deTijd
ACCENT
opport over
ilige
ïrnenergie
opt niet
Status krij gsgevangenen gevraagd
voor politieke gedetineerden
Leider jonge socialisten
in Bondsrepubliek moet weg
HP
lezers
Jieuwe onrust in Soweto
M
de
„Pronk ondergraaft
regeringsbeleid"
d0ENE
„Amerikanen komen
compensatie-orders
voor F-16 na'
PRIL.
-ENLAND
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 28 APRIL 1977 PAGINA 7
mering Ij
gipsy-loo
wit, écnji
m 46. I'
knipoog
x>rknoo|
i-belijniry
wit en éo
IKAANSE GELEERDEN:
m iIGTON (RTR/AP) Een groep Amerikaanse geleerden
;h krachtig afgezet tegen een Amerikaans overheidsrap-
I 1 in 1975 werd gepubliceerd en tot de conclusie kwam
icentrales in de Verenigde Staten veilig zijn. Het rapport,
ie jaar aan was gewerkt, werd opgesteld in opdracht van
'ikaanse commissie voor kernenergie.
mei- van verontruste geleerden (UCS), een groep die zetelt in
iizendeiftuut voor technologie van Massachusetts, verklaarde giste-
e luchtigbij een diepgaande bestudering van het rapport is gebleken
b katoen vooringenomen is. Voorts verbergt het rapport bewijzen
eigen, uitgebreide technische onvolkomenheden. In interne
Isdocumenten waar de UCS beslag op had weten te leggen,
waarde van de studie in twijfel getrokken. Deze documen-
lulden ondermeer dat bij een interne bestudering van het
nogal wat vraagtekens zijn gezet bij de gehanteerde
»s, veronderstellingen en uitgangspunten.
kader van zijn energie beleid, heeft de Amerikaanse
it Jimmy Carter het Congres een wetsontwerp voorgelegd
Hk i strenge controle beoogt op de uitvoer van splijtbaar
al. Carter wil de verkoop van splijtstof op den duur onder
■Mk ionaal toezicht stellen en de export van nucleaire technolo-
Stfl^Bstisch aan banden leggen. Het wetsontwerp maakt deel uit
jMbeleid van Carter dat er op gericht is de wereld zo mogelijk
«Hden van het atoomgevaar.
II JhH keurde de Westduitse regering een energieresearchpro-
/Jp|» van 2,7 miljard goed dat zich voor een groot deel richt
/^Tèmkracht, waaronder de op plutonium werkende snelle
ïactor waartegen de Amerikaanse president Jimmy Carter
-&<■> ift verzet.
d wat
Op een kerkhol In Santa Ana,
in de Amerikaanse staat Cali-
tornlë, zijn gisteren 114 Ame
rikaanse slachtoffers van de
vliegtuigbotsing op Tenerlfe
ter aarde besteld. In eendere
witte kisten werden de nlet-
ge'identlficeerde stoffelijke
resten begraven onder grote
belangstelling van nabe
staanden uit heel Amerika en
uit Israël. Twee dochters van
een van de slachtoffers tooi
den de kisten met bloemen.
Inmiddels is de gezagvoerder
van de bij de botsing betrok
ken jumbo van Panam, Victor
Grubbs, van zijn verwondin
gen genezen. Hou zou van
daag uit het ziekenhuis wor
den ontslagen. Gisteren
kreeg hij nog bezoek van zijn
vrouw (foto links).
Brieven graag kort en
duidelijk geschreven. De
redactie behoudt zich
het recht voor ingezon
den stukken te bekorten.
Energie
Begrafenis slachtoffers van Tenerife
WESTDUITSE OUDERS IN HET GEWEER
GENÈVE De ouders van 120 politieke
gedetineerden in West-Duitsland hebben
gisteren aan de conferentie over het oor
logsrecht gevraagd aan hun kinderen de
zelfde rechten toe te kennen als aan krijgs
gevangenen. In een aantal documenten ver
klaren de ouders dat de gedetineerden ge
wikkeld zijn in een conflict en dat zij
daarom beschouwd moeten worden als
krijgsgevangenen en niet als wetsovertre
ders.
