Zilveren anjer voor
Simon Leenheers
bemoeienis met
oeroud Rijnsburg
Dokter
Jan van Nes
legt
praktijk neer
AFSCHEID BINNEN
EEN STEVIGE
NOORDWIJKSE TRADITIE
Noordwijk
bij
laatste
acht
Basketbaltoernooi Nijssen Trotters
Prins Claus opent 1 juni
Leidse Detailhandelschool
STAD/REGIO
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 18 MEI 1977 PAGINA 5
:it
Op mijn omwegen door stad en land kom
ik graag mensen tegen. Elke morgen tussen
tien en elf uur kunt u mij telefonisch vertel
len wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Het nummer van mijn geduldi
ge telefoon is 071-122244; u kunt dan naar
toestel 18 vragen.
Zelfs aan de loopbaan van
een „echte" arts komt een
einde. Je hebt talloze „ge
vallen" tegenwoordig van
medicijnen studerenden
zonder dat daar een tradi-
I lie achter zit. Maar nu en
dan kom je nog die roe-
I ïing-artsen tegen, de heel-
itande die van vader op
zoon is doorgegeven. „Het
zit in de familie", zeg je
dan De doktersgeslachten;
ze worden zeldzamer, maar
ze zijn er nog. Een voor
beeld daarvan is dokter
Jan van Nes, derde genera
tie van een geslacht dat al
meer dan 125 jaar op een
voorbeeldige manier de ge
zondheidszorg in Noord-
wijk heeft bediend. Dokter
Van Nes sluit op 1 juni zijn
praktijk. Geen spreekuur
meer, geen bevallingen in
het holst van de nacht, niet
meer rustig zitten en dan
plotseling weggeroepen
worden. Want van die ge
beurtenissen hangt een
doktersloopbaan aan el
kaar. De medicus Jan van
Nes heeft zo 35 jaar lang
klaargestaan voor zijn pa
tiënten. Een raadsman in
velerlei opzicht gaat nu
werkelijk van zijn verdien
de rust genieten.
De eerste dokter Van Nes ves
tigde zich op 1 november 1850
als arts in Noordwijk. Een jon
geman die z'n praktijk begon
toen hij nauwelijks 20 jaar
was. Die grootvader van Jan
van Nes slaagde met de hoog
ste lof voor zijn artsexamen en
die hooggeplaatste lof hebben
zijn nazaten met succes nage
streefd: In 1902 volgde zoon
Hadriaan zijn vader als
Noordwijkse arts op en Ha
driaan werd een bijna legen
darische figuur in het dorp.
Volgens de geschiedschrijving
was hij een „deftig man" met
een volle baard, die op z'n
fiets en later ook met paard
en rijtuigje zijn patiënten tot
in de verre omtrek gewoon
was op te zoeken. Een hoog
staande man die voor anderen
leefde en voor wie niets te veel
was. Van 1918 tot 1930 was
dokter Hadriaan lid van de
gemeenteraad. Hij overleed op
64-jarige leeftijd, nog midden
Dr. J. van Nes, afscheid van 35 jaar praktijk
in zijn werk. De dr. Hadriaan
van Neslaan in het Beeklaan-
kwartier herinnert de Noord
wijkse gemeenschap nog dage
lijks aan deze mensenvriend.
Jan van Nes was toen nog te
jong om de familietraditie
voort te zetten. Dat gebeurde
pas in 1942, maar Jan kreeg,
al ras een drukke praktijk te
verwerken, want de naam Van
Nes betekende nog steeds iets
in Noordwijk. Dokter Jan ont
popte zich weldra als een
sportminnend man die onder
meer meedeed aan de Tulpen
rally en andere sportieve even
ementen. Ook dokter Jan van
Nes junior diende het openba
re leven, van 1962 tot 1970 zat
hij in de Noordwijkse gemeen
teraad voor Gemeentebelang,
met specialisatie gezondheids
zorg. Zijn vrouw volgde hem
in die raad op tot aan de
verkiezingen in 1974.
Dokter Van Nes was ook ja
renlang voorzitter van de voet
balvereniging Noordwijk, de
club waarvan hij thans het
ere-voorzittersohap bekleedt.
