deTijd
Heftig gesprek met kapers
grimmig hoogtepunt bij trein
Mariniers
in donker
onopgemerkt
onder trein
„Geen sprake
van chantage"
HP
De Molukkers
en de politiek
de[0f)ENE
FLAUWGEVALLEN MAN BLUFT GEGUZELD
EISWS
BINNENLAND
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 2 JUNI 1977 PAGINA 7
Teleurgesteld keren twee rechercheurs met de lege lorrie terug, nadat de kapers hadden geweigerd een flauwgevallen passagier vrij te laten.
Veel 'verdachte'
Molukkers in
buurt treinen
gesignaleerd
ASSEN (ANP) Bij de
Nederlandse Spoorwegen
komen sinds het begin van
de treinkaping bij de punt
veel waarschuwingen bin
nen van voornamelijk ei
gen personeelsleden, die
„verdachte" Zuidmoluk-
kers hebben gesignaleerd.
De spoorwegrecherche
heeft een speciaal alarm
nummer ingesteld voor dit
soort meldingen. Elke
waarschuwing wordt nage
trokken.
De machinist heeft als hij
iets ongewoons in zijn trein
meent te bespeuren, de mo
gelijkheid het speciale
alarmnummer te bereiken.
Bij elke seinpaal staat een
diensttelefoon. Contact op
nemen vanuit de trein is in
de meeste gevallen niet mo
gelijk. Alleen op de trajec
ten in Noord-Holland, bo
ven de lijn Amsterdam-
Haarlem, rijden treinen, die
op proef in voortdurend ra
diocontact staan met een
centorale post
(Van een onzer verslaggevers)
ASSEN Een heftige en grimmige
woordenwisseling tussen enerzijds de
Amsterdamse psychiater Dick Mulder
van.het beleidsteam in Assen en ander
zijds een van de Zuidmolukse treinka
pers bij De Punt vormde gisteren een
van de dramatische hoogtepunten in de
gijzelingsaffaire die Noord-Drente nu al
dagenlang in de greep heeft Om even
half twee 's middags viel een van de
gegijzelde passagiers flauw, waarop de
geschrokken kapers meteen om ambu
lance belden. Direct werd een lorrie met
een brancard in gereedheid gebracht en
een eind de rails op geduwd.
De belofte van de treinkapers om snel
terug te bellen met meer informatie over
de situatie in de trein en de flauwgeval
len man werd niet nagekomen. Op dat
moment trad alarmfase 3 in werking,
waarbij zowel de toegangswegen naar De
Punt als de spoorwegovergang voor alle
verkeer werd afgesloten. Ook een deel
van het Academisch Ziekenhuis in Gro
ningen werd in alarmtoestand gebracht.
Na ongeveer anderhalf uur kregen de
beleidsautorieteiten opnieuw contact met
de gekaapte trein. Het was de 23-jarige
medische studente, die mededeling deed
over de toestand van de flauwgevallen
passagier: deze was weer aardig opge
knapt. Dr. Mulder bepleitte meteen dat
men zowel deze man (niet de passagier
die aan vormen van neerslachtigheid
lijdt) als de zwangere mevrouw Ellen
broek-Prinsen onmiddellijk in vrijheid
zou stellen, opdat zij zouden kunnen wor
den opgenomen in het Academisch Zie
kenhuis Op dat ogenblik nam een van
de Zuidmolukse treinkapers de telefoon
van de medisch studente over en voegde
de psychiater bits toe, dat van zoiets geen
sprake kon zijn. Dr. Mulder verweet de
kaper daarop in wat justitie-voorlichter
mr. Van Leeuwen noemde, een „indrin
gende woordenwisseling" dat de treinka
pers niet adequaat zorgen voor de ge
zondheidstoestand van de door hen gegij
zelde passagiers in het algemeen en van
de flauwgevallen man en de zwangere
vrouw in het bijzonder. Daar bleef het
bij. Zowel de lorrie als de in gereedheid
gebrachte ambulance werden door de
beleidsautoriteiten teruggetrokken. Op
nieuw begon het lange wachten.
