telefoontjes Een week lang HOLLANDS DRAMA in Hot-theater LENEN WORDT BEPERKT JAN CAMPERTSTICHTING: JAARLIJKSE OPDRACHT VOOR TONEELWERK Kijken naar en praten over bloedeigen theater Pro gram ma 071-122244: 15 C] PAGINA 8 LEIDSE COURANT DINSDAG 17 MEI 1977 Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM Het lenen van geld bij banken en spaarbanken wordt moeilijker. De handels- en spaarbanken mogen hun kre dieten dit jaar niet meer dan 12 4 12,5 procent laten toene men. De kredietrem is, 10 heeft dr. J. Zijlstra, president van de Nederlandsche Bank meege deeld, nodig om de geldhoeveel- heid in ons land, die vorig jaar met ruim 20 procent is geste-, gen, niet opnieuw sterk te laten toenemen. Met deze maatregel hoopt dr. Zijlstra dat de infla tie mede wordt bestreden. De maatregel van het beperken van kredieten kan als direct ge volg hebben dat leningen schaarser, dus duurder worden. Hiertoe behoren ook de hypo theken voor woningen. De ban ken behouden echter alle vrij heid om te schuiven met de soort kredieten die ze willen verlenen en met de groep klan ten waaraan. Ze kunnen dus leningen aan bedrijven, indien deze meer geld zouden vragen, laten voorgaan boven bijvoor beeld hypotheken. Het krediet plafond dat nu is ingesteld geldt niet voor leningen aan de over heid. Wie in de toneelwereld de woorden Hollands Drama uit, doet zo'n beetje hetzelfde als de politieman die het dossier onopgeloste moordzaken open slaat: Er komt een wereld van ellende te voorschijn, compleet met kritische kruisverhoren, een hoop onafgemaakt combi neren en deduceren, terwijl het aantal verdachten talloos is. Het drama van het toneel van eigen bodem, van eigen schrij vers voor eigen publiek, sleept zich al jarenlang voort. Ge woontegetrouw bijna roepen we nog steeds dat Herman Heij- ermans onze grootste toneel schrijver was zodra er over Ne derlandstalig toneel gepraat wordt Maar verder komen we niet, omdat er geen verder is. Het Hollands drama is al jaren lang een dode zaak. Een aantal stuiptrekkingen de laatste ja ren hebben de discussies op di verse fronten weer in alle he vigheid doen oplaaaien. Maar waar de schoen wringt is nog altijd een open vraag. Kunnen Nederlandse auteurs geen to neelschrijven en zo nee hoe kunnen ze dat leren? Laat het toneel de Nederlandse auteurs links liggen en zo ja waarom? Of willen zowel schrijver als speler best, maar biedt toch het financiële toneel - noch het fi nanciële schrijfklimaat soe laas? Het Haagse HOT-theater heeft in samenwerking met de Jan Campertstichting het ini tiatief genomen om die zaken een week lang ter discussie te stellen. Een week van, met en over Hollands Drama waarin behalve een „Conferentie Ne derlandse toneelschrijfkunst" ook een zevental produkten van eigen bodem bij te wonen valt. Schrijvers, toneelmakers en lest best publiek zijn welkom. Het initiatief van het HOT is uitermate interessant en belang rijk in een situatie die doodgelo pen lijkt Schrijvers en toneel makers praten tegen elkaar in of helemaal niet, en we moeten het doen met een probeerseltje hier en daar, een kleine ople ving als een groep (Toneelgroep Centrum bijvoorbeeld) zich he lemaal aan Nederlands werk wil trachten te wijden, of een onver wacht publiek succes zoals „Kees de jongen" ook al weer jaren geleden was of zoals Dimi- tri Frenkel Frank