Beatrix slaat bresjes in
muur van Chinees protocol
Ex-man Ulrike Meinhof:
Mijn vrouw pleegde zelfmoord
RHODESIË STRAKS
VOOR SHELL GESLOTEN
I
Nixon: Breznjew is
betrouwbaarder
dan Kroetjsev
brieven
lezers
ft
Deining rond benoeming
Callaghans schoonzoon
als ambassadeur
Moeder sloot dochters op
HAL KAN EN WIL
DOORGAAN MET
BASISVERBREDING
ÏI lssUI I bNLAND
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 13 MEI 1977 PAGINA 11
en op
;n de
nging,
Drtvel-
k'rach-
rcuits
wings-
bbele
stads-
Van onze correspondent Sieg
fried Bushschluter
FRANKFURT Op 9 mei
1976 stierf in de Stammheim
gevangenis nabij Stuttgart UI-
rike Meinhof, leidster van de
anarchistische Baader-Mein-
hof groep. De officiële verkla
ring, zelfmoord door ophan
ging, werd niet aanvaard door
de Rote Armee Faktion, zoals
de Baader-Meinhof groep
zichzelf noemt Er ontwikkel
de zich een ware mythe als
zou Meinhof vermoord zijn
door een agent van de West-
duitse geheime dienst of door
de CIA, hoewel deze beschul
diging niet gestaafd werd
door twee verschillende lijk
schouwingen. Geholpen door
buitenlandse sympathisanten
van de Rote Armee, ver
spreidden de advocaten van
Meinhof het gerucht dat zij
verkracht werd voor ze ver
moord werd.
Deze week verscheen in de
Frankfurter Rundschau een
lang artikel van de voormalige
echtgenoot van Meinhof,
Klaus Rainer Röhl. Hierin
haalt deze een aantal docu
menten aan die de verklarin
gen van de regering lijken te
steunen dat Ulrike Meinhof
zelfmoord pleegde. Uit de do
cumenten blijkt ook waarom
ze zelfmoord pleegde. Ze werd
namelijk door de andere leden
van de groep, die ook in
Stammheim gevangen zaten,
onder enorme psychologische
druk gezet.
kei dat mensen die kontakten
hadden met de terroristen, al
lange tijd wisten dat er binnen
de groep een bittere strijd
gaande was en dat dit leidde
,tot de verschrikkelijke psy
chologische terreur tegen Ulri
ke Meinhof. ,Deze druk', gaat
Röhl verder, ,werd zo sterk
dat deze gevoelige schrijfster
er op het laatst niet meer te
gen kon'.
Na de dood van Meinhof vond
men in haar cel een aantal
stukken. Uit deze papieren
bleek dat Meinhof, geïsoleerd
van haar vrienden en later ook
van haar tweelingdochters en
verdere familie, bezweek on
der de druk van het conflict
binnen groep, greep.
De papieren, zogenaamde cel
circulaires', werden door de
vier leden van de Baader-
Meinhof groep in Stammheim
aan elkaar geschreven. Ze fun
geerden als een soort docu
mentatie voor de tijd in de
gevangenis. Uit die papieren
blijkt ook hoe weinig de vier
gevangen bendeleden elkaar
vertrouwden.
Vooral tussen twee leden wa
ren de verhoudingen uitge
sproken slecht. Dat was van
de ene kant Ulrike Meinhof,
die vroeger een briljant poli
tiek schrijfster geweest was,
en van de andere kant Gudrun
Ensslin, dochter van een domi
nee en filosofiestudente. Vol
gens Röhl werd alles wat zijn
ex-vrouw schreef aan Andreas
Baader of Jan-Carl Raspe,
eerst gecensureerd door Ens
slin. Vaak stuurde Baader
Meinhofs brieven ook terug,
voorzien van commentaar, dat
In een van haar brieven
vraagt Ulrike Meinhof bijna
onderdanig of voortaan Jan-
Carle Raspe haar teksten niet
mag nabijken, in plaats van
Ensslin, die zij beschrijft als
.vulgair en vals'.
Ensslin op haar beurt veracht
te Meinhofs .elitair gedrag',
zoals zij het noemt, en vertelde
dat Meinhof vaak niet schreef
wat Baader bevolen had.
