i/ERKIEZINGSPROJECT VOOR
-JONGEREN NOORD-BRABANT
t
ucdtergezelschappen geven lik op stuk terug
Meer Zuidafrikaanse
dienstweigeraars in
Nederland verwacht
Bisschoppen Brazilië
willen conferentie
over rechten mens
KORTE METTEN
Kerk en wereld
igpENSDAG 19 JANUARI 1977
LEIDSE COURANT
PAGL
TONEEL
ACTUEEL
het aantal Zuidafrikaanse
dienstweigeraars en deser
teurs stijgt. Ook in ons land
bevindt zich een aantal jonge
Zuidafrikanen, dat weigert in
dienst te gaan. Zeker een van
hen is deserteur. De Neder
landse autoriteiten moeten
zich erop voorbereiden dat de
komende maanden veel meer
Zuidafrikaanse dienstweige
raars arriveren.
Aldus het eerste nummer van
„Amandla", gemeenschappe
lijk maandblad over Zuidelijk
Afrika van het „Komitee Zuid
elijk Afrika (Angola Comité)",
de „boycot Outspan Aktie" en
„Kairos"(interkerkelijke aktie
voor steun via het christelijk
instituut van dr. Beyers Nau-
dé).
Vluchtelingen-Studenten in
Utrecht (UAF), die zich heeft
ingezet voor Portugese dienst
weigeraars en deserteurs en
nu ook de Zuidafrikanen
helpt, is het grootste probleem
de lange onzekerheid van de-
Zuidafrikanen die in ons land
asiel vragen. De Nederlandse
overheid stelt zich op het
standpunt, dat de Zuidafri
kaanse dienstweigeraars eerst
de status van asielgerechtigde
krijgen en dat dan later kan
worden bazien of zij als
vluchteling kunnen worden er
kend. Ook de r.k.vredesbewe^
ging „Pax Christi" is betrok
ken bij de opvang van de
Zuidafrikanen.
De bisschoppenconferentie van Brazilië heeft
de bisschoppenconferenties over de gehele we
reld uitgenodigd voor een internationale con
ferentie over de opbouw van een maatschappe
lijke ordening zonder onderdrukking. Een van
de bedoelingen van dit initiatief, dat in okto
ber zou moeten worden verwezenlijkt, is het
mobiliseren vah de openbare mening ten gun
ste van de bescherming van de rechten van
de mens.
Volgens de voorzitter van de Braziliaanse bis
schoppenconferentie, kardinaal Aloisio Lor-
scheider, zijn de Braziliaanse bisschoppen er
van overtuigd, dat het waarborgen van de
rechten van de mens niet kan worden bereikt
door internationale verdragen en ook niet door
nationale wetgeving alleen. De werkzaamheid
van instellingen die bijdragen tot de gewetens
vorming is beslissend.
Volgen het secretariaat van de Braziliaanse
bisschoppenconferentie wordt het initiatief al
gesteund door de bisschoppenconferenties van
de Verenigde Staten, Frankrijk en Canada,
alsmede door de federatie van de Aziatische
bisschoppenconferenties en verscheidene natio
nale en internationale organisaties.
Als basis voor de discussie gaan de gedachten
van de Braziliaanse bisschoppenconferentie uit
naar de verklaring van de rechten van de mens
en de verklaring van de rechten van het kind
van de Verenigde Naties.
De Bteomgroep (ex-Nieuwe Komedie) gaat in Rotterdam een eigen leven leiden: Trudy Derksen, Fred Vaassen. Nona Van Wijk.
zakelijk leider Ron Rijntjes, Elien Verhey en Willem Wagemaker.
Bernard Shaw tegen Danny Kaye: „Ken ik u uit de
krant?"
muntte de groep uit
door een opvallende en
goede theatrale aanpak,
genuanceerdheid en hel
derheid. De regie van
het volgende program
ma heeft Shireen Stroo
ker van het Werktheater
en dat zegt al een hele
boel (goeds) over de
aard van het Bloem
werk.
Hamlet
In de expositieruimte
van de Amsterdamse
Stadsschouwburg (bal
kon-foyer op de eerste
etage) is sinds 5 januari
een Hamlet-expositie te
zien van de uit Joegosla
vië afkomstige kunste
naar Nenad V. Karpov.
