Kommer en kwel: meestal
oorzaken van stoornissen
in gezondheid van 't kind
VAN HUIS UIT
Zorgwekkende
ontwikkeling in
potplantenveiling
SECTIE GROENTE
NTS VERDER
UITGEBOUWD
MEVR. VAN DEN DRIES-WIEDEMANN:
IDINSDAG 17 MEI 1977
LEIDSE COURANT
PAGINA 9
Mevrouw drs. M.E. van
den Dries-Wiedemann
wijdt haar leven aan
kinderen in het kinder
ziekenhuis. Niet overwe
gend aan de zieke, maar
aan de „gezonde" kinde
ren, die toch lichamelij
ke klachten hebben. Ze
zijn psychisch zo zwaar
belast dat ze een ventiel
voor hun conflictsitua
ties zoeken in ziekelijke
symptomen. Want emo
tioneel- en lichamelijk
welbevinden zijn onlo
smakelijk met elkaar
verbonden. Afwijkend
gedragspatroon of bij
voorbeeld aanhoudende
hoofdpijn zijn vaak een
noodsein: „ik voel me zo
ellendig in de kou
staan".
TEKST: TINY FRANCIS
Mevr. Van den Dries-Wie
demann: „Niet ieder kind
kan tekenen. Met poppen
spelen gaat beter. Soms
spelen ze de hele conflict
situatie met de poppen na
en op die manier kom ik
er vaak achter. Het is
doodeng wat er soms te-
voorschijn^komt".
Op school worden kinderen in een gedwongen situatie gebracht
met volwassenen en leeftijdgenoten die hen sympathiek of
antipathiek zijn. Ze staan dagelijks bloot aan kritiek van
klasgenoten die hen aanvaarden of laten vallen. Niets is .zo
verschrikkelijk voor een kind als door de groep te worden
uitgestoten. In de les gaat 't meestal nog wel, daar kan de
leerkracht ingrijpen, maar op de speelplaats, buiten klassever-
band kunnen zich stille drama's voltrekken met fatale gevol
gen. Een kind wordt gepest! Het falen in de kindermaatschap
pij, de school, kan zijn hele leven beinvloeden.
gebaar van kleine handen met
Schuldgevoelens
Hij heeft geen mogelijkheden
om dit te verdragen, te ver
werken of zich te verweren:
'thuis wordt zo'n kind vaak lui
gevonden, dom, ongeïnteres
seerd. Broertjes en zusjes
doen het beter. Er ontstaan
schuldgevoelens ten opzichte
van de ouders omdat het niet
aan de normale eisen voldoet.
Het is een psychische sneeuw
bal, die tenslotte zover rolt dat
het de helling afgaat. Het
vlucht onbewust in ziektever
schijnselen, die bedriegelijk
veel lijken op een lichamelijke
stoornis, maar dit in aanleg
niet hoeven te zijn. Doordat
het kind zich in de steek gela
ten voelt, 'gek' gevonden, niet
in de pas kan lopen trekt het
zich terug in eenzaamheid. Het
is bang voor contacten met
anderen, isoleert zich en zijn
innerlijke onrust kan zich
vroeger of later uiten in een
psychosomatisch klachtenpa
troon, waarop emotionele fac
toren een grote invloed heb
ben. Het uitziften van onver
werkte, niet onderkende pro
blemen die hiervan de oorzaak
zijn, is de taak van mevr. van
den Dries, psychologe in het
Haagse Julianankinderzieken-
huis. Zij moet het hebben van
haar scherpzinnig doorzien
van schijn en werkelijkheid.
I Haar hart is echter groot en
luim en biedt plaats voor alle
Ainderen, die hun narigheid in
haar schoot werpen. „Je moet
voor mijn werk lichamelijk
erg fit zijn", zegt ze naden
kend in haar rustige huis in
het Benoordenhoutkwartier.
„U hebt geen idee hoe uitge
rust je moet zijn om het „aan
te kunnen" Ze praat heel
kalm met een zachte stem,
woorden soms vluchtig onder
strepend met een vlinderend
uiterst fijne, spitse vingers.
„Toch is het minder roman
tisch dan het lijkt. Ik heb te
maken met psychosomatische
ziekten onder de druk van
school en gezin. In een gezin
heb je natuurlijk ook spannin
gen, zoals in elke leefgemeen
schap. Als het te erg wordt
(het incasseringsvermogen
van elk kind is natuurlijk ver
schillend. De behandeling
scheelt dan ook van geval tot
geval) als dus een bepaald
kin in een bepaalde situatie
aan stress is blootgesteld, gaat
het zijn onlustgevoelens met
zijn lichaam tot uitdrukking
brengen".
