Teelt van courgettes
verkeert nog in
experimenteel stadium
[s^fUUWI
Nederlands bedrijfsleven besteedt
80 miljoen per jaar aan groen"
VAN ZWINKELS ,EIGENLIJKHEEL OUD GEWAS'
HOGE BOLLENPRÜZEN REM OP EXPORT?
BETERE PRIJZEN VOOR BLOEMEN
PAPRKAPRIJZEN FORS GEDAALD
SNIJBLOEMEN VAAK DOOR PERSONEEL ZELF MEEGEBRACHT
LAND EN TUINBOUW
LEIDSE COURANT,
PAGINA 10
Monster In de rij nieuwe
Westlandse aanwinsten zoals
ijsbergsla, radijs, Chinese kool
en aubergine behoort sinds
kort ook courgette thuis. Tuin
der Jan Zwinkels uit Monster
experimenteert dit seizoen
voor de derde keer met een
courgette-teelt. Hij heeft er
4000 m2 van staan. Op 20 april
stonden zijn eerste vruchten
op „Westland-Zuid".
Het Naaldwijkse Proefstation
veilde veertien dagen eerder.
De prijs schommelt van een
gulden tot boven een daalder
per stuk.
„Kijk, eigenlijk is courgette
ook voor het Westland al een
heel oud gewas", stelt tuinder
Zwinkels nuchter vast. „Colle
ga's van mijn vader teelden ze
al. Alleen dat was buiten, in
de zomermaanden. Ons gaat
het natuurlijk om de vroege én
de herfstteelt onder glas".
Bestuiving
De verschuiving van volle-
grond naar onder glas, verliep
niet zonder problemen. Aller
eerst dient er voor een goede
bestuiving gezorgd te worden.
Dat levert 's zomers op het
veld geen moeilijkheden op.
Vroeg in het jaar onder glas
daarentegen wel. Tuinder
Zwinkels heeft op zijn 4000 m2
vier bijenvolken staan. Cour
gette heeft bovendien nog de
eigenaardigheid dat de grote
gele bloemen zich tegen de
middag gaan sluiten. Vroeger
telen zou overigens wel eens
kunnen afstuiten op weinig zin
bij het bijenvolkje om uit te
vliegen. Bijen houden, zoals
bekend, een wintervoorraad
aan; de noodzaak om buitens
huis voedsel te zoeken is dus
niet zo zeer aanwezig. Behalve
teler blijkt Jan Zwinkels dus
ook een beetje veehouder te
zijn geworden. Als de winter
voorraad gaat slinken, zorgt
hij voor suikerwater. Bij de
bestrijdingsmiddelen dient ui
teraard ook rekening gehou
den te worden met de ijverige
werksters. En bij het luchten,
verder in de teelt? Wanneer er
buiten ook bloemen bloeien?
Een kwestie van afwachten!
Onzekerheid is troef bij cour
gette.
Nog een eigenaardigheidje.
Aan het begin van de bloei
ontstaan alleen vrouwelijke
bloemen. Drie dagen later ver
schijnen de manneljke bloe
men. Een goed bijenvolk of
niet de eerste vrouwelij
ke bloemen worden niet besto
ven en de vruchtjes sterven af.
Het heeft wellicht zin om een
aantal planten vroeger te
u
Jan Zwinkels met zoon Leon tussen de courgette aanplant.
zaaien en deze op het goede
moment (de drie „manloze da
gen") in plastic potten in de
aanplant te plaatsen.
Maar. kan een zo jonge
plant al veel vruchten dragen?
Dat blijft de vraag.
Voor- en najaar
Na twee maal sla werden de
courgetteplantjes half maart
in de kas gezet. Op 20 februari
was gezaaid in zaaibakken,
vervolgens kwamen ze in pers-
kluiten te staan. De opkweek
verzorgde plantenkweker Van
der Ende uit Monster. Het
zaad leverde Van der Berg. Op
het Naaldwijkse Proefstation
staat een veertiental rassen ter
vergelijking. Een stuk of acht
lijkt zo al niets waard te zijn.
