Menten kon geen lid zijn
van SS-Einsatzkommando
Betere internationale afspraken
nodig voor onderzoek politie
Drees sr verweet regering
onjuist toelatingsbeleid
gastarbeiders en Surinamers
GETUIGE-DESKUNDIGE PROF. RUTTER
De Kort pleegde geen malversaties
Onderzoek naar
verzekering
tegen gijzeling
DE KUYPER
Binnenland
LEIDSE COURANT
PAGINA 13
(Van een onzer verslaggevers)
Den Haag Oud-premier dr W. Drees, thans
minister van Staat, heeft in een radio-uitzen
ding van DS'70 het kabinet-Den Uyl verweten,
dat het de blijvende vestiging van buitenland
se werknemers in Nederland heeft bevorderd
en Surinamers onbeperkt naar Nederland heeft
laten komen.
Volgens dr Drees sr. was het indertijd de
bedoeling geweest om buitenlandse werkne
mers slechts tijdelijk in het land toe te laten.
Het kabinet-Den Uyl bevorderde de gezinsher
eniging en het wettigde het verblijf van illega
len. Daardoor zijn de woontoestanden moeilij
ker geworden en is werkloosheid in de hand
gewerkt, aldus dr Drees. Hij is verder van
mening, dat de regering het recht had gehad,
om voor Surinamers een toelatingsregeling te
maken. „Nu zijn ze uit een onderbevolkt land
naar een overbevolkt land gekomen".
Het kabinet is teruggekomen op zijn voorne
men om de uitkeringen inzake de wet arbeids
ongeschiktheid (wao) te verlagen (in vier jaar)
van 80 naar 75 procent. In het tv-debat met
WD-leider Wiegel zei Den Uyl, dat bij vrijwel
alle politieke partijen ernstige bedenkingen te
gen een aantasting van de wao-uitkeringen
bestaan. Het voorstel is nu geheel van de baan.
Den Uyl zei verder, dat het kabinet wél wil
vasthouden aan de reeds bij de Kamer inge
diende bezuinigingsvoorstellen inzake kinder
bijslag en de scherpere controle op het mis
bruik van sociale verzekeringen.
CD A-lijsttrekker Van Agt zei gisteren in Maa-
l sticht, dat het vals is om te zeggen dat alleen
gehuwde vrouwen die buiten het gezin een
baan hebben, geëmancipeerd zijn. „Menig man
kan zijn werk goed doen omdat zijn vrouw
thuis is. Wie kiest voor een taak in het gezin
is heus niet minderwaardig".
De PvdA heeft, zo zij aan een volgend kabinet
meedoet, een voorkeur voor ministersposten op
Financiën, Economische Zaken, Sociale Zaken,
Binnenlandse Zaken en ook Justitie, zo heeft
PvdA-lijstaanvoerder Den Uyl laten weten.
Volgens een opiniepeiling van KRO's Brand
punt wil 57 procent van de Nederlanders dat
Den Uyl in een volgend kabinet opnieuw pre
mier wordt; CDA-lijsttrekker Van Agt heeft de
voorkeur van 36 procent. Van de 1200 onder
vraagden sprak 61 procent zich uit voor een
kabinet van PvdA-CDA, 31 procent ziet liever
de combinatie WD-CDA.
Op een verkiezingsbijeenkomst in Noordwijk
zei CDA-Kamerlid Hannie van Leeuwen, dat
het CDA bereid is met de PvdA te gaan praten,
maar dan wel zonder voorwaarden. ..Als de
PvdA op onredelijke wijze wil onderhandelen,
gaat het feest niet door".
Een groep cameralieden, regisseurs, technici en
andere tv-medewerkers heeft een beroep ge
daan op allen die te maken krijgen met de
hedenavond geplande tv-uitzending van de Ne
derlandse Volksunie, hieraan geen medewerk
ing te verlenen.
AMSTERDAM Wanneer het
pas zou geven een zo'n ernstige
zaak als een proces wegens oor
logsmisdaden te vergelijken met
een voetbalwedstrijd, zou de con
statering gewettigd zijn dat er
woensdag voor Pieter Menten
druk gedoelpunt is en wel dank
zij de briljante solo's van een
spitsspeler, professor mr. C.'Rut-
ter. Deze Amsterdamse hoogle
raar in het strafrecht, door de
verdediging als getuige-deskun-
dige gedagvaard, kwam in een
even grondig als spitsvondig be
toog tot maar liefst vier niet te
stoppen conclusies.
a.: Op 7 juli 1941 toen de massa
moord in het Poolse Podhorodze
plaatsvond, kon daar geen Duits
„Einsatzkommando" of een on
derdeel ervan geweest zijn;
b.: Menten kan nooit deel hebben
uitgemaakt van een „Einsatz
kommando" te velde en het is
uitgesloten dat hij ooit in welke
hoedanigheid dan ook bevelen
zou hebben kunnen geven;
c.: Het is ondenkbaar dat Menten
op 6 of 7 juli 1941 in Podhorodze
is geweest;
d.: De feiten dat er volgens de
getuigen publiek bij de executie
aanwezig is geweest en dat er in
het massagraf sieraden terug ge
vonden zijn, sluiten de mogelijk
heid van een executie door de
Duitsers uit. Wel valt te denken
aan een door Oekrainers georga
niseerde wraakaktie of pogrom.