Als voorbeeld neemt zij buik
pijn. „Een groot deel van de
kinderen met buikpijnklach
ten mankeert niets. Het is zo
naar dat zijn omgeving ge
neigd is te denken dat zo'n
kind zich aanstelt En dat is
gewoon niet waar. Het hoeft
helemaal geen aanstellerij te
zijn. De buikpijn is echt. Mid
den in de buik zit een zenuw
vlecht, (de z.g. „Plexus Sola
ris"). Zo'n kind kan bekneld
zitten in een dilemma waarvan
het zich mogelijk niet eens be
wust is".
Mevrouw van den Dries staat
dan voor de zware opgaaf om
met inzet van haar hele per
soonlijkheid en intellect de si
tuatie van het door buikpijn
geplaagde kind doorzichtig te
maken. Bij wijze van psychi
sche röntgenfoto laat zij het
tekenen. „Maar niet ieder kind
kan tekenen", verzucht zij.
„Met poppen spelen gaat be
ter. Soms spelen ze de hele
conflictsituatie met de poppen
na en op die .manier kom ik
er vaak achter. Het is dood
eng, wat er soms te voorschijn
komt". Vanzelfsprekend is dit
pas het einde van diagnosti
sche pogingen. Een kind met
aanhoudende buikpijnklach
ten gaat in het Julianakinder-
ziekenhuis (als elk kinderzie
kenhuis de beste plaats voor
jeugdige patiënten om beter te
worden omdat iedereen, vanaf
de geneesheer-directeur tot de
portier gewend is met kinde
ren om te gaan) door de medi
sche molen. Het wordt opgeno
men en terdege onderzocht.
Zwakke plek
„Is er lichamelijk geen afwijk
ing - en dit is het geval bij een
groot deel van de buikpeijn-
klagertjes - dan komt het kind
bij mij terecht. Voor ouders
zijn de psychosomatische
klachten een veel bedreigen
der zaak dan puur lichamelij
ke. Ze eisen een langdurige
begeleiding en wijzen erop dat
een kind zich psychisch heeft
afgeschermd. De zwakke plek
speelt op. Een moeilijk te aan
vaarden situatie". Wanneer al
dus de kinderarts lichamelijke
klachten heeft laten uitsluiten,
volgt bij oudere kinderen het
onderzoek van mevrouw van
den Dries.
Ze valt niet dood op een paar
IQ punten. Waar ze van uit
gaat is: kan het kind op school
mee? Zijn er thuis soms
(„verkapte") problemen? Is het
gelukkig? De invloed van een
zelfs niet uitgesproken conflict
tussen ouders kan catastrofale
gevolgen hebben. „Ik heb een
meisje onder behandeling ge
had dat het enige contactpunt
tussen uit elkaar drijvende ou
ders vormde. Weet u waarom?
Omdat het kind zulke grote
problemen gaf. Is het niet
triest Het was de enige boei
waarop hun huwelijk nog
dreef. Maar zo'n dochtertje is
de dupe". Kinderen zijn net
kleine seismografen. Ze regi
streren haarscherp.
Over gezinsachtergronden
schreef dr. B. Schucking een
schokkend boek: „Wij maken
onze kinderen ziek". Bij het
onderzoeken en ontvouwen
van ragfijne ketens moet de
lezer zich wel doodschrikken.
Er zijn wel duizend manieren
om een kind voor zijn leven
de das om te doen. Veel te
gemakkelijk neemt men aan
motorische handeling om let
ters te kunnen vormen onder
de knie hebben. „Sommige
zien het woordbeeld niet". Drs.
Van den Dries neemt de
Griekse hoofdletters als voor
beeld. „Je kunt die heel goed
kennen, zo moeilijk zijn ze
niet. Maar toch kan je in Grie
kenland niet zo gauw een
straatnaam lezen. Dat wordt
spellen. Zo „lezen" leesblinde
kinderen. Die moeten de woor
den per letter uiteenrafelen
om er iets van te kunnen ma
ken. Toch kunnen ze dezelfde
intelligentie hebben als een
vlot lezende leerling. Wat ze
nodig hebben is een speciale
dat een driejarige (zelfs een
„baby") „niets merkt", (tegen
woordig menen wetenschap
pers dat een foetus al prenata
le invloeden ondergaat). Ast
ma, buikpijn, hoofdpijn, diah
reem bedplassen zijn maar en
kele psychosomatische stoor
nissen van een heel leger.