Verschillende malen schrijft
Meinhof dat ze de druk niet
langer aankan. Waarschijnlijk
stortte ze uiteindelijk in op de
dag waarop de Baader-Mein
hof groep een verklaring uit
gaf waarin ze zei verantwoor
delijk te zijn voor de inciden
ten bij het Amerikaanse leger
hoofdkwartier in Heidelberg
en Frankfurt, waarbij vier
mensen het leven lieten.
Van de vier beschuldigden
was Ulrike Meinhof de enige
die niet uit haar cel kwam
toen Andreas Baader voor de
rechter de verklaring voorlas.
Vier dagen later hing Ulrike
Meinhof zichzelf op.
Op dinsdag voor Pasen werd
de Westduitse procureur-gene
raal vermoord door het .Ulrike
Meinhof commando', tezamen
met zijn chauffeur en een
ambtenaar van het gerecht.
Het .commando' dreigde ver
dere executies te zullen uitvoe
ren om de moord op Ulrike
Meinhof te wreken'. Zo leeft
de myth£ voort.
Copyright The Guardian
HANGCHOW/SIAN Prinses Beatrix heeft gisteren enkele kleine
bresjes geslagen in de solide muur die het Chinese protocol rond
haar en prins Claus heeft opgetrokken. Op de terugweg van het
Huhsien-gebied waar zij een expositie „proletarische schilder
kunst" had bezocht, liet zij haar (zwarte) „rode banier" (de Chinese
Rolls Royce) enkele keren stoppen om naar de boeren op de
tarwe-akkers te kijken. Haar Chinese gastheren stonden het dit
keer toe, maar duidelijk met zo'n tegenzin dat de prinses na de
derde keer, bij een primitieve steenoven, niet verder aandrong.
Soortgelijke verzoeken om even te stoppen werden eerder deze
week in Binnen-Mongolië vlakweg geweigerd.
Het is nog steeds niet helemaal Claus de journalisten zo, toen
prinses dit contact met het ge- wij de stad hadden mogen be-
wone Chinese volk, dat zij zo kijken. Maar ook de journalis-
nadrukkelijk zoekt, niet krijgt, ten hadden het niet altijd even
Natuurlijk ontstaat een volksop- gemakkelijk gedurende hun
loop wanneer de stoet van meer rondwandeling door Sian. Met
dan 20 wagens stopt, want de name onze filmende en fotogra-
bevolking toont een grote en ferende collega's werden voort-
zeer hartelijke belangstelling, durend op de vingers gekeken
gelijk speelt de angst dat de
filmende prinses en de fotogra
fen, onder wie prins Claus, een
minder flatterend maar zeer
schilderachig stuk China opne-
£i,
den het misschien een soort na-
tionaal gezichtsverlies wanneer
in het buitenland blijkt dat kin
deren en vrouwen zware vrach-
iten op handkarren voortzeulen.
Maar dat het prinselijk paar het
Ivervelend vindt lijdt geen twij
fel. Daarom benijdde prins
dat voor ons niet voor de
Chinezen interessante plaatje
te schieten.
De schilderijententoonstelling in
Huhsien liet het werk zien van
i, een rol. De chinezen vin- de meest verdienstelijke onder
de 3.500 boeeren en boerinnen,
die in deze streek al meer dan
20 jaar de revolutionaire verf:
kwast en tekenpen ter hand ne
men om, gegidsd door de ge
dachten van Mao zelve, de klas-
sestrijd artistiek uit te dragen.
En de nijvere landlieden hebben
(Van onze speciale verslaggever
in China, Wim Teeuwen)
niet stil gezeten: 82.000 schilde
rijen, houtsneden, muurschilde
ringen, enz. hebben zij tot nu
toe afgeleverd en dat at aantal
groeit nog steeds. Het peil van
de geëxposeerde werken is dat
van de technisch goed onderleg
de zondagsschilders. Het over
heersende thema is het werk op
het land in het licht van de
werken van Mao. Ook de nieu
we voorzitter Hoea Kwo-Feng
figureerde al vaak op de veel
kleurige taferelen. De voor de
hand liggende vraag of sinds de
uitschakeling van de „bende
van vier", die immers grote in
vloed had op de kunstbeoefe
ning in China, ook de schilders
van Huhsien een andere koers
hebben moeten inslaan, bleef
onbeantwoord. „Sorry, we moe
ten nu gaan" was het haastige
commentaar en dat was een
zeer duidelijk antwoord. Het be
wees ontegenzeggelijk dat
menig boerenschilder sindsdien
de nodige zelfkritiek zit te beoe
fenen alvorens wederom de te-
kenstift ter hand te nemen.
