"Leger in Spanje belooft
rouw aan Juan Carlos
Mozambique steunt
Britse voorstellen
inzake Rhodesïè
Geen opzienbarende
veranderingen op komst
VLUCHT UIT ZUID-AFRIKA
Russische dirigent vestigt zich in Westen
VVD boekte winst
ma abortusdebat
Jicht
Churchill
'aangerand
Veel doden
door giftige
sojakoeken
Rituele moorden Z.-Afrika
Marsbeving geregistreerd
Britten zes maanden aan EEG-roer
NA 1(
'RIJDAG 7 JANUARI 1977
LEIDSE COURANT
JADRID (Reuter) Koning
Carlos van Spanje heeft
ngedrongen op tucht en
rouw bij de strijdkrachten in
moeilijke tijd die Spanje
ns doormaakt.
Ra zijn appèl op de strijdkrach-
fn kreeg de koning van luite-
knt-generaal Manuel Gutierrez
Éellado, de vice-premier die
speciaal belast is met de defen
sie, de verzekering dat de mili
taire leiders achter de poging
van de koning staan om het
politieke en maatschappelijke
kader van het land te hervor
men.
Koning Juan Carlos sprak op
een nieuwjaarsreceptie. Twee
weken geleden heeft hij de be
zem gehaald door het veilig
heidsapparaat en vier generaals
de laan uit gestuurd.
„Wij leven in een moeilijke tijd",
aldus de Spaanse koning die de
generaals verzocht de bevelen
van de regering op te volgen
voor het welzijn van het land,
ook als deze bevelen mochten
indruisen tegen hun persoonlij
ke overtuiging. „Laten wij ons
niet laten intimideren door hen
die willen dat wij de moed en
onze eenheid verliezen en gede
moraliseerd raken".
In de herfst van het vorig jaar
kon men tekenen van onenig
heid binnen de strijdkrachten
waarnemen. Twee generaals
keerden zich toen openlijk tegen
het plan van premier Suarez
een eind te maken aan de dicta
tuur die wijlen generaal Franco
veertig jaar heeft uitgeoefend.
Gutierez Mellado zei voorts dat
de Spaanse strijdkrachten ge
moderniseerd en beter uitgerust
moeten worden om de uitdaging
van de jaren tachtig het hoofd
te kunnen bieden.
De New Yorkse ac
trice Robyn Good
man speelt de rol
van Patty Hearst in
een film die docu
mentaire die maan
dag in Londen in
roulatie komt. Patty
Hearst is de doch
ter van de Ameri
kaanse kranten
magnaat; zij is ver
oordeeld wegens
deelname aan ac
ties van een terreur
groep, het Symbio-
nese Bevrijdingsle-
Carter officieel
gekozen tot
president
WASHINGTON (AP) - Jimmy
Carter is gisteren officieel tot
president der Verenigde Staten
gekozen. In aanwezigheid van
alle leden van het Congres wer
den 51 enveloppen geopend
waarin het resultaat van de
stemming stond, die werd voor
gelezen.
Die enveloppen waren afkom
stig van de 50 Amerikaanse sta
ten en van het District Colum
bia, dat wordt gevormd door de
hoofdstad Washington en naaste
omgeving. Zij bevatten het
sultaat van de stemming
kiesmannen in elke staat en
het district Columbia.
niging:
als m<
a.u (van onze parlementaire redactie)
I )EN HAAG Het inmiddels roemruchte abortusdebat in de
leze oterste j£amer op i4 december j.l. waarbij mede door toedoen van
'rT 'e VVD-fractie het arbotrusvoorstel van liberale en socialistische
Tweede Kamerleden werd verworpen, heeft tegen veel verwach-
5r ingen in geleid tot een kiezerswinst voor de VVD en verlies voor
h dnnle ProÊress'eve partijen.
leriikfPit uit de resultaten van het tien dagen geleden gehouden
verkiezingsonderzoek van de Nederlandse Stichting voor Statistiek.
Direct voor het abortusdebat sprak 17 procent van de door de
an h^S ondervraagde kiezers een voorkeur uit voor de WD. Volgens
lt kgfie uitslag van het jongste onderzoek zou 21 procent van de kiezers
'de titfp de WD stemmen als er in de week tussen Kerst en Nieuwjaar
srs ^Verkiezingen zouden zijn gehouden.
