Ongeloof en protesten
na 'ongeluk' in Oeganda
Zorg om kernenergie bij Duitse bisschoppen
IRA overweegt
bestand in Ulster
Bisdomblad goed ontvangen én gelezen
Sadat wil PLO
en Jordanië weer
bij elkaar brengen
Ji
"Wereldgebedsdag" in honderden plaatsen
ENGELAND ZOEKT HET IN ZONNE-ENERGIE
CIA
betaalde
koning
Hoessein
Priester veroordeeld
na publicatie over
politie-optreden
KORTE METTEN
PACJITENLAND
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 18 FEBRUARI 1977 PAGINA 11
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN In Londen is
gisteren bekend gemaakt,
dat de Britse regering
ruim 5 miljoen gulden be
schikbaar heeft gesteld
voor een studieproject
van vier jaar, gewijd aan
raassaal gebruik van zon-
ne-energie. „Wegens de
hoge kosten van alle an
dere bekende energie
bronnen loont het nu de
moeite zorgvuldig te on
derzoeken wat wij kun
nen doen met de zon",
aldus een regeringsrap
port.
Het feit, dat Groot-Brit-
tannie betrekkelijk gun
stige vooruitzichten heeft
als nieuwe olieproducent
en de ontdekking van
nieuwe rijke steenkoolla
gen in zijn ondergrond
kunnen niet beletten, dat
de Britten het zekere voor
het onzekere wensen te
nemen. Sinds ongeveer
een jaar doen zij proeven
met zeegolven en wind
kracht. Nu komt de zon
aan de beurt.
Hoewel het weer in Groot-
Brittannie vaak somber
en nat is straalt de zon er
toch ieder jaar tachtig
maal de energie uit, die
het land nodig heeft. Te
gen het einde van de
eeuw zal er ongeveer twee
procent van die zonne-
energie doeltreffend ge
bruikt kunnen worden.
Op langere termijn hoopt
de overheid het tot tien
procent te brengen.
Volgens het regeringsrap
port zullen in de komende
25 jaar vrijwel alle Britse
huizen geheel of gedeelte
lijk verwarmd worden
met zonne-energie. Des
kundigen zullen zich nu
buigen over een aantal
technische problemen,
waaronder dat van de on
vermijdbare corosie der
elementen, die de zonne
warmte verspreiden in
met water gevulde ver
gaarbakken.
Russen willen 40 vissersschepen
in Europese wateren
BRUSSEL (ANP) De Sovjet-Unie wil tot 31
maart met ongeveer veertig schepen vissen in de
Europese 200-mijls-visserijzone. Dat heeft ze gis
teren in Brussel gevraagd in het raam van de
Europees-Russische visserij-onderhandelingen.
Europese visserijwateren te verschijnen (waarbij
slechts 17 schepen tegelijk mochten vissen).
Het feit dat de Sovjet-Unie in elk geval een lijst
van schepen aan de gemeenschap heeft voorge
legd, betekent wel, aldus raadskringen, dat Mos
kou, het door de gemeenschap opgelegde interim
regiem (dat geldt tot 31 maart) voor Russische
vissers in Europese wateren heeft erkend.
jo.- imidt waarschuwt
42.0
48-tjen demonstratie
o Brokdorf
32!q
20.0
JN (DPA) Bondskanselier
nut Schmidt heeft de West-
se bevolking, speciaal de
nstanders van de kernener-
30 O gisteravond uitdrukkelijk
aarschuwd tegen deelname
30.- oen verboden demonstratie
in de kerncentrale Brokdorf
23.0(lamburg. Schmidt deed dat
46.0fcen toespraak via de twee
24.0L Westduitse tv-kanalen.
49.aens de bondskanselier mag
krachtens het grondrecht
Sljwrije meningsuiting wel te-
cyoverheidsmaatregelen de-
4g'«istreren, maar niet gebruik
1g'|$en van geweld.
36$ vor'ê 3aar kwam het bij de
55^0Wput van Brokdorf tot een
4liofsale slag tussen politie en
56$onstranten, voor een deel
26.0rganiseerd in de zogeheten
9O.0fgerinitiative. Voor morgen
43.0|n twee nieuwe betogingen
36.0het program, een gematigde
fltzehoe (Sleeswijk-Holstein)
een (volgens de autoriteiten)
jrchistische en Maoistische
)rde«Brokdorf zelf.
11 fljuillewagens en bussen van de
48.0VlsPolitie per trein naar Brok-
48.0ff vervoerd in verband met
6.01 demonstraties die morgen
I4.0tden verwacht. In Brokdorf
7.01en 6000 politiemensen op de
pnzijn.
