Meer dan 50% van watervogels in
West-Nederland drager van botulisme
CDA
O
m
Linda bekijkt
het leven weer
van zonnige kant
hond
zoekt;
huis
Opruimploegen in Nieuwkoop gereed
V
STAD/REGIO
LEIDEN Meer dan vijftig procent van de water
vogels in West-Nederland is drager van botulisme-
bacteriën, In gebieden waar vorig jaar zomer grote
botulisme-haarden zijn geweest, zoals bijvoorbeeld
de Biesbosch en de Nieuwkoopse plassen, zijn zelfs
zeven van de tien vogels besmet. „Het is dan ook
zaak dode eenden en andere vogels zo snel moge
lijk op te ruimen. Blijven de kadavers te lang
liggen dan gaan de in de resten aanwezige bacte-*
riën binnen de kortste keren het dodelijk gif
produceren, wat binnen enkele dagen de besmet
ting van de wijde omgeving tot gevolg kan heb
ben," aldus de heer E. A. Ter Laak, die deel
uitmaakt van het onderzoeksteam van het Cen
traal Diergeneeskundig Instituut (CDI) te Rotter
dam.
Vooralsnog komen er bij dat
CDI nauwelijks meldingen
van massale watervogelsterfte
binnen. Daar is het tot nog toe
dan ook nog niet warm genoeg
voor geweest. De botulisme-
bacterie die zich op bodems
van sloten, plassen en singels
nestelt begint pas met de do
delijke gifafscheiding als aan
een aantal voorwaarden wordt
voldaan: nagenoeg stilstaand
en warm (ongeveer 20 graden)
water. Met name voor die laat
ste factor is niet zo gek veel
nodig. In ondiepe sloten en
plassen wordt die vereiste
temperatuur na enige zonrijke
dagen spoedig bereikt. Als het
eenmaal zover is, komt de
zaak in een stroomversnelling.
Voedselzoekende eenden krij
gen het gif dat op de bodem
ligt naar binnen en raken door
het toxine verlamd, sterven en
worden vervolgens als eenvou
dige prooi geconsumeerd door
bijvoorbeeld meeuwen. Het
CDI vermoedt dat vooral de
meeuw als de grootste ver
spreider van botulisme gezien
moet worden. Doordat meeu
wen een vrij groot gebied be
strijken besmetten zij gemak
kelijk botulistne-vrije gebie
den. Of die vermoedens volko
men juist zijn staat nog niet
vast. In samenwerking met de
overheid start het CDI binnen
kort met een hierop gericht
onderzoek.
Fokke Alta: „Opruimen beter aanpakken."
Voorbereid
Ondanks het koude voorjaar
worden de Nieuwkoopse Plas
sen al behoorlijk geteisterd
door de gevolgen van het botu
lisme. Natuurmonumenten-op
zichter Fokke Alta uit het na
bij gelegen Noorden schepte
de afgelopen weken al vele
honderden kadavers van jonge
kapmeeuwen uit het natuurge
bied. Hoe dat mogelijk is, is
nog niet geheel duidelijk. Wel
duidelijk waren de CDI-onder-
zoekers in hun uitspraken:
zonder twijfel botulisme type
C.
De autoriteiten ter plaatse zijn
dit jaar op het ergste voorbe
reid. Vorig jaar zomer werden
zij verrast door de massale
vogelsterfte. Daardoor bleven
veel kadavers te lang liggen,
waardoor onnodig veel andere
vogels besmet werden. Afgelo
pen winter werd om herhaling
te voorkomen een beleids
groep in het leven geroepen,
waarin vertegenwoordigers
van de gemeente, het polder
bestuur, natuurmonumenten
en visverenigingen zitting heb
ben. Deze beleidsgroep deelde
het uitgestrekte plassengebied
in een aantal sectoren in. Ieder
lid van de beleidsgroep draagt
verantwoordelijkheid voor de
hem toegewezen sector, waar
mee wordt voorkomen dat er
dubbel werk wordt verricht.
