Aktiecomité's tegen
te grote ingreep
in gezondheidszorg
Helpen de zin van het leven te ontdekken
H. Fievet gedreven
pleitbezorger voor
mede-hartpatiënten
i
Kleine West-Europese
landen naar Carter
Jubilerende e
Lions lanceren-
schrijf raam
voor blinden
kerk
wereld
♦C
Tweede-Kamer achter staatssecretaris
Kasteel
Warmelo
te koop
q
Eva den Hartog niet
teruggeroepen uit
Bangla Desh
OVERLEG OVER ONTWIKKELINGSHU
Beatrix en
Claus naar
China
»r 1
Gemeenschappelijk
tijdschnit voor g
gehandicapten f
BISSCHOPPEN OVER DOEL KATHOLIEK ONDERWIJS:
^iNNENLAND/BUITENLAND
LEIDSE COURANT
'WOENSDAG 9 FEBRUARI 1977 PAGINA
(Van onze parlementaire redaktie)
DEN HAAG Een meerderheid van de
Tweede-Kamer wil staatssecretaris Hen
driks (Volksgezondheid) de bevoegdheid ge
ven tot sluiting van een ziekenhuis, ver
pleegtehuis, dagverblijf of specialistische
kliniek. Daartoe zal de wet ziekenhuisvoor
zieningen worden gewijzigd. Tot sluiting
van een ziekenhuis zal worden besloten als
die inrichting past in het provinciale plan
voor ziekenhuisvoorzieningen.
Staatssecretaris Hendriks streeft er door
fusies en sluitingen naar om de kostenont
wikkeling in de gezondheidszorg om te bui-
i gen en het aantal ziekenhuisbedden te bren
gen op vier per duizend inwoners (nu vijf
per duizend).
In 't algemeen zal de Tweede Kamer morgen
de noodzaak onderschrijven om enorme kos
tenstijging in de gezondheidszorg te vermin
deren. Dit mag echter niet gaan ten koste
van de kwaliteit. Bezwaarlijk wordt het
geacht dat hier en daar ziekenhuizen geslo
ten zijn, zonder dat er al vervangende voor
zieningen tot stand waren gebracht.
De fracties van het CDA achten het wense
lijk dat de provinciale plannen voor de
ziekenhuisvoorzieningen niet door Gedepu
teerde Staten worden vastgesteld, maar door
provinciale staten. Hiermee wordt beoogd
dat volop ruimte voor inspraak wordt ge
schapen. Zo nodig zullen de termijnen voor
de inspraak moeten worden verlengd. Bij
motie zullen de CDA-fracties vragen om de
academische ziekenhuizen binnen de plan
ning te betrekken.
De PvdA-fractie stelt wel een aantal kantte
keningen bij het gehele beleid op het gebied
van de ziekenhuisbouw, maar zal niet met
voorstellen tot wijziging van het wetsont
werp komen.
Er bestaat in den lande grote ongerustheid
over de sluiting van ziekenhuizen. Het lande
lijke actiecomité gezondheidszorg heeft
daarvan gisteren bij staatssecretaris Hen
driks blijk gegeven door de overhandiging
van een groot aantal handtekeningen. Het
landelijk comité overkoepelt de activiteiten
van 25 plaatselijke actiecomité's, onder an
dere in Voorburg, Leiden, Enkhuizen en
Twente. De actiecomité's vinden dat er een
einde moet komen aan de „afbraak poli
tiek".
Walvis te zwaar voor hijskraan
Een kraan van de Amerikaanse marine ligt hier hulpeloos op zijn kant
op het strand bij Mayport. De kraan werd omgetrokken door het enorme
gewicht van een van de 126 walvissen, die. gedreven door een vreemd
instinct, zo dicht naar het strand zwommen dat zij bij laag water droog
kwamen te liggen. Geen van de 126 dieren heeft het avontuur overleefd.
De oorzaak van dit merkwaardige gedrag is vermoedelijk het feit dat
de dieren hun oriëntatie kwijtraken als zij over een langzaam glooiende
bodem zemmen.
(Van een onzer verslaggevers)
DIEPENHEIM - De eigenaar
van kasteel Warmelo en het 25
hectare beslaande landgoed, de
Internationaal Credit Bank, is
per 1 maart failliet verklaard.
