weekpuzzel door dr.Pluizer
postzegels
sterrenhemel
y oplossing vorigo puzzel
PAGINA 10
LEIDSE COURANT
De prijswinnaars van de puzzel van vorige week zijn
Twaalf gulden vijftig:
Mevrouw J. van Beek-Lakeman, Rozenhof 9, Roelofarendsveen.
Zeven gulden vijftig:
Mevrouw E. Hoogeveen-Driesen, Hoge Rijndijk 215, Leiden.
Vijf gulden:
Mevrouw M.P. van Leeuwen-Bolleboom, v. Santhorststraat 117, Stomp-
wijk.
De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd.
Oplossingen onder vermelding van „Puzzel 17" vóór woensdagmiddag
twaalf uur opsturen naar:
Leidse Courant, Postbus 11, Leiden.
Nr. 17
KRUISWOORDPUZZEL
Horizontaal:
1. drank: 5 spits ondereind v.e. vijl;
8 uitkering; 12 taal; 13 schade; 14
ternauwernood; 16 bijenhouder; 19
spoediger tot het doel leidende; 21
bedwelming; 22 vlakte; 23 jong
varken; 25 moeraspalm; 26 muziek
noot; 27 insekteneter; 29 boom;
31 venijn; 32 oorkonde; 33 pluis;
35 dun persoon; 37 verzoekschrift;
39 blaasinstrument; 41 hoofddek
sel; 44 onbepaald hoofdtelwoord;
45 titel (afk.): 46 voeqwoord; 48
voorzetsel; 49 beroep; 50 hoofd
pijp v.e. orgel; 51 landbouwwerk
tuig; 52 met name (afk.) 54 leng-
teënheid; 55 sportevenement (afk);
56 attribuut van de nachtwacht; 59.
stof; 62 plaats in Utrecht; 64 bo
venhoek v.e. zeil; 66 noodsein
(afk.); 67 saai; 68 dof van geest;
70 vlug; 72 munt; 73 identiteitsbe
wijs; 75 kledingstuk; 77 afgemat;
79 recht stuk v.e. rivier; 80 ontste-
kingskoord; 81 aan het genoemde;
83 vrucht; 85 dans; 86 positieve
elektrode; 87 kleur; 88 verspieder;
89 dans; 90 zangstem.
Verticaal:
1 eenheid van lichtsterkte; 2 vrucht;
3 gebakje; 4 insekt; 5 toevluchts
oord; 6 dwaas; 7 zottenklap; 8
mand; 9 stad in Algerije; 10 boos;
11 fel; 15 strafbaar feit; 17 muziek
noot; 18 laagtij; 20 leer v.h. hel
dendicht; 22 grot; 24 kreet; 27
vogel; 28 metaal; 30 oogholte; 32
lange tijd gelegen hebbende; 33
namelijk (afk); 34 wiskundig getal;
36 vaartuig; 37 bloem; 38 vuurpijl;
39 taal; 40 bouwwerk; 42 soort van
viool; 43 muziekstuk; 45 waterke
ring; 47 verbeten; 53 dichting v.e.
weefsel; 57 kleur; 58 oude lap; 60
vizierlijn; 61 lekkernij, 62 hemelli
chaam; 63 kwalijk riekende lucht;
65 toiletartikel; 67 scheepsvloer; 68
rijtuig; 69 mooi; 71 eenvoudig; 72
dans; 73 deel van Europa; 74 oog-,
ziekte; 76 vaartuigje; 78 bijwoord;
79 rondhout; 80 bioscooprang; 82
zuster; 84 lichaamsdeel; 85 bran
der.
In een vorige rubriek beloofde ik
u enig goochelwerk van Bella
donna te laten zien op het ge
bied van kaartpromotie. Achter
af, en met open kaarten, lijkt het
allemaal erg gemakkelijk, maar
een ieder, die wel eens met
soortgelijke problemen is gecon
fronteerd. weet hoe gemakkelijk
men kan mistasten in de strijd
om de benodigde slagen.
Giorgio Belladonna wordt door ve
len als de beste speler ter we
reld beschouwd en het onder
staande spel uit een kwalifikatie-
wedstrijd voor het wereldkam
pioenschap in Bermuda 1975,
tegen Indonesië, laat zien hoe
hij deze reputatie heeft verkre
gen.