Ieder sector-hoofd kan op zijn
beurt het opsporen van kada
vers delegeren aan vrijwilli
gers, die zich ongetwijfeld
evenals vorig jaar overvloedig
zullen aanmelden. „Bovendien
hebben we voor een betere
verpakking van de kadavers
gezorgd," verklaart natuurmo
numentenopzichter Fokke Al
ta, die eveneens deel van de
beleidsgroep uitmaakt. „Vori
ge zomer werkten we met vuil
niszakken die regelmatig
scheurden. We hebben nu vele
honderden plastic-zakken in
gekocht die speciaal voor dit
soort doeleinden geschikt
zijn."
Duizenden
Of al deze voorzorgsmaatrege
len de schade zullen kunnen
beperken blijft een vraag die
pas na de zomer beantwoord
kan worden. Vorig jaar stier
ven alleen al in en rond de
Nieuwkoopse Plassen tenmin
ste vijfduizend vogels en vele
duizenden vissen. Twaalf pro
cent van de totale sterfte in
Nederland. In werkelijkheid
zal het aantal dode vogels veel
hoger zijn geweest, omdat het
bij deze getallen slechts om
opgespoorde kadavers gaat.
Uiteraard is men in andere
gemeenten ook op het ergste
voorbereid. De provinciale
overheid heeft alle gemeenten
instructies toegezonden over
hoe de te verwachten kada
vers dienen te worden afge-
Naast deduizenden eenden vielen ook ontelbare vissen ten offer aan het botulisme
voerd en in hoeverre de bevol
king gewaarschuwd dient te
worden, want hoewel het in de
meeste gevallen om het C-type
botulisme gaat, blijft de kans
aanwezig dat ook de voor de
mens gevaarlijke types de kop
opsteken. Bovendien kan het
voor de mens niet dodelijke
C-type toch ook schadelijke
gevolgen hebben. Derhalve lui
den de summiere richtlijnen:
dat:
ieder open water besmet
kan zijn. Het is daarom ver
standiger om in zwembaden
te zwemmen of in gegaran
deerd botulisme-vrije water
gebieden;
botulisme gevaarlijker is
voor een dier dan voor een
mens. Houdt daarom een bond
aangelijnd als hij normaal ge
sproken altijd losloopt;
eenden in de zomertijd ge
makkelijker zelf voedsel kun
nen vinden en dat het niet
nodig is ze te voeren. Juist
door voeren worden veel een
den naar één plaats gelokt,
waardoor bij het uitbreken
van botulisme de gevolgen
aanzienlijk omvangrijker zul
len zijn dan in dun-bevolkte
gebieden;
dat de aanwezigheid van
een dode eend of andere wa
tervogel zo snel mogelijk bij
gemeente of politie dient te
worden gemeld. In dat geval
dient de vindplaats zo nauw
keurig mogelijk te worden be
schreven.
De medewerkers van het Cen
traal Diergeneeskundig Insti
tuut in Rotterdam hebben het
voorlopig rustig. Op de snijta
fel ligt nog slechts het kadaver
van een enkele verloren eend
of meeuw. Ook de centrale
figuur bij het botulisme-onder-
zoek de bioloog dr. Haagsma,
is nog niet op de plaats waar
mogelijk over een maand de
kadavers huizenhoog liggen
opgetast. Hij zag kans nog
even snel op vakantie te gaan.
Nu kan het nog, de stilte voor
de storm.
Vertrouwd gezicht in de zomer 1976
f
Wekelijks verschijnt in de Leidse Courant de rubriek „Hond
zoekt buis". In deze rubriek wordt een bond beschreven die
in bet asiel verblijft om daar een zekere dood tegemoet
te gaan, tenzij bet dier een goed tehuis vindt. De in de
rubriek beschreven bonden zijn alle door bondebezitters
naar bet asiel gebracht Om uiteenlopende redenen, vaak
begrijpelijke, maar soms ook volslagen onzinnige. De in
„Hond zoekt buis" beschreven dieren zijn alle goed gezond,
hebben een wormkuur ondergaan en zijn volledig ingeënt
Tegen betaling van ca. 60 gulden ten bate van zwerfdieren
zijn ze af te halen. Adres: Nieuw Leids dierenasiel, Besjes
laan 6b, Leiden, tel. 131670. Geopend di. t/m vr. 10.00-12.00
en 14.00-17.00 uur. Zaterdags van 10.00-12.00 en 14.00-16.00
uur. Zondags en 's maandags gesloten.