"mr (Pe P°siüe van het CDA onderging ten opzichte van de voorlaatste
in D^)edhig geen wijziging. Zowel voor als na het abortusdebat scoorde
Ie serFet ^DA 37 procent van het aantal ondervraagde kiezers. De
aanhang van PvdA, PPR en D'66 liep gedurende de maand
december terug van 37 procent naar 35 procent, hetgeen zou
^^betekenen dat het CDA bij verkiezingen aan het eind van december
grootste partij zou zijn geworden. Het jongste verkiezingsonder-
_zoek van de NSS heeft eveneens tot het opmerkelijke resultaat
JHgeleid dat steeds minder mensen er voor voelen om bij verkiezingen
^naar het stemhokje te gaan. Half december zei nog 72 procent
van het aantal ondervraagden, dat men wilde gaan stemmen. Eind
jdecember was dat „opkomstpercentage" gedaald tot 67
Versperd
Bij de Zuidfranse stad Nice zijn grote rotsblokken
op de spoorbaan gevallen, die langs de Cote d'Azur
loopt. Het treinverkeer zal gêruime tijd gestremd
zijn.
Montego Bay (UPI) Lady Sa-
rah Roubanis, 54-jarige nicht
i wijlen Sir Winston Chur-
U en zuster van de hertog
£'an Marlborough is gisteroch
tend vroeg in haar luxueuze
huis buiten Montego Bay op
pamaica aangerand en bestolen,
po heeft de politie meegedeeld.
Lady Sarah, wier meisjesnaam
Lady Sarah Spencer-Churchill
■s woont al enkele jaren op Ja-
Tnaica. Zij is getrouwd met
[Theocropoulos Roubanis, een
welgestelde Griek.
[Volgens de politie waren vier
Bewapende mannen de villa, die
LContent" heet, binnengedron
gen en hadden geld geëist Een
der mannen vergreep zich aan
lady Roubanis. Lady Roubanis
is een hoekige vrouw van 1.85
meter lang. Zij is twee keer
•erder getrouwd geweest. Zij en
ïaar man wonen eigenlijk in
JCorinthe in Griekenland maar
[de wintermaanden plegen zij
[door te brengen op Jamaica.
Reddings
schip
In Japan is een
luchtschip ontwik
keld om mensen te
redden uit branden
de flatgebouwen.
Het onbemande
luchtschip, dat ra
diografisch wordt
bestuurd, vliegt hier
langs de Tokioto-
ren, tijdens een
nieuwjaarsdemon
stratie. Het lucht
schip heeft ook
zuurstofmaskers
aan boord voor
mensen die door
'1 rook bedwelmd
Lf zijn.
Lutherse bisschop Lilje overleden
HANNOVER (DPA) - Hans
Lilje (77), een van de leiders
van het protestants verzet te
gen de nazi's in Duitsland is
gisteren in Hannover overle
den.
Lilje leidde samen met Martin
Niemoeller het verzet in de
evangelisch-lutherse kerk. Hij
was ook een van de stichters
van de Lutherse Wereldbond. In
Uppsala in 1968 was hij voorzit
ter van het centrale comité van
de Wereldraad van Kerken.
MAPUTO (Rtr) Na een ken- wind. De president staat ook
nel ijk zeer bemoedigend ge- achter het houden van verkie-
sprek met de Mozambikaanse zingen voor Rhodesië onafhan-
president Samora Machel is de kelijk wordt. Een stroming bin-
Britse voorzitter van de Rho- nen de nationalisten van Rho-
desiëconferentie, Ivor Richard, desië vindt het politieke overleg
doorgereisd naar Tanzania. Ri- zinloos en staat op het stand-
chard toonde zich „zeer tevre- punt dat alleen nog gewapende
den en bemoedigd" over zijn strijd een meerderheidsbewind
besprekingen in Maputo. Mo- kan brengen. Machel, die duide-
zambique geldt als het onbuig- lijk maakte dat hij zijn persoon-
zaamste van de „frontlinie-sta- lijk standpunt gaf en niet sprak
ten", maar Richard heeft er namens de Rhodesische natio-
niettemin steun gevonden voor nalisten, steunt die stroming dus
zijn voorstellen die de Rhodes- kennelijk niet.
iëconferentie uit de imapsse Zodra een interim-regering tot
moeten halen. stand is gekomen kan de guer-
Richard zei dat president Ma- rilla beëindigd en kunnen de
chel voorstander is van een' economische sancties opgehe-
vreedzame oplossing van het ven worden, zo zei Machel vol-
conflict in Rhodesië. Volgens gens de Britse weergave. Mor-
Britse zegslieden meent Machel gen reist Richard naar Zambia,
ook dat Rhodesische blanken waar de staatshoofden van de
een actieve rol moeten kunnen vijf frontlinie-staten een topcon-
spelen in de overgang naar een ferentie hebben belegd over
Afrikaanse meerderheidsbe- Rhodesië.