„Van alle zesjarige kinderen is
6% nog niet droog", vertelt
drs. v.d. Dries. „Dit kan veel
redenen hebben. Als die zes
jaar nog niet voorbij zijn, zien
we het aan, wel kan het kind
ervoor opgenomen worden, de
stoornis kan ook een lichame
lijke oorzaak hebben. Maar
angst, spanningen, nervositeit,
stress een familiaire zaak kun
nen er een rol van betekenis
bij spelen. Wat doet een kind
met zijn bagage. Daar gaat 't
om! Een psycholoog is er in
principe voor gezonde mensen
en gezonde kinderen. Neemt
niet weg dat het uiterst heil
zaam kan zijn als kinderen
eens met iemand praten over
dingen, die ze gewoonlijk ver
zwijgen.
Levenservaringen
„Soms komen ze met confi
denties waar je van achterover
slaat. Ik zeg wel eens: als er
iets is waar je met niemand
over kunt spreken, dan kun je
als je wilt er hier over
praten. De levenservaringen
van een kind merk je pas als
er gedonder komt. Voor die
tijd zouten ze het op. Je moet
je ook niet in slaap laten sus
sen door een facade van tevre
denheid. Bij een behandeling
probeer je met een kind een
relatie op te bouwen. Je zoekt
naar een middel tot communi
catie als het er raar uitziet.
Soms verloopt het heel plezie
rig.
Laatst had ik een jochie dat
met maagklachten werd opge
nomen. De dokters konden
niets lichamelijks vinden.
Toen bleek dat hij over de
hele linie op school niet mee
kon. Dat werd thuis niet geac
cepteerd. Ik nam contact op
met de school en adviseerde
overplaatsing op een LOM-
school. Eerst was er wat te
genwerking door de ouders,
maar na vijf maanden had ik
de vader aan de telefoon. Het
ging nu best.
Een heleboel ouders worden
kopschuw als je het woord
LOM-school maar laat vallen.
Dan denken ze dat hun kind
achterloopt of zoiets. Dat is nu
juist zo'n misvatting. Een
LOM-school is voor kinderen
met een andere structuur. Om
een school met succes te door
lopen is er een noodzaak van
intellectuele rijpheid, rijping
ook van de motoriek, samen
spel van handvaardigheid en
visuele belevenis bij lezen en
schrijven. Het kind moet de
Welke andere klantjes komen
qua aanleg het beste tot hun
recht op een LOM-school?
„De kinderen die zich niet
kunnen concentreren. Ze luis
teren wel in de klas, maar
voor de rest horen ze alleen
maar de vogeltjes.
Te zwaar
Verder natuurlijk de kinderen
die zich per definitie nu een
maal wat langzamer ontwikke
len dan andere". Volgens drs.
Van den Dries wekt de voort
durende confrontatie met te
zware opgaven thuis of in de
klas deprimerend. „Je kunt
hebben dat ze zich terugtrek
ken in depressies, maar ze
kunnen zich ook geweldig
gaan afzetten tegen de omge
ving. Daar krijg je die jeugd-
troepen van. Als het je lukt
ouders zo nu en dan een beetje
recht te trekken, op het spoor
te zetten van waar ze zelf wan
hopig naar zoeken, als ze maar
denken: „Laat ik het zo eens
doen, dan gaat 't misschien
beter", is dat op zichzelf al een
grote beloning". De meeste
stoornissen in de kinderge
zondheid worden niet veroor
zaakt door luchtvervuiling of
karig huishoudgeld, maar
door kommer en kwel. Ze kun
nen er niet tegenop door de
negatieve betekenis die dingen
voor hen krijgen. Met de ten
dens om alles wat uit de hand
loopt voetstoots op het milieu
te schuiven is mevrouw Van
den Dries echter niet zo geluk
kig. „Er zijn zoveel vakken op
school", peinst ze. „Waarom is
er nu niet eens een vak bij
waarin kinderen wordt ge
leerd wat en wie ze eigenlijk
ZIJN! Waarom bij al die vak
ken met inbegrip van expres
sievakken en sport, nu niet
eens eén beetje voorlichting
over onderlinge menselijke
verhoudingen. Lessen in „le
vensinzicht". Dat lijkt me best
zinnig".
