Geen vlees, geen vis „Elizabeth II, koningin federaal Europa" Shakespearesom 9 in luchtige Britse versie onbezorgd op vakantie Stoeidans op het Strand Nieuwe romantiek in muziek van Peter Schat Roberto Rosselini overleden Mxxwimd Nog geen licht in moord op politieman verzekeringen, vreemd geld, cheques, rekreatiekredieten enkluizen LEIDSE SPAARBANK Diensttijd verdubbeld KUNST DUBBEL POPCONCERT RESIDENTIE ORKEST: Tubular Bells, het solo-project van de Engelse multi-instru- mentalist Mike Oldfield, bleek in de uitvoering door het Resi dentie Orkest onder leiding van dirigent Charles B. Axton gis teravond in de PWA-zaal van het Nederlands Congresgebouw niet bij het zeer gemêleerde pu-, bliek aan te slaan. Het stuk dat als publiekslokker diende, was net als op de plaat te fragmeta- risch en hing van bombastische tot niets leidende climaxen aan elkaar, waarbij slechts af en toe het herkenbare „leitmotiv" voornamelijk in de violensectie om de hoek kwam kijken. Het telkens weer uitbouwen van een basisthema, hetgeen op de plaat van Oldfield de intensiteit en de zeggingskracht vergroot, leidde bij de orkestversie tot langdradige, en soms zelfs chao tische fragmenten. Het tweede deel van Tubular Bells was me lodisch gezien aanzienlijk inte ressanter, met veel staccato-pas sages, waarbij gitarist Jan Ak kerman met een zeer persoonlij ke en virtuoze solo dit eerste deel van de avond afsloot. „Wings" was het tweede con cert, dat het Residentie Orkest in het kader van het Holland Festival gisteravond bracht. Dit werk voor symfhonie-orkest, popgroep, bigband, koor en so listen van de Frans-Amerikaan se componist en dirigent Michel Colombier kwam aanzienlijk eerlijker en overtuigender over dan Tubular Bells. Elk van de secties kreeg een afgebakende, op het lijf geschreven rol, waar bij de magere Colombier voort durend heen en weer lopend de over het podium verspreidde groepen musici strak in de hand hield, en op tijd liet verstom men. Slechts het volume van drummer Kees Kranenburg liep af en toe storend uit de hand. Door de verschillen in arrange menten waarbij een ieder een eigen gezicht behield, kwam het niet tot een synthese, maar juist tot een aardige wisselwerking tussen het Residentie Orkest, de groep van Hans Vermeulen de Rainbow Train de gelege- nehids-bigband en het Voor- burgs Jongerenkoor. Dit leidde tot onder meer typisch swin gend bigband-werk, Sergio Men- des-achtige koortjes en romanti sche cinemascoop-klanken van het Residentie Orkest ter onder steuning van de solo-zang van Anita Meyer, Dianne Marchall, Okkie Huysdens en Hans Ver meulen. In plaats van een integratie van pop en klassieke muziek, zoals Deep Purple indertijd onder lei ding van componist-organist John Lord bereikte met haar „Gemini-suite" en haar „Con certo for Group and Orchestra" m het Londense Royal Albert Hall, was „Wings" een prettig in het gehoor liggende compilatie van muziekstijlen. P.W. Een Shakespeare door een groot Engels repertoiregezelschap blijft altijd een fijne zaak om te zien en gelukkig heeft het Holland Festival er weer eens een in petto: „Measure for mea sure" door het Birmingham Re pertory Theatre. En dan is het niet eens een topper, maar ge woon een helder gebrachte voorstelling, zeer trouw aan de tekst, van een lichtheid die ei genlijk in tegenspraak is met wat wel Shakespeares „zwart ste komedie" is genoemd. „Measure for measure" is een merkwaardig blijspel. William Shakespeare