ADVERTENTIE
JOHANNESBURG (AFP) Vier Zuidafrikanen eens naar Botswana gevlucht Andrew Masondo,
die actief betrokken zij geweest in het verzet een Afrikaanse hoogleraar aan de neger-universi-
tegen de Zuidafrikaanse regering zijn naar het teit Fort Hare, die twaalf jaar gevangen heeft
buitenland gevlucht. gezeten op Robben-eiland wegens lidmaatschap
Eric Abraham, een blanke journalist die onder van het ANC (de verboden nationalistische bewe-
meer voor de BBC en Engelse kranten werkte en ging) heeft zijn toevlucht in Londen gezocht. De
een eigen persbureautje had opgericht, is naar Indiër Sonny Singh, ook een oudgediende van
Botswana gevlucht. De regering had hem een Robben-eiland en sinds zijn vrijlating onderwor-
publicatieverbod en beperkte bewegingsvrijheid pen aan beperkte bewegingsvrijheid is eveneens
opgelegd. Een voormalig voorzitter van de blanke naar het buitenland gevlucht,
studentenbond Nusas, Craig Williamson, is even-
Djakarta (AFP) In Djakarta
is bericht ontvangen dat op
Oost-Java 69 mensen rijn ge
storven en honderden ernstig
ziek geworden na het eten van
sojakoeken die waren gekocht
op de markt van Pnrwohardjo.
Negen personen betrokken bij
de fabricage en de verkoop van
de koeken zijn aangehouden.
Tussen de 260 en 300 zieken zijn
in allerijl overgebracht naar zie
kenhuizen in de omgeving. Ve
len verkeren in levensgevaar.
De sojakoeken waren op 31 de
cember gebakken en op 2 janua
ri verkocht
MOSKOU (UPI-AP)
Rudolf Barsjai, een van
Ruslands bekendste diri
genten, is gisteren per
vliegtuig naar Wenen ver
trokken nadat hij van de
autoriteiten een uitreisvi
sum had gekregen.
Vóór zijn vertrek uit Mos
kou zei de 52-jarige musi
cus nog niet te weten
waar hij zich gaat vesti
gen. Parijs, Londen en
New York behoren tot de
mogelijkheden.
Barsjai richtte in 1956 het
kamerorkest van Moskou
op. Hij dirigeerde dit or
kest 20 jaar lang maar
vroeg tenslotte een uit
reisvisum aan toen de au
toriteiten hem herhaalde
lijk hadden geweigerd het
orkest te begeleiden op
reizen naar het buiten
land.
Voorts heeft de Oostduit-
se dichter Bern Jentzsch
(36) die een open brief
aan de Oostduitse partij
leider en president Erich
Honecker heeft gestuurd,
waarin hij de toenemende
vervolging van schrijvers
in rijn land openlijk ver
oordeelde, besloten in het
Westen te blijven, aldus
hebben welingelichte
bronnen bekend gemaakt
Bern Jentzsch was vorig
jaar oktober op een nor
maal visum naar Zwitser
land gekomen om een
bloemlezing over Zwitser
se dichtkunst voor te be
reiden voor een Oostduit
se staatsuitgeverij.
Abie Nathan niet naar Akaba
AMMAN (AP) Jordanië heeft de kruistocht van Abie
Nathan tot een voortijdig einde gebracht door de weigering
hem toestemming te verlenen de haven van Akaba aan te
doen, zo is van officiële zijde vernomen.
Nathan heeft op 2 januari een succesvolle poging onderno
men door het Suez-kanaal te varen nadat dit eerder tot
tweemaal toe door Egypte was verboden. Na zijn triomfante
lijke aankomst in de Israëlische havenstad Eilat had Nathan
aangekondigd naar Akaba te willen varen.
PIETERSBURG (Reuter) In Zuid-Afrika rijn deze week
weer mensen ritueel vermoord. In de buurt van Pietersburg
rijn de lijken gevonden van vijf mensen die door medicijn
mannen „ter dood veroordeeld" waren omdat zij verantwoor
delijk werden geacht voor de dood van drie voetbalsuppor
ters die bij een verkeersongeluk om het leven waren geko
men.
Tijdens de kerstdagen werd een echtpaar op de brandstapel
gezet nadat de bezweringen van een medicijnman hen als
schuldigen voor hetzelfde verkeersongeluk hadden aangewe
zen. De politie heeft verscheidene arrestaties verricht.
