ANWAR SADAT: Nieuwe doodstraf in Oklahoma van lezers Staatshoofd van Ethiopfè en zes medestanders terechtgesteld „Ik laat me niet intimideren KARDINAAL KOENIG: KERK VOORSTANDSTER VAN MIDDEN-EN KLEINBEDRIJF kerk wereld Kohout: situatie Tsjecho-Slowakije steeds slechter Geloofwaardigheid kerken wordt in eigen land gemaakt D.P.R. bijeen in nieuwe samenstelling BUITENLAND LEIDSE COURANT. PAGINA 10 Brieven graag kort en duidelijk geschreven. De redactie behoudt zich het recht voor ingezon den stukken te bekorten. Generaal Teferi Bante ADDIS ABEBA (Reuter) Het Ethiopische staatshoofd generaal Teferi Bante, en zes leden van de regerende militaire raad van Ethiopië zijn gisteren terechtgesteld, dat is bekendgemaakt door radio Addis Abeba. Volgens een verklaring van de Dergue, de militaire raad van Ethiopië, zijn de zeven terecht gesteld omdat ze banden onder hielden met een ondergrondse marxistische beweging, de revo lutionaire partij van het Ethiopi sche volk, PRP. De radio zond deze opzienbare mededeling uit nadat eerder was gemeld dat een poging tot staatsgreep was verijdeld. Toen werd gemeld dat de Dergue een machtsgreep door „anti-rege- rings- en anti-revolutionaire ele menten" de kop had ingedrukt. Generaal Teferi Bante zou vrij dag naar Tanzania vertrekken om daar de feestelijkheden ter gelegenheid van de tiende ver jaardag van de unie van Tan- ganjika en Zanzibar bij te wo nen. Kort voor Bantes executie bekend werd, verluidde in Ad dis Abeba dat het bezoek aan Tanzania was afgelast. De terechtgestelde militairen zijn naar wordt aangenomen al len lid van het in december gevormde uitvoerend comité van de Dergue, dat toen werd ingesteld om de collectieve ver antwoordelijkheid van de mili taire machthebbers te herstel len. Die hervorming betekende een aantasting van de macht spositie van luitenant-kolonel Mengistu Haile Mariam, de eer ste vicevoorzitter van de militai re raad. Onderzoek naar dood Kennedy en King WASHINGTON (AP) Het Amerikaanse huis van Afge vaardigden heeft positief ge stemd over een voorstel om het onderzoek naar de dood van president John F. Kennedy en van Martin Luther King jr. voort te zetten. Henry B. Gon zalez, afgevaardigde van Texas in het Amerikaanse congres, werd benoemd tot voorzitter van de onderzoekscommissie. Het huis begon in september 1976 een onderzoek dat twee jaar zou duren. Toen echter bleek dat het onderzoek 6,5 mil joen dollar per jaar zou gaan kosten kwam er van verscheide ne kanten kritiek. Gonzalez verklaarde dat er nieuw bewijsmateriaal beschik baar is dat de moordenaars van Kennedy en King niet op zich zelf werkten. „Wij beschikken over bewijzen, die nog niet bevestigd of nage gaan zijn, dat James Earl Ray zeer waarschijnlijk niet alleen te werk ging" toen hij King ver moordde en dat ook Lee Harvey Oswald niet alleen was toen hij Kennedy doodschoot, aldus Gonzalez. DEN HAAG (ANP) De Tsjechoslo- waakse toneelschrijver Pavel Kohout, een van de ondertekenaars van het ma nifest „Charta-77", ziet de situatie rond de mensenrechten in zijn land op dit moment eerder verslechteren dan verbe teren. Hij krijgt de laatste dagen voort durend brieven waarin hij op verschil lende manieren met de dood wordt be dreigd als hij Tsjecho-Slowakije niet vrijwillig verlaat Desondanks deelt Kohout met Jiri Ha- jek, oud-minister van buitenlandse za ken van Tsjecho-Solwakije, nog enig op timisme dat een verandering ten goede op het punt van de democratisering in zijn land mogelijk blijft. Zowel Kohout als Hajek, beiden voormannen van de jongste dissidentenbeweging in Tsjecho- Slowakije, baseren dit