De ouders verklaren dat de gedetineerden
worden beschouwd als gevangen gezette
misdadigers, psychiatrisch behandeld wor
den en in de gevangenissen worden gemar
teld en gedood, omdat zij zich op internatio
nale schaal hebben ingezet voor de bevrij
ding van hun volk.
Zij bevestigen dat 80 politieke gedetineerden
in West-Duitsland, Oostenrijk en Nederland
in hongerstaking zijn en dat zij gedood
zullen worden als men hun niet de status
van krijgsgevangene verleent.
De ouders eisen dat de gevangenen in groe
pen van minstens 15 bij elkaar gezet wor
den, dat eenzame opsluiting wordt verboden
en dat de omstandigheden van de opsluiting
worden gecontroleerd door een internationa
le commissie van onderzoek.
scholieren tijdens de demonstratie in Soweto tégen de sterk verhoogde huren.
3ANNESBURG (AP) De Zuidafrikaanse
Iff itie heeft traangasgranaten afgevuurd en
V irschu wings schoten gelost om duizenden
nonstranten in Soweto te verspreiden, die
Qgn testeerden tegen de uitzonderlijke huurver-
;ingen die de Zuidafrikaanse regering in dit
irte woongebied bij Johannesburg heeft
doorgevoerd. Daarbij liepen drie betogers
schotwonden op.
Groepen betogers staken een bierhal in brand,
plunderden een bakkerswagen en een vracht
wagen met frisdranken en verwondden een
politieagent.
Strijd in
zuidelijk Zaïre
neemt sterk af
KINSJASA (AP) Naarmate
de Zaïrese regeringstroepen
verder in het zuiden oprukken
trekken de Katangese invallers
zich snel terug in de richting
van waar zij gekomen waren,
Angola. Dit is meegedeeld door
verslaggevers die het strijdto
neel hadden bezocht
Nergens werden sinds enige da
gen gevechten van belang gele
verd en de Zaïrese opmars ging
meer of minder ongestoord
voort. Slechts het mijnenvegen
nam nogal wat tijd in beslag.
LONDEN (SPA) -
President Idi Amin
van Oeganda moet
voor bet weghouden
van boze geesten
eens een stuk van de
lever van een overle
den minister van
buitenlandse zaken
opgegeten hebben, zo
beeft de voormalige
lijfarts van de presi
dent, professor John
Kiboekamoesoke,
verteld tijdens een
bijeenkomst in bet
Britse Lagerhuis.
Kiboekamoesoke, die
Oeganda in 1973 ver
liet en nu hoogleraar
medicijnen aan de
universiteit van Loe-
Amin at lever
minister tegen
boze geesten
saka in Zambia is, zei
dat de betrokken mi
nister de in 1973
dood aangetroffen
Michael Ondaga was.
Amin is volgens hem
zeer bijgelovig en on
der de stam waartoe
hij behoort, die der
Kakoea, heerst de
vrees voor de wraak
der doden zeer sterk.
De opvatting van de
Kakoea is, dat men.
niet door de boze
geest van zijn slach
toffer wordt ver
volgd, wanneer men
een stuk van diens
lever opeet
BaRnwijziging
van Geos
PARIJS Vanuit het controle-
centrum in de Westduitse stad
Darmstadt wordt op het ogen
blik gewerkt aan een wijziging
van de baan van de Europese
kunstmaan „Geos"
Na zijn lancering van de Ameri
kaanse basis Cape Canaveral in
Florida kwam de Geos in een
elliptische baan in plaats van de
beoogde cirkelvormige baan op
36.000 km boven het aardopper
vlak. Men is nu bezig het hoog
ste punt van de ellips langzaam
van 90 naar 35 graden ooster
lengte te verschuiven. Per dag
vordert men hierbij vier tot vijf
graden. Door deze verschuiving
bereikt men dat de Geos dage
lijks zeven uur voor het grond
station „zichtbaar" wordt. Op
het ogenblik is dit slechts twee
uur het geval. Als de satelliet in
de beoogde baan was gekomen,
had het grondstation bij Michel-
stadt de Geos ongeveer voortdu
rend kunnen volgen.
