Gedurfde film
over homofilie
Nieuwe dogma's van
de ondogmatische VPRO
TERUGBLIK
TELEVISIE WOENSDAG
voort in
dubbelelpee
mumMMm
RADIO VANAVOND
lilimH'l.'IIM!
RADIO WOENSDAG
hou f
het lJ
scherm
in het
oog
TELEVISIE VANAVOND
Dorus leeft
KnaiaEiznxin
KÖIIÖDi
RADIO/TELEVISIE
LEIDSE COURANT"
DINSDAG 31 MEI 1977 PAGINA Dl
18.55 Journaal
19.00 Nieuws ul! Noordrijnland
Westfalen
19.10 De aanklager, TV-serie
19.40 Kijkereshow
20.15 Hier und Heute
20.45 The Cats uit Volendam
21.00 Journaal
21.15 Kllmblm, TV-serie
22.00 Comedian Harmonists
23.35 Journaal
DUITSLAND II
18.00 Journaal
18.10 Nederland trotseert de zee
afl.2
19.20 Klmba, de witte leeuw, te
kenfiim serie
19.45 De Wombels, poppenfllms»
rie
20.00 Journaal
20.30 The Night of the Grizzly;
Amerikaanse speelfilm
(1965)
22.00 Journaal
22.15 Kenteken D
23.00 Culturele aspecten
23.45 Drie dames en |i], TV-spel
0.40 Journaal
AVRO
19.05 Nationale Hitparade
NOS
20.00 Journaal
AVRO
20.25 Chanson 77
21.50 Glbbsville, TV-serie, afl. 1
23.00 Televizier Magazine
NOS
23.45 Journaal
DUITSLAND I
18.05 Tom en de Theems, TV-se
rie, afl. 2
18.25 Dromen die geen dromen
blijven
BELGIE
NEDERLANDS
18.00 Gedeon, tekenfilmserie
18.05 Castaway, TV-serie
18.30 De mens en zijn omgeving,
TV-serie
18.55 Tienerklanken
19.45 Journaal
20.15 Cabaret (Johan Verminnen)
20.45 Kijk mensen (bevalling) i
21.35 Volksliederen, afl. 3
21.55 Het vrije woord
22.25 Journaal
BELGIË NEDERLANDS 2
20.15 Confrontatie
21.05 Mecanica nacional, Mexi
caanse speelfilm (1973)
Ruim vijf jaar geleden is het nu, dat Tom
Manders overleed, Dorus die eerst met Dolle-
vie Zallevie en „meheer" Cor Steyn twee
motten het leven gunde, die een blijvend
home hadden ingericht in zijn oude regenjas
en later op tv als en slonzige zwerver met
zijn indroeve blik de underdog in de mens
liet zien. Dorus, een kindervriend ook, die
in zijn eigen Rotterdamse etablissement de
kinderen binnennoodde om een liedje te ko
men zingen, hetgeen leidde tot de meest
argeloze zang ooit uit een kindermond verno
men: „Poesie mauw".
NEDERLAND I
AVRO
15.30 Met leeuwemoed, jeugdfilm
16.20 Drie kinderfilms
16.35 Het wonder der natuur
17.00 Gitaar spelenderwijs, afl. 14
11.00 Journaal
11.05 Draaischijf
11.30 Parabel
11.40 Kenteken D
12.25 Het gebeurde overmorgen,
TV-fllm
13.20 Rontfljllk
13.50 Persoverzicht
14.00 Journaal
17.00 Journaal
17.05 Tussenmaaltijd, show
17.50 Krempoll, TV-serie
«■IHHm'I.IIB
Heel dit beeld kan men weer oproepen aan
de hand van de dubbeelpee op de draaitafel
met in de groeven de dertig beste liedjes van
Dorus.