soms levert Maar het blijven incidenten in een situatie waarin een werkelij ke opbouw ontbreekt Het Cen trum voor Dramaturgie werkt nog niet bijster effectief: de Haagse Comedie neemt dan wel voor zes maanden een schrijver in dienst in de hoop dat die met de toneelpraktijk meelopend tot een speelbaar werkstuk kan ko men, maar daarmee blaas je een eigentijdse toneelschrijfkunst geen leven in. Lees het laatste nummer van het Literaire tijd schrift Bzzlletin en je ziet nog eens hoe weinig constructief een aantal schrijvers en dramatur gen in hun commentaar kunnen zijn. Er worden diverse handen in eigen boezem gestoken, de dramaturgie-afdelingen van de Nederlandse toneelgezelschap pen worden geattaqueerd op hun laksheid waar het ontdek ken van en opdrachten geven aan Nederlandse auteurs be treft, en de overheid wordt aan gevallen omdat de auteur in de huidige subsidiëringsregeling de sluitpost en daardoor het kind van de rekening is (De vakbond van schrijvers heeft al eens ge roepen: Excellentie, ik wordt be- gapt). Kreten die duidelijk ma ken dat de koppen nog eens bij elkaar gestoken moeten worden om de diverse meningen om te smeden tot één duidelijke stel- lingname en een heldere resolu tie die de betrokkenen en de overheid (tenslotte vraagt de subsidiegever om twee Neder landse stukken per gezelschap per seizoen) de weg verder aan kunnen wijzen. Eigen wasgoed Blijft de vraag over: Moet dat dan zo nodig Nederlands to neel? Zit het publiek er dan werkelijk om te springen? Ten slotte is het aanbod van toneel zoals dat nu is gevarieerd ge noeg: de klassieken komen aan bod, moderne schrijvers zijn uit diverse landen aanwezig met stukken om te lachen of om over na te denken. De Haagse Comedie heeft bij diverse pogin gen in hetzelfde HOT-theater dat zich nu op Nederlands to neel bezint gemerkt hoe moei lijk dat Nederlandse toneel aan de man te brengen is. Toneel groep Centrum merkt het dage lijks met bepaald niet altijd bij ster florisant bezette voorstellin gen. Misschien is het goed voor een antwoord naar de Neder landse film te kijken. Daar werd dankzij een Produktiefonds een beter klimaat geschapen voor Nederlandse filmers. Niet ideaal, maar wel zo werkzaam dat een aantal snel achtereen van de grond gekomen films van eigen bodem de bezoekcij fers in de bioscopen een zet omhoog gaf. Het publiek wil blijkbaar best kijken naar men sen en gebeurtenissen die dich terbij zijn dan de avenues van Broadway of de buitenwijken van Londen. Natuurlijk moet el ke vorm van goed toneel een herkenbare menselijke situatie geven, maar hoeveel gemakke lijker wordt het niet als je een publiek z'n bloedeigen vuile, gekke of wie weet hagelwitte wasgoed kan voorhouden. En anderzijds: Dat het publiek het nogal eens heeft laten afweten waar het Nederlandstalig toneel betreft, mag geen wonder heten als je bedenkt dat toneelschrij ven een zeer apart vak is dat geleerd moet worden. J. Bern- lef, van dichter en romancier nu zowaar ook toneelschrijver met een paar aantrekkelijke stukken op zijn naam ondanks het feit dat hij eerst weinig in het toneel zag, schrijft: „Het vak van to neelschrijven kun je alleen leren door het hele proces (dat is: schrijven voor en werken met acteurs) in de praktijk mee te maken." Eén enkel stuk van een auteur zal bovendien geen zo den aan de dijk