In tegenstelling tot de contacten met de
trein, verliep de communicatie met de
bezette school in Bovensmilde gisteren
slecht. Toen het beleidscentrum opbelde
om te vragen of men voedsel wilde, werd
in de school niet opgenomen. Zodoende
kon het geplande voedseltransport niet
doorgaan. Later verbeterde het contact
iets en stemden de bezetters er in toe dat
avondeten werd gebracht, evenals overi
gens de kapers in de trein.
De nieuwe telefoon, die gisteren naar de
trein werd gebracht is een politielijn. Aan
herstel van de telefoonverbinding tussen
de school en de trein hebben de autoritei
ten volgens woordvoerster mevrouw Fa-
ber geen enkele behoefte, sinds de kinde
ren zijn vrijgelaten. „Dit is zowel aan de
Zuidmolukkers in de school als in de
trein meegedeeld. Zij hebben wel wat
geprutteld over deze weigering, maar
daarna is er door hen niet meer op
aangedrongen".
(Van een onzer verslaggevers)
DE PUNT Langzamerhand
wordt in de omgeving van de
gekaapte trein duidelijk over
welke mogelijkheden het be
leidscentrum in Den Haag be
schikt in kritieke situaties. Zo
heeft een leger-officier in De
Punt toegegeven dat mariniers
erin geslaagd zijn 's nachts
onopgemerkt onder de intercity
te komen, heeft Nederland de
beschikking over snelwerkend
Engels gas, staat zowel een
pantser- als een hospitaal trein
klaar en werd gisteren een tipje
opgelicht van de sluier, die offi
cieel fase 3 wordt genoemd.
Deze fase omvat de afvoer van
de gegijzelden als zij zijn vrijge
laten. Tijdens de opwinding die
gistermiddag ontstond over de
eventuele vrijlating van een
flauwgevallen passagier en de
zwangere vrouw bleek dat niet
alleen alle aan- en afvoerwegen
hermetisch werden afgesloten,
maar dat ook de E 28 naar
Groningen werd gecontroleerd
door politie-eenheden. De toe
gangswegen naar het Groningse
Academische Ziekenhuis wer
den eveneens afgegrendeld.
Wanneer de gegijzelden weer
vrij zijn, zullen zij naar het me-
disch-sociale crisiscentrum in
Groningen worden gebracht,
waar zij onder „normale" licha
melijke condities in elk geval 24
uur zullen moeten blijven.
Zwaarbewapende en met kogelvrije vesten uitgeruste mariniers arriveer
den gisteren bij de school in Bovensmilde.
Mogelijk Indiër in gekaapte trein
ASSEN (ANP) De kans bestaat dat zich onder de passagiers
van de gekaapte trein een man uit India bevindt, aldus NS-woord-
voerder Meinsma. Bij de Spoorwegen is een melding binnengeko
men van een vermiste Indiër uit New Delhi, die tussen de 40
en 50 jaar oud is.
Het totaal aantal gegijzelde passagiers schat de NS nu op maximaal
59. Van 54 mensen is zeker dat ze in de trein zitten.
De in totaal ongeveer 65 inzittenden hebben in theorie de beschik
king over ongeveer 220 zitplaatsen. De Nederlandse Spoorwegen
hebben dit kunnen afleiden uit het aantal ramen dat geblindeerd
is. De kapers hebben op deze manier drie „bakken" van het
vierdelige electrische treinstel ondoorzichtig gemaakt. Het aantal
zitplaatsen is, aldus Meinsma, voldoende voor alle aanwezigen om
te kunnen gaan liggen, als zij willen slapen. Er is echter geen
mogelijkheid te weten of dat gebeurt.