~ilitieke partijen
legaliseerd
DRID Zeven Spaanse po-
'S eke partijen zijn gisteren ge-
iliseerd. De Communistische
tij, die net als de nu gelega-
r^terde partijen verboden was
[y^ier het regime van wijlen
foarieraal Franco, blijft onwet-
I nzeven gelegaliseerde partijen
y||: de Sociaal-Democratische
rtij, de Liberale Partij, de
Iverista-Partij, de Links-De
creten, de Democratische
■ESlkspartij, de Socialistische
1 Ikspartij (PSP) en de Spaan-
432gocialistische Arbeiderspartij
JOE).
^^ïalve de zeven nu wettige
tijen hadden nog 17 partijen
i verzoek ingediend om gele-
■■«seerd te worden sinds de
tCj jpanse regering de mogelijk-
/I daartoe op 10 februari
/jmde.
NAIROBI, (UPI/Rtr) -
Veel ongeloof en een
stroom van protesten is
gevolgd op het bericht
uit Oeganda dat de gear
resteerde aartsbisschop
van Kampala en twee
Oegandese ministers N bij
een verkeersongeluk om
het leven zijn gekomen.
De drie gearresteerden
zouden hun begeleider
hebben trachten te over
meesteren, waarna de au
to waarin zij werden ver
voerd tegen een tegenlig
ger zou zijn gebotst.
Waarnemers wijzen op de merk
waardige gang van zaken rond
dit ongeluk. Het is hoogst onge
bruikelijk dat drie arrestanten
met dergelijke hoge functies ge
zamenlijk vervoerd worden in
een auto met slechts ^én bege
leider, de chauffeur. Volgens
bronnen uit Kenia zijn de drie
Mgr. Loewoem
mannen afgemaakt door Oegan
dese militairen en zijn hun met
kogels doorzeefde lijken naar
een lijkenhuis gebracht. De vol
gende 16 uur hadden de autori-
Minister Oryema
teiten nodig om een ongeluk te
ensceneren.
Aartsbisschop dr. Janani Loe
woem, sinds 1974 op de aartsbis
schoppelijke zetel van Oeganda,
Minister Oboth-Ofoembi
Rwanda, Boeroendi en een deel
van Zaire, was een zeer gezien
en gezaghebbend man. De twee
ministers Oryema van landont-
wikkeling en Oboth Ofoembi
van binnenlandse zaken, waren
vroegere naaste medewerkers
van Amin. Zij waren op de dag
van het „ongeluk" door een ge
vangene beschuldigd van een
poging tot een coup tegen Amin.
De man die de beschuldiging
uitte, een voormalige hoge amb
tenaar, was sinds zijn arrestatie
op 31 januari hevig gemarteld.
Amnesty International en de In
ternationale commissie van ju
risten hebben onlangs cijfers ge
publiceerd over de aantallen
slachtoffers van het schrikbe
wind van Amin. Vele tien- tot
honderdduizenden mensen zijn
doodgemarteld of voor de kro
kodillen geworpen. Vissers rond
het Victoriameer werden bang
voor vergiftiging van de vissen
door de vele lijken in het meer,
en een waterkrachtcentrale
moest tijdelijk worden stopgezet
omdat de lijken de watertoevoer
verhinderden. Allerlei instanties
eisen een internationaal onder
zoek naar de moorden.
BELFAST (Reuter) Het ver
boden Ierse republikeinse leger
(IRA) overweegt een staakt-het-
vuren af te kondigen, mogelijk
zelfs voor onbepaalde tijd, zo is
uit welingelichte bron in Bel
fast vernomen.
Het Ierse dagblad The Irish Ti
mes meldde donderdag dat de
kans op een bestand is vergroot
door een geheime ontmoeting
afgelopen zondag tussen leiders
van het IRA en een groep pro
testantse en katholieke geestelij
ken in het plaatsje Bailiebo-
rough even over de grens met
de Ierse republiek.
Volgens het dagblad heerst bin
nen het IRA verdeeldheid. De
mannen in het veld in Noord-
Ierland willen een staakt het
vuren in de hoop op politieke
onderhandelingen met de Britse
autoriteiten.
De IRA-leiders in de Ierse repu
bliek blijven echter volharden
in hun opvatting dat de Britten
met militaire middelen uit
Noord-Ierland verdreven moe
ten worden.
„De mensen die in Noord-Ier
land het vuile werk opknappen
zouden moegestreden zijn en
graag wat op adem komen", zo
werd in Belfast gezegd.
