MENTEN LACHT
ZELFVERZEKERD
Gesprek Rome gaf mgr. Lefebvre
geen aanleiding tot andere koers
NB
Spaarrentetot
Boete geëist
tegen TROS
voor radiospel
Aardrijkskunde
nogal lastig
kerk
wereld
Braziliaans bisschop beschuldigt CIA
m Binnenland
I Getuigenissen uit de tweede hand
Nederlandse militairen
trainen in Amerika
MISSIE WERK KON
125 MILJOEN
VERDELEN
KORTE METTEN
LEIDSE COURANT
DINSDAG 17 MEI 1977 PAGINA 7
Pieter Menten volgen alle- Schroder liet gisteren in een
maal min of meer rechtbank- zijdelingse opmerking blij-
specialisten niet onder de ken het vervelend te vinden
- x indruk kunnen komen van de dat de getuigen het allemaal |r A Po||ak (66) getuigde gisteren ,n het proces Menten
wen? Vast staat, dat de aan- bewijslast waarmee hij zo verschrikkelijk van horen er speciaal voor uit New York komen overvliegen,
wezigen die het proces tegen schermt. Zelfs president Mr. zeggen hebben.
(Van een onzer verslaggevers)
I AMSTERDAM Is officier
van justitie Mr. Habermehl
bezig een kaartenhuis te bou-
maar ook hij had alles „van horen zeggen".
"risteren was de moord op 175 tot 200 joodse
nannen, vrouwen en kinderen, 27 augustus 1941
n Urycz gepleegd, aan de orde. Twee getuigen,
ie 60-jarige Michael Hauptman, nu woonachtig in
Stockholm, en de 66-jarige, uit New York overge
vlogen Abe Pollak, beide mannen kenden Menten
ilechts zeer oppervlakkig van gezicht Geen van Machinegeweer
jeiden hebben ze hem zien schieten of het bevel
laartoe horen geven.
ïn de manier waarop Hauptman zijn eigen geloof
waardigheid ondermijnde door verklaringen terug
e nemen die hij eerder had afgelegd tegen ver-
ilaggevers, moet de officier van justitie als weinig
ninder dan schokkend hebben ervaren, al hield
lij er zijn gebruikelijke stalen gezicht bij.
totdat ik de volgende dag van een onweer kon
profiteren om te vluchten." Hauptman blijkt dus,
het graf nooit gezien te hebben, laat staan dat hij
er in is gevallen. Een slechte beurt.
Graf niet gezien
Hauptman's lezing indertijd: „Ze vonden me op
de zolder van ons huis. Ik werd meegenomen naar
'beneden, naar het graf geduwd en aan de rand
door een derde Oekraïner die inmiddels zijn wa
pen was gaan halen, neergeschoten. Levensgevaar
lijk gewond ben ik in het graf gevallen. Enkele
uren later ontwaakte ik te midden van mijn dode
familieleden en dorpsgenoten uit mijn bewuste
loosheid. Het graf was nog grotendeels open en
(doordrenkt van modder en bloed."
Wel: Wat zei deze Hauptman gisteren toen de last
van de eed op hem drukte?: „De Oekrainers waren
te lui om me naar boven, naar het graf te brengen.
Ze schoten onderweg een of twee keer op me. Ik
kreeg slechts een schampschot aan de hals en ben
bewusteloos geraakt Toen ik bijkwam, was het
aardedonker. Op mijn buik ben ik terug naar de
zolder geslopen en daar heb ik me schuil gehouden
Wat heeft hij dan wel gezien, door de kieren van
de vliering waar hij zich met zijn zwager Hermann
Slaifer had verstofst toen de Oekrainische militie
die ochtend de joodse inwoners van Urycz bij
elkaar begon te drijven? „Op een meter of tien,
vijftien afstand van ons huis stopte een legerauto.