Gelukkig doet het ras van de
heer Zwinkels op de Proeftuin
goed mee. Op 20 april oogstte
Jan Zwinkels de eerste vruch
ten. Courgettes kunnen ge
makkelijk uitgroeien tot
vruchten van een halve meter
lengte. Daar gaat het echter
niet om. Juist de kleinere ma
ten hebben handelswaarde
voor de verse consumptie. In
ternationaal gezien zou vijftien
centimeter het beste zijn. Op
„Westland-Zuid" ligt de maat
tussen de 25 en 30 cm. Men
heeft wel een aantal proeven
in gedachte om de lengte terug
te brengen. Maar de groei gaat
zo ontzettend snel. Van bloem
naar oogstbare vrucht neemt
slechts zeven dagen in beslag.
Daarom is het zaak regelmatig
te oogsten: zes keer per week
gaat men er doorheen. Tot hoe
lang gaat de teelt door? Jan
Zwinkels: totdat het volle
grondprodukt aan de markt
Zo eind juni. Omstreeks half
augustus komt de herfstteelt
in produktie. Deze wordt half
juli uitgeplant.
Groei
Op het punt van arbeid telt
het oogsten dus zwaar mee.
Vruchten die er te lang aan
zitten, worden steeds minder
waard en de plant lijdt er.
onder. Het oogsten dient ook
zorgvuldig te gebeuren. De
vruchthuid is erg gevoelig.
Van snoeien en opbinden is
echter geen sprake. Wel wordt
er een enkel blad verwijderd
om het hart op te houden.
Maar dat kan je ook niet te
vaak doen in verband met in-
rotten. De gedrongen stengel
groeit in het begin recht om
hoog en buigt zich na verloop
van tijd naar de grond. Naar
boven leiden lukt niet. De
stengel barst liever, dan dat
hij gedwongen wordt om naar
boven te groeien.
Spint en witte vlieg behoren
De presentatie kan verbeterd worden
dauw niet uit. Het moeilijkste
teeltpunt ligt echter in het
beheersen van de groei. Voor
je het weet, wordt het een
wildernis: veel te veel blad en
onwijs lange stengels. Van
daar dat Jan Zwinkels grond-
verwarming resoluut van de
hand wijst. Hij werkt zelf me-
thete kachels, kacheld.
De planten staan op tachtig
centimeter. Per kap twee rijen.
Courgette vraagt betrekkelijk
weinig warmte, volgens Jan
Zwinkels.'s Nachts minimaal
13°C.
Aanbod beperkt
Courgette is nog een vrij onbe
langrijke groente in Neder
land. Voorlopig zal de groep
buitenlandse werknemers nog
wel de grootste consument
blijven. Courgette neemt ge
makkelijk, net zo als aubergi
ne smaakstoffen van andere
ingrediënten op. In Frankrijk
eet men de vrucht in de beken
de ratatouille. Zelf bakt me
vrouw Zwinkels ze graag met
champignons en uien.
De betrekkelijke onbekend
heid brengt eveneens met zich
mee, dat de markt vrij weinig
kan opnemen. De verzadi-
gingsgrens is snel bereikt. Vo
rig jaar heeft de heer Zwin
kels dat aan den lijve onder
vonden. Hij moest zijn aan
voer verdelen over „Westland-
Noord" en „Westland-Zuid".
De partijen zijn daarentegen
weer te klein om een export
mee op te bouwen. Trouwens,
de maat zou dan ook kleiner
moeten zijn. Het Naaldwijkse
Proefstation veilde een veer
tien dagen eerder dan de heer
Zwinkels. De prijzen logen er
niet om: 1,69 1,70 per
stuk. Later zakte dit wel weer
af.
Aan de verpakking heeft men
tot dusver niet veel gedaan. De
courgettes worden aangevoerd
in tomatenbakjes. Het primeu
raspect komt zo niet tot zijn
recht. Er wordt echter wel aan
gewerkt. Een eigen doos zou
het beste zijn. Jan Zwinkels
heeft geprobeerd een op
brengstgarantie van de veiling
los te krijgen. Een steeds meer
gebruikelijke aanpak om nieu
we gewassen van de grond te
krijgen. Voor dit jaar lukte
hem het niet Van veilingzijde
deelde men ons mee dat 1977
in het teken staat van gege
vens verzamelen, ervaring op
doen. Voor volgend jaar zullen
dergelijke aanvragen wellicht
gehonoreerd worden.
