jlontage of toch
~ewijs oorlogs-
erleden Menten?
Duits geld
uit Holland
„Criminaliteit
in winkels
geen beperkt
probleem"
Dreigende verstoring
EEG-bloemenmarkt
„Je kunt eerder door
een ezel worden doodgeschopt
Elfenland
||TO MENTEN ALS SS-ER:
Politie pakt twee
inbrekersbenden
in een klap
Reclassering: Kinderen door
gebrek opvang in gevangenis
postgiro en
rijkspostspaarbank
LEIDSE COURAN"
VRIJDAG 15 APRIL 1977 PAGINA 9
it een onzer verslaggevers)
•onur HAAG-LEIDEN Als
Menten zich in 1941
laftig en zelfverzekerd
sreeuwigen als SS-Haupt-
uis. führer, waarom droeg hij
in uniform, dat pas sinds
•i 1942 werd gedragen? Is
ïforrfyuste foto, zoals Menten
r,ltijd heeft volgehouden,
derseraf fineerde vervalsing?
het wel degelijk een mo-
pnarae van Menten in SS-
m, niet uit 1941 zoals ai
ling s aangenomen, maar uit
Of is het „zomaar een
rt in', die toevallig veel op
:n in zijn jongere jaren
Want hoewel de bejaarde
inalifummer heftig blijft ont-
centJn een Duits uniform te
n gedragen, geeft hij wel
at er gelijkenis bestaat,
zijn Haagse verdediger
van Heijningen staan de
torden op dergelijk vra-
^^st. Hij gaat ervan uit dat
;o een bedrieglijke trucage
ior Accent-hoofdredakteur
Knoop staan de antwoor-
ook vast. Op zijn beurt
hij ervan uit dat onomsto-
is vastgesteld dat de SS-
de foto Menten is.
?an Heijningen stuurde be-
leidjeze week een brief aan
n, ilter Van Agt van Justitie,
in hij stelde dat de foto uit
svestssiers dient te worden ver
st Brd en dat een commissie
iaK
van deskundigen de herkomst
van de afbeelding moet onder
zoeken. Hij deed dit kort nadat
hij een bezoek had gebracht aan
het Legermuseum in Leiden.
Mr. Van Heijningen: „Enkele
Nederlandse uniformdeskundi
gen hebben mij er op gewezen
dat er iets niet klopt met de
distinctieven op de linkerkraag
van het uniform. In Leiden
kreeg ik inzage in het gezagheb
bende boek Army Badges van
de Italiaan Rosignoli. Plaat 86
in dat boek toont het duidelijk
aan: de distinctieven op het uni
form van de man op de foto
werden gebruik van 1942 tot
1945. Het is dus onmogelijk dat
dit uniform in 1941 is gedragen.
Daarom is het een ernstig feit
dat de foto sinds 1946 tegen
Menten is gebruikt zonder dat
justitie de echtheid ooit heeft
onderzocht", aldus mr. Van
Heijningen. „En de foto wordt
nu nog steeds getoond bij de
verhoren van getuigen. Ook
Knoop heeft zich er vorig jaar
in Rusland van bediend. Hij had
bovendien drie fot's van Neder
landers in burgerpak bij zich,
van Den Uyl, Van Maarseveen
en Kortenhorst. Geen van de
ondervraagden herkende daarin
Menten. Vervolgens liet Knoop
hen plotseling die bewuste foto
zien, dus een man in een Duits
uniform en met een Duitse pet
„Ja, die is het", zeiden ze dan.
Uiteraard is de suggestie te
groot geweest. Knoop had alle
maal foto's van mensen in uni
form moeten laten zien. Met het
vaststellen van het feit dat het
uniform niet in 1941 gedragen
kan zijn vervalt de grondslag
van het onderzoek van Knoop
in Rusland. Want die grondslag
was deze foto. Ik acht het uitge
sloten dat de foto na 1941 is
gemaakt. Nergens blijkt uit dat
Menten in '42 iets met de Wehr-
macht te maken heeft gehad.