gevoelen op de overtuiging dat „Charta-77" in overeen stemming is met de Tsjechoslowaakse wetten en met alle internationale ak- Dit blijkt uit twee interviews die een team van KRO's actualiteitenrubriek Brandpunt in Tsjecho-Slowakije met de twee dissidente leiders had. Het Brand punt-team, bestaande uit Willibrord Fre- quin en Wil Rutten, trok vorige week dinsdag met een toeristenvisum naar Tsjecho- Slowakije. Pas na vijf dagen, en praktisch vanaf het begin gescha duwd door de Tsjechoslowaakse veilig heidspolitie, slaagden him pogingen ontmoetingen te hebben met Kohout en Hajek. Slechts door afzonderlijk en op verschillende wijze uit Praag te vertrek ken kon het filmmateriaal over de Tsje choslowaakse grens worden gebracht. Frequin werd de laatste dagen herhaal delijk en langdurig lastiggevallen door de politie. De interviews werden gister avond via de KRO-televisie uitgezonden. CAIRO (Reuter) President Sadat heeft donderdag de Egyptenaren in een radio- en televisietoespraak meege deeld, dat de twee dagen van bloedige onlusten vorige maand, naar aanleiding van voorgestelde prijsverhogin gen, „zeer gevaarlijk" zijn ge weest en dat hij zich niet zal laten intimideren. De onlusten, die tachtig men senlevens hebben geëist en 800 gewonden hebben gekost, had den hem, Sadat, geen ogenblik vrees ingeboezemd. De Egyptische president zei, dat hij met voorbedachten ra de het aan de autoriteiten en aan de instellingen had over gelaten zelf beslissingen te ne men. Sadat zwaaide in het bijzonder lof toe aan vice-president Hos- ni Moebarak, premier Mam- doeh Salem en aan de Egypti sche minister van defensie ge neraal Mohammed Abdel Gha- ni Gamassi. De onlusten maakten deel uit van een „afschuwelijk misda dig plan". De premier besefte de omvang van de gevaren en tevens wat de samenzweerders wilden, aldus de Egyptische president. Sadat, die enkele dagen gele den de minister van binnen landse zaken, Sayed Fachmi, ontslagen heeft, zei verder, dat hoewel het leger eraan te pas moest komen, de politie zich wel degelijk van haar taak had gekweten. Maar de politie was door de samenzweerders zodanig afgemat, dat het leger moest helpen. Volgens Sadat zijn alle com munistische organisaties vanaf het begin van de Egyptische, revolutie in 1952 onder presi dent Nasser vijandig geweest tegenover de Egyptische revo lutie. President Nasser zette alle communisten gevangen en dwong de communistische or ganisaties, zichzelf te ontbin den. Maar de toenmalige rege ring werd door communisten geïnfiltreerd, aldus Sadat. f LEGER HELPT AUTO'S AAN DE PRAAT Het is eindelijk opgehouden met sneeuwen en sneeuwstormen in de Amerikaanse stad Buffalo. Deze zwaarst getroffen stad voor wat betreft de sneeuwval krijgt nu het probleem alle sneeuw doeltreffend op te ruimen. Ruim tweehonderd automonteurs van het Amerikaanse leger helpen de Nationale Garde met het weer aan de praat krijgen van gestrande auto's op de dichtgesneeuwde autowegen. Israëlische ambassadeur in Parijs terug PARIJS (AP) De Israëlische der Aboe Daoed vrij had gela- ambassadeur Mordechai Gazit, ten, is vandaag in Parijs terug die door rijn regering werd te- gekeerd, aldus is bekend ge- ruggeroepen nadat Frankrijk maakt door de Israëlische am- vorige maand de Palestijnse lei- Bisschoppen in Spanje vragen amnestie MADRID (Reuter) De Spaan se bisschoppen hebben gisteren bij de regering aangedrongen op het verlenen van amnestie aan naar schatting tweehon derd gevangen. Het aantal poli tieke gevangen is de afgelopen week snel toegenomen door grootscheepse arrestaties van zowel linkse als rechtse extre