sehe Oceaanvl
Itlg jaar geleden
en Lindbergh
bigreep het
in de Vogezen blijft ongrijpbaar
AL 130 SCHAPEN DOODCEBETEN
Vandaag is het vijftig jaar gele
den dat Lindbergh zijn histori
sche vlucht van Amerika naar
Parijs voltooide. Over de tu
multueuze aankomst op Le
Bourget van de in 1974 op Ha
waii gestorven Lindbergh gaat
onderstaand artikel.
Parijs 21 mei 1927. Een datum die vijftig
jaar in het verleden ligt. Maar Fernand
Sarrazin herinnert hem zich als de dag
van gisteren. Hij was indertijd chef
monteur op het Parijse vliegveldje Le
Bourget. Zijn relaas:
„Om kwart over tien 's-avonds hoorde ik
het puffen van een vliegtuigje. Ik begon
le rennen. Er waren toen geen betonnen
\mdingsbanen. De machines landden in
ht gras. Een verkeerstoren hadden we
ook. niet. Het geluid hield op, maar een
minuut later hoorde ik het weer - krachti
ger. De lichten brandden niet. Het zou
zonde zijn geweest het veld voor niets te
verlichten. We hadden nooit gedacht dat
hij het zou halen. Hij had geen radio aan
boord. Het was maar een klein vliegtuig
je. Eén motor. En opeens kwam hij daar
aan, streek hij neer voor het stationsge
bouw. Ik arriveerde buiten adem bij de
machine, juist toen die een perfekte land
ing had gemaakt Het was zo donker dat
ik me had moeten laten leiden door de
vonken die de uitlaat in het rond spuug
de. Lindbergh draaide het raampje naast
zijn stoel open en ik zag dat hij volkomen
verdwaasd was na 33 uur vliegen - bijna
doof van het lawaai van de motor. We
schudden elkaar de hand. Ik sprak geen
Engels en wist niet wat ik moest zeggen.
Hij ook niet, want hij kende geen woord
Frans. Om hem gerust te stellen
schreeuwde ik: „lei (dit is) Paris, Le
Bourget". Hij begreep me en leunde ont
spannen terug, blij dat hij de transatlan
tische vlucht had volbracht. Het was mijn
bedoeling Lindbergh en zijn machine
naar de hangar te brengen, maar ik
hoorde een ongelooflijk gejuich. De
wachtende menigte was door de afzetting
van de politie gebroken en rende op het
vliegtuig af. Ik heb nog nooit zoiets ge
zien. Ik werd bang en vroeg me af hóe
ik hem tegen die dolle massa kon be
schermen. Om een ongeluk te voorkomen
gebaarde ik tegen Lindbergh dat hij zijn
motor af moest zetten. Opeens raasden
auto's op ons af met militairen. Ze trok
ken Lindbergh naar binnen, en ik bleef
achter met de „Spirit of St. Louis", ter
wijl de menigte het vliegtuig bestormde.
Ze begonnen het linnen van de romp te
scheuren bij wijze van souvenir. Ik kreeg
flinke klappen toen ik probeerde ze uit
de stuurstoel te houden en als de politie
niet gekomen was, zou ik niet geweten
hebben wat er van mij of van de machine
overgebleven zou zijn. De volgende dag
moest ik de romp en de roeren repareren.
Ik ontdekte een lek van 20 centimeter in
de brandstoftank. Als het iets lager had
gezeten, zou de poging van Lindbergh
ongetwijfeld geëindigd zijn in een ramp."
In het kort de feiten op een rijtje die
vijftig jaar geleden leidden tot deze mas-
sa-hysterie. In 1919 had Raymond Orteig,
een schatrijke New Yorkse hotelmagnaat,
een prijs van 25.000 dollar uitgeloofd
„vodfr de eerste vlieger die de Atlantische
Oceaan zal oversteken in een land- of
watervliegtuig (zwaarder dan lucht) van
Parijs of de kust van Frankrijk naar
New York of van New York naar Parijs
of de Franse kust, zonder onderbreking".