Er stapten drie mannen uit met Duitse uniformen
aan en veldmutsen op. Ik herkende Menten. De
chauffeur haalde een machinegeweer uit een foe
draal. Het werd op een tafeltje gezet dat ze uit
ons huis hadden gehaald. Ik hoorde voortdurend
geweeklaag. Ik zag mijn zus Sala met haar zoontje
langs Menten lopen. Ze strekten de papieren naar
hem uit waaruit bleek dat ze de Amerikaanse
nationaliteit had. Menten salueerde netjes, bekeek
de dokumenten en wees dat ze naar rechts moest
gaan. Daarna maakte hij een gebaar met de hand.
Het machinegeweer draaide een kwartslag. Ik
hoorde een paar schoten en ineens zag ik mijn
zus niet meer.
Dansje rond auto
Ik had de indruk dat sommigen op de rand van
de kuil werden neergeschoten en anderen op weg
er heen, maar ik heb het niet gezien. Daarna werd
het rustiger. Plotseling, ik weet niet waar vandaan,
waren er Oekrainische meisjes in kleurige kleder
dracht die een rondedans rond de auto uitvoerden.
De rol van Menten? Ik kan alleen gissen. Mijn
indruk was dat hij de leiding had omdat de
Oekrainische militie voor hem salueerde en er aan
hem gerapporteerd werd, aan niemand anders."
Tot zover Hauptman, wiens verklaring een rood
aangelopen Menten deed uitroepen: „Als u deze
leugenaar nog verder verhoort, kom ik hier nooit
meer terug." De president: „Ik heb u tweemaal
gewaarschuwd, meneer Menten, bij de derde keer
gaat u eruit"
Abe Pollak, die een aanmerkelijk betrouwbaarde
re indruk maakte, deed gisteren het volgende
relaas. „Ik kende Menten van twee oudejaars-
dansavonden aan het einde van de dertiger jaren
georganiseerd door de politie van Podhorodze. Hij
heeft toen nog met mijn meisje gedanst. Die
morgen waren we met een groep van vijftien man
een weg aan het repareren. Plotseling moesten we
naar het dorp, naar een leegstaand huis. Daar
waren al een heleboel andere mensen. Er werd
gehuild, gejammerd en gebeden. Onderweg had ik
Oekrainers een kuil zien graven. Vlak daarbij
stond een tafeltje met een machinegeweer erop.
Ook zag ik drie mannen in Duits uniform, onder
wie Menten. Toen de kuil klaar was, werden er
planken overheen gelegd. De mensen moesten
daar in groepen van 10 tot 15 op gaan staan. Ik
hoorde salvo's en ik zag ze in het graf vallen, maar
de Duitsers kon ik niet zien schieten. Er lag een
heuveltje tussen. Ik dacht: Zo meteen lig jij daar
ook.
Naar bos gerend
Maar onder de Oekralnse militia ontdekte ik een
oude schoolvriend van wie ik, na enig soebatten
in de stal mijn behoefte mocht gaan doen. Het
bos was 200 meter ver weg. Ik heb gerend voor
mijn leven. Ze hebben nog op me geschoten, maar
ze misten. Eenmaal in het bos, heb ik om het
kwartier salvo's gehoord. De rol van Menten? Ik
kan niet zeggen of hij de executies heeft geleid,
of hij bevelen heeft gegeven en of hij zelf heeft
geschoten. Ik heb die ochtend alleen horen zeggen:
Meten komt eraan om de Joden te vermoorden.'"
Ook deze getuige werd door de Blaricumse miljo
nair uitgehoond. „Ik naar een oudejaarsbal van
de politie in een boerenkeet? ik placht oudejaar
met mijn gelijken te vieren in het casino van
Lemberg."
Uit de tweede hand
Tot slot brak rechtbank-president Schroder gister
avond zijn eerdere belofte jegens de hoogbejaarde
Menten het niet meer laat te zullen maken, door
nog de 58-jarige A. Domine te horen. Deze Pool
ontkwam in 1941 aan het bloedbad omdat hij geen
Jood was. Overigens wierp zijn verklaring geen
enkele nieuw licht op de zaak. Hij had de executies
niet gezien en hij had Menten die dag niet gezien.
