iWiersma komt tot nverwachte zege MERK BADPAK VOOR or Hoogendoorn Nationale jshockeyploeg ZWEMBOND SCHRIJFT LEDEN BEPAALD JE EN VAN DEN BERG (48) WACHT OP VIJFDE ELFSTEDENTOCHT Korts j no j contra Petros jan in Sankt Moritz Japanse (14) doet gooi naar titel schaken jeugd OENSDAG 22 DECEMBER 1976 LEIDSE COURANT pagina 11 ErL Wereldbeker voor Bayern München BELO HORIZONTE - Bayern München heeft de strijd om de wereldbeker tegen de Zuidame- rikaa se voetbalkampioen Cru zeiro (Braz.) gewonnen. De tweede wedstrijd, gister avond in Belo Horizonte ge speeld voor 113.715 toeschou wers, eindigde in een gelijkspel zonder doelpunten. Op 23 no vember had Bayern zijn thuis wedstrijd gewonnen met 2—0. Cruzeiro voetbalde als een ou- de-mannenelftal dat berustte in de superioriteit van de tegen stander en dat tegen het slot van de wedstrijd striemende fluitconcerten van zijn publiek over zich kreeg. Veteranen als Piazza, José Carlos, Forlan en in zekere zin ook Jairzinho lij ken uitgespeeld in het grote in ternationale voetbal. De strijd met de geweldige organisatie van Bayern München leidde tot een regelrechte afgang. ZEIST In ruil voor een sponsorbijdrage van Australische firma in zweraartikelen sloot, krij- een twee ton per jaar zal de zwembond voor- gen de geselecteerden in de diverse leeftijdsgroe- schrijven welk merk badpak leden van de verte- pen een brief thuis met het verzoek een bereid- genwoordigende ploegen bij internationale wed- verklaring te tekenen. Laat men dat na dan za! strijden dienen te dragen. Als uitvloeisel van het de KNZB geen beroep doen op de betrokkenen contract dat de KNZB dezer dagen met een voor het zwemmen in internationale wedstrijden Porto Rico weigert te spelen CARTAGENA - De honkbal- ploeg van Porto Rico heeft ge weigerd de eerste wedstrijd van een serie van drie tegen Cuba te spelen. Deze ontmoetingen moeten de beslissing brengen in het toernooi om het wereldkam pioenschap honkbal voor ama teurs. nadat de twee landen ge lijk waren geëindigd. Het argu ment van de Portoricanen, die zondag voorstelden slechts een wedstrijd te spelen, was dat zij gisteren moesten terugkeren naar hun land. Deze inperking van de indivi duele vrijheid, die opmerkelijk is te noemen voor een amateur- bond. is volgens KNZB-voorzit- ter J. van der Krol noodzakelijk omdat zonder sponsorbijdrage de zwembond onmogelijk de grote sommen die met topsport gemoeid gaan, kan blijven op brengen. „Ik heb de redelijke verwach ting dat de rechter ons stand punt zal billijken", aldus de juri disch geschoolde KNZB-voorzit- ter. „Wij weten dat in de voet ballerij voorbeelden zijn van het tegendeel. Maar daar was spra ke van individuele contracten die door de overeenkomst van de bond werden doorkruist. Bij ons hebben de betrokkenen ge zegd dat van een dergelijke overeenkomst geen sprake is. Het zou trouwens in strijd zijn met de IOC-bepalingen. Mag ik dan zeggen dat het probleem in feite niet bestaat". In de grote concurrentieslag die momenteel op het gebied van de zwempakken woedt en waarbij enorme bedragen omgaan, heeft de KNZB de zijde gekozen van Speedo, een firma waarmee de zwembond van oudsher vriend schappelijke relaties onder houdt. Zo organiseert deze fir ma begin februari internationa le wedstrijden in Amersfoort waar niet minder dan 26 landen aan de start zullen verschijnen. Ook steunt deze firma al sinds enige tijd het jeugdzwemmen in Nederland en voorzag het de nationale afvaardiging van zwemkledij. Speedo zet de activiteiten op dezelfde