Het zijn aquarellen,
crayons en tekeningen
die hij de laatste drie
jaar maakte over de
Hamlet-figuur. En aan
gezien Eric Schneider in
de hoofdstad bij het Pu-
bliekstheater de nieuw
ste Hamlet speelt is dat
een ideale plek. Te zien
tot en met 5 februari.
Houdini
De dichter en toneel
schrijver Adrian Mit
chell die hier al een paar
keer eigen werk voor
kwam lezen op een van
de Poetry-festivals in
Rotterdam onthult in
het laatste nummer van
het Engelse Plays and
Players in samenwerk
ing met componist Peter
Schat een circus-opera
over Houdini en diens
vrouw Bess geschreven
te hebben. Volgens Mit
chell is die in september
in Amsterdam te zien.
Houdini was de fameuze
illusionist die van grote
stunts hiel als het zich
levend laten begraven,
zich laten vastbinden
aan een pilaar in een
gevangeniscel en vrijko
men, met handboeien en
kettingen verzwaard in
een rivier te storten en
meer moois. Tony Curtis
speelde hem ooit in de
film. Wie Houdini gaat
zingen is nog een vraag.
BERT JANSMA
?t
n.
et
;o
;e
id
IVest
ioda
lm jonge mensen van vijftien tot vij-
tntwintig jaar te betrekken bij de
iamerverkiezingen van mei en bij de
t raagstukken, die daarbij aan de orde
omen, begint binnenkort in Noord-
Irabant en een deel van Gelderland
issefn groots opgezet verkiezingsprojekt
edeioor jongeren,
een
achte aktie gaat uit van de stichting Le-
eeitnsvorming Jeugd en Jongeren bis-
t dë>m 's-Hertogenbosch, in samenwerk-
wartg met andere instellingen in Noord-
rabant op het gebied van welzijns-
erk en jeugd- en jongerenwerk, zo
leidt de dienst pers en publiciteit van
het bisdom 's-Heftogenbosch.
Er komen vijf jongerenkranten over
aktuele onderwerpen, zoals landbouw,
ontwikkelingssamenwerking/vredes
vraagstukken, ruimtelijke ordening/mi
lieu, onderwijs en vorming en arbeid/-
werkgelegenheid/werkeloosheidZij
verschijnen eind februari.
Op 5, 6 en 7 mei wordt in het kader
van het projekt een grote verkiezings
manifestatie voor jongeren gehouden.
Er komt een informatie-markt, er wor
den politieke forums gehouden, er zijn
sprekershoeken ingericht, er worden
films vertoond en voorstellingen van
het vormingstoneel gehouden.
De vijf thema's van de kranten worden
op die dagen op allerlei manieren aan
de orde gesteld. De bedoeling is om
jongeren informatie te bieden over de
onderwerpen, die rond de verkiezingen
aan de orde zijn en diezelfde jongeren
in contact te brengen met vertegen
woordigers van belangengroepen en po
litieke partijen.
Momenteel wordt de laatste hand ge
legd aan de jongerenkranten voor het
verkiezingsprojekt. Ruim dertig mensen
uit heel Noord-Brabant hebben in apar
te werkgroepen aan de kranten ge
werkt. In de werkgroepen zijn naast
vertegenwoordigers van reeds lang be
staande richtingen in ons land ook die
van alternatieve stromingen opgeno
men.
De kranten zijn geheel afgestemd op
jonger leespubliek. Zij zullen op ruime
schaal verspreid worden op scholen, op
vormingscentra, via het Vormingswerk
Jong Volwassen, de organisaties van
plattelandsjongeren en werkende jonge
ren. Er is ook buiten de provincie veel
belangstelling voor het projekt, waar-*
voor informatie wordt gegeven door de
Stichting Levensvorming Jeugd en Jon
geren, Kap. Koopmansplein 3, 's-Herto
genbosch, tel. 073-142697.
op positief gereageerd. Van de
Nederduitse gereformeerde
kerk is nog geen antwoord
ontvangen.
Aan de rijksuniversiteit van
Utrecht is gistermiddag gepro
moveerd tot doctor in de ge
neeskunde mevrouw S. H.
Ponstein-Troelstra, docent aan
de academie voor fysiothera
pie te Groningen. De titel van
haar proefschrift is „Geen en
kel beeld" met als ondertitel
„Mystieke weg, deprojectie en
individuatie bij San Juan de
la Cruz". De belangstelling die
tegenwoordig aan de dag
wordt gelegd voor het ver
schijnsel mystiek is daarbij
aanleiding geweest dieper in te
gaan op de mystieke weg,
zoals die vanuit het christen
dom wordt gegaan. De tracta-
ten van de zestiende eeuwse
Spaanse kerkleraar en mysti
cus Johannes van het Kruis
zijn uitgangspunten geweest,
vooral gezien tegen de achter
grond van inzichten van
Sierksma en Jung.
