NOTA SCHOOL/MILIEU:
PLEIT VOOR INDIVIDUEEL
ONDERWIJS OP BASISSCHOLEN
OVERZICHTELIJKE
TENTOONSTELLING
VAN RIJN EN LEK
Perfect absurde Arrabal
MAANDAG 14 MAART 1977
I
I.EIDSE COURANT
PAGINA 3
Het rolstoelbasketbalteam van
de gehandicapte sportvereni
ging „De Sleutels", dat door
een charitatief carnavalsfeest
in de Ton Menken Ijshal enke
le weken geleden kan beschik
ken over 9 rolstoelen en 10.000
harde guldens, werd gister
avond tijdens het totaalpro
gramma rond de basketbal
wedstrijd Mercasol—Delta
Lloyd officieel aan de Leidse
burgerij voorgesteld. Om de
bezoekers van deze ere-divisie
wedstrijd een indruk te geven
van de mogelijkheden van bas
ketbal voor gehandicapten
werd een rolstoelbasketbal-
wedstrijd tussen Antilope en
Redeos gespeeld. Met ingang
van het komende seizoen zal
De Sleutels met een team aan
de landelijke competitie voor
gehandicapten gaan deelne
men.
LEIDEN De Stichting Bijstand Buitenlandse Werkne
mers „Rijn en Lek" hield afgelopen vrijdag en zaterdag
een zeer volledige tentoonstelling rond het thema „Gastar
beid" in het gebouw van de Stichting aan de Doezastraat
34 in Leiden. De expositie, die in eerste aanleg was bedoeld
om Nederlanders inzicht te geven in het leven en de
achtergrond van de buitenlandse werknemers in Nederland
mocht zich verheugen in een redelijk grote belangstelling,
zowel van de zijde van de Leidenaars als van de kant
van de Leidse gastarbeiders
De tentoonstelling is met deze
twee dagen gelijk afgelopen.
Ruimtegebrek was daar mede
de oorzaak van want het geheel
was geplaatst in de ontmoe
tingsruimte van de Marokkaan
se gastarbeiders, die niet te lang
hun ruimte kunnen missen.
Overzichtelijk
De expositie was behalve uitge
breid ook overzichtelijk. De vele
aspecten van het thema „Gas
tarbeid" werden getoond in een
foto annex diawand. Aan bod
kwamen hier de landen van her
komst, vooral Turkije en Ma
rokko, want het merendeel van
de buitenlandse werknemers
komt uit deze landen.
Leiden telt overigens ruim 700
Marokkaanse gastarbeiders en
bijna 600 Turkse gastarbeiders.
Vooal de diasserie was op de
thuislanden gericht: een kleur
rijk beeld van de rijkelijk met
natuurschoon bedeelde landen,
met daar tussendoor heel even
Nederland.
In grote zwart-wit foto's kwa
men de min of meer negatieve
aspecten naar voren: de aanpas
singsmoeilijkheden, de kinde
ren, („zullen deze kinderen later
als gastarbeiders moeten wer
ken in dit land, is er dangeen
andere toekomst mogelijk" en
„hier op school is het zo anders;
we leren over Amsterdam, niet
over Ankara-hoofdstad van
Turkijke- en we spreken beter
Nederlands dan Turks. Thuis
kan ik vaak mijn moeder niet
begrijpen", de heimwee naar
het vaderland, de illegale gas
tarbeider, de werkomstandighe
den („Gastarbeid in dwangar
beid") en, niet in de laatste
plaats, het opgepropte leven in
de pensions. De huisvestingssi
tuatie van de gastarbeiders is in
Leiden, evenals in de meeste
andere Nederlandse steden en
dorpen, bedroevend slecht.