De moeder van prins Bernhard,
prinses Armgard, heeft 19 jaar
op het kasteel gewoond. Het is
nu te koop.
Het werd in 1952 door prins
Bernhard gekocht. Na het over
lijden van zijn moeder in 1971
verkocht de prins kasteel en
landgoed voor een miljoen gul
den aan de International Credit
Bank.
Met verschillende gegadigden
worden reeds onderhandelingen
gevoerd over aankoop van het
kasteel, eventueel inclusief de
befaamde tuinen, die men onder
Eigenaar failliet
geen beding verloren wil laten
gaan. Het is niet uitgesloten dat
de tuinen naar een stichting
gaan. Enkele natuurstichtingen
zouden reeds interesse hebben
getoond.
n ge
en d
tNVl
;r kr
(Van een onzer verslaggevers)
betr
van
cgroi
40T
euf
iiu 4
i hi
DEN HAAG Lions Nederland, een organisatie van
Nederlanders die zich inzetten voor de hulpbehoeven!
medemens, lanceert in het kader van het 25-jarig jubilei
dit jaar een nieuw hulpmiddel, waarmee blinden en gel
dicapten kunnen schrijven. Dit zogenaamde Pen-In-schrj
fraam fungeert als blikvanger voor een aantal activiteif
onder het motto „Lions helpen overal", waarmee men h<
Nederlandse volk wil laten zien dat de organisatie get
geheimzinnig genootschap is, maar een club mensen, die zit
onbaatzuchtig inzet voor de hele maatschappij.
Het schrijfraam. ontworpen door de 54-jarige Hagenaar
van der Toorn, kan men zien als een dubbel gevouwen plast
boekomslagje. Aan de ene zijde bevat het de in relii
aangebrachte vöorbeelden van cijfers en het alfabet met
daarmee corresponderende brailletekens. De andere zijcj
bevat het eigenlijke schrijfraam met 180 vakjes, waarin c
gebruiker kan schrijven aan de hand van voorbeelden va
het schrift. Het schrijfraam wordt in samenwerking met c
Blindenbond verder ontwikkeld en gratis uitgereikt aa
blinden en gehandicapten.
Andere acties waaraan de Lions onder meer steun zulleJ
verlenen zijn zeilboten voor gehandicapten, een nieuwe mil
torreddingsvlet voor Den Helder en een opvangboerderij vo< 1
alcoholici van het Leger des Heils bij het Gelderse Locher
BREDA (ANP) De voorzitter
van de Nederlandse Hartpatien-
tenvereniging Henk S. Fievet
uit Breda is in de nacht van
maandag op dinsdag plotseling
overleden. Hij is 45 jaar gewor
den.
Zelf zwaar hartpatiënt, heeft
Fievet zich de laatste zes a ze
ven jaar ingezet voor verbete
ring van de mogelijkheden van
chirurgische behandeling van
hartpatiënten in Nederland.
Daartoe richtte hij in 1970 in
1970 de Nederlandse Hartpa
tiëntenvereniging op. Door de
monstraties en harde acties ves
tigde hij de aandacht op zich.
Hij wist zich er een positie mee
te verwerven die vorig jaar leid
de tot het tot stand komen van
een geregelde „luchtbrug" van
Nederlandse hartpatiënten naar
een hartchirurgisch centrum in
Houston in de Amerikaanse
staat Texas.
„Fievet is door zijn gedreven
heid niet te vervangen, maar
toch moet het werk van de ver
eniging doorgaan", aldus de se
cretaris .van de Hartpatienten-
vereniging, P. J. van Overveld.
„Omdat Henk Fievet ondanks
een hartoperatie nog veel last
had van zijn hartziekte, kon het
altijd gebeuren dat er iets mis
ging, maar toch schrik je als je
dit hoort. Zijn grootste ver
dienste is geweest dat hij door
zijn activiteiten zoveel deuren
heeft open gekregen, ook in de
medische wereld. Hij heeft echt
wel eens met de botte bijl ge
werkt, maar gelukkig was dat
de laatste tijd minder nodig",
aldus Van Overveld.
„We hebben mede dankzij zijn
ijveren de luchtbrug van de
grond gekregen en we hopen
dat te kunnen voortzetten".