Het Katholiek Pedagogisch
Centrum. Een landelijk onder
wijsvernieuwingsinstituut
van en voor het katholiek on
derwijs, betrekt morgen offi
cieel zijn nieuwe kantoor en
wel aan de Helftheuvelpassa-
ge 14-20 in Den Bosch. Het
centrum is sinds de fusie in
1969 van zelfstandige onder
wijskundige bureaus in Maa
stricht, Den Haag en Den
Bosch gehuisvest geweest in
diverse panden. Het verricht
ondermeer studies, begeleidt
ontwikkelings- en vernieu
wingsprojecten, adviseert
scholen en de overheid en on
dersteunt nascholingswerk.
Het in Zagreb verschijnende
Joegoslavische katholieke blad
„Glas Koncila" (de stem van
het concilie) maakt melding
van een opmerkelijke toene
ming bij het dopen van pasge
borenen. In de dorpen in het
binnenland worden praktisch
alle babies gedoopt, in de ste
den toch nog altijd negentig
procent.
De Nederduitse gereformeer
de kerk in Zuid-Afrika heeft
aan alle predikanten in ons
land haar rapport gezonden
over „Ras, volk en natie en
volkerenverhoudingen in het
licht van de Heilige Schrift".
Zij heeft hiervan gebruik kun
nen maken van de adressenbe
standen der protestantse ker
ken in Nederland. De her
vormde predikanten hebben
tevens een afschrift gekregen
van de antwoordbrief, die het
breed moderamen van de Ne
derlandse hervormde kerk als
reactie op het rapport heeft
verzonden. Het moderamen
stelde daarin onder meer de
Zuidafrikaanse gereformeerde
blanken voor om het beraad
met de niet-blanken spoedig
op gang te brengen. De niet-
blanken kerken hebben daar-
een moderne Mattheus Passie in het HOT-theater (Kitty Courbois, Diane Lensink, Jack,
Hans Dagelet en Trudy de Jong)
in hoeverre laat de my
the zichzelf manipule
ren?" Louis Andriessen
over zijn muziek: „Bach
en Strawinsky be
schouw ik als de twee
grootste componisten,
die ik ken. Gemeen
schappelijk hebben ze
hun muzikale houding:
hun muziek verwijst di
kwijls naar andere mu
ziek. Ik heb me gehou
den aan de vorm van de
originele Passie: afge
ronde nummers muziek,
bestaande uit koren,
aria's, recitatieven, ario
so's, koren plus soli.
Bachs muziek wordt
slechts tweemaal geci
teerd (begeleiding van
Ach Golgotha en slot
koor), verder gaat mijn
muziek over allerlei mu
ziek waar ik van houd
en het is geschreven
voor mensen van wie ik
houd." Die zullen dan op
z'n minst een merkwaar
dige voorstelling gaan
zien want schrijver Fer-
ron situeert het lijdens
verhaal in een twintig-
ste-eeuws Duits bordeel.
De acteurs van Baal
kunnen volgens regis
seur Leonard Frank
„prachtig zingen."
Schoeisel-fonds
New York kent een pit
toresk soort steun voor
werkeloze acteurs. Uit
een fonds dat de Sha-
kespeare-acteur Conrad
Cantzen in 1945 naliet
mogen acteurs zonder
broodwinning geld put
ten om zich van schoei
sel te voorzien. Dit jaar
kan 10.800 dollar uitge
keerd worden door de
beheerders van de Cant-
zen-gelden en dat bete
kent 12 dollar per ac
teur, want er lopen er
900 officieel zonder
werk rond. Waarom dat
bedrag juist aan schoe
nen moet worden be
steed is me niet bekend,
maar misschien had
Cantzen een eigenzinni
ge opvatting over het be
grip „zich staande hou
den".
den. Het lijkt ons aan
trekkelijk een opportu-
nisties gevonden visie
direct te verwezenlijken
zonder de twijfel tijd te
geven." Het eerste stuk
wordt Ibsens „Hedda
Gabler", daarna volgt
o.a. „Fantasio" van Al
fred de Musset, terwijl
verder gekozen wordt
uit Chefs d'oeuvre van
Sartre, Becket, Herz-
berg, Tsjechow, Buch-
ner, Wilde, Shakespeare,
Schiller, Goldoni, Moliè
re, Dumas of Goethe.
