gehoordgezien
Ronald
Tolman
kunstenaar
als deserteur
HONGAARSE VISIE
IN SPEL „ADOPTIE"
TERUGBLIK
TELEVISIE VANAVOND
RADIO DONDERDAG
lillVHiMM
TELEVISIE DONDERDAG
RADIO VANAVOND
WOENSDAG 6 APRIL 1977 PAGINA |JÜ
NEDERLAND I
Teleac
18.15 Duits, les 1
NOS
18.45 De Bereboot
18.55 Journaal
19.04 Van gewest tot gewest
19.50 Politieke partijen (CHU)
20.00 Adoptie, Hongaarse speel
film (1975)
Journaal
21.50 Panoramlek
22.20 Sprekershoek
22.35 Studio Sport
23.00 Journaal
NEDERLAND II
NOS
18.45 Kortweg
18.55 Journaal
IKON
19.04 Van onze speciale verslag
gevers, afl. 4
IKON/KRO/RKK
19.29 Kenmerk
NOS
20.00 Journaal
20.25 Socutera
VPRO
20.30 De twintiger en dertiger |a-
DUITSLAND
'18.05 Zwlebel en de zes beren,
slot
18.45 Domino en de vliegende
schotel, tekenfilm
18.55 Journaal
19.00 Nieuws uit Noordrljnland-
Westfalen
19.10 Griezelverhalen
19.40 De Ingewijden van Eleusls,
TV-serle
20.15 Hier und Heute
20.45 Truc om kwart voor acht
21.00 Journaal
21.15 In het Brandpunt
22.00 Wie hfitten Sie's denn gem?
(Kulenkampff)
23.30 Journaal
DUITSLAND II
18.00 Journaal
18.10 De drie Klumbergers, TV-se
rle
18.40 Draaischijf
19.20 Zum kleinen FIsch, TV-serle
20.00 Journaal
20.30 Griekenland, documentaire
21.15 Balans
22.00 Journaal
22.15 Uilenspiegel, TV-serle, afl. 3
23.25 Bemsteln dirigeert (Haydn)
23.50 Journaal
BELGIE
NEDERLANDS
18.15 File, de eekhoorn
18.20 De mens en zijn omgeving
18.50 De onzichtbare, TV-serle,
afl. 1
19.45 Journaal
20.00 Europa Cup-voetbal
Mary Tyler Moore Show
Fundamenten
NEDERLAND I
EO
15.00 De Waltons, TV-serle
DUITSLAND 1
11.00 Journaal
11.05 Draaischijf
12.25 One Day In the Life of Iwan
Denlsovlch, speelfilm (1970)
13.05 Balans
13.50 Persoverzicht
14.00 Journaal
17.15 Journaal
17.20 Zij, hl], het
IMKIIH
17.30 Natuurkunde-ABC, afl. 13
(lenzen)
BELGIE
NEDERLANDS
15.50 Waalse Pijl, wlelerrace
HILVERSUM I
18.30 Nws. 18.41 (S) De een ziet het
zus en de ander zo. 19.00 (S) Muziek-
triptiek van zeven tot tien, met om 19.00
(S) Jazz-sir. 20.00 Light o'clock special.
21.00 (S) Kruis en mol. 22.00 (S) een
mondje Frans. 22.30 Nws. 22.40 Aktua.
23.00 (S) Coulissen. 23.55 Nws.
HILVERSUM II
roep Orkest met solist. 21.35 (S) Muzi
kant is ook een mens, gesprek. 22.05
Ensemble Musica Antique. NOS 22.30
Gamma van Alpha en Beta. 23.00 (S)
Met het oog op morgen met om 23.05
Aktualiteitenoverzicht Radio-TV. 23.20
Den Haag Vandaag. 23.52 Even ont
spannen voor het slapen gaan... yoga.
23.55 Nws
HILVERSUM III
NOS: 18.03 De VAKATUREBANK. 18.10
(S) NOS-maal. 19.30 (S) Langs de lijn.
18.00 Nws. 18.11 Dingen van de dag. (19.38 Paardekoersen). 23.02 (S) NOS-
P.P. 18.20 Uitzending van het Gerefor- jazz. 0.02 (S) Metro's Midnight Music,
meerd Politiek Verbond. VARA. 18.30 1.02 (S) Take it easy 2.02 (S) Dat wordt
'r finish. 19.30 (S) Brass- weer nachtwerk. 4.02 (S) De achter-
HILVERSUM I
NCRV: 7 00 Nws. 7.02 Het levende
woord. 7.08 (S) Te Deum Laudamus.
