Qua levensgevoel
past Rob Chrispijn
bij Herman van Veen
„For Elizabeth"
in plaats van
„Für Elise"
TELEVISIE VANAVOND
Historisch conflict in „Een man voor ieder uur"
hou 1
het LJ
scherm
in het
i.iiimwü.n
TELEVISIE VRIJDAG
RADIO VANAVOND
RADIO VRIJDAG
RADIO/TELEVISIE
LEIDSE COURANT/
DONDERDAG 7 APRIL 1977 PAGINA 2
„Muziek, zang en tekst zijn één", zegt Herman van Veen en men
tornt dan ook niet aan de kwaliteiten van deze magische theater
man als men voor zijn muziek op Erik v.d. Wurff wijst, zomin
als men bij een deel van zijn teksten om Rob Chrispijn roept.
De jongste van Veen-elpee „Overblijven" bevat voor ongeveer de
helft vocale verdichtsels van Rob, sinds enige jaren de hofdignita-
ris van Harlekijn, vroeger fotogTaaf en scheikundig laborant, maar
van roeping toch het meest huis-filosoof.
Door de dubbelplaat „Overblij
ven" loopt een draad, een le
vensdraad, in de vorm van een
dozijn verspreide liedjes en zeg-
teksten, die alle van Chrispijn
zijn en iets te maken hebben
met diens kijk op het leven,
waar Herman van Veen geheel
en al achter staat. Het meest
uitgesproken vindt men die in
de nummers „Na negen maan
den" en „Pudding". Het gaat om
de eerste lessen die het kind
krijgt, levenslessen. In de half-
roezige sfeer van de eerste le
vensjaren, hoort het verweven
stemmen met het zoete ver
maan: als je zoet, als je stil bent,
dan is de wereld van jou, iene
miene mutte, voeten vegen, hi-
ha-hou van mij. In deze onaffe
zinnen, gestamelde woorden, be
leeft het kind zijn wereld en
begrijpt het, dat het braaf moet
zijn om aandacht te krijgen,
voor vol te worden aangezien.
Rob Chrispijn: „Iedereen is
kind geweest en iedereen her
kent het. Als je als kind mee wil
tellen, moet je aan eisen vol
doen. Dat wordt je al vroeg
duidelijk gemaakt. Daar kan het
kind op twee manieren op rea
geren. Het kan weigeren, het zal
zich terugtrekken. Dat is het
gesloten, beschouwelijke kind.
Of het gaat ontzettend zijn best
doen, is bereid te betalen om het
te redden in het leven. Die rich
ten hun leven zozeer in naar de
wensen van anderen dat ze
nooit aan eigen leven toekomen.
En daarmee doen ze zichzelf
tekort".
Waar dit toe kan leiden vindt
men terug in het liedje „Arm"
over een kille liefde met een
kind, het blijft blind. In geen
van de teksten wordt alles na
drukkelijk uitgesproken. Ze blij
ven voor de goedé verstaander
invulbaar en invoelbaar. Ze la
ten iets open. Ze geven zelfs
meer te denken dan ze zeggen
en Rob Chrispijn hoopt, dat de
luisteraars van de plaat de
moeite willen nemen om de niet
uitgesproken gedachten daarin
te willen vatten, op te diepen uit
het vlechtwerk van melodie,
muziek en zang, want dit heeft
allemaal direct te maken met de
inhoud van een liedje.
Sterker, al die liedjes hebben
direct van doen met de ontwik
keling van Chrispijn tot tekst
schrijver. Hij heeft niet op een
dag gezegd: van nu af zal ik
schrijven. Hij had diverse be
roepen, o.a. laborant. Gegrepen
door de zang van Bob Dylan gaf
hij op zekere dag het werken
eraan. Hij luisterde alsmaar Dy
lan, geen zang om op te dansen,
wel om te proeven, te overwe
gen. Dit leidde tot het vertalen
van bylan, het weergeven van
dezelfde psychische informatie
in het Nederlands, het parafra
seren steeds verder weg van het
origineel, hetgeen tenslotte leid
de tot eigen teksten, waaronder
„Suzanne". Via-via kwam dit in
handen van Herman van Veen
en ook op single, die de hele
zomer van '69 door op de radio
was te horen. Er werden er
60.000 van verkocht en Rob
werd op verzoek van Herman
artistiek begeleider van de Har
lekijn-artiesten.