misten op grond van speciale volmachten voor de politie. Van de zijde van de regering zijn geen getallen over aanhou dingen verstrekt. Wel is meege deeld, dat velen der gearres teerden vrij spoedig weer vrij gelaten werden. Saljoet 4 vernietigd MOSKOU (AP) Het lege Sov jet-ruimtestation Saljoet 4 dat meer dan twee jaar geleden was gelanceerd is gisteren boven de Grote Oceaan vernietigd. Vermoed wordt dat het staion aan boord waarvan eens twee kosmonauten experimenten hebben ondernomen, niet meer bestuurbaar was geworden. Enige maanden geleden werd de Saljoet 5 gelanceerd en functio neert vermoedelijk nog. SCHOOLKINDEREN VRIJWILLIG NAAR BOTSWANA LONDEN (AFP) De Rhodesische leer lingen van een zendingsschool die enkele dagen geleden naar Botswana werden „ontvoerd" zeggen dat zij uit vrije wil zijn weggegaan „om zich aan te sluiten bij de vrijheidsstrijders." Britse journalisten van pers en tv hebben donderdag in Francistown (Botswana) gesproken met leden van de ongeveer 400 meisjes en jongens tellende groep. De ondervraagde scholieren, sommigen nog in hun schooluniform, vertelden de verslaggevers dat ze zonder enige hulp of dwang van zwarte guerrillastrijders naar Botswana zijn uitgeweken. De scholieren zeiden verder dat ze vanuit Botswana hopen te worden doorgestuurd naar guerilla-trainingskampen in Zam bia. Gierek belooft gratie WARSCHAU (AFP-Rtuter) De Poolse partijleider Edward Gierek heeft gratie aangekon digd voor een aantal personen die wegens de voedselrellen van juni '76 veroordeeld zijn. Gierek stelde de gratiëring in het vooruitzicht in een toe spraak tot arbeiders van de traktorenfabriek in Ursus. Hij zei dat hij er ook de arbeiders in Radom van in kennis had gesteld. De partijleider zei dat de rellen van juni '76 „slechts een episo de" geweest waren. De politie had volgens hem pas ingegre pen nadat alle andere middelen om de orde te herstellen hadden gefaald. Zij was daarbij „gema tigd en redelijk" opgetreden. Niettemin waren er gewonden geweest, aldus Gierek, „vooral politiemannen, van wie enkele voor het leven invalide zullen blijven." OKLAHOMA CITY (AP) Een senaatscommissie van de Ameri kaanse staat Oklahoma heeft gisteren een wetsontwerp goedge keurd waarmee gevangenisautoriteiten de bevoegdheid krijgen de doodstraf van ter dood veroordeelden te voltrekken door middel van drug-injecties. Commissieleden zeiden dat zij bij het uitbrengen van hun stem rekening hadden gehouden met een verklaring van dr. Roy Chap man, medisch inspecteur van de staat Oklahoma, waarin gezegd werd dat een injectie met zeer snel werkende barbituraten waaraan nog een chemische stof is toegevoegd zou werken alsof er een gordijn werd dichtgetrokken en geheel pijnloos zou zijn. Sinds 1966 zijn er in Oklahoma geen executies voltrokken. Functio narissen hebben verklaard dat de electrische stoel momenteel defect is. Weer baan voor Ford WASHINGTON (AP) - De voormalige president van Amerika, Gerald Ford, heeft een part-time functie aangenomen als adviseur van een research-organisa- tie in Washington. Dit is de vierde baan die de ex-presi- dent heeft aanvaard sinds zijn ambtstermijn verliep. Hij is verder president van een organisatie die studie beurzen toekent, adjunct- professor in de politieke wetenschappen aan de uni versiteit van Michigan en voorzitter van het bestuur van de academie voor on derwijsontwikkeling. Ook heeft hij een overeenkomst ondertekend met NBC om in een aantal televisiepro gramma's met betrekking tot het presidentschap te verschijnen. Geld voor verkiezingsfonds Enkele politieke partijen blijken al jaren lang