De laatste activiteiten van Fie
vet behelsden een definitieve re
geling met de ziektekostenverze
keraars voor de uit te breiden
luchtbrug en steun aan het
Groot Ziekengasthuis in Den
Bosch, dat bezig is een groot
hartchirurgisch centrum van de
grond te krijgen. Volgende
maand had Fievet op een hoor
zitting van de Tweede-Kamer
commissie voor Volksgezond
heid opnieuw willen bepleiten
wat hij sinds zijn eerste har
taanval heeft gedaan: uitbrei
ding van de mogelijkheden om
Nederlandse hartpatiënten die
daarvoor in aanmerking komen,
met een operatie te helpen.
De heer Fievet wordt vrijdag
middag op de protestantse be
graafplaats Zuilen aan de Haag-
weg in Breda ter aarde besteld.
WALDHEIM IN BEIROET
i Secretaris-generaal van de VN, Kurt Waldheim brengt momenteel een
I bezoek aan Libanon. In Beiroet bezichtigt hij hier de door de burgeroor-
i log zwaar getroffen wijken.
Commandant Leger des Heils
(Van een onzer verslaggevers)
Amsterdam De commandant van het Leger des Heils in Neder
land C. Verwaal beschuldigt zijn voormalige majoor Eva den
Hartog ervan,- onwaarheid te spreken, wanneer ze zegt dat ze niet
naar haar armenwerk in Bangla Desh mag terugkeren, en dat ze
tegen haar wil een administratieve baan in Nederland opgedrongen
heeft gekregen.
Volgens de commandant is Eva den Hartog, die in verband met
het conflict ontslag heeft genomen uit haar officiersfunctie - ze
blijft wel heilsoldate - niet uit Bangla Desh teruggeroepen, maar
is ze vrijwillig naar Nederland gekomen en heeft ze herhaaldelijk
te kennen gegeven niet terug te willen.
(Van onze parlementaire redac
tie)
Den Haag Zeven kleine west
Europese landen, waaronder
Nederland, zullen volgende
maand een ministersdelegatie
naar de Verenigde Staten stu
ren voor besprekingen met de
regering-Carter over ontwikke
lingszaken. Dit heeft minister
Pronk, de Nederlandse be
windsman van ontwikkelings
samenwerking, gisteren mede
gedeeld.
De zeven zogenaamde gelijkge
zinde landen, die gisteren in
Den Haag op ministerniveau
hebben vergaderd, zijn Neder
land, België, Denemarken, Zwe
den, Noorwegen, Finland en Ier
land. Binnenkort zal ook Oos
tenrijk tot deze groep toetreden.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Prinses Beatrix
en prins Claus zullen van 3 tot
18 mei een werkbezoek brengen
aan de Volksrepubliek China,
op uitnodiging van de regering
van dat land.
Het wordt het eerste officiële
bezoek van een of meer leden
van het koninklijk huis aan de
volksrepubliek. Enkele jaren ge
leden bezochten prinses Irene
en prins Carel Hugo China in
formeel.
Beatrix en Claus hebben eerder
reeds een officieel werkbezoek
aan de Sovjet Unie gebracht.
ïirt,
Volgens minister Pronk irich
niet de bedoeling dat de laden
gezamenlijk beslissingen nerim
De groep is ingesteld voostre*
uitwisselen van informatitsjie
coördineren van het onriopst
lingsbeleid en het uitoe:
van invloed op de grote iartk
triestaten, V.S., Japan, NE
Duitsland, Frankrijk en Uit c
Brittannië. t de
I 1 A «n
(Van een onzer verslaggeefsters)
DEN HAAG - De ANIB en
Fokus, twee verenigingen die
de belangen van gehandicapten
behartigen, gaan gezamenlijk
een bondsblad uitgeven. Met de
oprichting van dit tweemaan
delijkse magazine, dat „Brand
punt Interval" is genoemd,
wordt bovendien de samen
werking tussen de twee bonden
gegarandeerd.