CAIRO (UPI-Reuter) De
Egyptische president Sadat
heeft gisteren in een gesprek
met de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken Cyrus
Vance, voorgesteld dat de Pales
tijnse bevrijdingsorganisatie en
Jordanië vo'or een hervatting
van de Geneefse conferentie,
een of andere officiële band
aanknopen.
„Waar ik aan denk, is een soort
van confederatie", aldus Sadat.
Op deze wijze zou het probleem
uit de wereld geholpen worden
dat een hervatting van de Ge
neefse conferentie over het Mid
den-Oosten bijna onmogelijk
maakt.
Israpl weigert namelijk naar Ge
neve te komen als ook de PLO
daar zou deelnemen als onaf
hankelijke partner. Door een
confederatie van de PLO met
Jordanië zouden deze ^en dele
gatie kunnen sturen en Israel
zonder bezwaar kunnen deelne
men aan de conferentie.
Kort voor Vance zijn besprekin
gen met Sadat begon, hadden
Egyptische functionarissen een
gesprek met PLO-leider Jasser
Arafat. Kort nadag Vance zater
dagmorgen zal hebben gespro
ken met de Jordaanse koning
Hoessein, zal een PLO-delegatie
overleg plegen met de Jordaan
se vorst.
Sadat zei gisteren dat de Arabi
sche landen de PLO de verant
woordelijkheid hebben gegeven
voor het Palestijnse volk en dat
het „nu aan de PLO is om met
Hoessein te onderhandelen."
De Egyptische leider liet voorts
doorschemeren dat druk wordt
uitgeoefend op Arafat om een
wijziging aan te brengen in het
handvest van de organisatie
waarin opgeroepen wordt tot de
vernietiging van Israel.
Koning Hoessein .20 mil
joen dollars van CIA
WASHINGTON (UPI) De Amerikaanse inlichtingendienst CIA
heeft de Jordaanse koning Hoessein in de afgelopen 20 jaar
miljoenen dollars betaald opdat agenten van deze dienst vrijelijk
in Jordanië konden opereren. Dit meldt het Amerikaanse dagblad
The Washington Post.
Vogens het verhaal, dat is geschreven door de van het Watergate-
schandaal bekende journalist Bob Woodward, heeft Hoessein vorig
jaar 750.000 dollaar ontvangen.
Oud-President Ford was van de betaling op de hoogte maar heeft
niets gedaan om deze te verhinderen.
De onlangs in functie getreden president, Jimmy Carter, heeft
onmiddellijk nadat hij van de betalingen op de hoogte was gesteld,
gelast daarmee op te houden.
Woodward schrijft voorts dat een vorig jaar ingestelde commissie
van de senaat die toezicht moet houden op de activiteiten van de
CIA, niet alle bijzonderheden heeft gekregen over de betalingen.
In de meeste gevallen werd het geld persoonlijk aan Hoessein
overhandigd door het hoofd van de CIA in Amman.
In kringen van de CIA werd de operatie als zeer belangrijk en
succesvol beschouwd omdat de Verenigde Staten er rechtstreekse
informatie door verkregen uit de hoogste regionen.
IN KAAPSTAD:
KAAPSTAD (Rtr) De anglicaanse priester DavidRussell is
gisteren door de rechtbank in Kaapstad tot drie maanden gevange
nisstraf, omdat hij heeft geweigerd de namen te geven van
ooggetuigen die hem vertelden dat de oproerpolitie in zwarte
wijken bij Kaapstad op onschuldige burgers heeft geschoten.
Russell is tegen het vonnis in beroep gegaan. Hij zegt de namen
niet te kunnen noemen. De bevolking van dc Afrikaanse wijken
vreest repressaillcs van de politie.
Russell is een van de opstellers van het rapport over „de rol van
de oproerpolitie bij het brandstichten en moorden in Nyanga,
Langa en Guguletu, met kerstmis 1976". In dit rapport worden
tal van ooggetuigen geciteerd die zeggen dat de politie-agenten
verantwoordelijk waren voor gewelddadige botsingen tussen tre
karbeiders en de bevolking van deze Afrikaanse wijken. De agenten
zoudenmensen hebben neergeschoten, en trekarbeiders hebben
aangezet tot brandstichten en andere gewelddaden.
De anglicaanse aartsbisschop van Kaapstad, mgr. Bill Burnett,
heeft zijn verontrusting geuit over het grote aantal sterfgevallen
onder Afrikanen in de gevangenis. „Het opsluiten en ondervragen
van mensen tot de dood er op volgt, het monddood maken van
mensen kan niet leiden tot een samenleving die het waard is om
in te leven", zei hij in een reactie op de dood van een 22-jarige
jongen uit Soweto die deze week uit de hoogste verdieping van
het hoofdbureau van politie in Johannesburg vieL
Prehistorisch dier in Indonesië
DJAKARTA (AFP)
In het centrum
van het Indonesi
sche eiland Celebes
is een prehistorisch
dier opgedoken.