Zeven jaar lang werd de prijs niet op
geëist - geenszins omdat de vliegtuigen
van die dagen te zwak waren of omdat
de vliegers de moed misten, maar louter
omdat men er niet op kon rekenen dat
de beschikbare motoren over een derge-
De laatste foto van de baby Lindbergh voor
zijn ontvoering. Later maakte een Amerikaan
er aanspraak op de verdwenen zoon van de
vlieger te zijn.
lijke afstand voortdurend zouden blijven
lopen. In 1926 echter was er een nieuwe
luchtgekoelde 200 pk Wright Whirlwind
motor op de markt, die onovertroffen
bleek in lichtheid, betrouwbaarheid en
geschiktheid voor lange afstanden. Drie
van deze radiale motoren hadden admi
raal Byrd al met succes naar de Noord
pool gebracht, en in september 1926 be
gon een lange, magere piloot, in dienst
van de Robertson Aircraft Corporation
in SL Louis zich af te vragen of met een
dergelijke motor en een zorgvuldig ont
worpen eendekker de 3300 mijl zee en
land tussen New York en Parijs niet
non-stop te overbruggen zouden zijn.
Charles Augustus Lindbergh, 24 jaar oud
en nog jonger ogend, had al 2000 uur in
de lucht doorgebracht Hij was stuntvlie
ger geweest en had als postvlieger nood
sprongen per parachute overleefd. De
ervaring was er, het geld niet Met zijn
plan en 2000 gespaarde dollars benader
de hij een groep zakenlieden in St Louis
die er aarzelend in toestemden nog eens
13.000 dollar beschikbaar te stellen voor
de bouw van een eendekker voor de
lange afstand, voorzien van een Whirl
wind motor. Ze hadden bezwaren tegen
een eenmotorig vliegtuig, maar Lind
bergh wist ze ervan te overtuigen dat met
extra motoren ook het risico van motor-
pech toenam. Ander argument: „een
meermotorig toestel kunnen we toch niet
betalen".
Ook anderen loerden ondertussen op de
Orteig-prijs met de daaraan verbonden
eer, en hun financiële ruggesteun was
krachtiger. We noemen de azen Byrd,
Bellanca, Chamberlin. Maar de jacht op
de 25.000 dollar bleef niet zonder onge
lukken. De grote Fokker van Byrd sloeg
tijdens een proefvlucht te pletter. Davis
en Wooster werden gedood toen hun
Keystone neerstortte in een moeras. Nun-
gesser en Coli waren boven de oceaan
verdwenen. Het was opeens dringen ge
blazen. Lindbergh wist twee dingen: hij
moest voortmaken en zijn toestel moest
beter zijn dan die van de concurrenten.
Toen onderhandelingen met Fokker en
andere grote vliegtuigbouwers mislukten,
wendde hij zich tot het onbekende be
drijfje Ryan Airlines Inc. in San Diego.
Het bleek de machine, compleet met mo
tor, te kunnen leveren voor 10.580 dollar
en wel - nog belangrijker - binnen zestig
dagen. Inderdaad lukte het in de afge
sproken termijn. Toen alle proeven ach
ter de rug waren, vloog Lindbergh non
stop met de „Spirit of St. Louis" in 14
uur 25 minuten van San Diego naar zijn
woonplaats - meteen al een record - en
twee dagen later was hij in New York.
Helaas waren de rapporten over het weer
boven de oceaan ontmoedigend. Lind
bergh wachtte een volle week. Zijn mede
dingers waren vriendelijk en behulp
zaam, maar aan de opdringerige sensatie
pers kreeg hij een hekel die hij tot aan
zijn dood zou blijven bewaren. Het groot
ste deel van de tijd was hij bezig met
sleutelen aan zijn vliegtuig, waarbij elk
onsje overbodig gewicht werd verwij
derd. Om dezelfde reden geen radio in
de Spirit of St Louis en niet eens een
parachute.
Op de avond van 19 mei had Lindbergh
naar de Musical Rio Rita willen gaan. Het
regende in New York en de wolkenkrab
bers gingen schuil in de mist Op weg
naar het theater belde hij voor de zeker
heid het weerbureau op. De voorspelling
voor het weer boven de oceaan bleek nu
plotseling gunstig. Lindbergh vergat de
musical en besloot de volgende ochtend
vroeg te vertrekken. Op het tijdstip van
de start echter waren de omstandigheden
allesbehalve gunstig. Een zachte, door
weekte startbaan, een te zwaar beladen
toestel, een toerenteller die aanwees dat
de motor dertig omwentelingen maakte,
een wind .die van lichte tegenwind aan
wakkerde tot een staartwind van 5 mijl,
een propeller die was ingesteld voor
kruisvlucht en niet voor de start Toch
had Lindbergh de overtuiging dat hij de
machine van de grond zou kunnen krij
gen en het lukte ook, hoewel hij bijna
terecht kwam in eeri web van telefoon
draden en in de mist verdween met een
kompaskoers van 65 graden - de koers
die hij had uitgewerkt voor de eerste
honderd mijl.