voor hun verkie zingsfonds een financieel be roep te doen op het bedrijfsle ven. Nu dat door toedoen van de PvdA aan het licht is geko men, probeert onder andere de woordvoerder van het CDA dit in wezen toch kwalijke feit te begatelliseren met verklaring als „voor de KVP was dit een traditie die we als CDA hebben willen voortzetten" en „we heb ben altijd een limiet gesteld aan de schenking" en „we hebben er steeds bijgezegd, dat we de schenking zonodig in de open baarheid zullen brengen". Alsof gevaarlijk handelen gerecht vaardigd wordt door traditie, alsof de grootte van het bedrag er iets aan toe doei. En wat die „toegezegde openbaarheid" be treft, die wordt nu min of meer afgedwongen. Bijna 25 jaar lang heeft de KVP deze traditie dan toch maar verzwegen. Politici of politieke partijen moeten hun handen vrij hebben. We dachten dat de kwalijke gevolgen van „binding" al duidelijk genoeg aan het licht zijn gekomen. Het zal wel niet terecht zijn, maar je zou bijvoorbeeld nu toch vraagtekens kunnen gaan zetten bij het bericht, dat WD en CDA zich tegenstander tonen van het progressieve plan, meer politieke invloed te krijgen op het bankwezen. Delft H. Hermans KGB PAKT GINZBURG MOSKOU (AP) De Russische dissident Alexander Ginzburg is door agenten van de Russi sche geheime dienst (KGB) op gepakt, aldus is in Moskou door zijn vrouw bekend gemaakt. Een dag eerder was Ginzburg in de „Literaire Gazette", het offi ciële orgaan van de Russische schrijversbond, beschuldigd van onwettige valuta-transacties. Irin Ginzburg vertelde Westerse journalisten, die telefonisch con tact met haar zochten, dat haar man de deur uit was gegaan om een telefoongesprek te voeren en niet meer terug was geko men. Na vier uur belde zij de KGB op en kreeg te horen dat haar man door de politie werd vastgehouden. Mevrouw Ginz burg zou later nog te horen krijgen waar en op welke gronden haar man wordt vast gehouden. Nederlandse consul doodt zijn vrouw OULLENS De Nederlandse honorair-consul in de Franse plaats Doullens, Marcel Z., heeft gisteren zijn ongeneeslij ke zieke vrouw met een kogel gedood en daarna de hand aan zichzelf geslagen. Volgens het Franse persbureau AFP voltrok het drama zich in de woning van het echtpaar te Lucheux, dichtbij Doullens (departement Somme). Vaticaanse congregaties confereren in Afrika h>e maatschappelijke betrokkenheid van de ker ken wordt steeds belangrijker. Het is de eerste taak van het werelddiakonaat om die maat schappelijke betrokkenheid te stimuleren. Aldus dr. J. van Klinken, directeur van het algemeen diakonaal bureau van de gereformeer de kerken bij gelegenheid van het feit, dat zondag in de meeste protestantse kerken en de oud-katholieke kerk in Nederland de jaarlijkse collecte wordt gehouden voor het werk van het werelddiakonaat, waarvoor vorig ruim achttien miljoen gulden is bijeengebracht. De heer Van Klinken stelde dat de geloofwaar digheid van de kerken op de helling komt, omdat er weinig terecht komt van barmhartigheid en gerechtigheid van de kerken in de eigen samenle- ving. „Steeds meer komen er vragen over onze wijze van leven uit de tweede en derde wereld. Zijn wij dienstbaar uit schuldgevoelens of om onze eigen geestelijke leegte te vullen?" Volgens de heer Van Klinken is de communicatie met kerkelijke leiders bijvoorbeeld in Oost-Euro pa wel eens moeilijk: „Wij praten over politieke gevangenen. Zij vragen ons wat wij met onze gastarbeiders doen". In dit verband wees ds. Weelie, secretaris van het hervormde werelddiakonaat, erop dat hij het woord „kritisch-zijn" van de kerken zou willen laten