Bundesbahn
wordt korter
BONN (Rtr) De Westduitse
spoorwegen, de „Bundesbahn",
gaan hun lijnennet vanwege de
enorme verliezen met 6000 kilo
meter inkrimpen tot 17.500 km.
De Bundesbahn verliest jaar
lijks momenteel rond de vier
miljard mark.
(Van onze correspondent Ami van Vree)
BONN Het moest er van komen. Klaus
Uwe Benneter, de nieuwbakken voorzitter
van de Socialistische jongeren in de Bonds
republiek (JUSOS) wist in korte tijd tegen
zoveel hooggeplaatste schenen in de so
ciaal-democratische moederpartij SPD te
trappen door zijn linksradicale uitspraken,
dat een breuk onvermijdelijk leek. Giste
ren, was het zover. Het SPD-bestuur schor
ste hem voor drie maanden uit zijn func
ties, terwijl een procedure op gang is ge
bracht om hem definitief als SPD-lid te
royeren.
Direkte aanleiding voor de verwijdering wa
ren de uitlatingen die Benneter had gedaan
in een interview met het blad 'Konkret' en
die hij, ondanks heftige aandrang van de
SPD-top niet wenste te herroepen. Hij stelde
daarin dat voor de JUSO het lidmaatschap
van de SPD geen dogma is dat te allen tijde
geldig is. Andere uitspraken die tot zijn
schorsing leidden, betroffen de betiteling
van de CDU en CSU als 'klassevijanden' en
de wenselijkheid van een tactische samen
werking met de communisten (in Duitsland
overigens een te verwaarlozen partij). Deze
visies zijn als schadelijk voor de partij
bestempeld.
De verkiezing van de 30-jarige advokaat
Benneter tot JUSO-voorzitter enkele weken
geleden had menig SPD-er al de schrik op
het lijf gejaagd. Hij behoort tot de uiterste
linkervleugel van de jongerengroepering, die
de theorie van het staatsmonopistische kapi
talisme aanhangt Hoewel deze onder de
circa 400.000 JUSO-leden een minderheid
vormt werd Benneter toch gekozen.
Zijn schorsing past in het recentelijk door
SPD-voorzitter Brandt opgestelde pakket
van maatregelen om de socialistische gelede
ren te sluiten, een en ander tegen de achter
grond van de interne en externe crisis waar
in de SPD is komen te verkeren. Het is
echter de vraag of het uitstoten van Benne
ter uit de partij aan dit doel beantwoordt
Er zitten nog enorme hoeveelhe
den olie, aardgas, steenkool enz.
in de grond. We kunnen voorlo
pig nog vooruit, denkt men. Men
vergeet echter, dat de aarde
draait. Wanneer men door blijft
gaan met het winnen van deze
grondstoffen bewerkstelligt men
de eigen ondergang. Door de
draaiende beweging van de aar
de worden de gaten weer opge
vuld; dit gaat gepaard met aard
verschuivingen en bevingen.
Daarbij komt nog de vervuiling.
We krijgen zo niet eens meer de
kans om alles op te gebruiken.
Daarom moet kem-energie een
kans krijgen.
Poeldijk J. Kohier
Evangelie
Letty Kosterman propageert in
Vara's ZO (zaterdagochtend ra
dioprogramma) dat het Evange
lie links is. Mijns inziens bedoelt
zij het evangelie van Marx. Hét
Evangelie is namelijk noch
rechts, noch links, maar cen-
traal-radicaal en radicaal-cen
traal. Het kruis stond in het
midden: links en rechts stond
een kruis van een moordenaar
en van een andere misdadiger.