(Zie diagram
Tegen een 4 harten contract van
Belladonna werd uitgekomen
met klaverheer. Bij het bekijken
van de mogelijkheden toen.de
dummy open ging, constateerde
9 4 2
OH V
OA H 8 3
A 9 8 6
V 10
OB10 7 43
N
A 6
OA98652
oB 6 5
10 5
hij dat er in elke bijkleur een
verliezer dreigde, maar dat er
wellicht geen troefslag verloren
zou gaan, als die kleur zich een
beetje gedroeg.
De eerste slag was voor klaveraas,
waarna vervolgd werd met har
tenheer en het slechte nieuws
bekend werd. Behalve de drie
mogelijke verliezers in de bij
kleuren bestond nu ook nog de
kans dat er twee troefslagen
verloren zouden gaan. Als rui
tenvrouw tweede zou vallen, zou
de ruitenverliezer zijn verdwe
nen maar daarmee waren de
moeilijkheden nog lang niet
overwonnen. Giorgio was echter
oplettend genoeg om te zien dat
de middenkaarten in klaveren,
mede door de gunstige uitkomst
met de heer, mogelijkheden bo
den. Er waren nog maar twee
kaarten boven de gecombineer
de 10-9-8 bij de tegenstanders
in het spel. Met enig voorzichtig
gemanoeuvreer zou daar iets op,
kunnen worden afgegooid.
In de derde slag werd klaver 6
gespeeld. Oost nam met de boer
en speelde schoppen na, maar
het was al te laat. Belladonna
nam met het aas en ging met
hartenvrouw naar de dummy. Op
klaver 9 verdween een schop-
pentje en West kwam met kla
vervrouw aan slag. Er was ech
ter niets meer aan te doen. De
nagespeelde schoppen werd
door Belladonna getroefd, waar
na ruitenaas en -heer werden
geïncasseerd. Vervolgens ver
scheen klaver 8 op tafel, waarop
een ruiten werd afgegooid. Op
dat moment was de situatie zo,
dat de leider acht slagen had
gemaakt en nu nog met troef A
9 8 in handen zat, terwijl West
daarachter zat met harten B 10
7.
Van tafel werd ruiten gespeeld en
met de 8 getroefd. Wat West nu
ook doet, hij kan niet verhinde
ren dat de leider nog twee sla
gen maakt en daarmee zijn con
tract.
In totaal verloor hij geen schop
pens en ruitens, maar slechts
twee klaverslagen en een troef
slag.
Uit Reykjavik is te melden dat
Spassky de vijftiende partij won
door tijdsoverschrijding van Hort
op de 35e zet. Het was een
levendige partij met goed spel
aan beide kanten. Maar het is
maar goed voor Spassky dat
Hort na zijn 35e zet niet nog een
paar minuten over had, want
Spassky's 35e zet was een ver
liezende fout. In de slotstelling,
toen Hort de tijd overschreed
stond laatstgenoemde namelijk
glad gewonnen! Hier is die par
tij.
Wit: B. Spassky
Zwart: V. Hort
1. d2-d4, Pg8-f6 2. c2-c4. e7-e6 3.
Pg1-f3, b7-b6 Dame-indische
verdediging dus. 4. e2-e3, Lc8-
b7 5. Lf1-d3, d7-d5 6. 0-0, Pb8-
d7 7. b2-b3, Lf3-e7 8. Lc1-b2,
0-0, 9. Pb1-c3, c7-c5 10. Dd1-e2.
Ta8-c8 11. Tfl-dlDd8-c7 12
Ta1-c1. Tt'8-e8 13. c4xd5,e6xd5
14. Ld3-f5, g7-g6 15. Lf5-h3,
Tc8-d8 16. Pc3-a4, Pf6-e4 17
d4xc5, b6xc5 18. Lh3xd7,
Dc7xd7 19. Pf3-c5, Dd7-c7 20.
f2-f3, Pe4-f6 21. Pe5-d3, c5-c4
22. Pd3-c5, Lb7-c6 23. Lb2-d4,
Lc6-b5 24. De2-f2, Pf6-d7 25.
Pc5xd7, Lb5xd7, 26. Pa4-c3,
Ld7-f5 27. e3-e4, d5xe4 28. Pc3-
xe4, Lf5xe4 29. f3xq4, c4-c3 30.
