25 BOX
FIRST IN EUROPE
fenuwenoorlog met cijfers op
terste
„geslaagde" stakingsdag
£eidóe@ouftcmi
Bij Philips
65.000
werknemers
zonder cao
Internationale
scheepvaartwereld
hield rekening met
havenstaking
de beste tabak voor geld te koop
güSTNENLAND
WEL AKKOORD MET
PRIJSCOMPENSATIE
Van Nederlanders
slechts 25%
achter staking
Afkoeling in de strijd
DINSDAG 8 FEBRUARI 1977 PAGINA 9
(Van een onzer verslaggevers)
EINDHOVEN De mislukte besprekingen over een nieuwe
cao bij Philips hebben betrekking op circa 65.000 personeel
sleden in de Nederlandse bedrijven. De kans is thans groot
geworden, dat in deze vestigingen eveneens stakingsakties
zullen uitbreken. Volgens de Philips-direktie zal vermoede
lijk geen kort geding aangespannen worden. De direktie liet
dit vannacht weten, nadat de besprekingen, die voor de
derde keer gehouden werden, vastgelopen waren.
Van direktie kant is bij de onderhandelingen, ook bij die
van gisteren en vannacht, voortdurend gesproken over de
handhaving van de koopkracht en niet over de automatische
prijscompensatie. Vanuit deze achtergrond meende de direk
tie, dat wellicht nog besprekingen met de Unie BLHP en
het CNV mogelijk waren, omdat deze bonden, aldus de
direktie in de eerste onderhandelingsfase eveneens de hand
having van de koopkracht voorop gesteld hadden. Beide
bonden zouden vandaag nog overleg in eigen kring plegen.
Desondanks is voor de twee bonden de mogelijkheid voor
nadere gesprekken open. Zij hebben namelijk gisteravond
laat voorgesteld om in de loop van dit jaar een studie te
wijden aan een maximum in de prijscompensatie en verder
om per 31 december 1977 het dan aan de orde zijnde deel
van de prijscompensaie afhankelijk te stellen van de uit
komst van de studie.
Daarop grondde vannacht, toen de besprekingen vastgelopen
waren, de Philips-direktie de mening, dat met de Unie BLHP
en het CNV wellicht nog verdere onderhandelingen mogelijk
waren. De vertegenwoordigers van het FNV zien echter geen
heil meer in verdere besprekingen, omdat Philips geen enkele
toenadering had gewild, aldus woordvoerders van het FNV.
Zij gaan thans met de kaderleden overleggen over het
eventueel doorvoeren van de opgeschorte akties.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Bijna de helft van de Nederlanders vindt
dat de vakbonden in het loonkonflikt gelijk hebben. Slechts
een kwart van de bevolking vindt het juist dat de bonden
het tot stakingen hebben laten komen. Deze uitkomsten
geeft een opiniepeiling die de Nederlandse Stichting voor
Statistiek onder ruim 960 mensen heeft gehouden aan het
begin van de vorige week.
Bijna tweederde van de ondervraagden noemde uit zichzelf
de prijscompensatie als grootste twistpunt in het overleg
tussen werkgevers en vakbonden. Op de vraag of de bonden
het tot stakingen moeten laten komen, antwoordde 68 procent
van de ondervraagden ontkennend, 25 procent bevestigend.
Van de geênqueteerden die vakbondslid zijn antwoordde 45
procent bevestigend op deze vraag en 41 procent ontkennend.
Van de ondervraagde vakbondsleden gaf 63 procent te
kennen aan een staking deel te nemen. 21 procent zou dit
niet doen. Van de geênqueteerden die geen vakbondslid zijn
zei 58 procent niet aan een staking mee te doen.
