Mevrouw Menteri
schrijft minister
QJIET
ne jaar voor
oof 'Hoogvliet
Laat zien waar
winslten blijven
Streven naar prestige
wellicht belangrijkste
oorzaak criminaliteit
Kabinet als
geheel
voor crisis
verantwoordelijk
EJNENLAND
~MENS
ÏRGER
-jE
Oud-verzetslieden zoeken nieuwe bewijzen tegen ex-wethouder
„VERVANG MR. HABERMEHL"
jans H. tot
pittien jaar veroordeeld
Lubbers 1tot ondernemers:
k mi
DR. J. J. VAN DIJK
Forse straffen
gëèist tegen
antiekdieven
Voorarrest
Amsterdamse
agenten
verlengd
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 21 APRIL 1977 PAGINA 13
;tie Veilig Verkeer:
De start van de
actie „Mens er
ger je niet" van
Veilig Verkeer
Nederland ging
gepaard met
grote ergernis
voor agent Ver
beek van de
Rijkspolitie in
Driebergen. Po
serend voor een
foto werd hij bij
na verpletterd
door deze oli
fant.
r vers'aSftevers) Nederlandse Joden, (zie onze de vijftiger jaren woont, verno- hij zich Joodse kunstschatten naar gegevens, die het bewijs
DORDRECHT Wanneer krant van gisteren) dan zal de men. zou hebben, toegeëigend. Men van de oorlogsschuld van de»
mocht blijken, dat de kunstcol-, universiteit van Pretoria deze Enkele oud-verzetslieden zijn meent in Dordrecht echter, dat oud-wethouder zouden kunnen
lectie van de 88-jange oud-wet- collectie beslist weigeren. Dit bezig nieuwe bewijzen te verza- nieuwe bewijzen zeer moeilijk leveren,
houder van Dordrecht J. van hebben oud-venetslieden in melen tegen de oud-wethouder, geleverd kunnen worden. Dat is
Tilburg afkomstig is uit bezit Dordrecht uit Zuid-Afrika, die kort na de oorlog vrijgespro- in het verleden al gebleken. Des
van in de oorlog omgekomen waar de oud-wethouder al sinds ken is van beschuldigingen, dat ondanks blijft men speuren
J. van Tilburg
in zijn woning in
Pretoria met een
van zijn in op
spraak gekomen
schilderijen.
DEN HAAG Mevrouw Meta Menten heeft minister Van
Agt (Justitie) schriftelijk gevraagd mr. A. Habermehl te
vervangen. Mr. Habermehl is de officier van justitie in
het komende proces tegen haar van oorlogsmisdaden ver
dachte echtgenoot Pieter Menten.
In een brief met het opschrift „HEDEN" schrijft mevrouw
Menten dat zo langzamerhand alles erop wijst dat de
officier van justitie „een zuiver KGB-proces aan het voorbe
reiden is." „Zelfs een topfiguur van deze Russische geheime
dienst prijkt op zijn getuigenlijst, om hier in Nederland
te komen vertellen hoe eerlijk-het in Rusland toegaat bij
het verzamelen flees: construeren) van bewijsmateriaal."
Meta Menten zegt in haar brief dat mr. Habermehl tijdens
de zitting van 4 april in Amsterdam een document heeft
getoond dat zeer belastend voor haar man zou zijn, en dat
diens verdediger, mr. L. van Heijningen, amper heeft mogen
inzien. „En nu weigert mr. Habermehl zelfs om de toegezeg
de fotokopie, laat staan het zogenaamde origineel, aan de
verdediging te verstrekken."
Mr. Habermehl zei desgevraagd, dat van weigeren geen
sprake is. „Zodra het helemaal is uitgewerkt, en ik ervan
overtuigd ben dat het inderdaad een correct bewijsstcik is,
krijgt de verdediging het te zien."
Inmiddels hebben historici die bij het onderzoek naar
Mentens oorlogsverleden betrokken zijn, gezegd dait het
uniform waarin Menten is gefotografeerd, in 1941 wel
degelijk bestond. Mr. Van Heijningen had vorige vzeek
minister Van Agt gevraagd de foto uit het dossier te l.aten
verwijderen, omdat het een vervalsing zou betreffen.
lebergen (ANP) Veilig
,i ujjkeer Nederland voert de ko-
pde maanden onder het mot-
,Mens erger je niet" actie om
^„schillende groepen verkeers-
TTIlnemers tot een beter sa-
L jisnpl te bewegen. De cam-
jne is in april en mei gericht
automobilisten en vrachtwa-
«chauffeurs op de snelwegen
■^in juni en juli op (brom)fiet-
S en vrachtwagenchauffeurs
ïen de bebouwde kom.