voet voort, maar neemt voorts het kledingpakket van de 100 leden van de vertegenwoor digende ploegen voor zijn reke ning en betaalt mee aan het trainingskamp dat de nationale selectie begin januari naar de Canarische eilanden voert. Zwembond-voorzitter J. van der Krol noemt de overeenkomst een voorbeeld van zachte spon soring, omdat de naam van de sponsor slechts in kleine letters wordt vermeld. De eis dat alle geselecteerden de voorgeschre ven kleding dienen te drar vloeit ongetwijfeld vo.ort uit de gebeurtenis van twee jaar gek den bij de Europese kampioen schappen in Wenen, toen Enith Brigitha bij de start van de 200 meter vrije slag op het platform verscheen met een handdoek om zich heen geslagen waarop de naam van een concurrerende firma levensgroot voorkwam „Ik acht het volstrekt redelijk dat wij voorschrijven in welke uitrusting iemand aan de start verschijnt", aldus Van der Krol „Per slot van rekening doen wij aan begeleiding, opvang en der gelijke zoveel voor de zwem mers, dat wij erop mogen reke nen, dat zij iets terug doen" 1II1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1 OLTEN Tigran Petrosjan en zijn naar het westen overgelopen aartsrivaal Viktor Kortsjnoj zullen in februari in St. Moritz spelen in de kwartfinale voor het wereldkampioenschap, aldus is dooi de Zwitserse schaakbond meegedeeld. Er zullen 12 partijen worden gespeeld. Kortsjnoj is in Zwitserland waar hij een boek schrijft en zich op de tweekamp voorbereidt \Ah plezier plaats maakt voor dwang stop ik99 i onze sportredactie» J HAAG De doelman van HYS Intervam Cor Hoogendoorn I als vervanger van Gerry Göbel mee naar het vierlandentoer- i dat tussen Kerstmis en Nieuwjaar in Denemarken wordt Hagenaar heeft zijn verkie- volgens bondscoach Hal i te danken aan zijn uit rende wedstrijd tegen de Til- Trappers afgelopen vrij- overeenstemming Jganisatoren en instructeurs (RIJS De organisatie van istructeurs (Fica) en de on- ;s opgerichte vereniging van [anisatoren (WCC) hebben de nciële voorwaarden voor de van het komende formule s-seizoen, zoals die waren orgesteld door internationale ^ortcommissie (CSI) geaccep- »rd. Hiermee is aan de onze- j-heid over het komende race- ioen een einde gekomen. »n Leon, secretaris van de II, zei dat de Fica en de WCC ïindelijk instemden met een limum startgeld van drie art miljoen gulden per Grote js. Het is echter nog niet Ier of de race in Argentinië i9 januari zal doorgaan. Het I mogelijk dat deze eerste Gro- Prijs van het nieuwe seizoen it uitgesteld tot 6 februari. dagavond op De Uithof. Gerry Göbel heeft nog steeds last van een vrij ernstige blessure aan zijn kniebanden die hij heeft opgelopen in de Europa Cup wedstrijd tegen Langnau. De tweede doelman. van Beek is ook nog niet zeker van zijn trip naar Denemarken. Hij heeft een oogblessure en eerst vandaag zal de bondscoach in overleg met bondarts dokter Serrarens de beslissing nemen of hij mee gaat. Indien van Beek niet zal spelen wordt de doelman van Nationale Neder landen Nijmegen vervangen door de doelman van Feenstra Verwarming uit Heerenveen Si- monsma. Aan het toernooi om de Pondus- Cup nemen deel: Noorwegen, Denemarken, Engeland en Ne derland. Bondscoach Hal Laycoe gaat met gemende gevoelens naar Denemarken. „Als Cor Hoogen doorn net zo staat te keepen als tegen Tilburg Trappers, dan ben ik best tevreden. Alleen is het jammer dat Jerry Schaffer door een blindedarmoperatie niet van de partij kan zijn. Van de voorlijn Schaffer, Klooster en Berteling had ik