pakt er het thema van de corruptie in aan: een landvoogd regeert in afwezig heid van de hertog wreed en willekeurig, veroordeelt ene Claudio ter dood, chanteert diens zuster met dat doodvonnis Birmingham Repertory Thea tre met William Shakespea)es „Measure for measure" 5, 6 juni Koninklijke Schouwburg Den Haag, 7 juni, Luxor Thea ter Rotterdam, 8 juni Stads schouwburg Eindhoven. om haar een nacht aan zijn zijde te krijgen, maar wil daar na zijn beloftes tot gratie niet inlossen. Staatscorruptie in de grote lijn, allerlei zijlijnen vol kleinere staaltjes menselijke corruptie, brengt Shakespeare samen tot een blijspel waarin de hertog zelf vermomd als monnik terugkeert en de touwtjes in handen neemt om het onrecht aan te pakken. Dat wordt een met satanische precisie uitge voerd marionettenspel waarin hij Isabella nota bene in de waan laat dat haar broeder Claudio dood is, een ander zon der veel omhaal van woorden in diens plaats laat onthoofden, de nu niet bepaald sympathieke landvoogd Angelo ook nog eens cynisch de huwelijksboot in ma noeuvreert. Het Birmingham Repertory Theatre heeft het blijspel het blijspel gelaten. In een fraai de cor van Robin Archer krijgen de komische kanten een licht satirische nadruk, ook al door de manier waarop Bernard' Lloyd als de hertog lichtvoetig als monnik door het stuk wan delt. Regisseur Stuart Burge heeft zeker niet de grootsten van Engelands toneel tot zijn beschikking al vallen er een paar mooie rollen te genieten (Peter Vaughan, door de TV bekend van nog al wat inspec- teursrollen, Anna Calder-Mars- hall als Isabella). Zijn mise-en- scène houdt qua beweging een zekere stijfheid, al zitten er een hoop kleine vondsten in spelre- gie en tekstbehandeling. Pas aan het eind, als Isabella bewe zen heeft de puurste en zuiver ste te zijn en alleen overblijft als aanstaande van de hertog word je even gewaar dat er meer aan de hand is bij Shakespeare. Maar het staat allemaal als een huis, zo Engels als het maar kan en niemand kan zeggen dat het niet de moeite waard is. BERT JANSMA Richard Buller als de Provoost en Ursula Smith als Mistress Overdone in I „Measure for measure". Praten en breien kan best, maar praten en dansen is in academi sche zin een onmogelijkheid. Dan gaat het hard de kant op van het bewegende spektakel stuk. En dat is Jennifer Mullers avondvullende nou ja, avond vullend.. ballet „Beach" dan ook eigenlijk. In vorige festivals kwam ze, vooral met „Stran gers" bij het Ned. Danstheater, verfrissend voor het voetlicht, maar ditmaal is haar inspiratie na het eerste deel van het steeds rommeliger wordende drieluik kennelijk verzand. Zand speelt trouwens een cen trale rol in dit typisch Ameri kaanse podiumamusement. Het zit tussen de tenen en in het badpak. Op 't laatst is het zelfs vrijwel onzichtbaar geworden, want dan is de cast vervijfvou digd met figuranten, aan wie als enige eis werd gesteld „dat ze wel eens aan het strand waren geweest". Aanbod te over in Den Haag, vooral na die warme zomer van verleden jaar. We geloven echter niet dat de men sen het elkaar toen zo moeilijk hebben gemaakt als Jennifer Muller ons gisteren in de volle Koninklijke Schouwburg wilde laten zien. Radio's, ballen en eindeloos geruzie voerden wel heel ver af van het eerste deel, waarin tenslotte nog werd ge danst op de soft pop van Burt Alcantara's geluidsband. Pro grammatisch wordt dit over drukke, maar ruimtelijk nogal lege danswerk aan een