Leidse Courant | 1977 | 4 april 1977 | pagina 11

Bloembollenteelt
maakt revolutionaire
ontwikkeling door

Kiezen voor defensief of offensief marktbeleid

GROENTEHANDEL VERLOOPT LEVENDIG

GROTERE AANVOER, VOORAL VAN FRESIA

STILSTAND IN DE BOLLENHANDEL

LAND EN TUINBOUW

LEIDSE COURAN"

MAANDAG 4 APRIL 1977 PAGINA 11

m

in

A

<.*-

De voor veel gewassen toegenomen aanvoer
heeft in de meeste gevallen geen nadelige
invloed op de prijzen gehad. Hieruit kan
men afleiden dat de handel in groenten vlot
verloopt Al enige weken is er sprake van
grote radijsaanvoeren, ook in vergelijking
met vorig jaar is er al veel meer radijs
aangevoerd. De afgelopen weken lag de
aanvoer zelfs 100% hoger dan vorig seizoen.
Het ziet er niet naar uit dat dit grote
aanvoerverschil de komende weken zal blij
ven bestaan. De export naar West-Duitsland
verdubbelde bijna, maar de meeste radijs
werd op de binnenlandse markt afgezet Het
is gunstig om een groeiende binnenlandse
belangstelling voor dit gewas te kunnen
constateren. Vorige week donderdag meldde
Veiling „Delft-Westerlee" een gemiddelde
prijs van 79 cent per bosje. De aanvoer zal
verder toenemen, waarbij de prijzen zullen
dalen.

week enige verandering in gekomen te zijn.
De gemiddelde prijs per kilo lag toen 50 cent
lager dan vorig seizoen. De afgelopen week
bleef de prijs stijgen, op donderdag 31
maart lag de gemiddelde prijs op 2,05 per
kilo. Deze prijs lag weer 43 cent per kilo
hoger dan vorig jaar.

Er wordt gerekend op een beperkt aanbod
waarbij de prijzen zich redelijk zullen kun
nen handhaven.

De sla-aanvoer heeft de afgelopen week
waarschijnlijk een tijdelijke stilstand onder
vonden. De prijzen vertoonden een lichte
opleving, waarbij de gemiddelde prijs per
krop met 4 cent steeg. Voor de sorteringen
van 12 tot en met 21 kg en op varieerde
de prijs van 24 tot 27 cent De concurrentie
op de Westduitse markt is op het ogenblik
van beperkte omvang. Voor de komende
week wordt er op gelijkblijvende prijzen
gerekend.

maand april. De referentieprijs heeft betrek
king op in kassen geteelde tomaten en komt
voor de klasse I, ongeacht de grootte of
verpakking, op 343,81 per 100 kg. Uit de
gegevens van het Produktschap voor Groen
ten en Fruit blijkt dat de concurrentie op
de Westduitse markt de afgelopen week erg
beperkt was. Met name van de kant van
Marokko was er erg weinig activiteit. De
binnenlandse aanvoer is de afgelopen week
flink toegenomen, waardoor de prijzen ver
der daalden. Voor de A-tomaten kwam de
prijs op 4,36, B-tomaten 4,70 en voor de
C-tomaten 3,75. Het zonnige weer van de
afgelopen week zal de aanvoer een verdere
versnelling doen ondergaan, waardoor de
prijzen verder zullen dalen.

Overige gewassen

Spinazie.

De aanvoer van spinazie schommelt zo rond
de 600 ton per week. Slechts een klein
gedeelte van deze aanvoer wordt "geëxpor
teerd naar West-Duitsland. Van de aange
voerde spinazie is het de glasspinazie die tot
nu toe duidelijk de boventoon voert, de
aanvoer van natuurspinazie kan snel toene
men als deze gewassen niet teveel geleden
hebben van de nachtvorst gedurende de
afgelopen week. De gemiddelde prijs kwam
op 1,52 per kg. Voor de komende week
wordt er op iets dalende prijzen gerekend.