Td1-f1, De aanval op het
punt f7 voorkomt een schijnoffer
op d4. 30Le7-b4 31. Ld4-
xa7, Td8-d2 32. Df2-e3, Te8-f8
33. La7-b6, Dc7-d7 34 a2-a4,
c3-c2 35. Lb6-c5, en hier viel
diagram nr. 1
Horts vlag en verloor hij door
tijdsoverschrijding.
(Zie diagram nr. 1)
Ondanks zijn pion meer zou
Spassky zijn handen hebben vol-
gehad om de partij niet te verlie
zen, maar zijn laatste zet was
een regelrechte blunder! Hort
kon direkt winnen door: 35
Dd7-g4. De matdreiging op g2
kan niet worden gepareerd door
de dame. want deze is gebon-
37. Tf2-f 1Td1xc1 38. Tf1xc1.
Dg4-d1t 39. Kg1-f2, Lb4xc5 ver
liest voor wit. Tenslotte de va
riant die de fout van wit bloot
legt: 35Dd7-g4 36. g2-g3,
Dg4-h5! en de matdreiging op
h2 noopt wit zijn dame voor de
toren te geven, omdat naast de
matdreiging de aanval op de
loper op c5 wordt verdubbeld.
diagram nr. 2
Het sterke toernooi in Leeuwarden
om het nationale kampioen
schap is suksesrijk geopend.
Van de prominenten wonnen
Donner, Ree en Kortsjnoj, terwijl
Timman met moeite er een remi
se uitsleepte tegen Langeberg.
Er staat ons wel wat te wachten
in dit sterkste toernooi dat ooit
om de nationale titel werd ge
speeld. Donner won tegen Har-
toch (die moeilijk is te verslaan)
in een Benoni-verdediging met
de geijkte aanval van de e- en
de f-pion in 35 zetten. Hier is
deze partij:
Wit: J. H. Donner
Zwart: R. G. Hartoch
1. d2-d4, g7-g6 2. c2-c4, Lf8-g7 3.
Pb1-c3, c7-c5 4. d4-d5, Pg8-f6 5.
e2-e4, d7-d6 6. Lf1-d3, 0-0 7.
h2-h3, e7-e6 8. Pg1-e2, e6xd5 9.
c4xd5, b7-b6 10. 04), Lc8-a6 11.
Lc1-g5, La6xd3 12. Dd1xd3, Pb8-
d7 13. f2-f4. a7-a6 14. a2-a4.
Dd8-c7 15. Ta1-e1, Tf8-e8 16 -
Pe2-g3, c5-c4 17. Dd3-d2, b6-b5
18. e4-e5, d6xe5 19. f4-f5. b5-b4
20. Pc3-e4 Pf6xe4 21. Pg3xe4,
f7-f6 22. Lg5-e3, Ta8-b8 23. h3-
h4. Te8-c8 24. Dd2-e2. g6xf5 25.
Tf1xf5. c4-c3 26. b2xc3, Dc7-c4
27. De2-g4, Kg8-h8 28. Tf5-h5.
Pd7-f8 29. Dg4-f5, Dc4-d3 30.
c3xt>4, Tc8-c2 31. Le3-c5, h7-h6
32. Lc5-e3, Tb8xb4 33. Le3xh6.
Tb4xe4 34. Te1xe4, Dd3xd5 35.
Te4-g4, Tc2xg2t 36. Tg4xg2,
Dd5-d1f 37. Kg1-h2, zwart geeft
het op.
Tot besluit een fijn miniatuur van
H. G. A. Mesman, uit het 2e E.
V. Toernooi KNSB 1959.
(Zie diagram nr. 2)
Wit begint en houdt remise.
Aan de opgave schijnt moeilijk te
zijn te voldoen, want de witte
koning kan de zwarte pion niet
tegenhouden als deze op mars
gaat naar het veld d1.
Toch maar proberen: 1. Kg8-f7,
Le3-h6. De loper kon niet de
g-pion verhinderen naar g7 te
gaan op het veld d4, want dan
zou de d-pion verloren gaan.
