ÊcicbcSoutcwit
Herstel rechtsorde
eist ac
De hel
Dr. Tan waarschuwt voor burgeroorlog
brak
los
boven
Glimmen
Politie
dringt
Molukse
woonwijk
binnen
DEN UYL:
,We zagen
geen
andere
weg meer
Terroristen ontsnapt?
Zuidmolukse vlag in top
Kort Rapenburg 2, Leiden, postbus 11. tel. 071-122244 - Giro 103003 - Bank: Amro-bank N.V., Leiden. Directeur-hoofdredacteur: J. j. Hallewas - Chef-redacteur: Wim Buijteweg.
Advertenties (excl. BTW) 0,46 per mm. Telefoontjes 4.16 - Klachten bezorging: tel. 071-122244 (18.00 tot 19.00 uur)
Abonnementen: kwartaal 39,80; ,aar 147,70; losse nummers: 55 cent.
Zaterdag 11 juni 1977,67e jaargang no. 20756
DAGBLAD
VOOR
ZUID-HOLLAND
Bij het ter perse gaan van deze
krant was er nog geen enkel
inzicht in hoe de radio- en tele
visieprogramma's er vanmiddag
en vanavond zullen gaan uit
zien. Dat er grote aandacht aan
de bevrijding acties in Boven
Smilde en De Punt gewijd zal
worden ligt voor de hand even
als daaruit voortvloeiende wijzi
gingen in de programma-opgave
op pagina twee van deze krant
Zonnige perioden
Zonnige perioden met vooral in
het binnenland enkele buien.
Meest matige wind tussen zuid
en west. Minima ongeveer 10
graden, maxima morgen van 16
graden aan zee tot 20 graden in
het binnenland. Morgen zon
5.20-22.00. Maan 2.43-16.35. Sche-
veningen hoog water 12.09. Laag
water 7.41-20.24.
Ooggetuige verslag van onze verslaggever in
Glimmen Leon Vankan
(Van onze verslaggevers)
ASSEN Om precies 04.53 uur vanochtend hebben
120 mariniers, marechaussees en soldaten van de
landmacht een einde gemaakt aan de twee gijzelings-
akties in Drenthe. Bij de bevrijdingsaktie van de
gegijzelde treinpassagiers werden twee gijzelaars ge
dood: de 40-jarige heer M. van Baarsel uit Eist en
de 19-jarige mejuffrouw J. M. O. Monsjou uit Gronin
gen. Zes Molukse treinkapers kwamen eveneens om
het leven in het felle vuurgevecht dat ontstond. Bij
öe school werd niemand van de gegijzelden en
sühoolbezetters gewond. De bliksemaktie bij de trein
duurde ongeveer een kwartier.
Moor de aktie werd ondernomen had
den de twee bemiddelaars mevrouw
Soumokil en dr Tan in het Assers
perscentrum gisteravond een verkla
ring afgelegd, waarin zij zeiden dat de
situatie uitzichtloos leek, omdat geen
van beide partijen bereid was toe te
geven. Op dat moment reeds was het
duidelijk dat de gijzelingen in drentfye
die vandaag de twintigste dag zouden
zijn ingegaan niet vreedzaam zouden
worden opgelost. Desondanks kwam
de aktie in de vroege ochtend als een
complete verrassing.
De bevrijdingsaktie van de gijzelaars
in de trein concentreerde zich op de
kop van de intercity, waarvan bekend
was dat de kapers zich daar bevonden.
De mariniers bevestigden plastic bom
men aan de deur van de trein en
bliezen deze op. Meteen sproeiden au
tomatische wapens een dichte kogelre
gen in het compartiment. De treinka
pers evenwel schoten terug, hoewel het
vuur van die kant snel wegviel. Intus
sen waren de marirAexs en andere mili
tairen uitgezwermd naar de andere
compartimenten waarvan de deuren
eveneens met explosieven werden op
geblazen. De zich daar bevindende ka
pers werden ogenblikkelijk neerge
schoten. Bij de aktie werden twee ma
riniers licht gewond, één liep een schot
in de arm op en de ander la-eeg splin
ters in het gezicht. Ook een Zuiómoluk-
ker werd gewond afgevoerd. De twee
anderen werden meteen in hechtenis
genomen.