Prinses Beatrix wilde graag een
van de getoonde werken kopen,
maar dat bleek onmogelijk. Bij
haar vertrek uit Sian kreeg zij
in plaats daarvan een fotorepor
tage van haar bezoek aan Shen-
si cadeau. De prinses had bij
haar afscheid van Sian twee
cadeaus voor haar gastheren:
een fraai boekwerk van het
werk van Rembrandt en., een
fikse regenbui, die in deze perio
de van ernstige droogte zeer
welkom geweest moet zijn. De
bui barstte los toen het Neder
landse gezelschap aan boord
ging van het speciale vliegtuig
dat het naar Hangchow bracht,
de idyllische hoofdstad van de
provincie Chekiang.
(Van een onzer verslaggevers)
^^DEN HAAG Didymus Muta-
uit Zimbabwe (Rhodesië)
heeft namens Pax Christi en
Kairos op de aandeelhouders
vergadering van Koninklijke
'"•heli gisteren in Den Haag de
Nederlands-Britse oliereus ge
waarschuwd dat deze maat
schappij straks niet in staat zal
zijn te onderhandelen met het
volk van Zimbabwe. De onder
handse olieleveranties van de
Zuidafrikaanse Shell-dochter,
via de verkoop maatschappij,
Freight Services, aan het be
wind van Ian Smith, verhinde
ren dit. De leveranties maken
het mogelijk dat de vliegtuigen
van Smith onschuldige dorpen
bombarderen en dat leger
trucks de soldaten van het regi
me naar het front brengen.
Voor het eind van de eeuw zal
er geen blank regiem in Zuide-
Waarschuwing aan aandeelhouders:
lijk Afrika meer zijn, aldus Di
dymus Mutasa, die momenteel
als balling in Engeland leeft
maar spoedig in Mozambique,
zal gaan werken voor ZANU.'
een van de bevrijdingsorganisa
ties van Zimbabwe. Onder een
zwart regime zal geen plaats
zijn voor maatschappijen die nu
het regime-Smith steunen. De
zwarte bevolking heeft haar
waardigheid geleerd. Het be
langrijkste van het gesprek met
de aandeelhouders was dat zij
nu weten dat zij zaken doen met
een illegaal regiem, tegen de
uitspraken van de Verenigde
Naties in.
In antwoord op de uitspraak
van minister Van der Stoel, die
deze week medewerking heeft
toegezegd aan een Brits onder
zoek naar de olieleveranties
door Shells en BP, verklaarde
Mutasa, dat het belangrijk is dat
een regering zelf handelt, haar
eigen verantwoordelijkheid aan
vaardt en niet over de schouder
kijkt hoe anderen het doen.
Mutasa ziet niets in het door
Britten en Amerikanen aange
kondigde plan dat voorziet in
een vervanging van het regiem
van Smith door een overgangs
regering naar een meerder
heidsregering, deze zomer. Er is
volgens hem geen enkele garan
tie datSmith zal wijken. In feite
zijn de VS en Engeland alleen
bang voor de Russische invloed
in dit deel van de wereld en
daarom weigeren zij steun aan
de zwarte bevolking uit be
zorgdheid om de koper- en ura-
niumvoorraden.
Omstreden Peter Jay en zijn vrouw Margaret
LONDEN De Britse pre
mier Jim Callaghan (64) heeft
gisteravond in het Lagerhuis
de benoeming verdedigd van
zijn schoonzoon Peter Jay (40)
tot ambassadeur van Groot-
Brittannië in Washington. Die
aanstelling veroorzaakt nogal
wat deining, niet alleen we
gens Jay's familiale banden
met de socialistische rege
ringsleider, maar ook omdat
de toekomstige nieuwe diplo
matieke vertegenwoordiger
van Londen in Washington,
geen beroepsdiplomaat is.