Andijvie.

De aanvoer van komkommers heeft een
tijdelijke stop ondergaan. De concurrentie
bleef door de ingestelde referentieprijs ook
beperkt Voor de maand april is de referen
tieprijs voor in kassen geteelde komkom
mers vastgesteld op 168,54 per 100 kg. De
prijzen liepen de afgelopen week opmerke
lijk op. De prijsstijging kwam neer op ge
middeld een kwartje per stuk. Na het helde
re weer van de afgelopen week ziet het
ernaar uit dat de aanvoer weer verder zal
gaan toenemen. Enig prijsverval lijkt niet
uitgesloten, de prijzen zullen echter gunstig
blijven afsteken bij die van vorig jaar.
Op 23 maart heeft de Commissie van de
Europese Gemeenschappen de referentie
prijs voor tomaten vastgesteld voor de

Het aanbod van glasbloemkool begint nu
ook op gang te komen, de gessen" noteer
den een prijs van 4,00 per stuk, de „ach
ten" 2,20. De Hollandse bloemkool blijft
voor de consument voorlopig prijzig. Dege
nen die geen uitgesproken voorkeur hebben
voor Hollandse bloemkool kunnen Franse
kool kopen, die ingevoerd wordt tegen een
groothandelsprijs van 2,00 per stuk. De
belangstelling voor postelein is verder afge
nomen, gelijke tred hiermee hield de prijs,
de gemiddelde prijs bedroeg 1,85 per kilo.
Voor prei lag de prijs de afgelopen week
ook iets lager nl. 1,37 per kg. Rabarber
werd verhandeld tegen een prijs van 9 dub
beltjes per kg. Voor raapstelen was de be
langstelling groter, de prijs per bosje kwam
gemiddeld op 33 cent Snijbonen worden
verhandeld tegen een prijs die rond de 10
gulden per kg. ligt Sperziebonen brenger
16,- per kilo op.

Er is afgelopen week een opvallende gelijke
nis in aanvoer, omzetcijfer en voor sommige
produkten ook in situatie in dezelfde week
van het vorig jaar. Wel is er voor sommige
produkten een grotere aanvoer, zeer in het
bijzonder van de fresia dat komt ook tot
uitdrukking in de gemiddelde prijs, die aan
zienlijk lager ligt

Het tot nu toe zachte weer is waarschijnlijk
mede de oorzaak van de lagere prijsvorming
tegenover het vorig jaar. Bij een totale
aanvoer van ruim 30 miljoen bos of stuks
werd een omzetcijfer bereikt van
8.963.885,75 hetgeen zowel wat aanvoer als
omzetbedrag vrijwel gelijk is aan voorgaan
de week en die van het vorig jaar.
De snijbloemen maakten ook nu weer de
grootste aanvoer uit met ruim 29 miljoen
bos of stuks en een opbrengst van
8.098.248,23. Aan buitenlandse bloemen
werd voor een waarde van 58.706,15 ge
veild tegen 43.954,43 in dezelfde week van
het vorig jaar. De omzet van de 442.349
potplanten beliep 768.635,62 (v.j.
553.566,07) perkplanten 38.295,75 (v.j.
11.033,45).

Gelijke omzet

Bij de potplanten dus een aanzienlijke stij

ging in omzet naar daling wat betreft de
perkplanten. In het algemeen gaat het ook
niet zo slecht met de potplanten die goed
in vraag blijven. Van snijbloemen was de
aanvoer groter om de vrijwel gelijke omzet
te kunnen bereiken.