Bij de aktie op de trein waren zes
straaljagersingezet om de verwarring
zo groot mogelijk te maken. Herhaalde
malen scheerden de toestellen laag
brullend over de trein in het mistige
landschap, terwijl de mariniers magne
siumfakkels ontstoken waardoor er
een soort rookgordijn werd gelegd. Er
ontstond paniek in de trein. De passa
giers schreeuwden van angst toen zij
het knetterende mitrailleur- en geweer
vuur hoorden. Naast
de twee doden onder de passagiers
raakten er nog zeven gewond, waarvan
er een direct geopereerd moest wor
den. De meeste gijzelaars konden lo
pend de trein verlaten waar ze meteen
door mensen van het Rode Kruis wer
den opgevangen om naar een noodhos
pitaal te worden gebracht. Vandaar
werden ze in allerijl naar het acade
misch ziekenhuis in Groningen afge
voerd.
Bij de aktie rond de bezette lagere
school in Bovensmilde was het stichten
van verwarring eveneens de opzet. Op
dezelfde tijd dat de mariniers de trein
bij De Punt bestormden boorde een
pantservoertuig van de Mobiele Een
heid zich met een dreunende slag in
het schoolgebouw. Meteen daarop
werd het voertuig teruggetrokken
waarna mariniers, koninklijke mare
chaussee en soldaten via deuren en
ramen en het ontstane gat de school
van vier zijden binnen drongen. In het
eerste de beste klaslokaal werden drie
Zuidmolukkers en drie gegijzelden
aangetroffen. Ze werden meteen over
meesterd. De vierde gijzelaar en bezet
ter werden elders in het gebouw aange
troffen. Voor zover op dit ogenblik
bekend, hebben de Zuidmolukkers in
de school niet de gelegenheid gehad
zich te verdedigen. De overrompeling-
staktiek was volkomen. Wel gebruikten
de militairen namaakbommen en scho
ten ze in de lucht bij hun aktie om de
bezetters zoveel mogelijk in verwarring
te brengen.
Geen dodelijke
schoten
van mariniers
DEN HAAG De twee doden die
onder de gegijzelden in de trein zijn
gevallen, zijn volgens minister Van Agt
„op basis van de nu voorhanden infor
matie niet gedood door kogels uit de
vuurwapens van de mariniers". Minis
ter Van Agt wilde op dit punt verder
niet ingaan. Hij wil het onderzoek in
Den Haag afwachten.
DEN HAAG Premier Den Uyl heeft
vanmorgen vroeg letterlijk verklaard:
„Zoals u uit het nieuws heeft gehoord
heeft de regering vannacht ingegrepen
om een einde te maken aan de gijze
ling in de school in Smilde en in de
trein in De Punt. De gevoelens die ons
nu vervullen zijn gemengd. Dank, dat
een eind is gekomen aan de ondraag
lijke kwelling van de gegijzelden en
hun familieleden. Dankbaar ook je
gens de mensen die met het risico van
eigen leven deze actie uitvoerden. Ook
verdriet omdat bij deze actie doden
zijn gevallen. Doden onder de gegijzel
den en onder de kapers.
De regering wist dat dat mogelijk zou
zijn. Daarom is zij pas daartoe overge
gaan nadat bijna drie weken het wel
haast bovenmenselijke is gedaan om
langs de weg van geduld en overreding
de gijzelingen te beëindigen. Tenslotte
zagen wij geen andere weg meer.
Wij konden en mochten de kapers niet
straffeloos naar het buitenland laten
gaan. Het zou slechts een uitnodiging
zijn tot herhaling van afpersing met
mensenlevens als inzet De regering
mocht geen toezeggingen doen die ze
niet waar kan maken. Geen valse ver
wachtingen wekken. Ook niet tegen
over de Zuidmolukse gemeenschap in
ons land. De regering kon en mocht
Premier Den Uyl geeft op de
persconferentie die vanochtend in
het crisiscentrum in Den Haag
werd gehouden, een uiteenzetting
van de bliksemactie.
ook niet langer wachten tegenover de
gegijzelden.
Dat geweld nodig was om een einde
te maken aan de gijzeling ervaren wij
als een nederlaag. Maar wij moesten
het gebruiken om erger te voorkomen.
