Zes keer „Land of
hope and glory"
BiiimH'ii'ii"
NCRV-tv wijdt uitzending aan electroshock
TERUGBLIK
Tweede deel radio
interview met den Uyl
Cyprus, gespleten rijk van een aartsbisschop
TELEVISIE VANAVI
TELEVISIE ZATERD
RADIO VANAVOND
RADIO ZATERDAG
RADIO/TELEVISIE
LEIDSE COURAIV
VRIJDAG 18 MAART 1977 PATD
I
NEDERLAND I
Teleac
18.15 Engels voor beginners, les
23
NOS
18.45 De Bereboot
18.55 Journaal
NCRV
19.04 Vrlendell|k welkom b!| Ba
rend
19.54 Minivoetbalshow
21.04 Land of hope and glory
NOS
21.35 Journaal
NCRV
21.50 Praten met de premier
22.00 Open boek (Huub Ooster
huls)
22.35 Muzikale meditatie
IKON
22.50 Cyprus, documentaire
NOS
23.35 Journaal
NEDERLAND II
den
18.55 Journaal
TROS
19.04 De vrouw van zes miljoen,
TV-serle, afl. 8
NOS
20.00 Journaal
TROS
20.25 De Mountles Show
21.20 De Jordaches, TV-serle, afl.
23
22.10 Aktua TV
23.00 O moeder, wat is het heet,
TV-serle, afl. 18
NOS
23.30 Journaal
18.00 Nieuws
Westfalen
18.10 Uit liefde voord
18.40 De Ingewijden I
TV-serle
19.15 Hier und Heute
19.45 Harry Lehmannien
20.00 Journaal N -
20.15 The Out-of-Totfijk
film (1969) 'tie
21.50 Het zevende zinCe
21.55 Actualiteiten ultrij*
22.20 Journaal vo<
22.35 Sport
23.00 De stad In het c**1
(deel 1) 'U«
0.25 Journaal P
19.00 Journaal ®!iJ
19.30 BultenlandJournrW;
20.15 Noodsignalen, Tatf
21.45 Journaal F™
22.00 Aspecten
22.3Q The Streets of I y
co, TV-serle »st
23.15 Journaal rec
18.00 Beertje Colargolde
18.45 Dag aan dag -n.
19.10 R.K. uitzending
19.45 Journaal
20.15 Geheimen van t
(haaien)
20.40 De Toverfluit
(1975)
22.50 Discussie over
23.40 Journaal
NEDERLAND I
Teleac
10.00 Gesprekken met hulpverle
ners, les 3
10.30 Ontwikkelingsproblematiek,
les B
11.00 Duits
NOS
15.30 Journaal
NCRV
15.32 Kijkdoos
16.05 Lappenkat, TV-serle, afl. 10
16.20 De reizen van Kim, TV-serle,
afl. 4
16.45 Professor Vreeuy
serie, afl. 3 ff F
IKON/NCRV Va
17.30 Lied van de wi
261)
14.00 Doe meel
14.30 Open school
15.00 Wlelrrace Mllaa'
16.30 Open school
HILVERSUM I
18.30 Nws. 18.41 Marktber. 18.44 (S)
Filmklapper: Nws uit de bioscoop en
filmwereld. 19.30 (S) Edwin, praten en
zingen. 20.00 (S) In antwoord op uw
schrijven. 21.00 (S) Sir 5 and One. 21.15
(S) Dr. Grol en de internationale lol.
21.45 (S) Jazz 298. 22.25 Overweging.
22.30 Nws. 22.40 (S) Goal, progr. vanuit
en rondom de sport. 23.55—24.00 Nws.
HILVERSUM II
HILVERSUM I
VARA: 7.00 Nws. 7.02 (S) Z.O.: VARA'S
ZATERDAGOCHTENDSHOW. (7.30 Nws.
7.41-7.53 Dingen van de dag. 8 30 Nws.