Dit aspect komt ook aan de
orde in de videotapes (in kleur
en zwart-wit) en de in de twee
dagen gedraaide films naar vo
ren. De film „Geen koopwaar
maar mensen", handelend over
de oorzaken en gevolgen van de
gastarbeid tegen de achtergrond
van de situatie in een land (Tu
nesië) van herkomst en in Ne
derland werd in de twee dagen
drie keer gedraaid. De videota
pes en de films bevatten overi
gens ook aangenamere onder
werpen, zoals gewoonten en ge
bruiken in het land van herkom
st
Ook het drie-dimentsionale ef
fect kwam bij de expositie aan
bod in de vorm van de uitgestal
de kunst- en gebruiksvoorwer
pen uit de landen. Trommels uit
Marokko, aardewerk, een schit
terend koperen theestel, hele
maal met de hand bewerkt op
een bijbehorend houten tafeltje.
Aan de hand van kaartjes werd
de spreiding van de buitenland
se werknemers in onder meer
Leiden getoond; pensions vooral
in de binnenstad, huisvesting
van gezinnen in de oude en ook
in de nieuwbouwwijken. Ten
slotte zorgde een uitgebreide
hoeveelheid documentatie voor
het nodige achtergrondmate
riaal.
FRANK BUURMAN
Barokconcert met
acoustische hindernissen
LEIDEN Een grote verras
sing was, dat behalve naast het
Leids Kamerkoor en het Leids
Barokensemble ook vier leden
van het Blokfluitensemble van
Piet Kunst optraden. In een
Canzon van Gabrieli vormden
zij samen met vier spelers uit
het Barokensemble een goed
achttal, dat zorgde voor een
uitstekende weergave van dit
stuk. Het heldere blokfluitge-
luid komt in de Lokhorstkerk
behoorlijk goed tot zijn recht,
en in deze samenstelling was er
ook geen gevaar voor over
speeld worden, iets wat mae
stro Piet Kunst zelf wel over
kwam bij zijn solo-optreden in
Telemann's Concerto di Camera
voor altblokfluit, twee violen
en basso continuo. De basso
continuo-spelers waren voorop-
geplaatst en klonken - in de
kleine, acoustisch nu wel on
gunstige ruimte - zo hard door,
dat het virtuoze fluitspel helaas
maar zwak te beluisteren was.
Daarbij kwam dat het tempo
uiterst traag lag, vooral de van
nature plechtstatige en dus al
langzame siciliano sleepte zich
voort - zonder dat dit een bij
zondere dieptewerking ten ge
volg had.
Het koor onder leiding van Ton
Beckers had een mooie opening
gemaakt met een Magnificat
van Cardozo, een werk uit 1605
met Gregoriaanse elementen en
vervolgde met twee prachtige
madrigalen van Claudio Monte
verdi. Ook bij het koor, geen
grote groep maar wel te groot
voor deze ruimte, werkte de
acoustiek niet mee; het geluid
droeg niet en dat was erg jam
mer, want het Leids Kamerkoor
heeft stemkwaliteit genoeg om
Monteverdi tot zijn recht te
doen, komen. Ook in twee ver
rukkelijke liederen van Clemens
non Papa was dat te horen,
hoewel ik vind dat de dirigent
de laaiend vrolijke inhoud van
De lustelijcke Mey iets meer
reliëf had kunnen geven.
Na de bekende Pavane's van
Dowland door het Barokensem
ble en een paar stukjes van
Clemens non Papa door de
blokfluiters zeer charmant ge
speeld, kwam het koor tenslotte
helemaal tot ontplooiing in het,
opgewekte Sing o ye Music, van
John Blow, echt entertainment
uit de 17e eeuw. Paula Koning
LEIDEN Drie jaar geleden speelde
een Nederlandse groep, Het projectthea
ter Arrabals „De architect en de keizer
van Assyrië" in Leiden. Zaterdagavond
konden we die opvoering toetsen aan het
resultaat, zoals dat ontstaat, wanneer
één van de klassiekers van het theate
rexperiment van de afgelopen tien jaar
zich met zo'n stuk bezighoudt In dit
geval een theatergroep die onder super
visie van La Mama (New York) werkt
aan levend theater.