Ondanks het feit dat de aanvoer van tro-
schrysanten afgelopen week met een totaal
van ruim 3 miljoen een stuk hoger lag dan
voorgaande week en ook in het vorig jaar,
wist de prijs zich niet alleen te handhaven,
maar was gemiddeld gelijk aan voorgaande
week met 55 cent tegen 53 cent vorig jaar.
Nog wat andere gemiddelde prijzen met
tussen haakjes die van het vorig jaar zijn:
anjers 24 (30), fresia 15 (18), irissen 18 (18),
snijgroen 2,39 (1,49), trosanjers 25 (28), lelie
kelken 51 (43), lelietakken 56 (63), tulpen 15
(21), grote rozen 32 (42) kleine rozen 25 (26).
Bij een mindere aanvoer van standaard
anjers, viel desondanks een aanzienlijk lage
re prijs op vergeleken bij die van dezelfde
week in het vorig jaar.

prijs-stempel op het geheel tegenover de
617.000 takken die vorig jaar werden aange
voerd.

Met de tulpen ging het ondanks eenzelfde
aanvoer, een tikkeltje beter met de prijs al
blijft deze ver achter bij het vorig jaar,
hetgeen ook het geval is bij de grote rozen,
hoewel de aanvoer daaraan wat groter was.
Ook met de gerbera ging het iets beter al
worden die in vrij grote hoeveelheden aan
gevoerd. De perkplanten doen het wel goed
in prijs, hetgeen wel voornamelijk te danken
zal zijn aan de zachte weersomstandigheden
zodat men het er op waagt de tuinen en
tuintjes gereed te maken.

Prijsverbetering

De bijna 400.000 leliekelken, hetgeen rond
de 100.000 minder was dan het vorig aar,
gaven een prijsverbetering te zien. Maar wel
drukten de 814.330 lelietakken een lagere

Als totaal is er beslist (nog) geen reden tot
juichen over de gang van zaken. Met de
paasdagen in zicht, hoopt men op een ster
ker vraag in bloemen en planten en uite
raard verbetering van prijzen, hetgeen wel
vaker zo tussen pasen en pinksteren het
geval is.

Maar gezien de sterke uitbreidingen in de
bloementeelt en de strijd op de intemationa-
le markten, is er nog geen reden om te grote
verwachtingen te koesteren, ook al zou het
slechter kunnen dan het momenteel gaat

Wind, weder en omstandigheden dienende
wordt 1977 voor de tulpenkwekers een best
jaar. Het kén haast niet meer kapot, omdat
al zo veel bollen een baas hebben gekregen
voor een hoge prijs. Dat wil echter niet
zeggen dat de exporteurs nu met de pet in
de hand op de stoep van de kwekers ver
schijnen met het verzoek alsjeblieft in aan
merking te mogen komen om een partijtje
tulpen te mogen kopen. Het tegendeel is
waar! Er wordt momenteel weinig handel
gedaan en de prijzen van sommige cultivars
hebben duidelijk de neiging om te gaan
zakken. Dat is met name het geval met
Apeldoorn en de .diverse mutanten, waarvan
het areaal veel te sterk is uitgebreid. Daar
komt nog bij dat de exporteurs in het
buitenland in tegenstelling tot vorig jaar, nu
alle registers moeten opentrekken om de
bollen aan de man te kunnen brengen. Dat
de hogere prijzen (en de niet zelden tegen
vallende resultaten in de broei bij de laatste
trekken) hierbij een rol spelen, staat buiten
kijf.

Hoe het ook zij: er is momenteel sprake van
een stilstand. De exporteurs die hebben
gewacht met de inkoop van Apeldoorn, lij
ken nu goed te zitten. Want men kan nu
twaalven van deze tulp kopen voor 9,—
per 100. Bollen van het zand liggen iets
gunstiger in prijs.

