Buback wilde harde
aanpak terroristen
Gemayel roept
rechts-Libanon
ten strijde
Braziliaanse regering wijst
gesprek met de Kerk af
kerk
wereld
Internationale
prijs voor
stichteres der
„Focolari"
buitenland
CARTER: GEBRUIK VAN PLUTONIUM MOET AAN BANDEN
mi*enf
Zuid-Afrika moet kleine apartheid maar vergeten
Stilte na tien jaar gevallen over
encycliek „Populorum Progressio"
KORTE METTEN
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 8 APRIL 1977 PAGINA 7
WASHINGTON (Rtr) - De
Verenigde Staten gaan hun
kernenergieprogramma dras
tisch wijzigen, heeft president
Carter gisteren bekend ge
maakt. De Verenigde Staten
zien af van het weer voor
gebruik geschikt maken van
splijtstof om een verdere ver
spreiding van kernwapens te
voorkomen, en willen hiermee
een voorbeeld stellen aan de
rest van de wereld.
De wijzigingen in het pro
gramma komen neer op twee
belangrijke punten: het opwer
ken en opnieuw gebruiken van
plutonium wordt voor onbe
paalde tijd opgeschort en voor
kweekreactors zal een andere
wjze van constructie worden
ontwikkeld. De uitvoer van de
technologie op het gebied van
uraniumverrijking blijft ver
boden.
President Carter wil in samen
werking met andere landen
proberen de problemen en ge
varen die het gebruik van ker
nenergie met zich meebrengt
wegnemen. Hij wil de verdere
verspreiding van kernwapens
als punt op de agenda plaat
sen voor de komende economi
sche topconferentie van wes
terse landen in mei in Londen.
Met die maatregelen willen de
VS niet hun wil opleggen aan
landen die al over opwerkings-
installaties beschikken, zoals
Japan, West-Duitsland, Fran
krijk en Canada, maar het
gaat erom niet nog meer lan
den in staat te stellen om kern
wapens te maken. Hij noemde
als voorbeeld India, dat in
staat was een kernbom tot ont
ploffing te brengen met be
hulp van een kerncentrale die
door Canada voor vreedzame
doeleinden was geleverd.
Er moet volgens president
Carter een duidelijk onder
scheid zijn tussen het geoor
loofd en noodzakelijk gebruik
van uranium voor de produk-
tie van electriciteit en een ver
bod op het gebruik van stoffen
voor nucleaire explosieven,
zoals het gevaarlijke en bui
tengewoon giftige plutonium.
(Van onze correspondent)
KARLSRUHE Aan de vooravond van een
kil paasweekeinde is de Bondsrepubliek
gisteren opgeschrikt door een brute terreur
daad, die voorlopig twee doden en een
zwaar gewonde heeft geëist. Bij een aanslag
in Karlsruhe vanaf een motorfiets werden
procureur-generaal Siegfried Buback (57),
de hoogste Westduitse opsporingsambte
naar, en zijn chauffeur met een machinege
weer doodgeschoten, terwijl een veilig
heidsagent die bij hen in de auto zat, thans
in levensgevaar verkeert. Direct na het
bekend worden van de aanslag werden alle
uitgangswegen van Karlsruhe door de poli
tie geblokkeerd. Ondanks de enorme paas-
d ruk te werd een scherpe controle uitge
voerd.
De aanslag vond plaats terwijl de auto van
Buback moest wachten voor een stoplicht
De auto werd ingehaald door een zware
motorfiets, waarvan de duopassagier (moge
lijk een vrouw) het vuur op de auto opende.
Alvorens door te rijden, maakten de daders
nog een rondje om de auto om zich ervan
te overtuigen dat Buback dood was.
Buback heeft sinds zijn benoeming tot pro
cureur-generaal van de Bondsrepubliek, drie
jaar geleden, veel met terroristenzaken van
doen gehad, onder andere als aanklager van
de Baader Meinhofgroep. Hij stond bekend
om zijn steeds terugkerende pleidooien voor
een strengere bestraffing van terroristen, al
gold hij in zijn privé-leven als een pragmati
sch, levenslustig man.