Rob Chrispijn: „Toen heb ik
ervaren, dat je kunt begeleiden
zoveel als je wilt, maar dat het
in de mensen zelf moet zittea
Wat is schrijven, het schrijven
van teksten? Je maakt iets mee,
wat niet eens direct hoeft aan
te spreken. Soms komen de ge
dachten erover pas veel later
terug. Dit kan tot een liedje
leiden. Wel heb ik me aange
wend om van bepaalde dingen
notities te maken, zodat als het
tot een lied komt, ik alvast over
wat gedachten beschik. Zo is
bijv. „Kunst" ontstaan over de
opening van een expositie, waar
iedereen praat tegen iedereen,
maar niet gezegd wordt wat nu
juist wel gezegd moet worden,
nl. over de kunst van het leven
en plaats voor nieuw leven. Met
alles wat ik op papier zet, is
Herman het niet per definitie
eens. Sbms spreekt een tekst
hem niet aan en dan laat hij het
Rob Chrispijn: „Qua levensgevoel passen Herman en ik bij elkaar"
liggen. Vroeger trok ik me dat
aan. Maar leven is meer dan
liedjes schrijven. Ik schrijf niet
voor het succes, want dan
schrijf je om anderen terwille te
zijn en niet vanuit je eigen wer
kelijkheid. Dan doe je jezelf te
kort".
De gevoelswerelden van Her
man van Veen en Rob Chrispijn
liggen dicht bij elkaar. Ze bena
deren beiden de dingen vanuit
zichzelf en niet vanuit enige op
vatting hoe het zou moeten ho
ren. Ze herkennen elkaar in el-
kaars werk. Ze hoeven niet eens
gezamenlijk teksten te schrijven
om toch volledig achter eikaars
ideeën te staan. Men kan zeg
gen, dat zij geestelijk een paar
vormen, ook al heeft elk voor
meer intieme uitingen zich voor
zien van een eigen toeverlaat.
Rob bewondert het vermogen
van Herman tot het gemakkelijk
communiceren met de mensen
om hem heen. Beiden zoeken in
hun teksten niet naar rijm om
hun liedjes aan effect te helpen.
Zij nemen het mee als het van
zelf ontstaat, maar forceren het
niet. Daarvoor hechten zij tezeer
aan de zegggingskracht van de
inhoud.
Rob Chrispijn: „Ik weet niet of
ik over vijf jaar nog liedjes
schrijf. De mens is belangrijker
dan zijn werk".
Maar zolang hij schrijft, zal
Rob blijven zingen door de
mond van Herman.
TON OLIEMULLER
ÜH'HilfM'll
Orson Welles als kardinaal Wolsey (links) en Paul Scofield als Thomas More in „Een
man voor ieder uur".
Elvira, oud als ze is, verricht vanavond in de laatste aflevering van Dunderklumpen
een moedige daad: ze gaat met de gemene Een-Oog praten. Met succes.
Bernard Kruyssen zingt de Christuspartij in de Matthaus
Passion, die de E.O. rechtstreeks uitzendt.
Filmregisseur Fred Zinnemann
is de laatste tijd wel helemaal
„in" op onze buis. Na „The nu
n's story" met Audrey Hepburn
en verleden week nog „From
here to eternity" krijgen we
vanavond zijn in 1966 in Enge
land gemaakte „A man for all
seasons" op ons scherm. Wel
een bewijs hoe veelzijdig Zin
nemann is en voor geen enkele
filmgenre beducht.