Het verhaal van de vlucht die volgde, is
vaak verteld. Men sla er Lindberghs ei-
Het begin van de vlucht van de Spirit of St. Louis, enkele minuten na het vertrek op Roosevelt
Field door een ander toestel gefotografeerd.
PARIJS In de Vogezen, tus
sen Rambervillers en Epinal,
waar de bossen donker en
blauw zijn, laat men de kinde
ren niet meer alleen uitgaan.
De prefect (vergelijkbaar met
de Commissaris der Koningin)
heeft de bevolking aangemaand
voorzichtig te zijn en niemand
gaat meer alleen de uitgestrek
te wouden in. De regionale tele
visie heeft haar dagelijkse on
derwerp gevonden: de wolf van
de Vogezen. Er dwaalt weer een
wolf door de bossen van Onsai-
nes. Op 28 maart werden de
eerste doodgebeten schapen ge
vonden: zeven. Nu, minder dan
anderhalve maand later, is het
aantal doodgebeten schapen en
lammeren 130. En daarnaast
nog reeën, een veulen, vijf kal
veren van 120 tot 200 kilo.
Allen die het dier van ver heb
ben waargenomen zijn het er-
over eens dat het een wolf is.
Allereerst meende men met een
verwilderde hond te doen te
hebben, maar volgens de ken
ners is er een niet mis te ver
staan teken: als het dier in de
buurt is, beginnen de honden te
janken en kruipen op hun buik
naar een schuilplaats. En boven
dien „signeert" het dier zijn
wandaden op duidelijke wijze:
geen hond, zelfs niet de meeste
verwilderde, zo heet het, valt op
deze wijze zijn slachtoffers aan
en verslindt ze op die manier.
Bovendien wijst het uithou
dingsvermogen van het dier, dat
de ene nacht te keer gaat op
twintig, dertig kilometer van de
plaats waar het de vorige avond
gezien is, op een wolf. En ten
slotte niet in het minst het feit
dat het beest niet onder schot
te krijgen is. De prefect heeft
de fokkers verzocht al hun bees
ten des nachts in de stallen op
te sluiten en slechts enkele die
ren onder bewaking buiten te
laten. Jagers en zelfs een be
jaarde „Lieutenant de Louvete-
rie" (Luitenant der wolverij",
een korps dat vier eeuwen gele
den werd gesticht door Koning
Frans I), proberen sedert weken
het dier onschadelijk te maken.
Overigens werd op een morgen,
toen een dozijn doodgebeten
ooien gevonden waren, op 200
meter van de hoeve van de
„Lieutenant de Louveterie" in
Romont een doodgebeten ree
gevonden. En sedert de 28e
maart bijt de wolf elke twee of
drie dagen schapen, kalveren of
wild dood. Twee compagnieën
militairen zijn ingezet, er zijn
drijfjachten georganiseerd van
meer dan tweehonderd jagers,
politiehonden zijn „ingezet"
evenals twee „meutehonden".
Niets, maar het toppunt van de
ironie wil dat het beest minstens
tien keren gezien is, maar steeds
buiten schootsafstand. Men
heeft niettemin op hem gevuurd
en hij onderging deze vuurdoop,
naar beweerd wordt, koelbloe
dig: alsof hij „wist" dat de pro
jectielen hem niet bereiken kon
den, bleef hij staan, een silhouet
tegen de avondhemel op een
heuvelkam, bijna zoals in de
vermaarde televisiefilm „La tui-
le des loups". Maar sedertdien
is hij niet meer waargenomen.
Edmond Husson, de 72-jarige
„Lieutenant de Louveterie", die
praktisch voor het eerste in zijn
lange leven de hem wettelijk
toebedeelde rol van aanvoerder
van wolvenjagers speelt, heeft
oude boeken uit zijn bibliotheek
gehaald: verhandelingen over
de wolvenjacht, waarvan som
mige ware historische schatten
zijn, zoals het jacht-cahier van
zijn collega van Mirecourt,
waarin het neerleggen van de
„laatste wolf van de Vogezen"
in 1909 beschreven staat...
Intussen vraagt de hele streek
zich af waar de wolf vandaan
komt, of hij uit een dierenpark
gevlucht is, uit een rondreizende
menagerie ontsnapt is. Maar
geen dierenpark mist een wolf,
geen menagerie, geen circus is
sedert maanden in de buurt ge
weest. Blijft de „duitser", Herr
Reinhard. Hij heeft 700 hectaren
land waar hij herten fokt. Men
verdenkt hem, omdat hij een
vreemdeling is, omdat hij „an
ders" is, omdat hij veel land
bezit. Maar Reinhard heeft niet
veel moeite de verdachtmakin
gen te ontzenuwen: „Ik ben het
die voor het eerst de aanwezig
heid van het dier gesignaleerd
heeft, juist omdat het mijn jon
ge herten aangevallen had. Ik
zou gek zijn een wolf in mijn
hertenpark te houden..."