PASADENA (Reuter) De onderzoekers van het Vikingpro
ject in Pasadena, Califomië, hebben bekendgemaakt dat zij
naar alle waarschijnlijkheid de eerste „beving" op Mars
hebben opgetekend.
Instrumenten van de Viking-11 maanlander registreerden op
7 november van het afgelopen jaar een uniek en ongewoon
sterk seismisch verschijnsel, aldus de onderzoekers.
Buit van roof opgesoupeerd
Hij
3r SAN FRANCISCO
ine
di- (AP) Verleden jaar
heeft een man die
de werkte voor een fir-
en ma die voor geld-
de transporten zorgt uit
eft een gepantserde wa-
en gen een half miljoen
dollar gestolen. Deze
man, de 26-jarige Ri
chard Rees, is nooit
gegrepen.
Gisteren meldde een
krant te San Francis
co een lange brief te
hebben ontvangen
van Rees, die was ge
post in Kansas City
in Missouri, waarin
de schrijver zegt van
de buit vrijwel geen
cent meer over te
hebben. AUes was
schoon opgegaan aan
vrouwen, drank,
paardenrennen, au
to's, geschenken en
andere genoegens.
De krant heeft het
epistel overhandigd
aan de FBI.
Anthony Crosland...or
ganisatie efficiënter ma
ken....
Roy Jenkins....eerste
viool spelen in het dage
lijks bestuur...
Van onze correspondent Roger Si
mons
LONDEN Roy Jenkins, Groot-
Brittannië's socialistische ex-minis
ter van binnenlandse zaken, sinds
begin 1977 president van de Europe
se Commissie, het dagelijks bestuur
van de Gemeenschap, heeft gisteren
in Brussel de eerste vergadering
geleid. Jenkins' landgenoot en gewe
zen collega, minister van buiten
landse zaken Anthony Crosland, be
gint op 12 februari met een filosofi
sche toespraak tot de Europese afge-
vaardigen in Luxemburg zijn
ambtsperiode van zes maanden als
voorzitter van de Europese minis
terraad. Het Verenigd Koninkrijk
dat op de alfabetische lijst van de
negen EEG-landen helemaal onder
aan staat, krijgt dus eindelijk de
kans om in Europa de eerste viool
te spelen. De beschouwt dit als een
gelegenheid om de andere lidstaten
te tonen, hoe in een economische en
politieke gemeenschap de lakens
uitgedeeld moeten worden.
De Britten staan nog altijd erg scep
tisch ten aanzien van de EEG. Ze
hebben kennelijk teveel verwacht
van hun lidmaatschap. Ze dachten,
dat na hun toetreding al hun econo
mische problemen in een handom
draai opgelost zouden worden. Toen
dit niet het geval bleek en hun eco
nomische situatie integendeel nog
verslechterde, begonnen rij zich af
te vragen, waar het lidmaatschap
van de EEG dan wel goed voor was.
Tony Crosland hoopt, dat tijdens
zijn voorzitterschap van de minister
raad de Britten „Europa" beter zul
len leren kennen. Hij is nog geen vol
jaar staatssecretaris van buitenland
se zaken en zeker niet groot-Brittan-
nië's beste. Ten aanzien van Europa
heeft hij altijd gunstige gevoelens
gekoesterd. Ze waren soms niet be
paald vurig, maar toch voldoende
sterk om hem in het beruchte refe
rendum van 1975 voor Britse toetre
ding te doen stemmen.
Crosland was toen al verstandig ge
noeg om niet te verwachten, dat het
Britse lidmaatschap automatisch ge
volgd zou worden door een econo
misch mirakel. Hij heeft eigenlijk
altijd meer belang gehecht aan de
politieke dan aan de economische
voordelen van de EEG. In de zes
maanden van rijn voorzitterschap is
Londen de tijdelijke diplomatieke
hoofdstad van Europa.
Rijkelijk betaalde Europese ambte
naren, ministers en regeringsleiders
zullen zich nu in Engeland bij het
voortdurend aanzwellende leger van
kooplustige buitenlandse bezoekers
voegen. Het Britse publiek zal voor
het eerst de EEG in werking zien op
eigen bodem.