Eerste voorstelling van
de groep die alles zelf
doet (ontwerpen en bou
wen van decors, affiches
maken en uitvoeren,
enz.) op 25 januari in de
Lantaren in Rotterdam.
Het Onafhankelijk To
neel speelt verder in het
Amsterdamse Shaffy-
theater en in de Haar
lemse Toneelschuur.
Bloemwerk
Vanaf de eerste januari
telt Rotterdam een nieu
we toneelgroep. De
naam „Bloemgroep" is
al wat ouder en beken
der, maar dat komt om
dat de acteurs afkomstig
zijn uit de Haagse Nieu
we Komedie waar ze
zich via het werk aan
het programma „Voor
een bloemetje en een
zoen" (over vrouwene
mancipatie) qua instel
ling en werkwijze afzon
derden van het eigen
vormingsgezelschap. Het
tweede programma over
werk en werkeloosheid
„Voor niks gaat de zon
op" werd op eigen be
nen een succes en in
middels is de groep door
de Toneelraad van de
Maasstad geadopteerd
waar nu gewerkt wordt
aan een nieuw werkstuk
over gezin en samenle
ving. De Bloemgroep
blijft vormingstoneel
spelen in kleine theaters,
scholen, universiteiten,
vormingscentra, huis
vrouwengroeperingen,
wijk- en jongerencentra
en bedrijven. Tot nu toe
1
usters Moeder Theresa
oeten pand in Rome uit
le communiteit van zusters, die Moeder Theresa uit Calcut-
i in Rome heeft gevestigd, heeft van de Romeinse gemeen-
elijke autoriteiten aanzegging gekregen het pand, waarin
ij wonen, te verlaten. De gemeente heeft het huis nodig
oor administratieve doeleinden.
)e communiteit trekt zich het lot aan van de daklozen in
lome. Zij verschaft iedere nacht aan zo'n vijftig daklozen
inderdak. De Osservatore Romano heeft tegen de beslissing
'an het gemeentebestuur van Rome geprotesteerd. De moti
vering noemt het Vatikaanse dagblad „een smoes". In feite
teert het stadsbestuur van Rome zich tegen de vijftig
iaklozen en hun verzorgsters. In naam van de bureaucratie
porden zij op straat gezet. Het Vatikaanse dagblad verwijt
/fiet gemeentebestuur, dat het niets voor de daklozen doet.
/Het dringt er bij de gemeentelijke autoriteiten op aan het
Vbesluit te herzien.
Korzelig
In „The Observer" her
innert filmregisseur Jo
seph S. Frieze zich hoe
hij in 1949 de komiek
Danny Kaye aan de gro
te Engelse toneelschrij
ver George Bernard
Shaw is gaan voorstel
len. Er ontspon zich een
aardige dialoog tussen
de toen nog jonge ko
miek en de oude Shaw,
beiden beroemd om hun
verbale improvisatie-
kunst. Shaw: „Ik heb uw
naam geloof ik in de
krant gezien." Kaye:
„Hé, ik de uwe geloof ik
ook." Shaw: „Maar wat
doet u?" Kaye: „Ik doe
iets aan film en theater.
Ik ben een komiek."
Shaw: „Na Charlie Cha
plin zijn er geen komie
ken meer geweest. Hoe
lang blijft u?" Kaye:
„Zolang het publiek me
wil hebben." Shaw: „Mij
willen ze nog steeds en
ik ben 93". Het klinkt
achteraf nogal korzelig,
maar Frieze vertelt dat
de heren vriendschappe
lijk uiteen gingen.
Scarabee in
Pulchri
Tot en met 23 januari is
in Pulchri-studio aan het
Lange Voorhout nog de
expositie „Acht projec
ten van Studio Scara
bee" te zien. De Haagse
groep manifesteert zich
om de zoveel tijd met
een theatersamengaan
van beeldende kunst,
muziek, gebaar, woord
en film. Zeven projecten
zijn voltooid: Spiraal,
Lorca, Batman in bal
lingschap, Poppetgom,
Fata Banana, Witstrip
en Dummies. Het acht
ste project, Havana jojo,
staat op stapel. In het
verleden werkten kunst
enaars als Lucebert,
Bert Schierbeek, Bruno
Maderno en Peter Blok
huis aan de Scarabee-
projecten mee. Op de
tentoonstelling zijn vi
deo-opnamen te zien,
teksten, foto's, attribu
ten en decors. Op de
Praagse Quadriennale
voor theaterscenografie
haalden de Scarabee
projecten een zilveren
medaille weg.