falend milieubewustzijn opgehangen. Dat mist nooit in deze tijd. D-y „Wie de Romantiek wil vernieuwen - wat hoog tijd wordt - dient het hart ervan te zoeken: de grote liederencycli van Schubert en Schumann". Niet velen zullen deze uit spraak hebben verwacht uit de mond van Peter Schat, de notenkraker van weleer. Wat hij er mee bedoelt, is gisteren gebleken in de Rotterdamse Doelen waar zijn enkele weken geleden voltooide liederencyclus „Kind en kraai" in première ging. Tekstdichter Harry Mulisch probeerde zich te verplaatsen in de wereld van het kind, en hoewel hij daarin ver doordringt, blijft hij in laatste instantie een volwassene. Niet temin karakteriseert hij in kleine taferelen heel raak de verhouding tot vader en moe der, het gevolg van echtelijke ruzie, de vlucht van de fantasie, angsten, dromen, vreugden en zelfs de confrontatie met oud worden en dood gaan. Schat vond een even treffende als subtiel geschakeerde toonzetting waarin met be houd van intensiteit en dramatiek elke over drijving uit de weg werd gegaan. Voor het idioom ging Schat uit van zijn huidige op vatting dat structurele vernieuwingen en technische experimenten achter ons liggen en dat we nu moeten komen tot een nieuwe tonaliteitsbeheersing waarbij alle intervallen op elkaar zijn betrokken. In wat mindere mate gold dit ook al voor de „Canto general" (1974), een vloeiende, verstilde, naar binnen gekeerde klaagzang op tekst van Neruda ter herdenking van Allende. Hier, net als in „Kind en kraai", is ,de zangstem nauw verbonden met de instrumentale partij, die in de liederencyclus beperkt blijft tot de piano maar in de klaagzang bovendien een viool het leed heel geserreerd laat uitzingen. De vertolkingen van de sopraan Marjanne Kweksilber, de mezzo Lucia Kerstens en de pianist Reinbert de Leeuw leken in technische aanpak even knap als in sferische expressie zuiver en indringend. Tussen beide stukken in ging een veel ouder werk van Schat, zijn Signalement (1961) voor het toen net geëmancipeerde slagwerk (6 spelers), een geprepareerde piano (toege past als slaginstrument) en drie contrabas sen (een soort meegecomponeerd publiek). Dit is wèl echt effectwerk maar door zijn gezonde vitaliteit nog altijd fascinerend, ze ker in de boeiende weergave van Frans van der Kraan en de zijnen. J. KASANDER Een van de filmpioniere van de Italiaanse filmindustrie in de na-oorlogse jaren, Roberto Ros selini, is in Rome op 71-jarige leeftijd overleden. Rosselini, die als scenarioschrijver in 1938 zijn carrière maakte, kwam in de na-oorlogse periode naar vo ren als een van de grote expo nenten van het Italiaanse neo realisme met films als „Rome, open stad", „Paisa" en .Duits land, jaar nul". In 1949 verfilmde hij „Strombo- li" met zijn toenmalige vriendin Anna Magnani, maar in 1951 kwam hij op een vrij onver kwikkelijke wijze in het nieuws door zijn verhouding met Ingrid Bergman met wie hij „Eurpopa 51" maakte. Met zijn „General Delia Rovere" in 1959, waarin Vittorio de Sica de hoofdrol ver vulde, leek hij weer helemaal terug te zijn op het internationa le niveau, maar de daarop vol gende films haalden het geen van allen. Toch mag de beteke nis van Rosselini voor de Ita liaanse film niet onderschat worden. Met De Sica, Visconti, Cesare Zavattini en anderen was hij verantwoordelijk voor een nationaal reveil in de Ita liaanse filmindustrie, die zich gedurende het beleid van Mus solini had geconcentreerd op grootse