Ook neemt hij een vooraan
staande plaats in bij het aan
tradities zo rijke Sint Joris
Gilde. Niet onvermeld ook
mag blijven zijn voorzitter-,
schap van het Genootschap
„Oud-Noordwijk"; hij is vice-
voorzitter en medisch adviseur
van de Noordwijkse Reddings
brigade, hij is lid van de plaat
selijke commissie van de Kon.
Noord-Zuid-Hollandse Red
dingsmaatschappij, en ook
was hij werkzaam in de Inter
nationale Vereniging Philateli-
ca, de vroegere Sportraad
Noordwijk en in tal van ande
re instellingen en organisaties.
Zonder kortaangebonden te
zijn is dokter Van Nes een
man die niet van „kletsen"
houdt. Hij heeft altijd aange
pakt, vindt hijzelf. Juist daar
om heeft hij altijd zoveel werk
aangekund. Volgens mensen
die het kunnen weten is Jan
van Nes iemand met een grote
inzet, humor en slagvaardig
heid. Een echte „Noordtuk
ker" ook, te porren voor een
geintje. Afscheid nu van Jan
van Nes, maar niet van zijn
befaamde geslacht, want
Noordwijk blijft in het bzit
van een Van Nes, dokter H.
van Nes, de zoon, oefent reeds
een jaar of wat een praktijk
in het dorp uit. Op zaterdag
4 juni vindt een grootscheepse
huldiging plaats, 's middags
tijdens een receptie van 3 tot
6 uur in het „Hof van Hol
land". Een uit de patiënten
gevormd comité is als druk
bezig om die dag voor dokter
Jan tot een onvergetelijke te
maken.
Het Prins Bernhard
Fonds heeft zijn oog
weer welgevallig laten
rusten op drie Nederlan
ders, die zich „uitsteken
de verdiensten hebben
verworven voor de Ne
derlandse cultuur, of
voor die van de volkeren
der andere rijksdelen."
Die „andere rijksdelen"
zijn tot een Antilliaans
minimum teruggebracht
en het hoeft niet te ver
wonderen, dat in 1977
uitsluitend Europeaanse
Nederlanders op de no
minatie kwamen om een
Zilveren Anjer straks in
juni in ontvangst te ko
men nemen. Onder die
Nederlanders bevindt
zich ditmaal bakker Si
mon Cornelis Hendrik
Leenheer, een man die
zelden of nooit leentje
buur speelde, maar op
eigen la-acht en louter
uit historische gedreven
heid in het Zuidholland
se Rijnsburg een lief
hebberij ontplooide die
boven het amateurisme
verheven is. Simon
Leenheer mag dan tot 1
april 1.1. brood- een ban
ketbakker in Rijnsburg
zijn geweest, maar de
vaderlandse geschied
schrijving is met zijn
vrijetijdsinspanningen
verrijkt. Op 1 april werd
hij „uitgesaneerd"; „het
is een vrij zwaar beroep
waaraan je niet kunt
sleutelen door bijvoor
beeld minder te doen.
Maar daar gaat het nu
niet om."
Bakker Leenheer hield ermee
op, maar geschiedvorser en ar
cheoloog Leenheer verzamelde
lauweren die nu door het
Prins Bernhard Fonds verzil
verd zijn. Sinds zijn jeugd is
Simon Leenheer geïnteres
seerd in geschiedenis en op
gravingen; wat er uit de grond
kwam boeit hem nog immer
mateloos. „Als jongen kwam
ik al in contact met mevrouw
Eerdbeek, een notarisvrouw
uit Katwijk-Binnen, die als
amateur aan bodemonderzoek
deed aan het eind der twinti
ger jaren. Voor haar zocht ik
Romeinse scherven in Valken-
Simon Leenheer: „grasduiner" in Rijnsburgs historie
burg (ZH). Dat heeft me zo
gepakt dat ik m'n hele leven
ermee bezig ben geweest. Vlak
bij me woonde een student,
die later hoqgleraar in de pre
historie in Amsterdam is ge
worden. Dat is prof. Willem
Glasbergen. Een goeie vriend
van me, met wie ik ben opge
trokken. Onder zijn invloed
heb ik de studie van de Rijns-
burgse historie op de voet ge
volgd, met allé" problemen
eraan verbonden. Van Glas
bergen heb ik veel geleerd."