Een lid van het
plaatselijk parle
ment zegt het mon
ster te hebben ge
zien. Het zou een
lengte hebben van
ongeveer negen me
ter. Het hoofd
toont overeen
komst met de kop
van een koe.
In het begin van de
ze maand werd een
soortgelijk monster
gesignaleerd op Ja
va. Volgens planta-
gebezitters op Java
gaat het om een
prehistorisch dier.
i,
Wt
In een gezamenlijke ^verklaring De evangelische bisschop Hel- fele van Freiburg en de r.k. vreedzame oplossing. milieu vrezen en een beschadi- licht voor duizenden jaren ver- van kernenergie, waarover zelfs schoppen om een nieuwe levens-
iebben de vier bisschoppen van mut Class van Stuttgart en bisschop Georg Moser van Rot- De bisschoppen schrijven de ging van het menselijk erfgoed, giftigen". de deskundigen het niet eens stijl omwille van een menswaar-
streek Baden-Würtenburg Hans-Wolfgang Hidland van tenburg roepen de katholieken zorgen te delen van degenen die De mens mag niet om een nood Overigens verklaren de kerkelij- zijn. Ook vragen zij gerechtelij- dige toekomst, het algemeen
itelling genomen inzake kerne- Karlsruhe, alsmede de r.k. en de protestanten op met alle van kerncentrales een niet meer van het moment op te lossen ke leiders dat zij geen uitspraak ke uitspraken te eerbiedigen. welzijn en van komende genera-
nergie. aartsbisschop Hermann Schau- krachten te werken aan een goed te maken gevaar voor het „de schepping uitbuiten en wel- kunnen doen over de gevolgen Het gaat volgens de vier bis- ties.
53.
'9)
Hl f Zowel democratische als repu-
blikeinse afgevaardigden in het
n 'Amerikaanse congres voeren
S'Plactie voor het instellen van een
Pan Martin Luther Kingdag, een na
tionale dag, gewijd aan de na
belgedachtenis van de vermoorde
zwarte baptisten-predikant en
voorstander van geweldloze ac-
Itie voor gelijke burgerrechten.
«Gepoogd wordt, via een wets
ontwerp, Kings geboortedag, 15
januari, tot nationale vrije dag
te verklaren.
Een orthodox priester in een
■ai Grieks dorp heeft met enkele
schoten in de lucht uit zijn
jachtgeweer, vier Jehova's Ge-
tuigen voor zijn kerk verjaagd.
Zij brachten na de mis „De
I Wachttoren" aan de man. De
I priester is nu aangeklaagd we
gens verboden wapenbezit, de
verkopers van het blad wegens
het ronselen van gelovigen, het
geen in Griekenland is verbo-
den.
De Australische dr. Rosemary
Goldie is bij haar afscheid als
vice-secretaris van de leken-
raad door de paus in audiëntie
ontvangen. Rosemary Goldie
heeft sinds de reorganisatie van
de raad hierin geen functie
meer. Zij aanvaardt binnenkort
een leeropdracht aan de Late-
raanse universiteit in Rome. De
raad van leken heet nu raad
vóór leken. Het bestuur berust
nu bij curie-vertegenwoordi
gers.
De synode van de anglicaanse
kerk heeft enkele heiligen afge
voerd, omdat er niet voldoende
bewijs voorhanden is, dat zij
hebben bestaan. Bij deze is Sint
Valentijn, wiens feest maandag
is gevierd. Een heilige, die ge
handhaafd werd is Sint George,
de patroon van Engeland. Er is
gerede twijfel of hij wel bestaan
heeft, maar men heeft hem het
"voordeel van de twijfel willen
geven.
Volgens de Oostduitse protes
tantse kerken is het aantal
mensen, dat bezinningsdiensten
bezocht toegenomen in 1976. De
kerken hebben het aantal
diensten verhoogd omdat de
diensten overvol waren. Er was
maar plaats voor een vijfde van
de gegadigden. Geconstateerd
wordt een grote behoefte aan
stilte.
Onder de titel „Blik op de stad"
zal binnenkort een nieuw boek
verschijnen van bisschop Hel
der Camara. De inhoud wordt
gevormd door een aantal radio
toespraken van de aartsbis
schop van Olinda en Recife. Hij
verzorgt dit jaar alle weekdagen
om zes uur een ochtendwijding.
