Eerst vergelijken, dan kiezen
CDA
PVDA
VVD
PPR
CPN
D'66
DS'70
SGP
BP
GPV
PSP
RKPN
W
HET WELZIJN VAN DE MENS VAN
UITERST LINKS TOT UITERST RECHTS
Bestrijding
werkloosheid
Vrij drastische ingrepen in
sociale voorzieningen
noodzakelijk om te sterk
gestegen druk van sociale
lasten op loonkosten te
doen afnemen Betere ver
deling werk
Terugdringen werkloos
heid door eerlijker verde
len van arbeidsplaatsen en
aanzwengelen van investe
ringen. Bij steun aan parti
culier bedrijfsleven garan
tie dat meer winst wordt
omgezet in arbeidsplaat
sen.
Terugdringen aantal werk
lozen tot 125.000 in 1980
door lastenverlichting voor
burgers en bedrijfsleven,
herwaarderen sociale
voorzieningen en nullijn
voor kollektieve uitgaven.
Meerjarenplan voor werk
loosheidsbestrijding. Geen
algemene koopkrachtin
jecties. Bevorderen ar
beidsintensieve en klein
schalige bedrijven. Betere
verdeling arbeidsplaatsen
Matiging lonen
Nieuwe staatsbedrijven in
gebieden met grote werk
loosheid. Verbod op mas
sa-ontslagen. Geen mati
ging lonen, maar verho
ging, kortere werkweek,
langere vakanties, verla
ging pensioenleeftijd.
Speciaal jeugdwerkloos
heid krachtig bestrijdeh.
Herverdeling arbeidsplaat
sen. Uitbreiding Werkgele
genheid in sociale en cul
turele sektor Vuil werk
beter betalen. Uitbreiding
begrip „passende arbeid".
Lastenverlichting voor be
drijfsleven. Bevorderen
bouw van spoorlijnen,
Hemtunnel en parkeerga
rages. Zwaar en vuil werk
beter belonen. Uitbreiding
begrip „passende arbeid".
Lastenverlichting voor be
drijfsleven door bezuini
ging op overheidsuitga
ven. Zo weinig mogelijk
rechtstreekse overheids
steun aan noodlijdende
bedrijven. Geen greep van
overheid op investeringen.
Buitenlandse arbeiders
weren. E.G.-beleid wijzi
gen om concurrentiever
valsing tegen te gaan
Program voor nationale in
spanning opstellen. Open
bare werken (milieu,
spoorlijnen, stadsvernieu
wing). Voor financiering
program bezuiniging op
niet-essentiële overheids
uitgaven.
Eerlijker verdeling van
werk. Kan alleen door zeg
genschap partikuliere on
dernemer sterk in te krim
pen. Werktijdverkorting.
35-urige werkweek, meer
werk in welzijnssektor
Vestigingsklimaat voor on
dernemingen bevorderen.
Lastenverlichting voor
burgers en bedrijven om
bestedingen en investerin
gen te stimuleren
Inkomens
Onderzoek naar en bezin
ning op juiste inkomens
verdeling. In inkomensbe
leid laagste inkomens zo
veel mogelijk ontzien. Op
richting raad voor inko
mensbeleid die normen
stelt voor inkomensvor
ming van alle beroepen.
Grotere gelijkheid inko
mens en vermogens Stre
ven naar maximum-inko
men (vijf keer minimum
loon). Minimum-inkomens
garantie voor zelfstandi
gen. Loonstijgingen in ge
lijke bedragen
Inkomen naar prestatie, in
zet en verantwoordelijk
heid. Overheid mag inko
mensvorming niet régelen.
Persoonlijke bezitsvor
ming stimuleren.
Onderzoek naar basisinko
men voor iedereen. Verde
re nivellering van inko
mens. Streven naar maxi
mum-inkomen. Aanvullend
inkomen voor zelfstandi
gen die onder minimum
loon uitkomen.
Behoud en verbetering
koopkracht werkende be
volking. Voor jongeren en
vrouwen hetzelfde loon als
voor mannen bij gelijk
waardige arbeid
Verdergaande nivellering
van inkomens niet verant
woord. bij gebrek aan ge
gevens over verschillen in
totale arbeidsbeloning.
Verdere vermindering van
ongelijkheid in inkomens
zonder dat bereidheid tot
werken afneemt. Werk on
der ongunstige omstan
digheden beter belonen
Nivellering niet ten koste
van middengroepen
Loonmatiging geboden
Loonsverhogingen en va
kantietoeslag in gelijke be
dragen. Niet in procenten.