Toen Dorus op radio en tv kwam had hij al
een heel artistiek verleden achter zich op het
Amsterdamse Rembrandtplein/Thorbecke-
plein, waar hij naar Parijse wijs een kelder
had ingericht onder de titel „St. Germain des
Prés", naar de plaats waar de na-oorlogse
existentialisten o.l.v. van de filosoof Sartre
feest vierden. Tom Manders, een jongen met
een etaleursopleiding, had er eigenhandig een
Franse tent van gemaakt met o.a. de „Rue
de Pissoir" op weg naar de toiletten, maar
zijn programma was zo Hollands als hij zelf
van inborst was. Daar werd ook „Dorus"
geboren. Tom had tegen een portier gezegd:
„Ik kom binnen als verklede zwerver en dan
moet je mij er uit gooien". Toen de portier
zich kweet van deze opdracht van de baas,
nam het aanwezige volk het voor „Dorus" op
en werd de portier naar buiten gesmeten.
HILVERSUM i
18.19 P. P. 18.30 Nws. 18.41 Per Saldo.
18.55 Bejaardenbeleid nu en in de toe
komst. Docum. NOS: 19.15 (S) Accoord.
Kroniek van amateuristische muziek
beoefening. AVRO: 20.00 (S) Hoogte
punten uit operettes. 21.00 De avontu
ren van de gezusters Wiedemeijer, ra
diostrip. 21.35 Want zonder kunnen wij
niet: lichte muziek. 22.30 Nws. 22.40
Radiojournaal. 22 55 (S) Dichter bij de
muziek 23.20 (S) AVRO Skymasters
show. 23.50 -24.00 Nws.
18.00 Nws. KRO: 18.11 Echo. 18.30 (S)
Op Vleugels: pianomuz. 18.50 erken
ning, inform, progr. op sociaal-maat
schappelijk terrein. 19.00 (SN) Bel Can
to op een zomeravond. 19.30 Kerk in
meervoud: religieus progr. met muziek
en gesprekken. 20.00 Nws. 20.15 (S)
HILVERSUM III
NOS: 18.00 De vacaturebank. 18.10 f
NOS-Taal. VARA: 19.02 (S) Poprecon
structie. 20.02 (S) Nashville. 21.02 (S)
Popdonder en Muziek en inform. 23.02
(S) Wachten op middernacht 0.02 (S)
Nacht drie-draai 1.02 (S) Nacht drie-
draai en nog zo het een en ander.
2.02 (S) Help! Voor de werkers i
verzorgende en verplegende beroepen.
3.02 (S) Peter Holland. 5.02-7.00 (S)
Truck. Een programma voor vrachtwa
genschauffeurs.
HILVERSUM I
HILVERSUM III
KRO: 7.02 (S) Drie op je boterham. Muz.
en inf. 9.03 (S) Pep op drie. 11.00 (S)
Drie draait op verzoek. 12.03 (S) Drie
tussen de middag. 14.03 (S) Pink Pop.
HILVERSUM IV
NCRV: 7.00 Nws. 7.02 Het levende
Woord. 7.08 (S) Te Deum Laudamus.
gewijde muz. 7.30 (S) Preludium. 9.00
Nws. (S) Missen voor de Berakerk in
Eisenstadt. 10.00 (S) Orkestpalet. 12.00
(S) Pianowerken uit de Romantiek.
13.30 (S) Internationaal NCRV Opera
Concours: finale. 14.00 Nws. 14.02 (S)
Een uur natuur. 15.00 (S) Vertolkers
beluisterd. 16.00 (S) Vier ernste Gesan-
ge, Opus 121, Brahms. 16.20-17.00 (S)
Muziek van eigen tijd.
Links Quentin Crips met de acteur John Hurt, die diens levensrol speelde.
De pinksterdagen waren die van
de al of niet .aangepaste" televi
sie-programma's. Maar wat is
precies aangepast? De NCRV
zat er zaterdagavond kennelijk
een beetje mee. De omroepster
van die vereniging kwam alt
hans met enige nadruk op het
scherm vertellen, dat „naar onze
eerlijke overtuiging" een veran-
rf"'-'*-" nrntrram-
ma's „niet noodzakelijk" was.
En dat bleek bij nader inzien
ook een heel goed te verdedigen
overtuiging.
Michael Strogoff en Nana Mos-
kouri vielen inderdaad niet al te
zeer uit de toon. En een „muzi
kale meditatie" met fragmenten
uit het oratorium „Elias" van
Mendelssohn viel er zelfs pre
cies in, dunkt mij.