Het is in ieder geval een teken aan de wand.
De (tulpen) bomen groeien kennelijk niet tot
in de hemel. De prijzen zijn voor een vlotte
handel nu eenmaal net een tikkeltje tè stijf.
Vooral nu de gewassen mooi voor de dag
komen en door het stugge weer mooi „afhar
den", nu acht de exporteur de tijd gekomen
maar eens niets te doen in de hoop dat hij
door niets doen een aardig centje zal verdie-

Het is óók een teken aan de wand, dat een
groep kwekers tot de ver. De Tulp het
verzoek heeft gericht om uit te kijken naar
mogelijkheden om nog voor dit jaar te

komen tot een regeling die een vrijwillige
inlevering van tulpenplantgoed mogelijk
maakt. AJs we dit jaar een normaal gewas
rooien, zo zeggen zij, dan staat het wel vast
dat er een te veel aan plantgoed is. Dat
plantgoed zal men niet op de porriehoop
gooien, maar dat gaat de grond in. Het
gevolg zal zijn dat de tulpencultuur in 1978
de periode van overproduktie al binnenzeilt
en dan is Leiden in last. Zal het de bestuur-
deren van de ver. De Tulp lukken een
regeling te componeren die zowel voor het
vak als voor het produktschap voor Sierge
wassen acceptabel is?

Geen profeet

Men kan er in ieder geval een hoogst onbe
schaafd woord op zeggen dat bij een nor
maal gewas dit jaar, de exporteurs in ieder
geval niet over zullen piekeren om in decem
ber bollen te gaan kopen voor levering 1978
als de kwekers dezelfde prijzen in het hoofd
hebben als eind 1976. Men behoeft bepaald
niet over profetische gaven te beschikken
om te kunnen voorspellen dat die vlieger in
ieder geval niet zal opgaan.

Zo lang het de tulpeproducenten ontbreekt
aan de wil om het areaal te beperken, dan
zal de varkenscyclus een steeds weerkerend
schrikbeeld blijven. Twee goede jaren zullen
de teeltlust zo aanwakkeren dat die prompt
gevolgd zullen worden door" drie of vier
slechte jaren.

Het areaal tulpen moet de vijfduizend hecta
re niet of nauwelijks overschrijdén, dan kan
het tulpenaanbod vlot geplaatst worden te
gen goede prijzen. Ziet men geen kans de
oppervlakte in de hand te houden, dan loopt
het gegarandeerd mis.

Om U eerlijk de waarheid te zeggen: de
kans dat men doeltreffende wapens kan
smeden, is klein. Beperkende teeltmaatrege
len die van bovenaf opgelegd worden, zijn
in de EEG onmogelijk. De kans dat men

binnen afzienbare tijd komt met enkele gro
te producentengroeperingen die een werke
lijke greep op de produktie kunnen krijgen,
zit er ook niet in. De bloembollenkweker is
nu eenmaal een individualist in het kwa-

Er wordt wel eens gesproken over de moge
lijkheid om in geval van overproduktie de
bollen al in een heel vroeg stadium te gaan
opkopen. Op die manier is een catastrofale
val van de prijzen te voorkomen, zo meent
men. Dat zou dus een soort bloembollen-
bank moeten worden, die een interventiesys
teem hanteert. Of er inderdaad op dit gebied
kansen liggen, is een punt van studie.
Op lange termijn gezien, kan er wel soulaas
komen. Maar dan is het nodig dat men alle
veelbelovende nieuwe rassen onder Kwe
kersrecht brengt. Dan maakt de winnaar
van een bepaalde cultivar of een groep
kwekers uit hoeveel er opgeplant mag
worden.

Producenten die een goed gebruik hebben
gemaakt van de mogelijkheden die er op
hun terrein lagen, waren de winnaars van
de nieuwe rassen Alstroemeria's (Parigo uit
Engeland, die o.m. Wülfinghoff BV uit Rijs
wijk de verkoop voor het vasteland op
droeg). Zij maakten uit hoeveel en waar
Alstroemeria's geteeld mochten worden en
hebben van dit artikel een goudmijn-van-je-
welste gemaakt Dat later ook andere kwe
kers de vinger er achter kregen, Van Staave-
ren BV in Aalsmeer o.m. is weer een heel
ander hoofdstuk.