De Algemene Nederlandse Inva
liden Bond werd in 1942 opge
richt maar is pas de l%i j
jaren als echte vakbond aa e
werk. Voortdurend in geq e
met politici tracht zij de ;eif
mens- en sociale positie vabe<
leden te verbeteren. en
Fokus spant zich vooral in NI
het wonen van de gehandic
met daarbij de leefsituatie
de contacten met de maatsc p
pij- mt
Beide bonden streven naar
ledige integratie van de gr^
dicapte mens in de samenle^
lo
UTRECHT - „Katholiciteit
van onderwijs kan niet louter
als gedachte of als inspire
rend ideaal worden nage
streefd. Deze idealen krijgen
pas kracht, wanneer zij vorm
vinden in aanwijsbare scho
len, in teams van onderwij
zers of docenten, in een con
creet onderwijsmilieu. Wan
neer gemotiveerde schoolbe
sturen en ouderverenigingen
blijvend bevorderen dat het
ideaal in daden wordt omge
zet, dan pas is er garantie
voor onderwijs dat aansluit
bij de levenskeuze van de ou
ders. Daarom vragen wij dat
katholieken, waar mogelijk,
hun eigen scholen oprichten,
niet omdat op andere scholen
leerlingen geen goede vor
ming kunnen krijgen, maar in
de overtuiging dat katholici
teit een belangrijke factor is
in het onderwijs aan jonge
mensen".
Dit schrijven de bisschoppen
van Nederland in hun zojuist
gepubliceerde brief over het
katholiek onderwijs. Het is een
lange brief geworden, die de
twaalfduizend woorden nabij
komt en waarin de inleiding is
verwerkt, die kardinaal Wille-
brands heeft uitgesproken op
9 december, voor de Neder
landse Kathoüeke Ouderver
eniging te Utrecht.
De bisschoppen zeggen hun
brief te schrijven om allen die
de hitte van de dag dragen,
moed te geven en te helpen.
Zij leggen daartoe voorname
lijk twee vragen voor: wat be
tekent in onze tijd katholiciteit
van het onderwijs? En: welke
mogelijkheden hebben wij om
aan deze gerichtheid van het
onderwijs gestalte te geven?
Geiovige mensen, zo stellen zij,
staan wel midden in cle we
reld, maar zij kijken toch net
iets anders tegen de wereld
aan. „Als gemeenschap van
gelovigen zoeken wij naar we
gen waarlangs wij de wereld
als ons gegeven schepping
vruchtbaar houden en de men
selijke samenleving maken tot
een huis waarin God herken
baar is door onze gerechtig
heid. trouw en liefde. De ont
plooiing van de mens is daar
bij van groot belang. De rich
ting waarin een jonge mens
zich ontwikkelt, is bepalend
vooor de manier waarop hij
met zijn medemensen in de
wereld omgaat. Juist omdat
het onderwijs zo duidelijk in
dienst staat van die ont
plooiing. verdient het de aan
dacht van mensen die „de weg
van Christus" proberen te
gaan".
Geloofscrisis
De bisschoppen constateren,
dat de vanzelfsprekendheid
waarmee vanaf 1920 is ge
bouwd aan de ontplooiing van
het katholiek onderwijs voor
bij is. Naast de verwarring
over algemene onderwijsdoe
leinden, die aan het onderwijs
voor veel leerkrachten zijn
vanzelfsprekendheid ontneemt
is er op katholieke scholen ook
nog de veel fundamenteler dis
cussie als gevolg van de ge
loofscrisis van velen: ouders,
leerlingen en onderwijskundi
gen.
Niet weinig docenten op die
scholen, zeggen de bisschop
pen, zijn niet meer bij machte
de kerk te aanvaarden als de
gemeenschap van mensen die
in Christus geloven. Zij zien
de kerk ondanks de ver
nieuwingen van het tweede
Vaticaans concilie - alleen
maar als een geheel van
macht en kunnen voor zich
zelf die kijk niet doorbreken.
Zij beleven hun werk op
school niet meer als een
dienst binnen een grotere ge
loofsgemeenschap. In een aan
tal gevallen beperken zij zich
tot de horizon van een kleine
gelovige gemeenschap. Maar
dikwijls denken zij zichzelf
alleen nog maar te kunnen
beschermen door de kerk van
zich weg te duwen. Voor som
migen binnen het katholiek
onderwijs is het geloven zelf
„een verloren perspectief' ge
worden.
Het is met verwonderlijk, al
dus de bisschoppen, dat zulke
mensen niet meer in één op
voedingsideaal kunnen samen
werken met degenen, die het
als hun ideaal zien leerlingen
de smaak voor een gelovig le
ven binnen de kerk bij te
brengen. Dat wat katholiek
onderwijs typeert: de leerlin
gen vrijmaken voor wat de
mens te boven gaat, is dan
voor een schoolteam wel een
zeer moeilijke opdracht ge
worden.