8.35-8.45 Gym. v.d. huisvrouw) 10.30
Nws. 10.33 (S) Z.l. een progr. dat voor
zichzelf spreekt. 12.26 Mededel. tbv
land- en tuinbouw. 12.30 Nws. 12.41 (S)
In de Rooie Haan. 14.30 Orkest Ma-
lando, met zangsolisten. 15.00 (S) Het
zout in de pap, progr. over kunst en
kuituur. (15.30 Nws). 17.00 (S) Zing
zomaar een melodie: vrolijke liedjes.
17.30 Nws. 17.32 Dingen van de dag.
HILVERSUM II
TROS: 7.00 Nws. 7.11 Ochtengym. 7.20
Rustig bijkomen. 8.00 Nws. 8.11 Aktua.
8.45 Kom er maar eens bij, gesprek en
klass. muz. (9.35-9.40 waterst.) 10.00
Tien om kindershow. 10.30 Aktua-sport-
cafè. (11.00 Nws). 11.30 Hartje Oister-
wijk: gevar. muziekprogr. OVERHEIDS
VOORLICHTING: 12.49 Exportiviteiten.
13.00 Nws. 13.11 Aktua. 13.30 Familie-
snipperdag. 14.30 Met
naar het theater. 16.03 1
zus en de ander zo. 1!
op verzoek. 16.00 Nws.
parade. 17.55 Meded.
^SS
NCRV: 7.02 (S) PopstieE
Happy sound, gospelproa^i
gezegd. 9.03 (S) In. 10~r.
bij de koffie. 12.03 (S)
(S) Bij Barend. 16.03 (S) lm
10 00 (S) BBC Symforf
solisten: klass. muz. 11K
slagwerk. 12.00 (S)
Nws.) 14,30 (S) Werkfl- 1
Pijper. 16.00 't is histol?1-
Willem Pijper. 30 jaar tfhe
den. 16.40-17.00 Radiojore
ide
Willy van Hemert heeft de be
faamde trilogie van Marcel Pag-
nol „Marius", „Fanny" en „Ce-
sar" voor de televisie be
werkt. Gisteravond ging het eer
ste deel van wat men gerust ook
een hartelijk stuk volkstoneel
(„De Jantjes", maar dan op zijn
Frans) kan noemen. Ik heb er
met plezier naar gekeken. Van
Hemert, die ook de regie voerde,
is, zoals men allang weet, geens
zins wars van effectbejag. Ook
nu legde hij het er vrij dik op,
maar Pagnol kan best tegen een
stootje. Bovendien was er spra
ke van een bijzonder sterke rol
bezetting: Jan Teulings en Coen
Flink kun je om een boodschap
sturen. Ko van Dijk had de
hoofdrol van Cesar en dat is nu
eenmaal een acteur bij de gratie
Gods. Waar die man verschijnt
gebeurt iets. Maar ook de jonge
Peter Romer duidelijk een
telg van die andere is onget
wijfeld een talent. Hij hield het
tenminste uitstekend uit in de
scenes, die hij met Ko van Dijk
te doen had.
Het was ook voor
ongewoon interessan*
avond. De VPRO
bijzonder boeiendtTJj
biografie van de BI
„Dikke en De Du
Stan Laurel en Ol
nogal eens genoen
Het was aanzienlij»
zomaar een oppervla
mentaire over het A
duo (dat zoals de v
Hardy het zo kleurri,'
bij elkaar hoorde a
Eggs), waarmee d<
waartoe ondergeta*
hoort min of me<l
groeid. Er werd wel A
poging gedaan de all
succes en van huaM
verklaren. En het gig,
zoiets als „de filosF
hun capriolen. De k
Lewis met name de*
een poging tot ontlf^
Dit alles tezamen
hoogtepunten uit df7a
Laurel en Hardy j.
zeer belangwekkend
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM Volgende week dinsdag gaat de NCRV-tv-rubriek
„Onder behandeling" in een uitvoerige uitzending in op het toepas
sen van elektroshocks bij psychisch gestoorde patiënten. Deze
electroshock-therapie blijft in brede kringen echter een omstreden
zaak. De verschillende voor- en nadelen van deze geneeswijze zullen
in dit progrmma aan de orde komen.