In de oorlog was Glasbergen
in Rijnsburg bij zijn ouders
ondergedoken, „we zijn toen
veel met elkaar opgetrokken
en vlak na de oorlog was er
een groot archeologisch onder
zoek in Rijnsburg, wat resul
teerde in het vinden van de
skeletten van de graven van
Holland. Daaraan heb ik me
dewerking verleend; met het
voorbereiden van de opgra
ving, afspraken met grondei
genaren gemaakt. Ik was een
soort intermediair tussen de
bevolking en de wetenschap.
In 1963 leidde ik bijvoorbeeld
nog een noodopgraving met
middelbare scholieren".
Leenheers activiteiten spreid
den zich uit. Hij leerde aan de
hand van het schervenmate-
riaal bepaalde perioden te de
termineren. „Wat ik deed, was
de helpende hand bieden aan
de wetenschappelijke onder
zoekers." Rond 1955 was er in
Rijnsburg een vondst van Me-
rovingische scherven uit de 7e
eeuw, ergens in een rioolput,
in de Narcissenstraat, waai- nu
het politiebureau staat. Dat
waren overblijfselen van een
boerderij, een opvallende
vondst. „Ik heb vreselijk veel
scherven in handen gehad.
Daaruit heb ik mijn kennis
opgebouwd en hoogachting ge
kregen voor de wetenschap
met wie ik heb samengewerkt.
Hier waren opgravingen bij de
vleet. Rijnsburg is één van de
best archeologisch onderzoch
te plaatsen in Nederland."
Simon Leenheer is gaan door
borduren op de abdijtoestan
den, op de verhouding tussen
de graven van het Hollandse
Huis en de Rijnsburgse bevol
king. Hij begon te publiceren.
Vlak na de oorlog over Rijns
burg onder de Duitse bezetting
(Leids Jaarboekje 1946). sa
men met Glasbergen over het
Armhuis van Rijnsburg (Leids
Jaarboekje 1951). in '55 over
de Merovingische vondsten.
En Leenheer deed mee aan de
serie „Rijnsburg in oude an
sichten", gezellige plaatjes van
een oud dorp. In '74 publiceer
den J. B. Glasbergen (archie
fonderzoek) en Leenheer
(vroege geschiedenis) een ge
denkboek over „Rijnsburg
1000 jaar", een werk, „dat no
gal is aangeslagen, lokaal
werk op niveau min of meer.
Met aardige hinten voor niéu
we onderzoeken. Archeologen
van naam vinden mijn gestel
de hypothese over de ligging
van de Rijnsburgse „burcht"
waardevol. Misschien wordt
dit in de toekomst aangepakt,
als er tijd en geld voor is.
Kortom, ik ben altijd een
vraagbaak geweest voor iede
reen wie de Rijnburgse ge
schiedenis na aan het hart
lae."
„Ik ben nu als „grasduiner"
onderscheiden. Dat grasdui
nen heeft als voordeel, dat je
iets kunt laten liggen en aan
wat anders kunt beginnen zon
der dat iemand je daarvoor op
de vingers tikt. Ik heb dit
werk altijd voor m'n plezier
gedaan enmen schijnt het
toch wel aardig te vulden.
Hoewel het me is gebleken,
dat er veel andere amateur-on
derzoekers in het verborgene
bezig zijn zonder dat dit naar
buiten komt." Sirhon Leenheer
is buitendien een werker van
het eerste uur. In '51 was hij
lidnummer 16 van de Archeo
logische Werkgemeenschap
Nederland, een vereniging die
inmiddels is uitgegroeid tot
ruim 2500 leden. En ook dat
komt niet altijd naar buiten.
Na zege op
Zuidvogels: 20
De tweede (knappe) goal \7an Noordwijks John van Dijk
in beeld. Egbert Vos van Zuidvogels kan slechts toekijken.
(Van onze sportredactie)
NOORDWIJK Vijftien minuten heeft Noord
wijk gisteravond de woorden van trainer John
Eelman „Ook de beker is voor ons belangrijk"
volledig waargemaakt. Eén kwartier lang was
Noordwijk in het bekertreffen met Znidvogels
echt gemotiveerd bezig. In die periode werd ook
een 20 voorsprong opgebouwd die de roodwit-
ten de kwartfinales van de KNVB-bekerstrijd
(tegenstander: Volendam) voor zaterdagamateurs
deed inwandelen. Met recht wandelen. Want in
de resterende vijfenzeventig minuten was slechts
de Huizense derdeklasser aan het woord. Duide
lijk minder technisch, maar wel ann»i«»nHjv
hoosiaster.