Daarbij komt, dat ook de
katholieke ouders een veel
kleurig gezelschap geworden
zijn. Schoolbestuurders en
schoolleiders worden dikwijls
sterk in beslag genomen door
organisatorische en onderwijs
kundige problemen. Zij laten
graag de discussie rond de
identiteit over aan een „identi
teitscommissie". Maar wie bij
het onderwijs betrokken is,
mag de discussie over de iden
titeit niet ontlopen.
De bisschoppen tekenen daar
bij aan. dat katholiek-ziin niet
iets is wat iedereen voor zich
zelf opnieuw kan uitvinden,
ook een school niet. Dat is de
opdracht van de kerk, waarin
ook het katholiek onderwijs
deelt. Een kathoüeke onder
wijsinstelling zal zich afvra
gen, wat kathoüciteit voor
haar betekent: voor het be
stuur, de ouders, de schoollei
ders, de leerlingen en studen
ten, de onderwijsgevenden.
Verwijzend naar de verklaring
van het tweede Vaticaans con-
cüie over de christeüjke op
voeding zegt de brief onder
meer, dat het typerend voor de
kathoüeke school is, dat zij in
de schoolgemeenschap een mi
lieu tot stand wil brengen dat
bezield is van de evangeüsche
geest van üefde en vrijheid.
Dit eigen miüeu van een kath
oüeke school wordt zeker me
de gevormd door regelmaüg
gezamenüjk gebed en door
goed verzorgd godsdienston
derwijs. Maar allereerst ge
beurt dit doordat zij een
school wil zijn die bijdraagt
tot groter rechtvaardigheid,
die de verhoudingen tussen
mensen zuivert en die helpt de
zin van het leven te ontdek
ken.
Catechese
Over de plaats van de cateche
se wordt gezegd, dat deze al
leen de school niet kathoüek
maakt, integendeel, de kath
oüeke school maakt de cate
chese mogeüjk. Het karakter
van een school wordt dan ook
niet gered door de mogeüjk-
heid van een of twee uur cate
chese per week, wanneer de
rest van de school zich daar
aan weinig gelegen laat liggen.
Aan de andere kant is het te
betreuren, dat op een aantal
kathoüeke scholen de ruimte
voor catechese sterk is ver
minderd en dat in een aantal
gevallen de uren voor cateche
se zijn ingeruild voor maat
schappijleer. Want, aldus de
bisschoppen, al maakt de cate
chese de kathoüciteit van de
school niet uit, zij is er wel een
onmisbaar element in. Cate
chese heeft tot taak de waar
den, die in het geheel van de
school aanwezig zijn, uitdruk-
keüjk onder woorden te bren
gen en te ordenen in het grote
re kader van evangeüe en
kerk.
Van groot belang voor de ver
dere ontwikkeling van de cate
chese in het basisonderwijs,
lijkt de bisschoppen de uit
breiding van de dienstverle
ning door districtscatecheten.
Voor de toekomst van de cate
chese het voortgezet onderwijs
is de opleiding van bevoegde
godsdienstleraren onmisbaar.
Dat nu met steun van de rijks
overheid een mogeüjkheid ge
schapen is voor althans één
dagopleiding van catecheten
met een tweede- en derde
graadsbevoegdheid, noemen
de bisschoppen een reden tot
tevredenheid.
Ouderverenigingen en ouder
commissies, evenals contact
avonden zien de bisschoppen
als noodzakeüjk. Waar nodig
zal de katholieke school de
oprichting van oudervereni
gingen bevorderen, naast de
contacten met parochie of de
kenaat.
Wat betreft degenen, die het
onderwijs geven, zegt de brief,
dat de vraag hoe de onderwijs
gevende zelf denkt en leeft,
uitermate gewichtig is gewor
den. De catechese in de scho
len wordt sterk afhankeüjk
van de gelovige houding en de
catechetisch-didactische aan
pak van de onderwijsgevende.
Ht bestuur moet daarom, al
dus de bisschoppen, uitdruk
kelijk van zijn docenten vra
gen dat zij er ernstig naar
streven als Icatholiek te leven.