hoge ver wachtingen Schaffer is een erg sterke center". GRONINGEN - Een van de 58 deelnemers aan het toernooi om het jeugd-wereldkampioenschap schaken in Groningen heeft nu al de aandacht op zich geves tigd: Mikka Nakano uit Japan. Met haar veertien jaar is zij de jongste, maar tevens de enige vrouwelijke deelnemer. Zij is geen onbekende in de schaa kwereld. Tijdens de Olympiade in Haifa speelde ze voor Japan aan het derde bord. De Japanse begon het toernooi met een re mise tegen Omnuku uit Nigeria. Als alles goed was gegaan, zou Frederick Asmah uit Ghana de jongste deelnemer zijn geweest, maar de elfjarige kon wegens financiële problemen niet afrei zen. In totaal zijn 56 landen uit de gehele wereld vertegenwoor digd in de evenementenhal. Ne derland heeft twee deelnemers. Baart kwam remise overeen met de Zwitser Amman en Eg- mond brak zijn partij af tegen de Luxemburger Klauner. Als we schaats-meester Jeen van den Berg de benodigdheden vragen om een Elfste dentocht te rijden, dan kan hij die geven. Duidelijk en aantoonbaar, zoals hij als 48-jarige nog steeds in de „kunstijs-pirouet- te" van het marathonschaatsen de jonge ren de les kan lézen. Ook al hebben ze met hun jeugdige inzet voordelen op de ..meester", die als 45-jarige nog marathon- kampioen van Nederland werd en drie jaar later ook de Friese marathontitel in zijn zak stak. Jeen van den Berg herbergt naast zijn door-en-door getrainde sportlichaam eigenschappen die hem elk moment top sport kunnen laten doen. Enorme wils kracht. vechtersmentaliteit, een goede kon- ditie en behoorlijke techniek zijn de bases waarop Jeen van den Berg zijn sport heeft gefundeerd. Nog steeds traint hij hard en met veel plezier. „Ik ga stoppen als het plezier plaats gemaakt heeft voor dwang. Als ik me zelf verplichtingen moet opleggen om dat ik het prettige er niet meer vap voel." Zo lang dat uitblijft klimt Jeen zomers minstens tweemaal per week op de fiets voor een ritje van 70. 80 kilometer en is hij nu vijfmaal per week bezig met zijn sport. Altijd in ontspannen sfeer en altijd gebaseerd op de verbetering van de tech niek. „Daardoor rij ik beter dan toen ik van 1954 tot 1960 in de kernploeg zat. Ik was in 1954 de eerste in Nederland die de vijf kilometer onder de 9 minuten reed", aldus Jeen van den Berg. Vrije nafuur Niet op de ijsbanen maar in de vrije natuur zou Jeen van den Berg staatsge schiedenis gaan schrijven. Veel meer re gels dan hij ooit als kernploeg-lid aaneen wist te rijgen. Vanuit zijn geboorteplaats Wartena kon hij 's winters alle kanten op en toen hij als kweekschoolleerling in 1947 werd gevraagd om mee te gaan de Elfm%- rentocht te rijden was dat een ideaal mid del om zijn kilometers-verslindende liefde te bevredigen. Jeen van den Berg ging er met elan tegenaan en zo kon zijn eerste Elfstedentocht (op geleende schaatsen) niet uitblijven. Het was de uitdaging die hij gretig accepteerde. Maar toen al was er de berekening, die hem door de jaren heen als een ..uitgekookte" sporter heeft doen kennen. „Om zuiver praktische reden gaf ik me voor de wedstrijd op. Dan mocht je een half uur eerder starten en zat je niet in de grote massa." Na de Elfstedentocht kwamen er plotseling veel uitnodigingen voor wedstrijden. On der meerin Sassenheim waar hij met Wierd Wijnia (oud-LTC-voorzitter) en neef Jeen Nauta zijn eerste bekertje won in een koppelwedstrijd, waarin ook Anton Ver hoeven, Gerrit Zonneveld en de Van der Hoorns in aktie kwamen. Die keuze werd het begin van een brok