Want met „Een man voor ieder
uur" verplaatsen we ons naar
het Engeland van 1528 waar ko
ning Hendrik de achtste wil
scheiden van Catharina van
Aragon maar van paus Clemens
de zevende geen toestemming
krijgt Hendrik hoopt nu op de
steun van de rechtschapen Sir
Thomas More, die echter zijn
geweten laat spreken en door
tal van intriges in ongenade valt
om tenslotte op het schavot te
eindigen.
Het scenario van Robert Bolt
naar zijn eigen gelijknamige to
neelstuk heeft zich niet hele
maal los van de planken kunnen
maken, maar het werd „ver
filmd toneel" van de bovenste
plank met een prachtige rol van
Paul Scofield, die voor de her
haling van zijn toneelprestatie
op het witte doek prompt een
Oscar kreeg. Naast Scofield, die
slechts zelden voor een film te
strikken is, kunnen we in „A
man for all seasons" nog Leo
McKern als Cromwell, Robert
Shaw als Hendrik VIII, Orson
Welles in een kort rolletje als
kardinaal Wolsey, Vanessa Red
grave als Anna Boleyn en Su
sannah York als Margaret More
aan het werk zien. Een fraai
historisch kijkspel met voortref
felijke acteerprestaties.
Ned. II, 21.55 uur.
Matthaus Passion
De E.O. brengt vanavond een
rechtstreekse uitzending van de
Matthaus Passion vanuit de Rot
terdamse Doelen. De uitvoeren
den zijn het Philharmonisch
koor Toonkunst uit Rotterdam,
het Utrechts Symphonie Orkest
en het Rotterdams jongenskoor.
Bernard Kruyssen zingt de
Christuspartij.
Ned. 1,19.30 en 21.05 uur.
Dunderklumpen
Vanavond zendt de KRO het
zesde en laatste deel uit van
Dunderklumpen. In de vorige
aflevering hebben we kunnen
zien hoe de boze Een-Oog met
z'n rare wiebelfiets Beertje Pel-
lignilot heeft ontvoerd en hem
meenam naar zijn huis hoog in
de bergen. Hoewel Elvira heel
oud is, beklimt ze de berg om
met Een-Oog te praten. De en
gerd blijkt eigenlijk heel aardig
te zijn en heeft beertje alleen
meegenomen, omdat hij zich zo
eenzaam voelt. Als iedereen dat
weet, wordt een groot feest ge
vierd.
Ned. H, 19.20 uur.
Rondje theater
theater", KRO's maandelijkse
kijk op het theatergebeuren in
Nederland. In deze uitzending
onder meer een fragment uit het
door Joop van den Ende gepro
duceerde stuk „Liefde half om
half", met Ko van Dijk, Lies
Vranken, Jeroen Krabbé, Pleuni
Touw, Edda Barends en Arnold
Gelderman.
Ned. II, 20.25 uur.
oog
Op Eerste Paasdag (zondag 10 april) zendt de NOS-radio
van 11.00 tot 13.00 uur via Hilversum 4 onder de titel „For
Elizabeth" een door Herman Felderhof samengesteld pro
gramma uit, dat in de plaats komt van de wekelijkse
uitzending „Für Elise". In dit programma gaat het om
Engelse muziek tussen Koningen Elizabeth I en Koningin
Elizabeth II (de zestiende en de twintigste eeuw) en om
verschillen en overeenkomsten tussen het Third Programme
van de BBC en de programmering van Hilversum 4.
Onder meer zal muziek ten gehore worden gebracht van
William Byrd, Handel, die Engelsman werd, Haydn en Joh.
Chr. Bach, die in Engeland hebben gewoond en gewerkt,
en Ben jamin Britten. Van deze komponist, die vorig jaar
overleed, zal één van zijn laatste werken worden uitgevoerd,
n.l. de kantate „Phaedra" opus 93, die hij schreef voor de
zangeres Janet Baker.