Electroshocks worden in Neder
land nog steeds toegepast. Enke
le duizenden patiënten vinden
jaarlijks het shockapparaat aan
het hoofdeinde van hun bed. Als
laatste redmiddel, zeggen de
psychiaters. Wat hun betreft
zijn de psychische storingen,
waaraan hun patiënten lijden zo
hardnekkig dat alleen nog een
tien seconden durende stroom
stoot van gemiddeld honderd
volt uitkomst kan brengen. De
diagnose die meestal wordt ge
steld is: „endogene depressie."
Daarmee wordt bedoeld, een de
pressie die niet op enige manier
te benaderen is.
Het effect van de shock is gelijk
aan dat van een epileptische
toeval, een insult. Net zoals de
epilepticus tijdens een insult
zijn spieren krampachtig sa
mentrekt, zo gebeurt dat ook bij
de patiënt die wordt geshockt
Voor er gebruik werd gemaakt
van spierverslappende middelen
had de shock vaak spierscheu-
ren en bot- en kaakbreuken tot
gevolg. Na de shock hebben alle
patiënten last van hoofdpijn.
Over de exacte werking van een
electroshock tast men nog
steeds in het duister. Dr. H. M.
van Praag, biologisch psychia
ter in Groningen, beschrijft in
zijn boek „Depressie en schizo
frenie" de werking van de elec
troshock. De stroomstoot wekt
massieve ontladingen op in gro
te delen van de hersenen en in
het perifere autonome zenuw
stelsel. Bovendien worden tij
dens het insult verschillende en
docrine klieren tot secretie aan
gezet.
Het chemische evenwicht van
het lichaam wordt grondig ver
stoord en men moet wel een
aartsoptimist zijn om te hopen
uit de vele veranderingen die te
selecteren die bepalend zijn
voor het therapeutische effect.
In het programma vertelt een
patiënt uit de psychiatrische in
richting Franeker over zijn
shockkuur van zes weken. Hij
werd twaalf maal geshockt:
„Dinsdag en vrijdag om zeven
uur 's-ochtends werd ik ges
hockt Ik voelde me goed er
door. Had wel wat hoofdpijn.
Na een kopje koffie ging ik dan.
zo weer naar de therapie. Maar
een week nadat ik weer thuis
was begon de depressie op
nieuw. Tijdens de shockbehan
deling voelde ik me goed, maar
van die zes weken weet ik me
niets meer te herinneren. Nu
ben ik hier weer teruggekomen
voor een nieuwe behandeling. Ik
zou het graag nog eens over
willen doen. Mijn vraag is al
leen: Zou het effect nu weer van
zo korte duur wezen? Was de
duur maar langer!"
Psychiater Van Hielen die deze
patiënt behandelt zegt: „U moet
deze behandeling zien tegen de
achtergrond van het ziekte
beeld. Er blijft een groep patiën
ten met dermate ernstige stoor
nissen dat zij er recht op heb
ben dat wij hun deze behande
ling aanbieden. De shock is na
tuurlijk wel een verouderde me
thode. Deze ingreep werd ont
wikkeld in een tijd dat er geen
andere therapeutische hulpmid
delen bestonden. Ik hoop dat er
een tijd aanbreekt, waarop we
deze ingreep niet meer nodig
hebben. Het bezorgen van een
epileptische toeval is niet pret
tig, maar je bent verplicht het
te doen."
Een tweede patiënt is minder
positief over de shock. Na drie
weken medicamenteuze behan
deling met het anti-depressivum
Tophranyl werd ze zonder ver
dere uitleg geshockt. „Als je en
dogeen depressief was, was de
shock voor de hand liggend."