Zorg<

;en

Intussen hebben de tulpetelers zorgen ge
noeg aan hun hoofd om het virusziek de
baas te blijven. De plannen om te komen
tot een verplichte deelname aan de tulpense-
lectiekeuring gaan steeds vastere vormen
aannemen. Maar de weg die men nog te
gaan heeft zal lang zijn èn moeilijk!

DE BRUYN CONTAINER CULTUUR IN NAALDWIJK

Aan het eind van de plantlijn tilt een stapelaar geheel
automatisch de container van de lijn en zet hem op
0e andere reeds volgepote bakken.

Via een soort rijdende hefinstallatie of bok worden de
containers haar hun plaats van bestemming in de
kassen gebracht.

NAALDWIJK De opkweek
en „afbroei" van bloembollen
in containers ofwel de contai
ner cultuur betekent voor de
bloemenkwekers een totaal
andere werkwijze, waarbij
het uiteindelijke doel het
snijden van de beste kwaliteit
bloemen vlugger, gemakke
lijker en voordeliger bereikt
wordt. Directeur A. J. M. de
Bruyn van De Bruyn Contai
ner Cultuur uit Naaldwijk
heeft met dit door hem uitge
dachte systeem opvallend goe
de resultaten bereikt.
De bloembollen worden vol
gens dit systeem uit Noord-
Holland naar het Westland
vervoerd en in containers op
het bedrijf van de heer De
Bruyn gepoot. Een container
is in dit geval een twintig cen
timeter hoge aluminium bak
met houten bodem, die drie
meter lang en een meter zestig
breed is.

In een grote hal staat de auto
matische bollenpootmachine,
die vijfentwintig meter lang en
iets breder dan twee meter is.
Aan het begin van de machine
of liever gezegd van de
plantlijn wordt de container
door een zogenaamde stape
laar op de transportrails gezet.
Betreft het een container die
retour is gekomen van een
tuinder, dan is hij nog gevuld
met grond en „afgebroeide"
(in lekentaal uitgebloeide en
afgesneden) bollen. Deze in
houd wordt goed losgeslagen
en doorgewerkt. Een nieuwe
container wordt onder een
grote grondbak met aarde ge
vuld. De bak glijdt langzaam
door en belandt onder het ge
deelte van de machine dat de
bollen er op de juiste plantaf-
stand en de gewenste diepte in
poot. Afhankelijk van de
grootte van de bollen zullen er
in de ene bak meer gaan dan
in de andere, maar gemiddeld
zijn het er ongeveer vierhon
derdvijftig.

Na het poten wordt er uit een
tweede grondbak nog een
laagje aarde over de bollen
uitgestrooid en volgt een lich-

Het pootgedeelte van de machine, dat de bollen op juiste plantafstand en gewenste
diepte poot.

Het bollenbedrijf in Naaldwijk
werd door de heer De Bruyn
in 1967 opgericht en is sinds
dien steeds gegroeid. Aan op
pervlakte beslaat het, inclusief
de kassen, zeven hectaren.
Hoewel het gehele jaar door
bollen worden verhandeld, is
de drukste tijd van juli tot en
met januari. De meest ver
kochte soorten zijn lelies, en
irissen maar ook vele andere
soorten als tulpen, gladiolen,
amaryllissen en dergelijke. Er
worden bollen geëxporteerd,
maar de meeste blijven In ei
gen land, met name in het
Westland. Veel buitenlanders
komen ieder jaar het bedrijf
bezichtigen; niet alleen Euro
peanen, maar ook Amerika
nen en natuurlijk Japanners.
Zeer onder de indruk van het
sensationele systeem, dat de
containercultuur is, verlaten
ze met volgeknipte rolfilms en
stapels aantekeningen, het be
drijf. Om thuis te bemerken,
dat ze toch een paar belangrij
ke punten, over het hoofd heb
ben gezien.