„Hier en Nu" was, afgezien van
een interview met Aantjes over
de strubbelingen in het CDA,
helemaal gewijd aan de ellende
toestand die ons allen zo zeer
bezighoudt: prof. Verkuyl en
prof. Diepenhorst zeiden er in
vraaggesprekken het (behar-
tenswaardige) hunne van, en
een tijdelijk hier te lande ver
toevende Ambonese historicus
richtte zich in hun eigen taal tot
de Molukkers. Welke de „eerlij
ke overtuiging" van de TROS in
dit soort omstandigheden is,
weet ik niet precies. Feit is dat
die omroep zaterdagavond „O
moeder, wat is het heet" en de
allerlaatste aflevering van het
harde kwisprogramma .Alles of
niets" het was bij wijze van
afsluiting mets, helemaal niets
gewoon uitzond. Ik geloof
overigens niet dat men al te
zwaar aan de kwestie moet til
len, want ik acht het zeer goed
denkbaar, dat veel landgenoten
zichzelf wel hebben aangepast
aan de droeve omstandigheden
en in het geheel de knop niet
hebben ingedrukt Tenzij dan
om op de hoogte te blijven van
het nieuws. In dat geval kwa
men zij ik stel het met enige
teleurstelling vast een tikje
bedrogen uit De televisie bleef
jvat dat betreft nogal in gebre
ke. En dat kon niet helemaal
worden verklaard met te verwij
zen naar het feit dat er zich
weinig ontwikkelingen in de toe
stand voordeden. Maar goed,
voor het bijhouden daarvan
hadden wij dan wel de radio.
Op de Eerste Pinksterdag had
de KRO een „Tijdsbeeld van 15
jaar Nederlands cabaret" uit de
ether gelicht, en bracht in plaats
daarvan een concert en een her
haling van „Een zekere Vin
cent" met het befaamde solo-op
treden van Jules Croiset. Dat
laatste was dan niet zo door
dacht want daarna kwamen wij
met „Het reveil van Pieter Pau-
wel Rubens", een „gespeelde do
cumentaire" van Adré Truyman
ook al zwaar in de schilderkunst
terecht. Overigens, het „speelse"
in de documentaire had (soms
ook letterlijk) niet al te veel om
het lijf. Het ging meer om ui
teenzettingen van Hugo Claus
en prof. Boudoin. De NCRV op
het andere net hoefde ook niet
niets aan te passen: „Het dag
boek van een priester-arbeider",
een Franse, ook al weer semi-
doc urnen taire film was serieus
genoeg. En het internationaal
opera-concours dat gisteren
zijn finale beleefde kon na
tuurlijk gemakkelijk gehand
haafd blijven. Ik heb het gedeel
telijk gevolgd, maar ik moet
zeggen, dat gebrekkige geluids
weergave van zo'n kleurentele
visietoestel het mij ook nu on
mogelijk maakte er pok maar
een zinnig woord over te zeggen.
Maar die internationale jury zal
best gelijk hebben gehad.
„Achter net nieuws" bestond ge
heel uit een film over Tsjiang
Tsjing, de weduwe van Mao, een
hoogst tumultueuze dame, zoals
nu ineens is komen vast te
staan. HERMAN HOFHUIZ" -
Het blijft spartelen bij de "VPRO. Na de
paleisrevolutie enige jaren terug en de inter
ne machtsverschuivingen in de toen al van
binnen uitgeholde VPRO-burcht, bleef de
roep om een eigen identiteit, een geschreven
stuk binnen welks formuleringen de leden
raad zich thuis voelt en dat tevens kan
dienen om een programmabeleid voor radio
en tv op te funderen.
Zulk een stuk is nu'in wording. In de vorm
van een concept zal het aan de ledenraad
worden voorgelegd op zaterdag 4 juni in het
Amsterdamse Krasnapolsky. We lezen hierin
dat de VPRO is gericht op een zo open
mogelijke waarneming van de werkelijkheid.
Zij wil zich niet binden aan belangen en
ideologieën. Zij heeft de intentie onafhanke
lijk en ondogmatisch te zijn.