Hij had alleen schoten gehoord en uit tweede hand
vernomen wat er gebeurd zou zijn. Het enige
onbekende feit dat hij aandroeg was dat hij
Menten enkele dagen voor de slachting in Duits
uniform door Urycz had zien rijden. Maar alweer:
Hij kende Pieter slechts uiterst oppervlakkig van
gezicht
Een gezicht dat gisteravond niet zonder reden
zelfverzekerd glimlachte.
ADVERTENTIE
JL De rente die wij vergoeden op spaargelden,
loopt van 4% voor dagelijks opvraagbare tegoeden,
tot 8'/2% voor onze Vaste Termijn Spaarrekening
16 jaar vast). Vraag bij een van onze kantoren ook eens
naar ons spaarpapier aan toonder dat, afhankelijk
van de gekozen looptijd, een rente geeft tot 8V«%.
m
NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK
BRUSSEL (ANP) Een eerste
groep van vijftien Nederlandse
helikopterpiloten gaat in no
vember naar Fort Rucker, in de
Amerikaanse staat Alabama,
voor een voortgezette oplei
ding, en een onderdeel van een
peloton Nederlandse comman
do's zal in juni een trainings
cursus van een maand in het
Westduitse plaatsje Neuhausen
volgen.
i Dit is gisteren in Brussel meege
deeld op een bijeenkomst van
de zgn. Eurogroep, die de minis
ter van Defensie van Europese
Navo-landen omvat. De oplei
ding in het buitenland van Ne
derlandse militairen is een on
derdeel van het zgn. Eurotrai-
ning-project, dat nauwer samen
werking bij de opleiding van
specialisten beoogt In het alge
meen is het doel van de Euro-
groep, de samenwerking op mi
litair gebied van Europese Na
vo-landen te bevorderen.
In het kader van Eurotraining
worden ook de mogelijkheden
van een gezamenlijke opleiding
van de jachtvliegers in Europa
onderzocht. Het programma
voor de opleiding van Neder
landse piloten in Canada loopt
m 1981 af, en Nederland hoopt
dat vanaf 1980 piloten in Euro
pa kunnen worden opgeleid.
Men weegt thans de faciliteiten
af die Italië en Turkije kunnen
bieden - landen waar het weer
een groter aantal vlieguren mo
gelijk maakt dan in Nederland.
Goede voortgang is gemaakt
met een studie, hoe in het ge
bied van Northern Army Group
in West-Duitsland de medische
diensten van de daar gelegerde
Nederlandsen Engelse, Belgi
sche, Westduitse en Canadese
eenheden kunnen worden ge
coördineerd.
AMSTERDAM De Officier van Justitie bij de politierechter
in Amssterdam, mr. J. Pieten, heeft gistermiddag tegen de TROS
een boete van duizend gulden geëist wegens meermalen gepleegde
overtreding van de wet op de kansspelen.
Het betreft het telefoons pel, dat de TROS-radio tussen 29 april
en 7 oktober 1976 speelde en waarbij luisteraars maximaal 999,99
konden winnen als zij bij het opnemen van de telefoon reageerden
met de slagzin „De TROS is er voor mij". De namen van de door
TROS-radiomedewerkers gebelde mensen werden verkregen door
ui een telefoonboek te „prikken". Er konden ten hoogste drie
winnaars zijn, die de hoofdprijs moesten delen.
Volgens mr. Pieters werd het publiek de gelegenheid gegeven mee
te dingen naar prijzen of premies, waarbij de deelnemers over
het algemeen geen overwegende invloed op de kansbepaling kon
den uitoefenen. Er was daarom sprake van een kansspel, waarvoor
geen vergunning was verleend.