spec takels met een enigszins propagandistische in slag. Na de val van Rome heeft Rosselini zich als filmmaker ge manifesteerd als een man, die met „uit het volk gegrepen ac teurs" de situatie in Italië op sobere en vaak indringende wij ze wist te schetsen. kunst en kunstenaars De Nederlandse Vereniging van Zeeschilders houdt van 8 juni t/m 2 juli in Galerie Aan de Haven, Dr. Lelykade 25 Sche- veningen een tentoonstelling van werken van Hans Eschau- zier, Reint de Jonge, Louk van Meurs-Mauser, Geert jan van Meurs, J.C.A. Goedhart, J.W. Heyting en Hugo Liebe. In de Grote of St. Jacobskerk te Den Haag begint op 9 juni een serie pauzeconcerten die daar t/m 25 augustus iedere donderdag (12.45-13.15) zullen worden gegeven, grotendeels door talentvolle jonge organis ten. Het eerste concert wordt verzorgd door Leendert de Broekert. Bernard Lutz exposeert tot 14 juli schilderijen in de AMRO bank, Kneuterdijk Den Haag. LEIDEN Aan „UYTTERDUK", Inter kerkelijke school voor M.S.P.O., Rijns- burgerweg 66 zijn de volgende leerlin gen geslaagd voor het examen van Gezinsverzorgende: E. M. Aangeenburg, Lisse; J. C. Baartman, Lisserbroek; A. E. M. Berg, Zoeterwoude; D. W. Blok, Gouda; A. Both, Utrecht; C. Breeveld, Alphen a/d Rijn; C. J. Bunnik, Oude Water; C. Burgerhout, Katwijk; B. J. M. Geijlswiik, Stompwijk; C. Hoek, Leiden; M. J. A. Hoogeveen, Bodegraven; M. v.d. Hoonaard, Oegstaeest; M. A. M. v. Houten, Hillegom; M. G. Knol, de Cocksdorp; C. M. Koek, Zoeterwoude; M. M. Koek, Zoeterwoude; J. A. de den Oude, Huizen; M. C. C. van Schie, Oude Wetering; J. Schellingerhout, Alp hen a/d Rijn; J. C. M. Senne, Vleuten; M. B. M. Smorenburg, Woerden; J. C. Vreeken, Alphen a/d Rijn; J. C. B. M. Wassing, Leiden; Van de Part-Time cursus zijn de volgen de cursisten geslaagd: H. A. J. Ammer- laan, Delft; T. G. M. de Backer-Entho- ven, Zoetermeer; C. R. M. van der Beek, Den Haag; G. Berends, Utrecht; A. T. Beyum. Rotterdam; P. Boer, Den Haag; H. Bol. Zandvoort; H. Bouter, Dord recht; B. A. Bruinsma, Rotterdam; S. M. Brussee-Visser, Leiden; A. P. Buis-Azier, Leiden; J. Cabaret, Den Haaa; J. Cig- aaar-Dijkstra, Sassenheim; H. Duits, Amersfoort^ M. A. L. v. Dijk, Maassluis; P. M. van Eek, Den Haag; A. C. A. van der Ende, 's Gravenzantfe; F. C. Flach, Rotterdam; G. Geerlof, Leiderdorp; M. H. V. Gerlsma-Tanzer, Den Haag; J. Glasbergen, Leiderdorp; P. M. Groen- Raaphorst, Zoeterwoude; V. de Groot- Balajc, Delft; W. P. A. Grutters-Thies- sen, Gouda; C. van Harrewijn, Den Haag; C. F. 't Hart-Winkel, Rotterdam; M. M. Hayes, Den Haag; C. S. de Hoog, Zuidland; A. M. Huihoven-Peters, Vlaar- dingen; P. Jonker, Rotterdam; T. C. M. Kamps, Dordrecht; H. J. Kettenis-Wiek, Den Haag; W. H. Kleinjan, Barendrecht; J. Koning, Zandvoort a/zee; P. B. Kutte- rik-Stolk, Dordrecht; C. S. Loknath- Ramroep, Den Haag; M. M. Uiten, Delft; J. A. van Maris-Jonkman, Hillegom; L. M. Markus, Bamdveld; C. E. L. de Munk, Den Haag; J. E. v. Oudenaren, Dirksland; G. Roghair-te Raa, Voorhout; M. P. Rijkee, Barondrecht; M. C. L. van Rijn, Pijnacker; IN. P. Sanders-Hooi- donk, Leiden; C. Scheurkogel, Dord recht; S. E. T. SchippersrBuurman, Schiedam; J. Schuyl-Urk, Rotterdam; E. D. Smit, Hekelingen; M. P. Smit-Brink man. H.I. Ambacht; H. C. Spier-Banama. Haarlem; J. M. Susan-Beekwilder, Oegstgeest; J. Tanis, Schiedam; M. M. Troost-Noordzij, Rotterdam; L. P. Vail- lant, Leiden; M. C. M. van Veen, Leid- schendam; L. G. de Vries, Nieuwerbrug; J. L