Elfsteden-geschie denis, waarin Jeen van den Berg van een vaag begrip tot een bekende verschijning uitgroeide. Een jaar na zijn Elfstedenkruisje kreeg hij voor het eerst eigen schaatsen. „Het waren twee verschillende onderstellen van schaat sen van Kees Jongert, waarvan smid Ba rend van der Veen in Warga bruikbare schaatsen maakte. Ik won er in Bolsward nog eens een fiets mee." Die „handreiking" van Kees Jongert, in zijn dagen een vermaarde Elfstedenrijder (als 43-jarige één van de vijf in 1940), werd voor Jeen van den Berg het begin van verdere ontplooiing. Daarin werden hij en nog meer ijsfanatici gesteund door dezelf de Kees Jongert (Suameer) die hen in het gymlokaal van Warga begon te trainen. „Een van Jongerts opdrachten was om dan zo'n 150 kniebuigingen te maken. Daar lachen we nu om, maar de waarde ervan was ook al door anderen ontdekt. Zoals Anton Verhoeven, die de kniebuigingen met een zak meel op de rug ging verzwa ren. Hij was ook de man die steeds hamer de op het principe van altijd doorgaan. Als je moe bent en kapot zit, is een ander dat ook. Dan moet je nog reserves hebben." Winnen Die wilskracht en dat doorzettingsvermo gen scheurden Jeen van den Berg in 1954 naar zijn grote viktorie. Met Anton Verhoe ven, Aad de Koning, Jan Charisius en Jeen Nauta bereikte hij Leeuwarden in een kopgroep, waarvan er slechts één zou kun nen winnen. „We wisten dat we de tocht in recordtijd hadden gereden. Dat was voor mij een extra prikkel. Die ene win naar wilde ik zijn. Met mijn instelling kon ik in het laatste moment de anderen over troeven. Jeen van den Berg stelt dat die felheid er eigenlijk nu wat af is. Door de toename van jaren is hij ook de betrekkelijkheid ervan gaan inzien. In 1954 scheen de zon aan een blauwe hemel. „Ik kon winnen en vond dat prettig. Ook al eet je er niet van met een Elfsteden-zege op zak. Misschien dat de deuren hier en daar wat eerder open zijn gegaan en je toch nog op beschei den wijze hebt geprofiteerd van een presta tie. Ik was onderwijzer in Nijbeets en kon geen zakelijk profijt trekken. Ik heb me ook als Jeen van den Berg met mijn akten moeten waarmaken." Overigens ervaart Jeen van den Berg nog vrijwel dagelijks dat de winnaar van een Elfstedentocht minder snel in het vergeet boek raakt. „Wie kent nu bijna nog Henk van der Grift en Rudi Liebrechts? Ze zijn na successen vergeten, vooral omdat ze zich niet meer zoals ik met hun sport bezighouden." Is het winnen van de Elfstedentocht nu het hoogtepunt van Van den Bergs sportcarrie- re? Zo wil hij het zelf niet zien. „De mensen bekijken de Elfstedentocht als iets aparts. Als er over gesproken wordt heeft iedereen wel een relatie, die de tocht heeft gereden, 't Hoogtepunt is wat mensen in je bewonderen, dat wordt je aangeleund. Na zo'n overwinning word je onderwerp van gesprek. Misschien nog veel meer dan een wereldkampioen schaatsen. Veel mensen, zelfs een Hans van Helden, zouden liever de Elfstedentocht winnen dan wereldkpm- pioen worden Bang En terwijl Jeen van den Berg blijft hunke ren naar het startschot, is er bij hem ook de angst, voor de dingen die dan komen. ..Die eerstvolgende Elfstedentocht brengt duizenden op het ijs. Ik ben bang voor dat enorme gedrang in het duister, waarin je door allerhande omstandigheden al voortij dig uitgeschakeld kunt worden. Ik hoop dat met de eerstvolgende wedstrijd een bepaalde startvolgorde (naar sterkte) wordt gebruikt. Anders moet je misschien 800 man in het donker passeren. Duizend wedstrijdrijders op zo'n smalle