Dan valt op in wat voor vaag en interpre
tatieloos realisme de Hollandse voorstel
ling toentertijd is blijven steken. Tom
O'Horgan had in zijn regie daarentegen
iedere mogelijkheid tot absurd theater
aangegrepen en versterkt Daarmee had
hij afgezien de situatie en de handelingen
van de twee mannen op het ene „onbe
woonde" eiland ook maar enige schijn
van werkelijkheid te geven en te laten
beantwoorden aan de logica Jian4iet-ge-
wone leven.
Op die manier werd volkomen recht ge
daan aan Arrabals afrekening met de
verworden Westerse cultuur misschien
wel met iedere cultuur als eindprodukt
van een ontwikkeling, die eeuwen voor
Christus in Assyrië begon. Een ontwikke
ling evenwel die steeds opnieuw begint
en de vanzelfsprekende harmonie tussen
fnens en natuur .ook iedere keer weer
verloreivdoet-gaxn.
Kunst, godsdienst rechtspraak,weten
schap (de-lege filospfig en dö bevrijdende
sexualiteit van de- Freudiaanse psycholo
gie die de erotiek evenwel in nieuwe
kluisters gebonden heeft) en staatsinrich
ting werden genadeloos belachelijk ge
maakt in de bijna dwangmatig te spelen
fantasieën en spelletjes van de architect
en de keizer. De twee zwervers uit Bec
kett's „Wachten op Godot" zijn nu geheel
van de wereld geïsoleerd ten einde niet
meer machteloos te wachten op toch nog
een signaal van die wereld, maar om
vanuit deze eiland-positie de wereld defi
nitief te vernietigen in hun spelen die de
tijd verdrijven en opheffen.
Het spel van Victor Attar en Thomas
Kopache was van een lichamelijkheid en
technische perfectie, die men bij Neder
landse acteurs zelden of nooit aantreft.
De fysieke mogelijkheden van dit soort
spelers lijken schier onbeperkt
De combinatie van die spelers met een
eigenzinnige regie-opvatting, waarin 'de
cor, licht en muziek op treffende wijze
geïntegreerd waren, leidde zaterdag
avond tot Bunuelachtige scènes, die hu
mor en waarheid tot een onscheidbare
eenheid smeedden. De Schouwburg had
er uitverkocht voor moeten zijn.
Paul van der Plank
„De Sleutels" presenteert rolstoel basketbalteam
LEIDEN De komende jaren
zal met name het openbare
primaire onderwijs een grote
verandering ondergaan. Dit
teneinde de zogenaamde „kan
sarme" leerlingen een reële
kans op vruchtbaar onderwijs
te geven. In een onlangs uitge
brachte nota school en milieu
„Maakt Leiden school?"
wordt een groot aantal aanbe
velingen gedaan om de Leidse
scholen te maken tot „kindrij-
pe" scholen.
Volgens de opstellers van de
nota, de gemeentelijke inspec
teurs voor het onderwijs is een
van de belangrijkste wijzigin
gen het creëren van variabele
leerlinggroeperingen en het
werken in de richting van indi
viduele ontwikkeling van ieder
individu op ieder gebied. Uit
vele onderzoeken is gebleken
dat de klassikale opbouw van
het onderwijs in hoge mate de
kinderen uit middelbare en
hogere milieus bevoordeelt.
Wil men tevens kinderen uit
de lagere milieus bereiken,
dan zal het onderwijs zich op
individuele wijze tot deze kin
deren moeten wenden.
Uitgaande van de uitkomsten
van wetenschappelijk onder
zoek dat „de ontwikkeling van
de begaafdheid voor een be
langrijk deel reeds zeer vroeg
plaatsvindt", dat .taalachter
stand reeds op 3-4-jarige leef
tijd ontstaat" en dat „de ont
wikkeling van de intelligentie
voor vijftig procent al op 4-ja-
rige leeftijd en voor tachtig
procent al op 8-jarige leeftijd
plaatsvindt" achten de opstel
lers van de nota het noodzake
lijk om de prioriteiten naar de
onderbouw van het onderwijs
te verleggen. Dit betekent dat
de variabele leerlinggroeperin
gen in de onderbouw aanzien
lijk kleiner moeten zijn dan
die in de bovenbouw. Zo zou
een groep van 6-, 7- en 8-jari-
gen niet groter mogen zijn dan
twintig leerlingen.