De raadsman van de TROS, mr. J. W. Beks, meende, dat het niet
om een kansspel ging en vroeg vrijspraak. Deelnemers moeten bij
een kans pel een initiatief nemen om een prijs te kunnen winnen.
Bij het TROS-spelletje viel er, aldus mr. Beks, niets te bespeuren
van een doelbewust initiatief van de luisteraar. De TROS nam het
initiatief,. Volgens hem werd de luisteraar pas deelnemer als hij
bij het beantwoorden van de telefoon de slagzin uitsprak. Maar
dan was hij gelijk winnaar. Het toevalselement was hier niet
aanwezig. „De deelnemer die de slagzin uitsprak slaagde altijd,
waarmee het begrip kanssspel wegvalt", aldus mr. Beks.
De politierechter, mr. C. Voskuil, zal later schriftelijk uitspraak
doen.
Commissaris
koningin
tweeslachtige
functie
ARNHEM ANP De commis
saris van de koningin moet
over zaken, die hij heeft uitge
voerd als rijksorgaan, verant
woording kunnen afleggen aan
provinciale staten. De thans be
staande vrijblijvendheid moet
een plicht worden die in de wet
moet zijn verankerd. De com
missaris heeft nu nog een dua
listische positie. Als orgaan
van de provincie is hij verant
woording schuldig aan provin
ciale staten en als rijksorgaan
aan de centrale overheid.
Die tweeslachtigheid moet wor
den opgeheven door de commis-
siaris alleen een provinciaal or
gaan te doen zijn. Ook de naam,
officieel „commissaris var
koning", kan niet gehandhaafd
blijven. Dit valt te lezen in een
vandaag uitgebrachtte nota van
Gedeputeerde Staten van Gel
derland een provinciale staten.
Deze eerste nota op dit gebied
in ons land zal in augustus door
de staten worden behandeld.
TAMELUK RUSTIGE
EXAMENDAG
Het was gisteren een betrekkelijk rustig dagje aan het examen
front. Bij het Ito, het lhno en het llo bleven de „zweet" lokalen
leeg en men kon daar genieten van een extra lang weekeinde
Het leao moest wel opkomen om zich op de maandagochtend
bezig te houden met het examen. Handelskennis 2, boekhouden
en bedrijfsrekenen stonden op het programma. Het begon
pittig met een kas-, bank- en giroboek dat bol staat van de
zogenaamde moeilijke posten. Behoorlijk pittig dus voor de
kandidaten. De volgende twee boekhoudkundige opgaven wa
ren wat lichter, maar er zaten genoeg voetangels en klemmen
in om het zenuwachtige en andere iets minder sterk- in hun
schoenen staande kandidaten behoorlijk moeilijk te maken.
Na het boekhouden het bedrijfsrekenen. Vier opgaven die niet
al te ingewikkeld waren, maar op een behoorlijk niveau een
beroep deden op het inzicht van de kandidaten.
VWO
Het VWO had vandaag opstel. Een onderdeel waar altijd wel
voor ieder wat te vinden is. Alle tien titels waaruit gekozen
kon worden waren wel aardig en de moeilijkheid lag vooral
in de keus. De melange van de onderwerpen was erg geva
rieerd. Politiek, pop, gedichten, natuur, alles wat zo'n beetje
actueel is, zat er wel in. Een aardige titel was een citaat van
Jan Terlouw: Natuur kan uitstekend zonder mens. mens kan
niet zonder natuur. Erg in trek was ook de titel: Wat aan
zet, zwart wint over de apartheid in Zuid-Afrika. Tevredenheid
was dus troef bij de leerlingen. Minder leuk werd het daarna.