De bloembollenexporteurs hebben laten we
ten hoe de verkoop in het buitenland is
geweest. En hoewel ze uiteraard niet meer
hebben prijs gegeven dan ze zelf wenselijk
achtten, - het gaat trouwens alleen maar om
een algemene indruk en niet om exacte
gegevens - lijkt het er wel naar uit te zien
dat een groei van het aantal te exporteren
kilo's er niet inzit De belangrijke hogere
bollenprijzen, hebben toch meer weerstan
den opgeroepen dan men altijd heeft ge
dacht Dat is zelfs het geval in de Verenigde
Staten van Noord Amerika, waar men over
het geheel genomen toch niet zo gauw op
een paar dollars meer of minder pleegt te
kijken. Men moet echter niet vergeten dat
van heel wat tulpencultivars de prijs van
daag tweemaal zo hoog ligt als twee jaar
geleden en voor sommige soorten is dat zelfs
nog meer.
Concurrentie
In het land van Uncle Sam krijgen nu de
in Amerika zelf geteelde tulpenbollen weer
een kans, terwijl de tulpenbloemen steeds
meer concurrentie ondervinden van andere
bloemen, zoals rozen en anjers uit de Zuid-
Amerikaanse landen. De verwachting voor
de verkoop in de USA luidt dan ook: in geld
uitgedrukt zal de verkoop wel gelijk liggen
met die van vorig jaar, maar het aantal
verkochte kilo's zal minder zijn.
Engeland: dalende lijn
Wat de verkoop in Engeland betreft, zijn de
verwachtingen niet al te rooskleurig. Om te
beginnen staat de economie in Engeland al
niet bol van de expansie, maar bovendien
blijken de veel hogere prijzen ook daar een
rem op de verkoop. De droogverkoop in het
noorden van het land heeft nog vrij aardig
geholpen, maar in het zuiden waren nogal
wat overschotten. Als men in guldens gelijk
blijft met de resultaten van 1976 zal men
de handen stijf mogen toeknijpen, maar er
zullen zeker minder kilo's heengaan.
Smaakmaker
West-Duitsland is ook voor de bloembolle
nexport nog altijd de grote smaakmaker. In
het begin van dit jaar waren de bolbloemen
daar goed aan de prijs en wilden de Duitse
broeiers ook wel kopen. De handel in de
bolbloemen is in de loop van deze winter
echter ook een paar maal lelijk van slag
geweest en op het moment is het dan ook
bepaald niet zo, dat met reikhalzend verlan
gen naar de komst van de Hollandse bloem
bollenverkopers wordt uitgezien. De handel
in Duitsland verloopt momenteel zonder
meer traag. De bolbloemenmarkt ginds staat
constant onder druk door grote importen.
Duitsland is nu eenmaal de grote vergaar
bak voor de bloemen van producenten in
de zgn. derde landen: arozen uit Israël,
snijgroen uit Kenya, anjers uit Columbia,
enz. En dan zwijgen nog maar over de
enorme stroom bloemen die dagelijks vanuit
Holland op weg gaat naar Duitsland.
er momenteel op de bloembollenbeurs in
Hillegom geen sprake van een soort van-dik-
hout-zaagt-men-planken-stemming.
Andere theorie
Intussen liggen de kwekers van deze rustige,
periode, waarin de prijzen van een aantal
artikelen toch wel wat zijn gedaald, niet)
wakker. Hun kostje voor 1977 is tóch wel
gekocht En verder wijzen zij er niet ten
onrechte op dat de bollen nog altijd in de
grond zitten; dat ze in juni pas goed gaan|
groeien en dat al heel vaak is gebleken dat)
theorieën alleen maar waarde hebben voor
de statistiek omdat ze nog al eens door de
harde praktijk omver worden gekegeld.
Hagelbuien hebben begin van vorige week
op verschillende plaatsen in West-Friesland
een vernietigend spoor door de bollenakkers
getrokken, er is overal veel meer vuur in
het gewas dan in jaren het geval is geweest
en wie weet welke minder prettige surprises
er nog meer in de bus zitten.
Hoge stookkosten
De verkoop in Zweden en Finland loopt ook
minder vlot dan men tot nu toe gewend was.
De broeiers hebben ook dan minder goede
weken en door de vorst heel hoge stookkos
ten gehad. Het aantal kilo's dat naar deze
landen gestuurd zal worden zal in grote
lijnen gelijk zijn aan dat van 1976, zo ver
wacht men.