Een van hen legde een geloofs
belijdenis af en tot hem werd
gezegd „heden zult gij met Mij
in het paradijs zijn". De andere
misdadiger bleef spotten. Verlo
ren? De man van het historisch-
materialisme is niet gelijk de
Man van smarten.
Voorburg J. Keijzer
Veel
journalisten
gevangen
DEN HAAG (ANP) Amnesty
International, de internationale
organisatie die zich het lot van
de politieke gevangenen op de
wereld aantrekt, heeft gisteren
een lijst gepubliceerd met de
namen van 104 journalisten die
van 15 maart 1977 af in 25
landen gevangen worden ge
houden, verdwenen zijn of om
politieke redenen in hun bewe
gingsvrijheid worden beperkt.
De lijst is een bijgewerkte versie
van die welke op 9 mei 1976
werd gepubliceerd. Uit de jong
ste lijst blijkt dat het aantal
vervolgde journalisten met 50
procent is gestegen. Volgens
Amnesty International is de
jongste lijst volstrekt niet volle
dig, noch wat het aantal gevan-
genzittende journalisten, noch
wat het aantal landen betreft
waar de journalisten achter slot
en grendel zitten.
De landen die wel genoemd
worden, zijn: Argentinië, Bah
rein, Bangladesj, Brazilië, Chili,
Cuba, Tsjechoslowakije, Oost-
Duitsland, Haiti, Indonesië, Ke
nia, Malawi, de Filippijnen, Sin
gapore, Zuid-Afrika, Spanje,
Zuid-Korea, Syrië, Taiwan, Tan
zania, Thailand, Turkije, de
Sovjet-Unie, Uruguay en Joego
slavië.
omslagartikel van Elsevier
it over de dure avonturen
>VO. i minister Pronk. „In vier
yf ygrtjT tijd heeft hij van zijn direc-
aat een links-ideologisch in-
uut gemaakt dat op kosten
de belastingbetaler propa-
ïda maakt voor marxistische
feën en dat het eigen rege-
gsbeleid op sommige punten
prkruist en ondergraaft",
bewindsman zelf: „Of ik een
.'erendum over de steun aan
[ba zou aandurven? Ik kijk
lar naar één ding: ik heb te
(raak, )ken met het parlement. In de
Wö.9Veede Kamer is het zo, dat eèn
ïerderheid nog steeds achter
fin beleid staat".
^■■orts een interview met
^^%.U.-leider Kruisinga. „Wat
1 program betreft, zal het zo-
!l naar de P.v.d. A. als naar
t V.V.D. moeilijk zijn om het
ns te worden. Als de kiezers
krachtsverhoudingen hebben
spaald, zal het er sterk van
hangen in hoeverre de P.v.d.
of de V.V.D. tot compromis-
in bereid is".
e Amerikaanse president Car-
r zegt in een vraaggesprek".
et doorvoeren van mijn ener-
eprogramma is een gevecht
ït ik niet van plan ben te
ïrliezen. Ik ben vastbesloten
it hele pakket maatregelen er
>or te krijgen".
e Haagse Post praat met PSP-
ider Bram van der Lek. „Het
>cialisme is ook maar een ge-
K)f, voor sommigen zelfs een
ier dogmatisch beleefd geloof,
u daar word ik wel eens een
eetje eng van. Dat gevoel van:
Ik hoor ergens toe, ik ben een
nderdeel van een beweging, ik
echt er voor, ik moet dat is
liet meer zo evident. Het is
oiets als een zich aankondigen-
geloofscrisis".
Voorts een grote reportage over
het einde van de universitaire
democratisering. „De schaalver
groting is de belangrijkste oor
zaak. De universiteiten hebben
geen passend antwoord gevon
den op de massale toeloop van
studenten. Integendeel: in plaats
van een uitgebreidere begelei
ding van de studenten, neigt
men er toe eerste-jaars aan hun
lot over te laten".
Commissaris Toorenaar van de
narcoticabrigade zegt over cor
ruptie bij de Amsterdamse poli
tie: „Ik geloof niet dat er sprake
kan zijn van structurele corrup
tie tot in de hogere regionen.
