Autonomie
beloofd aan
Catalonië
Regering Rabin
dient ontslag in
orster in de aanval tegen pers in Z-Afrika
Jt.
Kerst met de
Hammonds!
E
Onderdrukking voor
handhaving kapitalisme
Julie Eisenhower: „Mao sceptisch over jeugd China
■r
3DAG 21 DECEMBER 1976
LEIDSE COURANT
PAGINA
•jnses Anne
inses Anne
iet
jrkomen voor
ard rijden
IDEN (Upi) Prinses
e van Engeland, doch-
V >an Koningin Elizabeth
f vrouw van kapitein
k Phillips, zal straf-
<M|telijk worden vervolgd
rfll ins het overschrijden
de maximumsnelheid
112 kilometer per uur
|e „M-l" op 27 novem-
zo heeft een politie-
rdvoerder bekendge-
kt.
Ie auto van de prinses
fi haar man en een re-
■cheur. Anne was op
ogenblik van de aan-
Jing niet officieel in
jtie. Het was de vierde
j in evenzoveel jaar dat
ses Anne wegens over-
Sjding van de maxi-
nsnelheid werd aange-
jen.
se priesters
e in Columbia
(NENS) De r.-k. bis-
en van Columbia hebben
gering carte blanche ge-
om op te treden tegen
eoriënteerde priesters.
sluiting op een reeks be
gingen door de regering
m groot aantal radicale
emde marxistische kath-
i, hebben de bisschoppen
ïge verklaring uitgegeven,
i zij als hun mening ge
it katholieken, die contac-
ïken met marxisten, „zich
ee op dwaalwegen bege-
n de eenheid binnen de
vernietigen". Deze kath-
moeten dan ook veroor-
■Hworden, aldus de bis-
^^elijke verklaring.
[schoppen van Columbia,
kend staan als de meest
matjvatieve van Zuid-Ameri-
sortroordelen met name de
versben voor het socialisme
ri2£jtweede groep de priesters
s(a^uid-Amerika (Sal). Het
een.paat is van mening, dat
Spaame deze groeperingen
(ooptreeks ingaan tegen de le-
Ivan de pausen.
ADVERTENTIE
S? -
EN1 kostelijke Kerstverrassmg,
ciaal opgenomen voor de
Nederlandse
hmond-kijkers door MARY,
'WARD, BRIAN, DAVID,
NIFER, BILL, GWEN. JANE,
i APRIL.
0,25 musicassette 22,50
"C
aleiP
phonogram
BARCELONA (WFP) Premier Adolfo Suarez
van Spanje heeft gisteren in Barcelona gezegd dat
hij voorstander is van het geven van een nieuw
statuut aan Catalonië, dat haar autonomie vast
legt en van het Catalaans de tweede voertaal van
de streek maakt, naast het Castilliaans.
Suarez, die het woord voerde op een bijeenkomst
van burgemeesters uit de provincie Barcelona,
stelde voor dat het toekomstige statuut voor Cata
lonië wordt opgesteld door de „Consejo general"
van de provincie waarin alle gekozen overheden
verenigd zijn, waarna het ter goedkeuring wordt
voorgelegd aan het parlement in Madrid.
Een statuut en het naast het Castilliaans officieel
maken van het Catalaans zijn altijd de twee
voornaamste eisen van de Catalaanse nationalisten
geweest. Die eisen zijn ooit ingewilligd door het
republikeinse bewind na de val van de monarchie,
maar generaal Franco herstelde de status quo in
april 1938.
Gemaskerde mannen hebben gisteravond in
Spaans Baskenland de 41-jarige fabrikant Ramon
Lopez-Andujar ontvoerd, zo heeft het officiële
persbureau bekendgemaakt. Lopez-Andujat is di
recteur van „Industrias Espanolas de San Sebas
tian".
De ontvoerders van staatsraad Oriol hebben in een
nieuw schrijven verklaard hun eis dat alle 200
Spaanse politieke gevangenen vrijgelaten moeten
worden, te handhaven.
De boodschap ging vergezeld van een briefje van
Oriol waarin deze zijn familie meedeelde dat zijn
vrijlating niet een kwestie van geld is.
Kooplustigen
Ondanks de regen
doet Oxford Street
in Londen goede
zaken. Dat is giste
ren nog eens geble
ken uit een rapport
waarin staat dat Ox
ford Street dankzij
de toeristentoeloop
de Ginza in Tokio
en Fifth Avenue in
New York is gepas
seerd als voor
naamste winkel
straat ter wereld.