Het typerende voor katholiek
onderwijs zullen zij in hun
leven zichtbaar moeten ma
ken. Als een school dit zou
loslaten dan heft zij zich daar
mee juist als katholieke
school op.
De bisschoppen erkennen, dat
dit voor de leraar of onderwij
zer, die zo uitdrukkeüjk door
jonge mensen op zijn persoon-
üjk denken en voelen wordt
aangesproken, een zware op
gave is. Zij ervaren - als zij
proberen aan hun roeping te
beantwoorden - in hun eigen
leven aüe spanningen, die onze
tijd met zich meebrengt. Be
stuur, schoolleiding en ouders
en ook de pastores moeten dit
beseffen en bereid zijn hen te
steunen.
Ook zelf moeten zij er voor
zorgen niet alleen te komen
staan. Als christen kunnen zij
het niet stellen zonder enige
gemeenschapsvorm, zonder
enige vorm van kerk-zijn. Zij
moeten met andere gelovigen
en met het kerkgebeuren in
gesprek büjven, anders zal de
groei binnen de kerk aan hen
voorbijgaan en zullen zij hun
inspiratie verhezen.
Opleiding
De bisschoppen achten het
duideüjk, dat een goede kath
oüeke opleiding hiervoor on
misbaar is. Kathoüeke oplei
dingen voor kleuterleidsters,
kathoüeke pedagogische aca
demies, kathoüeke lerarenop
leidingen zijn daarbij van het
grootste belang. Het kathoüek
onderwijs kan ze niet missen.
Ook waar kathoüeke opleidin
gen niet mogeüjk büjken,
moet worden gestreefd naar
een goede identiteitsvorming
van degenen die als kathoüek
in het onderwijs willen wer
ken. Daarvoor is de mogeüjk
heid een godsdienstdiploma te
halen, niet voldoende. Elke op
leiding heeft de deücate taak
de jongvolwassene te begelei
den in het vinden van een
eigen gelovige houding en be
leving.
De bisschoppen tonen zich te
rughoudend ten opzichte van
samenwerkingsscholen, waar
leerlingen uit gezinnen van
verschillende godsdienstige
overtuigingen en van uiteen
lopende levensbeschouwing
samenkomen. Het gevaar is
groot, zo zeggen zij, dat zo'n
school een vervlakkende
school wordt, doordat men
weliswaar elkaar vrijlaat,
maar dan ook nergens meer
over praat.
Doelstellingen en mogeüjkhe-
den van zo'n school moeten
door. alle betrokkenen zorgvul
dig overdacht worden. Is eer
kathoüeke school noch een sa»
menwerkingsschool mogeüjk
dan dienen de kathoüeke ge
meenschappen in de regio'll|
samen met het kathoüek on
derwijs na te gaan hoe df
kathoüeke leerlingen geholper
kunnen worden bij de vor
rrnng van hun leven. L
Offers ouders
Wat de ouders betreft, zegt d<*
brief nog, dat in de nabij!
toekomst het ondersteuneif
van het kathoüek onderwijs
misschien hogere eisen aar,
hen zal steüen dan in het naasi
te verleden, toen veel vanzellj
ging. Samenwerkingsverban
den immers moeten worder
versterkt en dat vraagt zondei
twijfel een extra inspanning
misschien ook financiële of
fers.
Ook zullen ouders die hun kinS'
deren kathoüek onderwijs lais
ten volgen, weten dat in eeda>
aantal gevallen hun kinderer/
grotere afstanden moeter t
overbruggen, of, in het voortial
gezet onderwijs genoegertr
moeten nemen met mindeie
ideale keuze Maar, aldus df j
bisschoppen, er wordt daAJ
door hen een duideüjke keuzfl
gemaakt, wat het kathoüek on
derwijs alleen maar ten goeddël
kan komen. N
(„De brief van de bisschopper>c
over het kathoüek onderwijs'gf
wordt in een speciale uitgav6
(half krantenformaat) gratiie
verspreid in een oplage vai
750.000 exemplaren. Hij is ooi
te bestellen als brochure: See
cretariaat van de R. K. Kerktn
provincie, Biltstraat 121, Poster
bus 13049, Utrecht. Tel.: 03011
334.244. Prijs 1.50 gulden, plu» 1