De kwekers in Frankrijk en Italië zitten ook
al niet met klamme handen op de expor
teurs uit Holland te wachten. Samenvattend
kan men dan ook zeggen dat er niet gere
kend kan worden op een grotere export in
kilo's en dat er dus geen enkele reden is
om aan areaaluitbreiding te denken. Die
uitbreiding is echter een feit en daarom is
Opmerkelijke cijfers
De betekenis van de binnenlandse broeierij
wordt steeds belangrijker. Dat blijkt uit zeer
recente gegevens van het PVS. In 1965
werden in Holland ruim anderhalf miljard
tulpenbollen geproduceerd. Daarvan werd
ruim 76% geëxporteerd, terwijl 18% van de
produktie (282 miljoen stuks) in het binnen
land bleef. In 1975 rooide men bijna twee
miljard tulpenbollen, ging 67% van de pro
duktie over de grens en werd ruim 32% -
689 miljoen stuks - in het binnenland afge
zet. Het percentage van het binnenlandse
verbruik is na tien jaar dus aardig op
om verdubbeld te worden.
Een ontwikkeling die niemand voor moge
lijk had gehouden, maar dergelijke geluiden
kan men vandaag uit tal van andere bran
ches óók vernemen!
Er kan beslist niet worden gezegd, dat de
najaarsachtige weersomstandigheden, de
bloemenkwekers onwelkom was. Zij hebben
namelijk gezorgd voor een betere prijsvor
ming, ook al moet hierbij rekening worden
gehouden met een beperkte aanvoer. Vooral
de chrysanten deden het de afgelopen week
goed. Dit kan ook worden gezegd van het
snijgroen, dat vergeleken met de prijzen in
dezelfde week van het vorig jaar, een verbe
tering te zien gaf. De aanvoer bedroeg onge
veer de helft! Hierbij kan worden vermeld
dat vorig jaar de eerste week van mei de
warme zomerdagen zich al lieten gelden en
op 8 mei bijvoorbeeld reeds 30 graden C.
bedroeg.
De totale omzet aan de CCWS bedroeg
afgelopen week 11.644.076,06 tegen
9.286.939,63 in het vorig jaar. Het waren
uiteraard de snijbloemen die daarbij de
belangrijkste rol speelden. De 27.086.070 bos
of stuks, leverden 10.154.639,01 op.
Ook de potplanten waren van betekenis. De
omzet daarvan beliep 1.301.238,98 tegen
937.190,84 in dezelfde week van het vorig
jaar. Aan perkplanten, waarvan de aanvoer
toenam, werd 114.432,08 omgezet, vorig
jaar 141.662,63. Opvallend was de grotere
omzet aan buitenlandse bloemen, namelijk
73.765,99 en vorig jaar 25.201,67.
Opvallend is, dat de prijs van de tulpen
gemiddeld gelijk in prijs was met die van
het vorig jaar, namelijk 10 cent en dit terwijl
de aanvoer van 112.620 bos de helft bedroeg
van die in dezelfde week van het vorig jaar.
Van bepaalde bloemen, zoals de fresia liep
de kwaliteit wel terug, hoewel dat niet van
veel betekenis was op de prijs. Hier volgen
nog wat gemiddelde prijzen, met tussen
haakjes die van dezelfde week in het vorig
jaar. Van anjers bedroeg de aanvoer de helft
van die in het vorig jaar, namelijk 1.385.246
maar de gemiddelde prijs was nu 36 ct. (29).
Troschrysanten ruim vier miljoen evenals
vorig jaar, 56 ct (35). Ruim 8 miljoen bos
fresia, gelijk aan het vorig jaar, 21 ct. (18),
Irissen, ruim drie miljoen bos gelijk vorig
jaar, 21 ct. (18). Snijgroen 2.11 (1.23); tro
sanjers 30 ct. (28). Leliekelken 44 (30). Lelie-
takken 44 (46) grote rozen 42 ct (34) kleine
rozen 29 (23). Er was ook ruimer aanvoer
van gladiolen en violieren, hoewel de aan-j
voer matig blijft, waaraan het koude weer
wel schuldig zal zijn.
Met Moederdag in het vooruitzicht bereikt
de CCWS tot 28 april een omzetbedrag va
157.990.138,89 tegen 134.998.758,80 m i
zelfde week van het vorig jaar. Een stijgt
dus met 22.991.380,09. Dit is vooral
daiiken aan een ruimere aanvoer dan vorig
jaar. Maar in het algemeen zijn de prijsver
schillen toch wel van positieve betekenis.