De speelleermethode zal in de onderbouw van het basisonderwijs worden voortgezet.
Jenapli
an
Reeds aan het begin van het
nieuwe schooljaar zal met een
experiment worden gestart.
Aan de openbare school aan
het Regenboogpad zal volgens
de flexibele onderwijsvorm Je-
naplan worden onderwezen.
Het plan gaat worden b.egeleid
door een „werkgroep Jena-
plan" waarin ouders, onder
wijzers, een medewerker van
de schooladviesdienst en een
vertegenwoordiger van de ge
meente zitting hebben. Vootts
zal in Leiden een „werkgroep
onderwijsvormen" in het leven
worden geroepen. Deze werk
groep zal onderzoeken welke
onderwijsvorm het beste kan
worden gehanteerd op de ver
schillende scholen.
In ieder geval wordt in de nota
gepleit voor het hanteren van
een „open leerplan" op elke
school. Dit plan dient met de
ouders te worden opgesteld
omdat de opvoeding thuis en
op school onverbrekelijk met
elkaar verbonden zijn. Het
„open leerplan" vraagt veel
van de leiding van de onder
wijzer. In de nota wordt' ge
steld dat het een van de ma
nieren is om de school „kin-
drijp" te maken, aangezien de
onderwijzer bij het opstellen
van het plan uitgaat van de
beginsituatie van de leerling.
Integratie
In 1978 wordt gestart met een
experiment integratie kleuter/-
basisonderwijs op minstens
drie verschillende scholen. Het
formeren van duidelijke een
heden van scholen levert in de
meeste Leidse wijken weinig
of geen problemen op. In de
nota wordt gesteld dat voor de
Willem de Zwijgerschool, de
Lorentzschool en de Pestaloz-
"zischool en de kleuterscholen
„De Rondedans" en „De Bo
terbloem" nog oplossingen
moeten worden gezocht. Bij
integratie moet de doelstelling
van het kleuteronderwijs, de
toaalvorming van het kind in
alle aspecten van zijn mens
zijn, bewaakt worden en in de
onderbouw van het basison
derwijs in de lessituatie be
trokken worden. Zeker ten
aanzien van het benaderen
van kinderen in hun eigen be
levingssfeer kan het basison
derwijs nog wel het een en
ander leren van het kleuteron
derwijs. Met het experiment
zal een poging worden gedaan
te ontdekken waar het verschil
ligt tussen het speelleerkind en
het leerspeelkind (schoolrijp
tegenover kindrijp).
Door de terugloop van het
aantal leerlingen kan de ge
bouwendienst in bepaalde wij
ken zeer onevenwichtig wor
den verdeeld. Om ongewenste
situaties te voorkomen zal in
nauw overleg met het bijzon
der onderwijs een evenwichti
ger verdeling van de schoolge
bouwen moeten worden ver
kregen. In de nota wordt ge
steld dat handhaving van lage
re scholen van ongeveer hon-
derdzeventig/honderdvi j f enze-
ventig leerlingen wenselijk is.
Bij eventuele opheffing van
een lagere school in een wijk
dient te worden overwogen of
de school een integratieaanzet
met een nabijgelegen kleuter
school heeft gemaakt.
Scholengemeenschap pen
Om een evenredige verdeling
van het voortgezet openbaar
onderwijs in Leiden wordt in
de nota de aanbeveling gedaan
drie scholengemeenschappen
mavo/havo/vwo en eventueel
gymnasium te vormen in Lei
den Noord-West (Louise de
Coligny), Leiden Zuid-West
(Rembrandt) en in de Profes-
sorenwijk en omgeving. Voor
deze drie scholengemeen
schappen zou een leerlingen
bezetting van achthonderd tot
duizend leerlingen moeten
worden nagestreefd.
Hoewel er de komende jaren
"in Leiden nog geen experi
ment met de middenschool te
verwachten is, achten de sa
menstellers van de nota het
toch zinvol enkele maatregelen
ten aanzien van een selectie-
vrije overgang van het basis
onderwijs mogelijk te maken.