HAVO
Samen met de havo was het vwo toe aan het examen
aardrijkskunde. Een van de docenten aardrijkskunde vond het
behoorlijk pittig, de vraagstelling was voor hem een beetje
onduidelijk, maar toch ook weer niet overdreven moeilijk. Het
vwo had 37 vragen met tekeningen en grafieken. Bij het
havo-werk ook 37 vragen, maar daar lag het accent toch
duidelijker dan bij het vwo op de kennis. Er waren maar
enkele inzichtvragen, maar die waren dan ook aan de moeilijke
kant, omdat die gesteld waren op basis van grafieken en
tabellen, en dat is een onderwerp dat havo-leerlingen zonder
wiskunde toch wel een beetje moeilijk vonden. Voor de rest
was het zeer redelijk en de leerlingen waren tevreden.
Naast de aardrijkskunde had men bij de havo ook nog
scheikunde op het programma staan. Een van de docenten
scheikunde vond dat men met de 40 multiple-choice-vragen
vergeleken met voorgaande jaren toch wel in herhaling was
gevallen. De organische scheikunde was maar zeer summier
aan de orde gekomen. Hij vond dat geen juiste zaak. Maar
aan het einde van de examentijd was toch iedereen tevreden
over moeilijkheidsgraad. Veel leerlingen waren al voor het
verstrijken van de officiële speeltijd naar de buitenlucht
ontsnapt
MAVO
De mavo moest gisteren voor de tweede keer aanschuiven voor
handelskennis, het zgn. open werk. Vijf onderwerpen waarbij
het opviel dat het onderdeel boekhouden aanmerkelijk minder
aan de orde kwam dan in het verleden. In een van de opgaven
een k as-bank boek, waarbij enkele originele boekingen gemaakt
moesten worden. De rest van de opgaven vroeg nogal wat
rekenwerk, terwijl ook onderdelen uit de kennis van het
economische leven goed aan bod kwamen. Redelijk werk, zei
de docent die wij er naar vroegen, en ook de leerlingen zelf
waren er wel over te spreken. Alleen de tijd, die was krap
gemeten, werd gezegd en sommigen kwamen zelfs tijd tekort
Een docent die wij vroegen over het examen aardrijkskunde
waar de mavo 3 en 4 kandidaten zich in moesten vastbijten,
vond het examen voor beide niet al te moeilijk. Maar wat
bleek toen de kandidaten zelf hun papiertjes ingeleverd had
den: zij vonden het wel moeilijk, vooral als ze twee of meer
dingen moesten beantwoorden. De hele opzet van het examen
ging over een stel onderwerpen over stimulerings- en herstruk-
tureringsgebieden. Deze vraag was gemakkelijk. De Zuiderzee
werken was ook niet moeilijk en hetzelfde gold ook voor de
verstedelijkingsvraag. Ze moesten hier, zo zei ons de docent
wel goed in de gaten hebben wat de oorzaken zijn van
bijvoorbeeld suburbanisatie, wat daar de gevolgen van zijn
welke groeperingen daar mee te maken hebben en dan in het
bijzonder bij de city-vorming. Openluchtrecreatie was ook niet
zo ingewikkeld en aardgas en olie werden door de betreffende
docent betiteld als een soort toegiftje. De problemen kwamen
bij Frankrijk. De kandidaten moesten daarbij al redenerende
(of met parate kennis) bepaalde produktengebieden aanwijzen
voor fruit- graan- en wijnbouw. Verder nodig bij het geven
van een doorsnede van het land van Marianne vanaf Bordeaux
naar de Rhóne. Het lastigste vond men het begrip demogra
fisch verschijnseL Toen een docent achteraf zei dat dat iets
met bevolking te maken had, tja, toen was het wel wat
makkelijker, maar ook te laat Voor mavo 3 gold eigenlijk
hetzelfde. Alle genoemde vragen waren er ook bij, behalve
Frankrijk. Niet al te moeilijk volgens de leraren, iets moeilij
ker, volgens de leerlingen dus als goed gemiddelde een redelijk
examen.
JAN HOOYMAN
Mgr. Marcel Lefebvre heeft de
afgelopen week in Rome ge
weigerd een gehoorzaam
heidsverklaring aan de conci
liebeginselen te ondertekenen.