C. Vrolijk-Strikker, Rotterdam; N. v.d. Werf-Rietkerk, Rotterdam; J. Wes- sels, Zwljndrecht; E. N. Westra-v. Bem- mel. Moordrecht; L. v. Wleringen, Hoog- made; W. E. de Wild-Keljzer, Zoeter meer; A. Woudenberg, Doorn; C. Wou denberg, Den Haag; G. Zonneveld-v. (Van onze correspondent Roger Simons) Londen Elizabeth II, konin gin van federaal Europa. Zo ziet de nieuwste uitgave van „Burke's gids van de Britse mo narchie" de toekomst voor de jubilerende vorstin van Groot- Brittannië. Hoofdredacteur Hugh Montgomery massing- berd van dit klassieke naslag werk, dat elk jaar gepubliceerd wordt, schrijft dat kroonprins Charles dan zijn moeder zou kunnen opvolgen. Het absurde idee van Elizabeth II als Europese voretin is niet nieuw. In het begin van de jaren zestig werd het al geopperd door erg royalistische Britten, die zich moeilijk konden neer leggen bij de eerste pogingen van Groot-Brittannië om lid te worden van de E.E.G. Die po gingen werden telkens verijdeld ,,Dayan zeker minister Buitenlandse Zaken" 1 TEL AVIV (AFP) - „Mosje j Dayan wordt minister van Bui- i teniandse Zaken en dat is min of meer officieel", verklaarde gisteren generaal Ezer Weiz- mann, in het nieuw te vormen Israëlische kabinet waarschijn lijk minister van Defensie, in een interview met het dagblad „Davar". Menachem Begin, de Likoedlei- der, heeft gezegd dat hij de van de arbeiderspartij overgelopen Dayan niet zal opgeven als zijn kandidaat voor Buitenlandse Zaken, omdat hij hem daarvoor de bij uitstek geschikte man vindt. Dayan zal echter niet de volledige verantwoordelijkheid voor de nationale veiligheid krijgen, omdat hij gedeeltelijk de verantwoordelijkheid heeft gedragen voor het niet voorbe reid zijn van Israël op de Arabi sche verrassingsaanval die de door wijlen president De Gaulle van Frankrijk. - Het sluimerende verlangen van de Britten om Europa compleet te overheersen wordt nu aange wakkerd door twee factoren: de toekomstmuziek van een Euro pese federatie en de mogelijk heid dat Schotland zich zal lo smaken van het Verenigd Ko ninkrijk, een voorbeeld dat na dien gevolgd zou kunnen wor den door Wales. „Burkes Gids" ziet talrijke mo gelijkheden. Kroonprins Char les zou desnoods koning van Wales kunnen worden, omdat ij nu al prins van Wales is. Maar als het federale Europa eenmaal tot stand gebracht wordt, wie zal dan het hoofd ervan zijn? „Koningin Elizabeth heeft 25 jaar ervaring en is goed geïnfor meerd," schrijft Montgomery- Massingberd. ,3ovendien is zij overal gekend, wat zeker niet gezegd kan worden van de Westduitse president". Voor het geval de achterlijke bevolking van het Europese vas teland dit geen goed idee zou vinden, stelt „Burkes gids" een beurtsysteem voor. Federaal Europa zou dan afwisselend ge regeerd worden door een ande re Europese vorst of vorstin. Montgomery-Massingberd, die dit alles ernstig schijnt op te nemen, gelooft evenwel niet, dat zijn voorstel om van Elizabeth II de permanente koningin van Europa te maken, overdreven chauvinistisch is. Temidden van de lof, die de Britse voretin toegezwaaid wordt wegens het zilveren jubi leum van haar troonsbestijging, schijnt ook een anti-royalisti sche campagne van extreem linkse groeperingen vrij veel succes te hebben. De „socialisti sche arbeiders partij" heeft 200.000 stickers met slogans te gen het jubileum verkocht Zij verspreidt ook krantjes, posters en „badges" met anti-koningsge zinde propaganda. Volgens de