Zo zou moeten worden onder
zocht in hoeverre harmonisa
tie van de lestabellen van het
voortgezet onderwijs doorge
voerd moeten worden.
Beroepsonderwijs
Het hoger beroepsonderwijs is
in Leiden matig vertegenwoor
digd. In september van het
vorig jaar werd weliswaar een
school voor museummedewer
kers geopend, maar voor de
vestiging van andere opleidin
gen, zoals een hogere techni
sche school, een hogere oplei
ding voor procestechniek en
een school voor hoger econo
misch en administratief onder
wijs, kwam van het ministerie
geen toestemming.
Tenslotte doet de nota enige
aanbevelingen ten aanzien van
de sportzalen in de gemeente.
Er is in Leiden een groot te
kort aan gymnastieklokalen
voor school- en recreatieve
doeleinden. In het Morskwar-
tier en aan de Zwartemeerlaan
is dringend een lokaal nodig.
Teneinde een betere verdeling
van het aantal uren dat de
zalen worden gebruikt te krij
gen geeft de nota in overwe
ging er bij de besturen van de
bijzondere scholen op aan te
dringen him lokalen over te
dragen aan de gemeenten, die
dan vakleerkrachten zal aan
stellen om gymnastiek op de
scholen te geven.
illllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllll
Pech Onderweg
De ANWB start op donderdag 17 maart in Leiden weer een
cursus Pech Onderweg". De cursus wordt gegeven in de
technische school, Vijf Meilaan 137. De cursus omvat vier
lessen van circa tweeënhalf uur die in vier achtereenvolgende
weken steeds op dezelfde avond worden gegeven. De lessen
beginnen om half acht Belangstellenden kunnen zich voor
de cursus opgeven bij het ANWB-kantoor Leiden, Breestraat
142-144, telefoon 146241. De kosten van de cursus bedragen
f 50,- voor ANWB-leden en f 65,- voor niet-leden.
Lampival
De enige straatzanger van Leiden „Lampi" was gistermiddag
en -avond te beluisteren in het gebouw van studentenvereni
ging „Catena" (zie foto). Hij hield hier van 's middags vier
tot 's nachts vier uur zijn eigen festival. Behalve de straat
zanger waren ondermeer leden van de groep de „Onderste
Steen", de groep Hilly en de Bulldozers", de groep ,JIail",
„Mixed up" en vele solo-zangers te zien en te horen. Het
Lampival trok vele bezoekers.
„In de Bocht"
De heer L. Venema heeft zaterdagmiddag het buurthuis van
de stichting „De Zijlwijk" voor buurt- en clubhuiswerk
geopend. Het buurthuis is totstandgekomen dankzij de mede
werking van vele vrijwilligers. In zijn toespraakje stelde de
heer Venema, oud-voorzitter van de stichting, dat door de
hulp van de vrijwilligers vele duizenden guldens zijn uitge
spaard. Hij deed een beroep op wethouder Oosterman van
cultuur, die bij de opening aanwezig was, er bij het college
op aan te dringen een startsubsidie aan de stichting te
verlenen.
Het buurthuis, dat de welluidende naam „In de Bocht" kreeg,
staat aan het Regenboogpad. Er is een peuterspeelzaal in
gevestigd. Zowel 's morgens als 's middags zullen hier naar
schatting achttien peuters worden opgevangen. Tevens is er
een ruimte voor creativiteitsclubjes. Na de officiële opening
kregen de naar schatting tweehonderd bezoekers gelegenheid
het nieuwe domein van de Zijlwijk te bezichtigen.
Alarmschoten
De Leidse politie heeft vrijdagavond de 19-jarige W. H B.
uit Leiden aangehouden en ingesloten in het bureau. De
jongeman liep in het huis aan de Hoüaan in
Leiden-Zuid-West met een alarmpistool van een zwaar kali
ber te zwaaien en andere bezoekers van dit clubhuis te
bedreigen.