HONSELERSDIJK
In 1972 werd mede als
gevolg van de explosie
ve ontwikkelingen in de
teelt van potplanten,
een bemiddelingsbureau
ingesteld ten behoeve
van de verkoop van pot
planten. Ook'de CCWS
te Honselersdijk ver
leende daaraan mede
werking. Het bestuur
van de CCWS volgt
thans evenwel met eni
ge zorg de ontwikkelin
gen, omdat in het afge
lopen jaar ongeveer 60
procent van de potplan
tenverkoop geschiedde
via bedoeld bemidde
lingsbureau en daar
door de handel aan de
veiling van planten in
moeilijkheden dreigt te
Juist in de laatste tijd heeft de
CCWS aanzienlijke bedragen
geïnvesteerd, ten behoeve van
de potplantenverkoop, onder
meer door de bouw van een
nieuwe koopliedentribune, het
plaatsen van speciale veiling-
klokken en aankoop van sta
pelwagens, bouw van een
nieuwe hal mede om een goed
klimaat voor de planten te
scheppen en instellen van een
cash-an carrybedrijf.
Met ingang van deze maand
verdeelt het veilingpersoneel
de gekochte planten onder de
kopers èls dienst verlening.
Dat alles heeft aanzienlijke
uitgaven gevergd. Hoe sterk
de omzet van potplanten is
gestegen blijkt onder andere
uit het feit, dat in 1973 een
omzet werd bereixt van
8.826.779,47 in 1974 was dat
13.945.373,86, in 1975
21.383.700,12 en afgelopen
jaar 26.184.657,96. Geconsta
teerd wordt een zodanige ver
koop via het bemiddelingsbu
reau, dat deze afgelopen jaar
meer dan de helft beliep. Ge
zien de struktuur van de pot-
plantenbedrijven in het West-
land en de Kringveilingen
wordt dit begrijpelijk ge
noemd.
Toename
In het afgelopen jaar nam de
aanvoer van potplanten aan
de CCWS toe met 6 1/2 pro
cent doch via het bemidde
lingsbureau met ruim 40 pro
cent. In sommige maanden
nam de aanvoer via de veiling-
klok zelfs af. In het Contactor
gaan van de CCWS wordt dat
een zorgwekkende ontwikke
ling genoemd.
De maanden februari en
maart vertonen gelukkig een
iets gunstiger beeld, doordat
de omzet via de veiling toe
nam met respectievelijk ruim
46 en 38 procent, tegen 41 en
43 procent van het bemidde
lingsbureau.
Gezien het grote belang van de
veilingklok als prijsvormings
instrument voor de potplan
ten, thans en in de toekomst,
nam het bestuur reeds ge
noemde stappen. Dat is in het
belang van de CCWS op lange
termijn, zo wordt geconsta
teerd. Vooral door invoeren
van het afgeefsysteem wordt
het de kopers aantrekkelijker
gemaakt hun handel op de
CCWS in te stellen.
Sortiment
Bovendien wordt het van be
lang genoemd, dat een zo ruim
mogelijk sortiment potplanten
wordt aangevoerd en dat uit
gebreid. Geadviseerd wordt
dan ook om van een grote
partij potplanten niet alles via
het bemiddelingsbureau te
verhandelen, maar een deel
ter veiling aan te voeren, waar
eveneens vraag kan bestaan.
Toen in december de markt
De potplantenveiling in Honselersdijk.
van poinsettia's overvoerd
bleek te zijn, was plotseling de
veiling „goed genoeg" voor de
afzet. Op alle veildagen moet
dan ook voldoende voorhan
den zijn. De lage gemiddelde
aanvoer op vrijdagen gaat niet
alleen organisatorische proble
men geven, hetgeen resulteert
in hogere kosten, maar het
wordt op die manier ook voor
de kopers met aantrekkelijk
gemaakt. Op vrijdag was
slechts 2/3 van de aanvoer op
woensdag aanwezig.
„Uit vergelijkingen met ande
re veilingen, maar niet alleen
daaruit blijkt, dat een aantal
planten eenvoudigweg niet bij
de CCWS wordt aangevoerd",
zo wordt geconstateerd. Moge
lijkheden liggen er zeker en
zal ook goed worden beloond
voor het hele pakket. Het
maakt de potplantenveiling als
geheel alleen maar aantrekke
lijker voor kopers.