Margreet werd met bed en al
naar de shock-afdeling gereden.
„Toen ik bijkwam was alles ver
vlakt. Ik voelde me lichamelijk
kapot Ik zag alleen maar dat
toekomstbeeld waarin ik meer
geshockt moest worden. Ik
kreeg twintig shocks. Op een
bepaald moment zei ik gewoon
maar dat het goed met me ging
en toen mocht ik naar huis. Ik
weet er niets meer van."
Frank van Ree, psychiater in
Vogelenzang, is fel tegen de
electroshock. „Ik heb er tiental
len toegediend. Toen dacht ik
dat ik de mensen hielp. Maar als
ik nu in deze tijd de behande
ling zou toepassen dan zouden,
ze mij ervoor in de gevangenis
mogen stoppen. De psychiaters
die nu nog de shock toedienen
verdoezelen het probleem van
de patiënt. Daar komt bij dat
ondanks de moderne spierver
slappende middelen en de nar
cose risico's blijven. De shock
zou wettelijk verboden moeten
worden."
In het programma kan men zien
hoe men vroeger en hoe men nu
wordt geshockt Het „Onder Be-
handelings"-team filmde ook in
een slachthuis waar varkens
voor ze worden geslacht via een
zware electrische shock worden
verdoofd. De shockmethode
werd namelijk „ontdekt", toen
de Italiaanse psychiater Cerletti
door een vriend opmerkzaam
werd gemaakt op het feit dat
varkens in het slachthuis in Ro
me met een electrische stroom
werden verdoofd voor ze wer
den geslacht Cerletti kwam
toen op het idee deze „behande
ling" ook maar eens bij een van
zijn patiënten toe te passen.
In de studio zal verder nog wor
den nagepraat met geshockte
ex-patiënten.
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM Morgen, zaterdag, op Hilversum
1 om 10.33 volgt het tweede deel van het in totaal
vier uur durende interview met premier Den Uyl,
waarvan vorige week het eerste deel werd uitge
zonden.
Ging het in het eerste programma vooral om de
persóón van den Uyl (zijn vroegtijdig laten vallen
van vrienden. God, eenzaamheid, zijn jeugdfrus
traties over de slechtdraaiende ouderlijke winkel),
morgen ligt het accent veeleer op de maatschappe
lijke ideeën van den Uyl. Onderwerpen die daarbij
aan de orde komen zijn verwachtingen over ver
vroegde pensionering, zijn communisten-huiver.
zijn huilbui na de gijzelingen in Wijster, de zeer
smalle marges van de medezeggenschap in de
fabrieken, de kwaliteit van het werk en het milieu
beheer die onder druk van de werkloosheid min
der tot gelding komen dan zou moeten, en tot slot
den Uyls motivatie om ondanks de gigantische
problemen toch tegen de stroom in te blijven
roeien. De premier moest het interview i.vm.
dringende landszaken stoppen. ,Jk heb geen zin
in een hartaanval", zo zei hij. De muziek bij dit
interview is door den Uyl zelf uitgezocht Het zijn
platen van om. Stevie Wonder, Pete Seeger, Bee
thoven, Simon Garfunkel en muziek uit de
roek-opera Tommy. De tekst is voor 5,— bij de
VARA te koop.
Beslissing
Songfestival
opgeschort
HILVERSUM In de gisteren
gehouden vergadering van de
Europese Radio Unie in Genève
is de beslissing over de organi
satie van het Eur«)et
festival uitgesteld, ten
De Unie wil de BBQ
dag 24 maart de lijc
geven, alsnog het geku
televisietechnici opoll
oor
Dan zou er tijd gen<®*ei
de BBC om het Sort11**
2 april te realisere*et
niet, dan wordt gi
een alternatieve re^1"2
bij men denkt aanBe§
van het evenement
datum. ®lc
Traditie en heldendom. Engeland zit er vol mee en NCRV-corres-
pondent Haye Thomas in Londen besloot daar eens een camera
op te richten. Gevolg: zes tv-docurnentaires, die maandelijks
worden uitgezonden en mogelijk een voortzetting krijgen. Van
avond komt de eerste aflevering op de buis: „Soldaatje spelen",
op Ned I om 21.04 uur. Hoewel de toekomst anders kan leren,
véél raker kan het niet, want de camera bleef doorsnorren als
de Brit tot in het hoog komische - potsierlijke gaat wellicht te
ver - zijn rol van het kind dat graag met soldaatjes speelt,
voortzette.