de tienduizenden affiches,
ïkers en posters die Veilig
---fT7^keer gaat verspreiden, is de
•-'? lichtwagen gesymboliseerd
ir een olifant en de personen-
door een muis.
start van de actie, gisteroch-
id bij de rijkspolitie in Drie-
•gen, liep ietwat uit de hand,
ordat de voor die gelegenheid
!§1Ë| tonele gevoerde circusoli-
-W%t bijna een politieman ver
etterde. De olifant stond op
achterpoten en de politie-
poseerde ten behoeve van
igrafen en filmers voor zijn
toen de olifant zich lang-
doch beslist weer voor
liet zakken. De man in
form belandde languit op de
itstenen. Snel ingrijpen van
Idompteur beperkte de scha-
voor de politieman tot een
ilijke schouder, het verlies
enkele knopen en de schrik.
HOGER BEROEP
BOSCH Het gerechtshof in Den Bosch heeft gisteren de
vorige hoofdverpleger Frans H. uit Kerkrade wegens moord op
SSjlbejaarde patiënten veroordeeld tot een gevangenisstraf van
pSien jaar met aftrek van het voorarrest
3»is heeft het hof de hoofdverpleger voor 23 jaar het recht
gi|gd om het beroep van verpleger uit te oefenen. De procureur-
jjjgraal had tijdens de behandeling van de moordzaak in hoger
|5fep levenslange gevangenisstraf geëist. De hoofdverpleger werd
jaar door de rechtbank in Maaastricht veroordeeld tot dertien
^[gevangenisstraf, omdat hij bejaarde mensen uit de Lueckerhei-
jniek in Kerkrade door middel van insulinespuitjes om het
k ?„had gebracht.
(Van onze parlementaire redactie)
UTRECHT Mini ster Lubbers van
Economische Zaken heeft de onderne
mers op bet hart geb onden niet geheim
zinnig te doen met behaalde winsten.
„Als de overheid zich inspant om de
rendementen van hot bedrijfsleven te
verbeteren moet goed zichtbaar worden
gemaakt, wat er met de winsten ge
beurt", zo zei hij gisteren tijdens een
bijeenkomst van het Nederlands Cen
trum van Directeuren. Hij meende, dat
de ondernemers aldus de irritatie van
de vakbeweging over de winstbestem-
ming kunnen wegnennen.
Als de ondernemers niet telkens weer uitleggen
wat met de winsten gebeurt, hebben zij niet het
recht om de vakbeweging te verwijten, dat zij
(nog) niet duidelijk maait, wat er met het aanzien
lijke fonds van de Vermogensaanwasdeling ge
beurt, zo liet minister Lubbers doorschemeren. Dë
bewindsman zei voorts, dat de regering vooralsnog
uitgaat van een jaarlijkse groei van de economie
met 3,75%. Maar als men deze groei iets voorzichti
ger stelt op 3,5% dan nog is het mogelijk de
jaarlijkse groei van de collectieve sector (belastin
gen en premiedruk) die ooit circa 1,3% was en
door het huidige kabinet op 1% is gesteld terug
te brengen tot 0,6 0,7%, de norm, die het CDA
aanhoudt. Hij meende voorts, dat deze drukstij-
ging geleidelijk kan worden verminderd. Lubbers
stelde voorts, dat ondernemers, vakbeweging en
overheid in goed overleg moeten komen tot ge
meenschappelijk onderschreven doelstellingen,
ook ter verdeling van de beschikbare ruimte.
(I HAAG De rechtbank in
Haag heeft vanmorgen drie
jdige Zuid-Molukkers we-
Jeen roofoverval op de Alp-
Je supermarkt „Hoogvliet"
Jordeeld tot drie jaar cel
aftrek van het voorarrest,
iis van de officier van justi-
vas vier jaar.
drie, aan de heroïne ver
fde, jonge Zuid-Molukkers
jvielen op 22 december 1976,
apend met een pistool en
jer, op koopavond net na
^üigsijd het cash and carry-
rijf. Het personeel, dat net
lassa opmaakte, werd onder
schot gehouden. De buit be
droeg 63.000 en betaalcheques
ter waarde van 55.000. De che
ques werden na afloop ver
brand, wat voor „Hoogvliet" een
grote schadepost betekende.