De aanslag heeft in de Bondsrepubliek al
weer de discussie doen oplaaien over de
bestraffing van terroristen. De toch al ui
terst strenge behandeling is voor de opposi
tie niet streng genoeg. CSU-afgevaardigde
Zimmermann merkte gisteren op dat er
eindelijk een eind gemaakt dient te worden
aan de „rampzalige liberalisering" van de
Duitse strafwetgeving.
De Nederlandse advocaat, mr. P. Bakker
Schut, advocaat van Andreas Baader en
Ronald Augustin, heeft gisteren verklaard
dat de gevangenen van de Rote Armee
Fraktion, de harde kern van de Baader
Meinhofgroep, nu weer verantwoordelijk
worden gesteld voor een actie buiten de
gevangenis. De gevangenen zijn in hun cel
len na de aanslag volstrekt geïsoleerd. In
november wordt het vonnis van Baader c.s.
verwacht. Tegen hen is levenslang geëist
V erkiezingspamflet-
ten verduisterd bij
Belgische PTT
BRUSSEL (ANP) Het Belgi
sche ministerie van verkeer
heeft in Brussel bevestigd dat er
een onderzoek ingesteld wordt
naar het verduisteren van ver
kiezingspamfletten voor de Bel
gische liberale partij bij de Bel
gische posterijen. Die partij
heeft geconstateerd dat van de
ongeveer 60.000 vouwbladen die
de Belgische posterijen bezorg
de om in het land te distribue
ren, er nog geen 4.000 gearri
veerd zijn in de verschillende
postkantoren in het land.
Mike Mansfield
ambassadeur Tokio
WASHINGTON (AP) - Presi-
dent Carter heeft Mike Mans-
field, de vroegere fractieleider
van de democraten in de Senaat
benoemd tot Amerikaanse am
bassadeur in Tokio. Kingman
Brewster, de president van de
Yale universiteit, is benoemd tot
ambassadeur in Engeland.
BEIROET (AFP/Rtr) De leider van de rechtse strijdkrachten
in Libanon Gemayel heeft zijn landgenoten opgeroepen de wapens
op te nemen om het zuiden van het land te verdedigen tegen
de linkse Palestijnen. We vechten daar nu tegen een zesvoudige
overmacht, aldus Gemayel.
Palestijnse eenheden hebben gisteren na felle gevechten met zware
wapenen het christelijke bolwerk Khyam, op 6 kilometer van de
Israëlische grens veroverd. Khyam was eerder dit jaar door de
christenen op de Palestijnen veroverd, toen deze in het zuiden van
Libanon zware nederlagen moesten incasseren. Volgens de Palestij
nen werd het dorp na de verovering gisteren door Israëlische
artillerie bestookt.
De gevechten in het zuiden van Libanon zijn gestaag toegenomen
sedert in november van het vorige jaar troepen van de Arabische
vredesmacht in andere jdelen van het land een einde hadden
gemaakt aan de burgeroorlog die anderhalf jaar had geduurd. De
vredesmacht heeft-tot nu toe nog geen actie ontplooid in het zuiden
van het land. Wel hebben uit Syrië afkomstige Saiqa-guerrilla's
de Palestijnen in het zuiden van Libanon gesteund. Syrië schijnt
het Palestijnse offensief goed te keuren, omdat het verontrust is
over de nauwe banden die de rechtse eenheden met Israël hebben
aangeknoopt.
Pakje van Mary Quant
Koud of niet, model Hazel moest
gisteren in Londen voor de foto
grafen verschijnen in een pakje dat
op heel wat beter weer getekend
is. Het is een van de nieuwe crea
ties van Mary Quant.
Voetwassing in Rome
Paus Paulus heeft gisteren in de basiliek van St. Jan van Lateranen de voeten gewassen van twaalf
seminaristen. Hiermee herinnerde de paus aan de voetwassing, die Jezus op de avond voor zijn lijdensdag
bij zijn leerlingen verrichtte.
SAO PAULO (DPA) Kardinaal Arns, aartsbis
schop van het 4 miljoen gelovigen tellende aarts
bisdom Sao Paulo, heeft tegenover het Westduitse
persbureau DPA verklaard, dat de Braziliaanse
regering geen gesprek meer wil met de r.k. kerk.