Het zijn tinnen soldaatjes, minu
tieus ontworpen, gegoten en van
kleuren voorzien, die 50.000 En
gelsen in vervoering brengen,
maar ook liefhebbers op het
vasteland onder wie een Neder
landse tandarts die al twaalf
jaar telefonisch zijn bestellingen
overseint en zorgvuldig zijn
keus bepaalt uit zo'n 1000 ver
schillende soldaatjes, al dan niet
te paard.
Haye Thomas gaat heel nauwge
zet te werk. Hij laat eerst zien
hoe het Britse volk hecht aan
tradities, kostuums ontwerpt of
jiit de mottenballendoos haalt
Aanvankelijk vreedzaam; tot de
camera wordt gericht op een
oorlogsspel waarin voetvolk en
ruiters elkaar hardhandig te lijf
gaan en een slag naspelen die
nauwelijks van echt is te onder
scheiden. Het aantal doden
blijft beperkt tot geen, maar het
aantal gewonden zal na afloop
van de nagespeelde slag tot
reële hoogte zijn opgevoerd,
want eenmaal in de juiste stem
ming, herleeft het oud-Britse
bloed. Dergelijke zaken lijken
alleen in Engeland mogelijk,
waar boeken over veldslagen,
vlaggen en uniformen gretig af
trek vinden, jongens en volwas
sen vaders elkaar vinden in de
winkel waar de tinnen soldaat
jes als kostbaarheden staan uit
gestald.
Voor velen zijn de tinnen figu
ren in de meest letterlijke zin
kostbaarheden, omdat hand
werk nu eenmaal duur is en de
beter gesitueerde Brit geen ge
noegen neemt met eenvoudig
stampwerk.
De gemoederen laaien onver
valst op, wanneer een slag
wordt nagespeeld; met dobbel
steen en meetlat wordt bepaald
waar de slachtoffers vallen en
hoeveel. Zijn deze factoren van
het lot afhankelijk, het uit
gangspunt is dat niet Voor de
„slag" begint zijn de deelne
mende legers met zorg opge
steld, soms op een terrein waar
van de opbouw zo veel moge
lijk aan de werkelijkheid is
ontleend.
Zo kan men de slag bij Quatre
Bras naspelen, wat een aantal
Britse militairen dan ook met
groot genoegen doet, gebruik
makend van Franse soldaten en
de Belgisch-Nederlands-Britse
strijdmachten aan de andere
kant.
Tienduizenden Britten verdie
pen zich in het verleden, toen
Brittania een wereldmacht was;
maar dit verleden is niet verge
ten en wordt thans tegen veel
geld, fantasie en fanatisme tot
leven gewekt En hoe fier moet
de Brit zich voelen, die getooid
in de kledij van zijn voorouders,
te paard Haye Thomas te woord
stond. Alsof de tijd heeft stilge
staan.
Soldaatje spelen, de Britten ii
Op deze wijze kan de NCRV
nog geruime tijd verder, want
Thomas zegt stof voor zo'n der
tig uitzendingen te hebben.
Voorlopig staan er zes op stapel;
na de aflevering van vanavond
„Soldaatje spelen", (war game)
„Hope and glory" zijn er gek
volgen het passagiersschip
Queen Elizabeth, de City of
London, Aristocratie, werkloze
acteurs en honderd jaar Wim
bledon - dit jaar actueel.