Het komt niet vaak voor dat een hoogle
raar zijn zwarte baret verruilt voor de
geruite pet van Sherlock Holmes, maar
prof. Rütter heeft het gedaan en kenne
lijk met succes. Immers: officier van
justitie mr. Habermehl en diens getuige-
deskundige, wetenschappelij medewerker
A. van der Leeuw van het Rijksinstituut
voor Oorlogsdokumentatie hadden er alle
belang bij de door Rütter opgespitte we
tenswaardigheden te ondergraven. Het
tegendeel gebeurde. De professor bleek
zo voortreffelijk gedocumenteerd en had
z'n onderzoek zo diepgaand verricht dat
Van der Leeuw slechts timide kon bea
men: „Ik ben het met hem eens", terwijl
mr. Habermehl (zijn druiven waren zuur)
niet verder kwam dan de bitse opmer
king: „Ik acht het een volkomen foute
handelwijze van deze getuige dat hij als
een detective op stap is gegaan".
Prof. Rütter stelde onder meer de retori
sche vraag: Kan Menten in 1941 lid of
bevelhebber van een SS-Einsatzgruppe
zijn geweest en als zodanig hebben ge
handeld? In zijn antwoord maakte hij
een door opponent Van der Leeuw over
het hoofd gezien onderscheid tussen twee
soorten Einsatzgruppen die met num
mers en die welke werden aangeduid met
de letters ZBV de eerste categorie die
achter het leger optrok om executies te
verrichten, was zorgvuldig geselecteerd
uit leden van de SS, Gestapo en de Kripo.
Menten, een militair ongeschoolde buiten
lander, kon onmogelijk tot die gelederen
doordringen. De Duitsers Prof. Rütter
bleef daarop hameren deden niets
buiten het boekje. Heel hun afgrijselijke
optreden werd gekenmerkt, want moge
lijk gemaakt, door grondigheid en punk-
tualiteit. Dat gold zelfs voor hun manier
van executeren. Van de regel dat de
massamoorden in het diepste geheim
moesten plaatsvinden, werd nooit afge
weken. De slachtoffers moesten hun sie
raden inleveren en zich ontkleden. Daar
na werden ze dood geschoten en wel
altijd door twee man. Zo luidden de
voorschriften en zo gebeurde het. Behal
ve in Podhorodze, hetgeen prof. Rütter
tot een van zijn bovengenoemde conclu
sies bracht.
Maar de tweede categorie Einsatzgrup
pen, de ZBV kon Menten daarvan lid
zijn geweest? Inderdaad, aldus prof!' Rut
ter, maakten die weieens gebruik van de
beesten van buitenstaanders bij wijze
van tolk, inkoper en dergelijke. Zo'n
buitenstaander zeg Menten, maar het
is veel vaker voorgekomen kreeg dan
het uniform van een Sonderführer aan
om hem het oversteken van de grenzen
tussen de verschillende militaire sectoren
te vergemakkelijken. Met enige vorm van
indiensttreding had het niets te maken.
Volgende punt van prof. Rütter (eens
gepromoveerd op de berechting van oor
logsmisdadigers en dus niet helemaal van
zijn leerstoel afgedwaald): er is geen
sprake van dat dit tweede type Einsatz-
kommando's massa-executies heeft uitge
voerd. Dat was hun taak niet, dat stond
niet in hun boekje. Ze hadden een be-
stuursopdracht, ze waren een soort tijde
lijke politie in afwachting van definitieve
regelingen. De beste garantie dat iemand
(lees: Menten) niet bij massa-executies
betrokken is geweest, vormt zijn aanwe
zigheid in de staf van een dergelijk ZBV-
kommando.
Het was op 6 of 7 juli 1941, zo scoorde
Rütter hooggeleerd verder, voor Einsatz-
kommando's totaal onmogelijk in Podho
rodze te komen. Het dorp lag vlak achter
het front, midden in de strook waar nog
steeds vijandelijkheden voorkwamen,
kommando's werden er door het leger
(toch al geen liefhebber van de SS) een
voudig niet toegelaten.