Britse linkervleugel is een groot deel van de bevol king sterk gekant tegen de vie ring. Begin 1977 werd door anarchisten en pacifisten van Noord-Londen een „beweging tegen de monarchie" gesticht. Ook deze organisatie verspreidt nu anti-royalistische stickers en posters. Ze heeft een gretig af zetgebied gevonden en zegt: „Wij hadden er ai veei eerder mee moeten beginnen". De „socialistische arbeiders par tij" publiceerde haar krantje met een speciale anti-jubileum- bijlage. Onder de titel: „Voor waarts met de rode republiek", staat daarin te lezen, dat Eliza beth II 90.500 pond per week verdient Een werkloze britse vrouw krijgt een wekelijkse uit kering van 16,88 pond. Opec-landen bijna eens over olieprijs PARIJS De dertien lidstaten van de Organisatie van Olie Exporterende Landen (OPEC) staan op het punt een overeen komst te sluiten die een einde zal maken aan het geschil dat binnen de organisatie heerst over de olieprijs. Dat heeft de olieminister van Irak, Tajeh Abdoel Karim, in Parijs gezegd. In december vorig jaar besloot een meerderheid binnen de OPEC om hum olieprijs per 1 januari dit jaar met tien procent en per 1 juli met nog vijf pro cent te verhogen. Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emi raten lieten het bij een prijsver hoging van vijf 'procent voor heel 1977. Karim verwacht dat de inspan ningen om het geschil uit de wereld te helpen, binnenkort vrucht zullen afwerpen. Het ziet emaar uit dat er binnenkort voor de hele OPEC één olieprijs zal worden afgekondigd die midden tussen de nu gehanteer de prijzen zal inliggen, zo zei hij. De zondag vermoorde brigadier Hovens is gisteren in Tegelen met korpseer begraven. TEGELEN (ANP) - Ondanks het feit dat er in de zaak van de neergeschoten brigadier van politie H. Hovens meer dan honderd tips zijn binnengekomen, beschikt de politie nog steeds niet over concrete aanwijzingen die tot de opsporing van de dader kunnen leiden. Dit is gisteren door de politie van Tegelen meegedeeld. Het natrekken van de tips vergt veel tijd. De twintig leden van het speciale opsporingsteam Noord-Limburg besteden per man gemiddeld vijftien uur per etmaal aan het onderzoek. De politie zoekt nog steeds naar de ongeveer 25- tot 35-jarige man die in het bosgebied van Wambach, waar brigadier Hovens werd neer geschoten, is gezien.Hij is het laatst gesigna leerd in de vooravond van Eerste Pinksterdag in Venlo. De man had twee tassen bij zich, een bruine handtas en een schoudertas. Hij droeg donkere kleding en heeft zwart, ver zorgd haar. Zuid-Afrika: PRETORIA (Reuter) In Zuid- Afrika wordt de militaire diensttijd met ingang van janua ri verdubbeld tot twee jaar. Dit heeft de Zuid-Afrikaanse rege ring vrijdag bekendgemaakt. De dienstplicht geld uitsluitend voor blanken. Volgens het m le instituut voor strategische studies had Zuid-Afrika vorig jaar 51.500 man onder de wape nen, onder wie 35.400 dienst plichtigen. Na hun opleiding moesten dienstplichtigen perio diek opkomen voor dienst bij de reserve-strijdkrachten. De ver plichting om deel te nemen aan herhalingsoefeningen is nu ver lengd tot 30 dagen per jaar, gedurende acht jaar na de ee» ste oefening. Tot dusver gold deze verplichting voor 19 dagen per jaar gedurende vijf jaar. De verlenging van de dienstplicht- waartoe nu besloten is, was al sinds maart verwacht, toen een uitbreiding noodzakelijk was ge-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1977 | | pagina 6