Maar nu redt de onwaarschijnlij
ke zet: 2. Kf7-g8ü, het witte
spel: 2d7-d5 3. Kg8-h7,
Lh6-f8 4. Kh7-g8, Lf8-a3 5. Kg8-
f7, La3-b2 6. Kf7-e6, en remi
se, want de zwarte pion kan niet
verder oprukken, omdat zij dan
de baan van de loper onder
breekt. Een verrassende vondst!
Het kampioenschap van Nederland
(dit jaar naar de sponsor Mondi-
ledertoernooi geheten) heeft de
geplande kampioen gekregen:
Harm Wiersma won met voor
sprong. Toch is het een span
nend toernooi geweest, vooral
door de opzienbarende presta
ties van de Limburger John van
der Borst die acht ronden lang
ongeslagen Harm Wiersma ach
tervolgde, maar de laatste drie
partijen verloor en afzakte naar
de zevende plaats. Toch eindig
de hij als eerste speler zonder
titel. Als we op titels letten valt
vooral het resultaat van interna
tionaal meester Jan de Ruiter
tegen. De bondstrainer eindigde
op een weinig eervolle voorlaat
ste plaats.
Wiersma prolongeerde zijn titel in
de voorlaatste ronde tegen
Geert van Aalten, ex-wereldkam
pioen bij de jeugd. Van Aalten
weigerde een vroeg remise-aan
bod en werd vervolgens krachtig
aangepakt. Na de 27ste zet van
S»
aas SjjS
SI S
Wiersma is de stand van het
eerste diagram bereikt. Nu.ligt
28-23 voor de hand, maar Van
Aalten koos 28. 42-38 en toen
liep het snel af. 283-8 brengt
de dreiging 27-32 17-22 in het
spel maar ook 15-20 25-30 27-31
en 17-22. Nu wel 29. 28-23 17-
22: andermaal een zet die wit
in het nauw brengt. De Jgnge
vleugel dreigt opgerold to wor-
VAN DER BORST
den. Vandaar de bijna gedwon
gen afwikkeling 30. 36-31 27x36
31. 47-41 36x47 32. 49-43 47x33
33. 39x17 12x21 34. 23x3 13-19
35. 24x13 9x18 36. 3x20 15x33
37. 34-30 25x34 38. 40x38. Het
is duidelijk dat wit weliswaar
een materieel evenwicht heeft
bewaard, maar dat ook nu zijn
lange vleugel onder de druk
moest bezwijken. 38. 2v27
39. 44-39 18-23 40. 37-32 23-28
41. 32x21 26x17 en wit geeft
zich gewonnen.
In de laatste ronde moest ook Van
der Borst op de slachtbank. Na
14-19 (zie diagram) gaat Wiers
ma stap voor stap naar winst.
25. 26-21 17x26 26. 37-32 27x47
27. 45-40 26x37 28. 41x5 22-28
29. 33x13 47x8 30. 34-29 Wiers
ma had ook via 25. 37-32 en 26.
26-21 naar dam kunnen gaan.
Nu blijkt waarom de zettenver-
wisseling via het tempo 45-40
zoveel sterker is: er dreigt im
mers 29-24! Het is leerzaam te
zien hoe Wiersma zijn voordeel
in winst gaat omzetten. 30
8-35 31. 29-23 35-24 32. 23-18
12x23 33. 5x6 7-12 34. 6-22 16-
21 35. 22-11 21-26 36. 11-22
24-47 37. 22-28 15-20 38. 40-35
20-25 39. 39-34 47-24 40. 28-32
24-15 41. 44-39 15-24 42. 32-49
24-15 43. 49-40 15-4 44. 40-45
12-17 45. 39-33 3-9 46. 36-31
26x37 47. 34-30 25x34 48. 45x42
en Van der Borst gaf zich ge
wonnen.
De sinds 1951 bestaande serie
postzegels „Cour Internationale
de Justice" zal in de loop van
de maand mei worden aange
vuld met drie waarden, respec
tievelijk 40, 45 en 5t) cent. Deze
zegels zijn speciaal bestemd
voor frankering van de poststuk
ken, afkomstig van het Interna
tionale Hof van Justitie, zetelend
in het Vredespaleis in Den Haag.