Tot dusver had hij steeds een „zeer goed" kontakt
gehad mt de chef van het kabinet van de presi
dent. Maar hem was te kennen gegeven, dat hij
zijn kontakten voortaan moest laten lopen over
de gouverneur van de staat Sao Paulo.
Kardinaal Ams verklaarde, dat zijn land piet op
de goede weg is met het systeem, dat momenteel
wordt gevolgd. Naar zijn mening zou het land
verder zijn gekomen, wanneer het een vrije politie
ke ontwikkeling zou doormaken. „Brazilië zou er
heel anders voorstaan, wanneer de revolutie van
1964 werkelijk had doorgevoerd en zou doorvoe
ren, wat steeds beweerd wordt... nu komen wij
van de ene uitzonderingstoestand in de andere",
aldus de kardinaal.
Kardinaal Ams, die niet alleen moeite heeft met
de regering maar ook door sommige van zijn soms
uiterst conservatieve collega's wordt aangevallen,
is vooral bekend om zijn inspanningen voor de
politieke gevangenen. De politieke gevangene
noemde hij „een mens, die voor allemaal denkt
en daarom gevangen wordt gezet. Een politieke
gevangene is noch een bandiet, noch een terrorist".
Mede dank zij zijn voortdurend opkomen voor de
politieke gevangenen is in dit opzicht de situatie
in Sao Paulo niet meer zo ernstig als enkele jaren
geleden, toen massa-arrestaties aan de orde
de dag waren. Sedert de geheimzinnige dood
de journalist Vladimir Herzog en de arbeider
Manuel Fiel Filho in de gevangeniscellen van de
geheime politie en sedert het ontslag van de
verantwoordelijke generaal Eduardo Melo enkele
maanden geleden is het in dit opzicht rustiger
geworden. Het aantal politieke gevangenen in de
staat Sao Paulo schat de kardinaal momenteel op
40.
Kardinaal Ams wees er op, dat zijn mogelijkheden
om de publieke opinie te bereiken beperkt zijn.
Het bisdomsblad van Sao Paulo staat onder voor-
censuur van de regering, terwijl zo merkte hij
op die voor praktisch alle andere bladen in het
land al lang opgeheven is. Waarom deze voorcen-
suur voor zijn blad wordt gehandhaafd, kan hij
niet verklaren, al erkent hij, dat zijn blad menin
gen verkondigt, die door de regering niet gedeeld
worden.
Tsjech, generaal
gedegradeerd
PRAAG (Rtr) De Tsjechoslo-
waakse luitenant-generaal en
held uit de tweede wereldoorlog
Vilem Sachr is tot gewoon sol
daat gedegradeerd, omdat hij
zijn handtekening had gezet on
der het Charta 77, het documen
ten waarin wordt gepleit voor
meer mensen- en burgerrechten.
Drie dissidenten
gearresteerd
in Georgië
MOSKOU (Rtr) De Sowjet-
veiligheidspolitie KGB heeft
drie leden van een groep dissi
denten die voor de mensenrech
ten pleiten in de Sovjetrepu
bliek Georgië gearresteerd, zo is
van familieleden van een van
hen vernomen.
Zij zeiden dat de schrijver
Zviad Gamsachoerdia was aan
gehouden toen hij gisterochtend
zijn huis verliet om naar zijn
werk te gaan. Nog geen week
geleden was hij uit de officiële
Georgische schrijversbond ge
stoten, omdat hij anti-Sovjetpro-
paganda zou hebben verspreid.
De twee andere gearresteerden
zijn vrienden van hem. Het zijn
Viktor Rtschiladze, een voorma
lige funktionaris bij het Georgi
sche ministerie van cultuur en
Merab Kostava, een musicoloog,
aldus de zegslieden. Eerder dit
jaar zijn vijf andere leden van
zogenaamde Helsinki-groepen
gearresteerd, die ijveren voor
mensenrechten, zoals in het ak
koord van Helsinki is aanvaard.
Movimiento van
Franco exit
MADRID (DPA) Franco's
„Movimiento Nacional" tot voor
kort de enig toegestane partij in
Spanje, is nu officieel geliqui
deerd via een mededeling in het
staatsblad.