Tot zover de aanhef van dit stuk. We leren
eruit dat de VPRO het dogma van het ondog
matische aanhangt en daarmee toch weer een
dogmatische omroepvereniging aan het wor
den is, terwijl zij zich daartegen juist afzet
Het is geen eenvoudig proces om tegelijk
ondogmatisch te willen zijn "en een standpunt
te vinden, een levensvisie van waaruit men
een programmering opzet. Na de cacafonie
van meningen, kenmerk van vrijwel alle oe
verloze VPRO-discussies, besloot de leden
raad in 1975 al om tot identiteitsbepaling over
te gaan, althans daarvoor een commissie Pro
grammabeleid aan het werk te zetten. Het
moesten zeker geen nieuwe statuten worden,
waarin ieder woord zou worden gewikt en
gewogen en voor lange jaren vastgelegd. Dat
wordt zo gauw een dogma waarop je kan
worden vastgeprikt bij het uitleven van flit
sende programma-ideeën of hyper-vrijzinnige
tv-reportages. Regisseur en cameraman moe
ten de handen vrij hebben en niet de statuten
er op hoeven na te lezen als ze met een,
bepaalt maatschappelijk verschijnsel worden
geconfronteerd, dat zelfs tot het draaiboek
ternauwernood is doorgedrongen. Dit kan dan
wel leiden tot uitwassen en ledenverlies, maar
dat vangen ze daar dan wel weer op met de
wervende teksten van Jan Blokker, het vlees
geworden dogma van de VPRO, een soort
speelse uitgave van de aloude Spelberg.
In het concept lezen we verder, dat de waar
neming van de werkelijkheid altijd een inter
pretatie van die werkelijkheid inhoudt, hoe
objectief men ook te werk probeert te gaan.
Hoe men de werkelijkheid ervaart hangt af
van het kulturele klimaat waarin men leeft
en van de opvattingen die men in eigen kring
pousseert Het klimaat van de VPRO wordt
beheerst door een centrale interesse voor
mensen. Het zijn de mensen zelf, hun mondig
heid en hun mogelijk, heden en onmogelijkhe
den, waardoor de VPRO geboeid is. De door
het vrijzinnig christendom en het humanisme
gevormde tradititie werkt hierin door. De
VPRO is kritisch met deze tradititie verbon
den. Vrijzinnig christendom en humanisme
hebben gemeen, dat zij nadruk leggen op de
eigen verantwoordelijkheid en op de mogelijk
heden van de mensen. Het geloof in de moge
lijkheden van de mens (alweer een dogma -
red.) brengt een grote belangstelling met zich
mee voor alles wat in onze samenleving ver
nieuwend is of voor vernieuwing gehouden
wordt. Deze belangstelling leidt tot een zich
mede verantwoordelijk voelen voor de gang
van zaken in de samenleving en tot solidariteit
met mensen en groepen, die in hun mondig
heid en mogelijkheden worden beperkt.
Dit alles leidt tot de volgende VPRO-dogma's:
Geen enkele mening wordt als bij voorbaat
vaststaand aangenomen, zelfs het eigen stand
punt moet gerelativeerd kunnen worden. Er
moet scepsis blijven t.a.v. algemeen aanvaar
de oordelen. Er dient verdraagzaamheid te
bestaan jegens mensen die anders denken of
zich anders gedragen, c.q. zich anders opstel-
In het programmabeleid van het jongste verle
den heeft men deze beginselen inderdaad op
radio en tv verwezenlijkt gehoord en gezien.
Maar beide zijn journalistieke media, geleid
door gedreven mensen, die zo zij al geen
vernieuwingen signaleerden deze zelf in het
leven riepen. Show-vernieuwing van Haché?