Molukse jongeren:
(Van een onzer verslaggevers)
ASSEN De Zuidmolukse jon
geren, die dinsdag een open
brief aan de regering stuurden,
hebben opnieuw een communi
que uitgegeven. Ze zeggen dit
maal, dat het allerminst de be
doeling is geweest om de rege
ring te chanteren in de gijze
lingszaak. Verder stellen de
jongeren, dat er geen sprake
van is, dat ze de pers te lijf
willen gaan.
De afzetting rond het perscen
trum in Assen is volgens hen
bedoeld om de pers op te zetten
tegen de Zuidmolukse bewe
ging. Het ministerie van justitie
speelt volgens hen ook in op de
emoties, die bij de mensen le
ven.
De verklaring werd gisteravond
laat uitgegeven en is onderte
kend door de Vrije Zuidmoluk
se Jongeren en het bevrijdings
front van de RMS.
De jongeren spreken hun „ver
ontwaardiging" uit over de han
delwijze van de minister van
Justitie in de huidige gijzelin
gen. Ze wijzer erop, dat de auto
riteiten het perscentnam hebben
gebarricadeerd na het publice
ren van hun open brief. Hierbij
zouden de autoriteiten zijn uit
gegaan van de veronderstelling,
dat de Zuidmolukse jongeren de
pers wel eens te lijf zouden
kunnen gaan.
Ze verwijten de minister van
justitie, dat hij op deze manier
inspeelt op „de emoties van de
mensen, waardoor de geladen
heid onder de bevolking ver
groot wordt."
„Op deze manier is men bewust
of onbewust bezig aan een hetze
tegen de Zuidmolukse bevol
king." Verder vinden de jonge
ren, dat de minister van Justitie
door zijn handelwijze de pers
„systematisch" opzet tegen de
Zuidmolukse bevolking en de
Zuidmolukkers de toegang tot
de media onthoudt. Ze trekken
daar de conclusie uit, dat het
beleid van de minister is gericht
op het verdoezelen van de reali
teit van het Zuidmolukse vraag
stuk.
Minder reizigers Assen-Groningen
ASSEN (ANP) Op het traject Assen-Groningen is het passagiers-
aanbod op de treinen teruggelopen. Bij de eerste treinkaping in
december 1975 deed een zelfde verschijnsel zich voor op het toen
betrokken traject
Dit heeft de woordvoerder van de Nederlandse Spoorwegen, de
heer Meinsma, gisteravond meegedeeld. Omdat de tellingen van
de Spoorwegen zich over een langere periode uitstrekken, kon hij
niet zeggen hoe groot de vermindering precies is. Wel zei hij het
een normaal verschijnsel te vinden „omdat bij veel mensen toch
een zekere angst voor treinreizen is ontstaan." Die angst vond de
voorlichter wel begrijpelijk, maar niet helemaal terecht. Hij wees
erop dat er ook op andere plaatsen, zoals een consultaat en een
vliegtuig, gijzelingen hebben plaats gehad. „Als er een volgende
gijzeling komt, kan die overal gebeuren."
Elsevier ziet de Zuidmolukkers
als pionnen van het internatio
nale terrorisme. „De werkelijke
oorzaak is dat de Nederlandse
tak van het wereldterrorisme
enkele tientallen Zuidmolukkers
heeft geannexeerd. Het leven
moet die terreurbedrijven on
mogelijk worden gemaakt, me
de door internationale samen
werking." In een commentaar:
„Juist om een politiestaat te ver
mijden, moeten terreurakties
met alle legale middelen worden
voorkomen, en moeten bij de
opdrachten aan de BVD priori
teiten worden gesteld en midde
len worden gegeven. Gebeurt dit
niet, dan zal Nederland krijgen
wat het verdient: loon van de
angst."
Over de „ordinaire politieke"
machtsstrijd in het CDA schrijft
het blad: „Aantjes begrijpt nog
steeds niet dat hij binnen het
CDA een omstreden figuur is.