Steeds wordt „Land of hope
and glory" in beeld gebracht,
maar de kijker zal spoedig te
weten komen dat de glory gro
tendeels verleden tijd is en dat
van de hope alleen de echo
doorklinkt Maar het is wel leuk
om naar te kijken, want de En
gelsman ziet de grap van zijn
nostalgie bepaald wel in.
F. J. BROMBERG
De IKON zendt vanavond een
documentaire uit over Cyprus,
het Middellandse Zee-eiland
dat in 1974 in tweeën werd
gescheurd, toen Turkije met
een bloedige, militaire ingreep
een einde wilde maken aan wat
de Turken noemden „de steeds
toenemende onderdrukking van
de Turks-Cyprioten door de
Grieks-Cyprioten. De Turken
gingen in het welvarende
noorden wonen, de Grieken
werden verwezen naar het ar
me zuidelijk deel. Nog steeds
worden Grieks-Cyprioten uit
hun dorpen in het noorden naar
het zuiden overgebracht Een
IKON-team volgde een vluchte
lingengezin, dat per bus naar
een onbekende bestemming
werd gedeporteerd. Ook werd
officieel materiaal verzameld
voor de documentaire „Cyprus,
het gespleten rijk van een
aartsbisschop, of 24 uur uit het
leven van een vluchteling."
Ned. I 22.50 uur.
Mini-voetbal
In de twaalfde strijd van dit
seizoen in NCRVs mini-voet
balshow treden vanavond de
ploegen van Hoofdstad Amster
dam en Old Stars Den Haag
tegen elkaar aan. Dit is de laat
ste wedstrijd in poule B. Am
sterdam is zeker van een plaats
in de halve finale wanneer van
avond wordt gewonnen of ge
lijkgespeeld. Bij verlies hebben
de Hagenaars nog een kans. De
eerste plaats is al voor Oost-Ne
derland.
Ned. 1,19.54 uur.
Zes miljoen
In de aflevering „Spiegelbeeld"
van de „Vrouw van zes miljoen"
ziet Lisa Galloway er na een
plastisch chirurgische ingreep
er net zo uit als Jaime Som-
mers, de vrouw die zes miljoen
waard zou zijn. Lisa hoort ge
heimen die niet voor haar zijn
bestemd, terwijl Jaime in een
vakantieoord ternauwernood
aan een moordaanslag ontsnapt.
Ned. II 19.04 uur.
Jordaches
Wesley Jordache is vanavond
heel verdrietig gestemd, maar
de mooie Diana, de dochter van
Maggie Porter, wil hem wel ko
men troosten. Wesley lijkt een
gemakkelijke prooi voor Diana,
tot de komst van Rudy roet in
het eten gooit. Charles Estep wil
proberen Falconetti uit de ge
vangenis te krijgen, als wapen
tegen Rudy die hem zou bedrei
gen.
Ned. II, 21.20 uur.
Wat een omroepster als Monique van Erp vermag te worden: geisha, hippie, oude vrouw en de vrouw
van zes miljoen. Te zien bij de Mounties.
Moeder wat heet
In de Engelse serie die zich
afspeelt in India tijdens de
Tweede Wereldoorlog „O moe
der, wat is het heet", wordt de
cabaretgroep met echt mannen
werk opgezadeld. Onder de titel
„Pas op mijn Maharajah" moet
de groep de Maharajah van
Barrapore beschermen; de man
zou door een van zijn zoons
worden vermoord.
Ned. II, 23.00 uur.
18.03 De vacaturebank,
maal VERONICA: 19,02
landse top-40. VPRO: 2(
vrijdag op drie. 22.02 Rt
23.02 (S) Amigos de I
1.02 (S) Radio Pandora,
'n Nachtie AVRO
Windsor Davis als „opper Williams" in „O moeder, wat Barbra en Bas, vriendelijk welkom bij Barend op Ned.
is het heet" I om 19.04 uur