Verkleining inkomensver
schillen op vrijwillige ba
sis Geen overheidstaak
Recht op inkomen voor
iedereen. Openbaarheid
van alle inkomens. Loons
verhogingen in centen,
niet in procenten.
In beginsel geen over
heidsbemoeienis bij loon
vorming.
Belastingen
Vereenvoudiging belas
tingstelsel Belastingdruk
zo mogelijk verschuiven
van direkte naar indirekte
belastingen Fiskale aftrek
hypotheekrente eigen wo
ning handhaven Opnieuw
aftrek onderhoudskosten
eigen woning
Wijzigingen in belasting
stelsel en tarieven gericht
op rechtvaardiger inko
mensverdeling. Bevoorde
ling via belastingen tegen
gaan door afschaffen dan
wel beperken bepaalde af
trekposten
Belasting verlagen voor
middengroepen. Vereen
voudiging belastingstelsel.
Honderd procent inflatie-
korrektie bij loon/inkom
stenbelasting. Te scherpe
progressie afzwakken
Inkomens verder nivelle
ren via belastingen. Alle
vermogenswinsten in be
ginsel belasten Oplopend
tarief In vermogensbelas
ting. Aftrekmogelijkheden
in loon/inkomstenbelas
ting herzien.
Belasting verlagen voor la
ge en middeninkomens
Schandaalbelasting ophef
fen. Geen belastingheffing
voor AOW-ers zonder of
met geringe neveninkom
sten
Belastingheffing dienst
baar aan rechtvaardiger
inkomensverdeling. Verho
ging indirekte belastingen.
Belastingvrije voet verho
gen Belastingdruk op
middengroepen verlichten.
Aftrek strenger regelen.
Vermindering van te zware
belastingdruk. Optrekken
belastingvrije voet tot mi
nimumloon. Gelijkstelling
ongehuwden onder 35 met
ongehuwden van 35 jaar
en ouder
Veel te zware belasting
druk verlichten, vooral
voor middengroepen Pro
gressie inkomstenbelas
ting niet versterken. 100%
inflatiekorrektie. Kinderaf
trek handhaven. Meer indi
rekte belasting.
Afschaffen BTW, loonbe
lasting op overuren en on
roerend goedbelasting.
Optrekken vrije voet tot 15
mille.
Geen inkomensnivellering
via belastingen. Kinderaf
trek handhaven. Belasting
verlaging
Afschaffen van indirekte
belastingen, te beginnen
met BTW. Verhoging pro
gressie in de inkomsten
belasting tot 100 procent
voor inkomens boven
100.000 gulden. Verhoging
belastingvrije voet boven
minimumloon.
Verzwaring belastingdruk
zoveel mogelijk voorko
men.
Sociale
zekerheid
Nagaan of sociale uitkerin
gen ontkoppeld kunnen
worden van minimumloon.
Kinderaftrek afschaffen.
Sociale uitkeringen waar
devast maken (periodieke
bijstellingen compensaties
voor prijsstijging)
Koppeling soc. uitkering
aan netto min.loon. Snelle
invoering Volksverzeke
ring tegen ziektekosten.
Kinderbijslag en -aftrek
vervangen door één be
lastbare toeslag met maxi
mum.
Sociale uitkeringen los
koppelen van minimum
loon en waardevast ma
ken. Alleen AOW en AWW
welvaartsvast. Geen verde
re uitbreiding soc. voorzie
ningenpakket. Geen Volks
verzekering tegen ziekte
kosten.
Handhaven koppeling so
ciale uitkeringen aan min.
loon. Gelijke rechten voor
andere samenlevingsvor
men en gezin. Kinderaf
trek afschaffen. Kinderbij
slag afhankelijk van inko
men.
Sociale voorzieningen ver
der verbeteren, o.a. beper
king in uitkeringsduur
WWV opheffen, WWV-uit-
kering optrekken tot 80
procent, geen verlaging
WAO-uitkering.
Sociale uitkeringen moe
ten welvaartsvast blijven.
Kinderbijslag en -aftrek
vervangen door gezins
subsidie onafhankelijk van
ouderlijk inkomen en kin
dertal/afhankelijk van leef
tijd kind.
Vereenvoudiging van stel
sel sociale voorzieningen.
Bestrijding misbruik, ver
ruiming begrip „passende
arbeid". Netto-AOW-uitke-
ring blijft gelijk aan netto
minimumloon.