De staats- en eenheidspartij, die
uit de fascistische falange voort
kwam, was bijna 40 jaar een
van de belangrijkste machtszui
len waarop de macht van Fran
co steunde.
Oorlogsmisdaden
blijven strafbaar
in Zwitserland
BERN (DPA) De federale re
gering van Zwitserland heeft de
kantonsregeringen van het land
een voorstel gezonden dat be
paalt dat oorlogsmisdaden niet
kunnen verjaren. Tot dusver
was dit in Zwitserland wel het
geval.
Dit bracht de Zwitserse rege
ring in een lastig parket toen
Nederland uitlevering vroeg van
de van oorlogsmisdaden ver
dachte Pieter Menten. Formeel
waren de zaken waar hij in
Nederland van beschuldigd
werd, voor de Zwitserse wet
verjaard. Slechts via een achter
deurtje in de wet kon Menten
toen naar Nederland worden
uitgewezen.
Minister
Botha:
JOHANNESBURG (UPI) Zuid-Afrika meet op
houden zich druk te maken over ondergeschikte
zaken als de kleine apartheidswetgeving en zich
voorbereiden op een „rassenoorlog op grote
schaal". Dit is woensdag verklaard door de nieu
we Zuidafrikaanse minister van buitenlandse za
ken, Roelof „Pik" Botha, oud-ambassadeur bij de
Verenigde Naties.
De minister sprak op een verkiezingsbijeenkomst
in zijn kiesdistrict Westdene bij Joannesburg. Vol
gens de Zuidafrikaanse wet moet een nieuwe
minister binnen drie maanden na zijn beëdiging
een zetel in het parlement veroverd hebben. An
ders moet hij aftreden. De nieuwe minister bena
drukte dat Zuid-Afrika zich in de eerste plaats
druk moet maken om zijn voortbestaan als een
vrij land. Al het andere moet zijns inziens voorlo
pig vervallen.
„De Zuidafrikanen moeten hun prioriteiten her
zien en beslissen wat belangrijker is: tijdelije
opofferingen of de vernietiging van een land".
Botha, die in het verleden al herhaaldelijk de
nadruk heeft gelegd op de noodzaak van interne
hervormingen in Zuid-Afrika, zei voorts: „Ik ben
bereid oorlog te voeren om ons recht op bestaan,
maar ik ben niet bereid te sterven voor apartheids
aanduidingen in een lift".
Gisteren woonde de minister in Kaapstad een
bijeenkomst bij van de Zuidafrikaanse premier
Vorster en de ambassadeurs van vijf grote wester
se landen, die aandrongen op terugtrekking van
Zuid-Afrika uit Namibië.
Tien jaar geleden, op Pasen 1967, publiceerde paus
Paulus zijn grote encycliek over de ontwikkeling
der volkeren, „Populorum Progressio". Dit stuk,
ontstaan tijdens de grote vemieuwingsgolf van het
tweede Vatikaanse concilie, heeft aanzienlijk bijge
dragen tot het proces van bewustheidsvorming niet
alleen onder de katholieken maar ook onder de
andere christenen en buiten de kerken.
Paus Paulus deed in zijn encycliek, die voortbouwt
op hetgeen zijn voorganger paus Johannes had
gezegd in diens encycliek „Mater et Magistra",
markante uitspraken. De paus beklemtoonde onder
meer, dat de landen dienden te bezuinigen op hun
bewapeningsuitgaven, teneinde de daardoor vrijko
mende gelden te besteden aan het rechttrekken van
de wanverhoudingen tussen de rijke en arme lan
den.
Dat de paus rechtstreekse invloed wilde uitoefenen
op de internationale politiek blijkt uit het feit, dat
hij persoonlijk door hem ondertekende exemplaren
liet toesturen aan de Verenigde Naties, de Wereld
voedselorganisatie en de Unesco. De Vatikaanse
woordvoerder mgr. Poupard verklaarde bij het
verschijnen dat de encycliek het handvest zou wor
den van de pauselijke internationale commissie
„Gerechtigheid en Vrede".
Naast buitengewone bijval uit alle delen van de
wereld en uit alle mogelijke maatschappelijke en
politieke richtingen, kreeg de encycliek ook onge
zouten kritiek.