Geweld in zichzelf lost niets op maar
soms is geweld geboden om oplossin
gen mogelijk te maken. De regering wil
over de verschrikking van deze weken
heen voor allen in dit land, voor allen,
een leven in vrede en veiligheid moge
lijk maken. En ik vraag u daaraan u
medewerking te geven
ASSEN Om half acht vanmorgen
werd in de Zuidmolukse wijk in Assen
de Zuidmolukse vlag gehesen voor het
wijkcentrum Pattimura en voor de
Zuidmolukse Evangelische Kerk. Tal
rijke wijkbewoners waren daarbij aan
wezig. „De vlaggen waaien van top en
niet halfstok, ter ere van onze gesneu
velde strijders en als teken dat de
strijd doorgaat"... aldus werd in Assen
meegedeeld namens de Vrije Zuidmo
lukse jongeren en het RMS-Bevnj-
dingsfonds.
Vier bevrijde gegijzelden uit de trein juichen in de bus die hen naar het medisch centrum in het
Academisch ziekenhuis in Groningen brengt.
GLIMMEN Kort na de bevrijding
van de gijzelaars uit de trein bij Glim
men ging vanmorgen het gerucht, dat
enkele terroristen in het heetst van de
strijd kans gezien zouden hebben te
ontsnappen.
Men leidde dit af uit het feit, dat
Glimmen Zeven
minuten voor vijf in
Glimmen. De sche
merige rust wordt
fel open gescheurd
door het helse ka
baal van vuursalvo's.
De nu al 21 dagen
bedriegelijke rust
rond de gekaapte
trein wordt wreed
verstoord. Aan beide
zfjden van de trein
ratelen de automati
sche wapens. Doffe
ploffen echoën in het
schemerduister. Een
minuut gaat voorbij
voordat de hel hele
maal losbreekt. Van
uit de richting Gro
ningen donderen zes
straaljagers in een
luikvlucht op de
•:rein af. Ze leggen
2en rookgordijn en
de nabranders in de
staart spuwen een
onheilspellend vuur.
De jagers draaien om
en gieren opnieuw
boven de trein. Er is
oorlog bij het krie
ken van de 21ste gij
zelingsdag in Glim
men.
Plat op onze buik,
achter in dekking
liggende militairen
zien en horen we de
jagers vlak boven
onze hoofden. Het ge
ratel van geweer
vuur is nauwelijks
nog hoorbaar door
het hels kabaal van deze schrikaanjagende luchtsteun. Rookbom
men veroorzaken bij ons paniek. Collega's schreeuwen en huilen
naast me. We kunnen de jagers niet meer tellen. Uit de huizen
langs de Zuidlaarderweg stormen mensen in pyama's, in overjas
sen en gestoken in pantoffels en vallen direkt in dekking. Een
aanstormende MP-jeep duikt het taluud in. Zeven minuten duurt
de schrikaanval van de straaljagers. Nu is opnieuw duidelijk het
hevige geratel van de machinegeweren te horen.
We kunnen niet constateren of er ook in de trein wordt geschoten.
Het is niet zichtbaar, maar het moet haast wel dat de mariniers
naar binnen zijn gedrongen. De oorlog duurt tien lange angstaan-
jangede minuten. Nog steeds geen beweging bij de trein. Wat
moeten op dit moment de gegijzelden doormaken? We kruipen
langzaam op onze knieën. Punt vijftiger van de pantser voor ons
wijst nu voor het eerst in 21 dagen in de richting van de trein.
Dan komt het verlossende bericht: de eerste mensen komen uit
de trein. Cameramensen. Veel mensen. Ze lopen langs de spoor
baan, op de spoorbaan. We kunnen niet herkennen of het militai
ren zijn of ex-gegijzelden. Maar de stroom mensen houdt aan. Het
moeten de gegijzelden zijn. Een file die zich nu in de richting
van het Rode Krms-noodhospitaal in beweging zet Het is kwart
over vijf. De mirtaire operaiie heeft nauwelijks 20 minuten
geduurd. In de velden tegenover ons rennen koeien voor hun
leven.Achter ons vormt zich langzaam een mensenmassa van
nieuwgierigen. Twintig over vijf. Brancards zijn bij de trein.
Gewonden, doden? Dan het eerste bericht via de radio: zeven
doden wordt gefluisterd. Allemaal terroristen. Niets is zeker. Vijf
minuten later zien we de eerste ambulance al in de richting van
Groningen vertrekken
Om half zes arriveert een colonne van negen pantservoertuigen
twee jeeps en een motor. Een kwartier later zet deze colonne zich
langs de spoorbaan in beweging, richting van de trein. Langs ons
suizen twee politiewagens vol met fotoapparatuur in de richting
van de Rijksstraatweg. De weg is voor alles en iedereen herme
tisch afgesloten. We zitten gevangen op enkele vierkante meters.