Eind vorige week daalden de prijzen voor
zowel de groene als rode paprika's flink. Het
prijsverval bij de groene sorteringen was
echter groter als bij de rode.
Voor de groene paprika's daalde de gemid
delde prijs met 1,67 per kg. en kwam van
4,37 op 2,70 per kilo. Voor de rode
sorteringen lag de gemiddelde prijs op
4,17 per kilo. Hierdoor lagen de prijzen
ineens beneden die van vorig jaar. Het is
waarschijnlijk zo dat er sprake is van een
plotselinge piek in de aanvoer, waardoor de
prijzen sterk daalden. In de periode van 29
april tot en met 2 mei werd er in West-Duits
land 304 ton ingevoerd, waarvan 73 ton uit
Nederland.
Italië is op het ogenblik de grootste concur
rent met zo'n 167 ton, aanzienlijk minder
belangrijke concurrenten zijn Bulgarije, Is
raël, Spanje en Turkije. Het aanbod zal,
gezien het seizoen, verder blijven groeien,
daarbij komen de prijzen meer onder druk.
Toch wordt er voor de komende week geen
verder prijsverval verwacht.
Spi
Aubergine
De belangrijkste afnemers van
zijn West-Duitsland, België, Luxemburg en
Denemarken. De aanvoer neemt steeds we
kelijks toe, waardoor er niet aan prijsdaling
te ontkomen valt. De afgelopen week kwam
de gemiddelde prijs op 3,50 per kilo te
recht Toch steekt deze prijs nog steeds
gunstig af bij die van vorig jaar. Er is tot
nu toe duidelijk sprake van een goede vraag
naar Hollandse aubergines.
Voor de komende week wordt er op een
groter aanbod gerekend, gezien de goede
vraag wordt er geen sterk prijsverval ver-
»mazie
De aanvoer van spinazie begint nu sterk toe
te nemen. Hierdoor viel er ook niet aan de
verwachte prijsdaling te ontkomen. De ge
middelde prijs daalde van 1,59 naar 82
cent per kg. De prijzen zullen de komende
week verder dalen, zodat spinazie waar
schijnlijk als een van de eerste gewassen in
aanmerking komt om goedkoop genoemd te
kunnen worden.
Overige groentesoorten
Ondanks een verdere groei van de bloem-
koolaanvoer wisten de prijzen zich de afge
lopen week goed te handhaven. Voor de
glaskool liepen de prijzen eind vorige week
zelfs op. De winterbloemkool kon echter niet
aan een prijsdaling ontkomen. Naar ver
wacht zal vooral de aanvoer van winter
bloemkool sterk gaan waardoor de prijzen
verder zullen dalen, er wordt gerekend op
prijzen die rond de 2 gulden per stuk zullen
schommelen. De aanvoer van waspeen be
loopt slechts 1/3 van de aanvoer van vorig
jaar. Daarbij komt dat er sprake is van een
flinke export naar West-Duitsland.
Voor de aanvang van het waspeen-seizoen
werd er al rekening gehouden met een
uitzonderlijk jaar voor deze teelt Zoals het
prijsverloop tot nu toe geweest is blijkt dit
'volkomen waar. De afgelopen week lag de
gemiddelde prijs op 2,45 per kg, dit komt
er op neer dat de kilo-prijs 1,90 hoger ligt
als vorig seizoen. De aanvoer zal beperkt
blijven waardoor de prijzen weinig verande
ring zullen ondergaan. Door een terugval in
de aanvoer zijn de prijzen voor prei weer
opgelopen naar 1,80 per kg. Het aanbod
van prei zal beperkt blijven waardoor hoge
prijzen mogelijk zijn. Voor andijvie is er
weinig verandering in de marktsituatie ge
komen. Eind vorige week lag de gemiddelds!
prijs zelfs weer 20 cent per kg. hoger als;
de week ervoor.
Ook voor de komende week moet er op
veilingprijzen gerekend worden die boven
de 2 gulden per kilo zullen liggen.
De sla heeft zich de afgelopen week wat de
prijs betreft weten te herstellen. De gemid
delde prijs per krop schommelde rond de
44 cent. In de aanvoer van sla wordt weiiüp
verandering verwacht, waardoor er op ge
lijkblijvende prijzen gerekend mag worden
Door het vrij wisselvallige weer verloopt hel
aanvoerpatroon bij de komkommers ook
wat grillig. Dit is er de belangrijkste oorzaal
van dat de prijzen weinig verandering heb
ben ondergaan.