Stakingen
(Van onze verslaggevers)
RECHT De vakbonden be-
ouwen de actie voor het her-
I van de automatische prijs-
opensatie als geslaagd voor
t de eerste dag betreft. Van-
ig zijn op tal van plaatsen
stakingen uitgebreid. De
rkgevers dingen in de zenu-
noorlog aanzienlijk af op het
eet van de stakingsoproep.
balans opmakend van één
zei Herman Bode, een van
coördinatoren van de cam-
fne namens de Federatie Ne-
landse Vakbeweging, dat
stakingsparool over het al-
neen goed is opgevolgd. De
>r staking geselecteerde be-
jven gingen plat. Hij wees
■p, dat men een beleid volgt
Igens hetwelk met zo weinig
•gelijk middelen een zo groot
•gelijk effect wordt bereikt.
Igens de FNV is gisteren
or bijna 8.000 man in drie
irijfstakken gestaakt, waar-
or 43 bedrijven plat gingen,
Tls dat in stakingsjargon
et. In de industrie ging het
vankh1feKhwV"«nlrbeidernvan.het havenbedr'j' Quick Dispatch in de Waalhaven wachtten gisteren bij de ingang
Dearijt hun collega's van de avonddienst op om deze de staking van die dag te laten voortzetten.
25 xm SIZE Fm 225
Voor reizigers die per trein in de hoofdstad aankwamen was het
ontbreken van openbaar vervoer een ernstige tegenvaller. De
meesten hoorden eerst op de stations dat er geen vervoer zou zijn
tot half tien. In de druilerigen regen begonnen velen aan een
wandeltocht naar hun werk, voor anderen die een te grote afstand
moesten overbruggen, restte geen andere mogelijkheid dan in het
station of in een naburig restaurant te wachten.
Volgens een mededeling van het Rotterdamse vervoersbedrijf
vatten de reizigers de mededeling dat er gestaakt werd nuchter
en kalm op.
De taxi's in Amsterdam reden wel, hoewel er nauwelijks een te
krijgen was. De vervoersbonden hadden aanvakelijk medegedeeld,
dat de taxi-chauffeurs uit solidariteit ook op de standplaats zouden
blijven. Later liet de voorzitter van de Amsterdamse Taxicentrale
evenwel weten, dat er geen enkele overleg was geweest over een
solidariteit s-staking en dat men dus normaal aan het werk zou
blijven.
om 4.000 stakers bij acht bedrij
ven, in de bouw om 1800 sta
kers bij 32 objecten en in de
havens om 1900 man bij drie
bedrijven. Opvallend daarbij
was, dat er een uitstekende sa
menwerking was met de bon
den van het CNV, hoewel er
geen officiële regeling bestaat.
Een woordvoerder van de sa
menwerkende werkgeversorga
nisaties stelde gisteravond, dat
er beslist niet door meer dan
3.000 mensen is gestaakt, eerder
dacht hij aan 2200 2800.
In de zuivelindustrie, waar vol
gens de rechter (nog) niet mag
worden gestaakt, is het gisteren
vrij rustig gebleven. Wel waren
er overal heftige discussies, die
tot werkstagnatie leidden. Naar
stig wordt nagegaan, of de hui
dige cao-tekst andere acties dan
stakingen toelaat, bijvoorbeeld
stiptheidsacties. Aangemoedigd
door het succes van de zuivel-
werkgevers heeft nu de Vereni
ging Nederlandse Vleeswarenin-
dustrie de voedingsbonden van
morgen voor de rechter ge
daagd, om ook in deze sector,
waar acties aangekondigd zijn,
stakingen verboden te krijgen.
De zaak dient voor dezelfde
rechter, die de zuivelwerkgevers
een adempauze gunde. Ook de
vleeswarenfabrikanten willen
een afkoelingsperiode voor na
der cao-overleg. Kennelijk heb
ben de vleeswarenfabrieken zo
nadrukkelijk naar de dagvaar
ding van de zuivel gekeken, dat
zij dezelfde bonden hebben ge
daagd, hoewel de industriebond
NKV in de vleeswarenindustrie
geen leden heeft. Daarentegen
zijn twee bonden niet opgeroe
pen (de HBV en Mercurius) die
wel één lijn trekken met de
voedingsbonden. De zaak is nog
onoverzichtelijker geworden na
dat één der ondernemers, Mees
ter BV te Wijhe, zich uit het
geding heeft teruggetrokken en
zich bereid heeft verklaard nog
eens te praten over het systeem
van prijscompensatie.