Een man die zich vier jaar gele
den met huid en haar aan de
Partij van de Arbeid heeft ge
koppeld en daarom niet de aan
gewezen leider voor het CDA
kan zija Wel voor een eventueel
vice-premierschap onder Joop
den Uyl."
Aandacht ook voor vijftig jaar
oecumene. „Wij als theologen
hebben ons huiswerk gedaan en
daaruit blijkt dat er theologisch
geen rechtvaardiging meer is
voor scheidslijnen tussen ver
schillende confessies. Het woord
is nu aan de kerkleiders. Als zij
vinden dat zij betere theologen
zijn dan wij, dan is dat hun
zaak."
In de Haagse Post dit commen
taar: „En als het niet zoveel
ellende zou kosten, zou je haast
zeggen: laat het CDA gerust met
de WD gaan regeren. Bij de
dan volgende, vervroegde ver
kiezingen wordt die muur weg
gespoeld door een geheel nieu
we combinatie van woede en
vertrouwen." Het blad legt ver
band tussen de Molukse terro-
risteii en binnen- en buitenland
se Trotskisten.
Een jonge Ambonnees uit Dren
te zegt: „Het wordt tijd dat wij
ons zelf eens gaan onderzoeken.
Dat wij ons afvragen wat wij
willen en voor welke prijs. Als
het alleen maar gaat om de
kreet: de RMS moet komen, dan
zeg ik: sorry, dan maar niet."
Voorts aangaande de Molukkers
deze conclusie: „Nonchalance,
luiheid, goede trouw naïviteit en
een historisch schuldgevoel - dit
merkwaardig mengsel heeft het
mogelijk gemaakt dat hier een
staat in de staat is gegroeid. Die
staat, in zijn tegenwoordige
vorm en met zijn tegenwoordige
voornaamste politieke uitdruk
kingsvorm, moet worden opge
heven, hoe moeilijk dat ook zal
zijn."
Vrij Nederland ontkent dat er
een binnen- of buitenlands brein
achter het Molukse terrorisme
zit. „De recente gijzeling is niet
geïnspireerd door internationale
contacten, maar het is een solli
citatie naar internationale con
tacten, en nog niemand die erop
is ingegaan."
Bij de verkiezingsuitslag deze
kanttekening: „De wijze waarop
de nieuwe CDA-fractie Aantjes
opzij heeft geschoven, laat wei
nig ruimte open voor een stille
hoop dat het CDA zich als een
redelijk progressieve regering
spartner voor de PvdA zal aan
dienen. Integendeel, zowel de
samenstelling van het CDA-
electoraat als de samenstelling
van de nieuwe fractie wettigen
de stelling dat het CDA zich
heeft aangediend als een conser
vatieve partij." Voorts een inter
view met dr. Jeanne Lampl-de
Groot, de „grootmoeder" van de
psycho-analyse. „Een baby kan
alleen maar floreren, lichame
lijk en later ook geestelijk, wan
neer je het warmte geeft. De
crèche waar ze baby's instop
pen, zonder liefde, van 's och
tends acht tot 's avonds acht,
dat is verschrikkelijk. De ver
zorgsters zijn daar misschien
wel heel lief, maar die wisselen
steeds en het is niet hun eigen
kind. De mensen weten hele
maal niet wat ze het kind daar
mee aandoen."
Een gesprek tenslotte met Cor
Coster van Inter Football die er
eind dit jaar mee blijkt te stop
pen. „Een voetballer kan niet
zijn eigen boontjes doppen.
Zelfs Cruyff was daar niet toe
in staat. Ik heb met Cruyff fou
ten gemaakt. Dat hij de naam
van geldwolf heeft gekregen, is
mijn schuld. Ik had de bedra
gen, die Johan heeft verdiend
nooit moeten noemen. Dat zat
veel ménsen niet lekker. Ik had
het veel sluwer en gluiperiger
moeten doen."