Bijzonder kwalijk werd het de paus in sommige
kringen genomen, dat hij het particuliere bezit wel
niet verbood, maar het wel duidelijk aan banden
legde. De paus had namelijk in zijn encycliek
gezegd, dat een mens recht heeft op privé bezit,
maar niet op meer dan hij nodig heeft om te leven,
wanneer anderen gebrek lijden. Dan heeft de over
heid, zo verklaarde de paus, het recht om die
verschillen door maatregelen van bovenaf recht te
trekken.
Voor dit recht op particulier bezit, strekkend van
individu tot internationaal concern, stelde de paus
een wat hij noemde „hoogst dringend aktiepro-
gram" op. Hij ging daarbij uit van het beginsel, dat
alle goederen in de wereld er zijn ten behoeve van
alle mensen. Het fundamentele recht van ieder mens
zo schreef hij om datgene te zoeken wat hij
nodig heeft, staat boven alle andere rechten. Het
recht op privé bezit mag nooit uitgelegd worden ten
nadele van het algemene belang. De paus komt hier
tot de uitspraak, dat het algemeen welzijn de ontei
gening van bezit kan vereisen, namelijk wanneer
het persoonlijk eigendom het algemeen welzijn in
de weg staat.
Ofschoon de encycliek bij verschijnen een grote
indruk heeft gemaakt en algemeen beschouwd werd
als een zeer dringende en menselijke oproep tot
internationale gerechtigheid, moest bijvoorbeeld
kardinaal Alfrink in zijn toespraak op 25 januari
1977 te Oostende in België zich afvragen wat er tien
jaar na het verschijnen van „Populorum Progres
sio" wezenlijk veranderd is in ons denken en hande
len, terwijl de wereld toch wel zo veranderd is.
Paus Paulus heeft weer de
leden benoemd van de raad
„Cor Unum", die zich bezig
houdt met de coördinatie van
de ontwikkelingshulp, die in
ternationaal vanuit de kath
olieke kerk wordt gegeven. De
leden, die voor vijf jaar wor
den benoemd, zijn met name
uit ontwikkelingslanden af
komstig. Voorts uit caritasor-
ganisaties, de pauselijke mis
siewerken en de CIDSE, de
samenwerkende bisschoppe
lijke vastenacties. Bij de be
noemden zijn geen Nederlan
ders.
De bisschopswijding en intro-
nisatie van de nieuwe aartsbis
schop van München, dr. Jo
seph Ratzinger, zal zijn op 28
mei, de zaterdag voor Pinkste
ren, in de dom te München. De
bisschoppen dr. Rudolf Gra-
ber van Regensburg en dr.
Joseph Stangl van Würzburg
zullen samen met wijbisschop
Teewes van München, de wij
ding verrichten.
De Duitse vastenactie „Mise-
reor" houdt rekening met een
toeneming dit jaar van de gif
ten. Aanleiding daartoe is de
buitengewoon grote weer
klank, die de actie dit jaar
heeft gekregen in parochies
en bij jeugdgroepen, actio,
groepen en opvoeden. Vorig
jaar werd aan giften een be
drag gehaald van bijna negen
tig miljoen gulden. Mede dank
zij officiële kerkelijke en
overheidssubsidies kon Mise-
reor bijna 160 miljoen gulden
besteden aan 2071 projecten
in de hele wereld.
De katholieke kerk in Zuid-
Afrika en de regering in Pre
toria hebben een compomis
bereikt in de kwestie van het
openstellen van katholieke
scholen voor niet-blanke kin
deren. Zoals gemeld besloten
de bisschoppen daartoe enkele
maanden geleden, waarop de
regering dreigde de scholen te
zullen sluiten. Overeengeko
men is nu, dat de scholen die
tot toelating van niet-blanke
kinderen zijn overgegaan, ver
der mogen werken, mits tot
begin volgend jaar verder
geen niet-blanke kinderen
worden aangenomen.
Dr. Beyers Naudé, directeur
van het Christelijk Instituut
voor Zuidelijk Afrika heeft
via de generale diaconale
raad van de hervormde kerk
een Paasgroet gestuurd aan
zijn Nederlandse relaties en
kerken, die zijn werk steunen.