Naaldwijk De Sektie
Groente van de NTS (Neder
landse Tuinbouwstudieclubs;
breidt haar aktiviteiten ver
der uit. Nieuwe gewassencom-
missies worden opgericht,
meer teelttechnische aktivi
teiten worden aan de dag ge
legd, terwijl voorts de volle-
grondsgroente de aandacht
krijgt. Dit alles is mogelijk
geworden nu de sektie be
schikt over een eigen sekreta-
riaat en een full-time sekreta-
ris, die deze aktiviteiten bege
leidt coördineert en het stu
dieclubwerk verder onder
steunt. Het Centraal Bureau
van de Tuinbouwveiling in
Nederland heeft aan de Sektie
Groente onlangs financiële
steun toegezegd. Daarnaast is
thans een goede samenwerk
ing met de standsorganisaties
tot stand gekomen.
Sektievoorzitter J. A. v.d. Goes
uit Kwintsheul wil de sectie
Groente springlevend houden
en op teelttechnisch gebied
waar mogelijk als groentestu
dieclub dan wel als gewas
kommissie de nieuwste ont
wikkelingen op de voet blijven
volgen.
Een verbeterde
NGBO
De afspraken, die onlangs
door het bestuur van de NTS
zijn gemaakt met de standsor
ganisaties zijn zeer positief.
Dit resultaat is mede tot stand
gekomen doordat lange tijd
een samenwerkingsvorm is ge
zocht in de Nederlandse Ver
eniging van Groente- en Bloe-
mentelers Organisatie, de NG
BO. Hoewel deze organisatie
niet tot stand is gekomen, is
de behoefte aan samenwerk
ing tussen studieclubs en
standsorganisaties verder ge
groeid. Dit heeft geleid tot de
huidige afspraken, waarbij on
der meer is besloten het teelt-
technische werk dat door de
gewestelijke standsorganisa
ties wordt verricht in de NTS
te integreren. „De huidige sa
menwerkingsvorm kan wor
den gezien als een verbeterde
NGBO, waar alle partijen zich
goed in kunnen vinden", zo
meent de heer v.d. Goes.
Sekretariaat
De aktiviteiten van de Sektie
Groente vragen steeds meer
werk. Enkele jaren geleden
heeft de Provinciale Veilingor
ganisatie in Zuid-Holland se-
kretariaatssteun toegezegd. In
middels is het Centraal Bu
reau van Tuinbouwveilingen
bereid gevonden financiële
steun te verlenen, zodat offi
cieel per 1 mei een full-timese-
kretaris kon worden benoemd.
Dit betreft de heer A. P. van
der Lee, die inmiddels zijn in
trek heeft genomen in het kan
toor van de NTS.
„De Sektie Groente heeft hier
door niet alleen verder gestal
te gekregen, maar ook de er
kenning van landelijke teelt-
technische organisatie voor de
groenteteelt, hetgeen zeer ver
heugend is", aldus de sektie
voorzitter.
Nieuwe
De sterkste pijlers van de Sek
tie Groente zijn de gewassen-
commissies, die reeds lande
lijk opereren, en waarbij de
nieuwste ontwikkelingen in de
teelt van tomaten, komkom
mers, sla, maar ook aubergi
nes en paprika's in nauwe sa
menwerking met de voorlich
tingsdienst en het Proefstation
te Naaldwijk kritisch worden
gevolgd.
Het aantal gewassenkommis-
sies breidt zich de laatste tijd
sterk uit. Zo kent de sektie
onder meer landelijke gewas-
senkommissies voor aard
beien, radijs en een speciale
kommissie ter stimulering
van de teelt van kleine gewas
sen.
De ontwikkeling van het stu
dieclubwerk maakt het moge
lijk zich niet te beperken tot
de groentegewassen onder
glas, maar ook de vollegronds-
groente binnen de NTS op te
nemen. Zo is men in een ver
gevorderd stadium met de op
richting van een witlofcom
missie.
In samenwerking met de Sek
tie Bloemen van de NTS
wordt getracht ook een aantal
andere activiteiten binnen het
kader van het studieclubwerk
te organiseren. Zo bestaat er
al een aantal jaren een techni
sche en een bedrijfseconomi
sche commissie van de NTS.
Enkele maanden geleden is er
een energiebesparingscommis
sie opgericht, bestaande uit
groente- en bloementelers en
een aantal onderzoekers, die
tezamen werken aan methodes
van energiebesparing voor de
diverse groente- en bloemen-
gewassen.
Daarnaast wordt overleg ge
voerd met de gezamenlijke
broeiglas-assuradeurs over
voor het tuinbouwbedrijfsle
ven aanvaardbare richtlijnen
acceptatievoorwaarden voor
de verzekering van glasopstan
den en de teeltplandekking.
Met al deze aktiviteiten is de
Sektie Groente bezig de naam
van de landelijke teelttechni
sche organisatie in Nederland
waar te maken.