Enige tijd geleden stond in de
Londense Sunday Times een
„portret" van Peter Jay. Daar
in werd hij „de verstandigste
jongeman van zijn generatie"
genoemd. Jay is een knappe
salon-socialist en net zoals zijn
vader, Douglas Jay, een gewe
zen labour-minister van han
del, sterk gekant tegen de
E.E.G. Peter Jay studeerde
met veel succes politiek, filoso
fie en economie aan de univer
siteit van Oxford. In het begin
van de jaren zestig werkte hij
een poosje op het ministerie
van financiën in Londen. Daar
specialiseerde hij zich in open
bare uitgaven.
Sinds de lente van 1967 is
Peter Jay economisch redac
teur van de Londense Times.
Telkens wanneer hij over de
economische politiek van zijn
schoonvader schrijft, doet Pe
ter Jay dit uiterst voorzichtig
en met de nodige eerbied. Hij
is 16 jaar gehuwd met Callag
hans dochter Margaret (37) die
ook heeft gestudeerd aan de
universiteit van Oxford. Zij
hebben drie kinderen.
Hij is goed bevriend met de
nieuwe Britse minister van
buitenlandse zaken, dr. David
Owen (38), die hem nu naar
Washington stuurt Owen is
van oordeel, dat de belangrijk
ste diplomatieke post van de
wereld een jonge man nodig
heeft, die goed kan opschieteij
met de Amerikanen. Hij vindt,
zijn vriend Jay daarvoor het
meest geschikt.
De jonge toekomstige ambas
sadeur van Groot Brittannië in
Washington krijgt als op
dracht goede informele rela
ties tot stand te brengen. Pre
sident Carter is 52 en Cyrus
Vance, zijn minister van bui
tenlandse zaken, 60. De presi
dentiële woordvoerders Hamil
ton Jordan en Jody Powell
zijn respectievelijk 32 en 33.
De leeftijd van Carters minis
ters schommelt tussen 45 en
60.
WASHINGTON (Reuter) Oud-president Richard Nixon heeft
gisteravond verteld dat hij de Verenigde Staten in staat van
nucleaire paraatheid heeft gebracht om de dreiging van Russische
militaire interventie in het Midden-Oosten in 1973 af te wenden.
Nixon verschafte details over de confrontatie tijdens de oktobe-
roorlog in het tweede televisie-interview met David Frost.
Hij vertelde dat hij met kracht
een Russische eis had afgewe
zen dat de Verenigde Staten
zouden meedoen met het statio
neren van een gemeenschappe
lijke vredesmacht in het Mid
den-Oosten, op verzoek van pre
sident Sadat van Egypte.
De ex-president omschreef Sa-
dats voorstel als „volslagen
krankzinnig" vanwege het ge
vaar van een conflict tussen de
grote mogendheden dat het in
zich droeg.
Nixon zei dat de Verenigde Sta
ten wisten dat in het gebied van
het Midden-Oosten een Russisch
schip met „bepaalde nucleaire
middelen" kruiste en dat Mos
kou een aantal divisies in staat
van paraatheid had gebracht
Een vloot van ongeveer 85 sche
pen van de Sowjetmarine ope
reerde in het oostelijk deel van
'de Middellandse Zee en de
Zwarte Zee.
Israël wilde het Egypitsche der
de legerkorps, dat toen in de val
zat op de oostelijke oever van
het Suezkanaal, uitroeien, maar
Amerika gaf de verzekering dat
het Israël te hulp zou komen als
het zou worden aangevallen, in
ruil voor de wapenstilstand.
Nikita Kroetsjev vergelijkende
met Breznjev, zei Nixon dat
eerstgenoemde „plat, ruw, bril
jant, genadeloos, in wezen onbe
suisd en behept met een vrese
lijk minderwaardigheidscom
plex" was.
Breznjev heeft dat minderwaar
digheidscomplex niet, heeft veel
betere manieren en een oog
voor mooie auto's en mooie
vrouwen, aldus Nixon.