JAN DRUMMEN
gen publikaties maar op na, „We, pilot
and plane" uit 1927 en „The Spirit of St
Louis" uit 1953. Feit is dat hij na 27 uur
van bijna onmenselijke ontberingen, ge
varen en angsten onder zich vissersboten
zag opdoemen. Hij cirkelde er laag over
heen, zette de motor af en schreeuwde
„welke kant is het naar Ierland"? Hij
bleek op de juiste koers te zitten en twee
uur voor te liggen op zijn schema. Hij
vloog verder via de zuidelijke punt van
Ierland, het zuiden van Engeland en het
Kanaal om tenslotte zijn huzarenstuk af
te ronden met een perfekte nachtlanding
in Parijs.
In de tijd die volgde, nam de roem
waarvan Lindbergh het voorwerp was,
onvoorstelbare proporties aan. Deskundi
gen hebben die stortvloed van bewonder
ing en genegenheid nooit helemaal kun
nen begrijpen of verklaren. Natuurlijk
was het een schitterende vlucht geweest,
magnifiek van eenvoud en perfectie. Na
tuurlijk was Lindberghs houding na de
vlucht volmaakt geweest: bescheiden,
rustig, geleid door een onfeilbaar instinct
om het juiste te doen en te zeggen. Maar
men had andere grootse vluchten gekend
en andere innemende en bescheiden vlie
gers.
Hoe het zij - de roem kreeg zijn schaduw
zijde. Op 1 maart 1932 werd het 20 maan
den oude zoontje van „Lucky Lindy"
ontvoerd. Het was de eerste kidnapping
in de Amerikaanse geschiedenis. On
danks de betaling van 50.000 dollar los
geld vond men het kind dood terug. Nooit
is de publieke opinie zo geschokt en
verontwaardigd geweest. Als dader werd
de Duitse immigrant Bruno Richard
Hauptmann gearresteerd. Hoewel hij zijn
onschuld bleef volhouden, stierf hij op
3 april 1936 in de elektrische stoel.
De invloed tenslotte van Lindberghs hu
zarenstuk: de Amerikaanse luchtvaart
werd er op een onvoorstelbare manier
door geëlektricifeerd. Vanaf 21 mei 1927
begreep men dat het vliegtuig inderdaad
alles kon wat dromers en pioniers had
den beweerd. Het kon oceanen overspan
nen, de wereld kleiner maken, de tijd
doen inkrimpen, de mensen verenigen -
of hen met bommen en kogels vernieti
gen. De mens had- werkelijk het lucht
ruim veroverd. De volledige ontwikke
ling van de burgerlijke en militaire lucht
vaart was nu nog slechts een kwestie van
tijd - en van geld. In het jaar volgend
op de vlucht van Lindbergh steeg het
aantal aanvragen voor vliegbrevetten in
de Verenigde Staten van 1800 tot 5500.
In 1928 verdubbelde het aantal door de
lucht afgelegde mijlen, de hoeveelheid
luchtpost verdrievoudigde en het aantal
passagiers verviervoudigde ten opzichte
van 1927. Aandelen in luchtvaartmaat
schappijen haalden opeens hoge noterin
gen. In 1929, voor het ineenstorten van
de beurs, was tot een waarde van 400
miljoen dollar aan dergelijke aandelen
verkocht
In het jaar na de triomf van Lindberg
startten niet minder dan 31 vliegtuigen
voor een vlucht over de oceaan. Slechts
10 slaagden en de mislukkingen kostten
20 mensenlevens. Veel transatlantische
ondernemingen waren roekeloos. De pilo
ten echter die bekwaam en gelukkig ge
noeg waren om de oversteek te halen,
hebben veel bijgedragen tot de groei van
de luchtvaart. Ze hebben de impuls gege
ven tot de ontwikkeling van nieuwe vlieg
tuigen en navigatiemiddelen.
En ze maakten de hele wereld duidelijk
dat de commerciële luchtvaart spoedig de
wegen, door hen over de oceanen en rond
de aarde gebaand, zou volgen. Hun aller
vader is de lange, slungelige, bescheiden,
innemende, moedige, vasthoudende, erva
ren, bekwame Charles Augustus Lind
bergh geweest
PIET SNOEREN