7 30 Nws. 7.41 (S) Vandaag.... donder
dag. Inform, en muz. (7.41 Hier en nu.)
8.24 Werk-Woord. praatje. 8.30 Nws.
8.36 Gym voor de huisvrouw 8.45 (S)
Tot uw dienst 9.45 (S) Onder de hoog-
tezon. 10.30 Nws. 10.33 (S) In 't zilver.
12.00 (S) De Kilima Hawaiians Show.
12.15 Boer en tuinder 12.26 Meded.
voor land- en tuinbouw 12.30 Nws.
12 41 Hier en nu. 12.55 (S) Middagpau-
zedienst. 13.15 (S) Metropole Orkest
13.30 (S) Globaal: gevar. progr. (14.30
Nws). 17.30 Nws. 17.32 Hier en nu.
HILVERSUM II
AVRO: 7.00NWS. 7.11 Ochtendgym. 7.20
Op blote voeten. (8.00 Nws. 8.11 Radio-
journ.) 8 50 Morgenwijding. 9.00 Op het
eind van de rit. 9.35 Waterst. 9.40
Arbeidsvitamine. 10 00 Radio Lawaaipa-
pegaai. 10.10 Arbeidsvit. (11.00 Nws.
11.03 Radiojournaal.) 11.30 Rondom
twaalf. 12 30 De derde Kamer. 13.00
Nws 13.11 Radiojournaal.) 13.25 Beurs
plein 5. 13.30 'n Middagje AVRO; muz.,
inform, en service (16.00 Nws 16 OS
Radiojourn 17.00 (S) 13-Speciaal, kin-
derprogr. 17 40 Nederl -Israël. Kerkge
nootschap. 17.55 Meded.
TROS: 7 02 (S) Vaak 's ochtends 9.03
(S) De Hugo van Gelderen Show. 11.03
(S) Verzoekplatenprogr 12.03 (S) Boter,
Klaas en prijzen 14 03 (S) Polderpoppa-
rade. 16.03 (S) Europarade.
KRO: 7.00 Nws. 7.02 (S) Badinerie. 9.00 j
Nws. 9.02 (S) Aan woorden voorbij. 9.10
(S) Werken van Otto Koetting en Bach.
9.30 Ik sta hier niet voor de banken
te praten. 10.00 (S) Aubade. 11.59 Be
richt Vastenaktie. 12.00 (S) Rondom
Ravel (14). 14.00 Nws 14.02 (S) Euchar.
viering. 15 00 (S) Kollage van alledaags
en zeldzaam.
Ze houden er na nog twee uit
zendingen voorlopig mee op.
Bas (Barend) en Henk (van
Dorp), zo heb ik vernomen. Met
„FC Avondrood", de alternatie
ve sportrubriek van de Vara,
waarin niet uitsluitend wordt
verkondigd dat de bal rond is
en dat er nog van alles kan
gebeuren. En dat spijt mij dan
duidelijk. Want er valt in dat
programma (afgezien dan van
het immer nog onvolprezen En
gelse voetbal) altijd wat te bele
ven.
Sporten waar je normaliter niet
naar taalt krijgen, bekeken door
de ogen van Bas en Henk (een
paar zo apart als je het maar
zelden hebt gezien) toch nog iets
interessants, al is het maar door
hun achtergronden. Zo kon je
Sport op tv
en radio
In het NOS-televisieprogramma
„Studio Sport" vanavond (22.35-
23.00 uur, Ned. I) zullen korte
samenvattingen worden uitge
zonden van twee van de die dag
te spelen Europa Cup-wedstrij
den.
Een samengevatte reportage
van de Amstel Gold-wielerwed-
strijd in het Zuid-Limburgse
Meerssen wordt uitgezonden in
het programma „Studio Sport
Extra" op zaterdag 9 april
(18.00-18.45 uur Ned. II). Kom-
mentatoren zijn Jean Nelissen
en Fred Racké.