Kosten sociale voorzienin
gen drukken door verla
ging WAO-uitkeringen en
uitkeringen aan niet-kost-
winner. Kinderbijslag
tweede kind bevriezen.
Sociale uitkeringen los
koppelen van minimum
loon.
Controle en straffen op
misbruik sociale voorzie
ningen.
Deel verplichte verzeke
ring omzetten in vrijwilli
ge. Invoering eigen risiko
bij verplichte verzekerin
gen. Geen uitbreiding
volksverzekeringen.
Alle sociale uitkeringen op
niveau van minimumloon.
Werkloosheidsuitkeringen
100 procent van laatstver
diende inkomen. Geen dis-
kriminatie gehuwde vrou
wen bij werkloosheidsuit
keringen.
Effektieve controle op uit
voering sociale wetten om
misbruik en oneigenlijk
gebruik te voorkomen.
Kernenergie
Uiterste terughoudendheid
bij toepassen van kerne
nergie
Geen nieuwe kerncentra
les bouwen. Kalkar en ul
tra-centrifuge projekt niet
uitbreiden.
Kernenergie In overleg
met E.G. en andere bond
genoten verder ontwikke
len.
Kernenergie onaanvaard
baar. Alle kernenergiepro-
jekten stopzetten (Kalkar
ultra-centrifuge en super
Phoenjx). Geen nieuwe
kerncentrales. Bestaande
kerncentrales buiten ge
bruik stellen.
Opwekken toepassen
lernenergle overheidstaak.
Maximale en controleerba
re garanties voor veilig
heid.
Geen uitbreiding kerne
nergie zolang problemen
rond veiligheid en radio-
aktief afval niet zijn opge
lost. Geen nieuwe kern
centrales/geen proefborin
gen voor opslag radioak-
tief afval.
Indien toepassing van
kernenergie niet kan wor
den vermeden dan dient
dit met maximale zorgvul
digheid te gebeuren.
Bouw van enkele nieuwe
kerncentrales niet bij voor
baat uitsluiten. Wel stren
ge veiligheidsgaranties.
Ultra-centrifuge uitbrei
den.
Met spoed drie nieuwe
kerncentrales uitsluiten.
Wel strenge veiligheidsga
ranties. Ultra-centrifuge
uitbreiden.
Stopzetten kerncentrales,
ultra-centrifuge projekt,
kalkar. Geen nieuwe kern
centrales
Verkeer
Verkeersbeleid richten op
veiligheid. Verkeersopvoe-
ding centraal punt. Voor
rang voor openbaar ver
voer in dichtbevolkte ge
bieden. Liever verbetering
bestaande wegen dan aan
leg van nieuwe. Meer
fietspaden en woonerven.
Voorrang voor openbaar
vervoer. Vrije banen voor
bus en tram. Voorrang op
ander verkeer Autovrije
en auto-arme zones. Nieu
we verbindingen. Tarieven
openbaar vervoer zo laag
mogelijk. Meer fietspaden
en woonerven.
Particulier vervoer niet on
dergeschikt aan openbaar
vervoer. Rijkssubsidies
aan openbaar vervoer be
perken. Geen anti-autobe-
leid. Nieuwe wegenaanleg
tussen Randstad en re
gio's. Accent op wegver-
breding. Aanleg rondwe
gen.
Verkeersgroei intomen
Voorrang voor (gratis)
openbaar vervoer boven
particulier vervoer. Auto
verkeer beperken. In na
tuur- en rekreatiegebieden
autovrije en auto-arme zo
nes. Fietsers en voetgan
gers in bebouwde kom be
voordelen.
Openbaar vervoer goedko
per. Voetganger is belang
rijkste weggebruiker. Meer
rechten voor fietsers. Ex
tra geld voor openbaar
vervoerverbindingen.
Bevordering openbaar ver
voer. Voorrang fietsers en
voetgangers in binnenste
den en natuurgebieden.
Selektief autogebruik sti
muleren. Voorkeur voor
verbetering bestaande we
gen boven nieuwe wegen.
Autogebruik beperken
vooral in westen. Open
baar vervoer bevorderen.
Accent op verkeersveilig
heid. Geen openbaar ver
voer op zondag.
Faciliteiten openbaar ver
voer verbeteren. Autoge
bruik in steden beperken.
Bevorderen veiligheid.
Woonerven en verkeers
drempels.