baan direct na de start is te veel van het goede. Van al die deelnemers zijn er maar een hon derd die kunnen gaan winnen. De getrain- den van de marathonwedstrijden en nog een aantal „natuurtalenten", zoals een Ti- nus Rozendaal en Jan van der Meulen, die het op de banen moeilijk hebben met de bochten, maar het in zo'n wedstrijd kun nen gaan maken. Er komt geen winnaar meer bij verrassing", is Jeen van den Bergs toekomstvisie. „Overigens Reinier Paping was voor de mensen een verras sing. voor de ingewijden niet. Reinier was op Overveen al sneller dan de overige kernploegleden met de conditietraining." Jeen van den Berg, die met kunstijs alleen maar zijn smaak op peil houdt tot hij weer Zo overschreed Jeen van den Berg in 1954 de finish van de Elfsteden tocht. De Heerenveense onderwijzer hoopt - en met hem velen - dat er deze winter eindelijk weer een derge-, lijke tocht kan worden, gehouden onvervalst natuurijs proeft, blijft hopen op de meest-echte-krachtmeting-in-de-schaats- sport Schaatsen, het overwinnen van na tuurlijke tegenstand en veel hersenwerk vragen bundeling in de niet te imiteren Elfsteden-versie langs de vaarten-sliert die zo'n tweehonderd kilometers een grillig spoor door Friesland trekt „Veertien dagen vriezen en hij is er weer", zegt Jeen als wil hij daarmee die duizen den tevreden stellen, die nu sinds 1963 reikhalzend naar een nieuwe Elfsteden tocht uitzien. Velen voor de eerste maal. ook honderden voor een tweede maal. maar weinigen met eenzelfde ervaring als Jeen van den Berg. „Jongeren hebben geen idee meer van de Elfstedentocht", zegt Jeen van den Berg. die bijna veertien jaar geleden zelf sneeuw blind naar de finish waggelde. Wie hem kent en bijna dagelijks bezig ziet, weet dat hij als weinig anderen sterke troeven in handen heeft. Ook al werpt hij nu en dan „meesterlijk" zijn leeftijd op als een soort camouflage. Maar wie kent niet de strateeg Jeen van den Berg? Misschien de jongeren, die in de bikkelharde strijd zijn luwte zullen zoeken, maar op-het- scherp-van-de-schaats zullen moeten zwichten voor de man, die ook nu nog (in januari 49 jaar) zijn krachten-reservoir da gelijks op peil houdt om het op die Elfste- dendag met overleg te laten leegvloeien'. Mikka Nakano (14) is de jongste deelneemster aan het wereldkampioen schap schaken in Groningen en tevens de enige vrouwelijke deelnemer. Max Euwe is er zo te zien wel mee ingenomen spel tegen Hisard bleek net niet te winnen. Dat Wiersma nog van Ba won, had waarschijnlijk niemand meer ver wacht. De wereldkampioen moest het dan ook weer van het eindspel heb ben. Het geringe voordeel dat hij toen had bereikt, was voor hem toch weer genoeg. De spectaculaire partij tussen Sy en Cazemier eindigde tenslotte in remise. Niet eerder echter dan nadat beide spelers de nodige combinaties hadden moeten doorzien en een fase van tijd nood moesten doorstaan. Clerc zit het bepaald niet mee. Evenals tegen N'Diaye bereikte hij nu tegen Hisard een eindspel met enige stukken meer. Maar ook hier bleek de positie niet te In de strijd om het jeugd-wereldkam- pioenschap versloeg de 17-jarige Israe li Galperin zijn naaste concurrent Skliarov (Rus). Een niet geringe pres tatie, die hem mogelijkheden op de titel biedt. Als beste Nederlander volgt Berends met twee punten minder op de tweede plaats. In het toernooi om het wereldkam pioenschap bij de dames houden de Nederlandse speelsters Graas en Poepjes-Koopman goed vol. Zij blij ven op een punt achterstand de tot nu toe oppermachtige Michailovskaja vol gen. Uitslagen: Grootmeestergroep: Soumaoro (Mali)—N' Diaye (Mali) 2—0. Ba (Sen»—Wiersma (Ned) 0—2, Overman (Sur)—Bronstring (Ned) 0—2, Sy (Sen)—Cazemier (Zwi) 1—1, Hisard (Fra)—Clerc (Ned) 1—1, Jansen (Ned)S- mith (VS) 1—1. Stand: 1. Jansen en Wiersma 7 punten. 