Daarnaast heeft de heffing op Roemeenss
komkommers duidelijk effect gesorteerd
Voor de komende week wordt er op ea
gelijkblijvende situatie gerekend. De expoil
van Marokkaanse tomaten begint een steed
grotere omvang te krijgen. In de periode vai
29 april tot en met 2 mei bedroeg dit 781
ton.
Naast Marokko is vooral Bulgarije aktiever
op de West-Duitse markt in vergelijking me
vorig jaar. De Nederlandse aanvoer weë-
nog steeds het niveau van vorig seizoen ts
bereiken. Ondanks al deze feiten bleek d(
prijs eind vorige week voor de A-I-sorteriii)
op te lopen van 2,01 naar 2,39 per kg
Zoals de situatie er nu uitziet zal de prijs
zich voor de komende week nog boven
2 gulden per kilo kunnen handhaven.
Kas met Gerbera's
DEN HAAG Bijna de helft
van in bedrijven en kantoren
aanwezige snijbloemen, zijn
niet door het betrokken be
drijf gekocht, maar door per
soneel meegebracht. Wat de
potplanten betreft wordt
ruim tien procent door perso
neel zelf meegebracht.
Eén op de zes bedrijven heeft
voor aankoop van planten een
jaarbudget uitgetrokken, maar
voor snijbloemen komt dat
slechts zeer incidenteel voor.
Dit blijkt uit een onderzoek
dat in opdracht van het Pro-
duktschap voor Siergewassen
bij het Nederlandse bedrijfsle
ven is ingesteld. Gedurende
het voorjaar en zomer van het
afgelopen jaar werd dat on
derzoek verricht, zowel binnen'
de bedrijven zelf als in daarbij
behorende tuinen en plantsoe-
Nog niet de helft, namelijk 43
procent van de Nederlandse
bedrijven heeft de beschikking
over een tuin. Naarmate het
bedrijf groter is en er meer
mensen werken, is er de kans
dat er een tuin of plantsoen
aanwezig is.
Grasgazon
In de drie grote steden van
ons land heeft slechts ruim 20
procent van de bedrijven een
tuin ter beschikking. Bomen
en heesters vormen met bijna
90 procent de meest voorko
mende siergewassen. Drie
kwart van de tuinbezittende
bedrijven heeft een grasgazon
en tweederde heeft meerjarige
planten staan. Bloembollen,
éénjarige planten en perkplan
ten komen minder vaak voor.
Het onderhoud van de tuinen
vindt bij kleine tuinen veelal
plaats door eigen personeel
maar bij grotere tuinen wordt
dat meest uitbesteed. Opval
lend is, dat bloembollen en
perkplanten meer worden
aangetroffen wanneer dat on
derhoud door personeel wordt
verzorgd, maar meerjarige
planten treft men bet meest
aan wanneer anderen de tuin
verzorgen.
In totaal besteden de Neder
landse bedrijven per jaar voor
rond de 80 miljoen gulden aan
planten en bloemen.Hiervan
komt 71 miljoen op rekening
van planten en slechts 9 mil
joen voor snijbloemen.
Milieu en houdbaarheid spelen
in de bedrijven een belangrij
ke rol. Het blijkt, dat perso
neel tegenwoordig vaker een
plantje of bloemetje mee
neemt naar het werk.
Geen bloemen
Evenwel heeft bijna 30 pro
cent van het aantal bedrijven
helemaal geen bloemen of
planten staan. Bij horecabe
drijven is dat bij 26 procent
van die bedrijven het geval.
Bij bouwbedrijven en van nij
verheid betreft dat ruim 30
procent
In de drie grootste steden van
ons land ziet dat er goed uit,
want slechts 8 procent van de
bedrijven doet het zonder een
bloem of plant
Overig west en noord van ons
land doet het in 34 procent
van de bedrijven zonder enige
gr oenversiering.
Het blijkt dat driekwart van
de bedrijven een positief oor
deel heeft over de aanwezig
heid van potplanten of plan
tenbakken, waarbij vooral de
aspecten zoals gezelligheid,
huiselijkheid en representatie
de belangrijkste rol spelen.
Als relatiegeschenken zijn
bloemen en planten bij het
bedrijfsleven zeer gewild en
tweederde deel van de bedrij
ven maakt daar dan ook een
regelmatig gebruik van bij
voorkomende gelegenheden.
I