Humorman Harry Touw was altijd de eerste
om te zeggen, dat de Wimmen v.d. Linden en
Schippers hem dingen lieten doen die hij niet
begreep en waar hij tijdens noch na de show
achter kon staan. Ook Phil Bloom liet ooit
„nieuwe" dingen, die overigens zo oud zijn als
de mensheid, op de tv zien, maar schakelde
onlangs de rechter in om voortaan „ouder
wets" gekleed weer door het leven te mogen
gaan. Mag men vernieuwingen, waarop men
later terugkomt, nog wel vernieuwingen noe
men? Of is er dan eerder sprake van nieuw
lichterijen? Het kan niet ontkend worden en
uit kijkersreacties mag worden afgeleid, dat
jonge programmamakers voor „nieuw" ver
slijten wat al eeuwen oud is en waarvan ook
de vrijzinnig-christelijke en humanistische
traditie leert, dat er niks nieuws onder de zon
is. Het ging dan ook alleen maar om het
schok-effect en veel minder om de choque des
opinions. We zouden het avant-gardisme in de
VPRO niet graag willen missen, maar daar
mee behoeft de VPRO nog niet het karakter
te gaan vertonen van een octrooienbureau,
waar tienduizenden waardeloze nieuwe vin
dingen tot een meewarige lach uitnodigen.
Wat wel een sterk punt kan zijn in de VPRO-
programmering en dito identiteit is de aan
dacht voor mensen en groepen in de samenle
ving, die in hun mondigheid en mogelijkheden
worden belemmerd. Vertoont de mens als
individu in zijn essentie steeds hetzelfde we
zen - primaire levensgevoelens als liefde, haat,
angst en dergelijke drijfveren - de sociologie
leert, dat groepen onder invloed van omstan
digheden telkens andere gedragspatronen ver
tonen. Deze verschijnselen dienen in het oog
gehouden te worden, omdat zij frustrerend
kunnen inwerken op een open samenleving
tot nadeel van deze samenleving. Hiervoor
kan het nodig zijn status quo-situaties in de
maatschappij te onderzoeken en die faktoren
bloot te leggen die verantwoordelijk zijn voor
een ongelijke verdeling van kennis, macht en
inkomen.
Bovenstaand betoog laat zich op zijn innerlijk
gehalte het beste toetsen aan voorbeelden uit
de praktijk. In het jaarverslag over 1976
bleken de programma's in het van Oekel-gen-
re zeer laag te hebben gescoord met een
absoluut dieptepunt van 42 voor „Grote Gena
de", bijna nog minder kijkers dan luisteraars
voor de radio. Op de radio deed Piet Pons
kaart het beter. Dit lunchpauze-onderdak
voor kantoorbedienden werkte zich naar een
steeds wijdere strekking toe en betrok de hele
samenleving in een visie op de mens en de
cultuur waarvan hij deel uitmaakt.
Diepterecord-kijkcijfers voor Van Oekel en de zijnen.
De Britse film „The naked civil
servant" door de VARA ver
taald als „De ambtenaar naakt"
bevat de schokkende levens
geschiedenis van ene Quentin
Crisp, een Engelsman, die van
de samenleving de ruimte ver
langde om te leven zoals hij
wenste, d.w.z. als een homosek
sueel met vrouwelijk trekken.
Hij maakt zich op als een
vrouw en zoekt in zijn contac
ten bij voorkeur mannelijke ho
mofielen. Hij schuwt vergaand
vertoon niet en dat stuit velen.
Crisp schreef een boek over wat
hij moest doorstaan om erken
ning te krijgen voor deze levens
houding. Hij heeft veel vernede
ringen en pijnlijke bejegeningen
moeten ondergaan, die hij tege
lijk gelaten en geestig verdroeg.
Ook hierin toont hij zich een
exhibitionist. Toen hij voor do
rechter gebracht wegens ver
meende tippelarij van de rech
ter-heLhijbelwoord 'kreeg voor—.
eri vrouw schiep
was 4|n antwoord:
l vrouwS$p35P hij
Dg-rol van Crisp 'in deze film
wordi- tref zeken—vertolkt door
Tohn Hurt, die hiervoor meF
Crisp zelf overlegde. De film
verwierf diverse internationale
prijzen, die bezien de dramatise
rende werking zeker verdiend
zijn, maar bevat taferelen die
enig inlevingsvermogen vergen.
FC Avondrood
Frits Barend, Henk van Dorp en
Felix Meurders komen van
avond voor het laatst met FC
Avondrood. Zij willen voorlopig
een tijdje rust om de slijtage-
plekken in hun formule te ver
wijderen. In hun laatste aflever
ing stellen zij zich voor het te
zullen hebben over de spelver-
ruwing. Hierbij doen zij een be
roep op de criminologen Hoef
nagels en Wassing van de Rot
terdamse Erasmus-universiteit.