De traditionalistische bis
schop heeft in Rome gesprek
ken gevoerd met twee theolo
gen, de Zwitserse jezuïet
Eduard Dhanis en de Belgi
sche dominicaan Duroux. En
kele weken geleden had het
Vatikaanse staatssekretariaat
het initiatief genomen tot de
ze ontmoeting, aldus onze cor
respondent in Rome.
Volgens de Franse bisschop
waren de twee theologen be
reid om hem in Zwitserland of
waar ook te ontmoeten. Lefeb
vre is daarop naar Rome geko
men, aanvankelijk in het diep
ste geheim en nam zijn intrek
in zijn eigen vestiging in Alba-
no, iets ten zuiden van Rome.
Er zijn wel gesprekken ge
voerd, maar er is uiteindelijk
geen verklaring ondertekend,
zodat in de verhouding tussen
het Vatikaan en de gesuspen
deerde bisschop geen enkele
wijziging ontstond. „De ver
klaring van het tweede Vati
kaanse concilie onderschrijven
is voor mij onmogelijk", zo zei
hij, herhalend voornemens te
zijn op orthodox-katholieke
wijze voort te zullen gaan.
Lefebvre, die dit weekeinde
Rome weer verlaten heeft, ver
klaarde dat de theologen thans
een rapport over hun ontmoe
ting uitwerken. Hij zal deze
week in Parijs een mis opdra
gen in de kerk Saint-Nicolas,
die nu al enkele weken door
zijn volgelingen bezet wordt
gehouden. Op 29 juni wijdt hij
in zijn eigen Zwitserse semina
rie veertien priesters. Hij zei-
niet van plan te zijn ook bis
schoppen te wijden.
De internationale Pauselijke
Missiewerken hebben het af
gelopen jaar in totaal vijftig
miljoen dollar (125 miljoen
gulden) aan de diverse missie
landen ter beschikking kun
nen stellen.
Mgr. Joseph Kempenee rs
heeft dit medegedeeld tijdens
de jaarvergadering van de
Pauselijke Missiewerken in
Rome, waarbij meer dan veer
tig landelijke directeuren of
vertegenwoordigers aanwezig
waren.
Het geld ging onder meer naar
opleidingen voor katecheten,
de bouw van kerken en kapel
len, nieuwe missieposten, bis
schoppenconferenties, inheem
se congregaties en katholieke
publiciteitsorganen.
Jeugd en parochie - Ontmoeting of~?", zo luidt
het thema van het congres, dat het „CoUoquiem
van Europse parochiegemeenschappen" van 4 tot
8 juli in Namen (België) zal houden. Het is de
bedoeling, dat uit negen Europese landen rappor
ten over de jongerenpastoraal besproken zullen
worden. Het CEP omschrijft zichzelf als een vrije
groep priesters en leken uit de „pastoraal aan de
basis". In hun werk willen zij in contact blijven
met de leiding van de kerk. De groep beoogt het
bespreken van de problemen rond de parochie
tegen de achtergrond van een zich voortdurend
wijzigende wereld.
In totaal vierenzestig permanente diakens zijn mo
menteel werkzaam in de Italiaanse zielzorg. Dat
blijkt uit een statistiek, gepubliceerd tijdens de
bijeenkomst van de Italiaanse bisschoppenconferen
tie vorige week.
In de ouderdom van vijfenzeventig jaar is in
Engeland overleden Christopher Hollis, die gold als
de meest vooraanstaande katholieke publicist in
Groot-Brittannië. Hollis was de zoon van een angli
caanse bisschop en ging op tweeën twintigjarige
leeftijd naar het katholicisne over. Tot 1955 was
hij voor de conservatieven lid van het Lagerhuis.
Hij werkte mee aan het katholieke blad The Tablet
en aan het blad Punch. Een van zijn bekendste
werken ging over „De jezuïeten, zonen van de
Heilige Vader".