Het muziekprogramma, dat tot stand kwam in samenwerking
met de transcnptiedienst van de BBC, wordt afgewisseld
door gesprekken, die Herman Felderhof in Londen voerde
met twee medewerkers van het Third Programme van de
BBC: Hugh Keat, expert in oude Britse muziek, en Stephen
Plaistow. In deze gesprekken wordt nader ingegaan op het
karakter van het Third Programme en op mogelijke vergelij
kingen met het Hilversum 4-programma.
Teleac
18.15 Gesprekken met hulpverle
ners, les 6
NOS
18.45 De Bereboot
18.55 Journaal
EO
19.04 De Kinderkrant
19.30 Matthtiua Passion (deed)
NOS
20.50 Journaal
EO
21.05 Matth&ue Passion (Deel 2)
NOS
23.- Journaal
NEDERLAND II
IKON/NCRV
18.30 Ued van de week (gezang
190)
NOS
18.45 Toeristische tips
18.55 Journaal
KRO
19.05 Tom Jerry
19.20 Dunderklumpen, TV-serle,
slot
19.35 Clifers Letters, quiz
NOS
20,- Journaal
KRO
20.25 Rondje Theater
21.15 Brandpunt
21.55 A Man for all Seasons, En
gelse speelfilm (1966)
NOS
23.50 Journaal
18.05 Clrcusfllm
18.20 Hier Is Keulen
18.55 Journaal
19.- Nieuws uit Noordrijnland-
Westfalen
19.10 Mission: Impossible
20.15 Hier und Heute
20.45 Receptentlpa
21.- Journaal
21.15 Beelden uit de wetenschap
22.- Torna, TV-serle
22.45 Titel, Thesen, Temperamen-
te
23.30 Journaal
23.50 Mozes en Afiron, operafllm
1.35 Journaal
DUITSLAND II
18.- Journaal
18.10 Die Blene Maja, tekenfilm
serie
18.40 Draaischijf
19.20 Predikant In Kreuzberg, TV-
serle
19.55 MalnzelmSnnchen
20.- Journaal
20.30 Freddy Qulnn Show
22.- Journaal
22.15 Lyon, documentaire
23.- Een heel gewoon leven, TV-
fllm
0.10 Journaal
18.- File, de eekhoorn
18.05 Rondomons
18.30 Kim en zijn vrienden, TV-se
rle
18.55 Filmpremières
19.35 Kijk uit
19.45 Journaal
20.15 Coronation Street
20.40 Panorama
21.30 Standpunten
21.50 Persona (Bolsjol Ballet)
22.20 Basketball
23.- Journaal
HILVERSUM I
NCRV: 18.00 De kerk vandaag. 18.20 (S)
Van onze corresp. 18.30 Nws. 18.41
Wereldpanorama. 18.53 Zojuist versche
nen. Boekennieuws. 19.00 (S) Leger des
Heilskwartier. 19.15 (S) De wereld zingt
Gods lof. 20.00 (S) Johannes Passion
BWV 245, van J. S. Bach. Uigevoerd
door het Concertgebouw Orkest. Colle
gium Vocale uit Gent, het Nederl. Ka
merkoor en solisten. 22.10 Liever geen
bezoek, geen bloemen... maar daarna?
22.30 Nws. 22 40 Hier en nu. Aansl.
Politiek Weekoverz. 23.00 Rondom het
woord. 23.25 (S) Jazztime. 23.55 Nws.
HILVERSUM II
20.00 Nws. 20.05 (S) Hollands
Glorie, hoorspelserie. 21.00 (S) Jazz-
spectrum. 22.00 (S) Omroep Kamer
koor; Markus-Passion. 22.20 Aspecten;
kunstrubriek. NOS: 23.00 (S) Met het
oog op morgen met om 23.05 Aktual.
overz. Radio-Tv; 23.20 Den Haag van
daag. 23.52 Even ontsnappen voor het
slapen gaan. yoga. 23.55 Nws.