zetten. Beter toneelschrijven betekent wéér door dat proces gaan. En als de Nederlandse auteur het toneel schrijven dan niet erfelijk in z'n vingers heeft, dan moet hij het leren. In de praktijk binnen een gezelschap, in een speciale thea trale proeftuin, met vallen en opstaan. Dan valt er daarna nog eens over publieke belangstel ling te praten. Calvinisme Dat de Nederlandse auteur geen toneelschrijver is wordt vaak gegooid op onze Calvinistische volksaard, die met kreten als „Doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg" wezensvreemd aan theater zou zijn. Niets is minder waar. Een blik in de vaderlandse toneelhistorie biedt andere perspectieven. Het to neel is eeuwen lang een levend maatschappij-bestanddeel ge weest, het publiek stond letter lijk te dringen voor de schouw burgen dus met dat Calvinisme loopt het wel los. Het is echter wel een historisch feit dat ook in vorige eeuwen allereerst een beroep op succes vol buitenlands repertoire werd gedaan. Conferenties over Hol lands Drama werden er dan wel niet belegd, maar diverse kriti- kasters in de achttiende en ne gentiende eeuw staken al waar schuwend de vinger op. En mis schien ligt het ook wel aan de auteurs van die tijd die niet bij de eigentijdse werkelijkheid van hun publiek wilden aanknopen. Het begin van deze eeuw laat anders zien: Auteurs nemen stof uit de dagelijkse Hollandse om geving, de gigant Heijermans voorop, maar ook mindere go den om hem heen (Roelvink, Top Naeff, Simons-Mees, Emants). Zij worden dan nu wel niet meer gespeeld, maar dat maakt niet zoveel uit. Tenslotte hoef je toneel niet voor de eeu wigheid te schrijven. Juist die betrokkenheid bij de samenle ving van het publiek trekt pu bliek. Wat dat betreft lijkt het toneel de levende maatschappe lijke functie die het ooit gehad heeft kwijt geraakt te zijn. Kriti- kus André Rutten stelt het goed als hij schrijft dat het wel lijkt „alsof de tweede wereldoorlog een ondoordringbaar scherm heeft opgetrokken". De bewuste bouw aan een nieuwe Neder landse toneelschrijfkunst kan het belang van toneel voor de samenleving weer vergroten. Ben Stroman stelt als onderdeel van zijn studie uit 1973 over Nederlandstalig toneel die de duidelijke ondertitel draagt „Po ging tot verklaring van een ge mis" dat zulk toneel misschien anders tot stand zou kunnen gaan komen. Hij wijst vooruit naar een niet-officiële tonee- schrijfkunst zoals die opgang doet bij groepen als Proloog, Sater en andere vormingsgroe- pen. Daar worden pogingen ge daan een maatschappelijk rele vant theater te maken via de kritische doorlichting van facet ten van die samenleving in stuk ken-zonder-schrijver. Dat wil zeggen via situaties en teksten die door het groepscol- lectief al of niet onder leiding van een beroeps- „regelaar" in de vorm van regisseur of schrij ver, tot stand komen. Tot nu toe lijkt juist het ontbreken van die auteur persoonlijkheid en vorm kracht van dat soort toneel in de weg te staan, maar dat pro ces is wel een niet weg te den ken facet in het eigentijdse en eigentalige toneel geworden. En ook hier is sprake van een „schrijverssituatie" die binnen de discussies valt. Die discussie zelf brengt de Jan Campertstichting, in haar 30-ja- rig bestaan o.a. jaarlijks in de weer met de bekroning van Ne derlandstalig literair werk, op gang via de eerste en