Twee van de overvallers wisten
hun aandeel van 21.000 er in
enkele weken tijd door te
draaien. De derde schonk zijn
portie, op aandringen van zijn
verloofde, aan liefdadigheidsin
stellingen. De politie kwam de
jongemannen op het spoor, om
dat het personeel, ondanks ca
mouflerende nylonkousen, toch
enkele aanwijzingen wist te ge
ven.
nderzoek naar „Schipholvervoer''
n een onzer verslaggeefsters)
HBORG Er komt een on-
toek naar het zogenaamde
ipholvervoer, die reisbu-
us als service aan him klan-
aanbieden.
Dieken is namelijk voor de
ftonrechter in Terborg, dat
fr de betaling van deze ritten
•blemen kunnen ontstaan. De
■emene Nederlandse Vereni-
hS van Reisbureaus stelt in
een circulaire, dat zulke ritten
zonder taxivergunning mogen
worden uitgevoerd. Maar, zo
zegt de ANVR, dan moet wel
voorop staan dat het gaat om
een soort vriendendienst en dat
tegen kostprijs wordt gereden.
Beide begrippen blijken nogal
rekbaar. Reden waarom de kan
tonrechter in Terborg een ge
rechtelijk onderzoek heeft toe-
(Van een onzer verslaggeef
sters)
Nijmegen Er bestaan aan
wijzingen dat het streven van
mannen naar prestige en
mqcht een van de belangrijk
ste oorzaken is van de geweld
dadige criminaliteit. Dit is de
conclusie, die J. J. M. van
Dijk trekt in het proefschrift
„Dominantiegedrag en ge
weld", waarop hij vandaag
aan de Katholieke Universi
teit te Nijmegen is gepromo
veerd tot doctor in de sociale
wetenschappen.
Volgens dr. Van Dijk hebben
leden van jeugdbendes, mees
tal afkomstig uit lagere mi
lieus, dezelfde behoefte zich,
binnen de groep waartoe zij
behoren te onderscheiden als
alle andere leeftijdgenoten.
Daar hun echter geen andere
mogelijkheden ten dienste
staan (zoals sport, een baan
met vooruitzichten, onderwijs)
om dit aanzien te verkrijgen,
grijpen zij naar het primitieve
middel van geweld. Incidente
le geweldplegingen tegen bui
tenstaanders zijn de meest ex
treme verschijningsvorm van
dit imponeergedrag.
In tegenstelling tot wat wel
eens wordt gesuggereerd, wor
den door jeugdbendes vrijwel
nooit vrouwen of oudere man
nen aangevallen. Met het mo
lesteren van weerloze burgers
valt immers geen eer te beha
len, aldus Van Dijk. Meestal
zijn de slachtoffers dan ook
leeftijdgenoten, veelal uit het
zelfde milieu. Dat men deze
geweldmisdrijven in groeps
verband pleegt hangt ten
nauwste samen met een uiting
van bravoure („zie je wat ik
durf; hoe goed ik ben") en kan
dus niet zonder meer worden
opgevat als een uiting van laf
heid.
De heer Van Dijk staat dan
ook nogal sceptisch tegenover
het opvoeren vein de strafmaat
om jeugdcriminaliteit tegen te
gaan. Naar zijn mening leidt
het eerder tot een toename
van deze misdrijven-uit-bra-
voure dan tot afname ervan.
Volgens hem zal op het sociale
vlak naar een oplossing moe
ten worden gezocht. Er dienen
programma's te worden opge
steld om aan jongens, die wei
nig kansen hebben, alternatie
ve mogelijkheden te verschaf
fen om zich van leeftijdgeno
ten te kunnen onderscheiden.
Hij stelt georganiseerde groep
sactiviteiten voor, waarin een
competitie-element is inge
bouwd. Volgens Van Dijk zal
dit idee wel stuiten op ideolo
gische bezwaren van vor-
mings- en welzijnswerkers,
maar als een dergelijk sociaal
programma zou resulteren in
een afname van de geweldda
dige jeugdcriminaliteit, lijken
de praktische voordelen zowel
voor de betrokken jongens als
voor de gemeenschap ruim
schoots op te wegen tegen
eventuele ideologische nade
len.
Het zelfde natuurlijke machts
streven (dat alleen bij mannen
lijkt te bestaan) schijnt echter
niet alleen verantwoordelijk te
zijn voor een bepaalde vorm
van jeugdcriminaliteit, maar
ook voor een deel van de ge-
weld-misdrijven die in de pri-
vé-sfeer worden gepleegd.