De bladen van de bisdommen
Haarlem en Rotterdam wor
den gretig gelezen. Dit blijkt
uit het lezersonderzoek van
„Tussenbeide" van het bis
dom Rotterdam en van „Sa
men Kerk" van het bisdom
Haarlem. Beide bladen, die
zes keer per jaar verschijnen
en zes van de acht bladzijden
gezamenlijk hebben, bereiken
samen een oplage van 150.000
exemplaren die via de paro
chies worden verspreid.
Een derde van de lezers spelt
het blad uit. Ruim de helft
leest wat hij of zij interessant
vindt. Acht procent bladert
het tenminste even door. Vol
gens tweederde is het nieuwe
bisdomblad, dat eind 1975 in
deze vorm werd opgezet, on
misbaar, terwijl nog eens der
tig procent het wensebjk acht.
Ruim zeventig procent is zon
der meer tevreden over de in
houd van het blad, dat bestaat
uit nieuws uit het eigen bis
dom, uit de Nederlandse kerk
en de wereldkerk en uit een
thematisch gedeelte, bijvoor
beeld over gezinskatechese, de
figuur van Christus of pasto
raal opbouwwerk. Ook is er
een bladzijde voor het gezin en
jongeren.
Onder de lezers blijkt een gro
te behoefte te bestaan aan ge
loofskennis en aan getuigenis
sen, bruikbaar als „Handvat
ten" voor gebed en voor ge
sprekken met elkaar en in het
gezin.
Bijzonder op prijs stelt men
berichten over ontwikkelingen
aan de basis,'zowel ter bemoe
diging als ter inspiratie. Men
vraagt om meer reportages
van parochies, goede experi
menten, liturgische tips. Een
aantal wenst in elk nummer
een woord van de bisschop.
Volgens verscheidene inzen
ders mogen beide bisdombla
den best kritischer zijn en
minder „orgaan van het bis
dom".
Het blad bereikt momenteel
ongeveer dertig procent van
de gezinnen. Om dit percenta
ge te verhogen proberen „Sa
men Kerk" en „Tussenbeide"
te bereiken dat de bladen van
uit de parochies meer aan huis
worden bezorgd, zodat ook de
minder kerksen de krant on
der ogen krijgen. In de meeste
parochies wordt het blad in de
kerk uitgedeeld of neergelegd.
Het blad kost tien cent, mees
tal betaald door de kerkbestu
ren van de parochies.
De internationale en interkerkelijke
Vrouwengebedsdag op de eerste
vrijdag in de lijdensweken valt dit
jaar op vrijdag, 4 maart. Het thema
is „daadwerkelijke liefde". In ons
land is deze dag ook uitdrukkelijk
voor mannen bestemd en wordt hier
daarom „Wereldgebedsdag 1977" ge
noemd.
In ruim honderdzeventig landen
wordt deze gebedsdag gehouden. In
Nederland worden in honderden
plaatsen oecumenische gebedsdienst
en belegd. Hiervoor worden teksten
beschikbaar gesteld, afkomstig van
vrouwen in Oost-Duitsland. Elk jaar
stellen vrouwen in een ander land
de liturgie voor de gebedsdag op.
De Wereldgebedsdag dateert uit
1887. In dat jaar kwamen voor de
eerste maal uit verschillende kerken
in de Verenigde Staten bijeen om
gezamenlijk te bidden voor de zoge
naamde „inwendige zending", de
missie in eigen land. Vrouwelijke
zendelingen verspreidden dit initia
tief over de gehele wereld.
Tijdens de internationale bijeen
komst van zendelingen in Jeruzalem
in 1928 werd een Nederlandse deel
neemster belast met de organisatie
van de dag in Europa. Aanvankelijk
werd de idee slechts aarzelend aan
vaard. Een liturgie zonder preek en
dan nog oecumenisch, was toen voor
velen iets totaal nieuws en dus moei
lijk te accepteren.
Aan de gebedsdiensten is ook een
collecte verbonden. Vorig jaar
bracht deze in ons land ongeveer
zestigduizend gulden op, die besteed
werd aan missie en zending. Gebrui
kelijk is dat ten minste een deel van
het geld gaat naar het land, waar de
liturgie is samengesteld. Dit jaar dus
Oost-Duitsland. Een deel van de col
lecte dit jaar is bestemd voor het
werk van mevrouw ds. a. E. Ruys
van de Nederlandse gemeente in
Berlijn.
Naast de gebedsdiensten voor vol
wassenen, worden aparte diensten
gehouden voor de jongeren.