Hij vatte zijn mening over de
Sowjetrussische partijleider al
dus samen: „Je kunt hem veel
beter dan Kroetsjev vertrouwen
met die vinger op de knopv.
De 19 jaar lang opgesloten dochters Heidemarie en Ingeborg Kolb worden door
de burgemeester van Bayreuth en een ziekenbroeder uit huis geleid nadat hun
moeder gearresteerd was.
BAYREUTH (DPA) De Westduitse politie
heeft in een woning in een voorstad van de
Beierse plaats Bayreuth twee meisjes van 19
en 12 jaar oud aangetroffen, die op een enkele
uitzondering na nog nooit buitenshuis waren
geweest. Hun 49-jarige moeder hield hen opge
sloten uit vrees dat de kinderen een ziekte
zouden oplopen.
De moeder had gedreigd haar dochters te
doden en zelfmoord te plegen, als de autoritei
ten tot actie zouden overgaan. Toen de politie
bij verrassing de woning binnendrong, vond zij
onder het hoofdkussen van de vrouw een gela
den revolver.
De 19-jarige Eva-Ingeborg Kolb had slechts zes
dagen de eerste klas van een lagere school
bezocht. De enige maal dat haar 12-jarige zus
ter Heidemarie op straat was gekomen, was
toen haar grootmoeder haar eens uit winkelen
meenam.
Volgens de politie waren de kinderen erg
schuw. Zij schenen goed gezond. De moeder
werd naar een ziekenhuis gebracht. De buren
met wie de moeder alleen contact had door
middel van onder de deur doorgeschoven brief
jes, verklaarden er niets bijzonders in te heb
ben gezien dat de kinderen nooit buiten moch
ten komen, omdat zij volgens de moeder altijd
ziek waren.
ROTTERDAM - Ook in 1977
zal de verdere basisverbreding
van de HAL grote aandacht
vragen. De al aanwezige liquide
middelen en de gelden, die uit
aflossing op de vordering op de
Zweedse Brostrom-groep be
schikbaar komen, verschaffen
de komende jaren een aanzien
lijke investeringsruimte, zo
schrijft het bestuur in het jaar
verslag.
De uiteindelijke omvang Van de
ruimte zal mede worden be
paald door de kasstroom, de
mate waarin aflopende leningen
door nieuwe zullen worden ver
vangen en door de behoefte aan
vervangingsinvesteringen voor
bestaande activiteiten. De ko
mende jaren beschikt de HAL
over voldoende armslag om het
concern te ontwikkelen tot een
gezonde internationale groep
van kleine tot middelgrote on
dernemingen.
HAL heeft vorig jaar volgens
verwachting gewerkt Na enkele
verliesgevende jaren werd 1976
afgesloten met een winst van 8
min., exclusief boekwinsten van
26,1 min. op verkochte activa,
die het nettoresultaat op ƒ34,1
min. brachten. In 1975 werd nog
ƒ3,4 min. verloren. Voorgesteld
wordt een dividend van 8 per
aandeel.
Het HAL-bestuur verwacht, on
voorziene omstandigheden voor
behouden, voor 1977 een be
scheiden verbetering van het re
sultaat exclusief boekwinsten.
In de divisie Toerisme wordt
een verdere omzetvergroting
verwacht.
'fJ I
Brieven graag kort en
duidelijk geschreven. De
redactie behoudt zich
het recht Voor ingezon
den stukken te bekorten.
Geluidstechnici
Uit een artikel in de krant heb
ik begrepen, dat de geluidstech
nici van de NOS die tegen
woordig „met tientallen micro
foons en zeer uitgebreide, inge
wikkelde regietafels" moeten
werken van mening zijn recht
te hebben op een verhoging van
hun inkomen. Misschien zouder
ze er verstandiger aan doen het
aantal knoppen en microfoons
wat te verlagen en de overblijf-
ende apparatuur goed te gebrui
ken. Wellicht dat er dan verbete
ring komt in de uitgesproken
slechte geluidskwaliteit van Ne
derlandse produkties met ge
sproken woord (toneel enz.), die
we regelmatig kunnen vergelij
ken met soortgelijke, voortreffe
lijke programma's van buiten
landse makelij. Wat dat betreft
was de ondertiteling bij Bartje
indertijd in zekere zin een vera
deming. Als de heren op 20 mei
het bijltje er weer bij neerleg
gen zouden ze daar ook eens
hun gedachten over moeten la
ten gaan.