eenmalige Conferentie Nederlandstalige Toneelschrijfkunst, zoals de stichting ook al deed in een conferentie rond de Nederland se kritiek. De Campertstichting wil tijdens Hollands Drama vooral de nadruk op de schrij ver leggen en verbindt aan de Conferentie dan ook een op dracht aan een auteur die ge toond heeft gevoel voor toneel te bezitten maar op dood spoor is geraakt. Die opdracht houdt in dat de auteur in kwestie voor de tijd van zes maanden vrijge maakt wordt om aan een stuk te werken. Afhankelijk van het resultaat is het de bedoeling dat dat stuk rond mei 1979 door een gezelschap op het repertoire ge nomen zal worden. Vlaanderen en Nederland worden hier te recht als één gebied gezien en die opdracht zal jaarlijks terug komen. Evenals de Nederland stalige toneelweek trouwens, die jaarlijks in dezelfde periode in het HOT zal plaatsvinden. Schrijvers J. Bernlef en Lode- wijk de Boer en dramaturgen Carel Alphenaar (Centrum) en Karei van Muyden (Haagse Co medie) zullen onder voorzitter schap van Daniël de Lange via hun afspraken de conferentie op gang brengen en houden. Het zou een bijna ongeloof waardige luxe zijn als het Hol lands Drama tussen 20 en 28 mei op weg wordt gestuurd naar een „happy end". BERT JANSMA vt. 20 14.00 opening door wethouder P. Vink. 14.15 Première „Het raam" van Adriaan Venema (lunchpauze theater Haagse Comedie). 15.30 Conferentie Nederlandsta lige Toneelschrijfkunst 20.30 Conferentie. Za. 21 12.45 Het raam. 20.30 Het Koninkrijk (Toneelgroep Baal). Zo. 22 20.30 Onder ons van René Verheezen (N.V.T. De Waag, Antwerpen). Ma. 23 12.45 Het raam. 20.30 Spiegels van Dimitri Frenkel Frank (Toneelgroep Centrum). Di. 24 12.45 Het raam. 20.30 Opkomst en neergang van een Hollands familiebedrijf (Toneelgroep Sater). Wo. 25 12.45 Het raam. Do. 26 12.45 Het raam. 20.30 Deuren van J. Bernlef (Theaterunie). Vr. 27 12.45 Het raam. 20.30 Fietsen in het donker/Vingers van de macht van Kees Holierhoek (Toneelgroep Centrum). Za. 28 20.30 Slotzitting Conferen tie, bekendmaking opdracht door burgemeester Schol» van Den Haag. 4,08 per plaatsing (voor de eerste 30 woor- i w. den - niet groter dan 12 letters) ieder woord méér 24 ct. exclusief 4% BTW w BIJ PLAATSING VAN DEZELFDE TEKST w, op 3 achtereenvolgende dagen: .r, slechts 2 x betalen op 6 achtereenvolgende dagen: Z slechts 3 x betalen 3! regel-telefoontjes l te plaatsen over een of 2 kolom met grotere - letterkorpsen 28 ct. per mm. w- '1 7" opdrachten worden telefonisch en schriftelijk jif aangenomen tot de dag vóór plaatsing 13.00 uur. '.w i Zaken en financiering GELD via Inter-Credit binnen 2 uur kosteloos bij u thuis ge bracht. Alle soorten kredieten: PL's, financieringen, en hypo theken tot 130%. Bel nu 01720- 75146. Ook 's avonds en in het weekend. Wilt u een auto, boot of caravan kopen en heeft u geen eigen geld. Bel dan nu voor een 100% FINANCIERING. Inter-Credit. tel. 01720-75146. Altijd bereikbaar. BROMFIETSVERZEKERING (WA) 55,25 per 1/3 a.s. incl. kosten/ass. belasting. N.V. Verz. Mij NAVO. Hogewoerd 126, Lei- I Meubelen, huisraad enz. GORDIJNEN GRATIS GEMAAK1 gordijnen gratis gemaakt gordijnen gratis gemaakt gordijnen gratis gemaakt gordijnen gratis gemaakt TAPIJTEN GRATIS GELEGD tapijten gratis gelegd tapijten gratis gelegd tapijten gratis gelegd MATEBA Haarlemmerstr. 