Intussen hebben de voedings
bonden hoger beroep aangete
kend tegen het stakingsverbod
van twintig dagen. Zij menen,
dat het vonnis van de Utrechtse
rechtbankpresident prof. Van
Dijk daartoe voldoende aankno
pingspunten biedt. Met name
zou de rechter in zijn oordeel
buiten zijn boekje zijn gegaan.
Het gaat hier voornamelijk om
een principiële zaak, want als
het Amsterdamse gerechtshof
aan een oordeel toekomt is ze
ker half maart en zijn de twintig
„overgangsdagen" al lang om.
FNV-bestuurder Bode zei gister
avond, dat er aan werkgevers
zijde bepaald weinig bereidheid
is om te onderhandelen. Hij
wees in dit verband op een uit
spraak van bouwwerkgevers-
voorzitter Van Eijkelenburg, dat
individuele ondernemers, die
wel willen praten over de prijs
compensatie, geroyeerd zullen
worden als lid van zijn organi
satie.
Intussen heeft minister Boers-
ma (Sociale Zaken) in een radio-
interview laten blijken, dat het
landsbelang weliswaar niet ge
doogt dat de regering werkloos
toeziet, maar dat het nog wel
een maand of twee kan duren
voordat zij stappen onderneemt.
Bode zei, als commentaar hie
rop, dat het wel niet zo lang zal
duren voordat de werkgevers
overstag gaan. „Wij als FNV
kunnen net zo lang doorgaan tot
ons doel is bereikt, maar het is
de vraag of de werkgevers het
zo lang kunnen uitzingen".
De actievoerende vakbonden
hebben inmiddels hun campag
ne uitgebreid. Bovendien zijn er
bonden bijgekomen, die zich in
de strijd werpen. Dat zijn met
name de grafische bonden, die
ervoor hebben gezorgd, dat van
daag meer dan 300.000 Neder
landers in het oosten en zuiden
van het land geen krant thuis
krijgen bezorgd. Gestaakt wordt
bij drukkerij Misset in Doetin-
chem, de Gelderlander-combi-
natie in Nijmegen, uitgever
smaatschappij Arnhem, Van
der Loeff in Enschede en druk
kerij Franken in Deventer. Het
gaat in totaal om duizend werk
nemers. Morgen komt daar nog
drukkerij Rota-Best in Best bij.
De acties kunnen weldra ook
worden uitgebreid tot de hore-
casector. De cao-onderhandelin
gen daar zijn maandag vastgelor
pen, waarbij opnieuw de prijs
compensatie het struikelblok
was. Ook de onderhandelingen
met de Nederlandsche Stikstof
maatschappij (1200 werkne
mers) te Sluiskil zijn mislukt
De directie heeft van de bonden
een ultimatum ontvangen, dat
zaterdag afloopt. Enkele kleine
re werkgevers zijn bereid geble
ken, de prijscompensatie toe te
kennen. Waar werkgevers afwij
zend reageren trekken onderne
mingsraadsleden zich terug uit
de raden. De vakbonden willen
voorts hun mensen terugtrek
ken uit de publiekrechtelijke be
drijfsorganisatie omdat zij ook
daar verder overleg met werk
gevers zinloos vinden.
van Het Amsterdamse Gemeentelijke Vervoer Bedrijf stemmen hier vóór een zgn. „speerpuntactie",
ben vandaag van 5.009.30 het werk neergelegd om hiermee hun solidariteit te betuigen aan de
Enkele werknemers van de Calvé-fabrieken in Delft. De voorzitter van het stakingscomife Aad Verhoef (met
de band om de arm), probeert hier een werkwillige over te halen aan de staking mee te doen.