Daar is hij ook nooit van be
schuldigd. Bovendien bestaat er
nog een foto, waarvan ook ge
zegd wordt dat Menten er met
SS-uniform op staat. In een
soort jeep met een chauffeur,
die in juli '41 in Lemberg is
gesneuveld. Voor mij staat dui
delijk vast dat we met een mon
tage foto te maken hebben. Een
onderzoek naar de herkomst is
een zaak die niet binnen de
mogelijkheden van de rechter
ligt. Daar zijn deskundigen voor
nodig", aldus Mentens verdedi
ger mr. Vein Heijningen.
Voor Hans Knoop is zo'n onder
zoek volstrekt overbodig. Hij
vindt dat overduidelijk is aange
toond dat Menten wel degelijk
in SS-tenue heeft geposeerd
voor de (onbekend gebleven) fo
tograaf. „De foto is gemaakt in
de tuin van de toenmalige Ne
derlandse consul De Bruin in
Krakau. De consul heeft na de
oorlog bevestigd dat de man op
De omstreden foto die Menten zou tonen Het distinctief van SS Hauptscharfführer,
als SS-Hauptscharfführer. zoals dat voorkomt op de door Mentens
advocaat omstreden foto.
de foto Menten is. De Duitse
generaal Schöngart heeft vrij
kort voor zijn terechtstelling na
de oorlog verklaard dat hij van
de foto Menten herkende zoals
deze bij zijn staf had gediend.
Formeel is Menten nooit tot de
Duitse troepen toegetreden. Hij
kreeg van Himmler persoonlijk
toestemming ter protectie een
Duits uniform te dragen. Het is
goed mogelijk dat hij in die tijd
verschillende uniformen heeft
gehad. Het is ook niet gezegd
dat hij in het uniform van de
foto de executies heeft geleid.
Daarom zou de foto best uit
1942 kunnen dateren, Menten is
tenslotte pas in 1943 naar Ne
derland teruggekeerd", aldus de
heer Knoop.
Het ministerie van Justitie had,
zoals men het uitdrukte „uite
raard nog geen commentaar" op
de brief van Mentens advocaat.
DEN HAAG (ANP) Het Koninklijk Nederlands Ondernemers
Verbond (KNOV) is het oneens met de conclusie van het ministe
rie van justitie, dat uit het onderzoek van het Wetenschappelijk
Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) zou blijken dat de
criminaliteit in de detailhandel een beperkt probleem is.
Het KNOV vraagt zich af of het ministerie van justitie ook van
een beperkt probleem gesproken zou hebben „als gebleken was
dat in een willekeurige maand niet 1 op de 5 winkeliers, maar
1 op de 5 Nederlanders geconfronteerd was met diefstal en wat
te zeggen indien in een willekeurige maand niet bij ruim 3.000
willekeurige winkeliers, maar bij ruim 3.000 willekeurige burgers
95 inbraken en 4 roofovervallen gepleegd zouden zijn". Volgens
het KNOV had dan justitie op haar achterste benen gestaan.
Ook uit een ander oogpunt kan het KNOV de criminaliteit in de
detailhandel geen beperkt probleem vinden. Volgens de organisatie
heeft iedere winkelende Nederlander met dit probleem te maken.
DEN HAAG (ANP) Israël, Kenya en Columbia
zijn er onvoldoende van doordrongen dat het
gevaar voor verstoringen van de EEG-bloemen-
markt veel groter is dan enkele jaren geleden.
Voorzitter drs. G. Hogewoning van de vereniging
van bloemenveilingen in Nederland zei dit van
daag in de algemene vergadering van zijn organi
satie in Den Haag.
Landen van buiten de EEG, waaronder de drie
genoemde, exporteren steeds meer bloemen naar
de gemeenschap; in bepaalde maanden leveren ze
van sommige soorten anjers al hoeveelheden die
vele malen het eigen EEG-aanbod overtreffen. Het
bedrijfsleven in die landen, zo zette drs. Hogewo
ning uiteen, meent dat er op de EEG-markt plaats
is voor die stijgende importen.