Amerikaanse toestanden acht ik
uitgesloten omdat het politie
werk hier over te veel schrijven
loopt".
Ook in Vrij Nederland een groot
artikel over corruptie bij de
Amsterdamse politie. „Door de
verjonging van het korps en
door de afgenomen controle van
bovenaf, is er veel meer autono
mie aan de basis ontstaan, veel
meer vrijheid van handelen en
dat is een basis waarop bijvoor
beeld corruptie gemakkelijk
kan ontstaan. Het politievak
biedt heel veel mogelijkheden
om geld aan te nemen, net zo
veel als het bedrijfsleven. Het is
best een vak met verlokkingen".
Voorts aandacht voor het zwem
pak van Enith Brigitha. K.N.-
Z.B.-voorzitter Van der Krol:
„Ik ben het zo beu geworden
dat ik bang ben dat ik niet
anders zal zeggen dan: Enith het
spijt me, maar ik steek geen
poot meer naar je uit. Haai
optreden is erg ondoordacht ge
weest. Echt, we hebben het be
drijfsleven nodig. We hebben
het bedrijsleven nodig om de
amateursport een beetje zuiver
te houden".
Ook twee pagina's over de ver
loedering van de krant het Pa
rool met de vraag of het dag
blad 1980 wel haalt en het
nieuws dat het met een soort
ochtendkrant gaat komen".
De Leidse professor V. Halber-
stadt was op de geheimzinnige
Bilderbergconferentie. „Kritiek
ondervonden op mijn deelna
me? Ik heb vooral veel mensen
gehad die me geluk wensten, die
buitengewoon nieuwsgierig zijn.
Iedereen wil wel naar zo'n con
ferentie van mensen die aan de
macht zijn of die macht willen
uitoefenen. Ik vind het buitenge
woon hypocriet om te ontken
nen dat je het interessant vindt
om er aanwezig te zijn".
Het blad heeft een boekenbijla-
In De Tijd een breed uitgemeten
portret van Hans Wiegel. Ed van
Thijn over hem: als Wiegel
doorgaat met het aanscherpen
van de conservatieve lijn, dan is
samenwerking tot in de verre
toekomst volstrekt uitgesloten.
Slechts wanneer de V.V.D. zou
terugkeren naar haar oorspron
kelijke vrijzinnig-democratische
principes, zich zou ontwikkelen
tot een Nederlandse Variant van
de Westduitse F.D.P., dan zie ik
kansen voor een samenwerking
tussen socialisten en liberalen".
En de politicoloog prof. Schol
ten: „Zo lang P.v.d.A. en V.V.D.
elkaar wederzijds blijven uit
sluiten, hebben ze slechts de
keus tussen oppositie of zich
onderwerpen aan de eisen van
het C.D.A. Voor een goed func
tioneren van onze democratie is
dat op den duur geen beste
zaak".
In de sportrubriek deze specula
tie: „Ajax heeft een Spielma-
cher nodig. In de receptiezaal
stond Jaap van Praag na de
wedstrijd tegen Feyenoord een
dramatisch gesprek met een
manager van N.E.C. te voeren.
Jan Peters zou inderdaad een
oplossing zijn".
De Groene Amsterdammer over
de sluitingen bij V.M.F.: „Ze
hebben niet alleen alles te ma
ken met foute investeringsbe
slissingen, maar ook met een
bewuste bedrijfspolitiek, die als
puntje bij paaltje komt, geld
boven mensen stelt, bankiers
boven bedrijven. Bij de V.M.F.
komt dat des te scherper naar
buiten omdat daar met de reor
ganisatie ook het laatste restje
ouderwetse, paternalistische on
dernemingsfatsoen is weggesa
neerd".
Voorts een gesprek met een ge
vluchte Zuidafrikaanse activis
te. „Ik ben ervan overtuigd dat
in Zuid Afrika een nog veel
groter bloedbad voor de deur
staat dan we totnutoe hebben
meegemaakt. De omverwerping
van het racistische regime is
nog maar een kwestie van tijd".