7;an een onzer verslaggevers) afkomstig zijn van de Norfolk-Line in Schevenin-
lOTTERDAM Bij het Nederlands Transport gen, waar de directie het personeel overwerk wilde
lureau (NTB), een van de twee Rotterdamse laten verrichten. Voor de duur van de stakingsac-
lavenbedrijven waar wordt gestaakt, bestaat de ties in de Rotterdamse haven zullen de „besmette"
ndruk dat de internationale scheepvaartwereld opleggers blijven staan. Het weigeren van over-
ekening heeft gehouden met stakingen in de werk zal volgens de vervoersfederatie dezer dagen
Sederlandse havens. „Het is bij ons buitengewoon veel voorkomen als een vorm van ondersteunende
rustig in vergelijking met andere maandagen", zo actie.
Seelde een woordvoerder van het bedrijf mede.
Volgens de vervoersfederatie zou de Amsterdamse
Volgens hem is al een aantal schepen uitgeweken havenwethouder mr. C. Goekoop de stakingslei-
naar andere havens. Als de stakingen aanhouden, ders gefeliciteerd hebben met het gedisciplineerde
zullen de komende dagen meer schepen een ande- verloop van de acties bij de havenbedrijven in
re bestemming kiezen, zo verwacht hij. Dit on- Amsterdam. Hij zou dat gedaan hebben in een
danks de oproep van de internationale federatie telefoongesprek met iemand van het districtskan-
V_an transportarbeiders om solidair te zijn met de toor van de federatie. Aangezien de heer Goekoop
Nederlandse havenarbeiders. „Er bestaat nog al- WD-er is, wordt hiervan door de vakbonden
pjd een concurrentiestrijd", aldus de woordvoer- gretig melding gemaakt. Maar een woordvoerder
der van het NTB. van het college van B. en W. van Amsterdam heeft
Volgens de vervoersfederatie NW/NKV zijn er tot ontkend, dat de wethouder een verklaring heeft
nu toe twee vrachtschepen uitgeweken naar ande- afgelegd. Hij zou hooguit in een telefoontje gezegd
re Europese havens. kunnen hebben dat hij blij was dat er geen
Bij Transport Ferry Services in Rozenburg wor- relletjes waren ontstaan, aldus de gemeentelijke
den 25 opleggers niet behandeld. Dit omdat ze voorlichter.
JERWIJL de vakbonden het rechtelijk ingrijpen in de
stakingen „een onbegrijpelijke inmenging in de Nederlandse
verhoudingen" blijven noemen, beschouwt een toenemend
aantal juristen de uitspraak van de Utrechtse rechter over
een afkoelingsperiode in de zuivel als een wijze beslissing.
Men zal moeten afwachten, of deze Utrechtse rechter
eenzelfde beslissing neemt voor de vleeswarensector, waar
over vandaag een kort geding speelt.
Volgens verschillende bekende juristen is een afkoelingspe
riode thans wellicht het enige middel om ergens een opening
te vinden voor nieuw overleg tussen werkgevers en werkne
mers. Zij menen namelijk dat beide partijen te snel een
beslissing geforceerd hebben, die tot de stakingen van nu
geleid hebben. Steeds meer stemmen gaan ook op, die
vinden, dat nieuw overleg beslist noodzakelijk is. Zelfs in
de regeringskringen kan men deze geluiden opvangen, ook
al blijft het kabinet uiterst voorzichtig in zijn uitlatingen
over het lopend loonconflict.
I N dit verband beschouwt men de rechtelijke uitspraak
over de afkoelingsperiode als het minst kwade middel om
de gesprekken tussen de sociale partners - op welke manier
dan ook - weer op gang te brengen. Het zal niet eenvoudig
zijn, omdat de standpunten de laatste dagen zeer verhard
zijn. De grote vraag nu is namelijk, hoe men de partijen
weer rond de tafel kan krijgen, zonder gezichtsverlies van
een van beiden. Gezichtsverlies is immers het ergste wat
de partijen in dit stadium kan overkomen. Los van alle
sociaal-economische opvattingen over het principe van de
automatische prijscompensatie mag noch de ene noch de
andere partij als verliezer naar de onderhandelingstafel
gevoerd worden. Winnaar en verliezer zijn in diepste wezen
immers alle twee verliezers, omdat door dit loonconflict een
groot deel van de sociale verhoudingen voor lange tijd
verstoord zal blijven.