Chanson
Zowel Franse als Nederlandse
liedjes, die onder de noemer
„chanson" vallen, zullen door
bekende en minder bekende ar-
■Tliesten worden gebracht in dit
programma.' We zien en horen
Ramses Shaffy, Fon Kle
ment, Nicole Croisille, Patricia
Lavilla, Marjol Flore, Conny
Vandenbos en Claude Michel
Schönberg.
Ned. II 20.25 uur.
Gibbsville
Na „Mozes" komt de AVRO met
een nieuwe serie en wel „The
Gibbsville Stories", een boek
met 400 korte verhalen over ge
beurtenissen en mensen in het
Amerikaanse stadje Gibbsville.
Een centrale rol hierin speelt de
jonge verslaggever Jim Malloy
en zijn aan de drank geraakte
mentor Ray Whitehead. De sa
menleving in Gibbsville is soms
hard en wreed, biedt ook kan
sen op avontuur en actie en
zelfs op poëzie.
Ned. 11 21.50 uur.
Simba de leeuw
Morgenmiddag staan op het
programma Simba de leeuw,
Roland Ratfink, belevenissen
van een sheriff en het wonder
der natuur.
Morgen Ned. 115.30 uur.
Dorus de slonzige zwerver met zijn
indroeve blik.
Dorus heeft nadien geen kwaad meer kunnen
doen. Met twee tot drie pakjes per dag rookte
hij zich op zijn 50e jaar dood en toen pas
bleek zijn onvervangbaarheid als een echte
Hollandse artiest, die in zijn geschoptheid het
hart van heel een volk had gestolen.
Of hij zich „Bij de marine" begaf, met „Witte
muizen" speelde, „Een gat in zijn emmer"
vaststelde, droomde over „Als ik miljoenen
bezat", of „In de hemel (is) geen bier" vond,
hij was altijd onveranderlijk Dorus. En zo
rijst hij voo het oog der verbeelding ook op
uit de groeven als men deze elpee onder de
naald legt
TROS: 7.00 Nws. 7.02 (S) Ontbijt-Soos.
Lichte- en populair klass. muz. (7.30
Nws. 7.41 Aktua ochtendeditie. 8.30
Nws. 8.36-8.45 Gym. voor de huis
vrouw.) 10.00 (S) Een oude hit in nieu
we snit. 10.30 Nws. 10.35 (S) Piere
waaien. 11.45 (S) Cafö-Chantant. 12.26
Meded. voor land- en tuinb. 12.30 Nws.
12.30 Nws. 12.41 Aktua 11. 13.00 (S)
Hoogtepunten uit musicals 13.30 (S)
Sport na sport, voor jongens en meis
jes. 14.00 (S) Specialiteiten la carte.
Muzikaal wensprogr. 15.00 (S) als dat
zou kunnen. Verzoekpl. (15.30 Nws)
16.30 (S) Kernpunt. OVERHEIDSVOOR
LICHTING: 17.20 Mens en samenleving.
TROS: 17.30 Nws. 17.32 Aktua-magazi-
llHQi
VARA: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgym. 7.20
in de Roode Cirkel: nieuwprogr. (8.00
Nws.) 9.35 Waterst. 9.40 Chileense muz,
10.00 Radioweekblad, vrouwenprogr.
11.00 Nws. 11.03 Johan van Minnen -
Ombudsman. 11.15 De VARA feliciteert,
verzoekplatenprogr. 12.00 Brouwersha
ven - Centraal gesprekken. 13.00 Nws.
NOS
18.45 Informatie voor Marokka-
18.55 Journaal
Teleac
18.15 Nascholing huisartsen, les
3
NOS
18.45 Barbapapa
18.55 Journaal
VARA
19.04 Oud wordt nieuw, documen
taire
19.30 Hofjes van heden, docu
mentaire
19.55 2 voor 12, quiz
20.35 FC Avondrood
NOS
21.35 Journaal
VARA
21.50 De ambtenaar naakt TV-
fllm
NOS
23.10 Den Haag Vandaag
23.25 Journaal