gisteren bijvoorbeeld weer een
worstel-deskundige horen ver
klaren dat, wat Anton Geesink
doet, niks met worstelen te ma
ken heeft, maar dat hij toch
respekt voor hem had. Op de
zelfde basis waag ik het hierbij
ook te verklaren dat Anton zijn
judoën niets met schaken van
doen heeft. Er was overigens
mee. Theo Koomen bijvoor
beeld, die in het kader van een
item over sluikreklame op de tv
kans zag mee te delen dat hij
„een kruising" was „tussen een
spontane vader en een artistieke
moeder" en dat hij (dan ook)
eerst missionaris had willen
worden. En weer een andere
crack verklapte ons de eigen
schap die nodig is voor het
beoefenen van de schietsport:
zelfbeheersing. Hij vertrok er
geen spier bij. Maar goed. Het
is toch eeuwig zonde, dat zo'n
rubriek nu weer op zijn einde
loopt. En dat na de thee de
bordjes verhangen werden kun-
nen wij overal wel vernemen.
„Televizier-Magazine" lichtte
ons nader in over de journalist
Willem Oltmans, die het nogal i
eens klaarspeelt om, op jacht i
naar nieuws, zelf danig in het i
nieuws te komen. Nu weer, I
zoals u weet, in verband met j
een hernieuwd onderzoek naar
de moord op president Kenne
dy. Cees van Drongelen had een
interview met hem, waarin hij
(Oltmans) natuurlijk weer vele
beslissende woorden sprak, j
maar ook kwam Alexandra de j
Mohrenschildt verklaren dat het j
hem (Willem) uitsluitend om de
centen te doen was. En tja, wat
moeten we daar nu allemaal
weer van denken?
Herman Hofhuizen I
RADIO/TELEVISIE
DOLLY
MARIE
De chansonnière Marie Lafo-
ret is trouwens evenmin op
haar bekje gevallen. Zij staat
op single met een dialoog-
lied, d.w.z. zij geeft hierin
antwoord op Art Sullivan's
gezongen „Si tu pars", waar
mee hij zegt: „Als je weg
gaat". Marie staat nu gereed
met haar gezongen reactie:
„Je viens, emporte moi",
waarmee zij zegt: „Ik kom,
neem me mee". Marie zou
raar opkijken als het gebeur
de, Marie wordt trouwens
alsmaar wijzer, maar Marie
vindt wel dat het goed klinkt,
ook al omdat zij het van
harte zingt.
WIBO
WILHELMINA
Wilhelmina Hoedeman en
Stefan Felsenthal, die bei
den voor de NOS drama
doen, zitten nu zelf tot over
de oren in het drama. Dat
komt zo: er moest onlangs
haastwerk gereed in de stu
dio. Wilhelmina en Stefan
hebben toen tegen deze stu
diomensen gezegd, dat zij
zouden zorgen voor extra be
taling. Nu vindt de NOS-Iei-
ding, dat zij dat niet hadden
mogen doen. NOS-hoofd Ca
ret Enkelaar trachtte de si
tuatie nog te redden en de
gemoederen te sussen door
voor de betrokken NOS-
mensen een cadeaubon uit te
schrijven. Die werd unaniem
geweigerd. Men wil betaling
en geen zoethouder. Wilhel
mina en Stefan zitten hevig
met deze kwestie. Zij moe
ten programma's op tijd af
hebben en moeten daarvoor
beroep doen op studiomen
sen en als de NOS-leiding
dan zo reageert, dan ver
dwijnen soepelheid en toe
wijding. Daarom hebben
Wilhelmina en Stefan nu een
brief geschreven, waarin zij
zich bereid verklaren des
noods zelf dat geld te willen
uitbetalen. Dat loopt knap
in de papieren en daarom
zou die brief inmiddels al
weer ingetrokken zijn.
LEIDSE COURANT
van spreken, maar als men
haar naar haar mening
vraagt wil zij die ook wel
buitenshuis spuien. En dat
gebeurde nu, want de redac
tie van het omroepperso-
neelsblad „Spreekbuis"
prikt regelmatig in de perso-
neelslijst en wie dan boven
water komt mag het zeggen,
zal het de jongste bediende
van de kleinste klusjesman
wezen. Zo kwam ditmaal
Dolly aan het woord. Zij
deelt de inzichten van Rob
Out en die komen hierop
neer: In de omroepwet is
alles nauwkeurig vastge
legd, maar deze wet is geba
seerd op het open bestel,
d.w.z. er moet ruimte zijn
voor een vrije popzender
voor mensen die iets te mel
den hebben. Die vrijheid
moet gepaard gaan met een
verstandige zelfbeperking.
