premier Evertsz van NVP-u heeft dit weekeinde op de radio gezegd dat de Frente beter vandaag dan morgen uit het kabinet kan stappen. Frente-leider ,Papa' Godett liet zich in zelfde bewoordingen uit over de NVP-u. Drie afgevaardigden van de Frente in de Staten parlement) hebben inmiddels la ten weten te overwegen hun medewerk ing aan de regering op tezeggen. aangezien vrijdag 17 juni verkiezin gen worden gehouden voor een nieuw Antilliaanse parlement is het volgens waarnemers practisch onmogelijk dat de staten voor die tijd nog bijeenkomen om zich uit te spreken over een eventuele motie van wantrouwen tegen de regering- Evertsz. De NVP-u fractie in het Eilandsbestuuur (gemeenteraad) zegde de samenwerking met de Frente op omdat die partij vol gens haar „duidelijk heeft laten blijken niet bereid te zijn op eerlijke en loyale wijze met de NVP-u te willen samenwern en". Frente-gedeputeerden zijn geweest op een vergadering eind vorige week van het Bestuurscollege (B en W) van Curasao. Frente-gedeputeerden zouden zich vol gens de fractieleider van de NVP-u in de Eilandsraad denigrerend hebben uitgela ten over hun NVP-u collega's. Genootschap van Amerikaanse tijdschriften-uitgevers. Het in terview werd zaterdag door het Witte Huis verspreid. Young maakte onlangs een tour nee door zuidelijk Afrika. Bij zijn terugkeer in Washington noemde de ambassadeur Zwe den een racistisch land. Carter duidt dit in hetvraaggesprek aan als een „ongelukkige" op merking. Young geeft er zich rekenschap van, dat zoiets schade doet, al dus president. Young zorgde een kleine week geleden voor nieuwe opschud ding toen hij de oud-presidenten Nixon en Ford eveneens als „ra cisten" bestempelde. Enkele da gen later had hij met Carter een gesprek waarin de zaken kenne lijk zijn uitgepraat. Volgens de president is met Young afge sproken dat hij zich niet langer eenzijdig op Afrika zal concen treren, maar zich ook wat meer zal bezighouden met Azië, Mid- den-Amerika, Latijns-Amerika en het Caraïbisch gebied. Carter onderstreepte overigens dat Young, een persoonlijk vriend, nog steeds zijn volle vertrouwen geniet LONDEN (Upi-DPA) De Oe- gandese dictator Idi Amin heeft herhaaldelijk toegegeven lichaamsdelen van de mensen die hij had laten vermoorden, te hebben opgegeten. Dit is zon dag verklaard door de voorma lige particulier secretaris van Amin, Henry fiyemba, die ook minister van volksgezondheid in Oeganda is geweest. De dictator was er zelfs „be hoorlijk trots" op, aldus Kyem- ba. „Ik twijfelde er geen mo ment aan dat hij het meende, vooral niet toen hij nadrukke lijk verklaardre dat het vlees enigszins zout smaakte." Volgens Kyemba was Amins kannibalisme slechts een van de wandaden die de dictator heeft begaan. De Oegendese bevol king maakt zich daar echter al lang niet meer druk óver. „Het enige wat hun nog interesseert is of zij de volgende dag nog in leven zullen zijn", aldus Kyem ba. Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllimilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllltllllllllllilllllllll MOSKOU (DPA) Het gecorrigeerd kunn< hoofd van de oogheel- worden, kundige kliniek in Mos- Volgens het Sovjet-persbureau kou, Svjatoslav Fjodo- TASS zijn reeds meer dan 300 rov, is van mening, dat operaties van dien aard ver over tien a twaalf jaar rich*- Drie iaar geleden werden brillen en contact-lenzen de eerste operaües uitgevoerd overbodig zullen zijn, aangezien de meest ver breide vormen van bij en verziendheid en astig- matisme door een kleine ingreep in het hoornvlies