De hulzen van de kogels, in Podhorodze
gevonden? Alweer had prof. Rütter een
antwoord, hetgeen rechtbank-president
mr. Schroder deed verzuchten: „Straks
bent U ook deskundig als patholoog-ana
toom". Ze bleken afkomstig geweest te
kunnen zijn van het schiettuig waarmee
het Duitse leger en de eerste kategorie
Einsatzgruppen organiek bewapend wa
ren, maar het kommando waarmee Men
ten alleen kan hebben opgetrokken
(ZBV), was organiek heel anders bewa
pend, namelijk op de manier van de
politie. „De enige rol die Menten even
tueel gespeeld heeft", zei prof. Rütter, „is
die van aangever geweest". Zelfs dit acht
te hij om vier redenen uitgesloten.
a.: De Duitsers hadden hem daarvoor
niet nodig;
b.: Hij was als zodanig zelfs onbruikbaar;
c.: Hij kon in de chaos van de eerste
oorlogsdagen niet over vervoer beschik
ken;
d.: Hij zou dwars door de frontlinie
hebben moeten reizen, hetgeen onmoge
lijk was.
Tenslotte wees hoogleraar-detective Rut
ter de rechtbank nog op het feit dat er
op de foto's van Menten in uniform een
monocle zichtbaar is attribuut, slechts
voorbehouden aan hoge SS-officieren en
zeker niet aan een Sonderführer mits
men althans de kiekjes bestudeert met
een speciale loep zoals postzegelverzame
laars die gebruiken. Hetgeen rechtbank
president Schroder wanhopig deed vra
gen: „Kan er op de volgende zitting een
dergelijke loep voorhanden zijn?" Rijks
rechercheur Peters (had er nooit aan
gedacht) beloofde snel en schuldig dat
het in orde zou komen.
Onderzoekcommissie PGGM:
ADVERTENTIE
UTRECHT (ANP) De commissie, die onder leiding van prof. De commissie werd indertijd ingesteld naar aanleiding van publica- i
mr. A. D. Belinfante een onderzoek heeft ingesteld naar de ties over de voorzitter van het fonds, dr. W. L. P. M. de Kort
buitenlandse beleggingen van het grote Nederlandse pensioen- (oud-KVP-fractievoorzitter in de Tweede Kamer), als zou deze
fonds PGGM, is tot de conclusie gekomen dat er sprake is geweest privébelangen hebben in de pensioenfondsbeleggingen in Fran-
van een vermenging van functies, die beter vermeden had kunnen krijk.
worden. Er zijn echter geen financiële manipulaties in het spel. j
Haagse politie na oplossen antiekroof:
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllH
DEN HAAG (ANP)
Op het ogenblik
wordt onderzocht of
een verzekering te
gen de materiële ge
volgen van politieke
misdrijven zoals gij
zelingen kan worden
gevonden in bijvoor
beeld het algemene
verzekeringspakket
van de particuliere
schadeverzekeringen.
Dit heeft dr. J. van
Londen, voorzitter
van de CBOG (cen
trale beleids- en on
dersteuningsgroep)
gezegd naar aanlei
ding van het verschij
nen van het/$,ï,de
jaarverslag. Volgens
dr. Van Londen ligt
een dergelijke ge
noegdoening niet op
Kadett Special, Kadett City
bij het autoverhuurbedrijf
van uw bekende Opel-dealer
Motorhuis Verhuur
kwaliteitsverhuur:
Door de gigantische antiekzaak, waarbij nu al voor zeven
miljoen gulden aan gestolen antiek en schilderijen boven
water is gekomen, zal de Haagse recherche over een maand
een belangrijk aandeel leveren tijdens een internationaal
politie-symposium op het hoofdbureau van interpol in
Parijs. De rechercheurs van het Haagse bureau Inbraken
hebben met het oplossen van nu al 58 antiekkraken bij
onderzoeken in het buitenland zoveel problemen ontmoet
in de officiële sfeer, dat men hierover onmiddellijk contact
heeft opgenomen met de Nederlandse vertegenwoordiger
van Interpol, zodat nu gepraat zal worden, hoe men die
onderzoeken internationaal beter en sneller kan doen
verlopen.
Hoofdinspecteur J. Posthumus,
die de leiding heeft in de antiek
zaak, vindt het van groot be
lang, dat er een standaardisatie
komt in de' informatieverwer-
,ving en -verstrekking op inter
nationaal niveau aan de ver
schillende politiekorpsen. Bij
pogingen om gestolen antiek in
België en Duitsland terug te vin
den bleek een belangrijke hin
dernis de verschillende om
schrijvingen in Nederland (b.v.
..Vrouwtje in klederdracht") en
andere landen (bv. „Zeezicht
met vrouw").