Op deze wijze kan er een
harmonieuze wisselwerking
ontstaan zonder dat anderen
tekort komen, integendeel,
die kunnen slechts winnen
bij de inspiratie die van een
vrije zender uit kan gaan.
Dolly ziet het helemaal zit
ten. Rob Out ook trouwens.
zich regelmatig terug op dit
Waddeneiland om zich te be
zinnen op hun nieuws-aan-
pak. Toen zij daar neerstre
ken in de gelagkamer van
een hotel, zat daar al een
Trouw-journalist. Volgens
Wibo zou deze zich onheus
hebben uitgelaten over deze
TROS-invasie. Wibó was
daarop op die schrijvende
collega afgesprongen en eiste
van hem excuses, terwijl hij
hem met een wurggreep in
een hoek drukte. Deze
Trouwman moest door vrien
den bevrijd worden. Maar
kreeg later nochtans op
nieuw een klap en toen van
de secretaresse van Wibo. Nu
zegt Wibo, dat het allemaal
zo erg niet was en „dat elke
man wel eens een klap krijgt
van een vrouw". In elk geval
ligt er bij de politie een aan
klacht tegen hem wegens
mishandeling.
Het kloosterleven: onderwerp in „Van onze speciale verslaggevers".
Dolly v.d. Akker speelt als
programmasecretaresse van
de VOO een ondergeschikte
rol met binnenshuis recht
Wibo v.d. Linde en zijn staf
van TROS-Aktua hebben een
woelig weekendje Schier
monnikoog achter de rug.
Deze TROS-mensen trekken
Bob Uschi heeft met de Duit
se versie van zijn NOS-radio-
dokumentaire „Weerzien met
Aqua de Dios" de „Deut-
scher Journalistenpreis" 1976
gewonnen. De prijs wordt
hem op 28 april a.s. in Bonn
uitgereikt door de Bondspre
sident. De „Deutscher Jour
nalistenpreis" wordt elk jaar
afwisselend aan medewer
kers van de schrijvende pers
en aan radio- en televisiepro
grammamakers uitgereikt. In
1976 waren de radiospecialis
ten aan de beurt. Bob won
uit 43 inzendingen als eerste
buitenlander.
Hoe ziet een deserteur er uit, een kunstenaar die het groepsge
wijze leven in de grote stad ontloopt en als buitenstaander,
als enkeling zich terzijde van de samenleving opstelt?
Jonne Severijn en Jan Vene-
ma van NOS-Beeldspraak wil
len dat zondagavond laten zien
op Ned. II om 22.40 uur aan
de hand van een film die zij
maakten met de Amsterdamse
kunstenaar Ronald Tolman.
Als individu is hij allergisch
voor de massa, voor de macht
van de massa, voor de aantas
ting van het eigene van elk
mens door de massale deelna
me aan de samenleving, het
opgaan in collectieve uitingen.
Tolman ging tussen de boeren
wonen, waar hij de eenzaam
heid en de onzekerheid op een
onsentimentele manier in zijn
leven en zijn werk betrekt,
omdat die er bij horen. Zelfs
het geloof laat hij in dit inner
lijk proces niet toe, omdat dit
een vorm van zekerheid is, die
niet past in zijn visie.
In zijn beeldhouwwerk en zijn
etsen houdt hij zich bezig met
de relatie groep-enkeling. Bij
hem nooit het beeld van een
enkel mens, maar altijd van
groepen mensen, waarin zich
telkens een mens onderschidt
door een afwijkende houding.
In zijn etsen werkt hij een
dergelijk thema verder uit,
met zijn eigen levenshouding
als uitgangspunt Hij wil de
absurditeit van de samenle
ving aantonen en laten zien
dat het ook anders kan. Met
een kritische blik volgt hij het
doen en laten van de samenle
ving, van de massa, die eigen
wil inruilt tegen onpersoonlij
ke aanvaarding en beleving
van de dingen. Hem intrigeert
daarom juist de houding van
de enkeling tegenover de
groep en de verhouding tussen
massa en individu.
Over het boerenleven spuit
Tolman zeer persoonlijke op
vattingen. De boer staat dich-
Ronald Tolman: „Een boer staat veel dichter bij de
levensvragen."
ter bij leven en dood en daar
door dichter bij de levensvra
gen. Een boer gaat anders met
zijn vee om dan tante Truus
met haar poedel.