Juristen over Latijns-Amerika:
GENEVE (AP) De onderdrukking van de democratie door
militaire regimes in het zuidelijke gedeelte van Latijns Amerika
is erop gericht het kapitalisme te handhaven. Dit is gisteren
verklaard door de internationale commissie van juristen. De
juristen noemden de onderdrukking in dat gebied een nieuw
sociaal verschijnsel dat niet verward moet worden met fascisme
en zetten uiteen dat de oorsprong van en de motivatie voor die
onderdrukking in de meest letterlijke zin van het woord contra-re
volutionair zijn.
Met die onderdrukking wordt nagestreefd het kapitalistische econo
mische systeem in zijn meest pure, bijna 19de-eeuwse vorm te
handhaven" waardoor niet alleen de Marxistische gedachten en
linkse initiatieven geen enkele kans krijgen, maar alle democrati
sche politieke activiteit, progressief, conservatief of socialistisch,
onmogelijk wordt gemaakt.
Met dit soort onderdrukking beweert men de waarden van de
westerse beschaving te beschermen, maar in de praktijk worden
die bijna zonder uitzondering geschonden.
Na deze verklaring komt een kommentaar van de commissie, dat
in december is gepubliceerd in een uitgave van docenten in het
recht, rechters en advocaten in de niet-communistische wereld.
In het kommentaar wordt met name verwezen naar Paraguay
(waar het militaire regime in 1954 aan de macht kwam), Brzilië
(1964), Bolivia (1971), Uruguay (1973) Chili (1973)en Argentinië
(1976).
JERUZALEM, (Rtr/UPI) - President Eph-
rayim Katzir van Israël heeft het ontslag
van premier Rabins kabinet aanvaard. Hij
zal op korte termijn besprekingen voeren
over de vorming van een nieuwe regering.
De kabinetscrisis was ontstaan door het
ontslag van twee ministers van de Nationale
Religieuze Partij, omdat die zich vorige
week tijdens een motie van wantrouwen
tegen het kabinet van stemming hadden
onthouden. Deze motie was ingediend omdat
Rabin de sabbatwetten had overtreden bij
de ontvangst van nieuwe Amerikaanse ge
vechtsvliegtuigen.
Rabin hoopt bij nieuwe parlementsverkie
zingen in het voorjaar de steun te krijgen
die hij nodig heeft om straks de harde
onderhandelingen inzake een vredesregeling
voor het Midden-Oosten te gaan voeren. In
de nu geschapen interim-periode wil hij
besprekingen achter de schermen voeren
met de op 20 januari in functie tredende
Amerikaanse president Jimmy Carter en
diens regering. Volgens waarnemers is Ra
bin van mening dat hij alleen op Ameri
kaanse steun kan rekenen als Israël een
groot deel van de in 1967 bezette gebieden
teruggeeft. Hij wil Israël in de komende
verkiezingscampagne dan ook duidelijk ma
ken dat Israël voor de keus staat concessies
te doen of een nieuw gewapend conflict te
riskeren, waarbij de steun van Washington
minder zeker is. Hij kan hierbij rekenen op
sterke oppositie vanuit het Likoed-blok, ter
wijl in zijn eigen partij minister Peres van
defensie hem probeert te verdringen.
99
NEW YORK (UPI)
Mevrouw. Julie Eisenho
wer—Nixon heeft giste
ren verteld dat wijlen
Mao Tse-toeng eens te
gen haar heeft gezegd
dat hij „teleurgesteld"
was over de Chinese
bezoek van het paar aan
jeugd en onzeker over de Chinese volksrepu-
het welslagen van zijn bliek. De voorzitter
revolutie. overleed in september
Mevrouw Eisenhower en van dit jaar op 82-jarige
haar man David ont- leeftijd,
moetten Mao op 31 de- In een voor-publikatie
cember 1975, tijdens het van een fragment uit
haar nieuwe boek „Spe
cial People" in het ja
nuarinummer van „La-
dies Home Journal",
schreef Julie Eisenhowe
r—Nixon: „Hij (Mao)
maakte een skeptische
en teleurgestelde indruk
toen hij het over zijn
volk had. Vooral wat be
treft de jonge, nog niet
beproefde generatie".
Hij zei tegen haar, zo
schreef zij: „Jonge men
sen zijn weekhartig. Zij
moeten steeds weer her
innerd worden aan de
noodzaak van strijd".
Volgens mevrouw Eisen
hower had Mao de kan
sen op blijvend succes
van zijn revolutie ge
schat op nog geen vijftig
procent. „De voorzitter
zei tegen ons, er zal
strijd geleverd worden
in de partij, er zal strijd
zijn tussen deklassen,
niets is zeker behalve
strijd. Het is heel goed
mogelijk dat de strijd
twee- of driehonderd
jaar zal duren".