..Het beste herkenningsmiddel,
dat we hebben is natuurlijk de
foto, maar ik vind ook de wer
kwijze van bijvoorbeeld het
overvallenteam, een groep men
sen, die landelijk de contacten
onderhoudt en signalementen
verwerft en doorgeeft, zeer be
langrijk. Daardoor krijg je een
vaste manier van het omschrij
ven van antiek, die voor de her
kenning en dus in het onderzoek
De hoofdinspecteur vindt, dat
de Duitse politie veel beter is
georganiseerd op dit gebied dan
de Belgische. „In Duitsland be
staat een groep agenten, samen
gebracht in een speciale afde
ling, die gespecialiseerd zijn op
kunst en antiek en die regelma
tig contact houden met de vei
lingen. In München alleen al
zijn tweehonderd veilingen, zo
dat het voor ons een ondoenlij
ke zaak zou zijn geweest een
nauwkeurig onderzoek in te
stellen. We hebben dan ook veel
gehad aan de medewerking van
de Duitse recherche. In België
echter hebben we dat helemaal
zelf moeten doen. Daar hebben
we dan ook het minste kunnen
bereiken".
De heer Posthumus vertelt, dat
voor dat laatste nog een andere
oorzaak aan te wijzen is. „In
tegenstelling tot in Duitsland is
het in België (vanwege de wet-
Hoofdinspecteur Posthumus: Door standaardisering van
omschrijvingen wordt antiek voor de politie beter herken
baar.
geving) niet toegestaan om goe
deren, die bij veiling zijn ver
kocht aan partikulieren, in be
slag te nemen. Door het gebrek
aan communicatie wisten we dit
niet tevoren, zodat we uiteinde
lijk als bewijsmateriaal in Ne
derland genoegen hebben moe
ten nemen met foto's van de
bewuste kostbaarheden. Sinds
dien hebben we ons telefonisch
uit voorzorg eerst op de hoogte
gesteld van de mogelijkheden in
het buitenland om niet onver-
richterzake terug te hoeven ke
ren".
Tijdens het Interpol-symposium,
dat op 14, 15 en 16 juni in Pavös
wordt gehouden, zal ervoor wor
den gepleit om via Interpol in
ternationaal op standaardfor
mulieren informatie te telexen
naar de verschillende landen.
De laatste jaren is de Centrale
Recherche Informatiedienst aan
de Raamweg bezig met de iden
tieke registratie van kunstvoor
werpen op nationaal niveau.
Andere punten in dit verband,
die al op de agenda van het
symposium staan vermeld, zijn
de consequenties van deze pro
blemen op politiegebied, de ef
fecten van kunstdiefstallen in
de handel door het ongewoon
hoge aanbod ineens, de wer
kwijzen van gespecialiseerde
kunst- en antiekbendes en he
lers (in de handel rekent men
daartoe ook de veilingen) en de
methoden om gestolen antiek in
het buitenland weer „wit" te
maken.
het pad van de over
heid, omdat dat juri
disch onhaalbaar is.
Toch heeft de be
leidsgroep het kabi
net gevraagd een ma
teriële vergoeding te
geven voor geleden
schade. „Verschillen
de ex-gegijzelden
hebben reeds een
proces tegen de Staat
overwogen. Met eeni
gebaar van materiële i
steun krijgen zij de'
erkenning van de
overheid, dat sommi
gen van hen lelijk
tussen de wal en het!
schip zijn terecht ge- f
komen", aldus dr. i
Van Londen.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIHII S
ADVERTENTIE
DE VIEUX
MET DE
FRANSE BRANDY
//Lel
verhuur met zekerheid:
verhuur volgens de voorwaarden
van het nieuwe BOVAG-
verhuurcontract,
kosteloos reserveren,
vraag inlichtingen aan:
Motorhuis Verhuur
Vondellaan 80/Postbus 44
Leiden/tel. 071-769313
Landelijke
regeling voor
asiels
DEN HAAG (ANP) De Ne
derlandse Vereniging ter Be
scherming van Dieren wil een
eind maken aan de treurige toe
standen die heersen in een
groot aantal asiels in ons land.
Daartoe zal de vereniging een
landelijk asielreglement opstel
len en de asiels, die geen geld
hebben voor verbeteringen, fi
nancieel steunen. Uit de legaten
zal daarvoor dit jaar een half
miljoen gulden worden gereser
veerd.
Heineken schort
bierlevering
op aan discounts
DEN BOSCH (ANP) - Heine-
ken heeft de bierleveranties aan
de firma Kien, elf discount win
kels verspreid over het hele
land, opgeschort omdat dit be
drijf de door Heineken bier
brouwerijen vastgestelde mini
mum-verkoopprijs ontduikt
Kien verkoopt sinds dinsdag
een krat Heineken bier (24 fles
jes) voor 10,50, terwijl de door
Heineken voorgeschreven mini
mum verkoopprijs 10,54 be
draagt
Volgens directeur Van der
Zeeuw zal Kien voorlopig Hei
neken bier beneden de voorge
schreven minimumverkooprijs
blijven verkopen. De firma
heeft nog voor ongeveer een
week voorraad in huis.