Favorieten
Een van de interessante
jonge toneelgroepen die
Den Haag nog steeds
moet ontberen is het
Rotterdamse Onafhan
kelijk Toneel. Het HOT-
theater heeftinmiddels
pogingen gedaan de
groep hier te krijgen,
maar nu blijken de Rot
terdammers die al veer
eerder naar Den Haag
hadden gewild, vol te
zitten. Het Onafhanke
lijk Toneel kondigt een
nogal uniek plan aan:
Van begin januari tot
eind juni worden er
maar liefst zeven pro-
dukties uitgebracht on
der de titel „De favorie
ten". Elk stuk wordt
twee weken gerepeteerd
en één week gespeeld.
De groep schrijft: „Het
plan geeft ons de gele
genheid om enerzijds
stukken te spelen waar
we anders niet zo gauw
aan zouden beginnen en
anderzijds stukken die
beladen zijn door de to
neelgeschiedenis onbe
vangen tegemoet te tre-
Een van de zeer eigen scéne-beelden van Studio Scarabee: Expositie in Pulchri
Studio.
Overigens wordt Toneel
Teatraal - al blijft het er
zeer matig uitzien -
steeds meer de moeite
van het lezen waard
door de zich verbreden
de informatie. Voor lief
hebbers: Wolters-Noord-
hoff in Groningen weet
er meer van 26,50 per
jaar, CJP-houders 20,-
Mattheus modern
Toneelgroep Baal komt
dan toch naar Den Haag
met de „Mattheus Pas
sie", 30 en 31 januari in
het HOT. Niet die van
Bach, want tegen de tijd
dat de echte oratoria
losbarsten heeft Baal al
weer het veld geruimd,
maar een eigentijdse
versie van schrijver
Louis Ferron en compo
nist Louis Andriessen.
In zijn vóór-commentaar
zegt Ferron over wat hij
„de verlossingsmythe"
van het passieverhaal
noemt: „In hoeverre is
deze mythe als manipu
latiemiddel gebruikt en
radaljnafhankelijk Toneel
ndate en acteurs toe.
oneel Teatraal, Ne-
nds enige tijd-
ft voor het beroep-
B" *1, wordt een nieu-
endens in het thea-
:T ereldje gesigna-
De toneelgezel-
,e ppen laten zich niet
koeioneren door
leren critici, maar
lik op stuk terug
n n. De Rotterdamse
ie «lraad valt Jan
r; de Groot van het
ft i Volk aan die na
n slechte recensie van
lt ir Panizza's „Het
n esconcilie" besluit
„Nu zal Marijnen
sseur) er aan moe
eloven. Met hem de
n draad." In het
ït idelijkse bulletin
'O de Toneelraad
is |t de vermetele De
r- it (die overigens
alleen stond) eerst
lovende kritieken
n% anderen om de oren
;- »gen en vervolgens
ir It de vraag gesteld
e e kranten dan geen
ntwoordelijkheids-
jel hebben en de
lerdamse Schouw-
zo nodig leeg moe-
schrijven. Nonsens
natuarlijk, want, zo con
cludeert André Rutten
in Toneel Teatraal te
recht, die criticus ging
voorstelling en Toneel
raad juist te lijf vanuit
z'n verantwoordelijk
heidsgevoel.
Ook het Amsterdamse
Publiekstheater gaat
niet zo zachtjes tegen de
rode draad van de kri
tiek in. Een op zichzelf
lovenswaardige tendens,
want polemiek betekent
leven in de brouwerij.
Recensies worden na de
premières door de gezel
schappen dan wel gretig
verzameld en wie weet
wordt er intern zelfs
over nagedacht, naar
buiten toe worden over
het algemeen alleen de
juichkreten gebruikt als
reclame in folders en
advertenties. Toneel
groep Theater maakt dit
seizoen een aardige uit
zondering door tussen
enkele goede zinsneden
uit kritieken op Ibsens
„Brand", ook een nega
tieve krantekop te ver
melden: „Brandhout".
de groep die alles zelf doet, tot en met het vervoer van