HILVERSUM III
NOS: 18.03 De vakaturebank. 18.10 (S)
NOS-maal. TROS: 19.02 (S) Poster.
20.02 (S) Soulshow. 22.02 (S) Sesjun.
23.02 (S) Close up. 0.02 (S) De Hugo
van Gelderenshow met LP-werk. 1.02
(S) De nachtwacht.
HILVERSUM I
KRO: Nws. 7.02 Het levende woord. 7.08
(2) Gevarieerd progr. met lichte muz.
(7.30 Nws.) 8.30 Nws. 8.35 Gymnastiek
voor de huisvrouw. 8.44 (S) Gevarieerd
progr. met lichte muz. (10.30 Nws 11.00
IS) Gevangenisbewaarders gisteren en
vandaag. Gesprek. 11.59 Bericht Vaste-
naktie. 12 00 (S) Gevarieerd progr.
(12 22 Wii van het land. 12.26 Medede
lingen. 12.30 Nws.) IKON: 14,00 Wie
zeqt gij dat ik ben. Goede Vrijdag
progr. (15.30 Nws.) KRO: 16.00 Spree
kuur. gesprek. 17.00 In de hutsgeklutste
kinderwinkel 17.30 Nws. 17.32 (S) Echo
HILVERSUM II
NCRV: 7.00 Nws 7.11 Ochtendgymnas
tiek. 7.20 Vandaag, vrijdag, gevarieerd
progr. (8.00 Nws 810 Hier en nu.; 8.30
Op de man af. 8.35 Te Deum Laudamus,
gewijde muz. NOS: 9.00 Let op de
kleintjes. 9.35 Waterstanden. 9.40 Geen
school (radio). 10.00 Wat heeft dat
kind? 10.15 Duidelijke taal. 10.30 NOS-
jazzportret. 11.00 Nws. 11.02 Meer over
minder. 12.30 Toerisme. OVERHEIDS
VOORLICHTING. 12.49 Uitzending voor
de landbouw. 13.00 Nws. NCRV: 13.11
Hier en nu. NOS: 13.30 Vonken onder
de as. Nederlandse volksverhalen- en
volksgebruiken. 13.45 Onder de Groene
Linde. 14.00 REpertorium van de NOS-
koren en -orkesten. 15.00 Zoeklichtje op
Nederland; regionale zaken nader beke
ken. (16.00 Nws.) 16.30 Kijk op buiten-,
land. VPRO: 17.00 Welingelichte krin
gen: debatprogr. 17.45 Symbiose. 17.55
Mededelingen
HILVERSUM III
EO: 7.02 (S) Gospelsound. 8 03 (S)
Tijdsein. 10.03 (S) Te elfder ure. TROS:
11 03 Verzoekplatenprogr. 12.03 (S) Ne
derlandstalige toptien en kwiswijs.
NCRV: 13.30 (S) Pop-kontakt met de
Nationale tip-30. 15.02 (S) Elpee-pop
NOS: 16.02 (S) Hitmeesters met de
Nationale Hitparade en de top-30. 16 02
(S) NOS-maal.
!III'JJ:UII1IW
NOS. 7.00 Nws. 7.02 (S) Vroeg klassiek.
9.00 Nws. 9.02 (S) Stof van eeuwen.
10.30 (S) Vocalise. 12.00 (S) Van het
Nederlands Concertpodium EO: 1300
(S)-Klankspiegel. 14.00 Nws. 14.02 (S)
London Bach Society koor m.m.v. Col
legium Sgittarii met zangsolisten, werk
van Heinrich Schutz. 14.20 (S) Sefer
T'Hillim; progr. rondom psalmen. 14.45
(S) Woord des levens. VPRO: 15.00 (S) 1
Muziek-op-vier; muz. van De Fesch,
Escher, Andriessen en andere Nederlan
ders, live.