Daarbij dient volgens dr. Van
Dijk meer aandacht te worden
besteed aan de rol die het
slachtoffer er in speelt. Uit
onderzoekingen is gebleken,
dat er dan vaak sprake is van
een zekere mate van uitlok
king: schelden en treiteren, het
als eerste uitdelen van een
klap, gemene insinuaties en
vooral het uiten van beledigin
gen of van woorden die door
de aspirant-misdadiger als be
ledigend worden ervaren. In
die belediging gaat een bedrei
ging van de status, het presti
ge, schuil. Geldt bij jeugdigen
dat van geweld worat gebruik
gemaakt om het prestige op te
vijzelen, de volwassen man ge
bruikt geweld als wraak op
degene die zijn prestige be
dreigt.
De heer Van Dijk is van me
ning dat men dan ook wat
minder moet zoeken in de
richting van psychologische
afwijkingen van iemand die
zijn vrouw, verloofde of buur
man heeft gedood. Volgens
hem is er in vrijwel alle geval
len geen sprake van een gees
telijk gestoorde. Dat is een
onverdedigbare stelling, daar
er onder deze categorie misda
digers nauwelijks recidivisten
^te vinden zijn.
Overigens dient zijns inziens
nog steeds een antwoord te
worden gevonden op de vraag,
waar het streven naar pre stige
bij jongeren eigenlijk van daan
komt en waarom zij daai-voor
uitgerekend het middel van
geweld gebruiken, terwijl zij
(net als vrijwel iedereen) het
gebruiken van lichamelijk ge
weld afwijzen. Dat is j;een
taak voor alleen sociologen,
maar ook voor andere richtin
gen in de wetenschap. Daarbij
mag de bio-wetenschap niet
worden overgeslagen, omdat
het heel wel denkbaar is dat
de drang naar het gebruiken
van geweld bij de (mannelijke)
mens is aangeboren.
Dr. J. J. M van Dijk beeft
rechten gestudeerd in Leiden.
Vervolgens was hij medevyer-
ker aan het Criminologisch In
stituut van de Katholieke Uni
versiteit Nijmegen. Momen teel
is hij werkzaam bij het Wellen-
schappelijk Onderzoek- en Do
cumentatiecentrum van het
ministerie van Justitie. Het
proefschrift is in boekvorm
uitgebracht door Uitgeverij
Dekker en Van de Vegt en is
in de boekhandel voor 111,90
te ^rkrijgen.
Minister Boersma's conclusie:
(Van onze verslaggevers)
WADD1NXVEEN/DEN HAAG AR-minister Boersma blijft bij
zijn mening, dat het gehele kabinet, met inbegrip van premier
Den Uyl verantwoordelijk is voor de kabinetscrisis. Volgens hem
waren de verschillen in het kabinet over de grondpolitiek tenslot
te betrekkelijk klein voor de CD A-ministers zowel als voor de
progressieve bewindslieden.
In feite is, zo stelde minister Boersma gisteravond in Waddinxveen
vast, de weeffout van het kabinet-den Uyl (tien progressieve en
zes CDA-ministers) de oorzaak van wat hij noemde de „heilloze
crisis." Want daardoor konden volgens hem de construktieve
CDA-voorstellen over de grondpolitiek in het kabinet afgewezen
worden.
Intussen blijft de discussie tussen kamervoorzitter Vondeling en
het CDA over zijn opvatting, dat het hem moeilijk valt mr. Van
Agt straks als kamerlid te beëdigen, doorgaan. Dr. Vondeling heeft
mr. Van Agt een open brief geschreven, waarin hij zijn standpunt
toelicht. „Stel je voor, dat een nieuw benoemd kamerlid mij als
voorzitter vlak voor de beëdiging zou zeggen: eigenlijk heb ik een
hekel aan de politiek. Dan zou ik zeggen: is het dan niet beter
Uw beëdiging uit te stellen en een ander Uw plaats te laten
innemen. Het zou mijn plicht als voorzitter zijn zoiets te zeggen,"
aldus kamervoorzitter Vondeling.
In Doetinchem zette KVP-fractieleider mr. F. Andriessen uiteen,
hoe de progressieve concentratie nu in stukken ligt D'66 stelt zich
zelfstandig op terwijl het PPR-congres tegen de zin van het
partijbestuur besloten heeft niet meer met het CDA te willen
samenwerken in een regering. Daar staat aldus mr. Andriessen
tegenover, dat het CDA recht overeind staat
Examen aardrijkskunde schriftelijk
DEN HAAG Met ingang van
het schooljaar 1978-'79 wordt op
alle scholen voor voorberei
dend wetenschappelijk en alge
meen voortgezet onderwijs het
schriftelijk examen aardrijks
kunde ingevoerd. Staatssecreta
ris De Jong van Onderwijs en
Wetenschappen heeft hiertoe
besidten.