De „zware druk waaronder
het christelijk getuigenis voor
waarheid, gerechtigheid en
bevrijding in Zuid-Afrika
staat", noemt hij, „de noodza
kelijke lijdensweg, die aan de
vreugde van een nieuw Pasen
voorafgaat."
In Londen is deze week voor
de vijfde maal de Templeton
prijs uitgereikt. In een bijeen
komst onder voorzitterschap
van kardinaal Willebrands
heeft daarbij prins Philip van
Groot-Brittannië een cheque
ter grootte van 225.000 gulden
overhandigd aan de Italiaanse
Chiara Lubich, stichteres van
de internationale bweging der
Focolari.
De Templeton prijs werd vijf
jaar geleden beschikbaar ge
steld door de Amerikaanse fi
nancier John Templeon, die
thans op de Bahama's woont.
De prijs staat open voor men
sen van grote verdiensten uit
alle godsdiensten. De eerste
maal werd de prijs toegekend
aan Moeder Teresa uit Calcut
ta. In de daarop volgende ja
ren ging de onderscheding
naar broeder Roger Schutz
van de oecumenische klooster
gemeenschap van Taizé, naar
Sarvepalli Radhakrishnan,
voormalig president van India
en vorig jaar naar kardinaal
Suenens van Mechelen-Brus-
sel.
De beweging der Focolari
werd in 1944 opgericht door
Chiara Lubich, samen met zes
andere jonge vrouwen. Zij
vormden een commune, leg
den de geloften van armoede,
kuisheid en gehoorzaamheid
af, maar behielden haar ba
nen. Dit initiatief, geboren in
een schuilkelder tijdens de ve
le bombardementen op Noord-
Italie, bedoelt het evangelie
consequent te beleven. Op het
ogenblik is de bweging over
honderd landen verspreid, ook
in Nederland, en wel St. Step-
hanusstraat 11 te Nijmegen
(mannen) en St. Gerarduslaan
25 te Eindhoven (vrouwen).
De kern van de beweging
wordt gevormd door zo'n 2400
mamnnen en vrouwen, die dé
kloostergeloften hebben afge
legd, maar overeenkomstig het
oorspronkelijke initiatief ge
woon werkzaam blijven en
daarnaast allerlei activiteiten
ontplooien. Bekend zijn hun
activiteiten samen met christe
nen van andere kerken in al
lerlei grote steden en in ont
wikkelingsgebieden.
Kardinaal Willebrands haakte
in zijn toespraak in op de bete
kenis van het woord „focola-
re", hetgeen haardvuur en in
overdrachtelijke zin „gezin"
betekent. Hij wees erop, dat
het in de geschiedenis van het
christendom dikwijls noodza
kelijk scheen en in ieder geval
aantrekkelijk om een nieuwe
gemeenschap, een nieuwe
mensenfamilie te scheppen op
basis van het evangelie.
Maar het getuigt van bijzonde
re moed om, zoals Chiara Lu
bich, een nieuwe mensenfami
lie te willen scheppen in de
moderne technologische be
schaving, welke naar het velen
voorkomt, de moed heeft ver
loren, aldus kardinaal Wille
brands. Die initiatieven zijn
volgens hem van grote beteke
nis, want - zo zei hij - de
geschiedenis van het christen
dom kent stagnering, aderver
kalking, verstening van insti
tuten, die eens met vuur en
liefde werden opgezet
De christelijke godsdienst is
niet iets statisch. Het evangelie
geeft steeds weer impulsen
voor vernieuwing, voor nieuw
leven. Wanneer dat niet het
geval is, dan zag het er vol
gens kardinaal Willebrands
voor het christendom maar
somber uit
Chiara Lubick zei bij het in
ontvangst nemen van de prijs,
al een bestemming voor het
geld te hebben: het gaat naar
vier projecten; te weten een
geestelijk opleidingscentrum
op de Philippijnen, een project
voor werkverschaffing aan ar
me families in Recife in Brazi
lië, een kraamafdeling voor
het Folcolare-ziekennuis in
Kameroen en een revalidatie
centrum voor gehandicapte
kinderen in het diocees Rome.