Mevrouw Eisenhower
schreef verder dat Mao
bang was dat de Ver
enigde Staten als gevolg
van de oorlog in Viet
nam weer isolationis
tisch zouden worden.
Nieuwe benoemingen
Amerika's gekozen president Carter heeft een mede-inwoner van de staat Georgia benoemd tot minister van
justitie: Griffin Bell, voormalig rechter (naast Carter). Naast Bell staat Bob Bergland, benoemd tot minister
van landbouw, en Juanita Kreps, vice president van Duke University en lid van de New Yorkse effectenbeurs,
die is benoemd tot minister van handel.
Internationaal
tribunaal voor
huurlingen
GENÈVE (Reuter) De inter
nationale commissie van juris
ten heeft vandaag in haar blad
de instelling van een perma
nent internationaal tribunaal
voor de berechting van huurlin
gen bepleit. De commissie
vraagt de Verenigde Naties
hiertoe een initiatief te nemen.
Aanleiding tot dit voorstel is de
berechting van huurlingen in
Angola, in juni. Volgens het ver
slag van de ICJ-waarnemer bij
dat proces, George Lockwood,
is het proces in hoofdzaak cor
rect verlopen, maar was het be
wijsmateriaal tegen de verdach
ten niet voldoende. De Angolese
rechter legde indertijd vier
doodstraffen en negen langduri
ge gevangenisstraffen op. Bo
vendien was de juridische argu
mentatie ongegrond, omdat de
Angolese wet het misdrijf
„huurling zijn" niet kent.
Beschuldigd
Marcel Barbeault,
een 35-jarige Frans
man uit Senlis, ver
laat met gebogen
hoofd het paleis
van justitie in zijn
woonplaats nadat
hij door een rechter
van instructie was
ondervraagd over
de moord op acht
vrouwen in een pe
riode van zeven
jaar.
Ronde tafel
niet van
koning Arthur
WINCHESTER (Reuter-l'PI) -
Britse onderzoekers hebben een
van Engelands geliefdste legen
den doorgeprikt: dat een grote
ronde tafel in Winchester ge
bruikt is door de legendarische
koning Arthur en zijn ridders.
De tafel, die een doorsnee heeft
van zes meter, blijkt niet ge
maakt te zijn voor Arthur en
zijn baronnen voor gebruik aan
het hof van Camelot, maar voor
de veertiende-eeuwse koning
Edward III, zo hebben proeven
met behulp van moderne tech
nieken aangetoond.
Wel heeft Edward zich volgens
hoofdonderzoeker Martin Dib
ble laten inspireren door de Art-
hurlegende, toen hij opdracht
tot het maken van de tafel gaf.
Erfgenamen
Pieasso gaan
loten
NICE (Reuter) De zes erfge
namen van Pablo Pieasso, die
een jaar lang via hun advocaten
met elkaar in de clinch hebben
gelegen, laten het lot beslissen
over ieders aandeel in de nala
tenschap. Dit is vernomen uit
juridische kringen in Nice.
De 'boedel van de overleden
kunstenaar wordt officieus geta
xeerd op vijf miljard francs.
Behalve uit huizen, grond, in
vesteringen enz. bestaat de nala
tenschap ook uit een groot aan
tal Picasso's die op zich al een
waarde van 1200 miljoen Francs
vertegenwoordigen.
Pieasso overleed in april 73 op
91-jarige leeftijd. Het duurde
drie jaar voor de taxateurs
klaar waren met een raming
van de erfenis.
Loterij eist
doden in
Japan
TOKIO (AFP) In Japan zijn
gisteren twee mensen overleden
en 16 gewond bij pogingen een
lot op de kop te tikken van de
jaarlijkse loterij in Japan ter
gelegenheid van het jaareinde.
Een 52-jarige man kwam om
toen ongeveer 50.000 mensen
trachtten een verkoopkantoor
bij een honkbalstadion in Fu-
kuoka te bestormen. Pas nadat
de menigte verdwenen was ont
dekte men het ontzielde lichaam
van de man.
In Midden-Japan overleed een
75-jarige man aan een hartaan
val nadat hij de hele nacht voor
een verkoopkantoor had door
gebracht. Hij kreeg de aanval
juist toen hij het loket bereikt
had.
In totaal zijn er dit jaar 40
miljoen loten gedrukt. Er zijn 40
eerste prijzen van 100.000 gul
den elk.
Drs. De Bruyne
opvolger van mr.
Wagner (Shell)
DEN HAAG (ANPI - Itr. G. A.