Voorrang voor openbaar
vervoer. Sterke verlaging
tarieven. Afsluiting binnen
steden voor auto's. Bevor
deren fietsgebruik. Geen
financiële maatregelen te
gen autobezitter, omdat
laagstbetaalden daar de
dupe van worden.
Wonen
Eigen woningbezit stimu
leren. ook door fiscale
voordelen. Accent op goe
de en betaalbare wonin
gen voor minst draag-
krachtigen', met name bui
tenlandse arbeiders.
Stadsvernieuwing voort
zetten
Uitbreiding rechten en
zeggenschap van huur
ders. Buitensporige win
sten onroerend goedtrans-
acties tegengaan. Stads
vernieuwing met kracht
voortzetten. Belastingvoor
delen eigen woningbezit
beperken. Woonrecht van
af 18e jaar
Bevordering eigen wo
ningbezit. Onderhouds
kosten eigen woning weer
aftrekbaar. Huren vrijge
ven. Aanpassen aan kost
prijs in gebieden met ge
noeg woningen. Nieuwe
woningen vooral voor al
leenstaanden, bejaarden,
onvolledige gezinnen.
Zeggènschap over woning
bij bewoner, ook als deze
huurder is. Bevoorrechte
positie van elgenaar-hewo-
ners boven huurders af
breken. ledereen betaalt
naar draagkracht en kwali
teit van zijn woning.
Krachtige aanpak stads
vernieuwing.
Woningbouw opvoeren
Woningverbetering krach
tig voortzetten. Spoed
achter stadsvernieuwing.
Geen jaarlijkse huurverho
gingen. Verlaging kosten
volkswoningbouw door af
schaffing BTW op deze
bouw.
Bevordering van eigen wo
ningbezit. Invoering pen-
sioenwoningplan (recht
voor iedereen om pen
sioengelden terug te lenen
voor afsluiten hypotheek.
Hypotheekleningen waar
devast met lage rente zo
dat beginwoonlasten laag
zijn).
Individuele huursubsidie
alleen voor degenen die
niet in staat zijn woonkos
ten zelf op te brengen.
Eigen woningbezit bevor
deren. BTW op bouw en
onderhoud van woningen
van 18 naar 4 procent.
Woning is eerste levensbe
hoefte
Eigen woningbezit op alle
mogelijke manieren bevor
deren. o.a. door belasting
voordelen. Reserveren van
woningen voor naar chris
telijke norm ongeoorloof
de samenlevingsvormen
terstond stopzetten
Eigen woningbezit, ook
voor minder draagkrachti-
gen, sterk aanmoedigen.
Huurbeleid zodanig dat
gemeenten en corporaties
niet gedwongen worden
huizen aan ongehuwd sa
menlevende paren en ho
mofielen te verhuren.
Woningbezit In gemeen
schapshanden, evenals
bouwbedrijven. BTW op
sociale woningbouw af
schaffen. Volledige huur-
bescherming, ook voor ka
merbewoners Geen huur-
liberalisatie. Intrekken an-
tl-kraakwet-maatregelen
Belastingfaciliteiten voor
bevordering eigen woning
bezit. Huursubsidies alleen
voor economische zaken.
Navo/Defensie
NAVO onmisbaar voor be
houd vrede en veiligheid.
Defensie-uitgaven op peil
houden
Handhaven NAVO-lidmaat-
schap op voorwaarde, dat
een wezenlijke bijdrage
wordt geleverd tot ont
spanning. Verdere bezuini
ging op defensie-uitgaven
Afstoten van atoomtaken
krijgsmacht
Instandhouden en verster
ken NAVO. krachtige de
fensie-inspanning. Voor
keur voor vrijwilligersle
ger.
Nederland los van de NA
VO. Deze staat totstandko
men duurzame vrede en
veiligheid in Europa in de
weg Verdere bezuiniging
op defensie-uitgaven
Handhaven NAVO-lidmaat-
schap. Vermindering be
wapeningsuitgaven. uit
bannen atoomwapens
F-16 afbestellen.
Handhaven NAVO-lidmaat-
schap. Vermindering de-
fensie-inspanning op rede
lijk peil Tegen vrijwllli-
gers-leger
Veiligheid 'en vrijheid
slechts verzekerd door
handhaven NAVO-lidmaat-
8chap. Omvang Neder
landse defensie-uitgaven
in overeenstemming met
eisen van de NAVO
Defensie-uitgaven zonodig
opvoeren om „achter
stand" van NAVO op oost-
blok in te lopen. Vernieu
wing materieel moet snel
ler. Geen demokratisering
krijgsmacht Dat onder
mijnt de morele kracht en
inzetbaarheid
Extra geld voor defensie
om gevolgen van geringe
voortgang bij ontwape
ningsonderhandelingen op
te vangen. Geen verzwak
king atoombescherming in
NAVO-verband.