214, Leiden, tel. 071-122614. I T.V., radio, recorders enz. Te koop aangeboden 2 BOXEN (2x25 Watt), merk Ultra-Linear. Prijs nader overeen te komen. Tel. 02521-14494. Te koop iaangeboden HEUGAFELTTEGELS. «Me kleu- ren direct leverbaar. 5 jaar ga rantie. Gemakkelijk te leggen. Tijdelijk Stanley mes cadeau bi) aankoop van min. 20 tegels. Smits Woninginrichting, Mare 98. Vrouwensteeg 9. Tel. 123913. Te koop LEDIKANT (bed-bank) in staat van nieuw 90 x 190 lang. Met verstelbaar hoofd en voeteneind en dekenberging na 19 00 uur. Tel. 01751-14966. Te koop aangeboden wit kunst stof AANRECHTBLOK. kunststof aanrechtblad groen, bovenkast Eventueel gasfornuis met grill. Tel. 071-132888. Automarkt Echte, jonge, eerlijke AUTO'S bij VLASVELD, off. Toyota-dea ler, nu Haarlemmerweg 49A, Leiden. Naast Groenoordhallen, tel. 134689. Auto Meyknecht vraagt SCHA- DEVRUE AUTO'S te koop van recente bouwjaren. Inl. Leidse- weg 388a, Voorschoten, tel. 071- 763850. Te koop aangeboden FORD TAUNUS 12 M Combi in zeer goede staat prijs 500. Te be vragen 02522-15490. Tussen 17.00-19.00 uur. BOVAG-erkend garagebedrijf Cor v.d. Berg biedt aan: OPEL KADETT 1200 S 1976 9200, Alfa Sud 1976 8850, 2 CV 4 1974 5250, 2 CV 4 1975 5900. Middelste Gracht 71. Tel. 071-120950. BOVAG-erkend garagebedrijf Cor v.d. Berg biedt aan: SIMCA 1100 LS 1975 6800, Simca 1100 Combi 1974 5900, Opel Ascona 19 SR 1974 8250, Middelste Gracht 71. Tel. 071- 120050. Bovag-erkend garagebedrijf Cor v.d. Berg biedt aan: PEUGEOT 204 1974 7600, Peugeot 204 1973 3850. Peugeot 204 diesel 1974 8500, Middelste Gracht 71. lel. 071-120950. Bovag-erkend garagebedrijf Cor v.d. Berg biedt aan: DATSUN CHERRY 120 F 11 8 mnd. oud 9600, Sunbeam 1600 GLS mo del '75 5500, Ford Escort 1300 nw. model 1975 8750, Datsun 120 AF 2 1976 9000, Middelste Gracht 71. Tel. 071- 120950 Bovag-erkend garagebedrijf Cor v.d. Berg biedt aan: PEUGEOT 504 GL 1974 9250, Peugeot 504 1972 4900. Peugeot 304 1974 7800, Middelste Gracht 71. Tel 071-120950. Bovag-erkend garagebedrijf Cor v.d. Berg biedt aan: SIMCA 1000 RALLY I 1973 3350, Ford Gra nada 1700 L 1973 3850, Re nault R 4 1976 7850, Middel- ste Gracht 71. Tel. 071-120950. Te koop aangeboden: RENAULT 16 TS, in goede staat, elke keu ring toegestaan, bouwjaar 1971. t e a.b. Pasteurstr. 36. Leiden. OPEL KADETT, bj. '69. zeer goe de staat van onderhoud. Geen roest. Nieuwe banden. Prijs 1250,-. Morsweg 304, Leiden. OPEL KADETT LS t '71 blauw metalic, radio, prima banden I. z. g. st. 1500,-. 01718-73187. FORD TAUNUS 1600 L eind '72. kleur rood. radio. nw. banden. I. z. g. st. 2750,-. 01718-73187. Te koop aangeboden OPEL KA DETT Special de Luxe oktober 1975 16.000 km. gereden. In zeer goede staat. Prijs nader overeen te komen. Te bevragen 29 - Lisse. FIAT 126A 1974, 38.000 km. Pnjs 3000,-. Van 1e eigenaar. Tel. 071-156074. Te koop OPEL KADETT bouw jaar 1969 rood met zwart dak uitlaat moet gerepareerd wor den, tegen elk aannemelijk bod. Floxlaan 154028. i Bromfietsen en rijwielen DAMES- EN HERENRUWIEL met complete verlichting, slot enz. 65.- per stuk. Hooigracht i Dieren en f planten Te koop: DUITSE HERDER. 8 weken met stamboom. 