vallen. Het is volgens hem belangrijker dat de kerken in Nederland naast de kerken in de tweede en derde wereld gaan staan en vragen wat de problemen zijn en hoe de Nederlandse kerken daarbij hulp kunnen bieden. Ook bij technische hulpverlening wordt gestreefd naar meer beslissingsrecht van vertegenwoordigers uit de derde wereld over besteding van gelden voor projekten. De Diocesane Pastorale Raad in het bisdom Rotterdam zal zijn eerste bijeenkomst in het nieuwe jaar houden op maan dagavond 7 februari op de gebruikëlijke plaats: het Adelbertcentrum aan de Röntgenweg 99 te Delft en de gebruikelijke tijd: half acht. Het is tevens de eerste bijeen komst van de D.P.R. in de nieuwe samenstelling. Daarom wordt ditmaal begonnen met een eucharistieviering in de Adelbertkerk. Ook is er ken nismaking vanwege de nieuwe leden. De aftredende leden zijn overigens ook uitgeno digd. De agenda vermeldt onder meer het verstrekken van in formatie over de werkwijze van de raad, een werkwijze, die in de vorige zitting nog onder de loep is genomen door een commissie uit de raad. Uit deze evaluatie is een aan tal voorstellen voortgekomen voor een beter functioneren van de D.P.R., die aan de le den ter bespreking zullen wor den voorgelegd. Braziliaanse bisschoppen steken licht op in Afrika kardinaal-aartsbisschop Ko- enig van Wenen heeft tegen over het Weense instituut voor reclameonderzoek ver klaard, dat de r.k. kerk voor standster is van de handha ving van kleine en middelgro te bedrijven. Volgens kardinaal Koenig staat de r.k. kerk wantrou wend tegenover de grote on dernemingen, zeker wanneer Het Algemeen Diakonaal Bu reau van de Gereformeerde Kerken te Leusden heeft vo rig jaar uit collecten in de kerken en aan individuele gif ten voor het werelddiakonaat een bedrag van 10.760.000 gul den ontvangen. Daarvan werd 9.460.000 gulden bestemd voor het gewone werk van het we relddiakonaat, hulp aan een groot aantal diakonale pro gramma's en projecten van de kerken in de derde en tweede wereld (Oost-Europa). Dit be drag was één miljoen gulden hoger dan in 1975 en meer dan twee miljoen ten opzichte van 1974. De conferentie van internatio nale katholieke organisaties het super-grote ondernemin gen betreft. De macht van die grote ondernemingen met na me op het terrein van de markt, is te groot. Op basis van het tweede Vati- kaanse concilie verklaarde kardinaal Koenig, dat de kerk de middenstand wil bevorde ren, omdat het daarmee ver bonden bezit van produktie- middelen de zekerste grond slag is voor de ordening van het algemeen welzijn en vooral ook van democratische vrij heid. De maatschappelijke or de wordt gegarandeerd door de sociale functie van de con currentie. Voor de vermindering van grote sociaal-economische ver schillen kan naar inzicht van kardinaal Koenig het midden- en klein-bedrijf een belangrij ke rol spelen. De handhaving van een dicht net van dergelij ke bedrijven met hoge produk- tiviteit wordt door de kerk wenselijk geacht. Niet in de laatste plaats - aldus kardinaal Koenig - omdat dan machts concentratie en marktbeheer sing ten nadele van de consu ment, maar ook de degradatie van de werknemer tot een nummer zonder gezicht, min der kansen krijgt. Een staflid van de nationale raad van kerken in de Ver enigde Staten heeft vijfender tig grote muntverkopers ge vraagd af te zien van het ver handelen van de Zuidafri- kaanse „Krugerrand". In een brief aan de muntverkopers zet Robert C. S. Powell, Afri- ka-directeur van de raad van kerken uiteen, dat afname, van Zuidafrikaans goud, ze ker ook in de vorm van Kru- gerrands, steun aan de