Ze vergeten dan echter volgens de voorzitter dat
in West-Duitsland, waar tussen 1970 en 1974 het
per inwoner aan bloemen en planten uitgegeven
bedrag nog steeg van 47 tot 73 gulden, de afzet
nu stagneert. Op een nieuwe doorbraak op deze
markt, waar 79 procent van de Nederlandse snij
bloemenexport heengaat en waar ook de derde
landen zich voornamelijk op richten, hoeft zeker
op zeer korte termijn niet te worden gerekend.
les
:CHT (ANP) Bij het oprollen van een inbrekersbende die
enkele miljoenen aan antiek buitmaakte en die zich volgende
'oor de rechtbank zal moeten verantwoorden, is de Ut-
recherche een tweede „concurrerende" bende op het spoor
gekomen die voor minstens,
gulden aan tapijten, antiek etcetera bij elkaar heeft gestolen.
jgjiit zeventien man bestaande bende opereerde in Utrecht en
teken en sloeg z'n grootste slag bij een inbraak in een
chtse tapijtenwinkel waar voor ruim zeven ton aan Perzische
ten werd ontvreemd. Tweederde van de tapijten is weer boven
e Br. Ook een zeldzame antieke consoleklok en zes schilderijen
vebij het spoorwegmuseum en het Oranjehotel in Soest waren
)len, werden opgespoord. Voorts moest de Utrechtse politie al
ai irollend materieel mobiliseren om uit een loods behalve een
belht tapijten ook nog eens 31.000 sloffen sigaretten en enkele
lerden dozen met keukenrollen en ander „klein spul" naar het
■^ijfsiekfër wj^et^grootwTnkeibèd^f di^t^en^eteikig'van 400 De Utrechtse politie heeft bij oprollen van een inbrekersbende die voor miljoenen aan
en de sleutel verkocht van een filiaal dat voor een inbraak antiek achterover drukte nog een tweede concurrerende bende opgespoord die voor
uitgekozen en ook tegen betaling handige tips gaf voor andere minstens 1,2 miljoen gulden bij elkaar heeft gestolen. Hier toont een politiefunctionaris
desken bij zijn bedrijf. een deel van de gestolen voorwerpen.
Industriebond wil verbod asbest
UTRECHT (ANP) De Industriebond NW wil dat het gebruik
van asbest in de industrie gezien de enorme risico's voor de
gezondheid geheel wordt verboden. Het aangekondigde asbestbe
sluit dat het gebruik van het blauwe asbest verbiedt terwijl voor
andere asbestsoorten strenge gebruiksvoorwaarden worden voorge
schreven, gaat de bond niet ver genoeg.
PvdA; Geen
controle op
spaarcenten
bejaarden
DEN HAAG De PvdA-ka-
merleden Rienks en Albers wil
len dat er zo spoedig mogelijk
een eind wordt gemaakt aan de
mogelijke controle op het
spaargeld van bejaarde mensen,
die op kosten van de bijstand
in een verzorgings- of bejaar
dentehuis verblijven.
De kamerleden stellen dit in
schriftelijke vragen aan de
staatssecretaris van CRM W.
Meijer. Zij vrezen deze mogelij
ke controle als gevolg van de
invoering van een nieuwe admi
nistratieve regeling, waarbij van
alle uitkeringsgerechtigden een
kaart wordt bijgehouden, met
daarop nauwkeurig hun bezit
aan onroerend goed, spaarte
goeden en andere bezittingen.
AMSTERDAM (ANP)— „Elk jaar belanden enige
honderden kinderen in het gevang bij gebrek aan
betere plaatsingsmogelijkheden. De Justitie wijt
het aan een tekort aan plaatsen bij kinderbescher
mingsinstituten waardoor de kinderrechters de
jeugdige delinquenten „tegen wil en dank" her
haaldelijk in een huis van bewaring moeten onder
brengen. Elke dag zitten daar minstens zestig
strafrechterlijk minderjarigen (twaalf tot achttien
jaar). Formeel kan dat, maar deze praktijk druist
volledig in tegen wat het kinderrecht beoogt Dit
Kinderen in de gevangenis zijn de heel jonge
preventief gedetineerden die gepakt zijn voor een
zaak die de officier van justitie en de kinderrech
ter zo ernstig vinden dat zij in afwachting van
de berechting niet langer op vrije voeten mogen
blijven. Door plaatsgebrek in de inrichtingen wor
den kinderen die in de bak komen onnodig tot
bajesklanten uitgemaakt, aldus het blad.
lèques postoux néeriandais
irte de paiement
betaalkaart
="134567 TH G LUCASSEN
iki
tr« STATIONSSTRAAT 33 L00W0UDE 9999
Brengt u uw vakantie door bij onze
oosterburen? Laat uw plezier dan niet
bederven door te weinig geld op zak.