Wagner, president-directeur
van de NV Koninklijke Neder-
landsche Petroleum Maatschap
pij zal op 30 juni 1977 zijn
functie neerleggen wegens het
bereiken van de pensioenge
rechtigde leeftijd. Per 1 juli
1977 is tot zijn opvolger be
noemd drs. D. de Bruyne, aldus
een mededeling van de Konin
klijke
Commissarissen zijn van plan
aan de algemene aandeelhou
ders vergadering op 12 mei 1977
voor te stellen, de heer Wagner
te benoemen tot commissaris.
Verder zal worden voorgesteld
ir. L. C. van Wachem per 1 juli
1977 tot directeur te benoemen.
Het is de bedoeling de heer van
Wachem per dezelfde datum te
vens te benoemen tot directeur
van de Koninklijke—Shell
Groep d.w.z. tot lid van het
praesidium van de raad van be
heer van Shell Petroleum NV en
tot managing director van The
Shell Petroleum Company Ltd.
in onze correspondent Alan Smith)
"'l'STAD Op de muur tegenover Per-
boza's bureau in het kantoor van het
frikaanse dagblad The World hangt
'nj '0 die de geweerschoten van Soweto
"jde hele wereld deed weerklinken. Op
o staat het slappe en bloedende li-
van een zevenjarige zwarte jongen,
armen van een oudere neger wiens
it van verdriet vertrokken is. De foto
door een fotograaf van The World
oen vanuit zijn auto, enkele minuten
fc eerste schoten in Soweto afgelopen
f- De journalisten van The World re
let het kind naar een ziekenhuis, waar-
tdekten dat de jongen al dood was.
it zijn stoel wijst Qoboza op de foto,
hem symbolisch voor de harde werke
nd van de schietpartij van Soweto. De
is ook een bewijs van de macht van
rs in een land waarvan de regering
ensen zo onwetend mogelijk wil hou-
En diezelfde regering wil niets liever
ten einde maken aan de macht van de
Ze doet dat door zowel blanke als
'e journalisten constant lastig te vallen.
>za werd deze week vastgehouden voor
rvraging.
Soweto werd zo'n dertig journalisten
lond gesnoerd door ze gewoonweg te
arresteren, zonder ze in staat van beschuldi
ging te stellen, en zonder enige vorm van
proces. Dat waren echter steeds individuen,
de pers als zodanig werd niet aangetast. De
arrestatie van Qoboza, en eerder de arresta
tie van een andere hoofdredacteur, Donald
Woods van de Daily Dispatch, maakt duide
lijk dat de Zuidafrikaanse regering zich nu
sterk genoeg voelt voor een frontale aanval
op de pers.
Als enige zwarte hoofdredacteur van de
enige krant voor en door negers is Qoboza
misschien een voor de hand liggend slach
toffer. Maar wellicht is de arrestatie van
Qoboza een waarschuwing voor de rest van
de pers dat ook hoofdredacteuren zichzelf
niet onaantastbaar kunnen wanen.
Niet alleen met de traditioneel vooruitstre
vende Engelstalige pers ligt de regering
overhoop, maar ook met sommige Afrikaan
der kranten, die zich meer en meer openstel
len voor kritiek op het regime.
De aanval op The World is indirect gericht
op haar moedermaatschappij, de invloedrij
ke Argus-groep, die ook de Star uitgeeft.
The World, als enige efficiënte uitlaatklep
voor de zwarte mening, is veel strijdvaardi
ger dan haar zusterkranten Qoboza
noemt de Engelstalige redacteuren „zachtge-
kookte eitjes". Toch dankt The World haar
bestaan aan blanke bronnen.
De Argus-groep, in samenwerking met het
Engels-Amerikaanse Oppenheimer-impe-
rium hielp de krant van de grond door een
aantal zwarte kranten samen te voegen.
Onder verschillende blanke hoofdredacteu
ren liet The World haar zwarte lezers wat
zien van wat er buiten de zwarte woonwij
ken gebeurde.
Dat al zoveel werd toegestaan is op zich al
verbazingwekkend genoeg als men de ont
wikkelingen in Zuid-Afrika de laatste dertig
jaar in beschouwing neemt. Een vroege,
informele overeenkomst met de Gragfische
bonden zorgde ervoor dat op de krant nu
blank en zwart letterlijk naast elkaar wer
ken en voor hetzelfde geld - en en in Zuid-
Afrika is dat een zeer hoge uitzondering.
Zwarte journalisten werden aangetrokken,
en nu zijn 55 van de 75 redactiëleden negers.