Door middel van speciaal ontwikkelde trucks worden de containers naar de bedrijven
van kwekers vervoerd.

te besproeiing uit een rege
nautomaat. Aan het eind van
dc plantlijn tilt een stapelaar,
ook weer geheel automatisch,
de container van de lijn en zet
hem op de andere, reeds vol
gepote bakken.

De heer De Bruyn leverde de
ideeën voor deze uitermate
praktische machine en erva
ren technici werkten ze uit.
Een soort fors uitgevoerde
vorkheftruck brengt nu de sta
pel containers naar een van de
'zogenaamde klimaatkamers
die ieder een capaciteit heb
ben van tienduizend kubieke
meter. Buiten de zeven kli
maatkamers, waarin de bollen
al naar de soort, korte of lan
gere tijd worden opgekweekt
zijn er ook nog zeventig be-
waarcellen. De temperatuur in
de kamers is regelbaar van
min dertig tot plus vijftig gra
den celcius. Hoog opgetast in
brede rijen staan de contai
ners er te wachten tot hun
inhoud voldoende is uitgelo
pen. Is dat het geval dan wor

den de containers door middel
van voor dit systeem speciaal
ontwikkelde trucks naar de
kwekers vervoerd, op welke
bedrijven ze, via een soort rij
dende hefinstallatie of bok op
hun plaats van bestemming in
de kassen worden gebracht. In
lange rijen worden de bakken
éénhoog op dunne verwar
mingsbuizen geschoven. Om
dat de containers zo licht ver
schuifbaar zijn, kan met een
smal werkpad worden vol
staan, hetgeen de benutte op
pervlakte vijfentwintig pro
cent groter maakt dan bij een
normaal volgepote kas.

Voordelen

Het containersysteem biedt de
kweker nog vele andere voor
delen. Bewerking van de
grond is niet meer nodig, be
mest behoeft er niet te worden
en ziekten behoeven niet te
worden bestreden. Omdat de
bollen in de klimaatkamers al
tien tot vijftien centimeter ho

ge spruiten hebben gevormd is
ook de wachttijd tot het snij
den aanmerkelijk bekort Om
dat de containers een gesloten
oppervlakte boven de verwar
mingsbuizen vormen wordt
met de onderverwarming ze
ker tien procent aan energie
kosten bespaard. Bovenver-
warming is er natuurlijk 'ook.

De kweker ziet op deze ma
nier zijn produktiviteit zeker
driemaal vergroot worden, ze
ker als hij de kostenbesparen
de factoren van het container
systeem afweegt tegenover z'n
oude manier van werken.
Daarbij is hij altijd verzekerd
van een gezond eindprodukt,
omdat er met zijn teelt in
feite niets meer mis kan gaan.
Zijn de bloemen eenmaal uit
de kassen weggesneden dn
worden de containers opge
haald en door nieuwe vervan
gen. De „afgeoogste" contai
ners gaan weer op de pootma-
chine. De grond wordt losge
slagen en het proces begint
weer op nieuw.

(Van een medewerker)
DEN HAAG - De jaarlijkse
algemene vergadering van het
Centraal Bureau van de Tuin
bouwveilingen bestaat ge
woonlijk in hoofdzaak uit de
openingsrede van de voorzit
ter. De hete hangijzers wik
kelt men af op besloten pro
vinciale bijeenkomsten. In de
„jaarrede" geeft de voorzitter
de kernproblematiek aan. Dit
tegen de achtergrond van de
actuele economische tenden
sen en politieke ontwikkelin
gen. De handelspolitiek kreeg
de laatste keer opvallend veel
aandacht, met name het derde
landenbeleid.

De EG neemt een slappe hou
ding aan ten opzichte van de
fruitimporten uit landen van
het Zuidelijk Halfrond. Een

zelfde neiging valt te constate
ren bij de groentenimporten
uit landen gelegen rond de
Middellandse Zee. Dit zei de
heer mr. J. W. H. Huyts op de
jongste algemene vergader mg Schade
van het Centraal Bureau Tuin
bouwveilingen, 22 maart.