1e nest- keuze. Tel. 02522-14749. AQUARIA!! Alle maten. Pracht bakken. Volglasgelijmd. Keuze uit 600 stuks!! Ook alle maten kweekbakjes. Vanaf 30% goed koper dan elders. Wij kunnen elke gewenste maat leveren. Verkoop uitsluitend 's zaterdags vanaf 9 uur tot 6 uur. Ripselaan 7 te Rijpwetering. Tel. 01713- 3541. DUITSE DOGGENKENNEL Na- tasja heeft te koop: jonge Duitse doggen met prima stamboom, ingeënt en gecoupeerd. A. Dik. Weth. Matheestr. 17. Moerdijk. Tel. 01683-518. Te koop aangeboden: JONGE DUITSE HERDER. 10 weken oud, prima stamboom, ingeënt, ontwormd en getatoeerd. te be vragen A. Dobbe, Parallelweg 18. Noordwijkerhout, tel. 02523- 3125. Beslist zeer goed tehuis gezocht voor aparte heel mooie GECA STREERDE KATER, wit met ro de vlekken. Tel. na 18.00 uur 071-154027. AQUARIA!! Alle maten. Pracht bakken. Volglasgelijmd. Keuze uit 600 stuks!! Ook alle maten kweekbakjes. Vanaf 30% goed koper dan elders. Wij kunnen elke gewenste maat leveren. Verkoop uitsluitend 's zater dags vanaf 9 uur tot 6 uur. Ripselaan 7 te Rijpwetering. Tel. 01713-3541. GRASZODEN direkt van onze kwekerij 3.25 per m2. Tuinaar de en mest in zakken. Alles franco huis. Van der Meer Ste- gerhoek 43. Noordwijk, tel. 01719-13939. Watersport Te koop gevraagd in Leiden of omgeving WOONBOOT (of ark), per direkt of binnen enkele maanden. T. Dassen. Hafkerv scheidtlaan 10. De Zilk. post Hillegom. T.k.a. TOERBOOT 5 1/2 m. lang 1.80 breed met nw. aanhangmo- tor. C. v.d. Vlugt, Huigsloterdijk 8. Weteringsbrug. Tel. 01713- 3334. Bellen na 18.00 uur. VAN DER VELDE CITROEN. Benzine 5cnt. per Itr. goedko per. super en gewoon. Motor olie per 2 Itr. 50 ent. per litr. korting (meeneemprijs). Kenne- dylaan 118, Leiden, tel. 071- 769322. Ook zaterdags geopend van 9-17 uur. POLYESTER voor het bekleden van hout en metalen en polyes ter boten en het bekleden van dakgoten. D. Segaar. Rijn- en Schiekade 116-B. Tel. 071- 13.38.74. VAN DER VELDE CITROËN. Voor al uw onderdelen en ac cessoires! Uitsluitend originele onderdelen met fabrieksgaran tie. Tevens in onze shop vele interessante aanbiedingen o.a. Banden, diverse maten, nu scherpe nettoprijzen. Daken 2 CV/Dyane 129,80: Imperiaals 100x110 vanaf 30.68; Wind schermen 2 CV/Dyane van 43,66 voor 39.30;Brandblus- ser vanaf 25,43; 2 flessen au toshampoo met gratis spons van 7.65 voor 6.90; Leuke T-shirts. diverse maten 7.45. Kennedylaan 118, Leiden, tel. 071-769322. Ook zaterdags geo pend van 9-14 uur. i Diversen Wie is nog steeds de WERK SCHOENSPECIALIST? Natuur lijk „de Schoenmaker", sinds 1929. Korevaarstraat 9 (onder de luifel). Tel. 071-130175. BOUWVERGUNNING NODIG? Deltabach maakt snel de afdruk ken van de bijbehorende bouw tekening voor u gereed Dat is lichtdruk op z'n best! Drukkerij Deltabach, Oranjelaan 37 - Zoe- terwoude-Rijndijk. Tel. 071- 899241. ONTVETTINGS- en VERMAGE RINGSTHEE, 2 maal daags een kopje trekken als thee en u slankt af. 100 gr.. 100 gr. 3.45. Drogisterij Boerhave, Haarlem- merstr. 68. Leiden. KUNSTGEBITTEN REPARATIE, klaar terwijl u wacht. Elke dag beh. zat. van 9 - 11.30 en 2-4 uur. Maand, en dond. avond van 19 - 19.30 Fa. v. Berge. Hene gouwen Schelpenkade 47, Lei- den. Tel. 120794. WD STEMMER, wilt u een raambiljet ophangen? Graag! Verkrijgbaar Arendshorst 20, Kagerstraat 8a. Vlietweg 66, 76.69 55. Tussen 6 en 7 uur: Apollolaan 592. Garenmarkt 18, Leiden. HEEFT U TEVEEL KANARIES? EEN TELEFOONTJE EN ZE VLIEGEN WEG" Nieuwe Rijn 32-Leiden-Telefoon 071-132900

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1977 | | pagina 8