Hervormd Nederland praat met
Den Uyl. „De totstandkoming
van het C.D.A. kan ik niet los
zien van het herzuilingsproces.
Dat vind ik een fatale ontwikke
ling. In de P.v.d.A proberen we
er iets tegen te doen, onder an
dere door activering van het
centrum voor levensbeschou
wing, en ik zal nooit toegeven,
waar socialisme als geloof
wordt aangeprezen of opgedron
gen".
En: „Het zal buitengewoon
moeilijk zijn een basis voor sa
menwerking te vinden. Het zou
alleen kunnen vanuit een duide
lijke krachtspositie van de P.v.
d.A., zeker na alles wat er ge
beurd is, zou het tegenover de
kiezers niet verantwoord zijn
met een verzwakte P.v.d.A. met
het C.D.A. te gaan werken".
Accent heeft Ajax - vedette
Ruud Krol op de voorpagina
staan. „Ik hoop in de toekomst
ooit nog eens manager te wor
den of iets dergelijks. Geen
trainer dus, want op dat veld
staan, trekt me niet aan. Nee
manager of directeur sportief,
en wie weet haal ik daar ook
de nodige successen mee".
Ook een interview met Jean Ts-
jombe, het brein achter de inva
sie in Zaïre. „De bewering dat
de Sovjets, Cubanen en Angole-
zen in onze rangen strijden, is
een leugen. Ik daag wie dan ook
uit daarvan een bewijs te leve
ren. Ons leger bestaat uitslui
tend uit Kongolezen. Wij willen
geen rood regime in Centraal
Afrika. Wij willen dat het land
zijn eigen weg kiest, langs de
mocratische verkiezingen".
Voorts een dubbel interview
met de dirigenten Willem en Ro
gier van Otterloo over de nota
orkestbestel. „Misschien moeten
we het tot in de Tweede Kamer
doorspelen. Maar bij welke par
tij moet je dan daar mee aanko
men? De P.v.d.A. ziet het niet
zitten, omdat het hier een groep
individualisten betreft, de
V.V.D. krijgt er nooit van zijn
leven iets door, dus ook dit niet,
en het C.D.A. begrijpt het ge
woon niet".
VIJFUNG VIERT FEEST
De Andersonvijfling in de Amerikaanse plaats Brush Prairie (staat
Washington) viert vandaag zijn vierde verjaardag. Audrey, Diane. Owen,
Roger en Scott hebben ook dinsdag al feest gevierd toen hun moeder
jarig was.
LUBBERS:
DEN HAAG (ANP) De Ne
derlandse industrie heeft tot nu
toe ter compensatie van de aan
schaf van de F-16 straaljager
uit de Verenigde Staten orders
ontvangen die neerkomen op
werk voor elfduizend man ge
durende een jaar. Deze elfdui
zend manjaren betekenen dat
het indertijd overeengekomen
compensatieniveau bij duizend
vliegtuigen nu tot op acht pro
cent is genaderd.
Dit heeft minister Lubbers van
Economische Zaken woensdag
verklaard in de vergadering van
de vaste commissies voor defen
sie en economische zaken waar
het overleg over de F-16-com-
pensaties centraal stond. Ook
minister Stemerdink van defen
.r>
sie woonde de vergadering bij.
Een departementale woordvoer
der zei nog dat minister Lub
bers zich bepaald optimistisch
heeft uitgelaten over de gang
van zaken rond de compensatie-
orders voor Nederlandse onder
nemingen. „De Amerikanen ko
men hun uitspraken uiterst
nauwkeurig na en de naaste toe
komst ziet er dan ook gunstig
uit", aldus de woordvoerder die
meedeelde dat met deze gerust
stellende mededelingen bij de
meeste kamerleden de vrees
voor het achterblijven van de
orders van de zijde der Ameri
kanen werd weggenomen. Op
basis van het aantal straaljagers
heeft Nederland recht op een
compensatie van ruim een mil
jard gulden.