blanke minderheidsregeri.ig inhoudt. Het komt ook neer op mee profiteren van het werk van onderbetaalde zwarte mijn werkers en anderen. Een van de firma's heeft toegezegd met de handel te stoppen. De directeur van het centrum voor interculturele vorming van de Braziliaanse bisschop penconferentie, mgr. Hilaria P&ndolfo, heeft tijdens een rondreis door twaalf Westafri- caanse landen contacten ge- egd met de landelijke bis schoppenconferenties, theolo gische faculteiten, seminaries, tastorale instituten en paro tides. \chtergrond yan de reis is de jezorgdheid van talrijke Bra- dliaanse bisschoppen over het zeel te kleine aantal afro-Bra- dliaanse priesters in hun dio- ;esen. Daaruit ontstond het verlan gen om in de landen van her komst van de voorvaderen van de huidige Braziliaanse neger bevolking het Afrika niserings- proces van de kerk te leren kennen en kennis te nemen van de resultaten, die de stu die daar over traditionele cul turen en godsdiensten heeft opgeleverd. De Braziliaanse bisschoppen hopen in het materiaal, dat mgr. Pandolfo mee terug brengt, aanknopingspunten te vinden voor een beter ver staan van de in Brazilië wijd verbreide afro-Braziliaanse culturen. Vertegenwoordigers van de Vaticaanse congregatie voor de evengelisatie van de volke ren en die voor de religieuzen en seculieren instituten ma ken deze maand een reis door Centraal- en West-Afrika om in enkele bijeenkomsten over leg te plegen met afgevaardig den van orden en congrega ties, die in Afrika werkzaam zijn. Op het ogenblik spreken zij in Kinshasa met ongeveer vijftig vertegenwoordigers uit Zaire, Boeroendi, Roeanda, Gaboen, de republiek Kongo, Kame roen en de Centraal Afrikaan se Republiek. Van 14 tot 16 februari zullen zij in Ibadan (Nigeria) overleg plegen met veertig engelstalige vertegenwoordigsters van vrouwelijke religieuzen uit Ni geria, Chana, Sierre Leone, Gambia, Liberia en Kame roen. Van 23 tot 25 februari tenslotte ontmoeten zij in Da kar (Senegal) vertegenwoordi gers van orden en instituten uit Senegal, Opper Volta, Ivoorkust, Mali, Benin en To- g°. Voornaamste onderwerp van bespreking is de vorming van de leden van orden en congre gaties. In oktober is er al een soortgelijke bijeenkomst ge weest in Nairobi (Kenia) met afgevaardigden van vrouwelij ke instituten uit Oeganda, Ke nia, Tanzania, Zambia en Ma lawi, Ethiopië en Soedan, vol gens Vaticaanse mededeling met groot succes. Korte (OIC) wil dit jaar een informa tiebureau openen bij de Ver enigde Naties. Ook gaat men voor het eerst een informatie bulletin uitgeven. De komende jaren wil men zich bijzonder bezighouden met het Europese vraagstuk. Baptisten in de Sovjet Unie geven een nieuw ondergronds tijdschrift uit: „Bode der waarheid". Het valt op door zijn goede technische verzor ging. De meeste ondergrondse tijdschriften worden gesten cild, maar dit wordt in drie kleurendruk uitgegeven. „Bo de der waarheid" is het zo veelste ondergrondse tijd schrift der baptisten. De laat- metten ste jaren zijn verscheidene il legale drukkerijen door de Russische politie ontdekt en ontmanteld. Er volgden steeds zware straffen. De jaarlijkse grote openbare bijeenkomst van de Zeeuwse provinciale raad van kerken op 23 april zal gewijd zijn aan „oecumenische katechese". Een groep Zeeuwse jongeren, als sectie van de raad, heeft het afgelopen jaar onder leef tijdsgenoten en onder pries ters, predikanten en voorgan gers gepeild in hoeverre er belangstelling is voor deze vorm van katechese, in de zin van interkerkelijke vorming.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1977 | | pagina 10