Sedert de invoering van de
mammoetwet is er een proefpe
riode geweest, waarin onder
zocht is hoe zo'n examen zou
kunnen worden afgenomen. De
organisatie van aardrijkskunde
leraren is het eens met het ad
vies van de studiecommissie,
dat het schriftelijk examen
aardrijkskunde kan en dient te
word» ingevoerd.
UTRECHT (ANP) De officier
van justitie voor de rechtbank
in Utrecht heeft gisteren forse
straffen geëist tegen de ver
dachten van een omvangrijke
serie kunst- en antiekdiefstal
len in het midden van het land.
De hoofdverdachten, een 28-ja-
rige en een 35-jarige man, resp.
uit Utrecht en Veenendaal,
hoorden vijf jaar tegen zich ei
sen. Tegen twee anderen, die
ook het een en ander op hun
geweten hadden, eiste de offi
cier vier en drie jaar met aftrek.
De serie diefstallen, die zij in de
loop van ongeveer een jaar heb
ben gepleegd, heeft hen voor
enkele miljoenen aan antieke
klokken en schilderijen opgele
verd. De politie kwam de ver
dachten op het spoor, toen men
probeerde een aantal gestolen
schilderijen (waaronder een
werk van Rembrandt) in Ameri
ka aan de man te brengen. Via
de FBI kwam men in Nederland
op het spoor van de vier man
nen die gisteren in Utrecht te
rechtstonden.
Afwezige
kamerleden
op „straflijst"
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Nadat de Twee
de Kamer zich eergisteren boos
gemaakt had op minister Van
Agt, die niet was verschenen
maar op verkiezingstournee ge
gaan was, kreeg dezelfde Kamer
gisteren van kamervoorzitter
Vondeling een stevige uitbran
der om haar eigen afwezigheid.
De voorzitter moest gisteren na
melijk vaststellen dat de kamer
zitting niet kon beginnen, omdat
het wettelijk voorgeschreven
aantal leden niet aanwezig was.
„Dan maar anders", aldus de
kamervoorzitter, en hij liet de
namen van de vele afwezige ka
merleden door zijn griffier voor
lezen. Een niet mis te verstane
„disciplinaire straf" voor het
parlement
WDM: Brief
Gitz heilloze weg
UTRECHT (ANP) De Vereni-
giiig van Dienstplichtige Mili
tairen (WDM) heeft gisteren in
een reactie op de tweede brief
van luitenant-generaal GitK,
commandant van het Eerste L<>-
gercorps, verklaard dienst aan
wijzingen te zien als een in
slaan „van een heilloze en ge
vaarlijke weg".
De vereniging zegt dat de solda
ten deze „scherpslijperij" mot
acties zullen beantwoorden. Vol
gens de WDM is het uitgangs
punt van de brief gelijk aan de
eerste: de uiterlijke discipline is
van fundamenteel belang voor
het functioneren van de krijgs
macht
Onderzoek naar
kansen nieuw
links dagblad
UTRECHT (ANP) Een groep
willekeurig gekozen leden van
PvdA, VARA en NW hebben
deze week een zogenaamd „nul
nummer" thuis gestuurd gekre
gen van een krsnt, die model
moet staan vs»? een links, po
pulair dzgblïi.
De oplage van deze krant, die
de naam „Vandaag" meekreeg,
bedraagt 4.500 exemplaren. Bij
de krant zit een enquêteformu
lier, dat bij de lezers informeert
naar hun belangstelling voor
een dergelijk nieuw produkt op
de dagblad-markt.
Volgens voorlichter Jan Zorg
drager van de industriebond
NW vloeit dit experimentele
onderzoek voort uit congres-uit
spraken van de PvdA en de
industriebond NW. De congres
sen van deze organisaties wil
den uitgezocht zien of er in Ne
derland behoefte is aan een dag
blad van linkse signatuur, dat
zichzelf op basis van de oplage
cijfers kan handhaven.
AMSTERDAM (ANP) De
raadkamer van de rechtbank in
Amsterdam heeft gisteren op
verzoek van de officier van jus
titie, mr. F. H. von Meyenfeldt,
besloten de voorlopige hechte
nis van twee van corruptie ver
dachte Amsterdamse agenten
van politie met vijftien dagen
te verlengen.
De twee agenten, de 31-jarige
hoofdagent T.V. en de 52-jange
brigadier A. B., die beiden wor
den verdacht geld en goederen
te hebben aangenomen van ex
ploitanten van Chinese gokhui
zen in de hoofdstad, zullen nu
minstens tot 7 mei vastzitten.
Het .tweetal werd op 12 april
aangehouden.