Het zonnetje breekt door en zichtbaar is nu dat de kop van de
trein is beschoten. Een zwart geblakerd onderstel. Nog steeds zien
we brancards de trein in en uitgaan. Pas een half uur later horen
we de trieste afloop van deze operatie. Om 20 over zes opnieuw
actie. Op 200 meter afstand wordt een schot gelost. Soldaten en
wij zien in de verte iemand lopen. Het blijkt een vrouw te zijn.
Enkele minuten later vertrekken de ambulances naar Groningen.
Twee bussen staan klaar. Het einde van een gijzeling. De nare
droom is voorbij. Achter ons staat een zware diesellok klaar om
de zwaar beschadigde trein weg te trekken.
Ooggetuigeverslag van onze verslaggever in
Bovensmilde Sjoerd Post
„TER ERE VAN GESNEUVELDEN"
omstreeks kwart over zes opnieuw
schoten werden gehoord in de omge
ving van de trein. Bovendien sprak
men vanmorgen over negen Zuid-Mo-
lukkers, terwijl er in de afgelopen tijd
zonder meer werd aangenomen, dat er
zeker tien, zo geen twaalf terroristen
zich in de trein zouden bevinden.
BOVENSMILDE -
Grote hoeveelheden
politiemannen drin
gen nu tegen acht
uur de Molukse wijk
in Bovensmilde bin
nen. Agenten staan
twee aan twee en
houden de wapens
gericht op de wonin
gen. Alle huizen wor
den doorzocht op
verboden wapenbe
zit.
Een Molukker een
paar straten verder
vertelt ons telefo
nisch dat het com
pleet oorlog is.
„Mijn dorpsgenoten
lopen hier huilend op
straat. Acht doden,
waarvan zes aan on
ze kant, is een ramp
zalige ontwikkeling.
Ik ben erg bang dat
dit een verharding
zal geven in de situa
tie tussen blank en
bruin in Nederland
en met name in de
dorpen waarin woon
oorden van Molukkers zijn gevestigd. Op straat zijn de mensen
kwaad en verbitterd. Ik moet nu afbreken want de politie dringt
nu ook mijn woning binnen. Wapens heb ik wel niet maar ik
probeer de kinderen niet teveel te laten schrikken van deze enorme
overmacht van politie".
Van een onzer verslaggevers
ASSEN Terwijl de regering gisteravond worstelde
niet de moeilijke beslissing over het al Hnn niet
gebruiken van geweld om de 55 gijzelaars uithanden
van de kapers en bezetters te bevrijden, waarschuw
de een van de bemiddelaars, dr. Hassan Tan dat de
impasse waarin de gijzelingen terecht waren geko
men kon leiden tot een burgeroorlog in Nederland.
Dokter Hassan Tan las in het perscentrum in Assen
mede namens mevrouw Soumokil, die hem bij twee
bemiddelingspogingen in de trein heeft vergezeld de
volgende verklaring voor:
"Wij, de contactpersonen tussen beide partijen, zijn
van mening dat gezien de ernstige situatie die wordt
veroorzaakt door de hardnekkige opstelling van
beide zijden het Nederlandse volk moet weten hoe
fataal de gevolgen van de situatie kunnen zijn. Een
escalatie bij De Punt zou burgeroorlog kunnen bete
kenen tussen de Nederlanders en de naar schatting
40.000 in Nederland wonende Zuidmolukkers. Wij
doen een ernstig beroep op beide partijen om hun
geschillen te regelen en in vrede samen te leven".
Dr. Tan maakte duidelijk dat de volslagen impasse
te wijten was aan de onbuigzaamheid van zowel de
Nederlandse regering als de terroristen. Hij zei: Wij
gingen het laatste gesprek met de kapers met lege
handen in. Wij zijn er niet in geslaagd de Nederland
se regering ervan te overtuigen hoe serieus en hoe
halsstarrig de eisen van de jongeren zijn. De bemid
delingspogingen zijn een totale mislukking gewor
den. Op dit ogenblik zit er geen enkele beweging
meer in de zaak. Ik ben hier gekomen vanwege een
verantwoordelijkheidsgevoel om de mensen te laten
weten dat ik mijn taak heb volbracht." Tenslotte
zei dr. Tan dat hij ook namens mevrouw Soumokil
sprak. Zij beheerst de Nederlandse taal echter niet
en kon zodoende niet rechtstreeks deelnemen aan het
afleggen van de verklaring.