Bij de oprichting in 1934 begon
men met normale Nederlandse
zegels, die voorzien waren van
de opdruk „Cour Permanente de
Justice Internationale". In 1950
kreeg het hof voor de eerste
maal eigen zegels in de vorm
van een iets gewijzigde „cijfer-
zegel" van Van Krimpen. Door
dat de PTT ter verrekening van
de portokosten zelf de zegels op
de correspondentie plakt, zijn
deze zegels niet ongebruikt ver
krijgbaar. Zo er al eens een of
meer „door de mazen glipt",
maakt de betreffende zegel
enorme prijzen. De hierboven
gesignaleerde „cijfertype" staat
bijvoorbeeld ongebruikt geno
teerd voor maar liefst 1250,—,
terwijl deze zegel „gebruikt"
voor 2 cent verkrijgbaar was.
Op de nieuwe zegels ziet men het
Vredespaleis in Den Haag, zoals
dat ook staat afgebeeld op de
huidige zegels van 2, 3, 4, 5, 6
en 7 cent, naar ontwerp van S.
L. Hartz uit Haarlem. De zegels
hebben als kleur: blauwgroen
(40 cent), cent), oranje (45 cent)
en violet (50 cent), en werden
in rasterdiepdruk gedrukt door
Joh. Enschede en Zonen te
Haarlem. Zodra de zegels in om
loop zijn gebracht zullen zij ver
krijgbaar zijn dan het filatelie-lo-
ket van het postkantoor op de
daarvoor bestemde uren en bij
de Filatelistische Dienst der PTT,
Prinses Beatrixlaan 11, Den
Haag. Op 22 april j.l. heeft de
postadministratie van de Ver
enigde Naties vier nieuwe zegels
uitgegeven. Dit naar aanleiding
van de „waterconferentie" van
de V. N., die in Argentinië Jge-
houden wordt. Deze V.N.-confe-
Nieuwe serie Internationaal Hof
rentie vindt zijn oorsprong in de
bezorgdheid van de internatio
nale gemeenschap met betrek
king tot de wereldwatersituatie
van nu en in de toekomst. Het
eerste voorstel voor een confe
rentie over dit onderwerp werd
door het comité voor bodem
schatten in 1971 ter tafel ge
bracht in New York. Op deze
conferentie zal onder meer aan
de orde komen hoe men aan de
situatie het hoofd kan bieden,
daar er nu al landen zijn waar
een groot tekort aan water
heerst. Vanzelfsprekend vormt
water ook het hoofdmotief op de
zegels, die werden ontworpen
door E. Weishoff uit Israël en E.
Tomei uit Italië. Het drukken in
fotodiepdruk was in handen van
Mitsubishi Shoji Kaisha Ltd. in
Japan. Voor de vestiging in Ge
neve hebben de zegels een
waarde van 0.80 Zw.Fr. en 1.10
Zw. Fr. De zegels voor het UNO-
hoofdkwartier in New York heb
ben als waarde 13 en 25 dollar
cent.
Naar aanleiding van de inwerking
treding van de nieuwe wege<y
verkeerswet op 1 mei aansta.
de heeft de Deense PTT een
bijzondere zegel in omloop ge
bracht. De door Dam Sterup-
Hansen ontworpen zegel heeft
als motief „veiligheid op de
weg" en een waarde van 100
ore. Ter gelegenheid van het
25-jarig jubileum van het Deense
genootschap voor geestelijk ge
handicapten verscheen een ze
gel van 100 öre met een toeslag
van 20 öre. De door Henry Heer-
up ontworpen zegel heeft als
bijzondere tekst: „Evnesvages
Vel" en werd in meerdere kleu
ren gedrukt.
Voor het laatste onderwerp van
deze week naar België, waar op
18 april j.l. een bijzondere zegel
in omloop kwam. Deze zegel
heeft een waarde van 10 fr.+ 5
fr. toeslag, en wordt uitgegeven
ter gelegenheid van het 30ste
internationaal toernooi voor
U.E.F.A.-juniores. De eindronde
van dit toernooi zal van 19 tot
en met 28 mei aanstaande in
België worden gehouden. Aan
dit toernooi wordt door zestien
landen deelgenomen, onderver
deeld in vier groepen en onder
gebracht in Antwerpen, Brugge,
Charleroi, en Luik. De toenr
ge secretaris van de Euroji
voetbalunie, sir Stanley R'
heeft in 1948 de aanzet gege
voor een internationaal toeri
voor jeugdelftallen. uitga»
van het idee dat hierdoor jor
ren van verschillende lander
kaar door het voetbal zou
leren kennen en begrijpen,
de door O. Bonnëvalle ont*
pen zegel ziet men twee voel
Iers in gevecht om de bal.