Zoals bekend, spreekt men te
genwoordig in de EG-handel-
spolitiek over importen als het
over invoer in de EEG gaat.

land, Marokko, Israël en diver
se Afrikaanse landen willen
graag een stuk van de EG-
groentemarkt veroveren.

Bij fruit gaat het om landen
zoals Nieuw-Zeeland, Austra
lië, Zuid-Afrika, Argentinië en
Chili. Landen als Spanje (Ca-
narische Eilanden), Grieken-

De CB-voorzitter protesteerde
tegen de schade die de Hol
landse fruittelers lijden in tij-
tden dat er een overvloed is
aan EG-fruit. De vraag: waar
om koopt de huisvrouw dan
toch het veel duurdere import-
fruit, beantwoordde de heer
Huyts niet Het is in dit ver
band interessant te beluisteren
wat het hoofdbestuur van de

Nederlandse Fruittelers Orga
nisatie onlangs te berde
bracht. „Een zwak punt in on
ze afzet is het feit dat al naar
gelang de marktsituatie wel
eens te onrijp of versleten
fruit wordt aangevoerd. Daar
naast laat de presentatie van
ons fruit te wensen over, deze W aterval
blijft ver achter bij die van het
importprodukt".

rond in de goede groentewin
kels, mede dankzij de import.
Verre vakanties openden de
weg tot nieuwe gerechten. En
ook de komst van gastarbei
ders droeg een steentje bij.
Variatie is troef!

Het groentesortiment neemt
steeds meer in verscheiden
heid toe. Een paar jaar gele
den wist bijna niemand wat
een aubergine was. Vandaag
de dag liggen ze bijna jaar-

Gezien de recente importont
wikkelingen, staan we aan het
begin van een stroom, zo niet
een waterval, van uitheemse
produkten. Nu kosten ze nog
betrekkelijk veel geld, kiwi's,
mango's, avocado's, broccoli,
courgette, etcetera. De tran

sporteenheden zijn nog vrij
klein. Het transport in massa
maakte bijvoorbeeld van de
banaan een betrekkelijk goed
kope vrucht. Maar ze komen
wél even uit het Caraïbische
gebied.

De derde landen zoeken hun
kansen in primeurs en in exo-
ten. En de consument reageert
zeer positief op deze produk
ten. Het betekent een uitbrei
ding van het dagelijkse menu.
In dit verband getuigt het dan
ook niet van realiteitszin, de
importen uit veelal ontwikke
lingslanden tegen te houden.

zodra het Nederlandse telers-
belang geschaad lijkt te wor
den.

Tegenslagen

De Nederlandse tuinder heeft
in het verleden aangetoond
zich aan nieuwe marktontwik
kelingen te kunnen aanpassen.

Aan terecht zelfvertrouwen
ontbreekt het hem niet De
moderne technieken eisen
evenwel kapitale investerin
gen. Nieuwe teelten aanpak
ken, oftewel aansluiten bij het
streven naar een sortiments

verbreding, brengt risico's met
zich mee. Financiële tegensla
gen kunnen niet meer zo een-
twee-drie opgevangen worden.
Het heil zoeken in een behou
dende marktpolitiek ten op
zichte van derde landen zou
ook wel eens een te passieve,
te slappe houding kunnen be
tekenen. De beste verdediging
is nog steeds de aanval! Nieu
we teelten verdienen daarom
in veel ruimere mate dan voor
heen opbrengstgaranties. Van
de voorlopers mag niet ge
vraagd worden alle tegenwind
zelf op te vangen. Het gaat om
een actieve produktpromotie
en dat is wat anders dan het
slapjes aan volgen van de
marktontwikkelingen. De ge
reserveerde fondsen zijn er
niet alleen voor de rente.