Neem wat betaalkaarten van de postgiro
mee.
Elk postkantoor in de Bondsrepubliek
en West-Berlijn geeft u er maximaal 200
mark per kaart voor, op vertoon van uw
giropas en paspoort. (Vanaf
1 mei 1977 uw nieuwe giropas).
Gute Fahrt!
Contant vreemd geld in meer dan 30 landen.
JAN TERLOUW OVER
GEVAREN
KERNCENTRALES:
(Van een onzer verslaggevers)
AMERSFOORT „De kans gedood te worden
als gevolg van een ongeluk in c.q. met een
kerncentrale is kleiner dan dood te worden ge
schopt door een ezel. Dat zegt D'66-lijsttrekker
dr. Jan Terlouw, die, voor hij een actieve rol in
de landelijke politiek ging spelen, als visitor
verbonden was aan het FOM-instituut (Funda
menteel Onderzoek Materie) van prof. J. Kistema-
ker, de geestelijke vader van het uitracentrifuge
procédé. Desondanks staat Terlouw allerminst te
trappelen van ongeduld om een algemene invoe
ring van kerncentrales in Nederland. „De draag
wijdte van de gevolgen van kernenergie en haar
toepassingsmogelijkheden zijn onvoldoende door
dacht, meent hij. „Dit geldt met name voor het
politieke aspect".
De alom groeiende argwaan tegen het gebruik van
kernenergie is volgens Terlouw om. terug te bren
gen tot:
1. de afschuwelijke manier waarop kernenergie in
de wereld werd geïntroduceerd (2 atoombomont
ploffingen op Hiroshima en Nagasaki, die hon
derdduizenden doden eisten),
2. het feit dat kernenergie en gebruik ervan be
paald werden door de (technische) wetenschap,
zonder dat andere maatschappelijke en politieke
stromingen daarbij „te hulp" werden geroepen.
Volgens de D'66 lijsttrekker is dit er de oorzaak
van dat de besluitvorming rond de kernenergie op
dit ogenblik in een impasse verkeert. Bovendien
is de discussie tussen voor- en tegenstanders der
mate „geëscaleerd", dat men twijfelt aan eikaars
(eerlijke) motieven. Terlouw: „In de landelijke
politiek zitten we ook een beetje met het probleem.
PvdA en CDA hebben in de afgelopen vier jaar
geen brug naar elkaar geslagen. Op dit ogenblik
twijfelt men zelfs aan eikaars motieven, van waar
uit men bepaalde zaken benadert".
In het geval van het vreedzaam gebruik van
kernenergie is Terlouw een voorstander van een
adempauze, waarin de gevolgen van een algemene
invoering van kernenergie op een rij worden gezet.
„In die tijd zullen we moeten streven naar een
wereldovereenkomst van wat we mogen doen met
kernenergie". Aan dat worldwide-overleg zullen
naar zijn mening niet alleen de kernindustrielan
den moeten mee doen (zoals eind van deze maand
in Londen het geval is), maar ook landen die
beschikken over het natuurlijk uranium en landen
die kernenergie nodig hebben omdat zij andere
energiedragers ontberen. „Als landen die over de
benodigde technologieën beschikken, kun je niet
99
zeggen: we zullen de dienst in dit verband wel
uitmaken. Er zullen veel meer landen om de tafel
moeten komen, terwijl er bovendien gestreefd zal
moeten worden naar het verkrijgen van garanties
met betrekking tot de veiligheid in de wereld".