De „dag van de postzegel" w
gevierd met de uitgifte vanj
bijzondere zegel van 6.50'
Veertig jaar geleden wer»
België voor de eerste maal'
dag van de postzegel" georg"
seerd. Na een onderbreking'
1957 wordt sindsdien ieder'
deze dag gevierd, met als t
de filatelie extra onder de1
dacht te brengen. Op de z>
ziet men een staande brieveit
uit 1852, naar ontwerp van
Etn. J. Malvaux. De zegels
den gedrukt door de 2
kerij in Mechelen. T
serie „heraldieke li
aangevuld met een zegel v
fr. kleur violet.
)e zegels»
de zegel#
De gebr^
leeuw" i
in zegel
In de Griekse mythologie was
Perseus een held, die, terugke
rend van zijn expeditie tegen
de verschrikkelijke Medusa met
haar slangenharen en tot ver
stening brengende aanblik, dé
koningsdochter Andromeda
redde van een zeemonster dat
haar bedreigde. Als sterren
beeld is Perseus heel mooi,
ondanks het feit dat het geen
sterren bevat van de eerste
magnitude.
Perseus ligt niet ver van Capello
(Voerman), maar de eenvoudig
ste manier om het te vinden is
om langs de linker-middenpoot
van de W van Cassiopeia naar
beneden te kijken.
De melkweg loopt door Perseus en
dit gebied is dan ook zeer rijk
aan sterren, zoals met een een
voudige verrekijker goed te zien
In Perseus zijn twee sterrenhopen
met het blote oog zichtbaar,
namelijk de open sterrenhoop
M34 en de dubbele sterrenhoop
h en x Persei (NGC 869 en NGC
884 zie kaartje). Dat deze
laatste sterrenhoop dubbel is,
kan men al met een kleine kijker
zien.
De meest interessante ster van
Perseus is Algol (b Persei) Nor
maal schijnt deze met een mag
nitude van 2.3, bijna gelijk dus
aan de poolster, maar hij neemt
periodiek in ongeveer vijf uur in
helderheid af tot magn. 3.5. Na
ongeveer 20 minuten wordt de
helderheid weer 2.3. Dat komt
omdat Algol een dubbelster is,
waarvan de zwakkere compo
nent periodiek voor de hoofdster
draait en deze dan ten dele
„verduistert". Deze veranderin
gen in de helderheid kunnen
met het blote oog worden waar-
Duivelsster Algol al bekend bij Arabiei
Planeten in mei
Mercurius: niet waarneembaarj
Jupiter: gaat 15 mei al des avj
onder. I
Saturnus: zichtbaar in de K
tijdens de voornacht.
Venus en Mars: deze twee pi
ten staan van 15 tot 26 md
minder dan een graad en tc
juni op minder dan twee gri
afstand van elkaar. Dat l
moet in de ochtend bover
oostelijke horizon bekeken
den. Mars is 5 magn. licht?
ker dan Venus. Desnoods
kijker gebruiken.
Maan in mei
Volle maan op 3 mei 15.03
Laatste kwartier op 10 mei 608
Nieuwe maan op 18 mei 4.51 i
Eerste kwartier op 26 mei 5204
Perseus
Tabel I
Hoofdsterren vis. m(
a. Algenib
b. Algol 2.3-
genomen. De Arabieren hadden
dat ook al ontdekt en zij noem
den daarom Algol de duivelsster.
Pas eeuwen later ontdekte men
dit verschijnsel in West-Europa
ook en in de zeventiende eeuw
kon de begeleider van Algol op
gespoord worden.
Tabel II
Dubbelsterren
vis magn. boog1
t.
4.22/10.0 1
9
3.93/8.6
f.
2.91/9.4 1,
e.
2.97/8.1 j
O.
4.0/8.5 e
Sterrenhopen
vis magn. aa3
h. Persei (NGC 869) 4.4
x. Persei (NGC 884) 4.7
M34 5.5 ont