De Tijd spreekt de hoop uit „dat
de gebeurtenissen in de CDA-
fractie niet de hele formatie-
tijd zo door zullen gaan, want
dan zou het wel eens extra-lang
kunnen gaan duren. Terwijl de
kiezers toch zo helder hebben
gezegd wat ze willen." Voorts
een interview met een „teleurge
stelde" CDA-voorzitter Steen
kamp. „Het was alsof ik een
klap op mijn hoofd kreeg. Ik
heb er de halve nacht van wak
ker gelegen. Ik voelde me ont
zettend onmachtig. Twee mil
joen zeshonderdduizend mensen
hebben 25 mei hun vertrouwen
aan het CDA gegeven. En de
volgende dag kregen ze van de
ruzies in de fractie te horen. En
al die mensen die in de campag
ne zo voor het CDA hebben
gesjouwd. Wat moeten die men
sen een koude douche hebben
gehad. Verschrikkelijk."
Ook een vraaggesprek met prof.
Kobben, voorzitter van de ge
mengde Nederlands-Molukse
commissie. „Nee, ik weet nog
niet wat onze conclusie zal zijn.
Het kan zijn, dat we zullen vast
stellen dat de overheid af en toe
of heel vaak te laken is geweest.
Als dat het geval zou zijn, zou
men daar rond voor uit moeten
komen. Dat zou de overheid sie
ren en het zou buitengewoon
veel goed kunnen doen."
De Groene Amsterdammer over
de Molukkers: „De recente gij
zelingen hebben de crisis binnen
de Molukse beweging sterk ver
hevigd. Gezien de sterke milita
risering van de mensen is de
kans niet gering dat het daarin
niet alleen bij woorden blijft,
maar dat het ook intern tot
gewelddadige uitbarstingen
komt. Het einde van de geweld
dadige akties is voorlopig nog
niet in zicht. Het is de oorlog
van een vergeten leger dat 27
jaar op orders heeft gewacht en
nu op een ongelooflijke manier
aan het muiten is geslagen."
Bij de verkiezingsuitslag de
kanttekening: „Op dit moment
rust op de linkervleugel van de
PvdA meer dan ooit de verant
woordelijkheid om maximale
politieke druk uit te oefenen ten
einde te voorkomen dat de Pv
dA zich voor een zacht prijsje
verkoopt aan een tweede kabi
net-Den Uyl."
In Hervormd Nederland praat
de Groningse hoogleraar Han
Baudet over de Molukkers. „Het
lijkt mij dat de Indonesische
regering zonder haar gezicht te
verliezen aan de Zuid-Molukken
een speciale status zou kunnen
verlenen. Het is in ieder geval
belangrijk dat er een gesprek
komt tussen de Indonesische re
gering en de Molukkers. Neder
land zou daarbij goede diensten
kunnen verlenen."
Over de verkiezingsuitslag zegt
het blad: „Het zijn onder meer
de ideeën van Aantjes die naar
ons inzicht een toetssteen vor
men of het CDA zich zal ont
wikkelen tot een groepering dié
partijvorming op confessionele
basis verantwoord doet blijven."
In Accent een interview met
RMS-minister Lokollo. „Wat be
reiken we eigenlijk in Neder
land? Niets toch zeker? Je ziet
het aan Oost-Timor. Het eiland
wordt door Indonesië onder de
voet gelopen en wat doet Neder
land? Niets. Terwijl het wel op
komt voor de verdrukte Chile-
nen, de Basken en Angola. On
begrijpelijk, want Oost-Timor is
heel vroeger in Nederlandse
handen geweest. Ook de Pa
poea's worden in de steek gela
ten, Het zijn factoren waar ver
andering in moet komen."
Het politieke commentaar zegt:
„Dat door de gigantische, stem-
menwist de PvdA veel meer
naar links zou gaan radikalise-
ren, lijkt niet erg waarschijnlijk.
Zolang de ex-PPR- en ex-CPN-
stemmers geen lid worden van
de PvdA, maar die partij slechts
electoraal steunen, lijkt er voor
een grote ruk naar links van de
PvdA niets te vrezen."