Naar zijn mening is het huidige non proliferatie
verdrag (NPV) aangaande dat laatste aspect beslist
niet waterdicht. „De gehele cyclus wordt op deze
manier niet gecontroleerd, terwijl evenmin de
verrijkingsgraad in de controle is opgenomen en
met verrijken tot 100 procent heb je ook de
benodigde grondstof voor een atoombom".
Het verspreiden van kernwapens door middel van
het vreedzaam gebruik van kernenergie is volgens
Terlouw een van de meest essentiële en tevens
gevaarlijkste kanten van de kernindustrie en de
te voeren politiek dienaangaande. Hij citeert de
Amerikaanse natuurkundige C. P. Snow, die in
1969 reeds opmerkte dat „over 20 jaar kleine
naties over een kernwapen zullen beschikken".
Snow noemde die ontwikkeling onafwendbaar en
Terlouw zegt dat „die man aardig gelijk begint
te krijgen". „Het is een doodenge zaak dat de
ontwikkelingslanden, die - om het populair te
zeggen - nog door „hun" middeleeuwen heen
moeten, elkaar straks met atoombommen te lijf
zullen gaan in plaats van met bijlen. Daarom -
de politieke implicaties van kernenergie zijn de
belangrijkste. Tot dusver zijn die onvoldoende
doordacht".
Als politicus stelt Terlouw zich op het standpunt
dat het nemen van een beslissing pas dan kan
geschieden wanneer alle benodigde informatie is
verkregen. „Op dit moment is emotionaliteit nog
de enige raadsman", aldus Terlouw, die opteert
voor een situatie waarbij sprake is van een kriti
sche wisselwerking tussen enerzijds de weten
schap en anderzijds de politiek met de publieke
opinie als bemiddelingsinstantie. Naar zijn mening
ziet het er naar uit dat „onze samenleving steeds
meer een technocratie aan het worden is", hetgeen
hij „een gevaar acht voor de democratie'.
„De dominante rol die de techniek in ons leven
speelt verhult haar eenzijdigheid", aldus Terlouw.
„We hebben ons te afhankelijk gemaakt van de
techniek, waardoor je d^nkt dat de techniek alles
kan". Volgens zijn zeggen is een samenleving die
overheerst wordt door het technocratische ele
ment, een samenleving die nauwelijks of niet meer
in staat is soeverein te zijn om over problemen
te oordelen. „In de twintigste eeuw zijn ontwikke
lingen tamelijk autonoom aan het worden", zegt
Terlouw, en hij verhult niet dat een beangstigende
zaak te vinden.
Met betrekking tot de besluitvorming aangaande
kernenergie is er volgens D'66 lijsttrekker even- I
eens sprake van het te weinig onderkend zijn (tot
dusver) van tal van maatschappelijke en ethische
aspecten aan deze zaak. „Daarvan krijgen we nu
de rekening gepresenteerd", is Terlouw van me
ning, terwijl hij er aan toevoegt dat de techniek;
tot dusver alleen gebruikt is ten dienste van ons l
systeem, ons welvaartssysteem, dat gericht is opf
het instandhouden van zichzelf. Met betrekking tot
de actuele situatie in het kader van de toepassing
van kernenergie zegt hij de mening te zijn toege-f
daan dat zij, die straks de besluiten moeten ne-;
men, zo langzamerhand voldoende zijn geinfor-i
meerd". „Al is het afvalprobleem niet opgelost en!
speculeren in dit verband (het opslaan van ra
dioactief afval in onderaardse zoutkoepels) op een
maatschappelijke stabiele periode van honderden
jaren vind ik wel erg speculatief. Zoiets heeft zich
nooit voorgedaan". Uit het feit dat de zuinigheids-
eisen die aan nog te bouwen kerncentrales gesteld
worden, voortdurend strenger zijn geworden, leidt
Terlouw af, dat men in het begin kennelijk „nog
lang niet alles wist".
„En als kernenergie, tenminste de vreedzame toe
passing ervan, een automatisme wordt, dan leidt
dat tot grote onzorgvuldigheid", besluit hij. „Als
er dan een ongeluk gebeurt gaat de hele handel
dicht. Alle kerncentrales. Daarom moet je oppas
sen dat je ook niet te afhankelijk van kernenergie
gaat worden".