Echt politiek bewustzijn ontstond plotseling,
na de val van Mozambique. Opeens moest
de zwarte* pers over wat anders schrijven
dan de stamboom van Mohammed Ali. Met
Soweto werd de zwarte pers volwassen.
Vóór Soweto had The World een oplage van
amper 100.000 exemplaren. Binnen een paar
weken na de schietpartij was dat gestegen
tot 185.000. Dat betekent dat de krant door
zo'n miljoen negers gelezen wordt, plus een
groeiend aantal blanken die voor het eerst
kunnen lezen hoe men in zwart Zuid-Afrika
denkt.
Intussen kon de zusterkrant, de Star, ge
bruik maken van de nieuwsdienst van The
World. Zo kreeg de Star berichten uit Sowe
to, waar de meeste journalisten van The
World wonen, maar waar blanke journalis
ten niet mogen komen.
De uitgevers van beide kranten vroegen zich
af hoe lang de regering deze toestand zou
toestaan. The World overleefde het en werd
zelfs de op een na grootste krant van Zuid-
Afrika. Dit om twee redenen: de krant wist
de sterkeArgus-groep achter zich en de
redactie wist dat één verkeerde stap, een
foutief of ongeverifieerd bericht, haar zou
blootstellen aan de volle wraak van het
regime.
Qoboza, de tweede zwarte hoofdredacteur
van de krant, zag dit gevaar in toen hij twee
jaar geleden gepromoveerd werd van
nieuwsredacteur tot hoofdredacteur: „Ik
schrijf het hoofdcommentaar en ik neem de
verantwoordelijkheid daarvoor, de verslag
gevers gaan de feiten na. De regering zegt
dat één persoon gedood werd, wij zeggen
zeven, maar dat doen we alleen nadat ie
mand van ons naar het lijkenhuis is gegaan
en de lichamen geteld heeft".
„We hebben duidelijk een dubbele functie
zoals de. zaken nu staan: wat er gebeurt
zwart op wit krijgen en uitdrukking geven
aan de stem van het zwarte volk".
De krant gaat over zeer dun ijs. Toen de
verslaggevers te weten kwamen hoe de stu-x
dentenstakingen naar alle waarschijnlijk
heid zouden gaan lopen, achtte de krant het
toch beter te wachten tot na de gebeurtenis
sen zelf. Had men ook maar iets over de
boycot in de krant gezet voor die plaatsvond
dan had de regering The World kunnen
beschuldigen van aansporing. Toen de sch
olieren thuisbleven begon de krant met een
inhaalcursus. Elke dag drukte The World de
lessen af die de kinderen die dag gemist
hadden.
Qoboza's commentaren worden steeds door
een directeur nagekeken op mogelijke ovér-
tredingen van de wet. Buiten Zuid-Afrika
klinken de commentaren misschien nog
zwak. Maar hier zouden de Natjonalisten de
commentaren als die uit een'andere mond
kwamen als ultra-liberale cfn3in of bij na-
communistische propaganda bestempelen.
Het was Qoboza die, in een verklaring aan
Kissinger, schreef dat de zwarte bevolking
bereid was tot de laatste druppel bloed te
vechten voor haar rechtmatig deel. Maar
ook zegt Qoboza in zijn commentaren steeds
dat vreedzame coëxistentie tussen blank en
zwart het uiteindelijke doel moet zijn. Voor
Qoboza is zwart racisme net zo erg als blank
racisme.
The World had al twee dagen voor de
onlusten in Soweto gewaarschuwd dat de
invoering van Afrikaans als verplichte taal
tot een explosie zou leiden. Die explosie
dreigde al zes weken.
De explosie kwam zoals voorspeld en kon
beter en sneller gerapporteerd worden dan
de onlusten van Sharpville. Toen pas begon
men The World serieus te nemen. Vijf ver
slaggevers werden gearresteerd.
Samen met blanke leden van de Zuidafri
kaanse bond van hoofdredacteuren voerde
Qoboza het woord voor zijn verslaggevers.
Hij daagde de regering uit te bewijzen dat
de krant meer dan de feiten gedrukt had
Sindsdien is een van de journalisten al
vrijgelaten.
Destijds zei Qoboza privé: „We hadden dit
wel verwacht. De regering arresteert altijd
willekeurige personen in de vakbonden, op
de scholen, bij de pers om ze de mond te
snoeren en anderen bang te maken".
„Mijn taak is veel gemakkelijker, omdat de
regering haar ware gezicht niet wil tonen
door hoofdredacteuren of uitgevers te arres
teren".
Qoboza deed die uitspraak nauwelijks een
maand geleden.
(Copyright The Guardian)