Het Instituut voor Liturgiewetenschap aan de rijks
universiteit van Groningen zal binnenkort een bun
del hymnologische opstellen uitgeven. De bundel
„Het lied en de kerk" staat onder redactie van drs.
A. C. Honders, dr. R. Steensma en dr. J. Wit Het
is de derde in een serie studies van genoemd
instituut De bundel is uitgegeven met de bedoeling
het hymnologisch onderzoek in Nederland te stimu-
lerea
Kardinaal Wojtyla, aartsbisschop van Krakau heeft
de omstreden parochiekerk van Nowa Huta in
Polen ingewijd. Nowa Huta is een geheel nieuwe
stad, waar volgens de bedoeling van de regering
geen plaats zou zijn voor godsdienst Onder druk
van de arbeiders werd ruim tien jaar geleden
toestemming voor de bouw gegeven. De kerk, die
vijfduizend plaatsen telt, werd gebouwd met steun
van Polen in binnen- en buitenland. De eerste steen
komt uit de fundamenten van de St-Pieter in
Vaticaanstad. Aan de bouw is tien jaar gewerkt
De bisschop van Sao Felix Do Araguaia in Brazilië,
mgr. Pedro Casaldaliga, heeft de Amerikaanse
geheime dienst CIA ervan beschuldigd, dat hij
vooruitstrevende priesters van buitenlandse her
komst uit Latijns Amerika probeert te verwijde
ren.
De CIA aldus de bisschop, die zelf van Spaanse
herkomst is probeert die priesters te compromit
teren en in een kwaad daglicht te stellen. Mgr.
Casaldaliga behoort tot de groep van vooruitstre
vende bisschoppen in Brazilië en bevindt zich op
één lijn met zijn internationaal bekende collega,
Dom Helder Camara.
Bisschop Casaldaliga is op zijn beurt door de uiterst
rechtse senator Eurico Rezende ervan beschuldigd
een „in bisschopsgewaad gestoken communist" te
zijn. Volgens de senator is de bisschop voorstander
van de socialistische klassestrijd en probeert hij de
Braziliaanse regering in een slecht daglicht te plaat
sen.
Bisschop Casaldaliga heeft verklaard, dat het ver
melde CIA-plan oorspronkelijk zich alleen tot Boli
via beperkte, maar dat het zich thans ook heeft
uitgebreid tot andere Zuidamerikaanse landen en
met name tot Brazilië. De Braziliaanse geheime
politie gaat volgens de bisschop in overeenstemming
met het CIA-plan te werk.
Zo worden in parochies, die geleid worden door
vooruitstrevende priesters, wapens verstopt, zodat
die priesters dan beschuldigd kunnen worden van
pogingen tot revolutie.
Hij wijst er ook op, dat het vierde Braziliaanse
legercorps ten behoeve van de conservatieve bis
schop Praenca Sigaud in de staat Minas Gerais een
persconferentie heeft georganiseerd, waarop deze
bisschop hem als communist afschilderde. Bisschop
Casaldaliga heeft deze beschuldiging van Proenca
Sigaud krachtig afgewezn met de woorden: „Als
mens, als christen en ook als bisschop ben ik
verplicht te weten wat het marxisme is, er kritiek
op te hebben maar ook te proberen het te vermense
lijken".
De coördinator van de Braziliaanse bisschoppencon
ferentie, mgr. Nivaldo Montes, heeft verklaard, dat
de beschuldiging van Proenca Sigaud aan het adres
van Casaldaliga op niets berust en dat er geen
enkele reden te bedenken valt, waarom de regering
bisschop Casaldaliga zou kunnen uitwijzen. Bis
schop Nivaldo Montes wijst er daarbij op, dat
bisschop Casaldaliga aan het hoofd staat van een
diocees, waarin veel ongerechtigheid heerst als ge
volg van de strijd der grootgrondbezitters tegen
kleine boeren en Indianen.