Linda kijkt weer levenslustig de wereld in.
Linda is wat je noemt
een lief klein hondje.
Wont met haar hoogte
van vijfentwintig cm.,
kan Linda zeker niet ge
rangschikt worden on
der de kolossen van het
hondenras. Linda is een
dwergpoedeltje. Ze is
wel wat magiër, na alle
leed dat ze heeft door
staan. Linda werd, sa
men met Hector, een
Herder die al eerder in
de deze rubriek is be
schreven vastgebonden
aan een hek vlak bij bet
asiel.
Linda heeft sindsdien een wat
moeilijke tijd achter de rug. In
het begin was ze bang voor
alles en iedereen. Met niemand
wilde ze vriendschap sluiten.
Stil en teruggetrokken bracht
ze haar tijd in haar hok door.
Wie Linda niet goed kende
kon niet zien, dat er langzaam
maar zeker verbetering in
haar toestand optrad. Sinds 6
mei, de dag waarop ze in het
asiel kwam, is Linda helemaal
veranderd. Wil Tiele, de be
heerder, was aanvankelijk
zeer pessimistisch wat betreft
Linda's toekomst. Maar ook
hem heeft Linda om de tuin
geleid.
Wat er nu/d.d. 11 juni, van
Linda is geworden is, zal zal
iedereen verbazen. Een hond
je, dat men het beste kan type
ren in menselijke termen; ze
heeft voor iedereen een vrien
delijk woord over. Ze is, voor
een dwergpoedel, bijzonder
rustig. Ondanks haar vier ja
ren. Want een hond van die
leeftijd is doorgaans in de
kracht van zijn leven en wil
eigenlijk niets anders dan spe
len, spelen en nog eens spelen.
Linda heeft daar niet zo'n be
hoefte aan. „Lekker rustig
thuis zitten", is haar devies.
Het is duidelijk dat ze haar
bekomst heeft van alle (te) wil
de dingen die met haar uitge
haald zijn. Linda is dan ook
bij uitstek geschikt voor even
tueel wat oudere mensen,
liefst zonder kinderen.
Nog even wat over haar uiter
lijk. Linda heeft een, uite
raard, gekrulde witte vacht
Twee pientere oogjes kijken
vanonder het pluishaar be
dachtzaam de wereld in. Wel
is Linda nog wat aan de mage
re kant. Ongetwijfeld zal dat
wel bijtrekken als ze eenmaal
weer een regelmatig leven kan
gaan leiden. Nogmaals, een
wat oudere baas (bazin) zal
Linda wel zo welkom zijn. Lin
da is een gewoontedier bij uit
stek.
Het is een makkelijk hondje
om in huis te hebben. In wat
voor huis dan ook. En flat of
een gewoon huis. Het is voor
Linda toch allemaal groot ge
noeg. Ook het uitlaten zal wei-
pig problemen opleveren. Ze is
erg gehoorzaam en als ze aan
gelijnd is zal ze haar baas
zeker niet omver trekken.
Wat betreft de Herder Hector,
hierboven ai even genoemd,
daarvan zou de nieuwe baas
graag wat meer gegevens wil
len hebben. Bijvoorbeeld Hec
tor's oorspronkelijke naam (in
het asiel is hem, bij gebrek
aan beter, de naam Hector
aangemeten) en welke bevelen
de hond gewend is. „Hector"
is al zeven jaar oud, en op die
leeftijd leert een hond niet
zóm aar veel nieuwe dingen.
Iedereen die hieromtrent de
nieuwe baas van Hector ver
der kan helpen (en misschien
leest Hector's oude baas dit)
wordt verzocht contact op te
nemen met Hector's nieuwe
baas (telefoonnummer 12278
in Sassenheim).