Dat gretiger spel leverde Zuidvogels evenwel niets
op. De Noordwijk-defensie mocht dan niet echt
in topvorm steken, de ruim aanwezige routine
hield de laatste linie van de zeekanters veelal
moeiteloos overeind. En waar ook die laatste lijn
faalde, was er dan altijd nog de nerveus ogende
aanval van Zuidvogels. Na de hervatting duidelijk
slagvaardiger waar het de voorbereidingen betrof,
maar in de eigenlijke afwerking negentig minuten
lang van slag. Han van der Mast en aanvoerder
Henk Koelewijn bijvoorbeeld. Alleen voor Noord-
wijk-doelman Ab van der Niet knalden zij tegen
het lichaam van de-Noordwijkse goalie op. Of Rob
Kooy. Nadat voorstopper Frans van der Veen (met
de hand?) op de doellijn had gered bij een inzet
van Ab Schaap was hij het die in ideale positie
de lat raakte...
Alleen door die missers had Noordwijk aan de
twee snelle treffers van John van Dijk voldoende
voor plaatsing bij de laatste acht Twee kwalita
tief knappe goals, dat wel. De eerste sag al in
de vijfde minuut het daglicht na een vlot geno
men vrije trap van Jan Willem Bogers en een
voorzet op maat van Ruub Bröring; de tweede
viel tien minuten later nadat Van Dijk persoon
lijk Vos op het verkeerde been had geset en met
het linkerbeen had toegeslagen.
LEIDEN De Leidse basket- klasse uitkomende Nijssen Trot- d<x>r de spelers van (de jarige)
«vereniging Nijssen Trotters ters, ook sterke tweede divisie- Frans Nijssen zelf georganiseer-
>e- v^aruseert morgen een sterk- teams als het Alphense BVO, de toernooi, begint om tien uur.-
n i toernooi. In de sportzaal het gepromoveerde VAK Stars Omstreeks vijf uur zal de laat-
r°ekplein in de Merenwijk zul- LISC, Lisse, Sphinx en Luba in ste bal door de basket worden
•en. behalve het in de eerste actie komen. Het, overigens gewerkt
UNIEKE JAPANSE TENTOONSTELLING EN
NAAMSWIJZIGING
(Van een onzer verslaggevers)
LEIDERDORP Prins Claus opent woensdag 1 juni
om drie uur, in het bijzijn van onder anderen de
thans demissionaire minister Van Kemenade, de
commissaris van de koningin mr. Vrolijk en de
Japanse Ambassadeur Masue Takashima, het nieuwe
onderkomen van de „Leidsche Scholen voor de De-
tailhandel" aan de Leidsedreef 4 in Leiderdorp. De
school zal tevens een naamswijziging ondergaan,
omdat haar verzorgingsgebied inmiddels veel groter
is dan de Leidse regio. De detailhandelschool (zowel
lagere als middelbare detailhandelonderwijs) zal
voortaan onder de naam „Rijnlands Instituut voor
Ondernemersonderwijs" door het leven gaan.
Ter gelegenheid van de opening
wordt in het schoolgebouw van
2 tot en met 23 juni een tentoon
stelling gehouden over Japan.
Dat is de reden dat de Japanse
ambassadeur op 1 juni aanwe
zig is. Hij zal in het bijzijn van
Prins Claus de expositie, opge
zet door leerlingen van de
school met medewerking van
bedrijven en instituten, openen.
Die tentoonstelling is dagelijks
te bezichtigen van 10.00 tot 12.30
uur en van 13.30 tot 16.00 uur.
Leerlingen hebben ter gelegen
heid van de officiële ingebruik
stelling van de school 200 Ja
panse stempels gefabriceerd die
in het gebouw zijn opgehangen.
Directeur J.C. van Britsum (49),
sinds 1968 aan de school ver
bonden. vertelt over het karak
ter van de tentoonstelling: „Er
waren nog meer landen die in
aanmerking kwamen voor de
tentoonstelling. Uiteindelijk is
gekozen voor Japan, omdat Ne
derland een aantal duidelijke
banden heeft met dit land. Al
lereerst het feit dat in beide
landen het aantal inwoners per
vierkante kilometer erg groot is.