Nederland uit NAVO en de
NAVO uit Nederland. Ver
wijdering kernwapens van
Nederlandse bodem. Af
braak bewapeningsuitga
ven. Geen vrijwilligers- of
beroepsleger
NAVO-verplichtingen ten
volle nakomen. Verant
woorde bezuiniging op de
fensie-uitgaven op voor
waarde dat defensieve
kracht niet wordt aange
tast.
Ontwikkelings
hulp
Ontwikkelingshulp hand
haven op anderhalf pro
cent van nationaal inko
men. Hulp aan landen die
gewapend optreden in an
dere landen op losse
schroeven zetten
Minimaal anderhalf pro
cent van nationaal inko
men voor ontwikkelings
hulp. Streven naar twee
procent. Bij matiging over
heidsuitgaven ontwikke
lingshulp volledig ontzien.
Hulp aan bevrijdingsbewe
gingen opvoeren. Hulp
aan Indonesië stopzetten.
Nederland moet met het
geven varf ontwikkelings
hulp In de voorhoede blij
ven van de welvarende
landen. Geen hulp aan
landen of bewegingen die
agressie plegen.
Ontwikkelingshulp verder
opvoeren tot drie procent
van het bruto nationaal
produkt in 1980. Bij bezui
nigingen niet snoeien op
ontwikkelingshulp.
Ontwikkelingshulp aan
neo-koloniale regimes
stopzetten,
Minimaal anderhalf pro
cent van nationaal inko
men voor zuivere ontwik
kelingshulp
Geen hulp aan anti-demo
cratische landen en lan
den die agressie plegen.
Hulpverlening niet alleen
om armoede te bestrijden
maar ook om evangelie te
verkondigen. Hulp in de
eerste plaats aan landen
waar godsdienstvrijheid is
Steun aan Cuba en Viet
nam daarom staken
Ontwikkelingshulp alleen
op vrijwillige basis, niet
door belastingheffing.
Bij voorrang hulp aan lan
den waar hulpverlening
kan aansluiten op verkon
diging evangelie. Geen
hulp aan landen die evan
gelie weren of die agressie
plegen.
Steun aan bevrijdingsbe
wegingen die streven naar
socialistische samenle
ving. Wenselijk om steun
alleen te richten op socia
listische landen
Bevorderen effectieve ont
wikkelingshulp.
Abortus/
Euthanasie
Arts mag geen abortus
plegen, tenzij voortzetting
zwangerschap voor de li
chamelijke of geestelijke
gezondheid van de vrouw
een ernstige bedreiging
meebrengt en deze bedrei
ging niet anders kan wor
den afgewend
Strafbaarstelling abortus
opheffen. De vrouw be
slist. Kosten abortus en
sterilisatie in ziekenfonds
pakket Het wordt moge
lijk dat ongeneeslijk z'eke
patiënten weigeren mee te
werken aan onnodige ver
lenging van stervenspro
ces.
Geen algemeen geldend
verbod van zwanger
schapsafbreking, de vrouw
beslist, arts dient andere
deskundige te raadplegen
als zwangerschap langer
duurt dan drie maanden
Alle voorbehoedsmiddelen
en abortus in ziekenfonds
pakket
Strafrechtelijke bepalingen
met betrekking tot abortus
moeten verdwijnen.
Impasse rond abortus
moet doorbroken "worden.
De vrouw beslist. De over
heid kan niet verder gaan
dan ervoor te zorgen dat
de vrouw hulp en raad
krijgt als zij die wenst.
Er dient een medisch, so
ciaal en juridisch verant
woorde regeling te komen
voor abortus en euthana
sie.
Geen abortus, tenzij het
leven van de vrouw ernstig
gevaar loopt. Geen eutha
nasie. Geen anti-conceptie
in ziekenfondspakket
Geen geboorteregeling
Geen wetswijziging tot
verruiming abortus provo-
catus.
Abortus in alle gevallen
waarin het leven van de
moeder geen gevaar loopt
strafbaar. Geen legalise
ring euthanasie.
Abortus uit wetboek van
strafrecht. in zieken
fondspakket. Vrouw be
slist. Wet voor vrijwillige
euthanasie
Tegen legalisering van
abortus en euthanasie