De elegante Hazewind Tommy
heeft een prima thuis gevon
den. Dinsdagmiddag werd hij
afgehaald door een kersverse,
dolenthousiaste baas, die on
getwijfeld uitstekend voor
Tommy zal zorgen.
BART SPIJKER
(De gastvrijheid, aan schrij
vers van deze rubriek ver
leend. behoeft niet te beteke
nen dat hun meningen altijd
overeenkomen met ons
standpunt weergegeven in de
commentaarrubriek.)
Bebouwing
Oranje-
Nassaulaan
Naar het zich nu laat aan
zien, zal door grondruil met
een projectontwikkelings
maatschappij aan de Oran-
Je-Nassaulaan In Warmond
een bouwplaats beschikbaar
komen voor de sociale wo
ningbouw. De CDA-fractie in
de gemeenteraad heeft
daarmee veel moeite gehad.
De open bebouwing ter
plaatse en de kostelijke
groenvoorziening zijn facet
ten, die de entree tot het
dorp tot een feestelijke ge
beurtenis maken. Komend
uit de richting Oegstgeest
rijdt men als het ware een
tuin binnen. Op die entoura-,
ge moeten wij erg zuinig
zijn.
Nu andere bouwlokaties
niet op korte termijn be
schikbaar komen, was de
enige weg om althans soe
laas te bieden voor de naar
woningen snakkende erken
de woningzoekenden de
bouwplaats O.N.-iaan tot
ontwikkeling te brengen.
Ideaal is die niet gelegen.
Na de totstandkoming van
de Schlphollijn die een tun
nelverbinding met het dorp
oplevert kun je niet zeggen
dat de nieuwe wijk harmo
nisch aansluit op de be
staande dorpsbebouwing,
terwijl het in harmonie bren
gen van gesloten sociale
woningbouw met open land-
hulsbouw een kluif is voor
stedebouwkundigen.
Maar ten slotte heeft voor
de hele raad zwaar gewo
gen de noodzaak de eigen
woningzoekenden te helpen.
Ach, ware een regionale op
lossing voor het bouwpro-
bleem maar binnen het ver
schiet
Koudenhoorn
In voorbereiding Is een
raadpleging van de bevol
king van Warmond over de
Inrichting van het 40 ha.
grote kunstmatige eiland
Koudenhoorn tegenover de
Gemeentehaven. Op het
ogenblik is actueel de vraag
op welke wijze de verbin
ding tot stand moet worden
gebracht tussen eiland en
vaste wal.
In het collegeprogramma
staat daarover vermeld, dat
Koudenhoorn een stiltege-
bied moet worden, verbon
den met de wal door een
niet voor auto's toegankelij
ke brug.
Nu is het Inhoud geven aan
het begrip „stiltegebied" al
niet gemakkelijk, want val
len daar ook op de water
sport gerichte bedrijfjes on
der, aanleggelegenheden
voor boten, speelterreinen
voor kinderen, ligweiden en
wat dies meer zij?
En kun |e dan een bevredi
gende oplossing vinden
voor het onderhoud van al
het groen op Koudenhoorn
als er wel een brug ligt
maar er kan geen auto
over? Zou het plaatsen van
een paal voor de brug, die
in noodgevallen kan worden
weggehaald, een oplossing
zijn om bij voorbeeld een
ambulanceauto of de brand
weer doorgang te verlenen?
Als deze rubriek verschijnt
is daarover overleg gevoerd
tussen de fracties. Ook in
religieuze kring is het on
derscheid tussen „precie-
zen" en „rekkelijken" niet
onbekend. Onze voorlopige
mening Is dat raadpleging
van de bevolking over de
inrichting van het eiland in
sterke mate het antwoord
zal moeten bepalen op de
vraag van de breedte van
de brug. Overigens is de
overspanning ter plaatse zo
groot, dat het bepaald geen
kippebrugje zal kunnen wor
den. Met die overspanning
bedoelen wij dan geen
geestell|ke ontwikkeling,
maar het overbruggen van
water!
G. Tulp