lillllllllllllllllllllllllllllllllllllllMllllllllllllllllllllinillllllllllNIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIt Zij zijn naar het oordeel van Fjodorov volkomen zonder risi co en het normale gezichtsver mogen zou reeds na twee tot drie dagen verkregen zijn. Op het ogenblik draagt onge veer een derde van de wereldbe volking brillen. Met veel moeite maken aanhangers van aartsbisschop Makarios van Cyprus ruim baan voor hun geestelijke en wereldlijke leider na diens bezoek aan de Grieks orthodo xe kerk in Londen. VS-journalist in Moskou aangehouden MOSKOU (AP) - De Ameri kaanse correspondent van de Los Angeles Times in de Sow- jet-Unie, Robert C. Toth, is za terdag door de Russische poli tie gearresteerd op beschuldi ging staatsgeheimen te hebben ontvangen van een Russische geleerde. Toth zei dat hij drie uur door de politie en een KGB-agent werd ondervraagd. Daarna- mocht hij naar huis zonder dat er gezegd werd wat er verder met hem gaatgebeuren. P De 48-jarige Toth, die komende weekend na drie jaar dienst in Moskou naar huis zou gaan, ver klaarde dat hij even nu negen uur 's morgens door vijf man nen werd opgepakt toen hij in Moskou op straat een ontmoe ting had met de parapsycholoog Valery G. Petjukhov, laborato riumchef van het instituut voor medische en biologische studie van Moskou. Petjukhov is ook gearresteerd. NEW DELHI (AFP) In het deel van Kasjmir dat onder be stuur staat van India hebben zich zaterdag bloedige onlusten voorgedaan tussen aanhangers van de vroegere hoofdbestuur sambtenaar Sjeik Mohammed Abdoella en aanhangers van de voorzitter van het pro-Pakis- taanse actiecomité Awami, Maulvi Farook. Naar in New Delhi werd verno men zijn er honderd gewonden, van wie twee er ernstig aan toe zijn. De moeilijkheden begonnen toen Farook in de stad Anant- nag aankwam voor een bijeen komst van de Janata-partij, die hij steunt in de verkiezingen voor een wetgevende vergade ring GENÊVE (AFP-Upi) De Zwitserse bevolking hefeft zich zondag in een referendum uit gesproken tegen de invoering van belasting op de toegevoeg de waarde van artikelen en pro- dukten (btw). De Zwitserse regering had de btw voorgesteld om de rijksin komsten te verhogen. Daarbij had zij steun gekregen van vrij wel alle grote politieke partijen in het land. In de meeste kantons was het aantal tegenstemmers tweemaal zo groot als het aantal voor stemmers. Vóór de volksstem ming had de regering gewaar schuwd dat beknibbeld zou moeten worden op de overheids uitgaven wanneer de invoering van de btw werd afgewezen. In gelijktijdige volksstemmin gen spraken de Zwitsers zich wel uit voor een reeks maatre gelen ter bescherming van het milieu. Van onze correspondent Arie van Vree BONN Het voortbestaan van de regeringscoalitie van sociaalde mocraten en liberalen in de Bondsrepubliek wordt ernstig be dreigd door onenigheid binnen de SPD over de belastingplannen van de regering. Zouden vijf of meer SPD'ers a.s. donderdag tegen het voorstel stemmen, dan zou niet alleen de belastinghervorming van de baan zijn, gezien het feit dat de coalitie slechts over een meerderheid van tien stemmen in de Bondsdag beschikt, maar zou ook de positie van bondskanselier Schmidt en diens regering worden aangetast. Naast een verhoging van de BTW van 11 tot 12 pet (wat op zichzelf al een compromis is: minister Apel wilde eigenlijk 2 procent verhoging) behelst het pakket belastingmaatregelen o.m. een verlaging van de om zet- en vermogensbelasting. Met name deze verlaging is een aan tal SPD'ers in het verkeerde keelgat geschoten. Vanwege dit „geschenk van anderhalf mil jard aan dè rijken," zoals een hunner het noemde, wijzen ze ven SPD-bondsdagafgevaardig- den en, naar dit weekeinde be kend werd, ook het partijbe stuur van de deelstaat Sleeswijk Holstein het wetsontwerp af. IN HAAG (ANP-Reuter-AFP) - Wantrou- n tegen „Madrid" en sterke stromingen 4r regionale autonomie zijn sinds de een- ding van het Spaanse koninkrijk in de Ie eeuw kenmerkende trekken van de ïanse politiek geweest. Catalonië voerde jaar lang strijd voor het behoud van ionale rechten en vrijheden, terwijl nje nog in oorlogen tegen de rebelleren- Nederlanden was verwikkeld. De turbu- te periode van de Tweede Republiek 11-39) bracht een tijdelijke vergaande onomie voor Catalonië en Baskenland, ictaculaire acties van de Baskische af- eidingsbeweging ETA haalden de laatste en herhaaldelijk de voorpagina's van de ernationale pers, en dreigden het geleide- te proces van democratisering te vers to lt in de huidige verkiezingsstrijd spelen ionale kwesties een sleutelrol. Honderd de 350 leden van de Kamer van Afge- irdigden, die woensdag gekozen zal wor- 1, komen uit de drie „probleem-gebieden", skenland, Catalonië en Galicië. Ook de ididaten van de „nationale partijen" zoals communistische en de socialistische par en het Democratisch Centrum van pre- er Adolfo Suarez beijveren zich in deze westen om hun onafhankelijkheid" van tdrid te bewijzen. italaanse partijen, de communisten inbe- ipen, vinden het een belediging om als icursal", of „bijkantoor" van een Madri- :nse partij aangeduid te worden. In Bas- nland zal waarschijnlijk de ihristendemo- itische Baskiséhe Nationalistische Partij NV) als grootste partij uit de bus komen, •militante Baskische provincie Guipozcua, ïar meer dan 50 procent van de bevolking december het referendum over politieke irvormingen boycotte, is het enige kiesdis- fict op het Spaanse vasteland waar Suarez" CD geen kandidaten heeft gesteld, ok in Galicië, de misdeelde broeder onder probleemgebieden, wordt de verkiezings- rijd op regionale kwesties en sentimenten ■tgevochten. iet alle honderd afgevaardigden uit deze reken zullen fervente nationalisten zijn, laar de meerderheid waarschijnlijk wel. En *ar geen van de nationale partijen een bsolute meerderheid mag verwachten, kun- en de stemmen van regionale afgevaardig- en doorslaggevend zijn. Hun rol is van des meer belang omdat de riieuw-gekozen 'ortes tevens zal fungeren als grondwetge- ende vergadering. De politiek netelige Westie van de regionale autonomie is een de eerste zaken die in een nieuwe rondwet om een oplossing vraagt, legering en Cortes zullen dan moeten ba- teceren tussen de eisen van Baskenland, ptalonië en Galicië, die vergaande be- SUAREZ TREEDT AF BIJ ONVOLDOENDE STEUN MADRID. (AFP) Premier Adolfo Suarez van Spanje heeft zaterdag ge zegd dat hij zijn ambt zal neerleggen wanneer de verkiezingen van a.s. woensdag hem „onvoldoende steun opleveren voor een daadkrachtig be wind". Suarez gaat als lijsttrekker van de losse centrum-coalitie UCD als favoriet de verkiezingen in. Volgens de huidige (franquistische) grondwet zou de premier zelfs bij een totale verkiezingsnederlaag zijn ambtster mijn van vijf jaar mogen uitdienen. Suarez wenst van die clausule geen gebruik te maken, vertelde hij het persbureau Europa Press. Volgens een gisteren gepubliceerde uitslag van een opiniepeiling zal de partij van premier Adolfo Suarez Gonzalez woensdag beslag leggen op 141 of 40 procent van de 350 zetels in het parlement. Volgens de opinie peiling zoals gepubliceerd in het dag blad El