Tolman moet er overigens wel
veel voor praten en veel ver
duidelijken om zijn persoon
lijk credo, neergelegd in zijn
werk en in zijn leefwijze, aan
de man te krijgen. Het heeft
er ook iets mee te maken, dat
hij wars is van idolenvorming
en leidersadoratie. Hij wil niet
ontkennen zich er wel degelijk
van bewust te zijn, dat hij zich
niet aan de samenleving kan
onttrekken. Daarom voelt hij
zich een acteur, vindt hij alles
theater: „Zo sta ik hier bij
voorbeeld als de kunstenaar,
alleen belachelijk en terzijde,
de zoveelste toneelknecht van
de samenleving." Hij wil zelfs
wel de gedachte kwijt, dat hij
in zijn levenskeuze een oordeel
uitspreekt over het leven van
anderen. Het maakt hem ech
ter niet wanhopig. Zoveel ge
loof (zekerheid) heeft hij wel
in zichzelf.
TON OLIEMULLER
Hans Keiler, een van de samenstellers van het VPROpro-
gramma „De twintiger en dertiger jaren".
Televisie-special over
Oltmans
HILVERSUM Man us van der Kamp zal een televisie-spe
cial van vijftig minuten maken over de bevindingen van de
journalist Willem Oltmans inzake de moord op president
Kennedy. Dit omdat er veel buitenlandse belangstelling be
staat voor deze verklaringen, die Oltmans heeft afgelegd voor
een Amerikaanse onderzoekscommissie. De special is in de
eerste plaats bestemd voor export. De NOS zal de mogelijk
heden voor uitzending in Nederland bestuderen.
De NOS zendt vanavond het
tv-spel „Adoptie" uit, geregis
seerd door de Hongaarse Marta
Mészdros en geschreven door
Gyula Hernidi in 1975. In dit
spel geven zij hun Hongaarse
visie op adoptie. Hoofdpersoon
is de weduwe Kata die in een
fabriek werkt en daar een ver
houding aangaat met een ge
trouwde man. Zij wil van hem
een kind hebben, maar daar
voelt de man niets voor. Dan
adopteert Kata een meisje, dat
spoedig wil trouwen. Wanneer
dat is gebeurd, realiseren de
twee vrouwen zich, dat aan het
lot niet valt te ontkomen, met
name de man-vrouw-verhou
ding in de Hongaarse maat
schappij.
Ned. 1,20.00 uur.
Van gewest
De NOS-rubriek „Van gewest
tot gewest" heeft vanavond een
ambachtsmuseum in haastrecht,
een voormalig koetshuis, waar
de 39-jarige Gerard Verborg
vijftien jaar ambachtelijke ge
reedschappen verzamelt. Ver
borg, die tot conservator is be
noemd, kan van de oude gereed
schappen de werking tonen.
Voorts in dit programma krui
sen en kapelletjes in Limburg,
de Klarendalse molen in Arn
hem, Ot en Sien en de 150-jarige
Haarlemmermeer in Zwanen
burg en het herstel van oude
bruggen in Amsterdam.
Ned. 1,19.04 uur.
Sprekershoek
Hett vorige week uitgestelde
programma van de stichting
ABC (Appel Bestrijding Crimi
naliteit) wordt vanavond uitge
zonden. De stichting ABC
maakt zich bezorgd over de stij
gende criminaliteit die door des
kundigen zou worden gebagatel
liseerd.
Ned. I, 22.20 uur.
Kata, in de Hongaarse tv-
film „Adoptie".
Verslaggevers
In de gezinsserie „Van onze spe
ciale verslaggevers" van de
IKON, wordt uitgezonden een
reportage over een klooster, ge
maakt door kinderen van 12 en
13 jaar. In het Trappistenkloos
ter „De Achelse Kluis" brachten
zij een volle dag door en spra
ken zij met de monniken over
het hoe en waarom van het
kloosterleven. Het tweede deel
van deze reportage wordt vol
gende week woensdag uitgezon
den.
Ned. n, 19.04 uur.
Geschiedenis
De VPRO zendt vanavond ruim
drie uur geschiedenis uit: Ne
derland in de jaren twintig en
dertig. In deze samenvatting
van de zeven-delige serie die
begin 1971 werd uitgezonden
wordt met archiefmateriaal,
journaalbeelden en films ge
toond, hoe het Nederland ver
ging. Er gebeurde veel en Ne
derland moest eraan wennen,
dat een nieuw tijdperk was aan
gebroken.
Ned. II, 20.30 uur.