3. Cazemier 5; 4. Soumaoro, Smith, Bron string, Sy en Clerc 4; 9. Hisard en N'Diaye 3, 11. Ba 2, 12 Overman 1. Meestergreep: Brewers (Ned)—Issalene (Fra) 2—0, Sedlacek (Tsj)Siby (Mali) 1—1, Chappel (Fra>—Hooyberg (Ned) 0—2, Van der Wal (Ned>—Desinter (Bel) 2—0, Hongou (Kon)—Biagianti (Fra) 2—0. Stand: na de 2e ronde: 1. M. van der Wal, 4 punten. 2. Hooyberg, Houngou en Sedla cek 3. Wereldkampioenschap dames: Poepjes (Ne- d)Nizic (Joe) 20, Geurts (Ned)Trawina (Sov) 0—2, Borghoms (Bel)—Michailovskaja (Sov) 0—2, Graas (Ned>—Papilion (Fra) 2—0. Stand N.A DE 4 ronde: 1. Michailovskaja 8 punten, 2. Graas en Poepjes 7, 4 Trawina Wereldkampioenschap jeugd: Galperin (Is- r)—Skliarov (Sov) 2—0, Samake (Mali) Bouckaert (Bel) 1—1, Segedin (Joe)—Gui- nard (Fra) 0—2, Malik (Tsj)—Van Aalten (Ned) 0—2, Berends (Ned)—Stokkel (Ned) 1-1. Stand na de 4e ronde: 1. Galperin 8 punten, 2. Berends 7, 3. Guinard en Skliarov 6. In het Franse gehucht Sauviat sur Vige bestaat sinds gisteren de Raymond Poulidorstraat. De lieveling van het Franse wie lerpubliek ont hulde zelf het straatnaambord je. LEEUWARDEN Deze winter is het dertig jaar geleden dat Jeen van den Berg de eerste tempe- ratuur-stijging meemaakte, die vertaalbaar is ais Elfstedenkoorts. Nu, 48 jaar jong, is Jeen van den Berg nog altijd bezig met de Elfsteden tocht. „Op elk moment ben ik er klaar voor", aldus de Heerenveense leraar, die na zijn debuut in 1947 plotseling was doorgedrongen tot de selekte groep van kandidaten die hun naam in het boek van de vermaarde Elfsteden-winnaars kunnen schrijven. In 1954 maakte hij die toene mende faam waar, door als eerste terug te komen in een tijd, 7 uur en 35 minuten die voor de marathon nog steeds als een record te boek staat. De twee daarna volgende tochten, in 1956 en 1963 was het weer Jeen van den Berg die in de frontlinies zijn strijd streed. En daarna heeft hij gewacht, zoals duizenden met hem, om opnieuw in het koude duister van de start de Elfstedentocht in te duiken. Tevergeefs, maar Jeen van den Berg blijft hopen. „Ook al zijn de jaren van keiharde voorbereiding voorbij, toch onderhoud ik het schaatsen nog steeds. Ik ga er mee door zolang ik het kan doen, want de Elfstedentocht zal toch nog eens moeten komen. Het zijn fabeltjes die willen doen gelo ven dat het allemaal verleden tijd is. Veertien dagen sterk vriezen en we hebben hem weer." AMSTERDAM In de vierde ronde van het internationale Suikerdam- 1 toernooi te Amsterdam heeft Jansen |zijn eerste punt moeten afstaan. Ook ■hij moest ervaren dat de nu wel bijna legendarisch sterke verdediging van |de Amerikaan Smith zeer zelden te I doorbreken is. Er zijn er maar weinig i spelers, die tegen Smith verder ko- |men dan remise. De jeugdige Jansen fmoet de leiding nu delen met Wiers- I ma. die in een schitterend eindspel IBa versloeg. jDe Zwitser Cazemier handhaafde zi- ich. zij het met twee punten minder, iop de derde plaats door een puntende- iling met Sy na een interessante partij. I Clerc scoorde zijn vierde achtereen- volgende remise. Zijn overmachtseind Zo rijdt Jeen van den Berg nog regelmatig zijn marathons op de va derlandse kunstijsbanen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1976 | | pagina 11