Nieuwe kantoren
Naast Lancaster House in Londen,
aan de Mali, waar de meeste verga
deringen zullen plaats vinden, wer
den nieuwe „tijdelijke" kantoren ge
bouwd. Buitenlandse journalisten
zullen dit keer behoorlijk ontvangen
worden in de oude Bath club, aan
Brookstreet, waarvan een nieuw in
ternationaal perscentrum wordt ge
maakt. De negen ministers van bui
tenlandse zaken kunnen een rustig
privé-weekeinde doorbrengen op het
meer dan 400 jaar oude Leedskas
teel, 60 kilometer van Londen, gele
gen nabij de stad Maidstone, in het
Engelse graafschap Kent. Dit prach
tige gerestaureerde slot werd elf eeu
wen geleden gebouwd op twee ei
landjes in het midden van een vijver.
Het Foreign Office in Londen be
schikt nu over een nieuw „presiden
tieel secretariaat", met 17 ijverige
ambtenaren, die zich hard inspannen
om buitenlandse correspondenten
ervan te overtuigen, dat Groot-Brit-
tannië tegenwoordig toch wel Euro
pees begint te denken. In mei zullen
de nieuwe Londense kantoren ge
bruikt worden voor de conferentie
van Navo-ministers, terwijl ze in juni
een rol kunnen spelen naar aanlei
ding van de conferentie van gemene
bestpremiers.
In de Britse hoofdstad kan dit jaar
bovendien een economische topcon
ferentie van de Grote Zeven plaats
vinden, ofschoon de Britten het
in tegenstelling tot de Fransen
nog te vroeg vinden om in dat ver
band al te spreken van mei of juni.
Er moet eerst met president Carter
over gepraat worden.
In de zes maanden dat minister van
buitenlandse zaken Crosland voorzit
ter van de Europese ministeraad is,
zal Groot-Brittannië 60 tot 80 bijeen
komsten organiseren in Londen. Het
krijgt ongeveer 3000 telegrammen te
verwerken, die zullen binnenstromen
via het diplomatieke telexnet van de
negen. De ministers van buitenland
se zaken komen niet alleen samen
op het Leedskasteel, maar ook in
Londen, waar tevens de mogelijk
heid bestaat van een gezamenlijke
conferentie van de ministers van fi
nanciën en buitenlandse zaken.
Geen nieuwigheden
Ook in Brussel en Luxemburg zullen
gedurende zes maanden alle verga
deringen van de ministerraad voor
gezeten worden door de Britten. To
ny Crosland zal zich vaak naar
Straatsburg of Luxemburg begeven
om er genomen beslissingen (of hun
uitblijven) te verantwoorden. Lon
den verwacht ook, dat het een be
langrijke rol zal spelen bij het stre-.
ven naar eensgezindheid op het aan
gaan van compromissen in de minis
terraad. Het toenemende belang van
een gecoördineerde buitenlandse po
litiek van de Negen zou kunnen lei
den tot de organisatie door Groot-
Brittannië van gezamenlijke diplo
matieke initiatieven, met de Britse
minister als woordvoerder van de
EEG in het buitenland.
Dit alles betekent niet, dat de overi
ge lidstaten nu ophef makende nieu
wigheden moeten verwachtea Lu
xemburg en Nederland rijn er voor
Groot-Brittannië niet in geslaagd
merkwaardige verbeteringen tot
stand te brengen. De Britten, die in
hun eigen land eerste klasse klunge
laars rijn, maken geen betere kans
op slagen dan hun voorgangers. Mi
nister Crosland is trouwens voor
zichtig genoeg om geen „vuurwerk
van nieuwigheden" te beloven. Hij
zal wel trachten de EEG-organisatie
efficiënter te maken. Vergaderingen
dienen op tijd te beginnen in aanwe
zigheid van alle ministers, sprekers
moeten bondig rijn, lunches en di
ners mogen niet te lang duren.
De problemen, die onder Crosland's
leiding behandeld zulen worden, zijn
belangrijk voor alle lidstaten en dit
niet in het minst voor het Verenigd
Koninkrijk. In de eerste plaats is er
de visserij kwestie, die volgens de
Britten niet gauw opgelost zal zijn,
verder de grote internationale mone
taire vraagstukken, werkloosheid, de
wereldeconomie, multilaterale han
delsovereenkomsten en landbouw
prijzen. De voorzitter van de minis
terraad kan het verloop van de de
batten in zekere mate beïnvloeden,
omdat hij de agenda opstelt, maar
iedere lidstaat mag om het even
welk onderwerp ten berde brengen.
Of ze daar ver mee zullen komen,
is een andere kwestie. De Britten
rijn desondanks toch van plan hun
tijdelijke machtspositie tot het ui
terst te exploiteren.