Ook historisch heeft Nederland
banden met Japan. Een Hol
landse nederzetting op Deshima
is vanaf het begin van de zeven
tiende eeuw tot het midden van
de vorige eeuw vrijwel het enige
contact van Japan geweest met
de buitenwereld". De tentoon
stelling geeft een beeld van de
Japanse handel en economie.
Tevens werden daarbij de com
merciële banden aangestipt die
een aantal Nederlandse bedrij
ven hebben met Japan. Niet al
leen de Japanse commercie
komt aan bod, tevens worden
enkele facetten van het Japanse
alledaagse leven belicht: kle
ding, theater en literatuur.
RIO
Het Rijnlands Instituut voor On
dernemersonderwijs (RIO)
kwam nog zeer recentelijk in
het nieuws in verband met een
nabij gelegen stuk grond. De
school had een optie op het
terrein om aldaar parkeerplaat
sen, een bromfietsstalling en
mogelijke uitbreiding van de
school te realiseren. Die optie
liep enige maanden geleden af
en toen toonde „De Vleesmees-
ters" uit Leiden, een vereniging
van slagers belangstelling voor
de grond voor de bouw van een
drie lagen tellend kantoorge
bouw. Burgemeester en wethou
ders stellen de raad overigens
tijdens de vergadering van 23
mei voor de grond inderdaad
aan „De Vleesmeesters" te ver
kopen, ondanks de felle kritiek
van het RIO. Het college is van
mening dat na het verlopen van
de optie de school geen recht
meer heeft op de grond.
De voorzitter van het schoolbe
stuur, het tweede kamerlid Port-
heine van de WD probeerde bij
het ministerie toestemming te
Leerlingen van het Rijnlands Instituut voor Ondernemers
onderwijs werken hard aan de opbouw van een tentoon
stelling over Japan.
krijgen om het terrein zoals was
gevraagd bij de school te trek
ken. Hij kreeg mondeling de
toezegging dat het ministerie ak
koord ging, maar schriftelijke
bevestiging van het gesprek tus
sen de heer Portheine en het
ministerie is nog steeds niet bin
nen.
Het college van burgemeester
en wethouders van Leiderdorp
heeft twee alternatieven waarop
een eventuele uitbreiding van de
school gerealiseerd kan worden.
Die alternatieven zijn: bouwen
nabij de provinciale weg of aan
de overkant van de Engeldael in
Buitenhof.
Het aantal leerlingen van de
school neemt het komend
schooljaar met meer dan 10 pro
cent toe. Het totaal aantal leer
lingen ligt dan tussen de 425 en
450. De nieuwe school beschikt
over 25 leslokalen, terwijl 25
docenten aan de school zijn ver
bonden. Directeur van Britsum
startte in 1968 met het detail
handelonderwijs in een pand
aan de Oosterkerkstraat in Lei
den met 38 leerlingen. De eerste
paal voor het nieuwe gebouw
aan de Leidsedreef werd op 7
februari 1975 geslagen door de
voorzitter van het schoolbe
stuur, de heer Portheine. De
school is gebouwd door Vink en
Veenman b.v. uit Noorden. Ar
chitect was de heer Kneppers'
uit Haarlem. Het pand heeft
ruim 3,6 miljoen gulden gekost.
De leerlingen van de geheel
door het ministerie van onder
wijs gesubsidieerde school zijn
afkomstig uit 32 gemeenten.
Leerlingen die de lagere of mid
delbare detailhandelschool heb
ben doorlopen zijn vrijgesteld
van het middenstandsdiploma.
Directie en schoolbestuur on
dernemen thans stappen om
leerlingen van een bepaalde stu
dierichting ook vrij te stellen
van het horecadiploma. Opval
lend aan de school is de zoge
naamde omgekeerde onderwij-
spiramide. De meeste leerlingen
zitten niet in de laagste klassen
maar in de hoogste klassen.
Overigens zijn bij het arbeids
bureau geen jongens en meisjes
afkomstig van de „Leidsche
scholen voor de detailhandel"
als werkloos geregistreerd.