Pais, zal links het daarnaast zo goed doen, dat de belangrijkste socialistische partij 121 en de commu nisten 28 zetels zullen veroveren. De rechtse Alliantie van het Volk met zes oud-ministers onder generaal Franco, zal het met 25 zetels moeten stellen. Socialistische eenheid, een groepering die wordt geleid door de afgescheiden socialistische Volkspar tij, zou 11 zetels krijgen, het centrum linkse pact van Catalonië 10, de Bas kische Nationalistische Partij 6 en de andere partijen de rest. De operaties dienden een tweeledig doel: het juk van Franco, en dat van Madrid afschud den. De strijd vergde niet alleen slachtoffers in de gelederen van de tegenpartij. In de afgelopen drie jaar vond ook een honderdtal ETA-guerrillera's een gewelddadige dood. Zo'n 4.000 activisten leven in gevangenschap of ballingschap. Een groep Trotskisten scheidde zich in 1970 af onder de naam ETA-zesde assemblee", zwoer het geweld af en beperkte zich tot radicale politieke actie. De hoofdstroming, de „vijfde assemblee" spleet na de moord op Carrero Blanco in een politiek-militaire en een militaire vleugel. De politiek-militaire vleugel ging zich beschouwen als een „revo lutionaire voorhoede van de arbeidersklas se", terwijl „speciale commando's" werden gevormd voor gewapende acties. Het geweld van de laatste maanden zou op rekening geschreven moeten worden van deze „spe ciale commando's" die zich van de politieke leiding verwijderd zouden hebben. De poli tieke leiders van de ETA zouden weinig heil meer zien in geïsoleerd, geweld, en hebben zich aangesloten bij de Euzakal Iraulzako Alderdia (revolutionaire partij van de arbei ders van Euzkadi), een bundeling van uiterst linkse groepen, die in de verkiezingsstrijd de belangrijkste concurrent van de PNV is. De gematigde Baskische nationalisten ver wachten dat de ETA na de verkiezingen, en na een algemene amnestie voor politieke 'gevangenen, zijn bestaansrecht zal verliezen. voegdheven willen om hun eigen zaken zon der „Madrid" te regelen, en de groeperingen die Franco's erfenis van het. verenigde Span je als een Cerberus bewaken. Een exponent van die laatste stroming is het leger. De legerleiding heeft de regering onlangs ge waarschuwd dat het leger niets kan tolere ren dat de „monarchie en de eenheid van Spanje" in gevaar brengt. Catalonië en Baskenland zijn de vruchtbaar ste en sterkst geïndustrialiseerde gebieden van Spanje. Catalonië levert een- kwart van Spanje's industriële produktie. Deze streken waren in de burgeroorlog de hardste noten om te kraken voor Franco's soldaten, van wie nu sommigen top-functies in het leger bezetten. Baskenland en Catalonië willen niet alleen hun „eigenheid" tegenover de centrale over heid erkend zien, maar ook meer zeggen schap hebben in de besteding van de door hen geproduceerde welvaart. Catalonië Alle partijen in Catalonië steunen een her stel van het statuut van 1932, waarin Catalo nië onder de Tweede Republiek een eigen regering en grote mate* van zelfbestuur kreeg. Het statuut werd door Franco inge trokken, omdat de Catalanen in de burge roorlog aan de kant van de Republiek stre den. De Catalaanse nationalisten ontkennen dat ze een afscheiding van Spanje zouden na streven. „De werkelijke separatisten zijn degenen die in naam van de eenheid van Spanje de Catalanen de afgelopen 40 jaar hebben vervolgd en van Spanje hebben vervreemd", zegt de communistische partij leider Santiago Carillo. De Catalaanse com munisten voeren campagne onder de naam PSUC (Verenigde Socialistische partij van Catalonië), een eigen naam