Rijswijk, J. de Vries.
Tientallen
Oegandezen
dagelijks
vermoord
KITCHENER, Ontario De
Anglicaanse bisschop Benoni
Ogwal die uit Oeganda is uitge
weken, heeft gisteren in Kitche
ner in de Canadese provincie
Ontario gezegd dat onder het
regime van president Idi Amin
dagelijks tientallen mensen
worden vermoord.
Gevangenissen zijn er niet in
Oeganda, volgens Ogwal. Ze
zijn niet nodig want alle arres
tanten worden terechtgesteld.
„Ik kan met de hand op het hart
verklaren dat in Oeganda dui
zenden mensen zijn vermoord.
In mijn bisdom (in het noorden
van het land) ken ik niemand
die niet het verlies van een fa
milielid te betreuren heeft", al
dus de bisschop.
Deze is Oeganda ontvlucht na
de dood van de Anglicaanse
aartsbisschop Anaiu Loewoem.
Hij is volgens Ogwal vermoord
omdat hij niet zijn handteke
ning wilde zetten onder een ver
klaring waarin hij bekende te
gen de regering te hebben sa
mengezworen.
Veel doden
overstromingen
in Kenia
NAIROBI (AFP) - De over
stromingen die momenteel Ke
nia teisteren hebben al aan on
geveer honderd mensen het le
ven gekost. Tienduizenden zijn
dakloos geworden.
Kenia snakte na een langdurige
droogteperiode naar de regen
tijd. Die is medio april gekomen
met een ongewone intensiteit.
Het hele land maar vooral het
midden wordt getroffen. Ook de
hoofdstad Nairobi wordt niet
gespaard en staat voor een deel
blank. Tal van telefoonverbin
dingen zijn buiten gebruik. De
burgemeester van Nairobi heeft
aan de regering gevraagd om
buitenlandse hulp te verzoeken.
Marshallplan
voor Afrika
ABIDJAN (UPI) - De Verenig
de Staten werken met hun
bondgenoten aan een soort
Marshall-plan voor Afrika. Dit
heeft de Amerikaanse VN-am-
bassadeur Andrew Young giste
ren gezegd op een persconferen
tie in Abidjan, de hoofdstad
van Ivoorkust.
„Om Afrika te helpen moeten
de Verenigde Staten enkele din
gen doen, die ze ook voor Euro
pa hebben gedaan na de Twee
de Wereldoorlog. De uitbreiding
van het communisme werd daar
ingedamd door een ontwikke-
lingspolitie via het Marshall
plan. We zien nu in Afrika het
begin van een ontwikkelings
strategie voor dit continent,
waarbij het Westen als geheel
betrokken is, niet alleen de Wes
terse regeringen, maar ook Wes
terse zakenbelangen, aldus
Young.
Unilever: 110 man op straat
ROTTERDAM Als gevolg
van de in 1975 door de Unile-
ver-Vleesgroep Nederland
(UVGN) aangekondigde samen
voeging van haar twee slacht-
lijnen in Oss, die nu per half
mei zal worden uitgevoerd,
wordt voor ongeveer 110 perso
neelsleden, ondér wie ruim 20
parttimers, collectief ontslag
overwogen. De directie is hier
over in gesprek met bonden en
de betrokken ondernemings
raad.
De samenvoeging van de slacht-
lijnen en de consequenties daar
van maken geen deel uit van de
studie die in januari werd aan
gekondigd en waarin noodzake
lijke ingrijpende maatregelen
bij de UVGN zullen worden ui
teengezet. Deze studie, die mo
gelijke alternatieven en conse
quenties zal aangeven voor de
verzekering van de toekomstige
levensvatbaarheid van de vlees-
groep, is nog niet klaar en nog
niet aan de ondernemingsraden
en de bonden ter bespreking
voorgelegd.