om de zelfstan digheid tegenover de „Madrileense" commu nisten te benadrukken Barcelona is volgeplakt met duizenden pos ters, waarop onder het verweerde gezicht van een arbeider de leuze: „Mijn handen zijn mijn kapitaal. Mijn partij is de PSUC". De communisten wisten in Barcelona 200.000 mensen op de been te brengen toen Carillo hier zijn eerste politieke rede hield. Dat was de grootste communistische bijeenkomst, die de Ramblas, Barcelona's met bomen om zoomde promenade, had meegekmaakt sinds de Spaanse Burgeroorlog. Baskenland De Tweede Republiek gaf ook Baskenland zijn eigen regering. De christendemocrati sche Baskische Nationalistische Partij (PNV), die tijdens de burgeroorlog regeerde, wordt volgens politieke waarnemers op 15 juni opnieuw de grootste partij van Basken land. Tussen 25 en 40 procent van de stem-, men, voorspellen de opinie-onderzoeken voor de PNV. Een massale campagne voor vrijlating van alle politieke gevangenen, en het uitzonderlijk harde politie-optredtti te gen Baskische demonstranten hebben er voor gezorgd dat de van oorsprong nogal traditionalistische PNV de laatste maanden meer naar links is verschoven. Niet de PNV, maar de Baskische guerrilla- organisatie ETA is echter de grootste zorg van de regering. Voor het begin van de verkiezingscampagne waarschuwde de ETA de regering dat een hervatting van de gewa pende strijd op komst was, omdat de ETA niet tevreden was met de beperkte amnestie. Met de ontvoering van de industrieel Javier de Ybarra in Bilbao, het doodschieten van een politieman in San Sebastian en reeksen aanslagen voegde de ETA de daad bij het woord. Vrijwel alle politieke partijen in Basken land, van communisten tot christen-demo craten, verlangen een vergaande autonomie, die ze via hun vertegenwoordigers in de nieuwe Cortes hopen te verkrijgen. De ETA wil alleen genoegen nemen met een onafhan kelijke, marxistische staat, bestaande uit de vier Spaanse en drie Frans-Baskische pro vincies. De meeste Basken vinden dat een onrealistisch streven. In ieder geval is het niet via de Cortes te verwezenlijken, zodat verkiezingen voor de ETA een nutteloze tijdspassering zijn. De ETA (Euzkadie Ta Askatasuna, ofwel Baskisch Vaderland en Vrijheid) werd in de jaren vijftig gesticht door een groepje stu denten en radicalen uit maatschappelijke middengroepen. De talrijke afsplitsingen sindsdien hebben niet verhinderd dat de ETA met gedurfde acties het land in beroe ring bracht. Galicië Het achtergebleven Galicië, in het noord westen van Spanje, heeft anders dan Catalo nië en Baskenland nog geen voorproefje van autonomie mogen smaken. Bij referendum stemden de Galiciërs kort voor het uitbre ken van de burgeroorlog in 1936 voor zelfbe stuur. Driekwart van de Galiciërs woont op het platteland. De bevolking van overwe gend kleine boeren is, evenals de verwante keuterboeren van Noord-Portugal, traditio neel conservatief. Suarez' centrumpartij heeft zich hier tot kampioen van de regionale verlangens ge maakt, en maakt goede kans als overwin naar uit de stembusstrijd te komen. Maar Galicië is ook het geboorteland van wijlen generaal Franco, en van Manuel Fraga Iri- garne, leider van de uiterst conservatieve Volksalliantie. Onder Franco aangestelde functionarissen bezetten hier nog steeds sleutelfuncties, en ze hebben een grote invloed in deze platte lands-samenleving. Anders dan in Basken land en Catalonië mag centrum-rechts en uiterstrechts in Galicië op goede resultaten rekenen op 15 juni.-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1977 | | pagina 11